Udostępnianie danych przepisy przygotował: Tomasz Grzegorzewicz - DGLP Plan prezentacji Zagadnienia praktyczne 2
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art.61 Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności ( ) jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują ( ) majątkiem Skarbu Państwa. Art. 74 pkt. 3 środowiska. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie 3 Ustawa o dostępie do informacji publicznej: Obowiązek dla LP udostępniania informacji wynika z art.4.1.: Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są ( ) podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:( ),podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,( ). Jakie informacje stanowią informację publiczną precyzuje art.6.1. Są to: informacje o statusie prawnym danego podmiotu, organizacji, przedmiocie jego działalności, strukturze własnościowej majątku, którym dany podmiot dysponuje oraz pożytkach uzyskiwanych z tego majątku, zasadach funkcjonowania podmiotu. Tryb w jaki jest udostępniania informacja publiczna to: Biuletyn Informacji Publicznej (BIP), odpowiedź na wniosek pisemny (lub ustny, jeżeli informacja może być udostępniona niezwłocznie), wyłożenie lub wywieszenie informacji w miejscach ogólnie dostępnych oraz zainstalowane urządzenia umożliwiające zapoznanie się informacją publiczną. 4
Ustawa o dostępie do informacji publicznej: Sprawę opłat za udostępniane danych reguluje art. 15. 1.: jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, ( ), podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku, sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Odmowa udostępnienia informacji może nastąpić m.in. w sytuacji, kiedy: udostępnienie narusza prawo do ochrony danych osobowych, prawo do prywatności, tajemnicę państwową, służbową, skarbową lub statystyczną. 5 Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Określa ona m.in. zasady i tryb postępowania w sprawie udostępniania informacji o środowisku. Artykuł 4 ustawy brzmi: Każdy ma prawo do informacji o środowisku. Ustawa nie tylko nadaje przywilej w postaci prawa do informacji o środowisku, ale wskazuje również, że dotyczy on wszystkich bez wyjątku. Nie różnicuje zwracających się o udostępnienie informacji na tych, którzy osiągną z tej informacji korzyści finansowe czy też. Artykuł 8 ustawy brzmi: Organy administracji są obowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie znajdujących się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone. 6
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Formy, w jakich informacja ma być udostępniona reguluje: Artykuł 9.2: Informacje ( ) udostępnia się w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub innej formie. Artykuł 15.1: Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie następuje w sposób i w formie określonych we wniosku( ). Oba zapisy wskazują na pełną dowolność w kwestii doboru formy i dają wnioskodawcy praktycznie nieograniczony wachlarz możliwości wyboru w jakiej informacja formie ma być udostępniona. 7 Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Sytuacje, w których organ administracji zobowiązany do udostępnienia informacji, wspomnianej informacji nie udostępnia, precyzuje artykuł 16. Dotyczą one m.in.: spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, spraw będących przedmiotem praw autorskich lub patentowych, danych osobowych, danych dostarczonych przez osoby trzecie, informacji o wartości handlowej dostarczonych przez osoby trzecie, objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, obronności i bezpieczeństwa państwa. 8
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Ustawa reguluje kwestie związane z pobieraniem opłat za udostępnione informacje. Opłaty mogą dotyczyć tylko czynności związanych wyszukiwaniem informacji, przekształcaniem informacji w formę wskazaną we wniosku, sporządzenie kopii, zwrotu kosztów przesyłki pocztowej. Ustawa reguluje górne stawki opłat. Dla przykładu za wyszukiwanie informacji stawka wynosi 10 zł, jeżeli wymaga wyszukiwania do dziesięciu dokumentów; opłata ulega zwiększeniu o nie więcej niż 1 zł za każdy kolejny dokument, jeżeli informacja wymaga wyszukiwania więcej niż dziesięciu dokumentów. 9 ZARZĄDZENIE NR 8 dyrektora generalnego Lasów Państwowych z dnia 27 stycznia 2010r. W SPRAWIE USTALENIA ZASAD I TRYBU UDOSTĘPNIANIA INFORMACJI PRZEZ PAŃSTWOWE GOSPODARSTWO LEŚNE LASY PAŃSTWOWE 10
Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Celem wydania zarządzenia jest wykonanie obowiązków udostępniania informacji określonych w: ustawie z dnia 6 września 2001 o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej (Dz. U. Nr 10, poz. 68), rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. nr 212, poz. 1766) 11 Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Reguluje kilka spornych kwestii związanych z udostępnianiem informacji, m.in.: Wskazuje jednoznacznie (w 4) na obowiązek udostępniania informacji przez jednostki organizacyjne LP przypisując im status organów administracji oraz podmiotu wykonującego zadania publiczne. Traktuje dane przestrzenne (w 3) jako szczególną kategorię informacji i obejmuje je obowiązkiem udostępniania. Definiuje je jako ( )dane geometryczne, wraz z przypisanymi im atrybutami opisowymi, odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do określonego położenia lub obszaru geograficznego. 12
Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Przyjmuje, że informacje mogą być udostępniane w formie analogowej (tradycyjne mapy papierowe) i elektronicznej (wektor, raster, chmura punktów). Nie nakazuje (w 9, pkt. 3) żądania od wnioskującego wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Normuje (w 14) kwestie związane z opłatami ustalając, że dostęp do informacji jest bezpłatny. Możliwość pobrania opłat dotyczy sytuacji, kiedy zaistnieje konieczność: wyszukiwania informacji, przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, sporządzenia kopii dokumentów lub danych, przesłania informacji. 13 Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Definiuje (w rozdziale 5) sposób organizacji udostępniania informacji. Wskazują m.in. (w 18) osoby na których spoczywa obowiązek udostępniania informacji. Są to odpowiednio: dyrektor generalny Lasów Państwowych w odniesieniu do danych znajdujących się w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych w odniesieniu do danych znajdujących się w RDLP, kierownicy zakładów o zasięgu krajowym w odniesieniu do danych znajdujących się w kierowanych przez nich zakładach, nadleśniczowie w odniesieniu do danych znajdujących się w nadleśnictwie, kierownicy zakładów o zasięgu regionalnym w odniesieniu do danych znajdujących się w kierowanych przez nich zakładach. 14
Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Wskazuje sposoby udostępniania informacji, wśród których wymienia: Biuletyn Informacji Publicznej, indywidualny wniosek osoby wykonującej prawo do informacji, wyłożenie, wywieszenie lub zainstalowanie urządzenia umożliwiającego zapoznanie się z informacją w miejscach ogólnie dostępnych, internetowy serwer mapowy. Wskazuje kierowników jednostek organizacyjnych LP jako właściwych do wyznaczenia osób upoważnionych do udostępniania informacji o środowisku oraz redaktorów i administratorów Biuletynu Informacji Publicznej. Dopuszcza możliwość łączenia tych funkcji przez jedną osobę. Definiuje także zadania jakie wiążą się z pełnieniem wspomnianych funkcji. 15 Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Informuje na jakich podstawach jednostka mająca obowiązek udostępniania informacji może odmówić (obligatoryjnie lub fakultatywnie) jej udostępnienia: 16
Obligatoryjnie (dotyczy informacji o środowisku): danych jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej chronionych tajemnicą statystyczną, spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby zakłócić przebieg postępowania; spraw będących przedmiotem praw autorskich, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszyć te prawa; danych osobowych, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszać przepisy o ochronie danych osobowych; dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli osoby te, nie mając obowiązku ich dostarczenia i nie mogąc być takim obowiązkiem obciążone, dostarczyły je dobrowolnie i złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnianiu; 17 Obligatoryjnie (dotyczy informacji o środowisku): dokumentów lub danych, których udostępnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla środowiska lub bezpieczeństwa ekologicznego kraju; informacji o wartości handlowej, w tym danych technologicznych, dostarczonych przez osoby trzecie i objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby pogorszyć konkurencyjną pozycję tych osób i złożyły one uzasadniony wniosek o wyłączenie tych informacji z udostępniania; przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, realizowanych na terenach zamkniętych, co do których nie prowadzi się postępowania z udziałem społeczeństwa, zgodnie z art. 79 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku; obronności i bezpieczeństwa państwa; tajemnicy państwowej i służbowej. 18
Fakultatywnie (dotyczy informacji o środowisku): wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania; wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się; wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania; wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny. 19 Obligatoryjnie (dotyczy informacji publicznej): stanowią tajemnicę służbową lub państwową w rozumieniu ustawy o ochronie informacji niejawnych, dotyczą sfery prywatnej osoby fizycznej, chyba że osoba fizyczna zrezygnuje z przysługującego jej prawa, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, chyba że przedsiębiorca zrezygnuje z przysługującego mu prawa, stanowią inne tajemnice ustawowo chronione. Fakultatywnie (dotyczy informacji publicznej): podmiot wykonujący zadania publiczne może odmówić udostępnienia, jeżeli wniosek dotyczy informacji przetworzonej i nie został spełniony warunek, aby przetworzenie to było szczególnie istotne dla interesu publicznego. 20
Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Określa terminy, od wpłynięcia wniosku, w jakich udostępniający ma obowiązek udostępnić informacje: Udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Udostępnienie informacji o środowisku na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie miesiąca od dnia otrzymania wniosku. Terminy, (powyższe), mogą zostać przedłużone do 2 miesięcy od dnia otrzymania wniosku, za uprzednim pisemnym powiadomieniem wnioskodawcy, w którym wskazuje się termin udostępnienia oraz powody opóźnienia. Odmowa następuje w drodze decyzji 21 Zarządzenie nr 8 w sprawie ustalenia zasad i trybu udostępniania informacji przez państwowe gospodarstwo leśne lasy państwowe Wprowadza pojęcia informacji przetworzonej i przekształconej: informacja przetworzona - dane uzyskane w wyniku ingerencji w strukturę i układ danych pierwotnych (w tym wykonanie: analiz przestrzennych, zestawień, opracowań, modyfikacji danych itp.), wymagające nakładu sił i środków do uzyskania żądanego efektu, informacja przekształcona - forma danych uzyskana w wyniku zmiany ich postaci elektronicznej (np. poprzez konwersję formatu pliku lub transformację odwzorowania kartograficznego). Znaczenie obu definicji wynika z faktu, że w sytuacji, gdy udostępnienie informacji wymaga ich przetworzenia lub przekształcenia, udostępniający ma podstawy do po-brania opłat za udostępnienie. 22
Zagadnienia praktyczne 1. Dane, które należy traktować jako informacje o środowisku: Granice wydzieleń wraz z opisem taksacyjnym Mapy będące załącznikami do planów urządzenia lasu 2. Dane jakich nie należy udostępniać: Dane ewidencyjne (granice działek i użytków gruntowych, graniczniki, granice administracyjne województw, gmin, powiatów, obrębów ewidencyjnych) Dane nie dotyczące gruntów zarządzanych przez Lasy Państwowe (np.: lokalizacji i granic miejscowości, sieci dróg publicznych, cieków) Kopii baz danych SILP (nieprzetworzonych) Danych inwentaryzacji przyrodniczej (INWENT) Danych o wartości handlowej 3. Przykład decyzji odmawiającej udostępnienia danych 23 Zagadnienia praktyczne W razie wątpliwości dotyczących udostępnienia danych należy się kontaktować z koordynatorami SIP w rdlp (lista dostępna na stronie www.geomatyka.lasy.gov.pl) lub bezpośrednio z Tomasz Grzegorzewicz Wydział Urządzania Lasu i Geoinformatyki DGLP tel. 22 589 82 58 24
Udostępnianie danych przykłady przygotował: Witold Witosza - Zespół Zadaniowy ds. LMN Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Problematyka układy współrzędnych Układy współrzędnych: Funkcjonujące w Polsce: układ wojskowy 1942 PUWG 1965 PUWG 1992 (obowiązujący w LP) układ 2000 (obowiązujący dla geodezji) Możliwość konwersji np. w leśnej aplikacji TraKo 26
Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Problematyka udostępnianie danych rastrowych Format danych: dane zorientowane przestrzennie (geotiff, jpg + jgw, tiff + tfw) dane w formie obrazka (pdf, tiff, jpg i in.) zapis wybranego zasięgu udostępnienie danych w innych układach niż PUWG 1992 uzależniona od posiadania profesjonalnych aplikacji 27 Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Problematyka udostępnianie danych rastrowych Źródło pozyskania: serwer alas gotowe zestawy map. Zakres danych uzależniony od skali wydruku im większa skala tym większa szczegółowość aplikacje mapowe konieczność budowania własnych raportów skan map gospodarczych Dla udostępnienia danych zorientowanych przestrzennie koniecznym jest posiadanie aplikacji umożliwiającej zapis danych z plikiem odniesienia. Darmowe aplikacje umożliwiają zapis projektów do plików rastrowych bez geoodniesienia. elas28 umożliwia zapis do formatu pdf i geotiff bez danych tabelarycznych.
Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Problematyka udostępnianie danych wektorowych Zakres danych wektorowych: Warstwy pochodne rozbicie na jednolite grupy obiektów: warstwa wydzieleń (wydz_pol), opisy wydzieleń (ow_pkt) warstwa oddziałów (oddz_pol), opisy oddziałów (od_pkt) drogi publiczne i leśne, kolej itp. (kom_lin) miejscowości i wody powierzchniowe (syt_pol) Zasięg danych konieczność wycinania warstw ograniczenie np. do granicy gminy, powiatu, ramki zasięgu (wycinanie możliwe tylko w profesjonalnych aplikacjach typu ArcView, TatukGIS Editor itp) 29 Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Problematyka udostępnianie danych wektorowych Format danych: obowiązujący w LP Esri Shapefile (shp, shx, dbf) format z geodezji dwg lub dxf (formaty autocad) i inne Możliwość transformacji np. w leśnej aplikacji TraKo Zakres i format danych opisowych: ograniczona możliwość zapisu danych w pliku dbf konieczność tworzenia plików excel lub access konieczność zachowania pól - kluczy 30
Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Adresaci: instytucje i organizacje związane z ochroną środowiska uczelnie instytucje prawne podmioty gospodarcze osoby fizyczne 31 Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Cele i sposoby wykorzystania danych: naukowe i badawcze ochrona środowiska cele projektowe (zmiana przeznaczenia w mpzp) umowy 32
Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Techniczne aspekty udostępniania danych Wielkość pliku w formacie cyfrowym: wielkość pliku uzależniona od rozmiaru, ilości pikseli, głębi kolorów przesyłanie danych drogą mailową ograniczenie wielkości wiadomości do 10Mb większe pliki konieczność odbioru osobistego z dostarczeniem nośnika danych Wydruki: uzależnione od posiadanych drukarek (kolor, A4, A3) koszt wydruku 33 Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw 13 czerwca 2007r. podpisane porozumienie pomiędzy Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych a Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej w sprawie wdrożenia map numerycznych nadleśnictw do stosowania w jednostkach organizacyjnych PSP 34
Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Realizacja porozumienia: modyfikacja aplikacji Aktualizator LMN o tworzenie warstw dedykowanych PSP: ograniczenie obiektów LMN do potencjalnych miejsc przebywania ludzi dane taksacyjne ważne dla potrzeb prowadzenia akcji gaśniczej, tj. rozbicie lasów na iglasty i liściasty wraz z zadrzewieniem i wiekiem, określenie stopnia dostępności terenu itp., warstwa nadleśnictwa rozszerzona o dane teleadresowe nadleśnictwa (w tym imię i nazwisko nadleśniczego, osoba odpowiedzialna za PAD, telefony) 35 Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Realizacja porozumienia: modyfikacja aplikacji Aktualizator LMN o tworzenie warstw dedykowanych PSP cd.: warstwa leśnictw rozszerzona o dane teleadresowe leśnictwa (w tym imię i nazwisko leśniczego, telefony) 36
Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Realizacja porozumienia: instrukcja przygotowania i przekazywania danych LMN na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej: nadleśnictwo: Nadleśniczy wyznacza osobę odpowiedzialną za przekazywanie danych wraz z wpisaniem w zakres obowiązków tworzenie warstw pochodnych dla PSP uzupełnienie danych atrybutowych o dane teleadresowe nadleśnictwa i leśnictw 37 Przykłady udostępniania danych z nadleśnictw Realizacja porozumienia cd.: RDLP: Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych wyznacza osobę odpowiedzialną za przekazywanie danych wraz z wpisaniem w zakres obowiązków scalenie warstw dla powiatów przekazanie danych do odpowiednich jednostek PSP 38