Zeszyty Naukowe AKADEMII PODLASKIEJ w SIEDLCACH NR 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie 2010 mgr Krzysztof Pakos Politechnika Warszawska Ocena skuteczno ci zarz dzania programem pilota owym w wojskowych oddzia ach gospodarczych Management effectiveness assessment of the pilot program in military logistic establishments Streszczenie: Nowa koncepcja zabezpieczenia logistycznego jednostek wojskowych wi e si z konieczno ci sformowania du ych stacjonarnych jednostek logistycznych, które mia yby zast pi rozproszone na ró nych szczeblach dowodzenia elementy logistyki. Przyk adem takich jednostek s wojskowe oddzia y gospodarcze, których dzia alno ma umo liwi oddzielenie w jednostkach wojskowych funkcji logistyczno-finansowych od operacyjno-szkoleniowych 1. Realizacja tej koncepcji trwa w czterech garnizonach. Abstract: The new concept of logistic support for military units is connected with the necessity to set up large logistic establishments which would replace elements of logistic dispersed at various levels of command. Military Logistic Establishment are an example of such organizations. Their activity is expected to make it possible to separate financial and economic functions in military units form operational and training ones. Realization of this conception goes on in four garnisons. Wst p G ównym zadaniem WOG b dzie ca o ciowe zabezpieczenie logistyczne i finansowe jednostek wojskowych wszystkich rodzajów wojsk na terenie ca ego kraju. Zgodnie z decyzj ministra obrony narodowej sformowane zosta y cztery wojskowe oddzia y gospodarcze zlokalizowane w czterech miastach, tj. Wroc aw, D blin, Gliwice, Ustka, które to dzia aj w ramach programu pilota owego. 1 P. Szczepankowski, Zarz dzanie we wspó czesnych przedsi biorstwach, Vizja Press&IT, Warszawa 2009 r., s. 205.
182 K. Pakos Zgodnie z zatwierdzonym przez Szefa Sztabu Generalnego WP planem przeprowadzenia nadzorów s u bowych w Wojskowych Oddzia ach Gospodarczych (WOG), Zespó resortowy powo any decyzj nr 201/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 kwietnia 2007 r. 2 pod przewodnictwem Przewodnicz cego Zespo u resortowego - I Zast pcy Szefa Sztabu Generalnego WP, przeprowadzi sonda diagnostyczny. W sonda u uczestniczyli przedstawiciele dowództw RSZ oraz dowódcy/szefowie zasadniczych jednostek/instytucji zaopatrywanych przez WOG. Podejmowanie decyzji wp ywaj cych na efekty dzia alno ci to podstawowa czynno ka dego mened era. Proces decyzyjny wynika z pierwszej i najwa niejszej funkcji zarz dzania, jak jest planowanie. Kierownicy maj wiadomo, e jest to najtrudniejsza funkcja, gdy polega na projektowaniu bli szej i dalszej przysz o ci 3. Ustalenia ogólne dotycz ce funkcjonowania i realizacji zada przez WOG Ustalono nast puj cy stan realizacji zada przez Wojskowe Oddzia y Gospodarcze: WOG realizuj w ramach programu pilota owego zadania zabezpieczenia na rzecz jednostek i instytucji wojskowych zgodnie z planami przydzia ów gospodarczych i Koncepcj oddzielenia. 4 w nast puj cych obszarach: - zabezpieczenia finansowego; - zabezpieczenia logistycznego (materia owego, technicznego i transportowego); - zabezpieczenia medycznego; - realizacji zada mobilizacyjnych; - zapewnienia ochrony i obrony; - infrastruktury wojskowej. Wojskowe Oddzia y Gospodarcze posiadaj odpowiednie si y i rodki pozwalaj ce na realizacj powierzonych zada (ukompletowanie stanami osobowymi oraz zasadniczym sprz tem wynosi rednio 95%), cho w cz ci WOG niskie ukompletowanie s u b utrudnia realizacj zada logistycznych i zabezpieczenia medycznego. Funkcjonowanie przydzielonych jednostek i instytucji wojskowych odbywa si bez zak óce w czterech zasadniczych obszarach: finansowym, mobilizacyjnym, ochrony jednostek i kompleksów wojskowych oraz infrastruktury wojskowej. 2 Decyzja nr 201/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 kwietnia 2007 r. w sprawie powo- ania Zespo u do spraw wdro enia programu pilota owego oddzielenia w wojskowych jednostkach bud etowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych 3 B. liwczy ski, Planowanie logistyczne, Biblioteka logistyka, Pozna 2007, s. 9. 4 Koncepcja oddzielenia w wojskowych jednostkach bud etowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych, przyj ta na posiedzeniu Kierownictwa MON w dniu 1 czerwca 2006 r. Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 183 W zabezpieczeniu finansowym terminowo realizowane s zadania w zakresie wyp acania nale no ci pieni nych oraz zamówie publicznych. Zadania zabezpieczenia finansowego realizowane s przez Pion G ównego Ksi gowego oraz zamiejscowe Punkty Kasowe. nie zabezpieczone 5% rednie zabezpieczenie 95% zzabezpieczenia finansowe zabezpieczenie logistyczne zabezpieczenie medyczne realizacji zada mobilizacyjnych ochrony i obrony infrastruktura wojskowa Rys. 1. Ukompletowanie stanami osobowymi oraz zasadniczym sprz tem Fig. 1. Completing with personal states and the fundamental euipment ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego. Source: Own study on the basis on the diagnostic survey. WOG s merytorycznie i kadrowo przygotowane do realizacji zada z obszaru zabezpieczenia mobilizacyjnego rozwini cia jednostek wojskowych. Dobrze realizowana jest ochrona obiektów wojskowych. Odbywa si ona g ównie si ami Oddzia ów Wart Cywilnych i SUFO. Zasadnicze problemy w tym obszarze dotycz niskich p ac pracowników OWC. Ograniczony limit zatrudnienia oraz fundusz wynagrodze uniemo liwia zatrudnienie pracowników wojska w ilo ci okre lonej etatem WOG. Dobrze realizowane s zadania w zakresie zabezpieczenia infrastruktury wojskowej. W zabezpieczeniu logistycznym bez zak óce odbywa si ywienie podleg ych stanów osobowych. Poprawnie realizowane jest zabezpieczenie w przedmioty zaopatrzenia mundurowego. Nie stwierdzono znacz cych trudno ci w procesie zabezpieczenia w rodki zaopatrzenia, w tym do szkolenia. Utrudnieniami w bie cej dzia alno ci WOG w obszarze zabezpieczenia logistycznego s obowi zuj ce procedury (dobrze funkcjonuj ce w odniesieniu do jednostek znajduj cych si w tym samym kompleksie koszarowym, lecz ma o elastyczne w odniesieniu do zabezpieczanych jednostek w za o onej odleg o ci od WOG). Nie bez znaczenia dla realizacji zada zarówno przez WOG jak i jednostki pozostaj ce na ich zaopatrzeniu jest adaptowalno struktur pokojowych do realizacji zada w czasie kryzysu i wojny. Konieczne staje si wi c ustalenie jednoznacznych relacji, dopasowanie struktur organizacyjnych do zoptymalizowanych potrzeb zarówno w WOG jak i w jednostkach b d cych na ich zaopatrzeniu. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
184 K. Pakos W dalszym ci gu utrudnieniem w dzia alno ci g ównie logistycznej, ale i finansowej, pozostaje system wymiany informacji pomi dzy jednostkami zaopatrywanymi i WOG wynikaj cy z dotychczas ograniczonego zakresu wykorzystania narz dzi informatycznych. Istotnym mankamentem rzutuj cym na sprawno realizacji zada przez WOG s równie vacaty na kluczowych stanowiskach w specjalno- ciach logistycznych. Nie wp ywaj one jednak w sposób istotny na funkcjonowanie przydzielonych na zaopatrzenie jednostek wojskowych. W zabezpieczeniu medycznym wyst puj ce problemy w realizacji zada zwi zanych ze wiadczeniem us ug zdrowotnych wynikaj przede wszystkim z du ej liczby vacatów w ród personelu medycznego oraz z ego stanu zaplecza medycznego, a tak e utrudnie prawnych dotycz cych scentralizowanego wykorzystania personelu medycznego w garnizonie. Problem ten dotyczy ca ych Si Zbrojnych RP i w tym zakresie (nie tylko na potrzeby pilota u) powinien by niezw ocznie rozwi zany. We wszystkich czterech WOG-ach nast pi o istotne odci enie od dzia alno ci logistyczno-finansowej dowódców/szefów zaopatrywanych jednostek/instytucji wojskowych poprzez przej cie odpowiedzialno ci i realizacj zada w ustalonych obszarach zadaniowych. Przedmiotowe odci enie skutkowa o m.in. ograniczeniem zakresu wykorzystania o nierzy zaopatrywanych jednostek wojskowych do realizacji zada pomocniczych, takich jak obs uga urz dze logistycznych, ochrona jednostek czy utrzymanie kompleksów koszarowych. Program pilota owy, pomimo implikowania do systemu zabezpieczenia w garnizonach wielu racjonalnych rozwi za, ujawni tak e bariery, mankamenty wynikaj ce z realiów funkcjonowania jednostek/instytucji w nowych uwarunkowaniach. W dalszym ci gu mankamentem w dzia alno ci gospodarczej jest system wymiany informacji mi dzy jednostkami zaopatrywanymi a WOG, wynikaj cy z ograniczonego zakresu wykorzystania narz dzi informatycznych oraz procedury, które nie u atwiaj racjonalizacji zaopatrywania w rodki materia owe. Jako oferowanych us ug i dostarczanie zaopatrzenia zosta o generalnie dobrze ocenione przez wi kszo dowódców/szefów jednostek/instytucji zaopatrywanych, bior cych udzia w sonda u. Rozpatrzono równie wnioski i propozycje zg oszone przez dowódców jednostek wojskowych zabezpieczanych przez WOG, które dotyczy y zarówno problematyki zwi zanej z dzia alno ci WOG, jak równie mankamentów w funkcjonowaniu jednostek. Ustalenia w tym zakresie zosta y zamieszczone w cz ci szczegó owej ocen funkcjonowania poszczególnych WOG. Stan realizacji zada w poszczególnych Wojskowych Oddzia ach Gospodarczych 2 Wojskowy Oddzia Gospodarczy z siedzib we Wroc awiu 2 WOG realizuje zadania zabezpieczenia logistyczno-finansowe na rzecz 66 jednostek i instytucji wojskowych. Zadania realizowane s przez 70 o nierzy i 390 pracowników wojska 2 WOG, co w odniesieniu do Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 185 ok. 6500 zaopatrywanych daje wspó czynnik 1:14 (jeden o nierz/pracownik WOG zabezpiecza 14 o nierzy, dotychczas w jednostkach 1:3-5). wiadczy to o racjonalizacji zabezpieczenia w przyj tym systemie jego realizacji (miernik rezultatu 5 ). Termin miernik stosowany jest wówczas, gdy mamy do czynienia z liczbami mianowanymi, s u cymi do pomiaru zjawisk i zdarze ilo- ciowych 6. liczba o nierzy na zaopatrzeniu ; 6500 liczba etatów; 460 liczba o nierzy ; 70 liczba pracowników ; 390 Rys. 2. Realizacja zada zabezpieczenia log.-fin. w 2 WOG Fig. 2. Execution tasks security of the log.-fin. in 2 WOG ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego. Source: Own study on the basis of the diagnostic survey. W dzia alno ci 2 WOG stwierdzono szerokie stosowanie outsourcingu w realizacji zada w zakresie ywienia, ochrony, infrastruktury i transportu, co prowadzi do ograniczenia wykorzystania o nierzy do prac pomocniczych. Realizowana jest na bie co obs uga finansowa 2 WOG oraz jednostek b d cych na zaopatrzeniu gospodarczym. Pion logistyki 2 WOG realizuje zabezpieczenie logistyczne jednostek przydzielonych na jego zaopatrzenie. Potrzeby w zakresie zabezpieczenia szkolenia pododdzia ów w rodki bojowe w pe nym zakresie zabezpieczaj magazyny u ytku bie cego. Zabezpieczenie techniczne realizowane jest na bie co w oparciu o si y i rodki 2 WOG. W dzia alno ci 2 WOG stwierdzono mankamenty wymagaj ce rozwi zania, dotycz ce m.in.: - usprawnienia systemu pozyskiwania i wymiany informacji dotycz cych planowanych i realizowanych zamierze w obszarze finansowym w relacjach podleg e WKU WSzW, szczególnie w sytuacji kiedy nie wszystkie podleg e WKU s zaopatrywane przez WOG. Problem zg osi Szef WSzW Wroc aw. Zobowi zano IWsp SZ do uregulowania obiegu informacji w cyklu miesi cznym. - ograniczenia etatów specjalistów logistyki (jedna osoba planista i podoficer gospodarczy) w WSzW i pojazdów (1 szt.). Problem zg osi Szef WSzW Wroc aw. 5 miernik rezultatu okre la skuteczno w tym g ównie efekt programu, jakim jest obni enie kosztów jego funkcjonowania 6 J. Twaróg, Mierniki i wska niki logistyczne, Biblioteka logistyka, Pozna 2005 r., s. 14. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
186 K. Pakos Zobowi zano IWsp SZ do uregulowania problemu w konsultacji z ZOiU-P1 poprzez zamian stanowisk w etacie WSzW. - wykre lenia etatowej kolumny transportowej bdow SOW. Zadania realizowane przez WOG niepotrzebnie wyd u aj proces dysponowania rodkami transportu. Problem zg osi Zast pca 2 bdow SOW. Zobowi zano IWsp SZ do dokonania niezb dnej korekty etatu WOG i bdow SOW. Zadanie powinno by realizowane w uzgodnieniu z ZOiU-P1. - uproszczenia procedur dotycz cych zapotrzebowania rodków bojowych polegaj ce na eliminowaniu zb dnych czynno ci administracyjnych wyd u- aj cych i komplikuj cych proces. Zg aszali wszyscy przedstawiciele jednostek zabezpieczanych. Zobowi zano IWsp SZ do opracowania i wdro enia regulacji tymczasowych podlegaj cych sprawdzeniu w ramach programu pilota owego. Zadanie powinno by realizowane w uzgodnieniu z ZPL-P4. - dojazd o nierzy i pracowników WKU widnica na badania do Wroc awia, mimo i w widnicy jest mo liwo ich wykonania. Problem zg osi Szef WSzW Wroc aw. Zobowi zano Komendanta WOG do dostosowania umowy na wykonywanie bada do potrzeb kadry i pracowników WKU widnica tj. w widnicy. - ustalenia zasad przechodzenia z zabezpieczenia logistycznego czasu P na W, szczególnie w odniesieniu do jednostek opuszczaj cych kompleksy koszarowe, w tym ich w czania w system logistyki polowej, przy uwzgl dnieniu stacjonarnego charakteru WOG i pe nego wykorzystania pododdzia ów logistycznych jednostek zabezpieczanych. Zobowi zano ZPL-P4 do opracowania wymienionych procedur. Na ich bazie nale y dokona oceny wydolno ci funkcjonowania pododdzia ów (zaopatrywanych przez WOG) w czasie W i zaproponowa skorygowanie ich etatów. Zadanie powinno by realizowane w uzgodnieniu z RSZ i ZOiU-P1. - znacznego wzrostu cen na us ugi SUFO (6 x w ostatnich dwóch latach) i bardziej elastyczne wykorzystanie OWC (konwojowanie rodków bojowych i pieni dzy). Zobowi zano Komendanta WOG do przedstawienia analizy kosztów w kontek cie oceny realizowania zada przez OWC i SUFO. Niezale nie od powy szego w trakcie nadzoru zg oszono inne istotne problemy wymagaj ce wyja nienia, niemaj ce wp ywu na funkcjonowanie 2 WOG. Dotyczy y one: - braku informacji nt. funkcjonowania w zakresie finansowania w czasie W. Problem zg osi Komendant 2 WSzP. Zadanie to powinno by rozwi zane przez IW SZ i DB MON. - ró norodnej interpretacji przez Urz dy Skarbowe wyliczania wyp acanego o nierzom dodatku roz kowego. Problem zg osi Dowódca 3BRdt. Wyja nienie w tej sprawie powinien przedstawi DB MON. - trudno ci w zakresie dopasowania umundurowania kandydatów na o nierzy kobiet. Problem zg osi Komendant WSO WL d. Zadanie powinno by rozwi zane przez IWsp SZ. Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 187 - negatywnego stanowiska DSP wobec przydzielenia na zaopatrzenie w Poznaniu kompanii rdtech 3BRdt, co skutkuje realizacj tego zaopatrzenia z Wroc awia. Problem zg osi Dowódca 3BRdt. Dowództwo SP powinno z o y wniosek o zmian przydzia ów gospodarczych. - trudnej sytuacji w zabezpieczeniu medycznym w zwi zku z rozwi zaniami prawnymi ograniczaj cymi mo liwo realizacji zada przez o nierzy lekarzy na rzecz podopiecznych innych ni w asna jednostka dzia aj cych poza POZ WOG. Problem zg aszali: Komendant WSO WL d, Dowódca 3BLot. Problem powinien by rozwi zany przez IWSZ w ramach wdra ania koncepcji funkcjonowania wojskowej s u by zdrowia. - ochrony obiektów WSOWL d i innych obiektów w garnizonie Wroc aw. Problem zg osi Komendant WSOWL d. Zadanie powinno zosta rozwi zane przez ZPO-P3 i ZPSDi -P6. - odmowy Dowódcy WL d na korzystanie przez jednostki zaopatrywane przez WOG z obiektów szkoleniowych CSWIn. i Chem. (wymagana ka dorazowa zgoda Szefa Szkolenia WL d). Zadanie mo e koordynowa np. Komendant Centrum. Decyzj w powy szej sprawie powinno podj Dowództwo WL d. Wed ug opinii wyra onych przez dowódców/szefów g ównych jednostek/instytucji zabezpieczanych przez 2 WOG, 2 WOG poprawnie realizuje zadania we wskazanych obszarach, za wyj tkiem Szefa WSzW Wroc aw, w ocenie, którego poprzedni system zaopatrywania by bardziej odpowiedni (tylko w obszarze finansowym) 7. 4 Wojskowy Oddzia Gospodarczy z siedzib w Gliwicach 4 WOG realizuje zadania zabezpieczenia logistyczno-finansowego na rzecz 48 jednostek i instytucji wojskowych, rozmieszczonych w 4 garnizonach. Zadania realizowane s przez 80 o nierzy i 370 pracowników wojska 4 WOG, co w odniesieniu do ok. 4100 zaopatrywanych daje wspó czynnik 1:9 (jeden o nierz/pracownik WOG zabezpiecza 9 o nierzy, dotychczas w jednostkach 1:3-4). wiadczy to o poprawie racjonalizacji zabezpieczenia w przyj tym systemie jego realizacji (miernik rezultatu). W dzia alno ci 4 WOG stwierdzono stosowanie outsourcingu w realizacji zada (szczególnie: ochrona, infrastruktura, transport) prowadz ce do ograniczenia wykorzystania o nierzy do prac pomocniczych oraz dobr organizacj zabezpieczenia medycznego w garnizonach mimo trudno ci formalnych i braków lekarzy w jednostkach zabezpieczanych. Dobrze realizowana jest obs uga finansowa 4 WOG oraz jednostek b d cych na zaopatrzeniu gospodarczym. Zadania zabezpieczenia finansowego realizowane s przez Pion G ównego Ksi gowego dyslokowany w Gliwicach oraz zamiejscowe Punkty Kasowe rozwini te w Tarnowskich Górach, Bytomiu, Katowicach i O wi cimiu. Dodatkowo do wymienionych 7 miernik jako ci okre la poziom satysfakcji dowódców/szefów zabezpieczanych jednostek/instytucji z realizowanych przez WOG na ich rzecz zada. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
188 K. Pakos miejscowo ci wydzielono pracowników z komórki ewidencji ilo ciowowarto ciowej WOG. Ochrona obiektów 4 WOG realizowana jest przez Oddzia Wart Cywilnych. Pion logistyki 4 WOG realizuje zabezpieczenie logistyczne jednostek przydzielonych na jego zaopatrzenie. Potrzeby u ytkowników indywidualnych i zbiorowych w zakresie produktów zaopatrzenia mundurowego zabezpieczane s przez rozwini te w czterech kompleksach magazyny u ytku bie cego i magazyny wymienne umundurowania i bielizny. Potrzeby w zakresie zabezpieczenia szkolenia pododdzia ów w rodki bojowe w pe nym zakresie zabezpieczaj magazyny u ytku bie cego rozwini te w kompleksach Gliwice, Toszek i Tarnowskie Góry. liczba o nierzy na zaopatrzeniu; 4100 liczba etatów; 450 liczba o nierzy ; 80 liczba pracowników ; 370 Rys. 3. Realizacja zada zabezpieczenia log.-fin. w 4 WOG Fig. 3. Execution tasks security of the log.-fin. in 4 WOG ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego. Source: Own study on the basis of the diagnostic syrvey. W dzia alno ci 4 WOG stwierdzono mankamenty wymagaj ce rozwi zania dotycz ce m.in.: - usprawnienia systemu pozyskiwania i wymiany informacji dotycz cych planowanych i realizowanych zamierze w obszarze finansowym w relacjach podleg e WKU WSzW, szczególnie w sytuacji, kiedy nie wszystkie podleg e WKU s zaopatrywane przez WOG. Problem zg osi Szef WSzW Katowice. Zobowi zano IWsp SZ do uregulowania obiegu informacji w cyklu miesi cznym. - ustalenia zasad przechodzenia z zabezpieczenia logistycznego czasu P na W, szczególnie w odniesieniu do jednostek opuszczaj cych kompleksy koszarowe, w tym ich w czania w system logistyki polowej, przy uwzgl dnieniu stacjonarnego charakteru WOG i pe nego wykorzystania pododdzia ów logistycznych jednostek zabezpieczanych. Problem zg osi Dowódca 6 bdsz. Zobowi zano ZPL-P4 do opracowania wymienionych procedur. Na ich bazie nale y dokona oceny wydolno ci funkcjonowania pododdzia ów (zaopatrywanych przez WOG) w czasie W i zaproponowa skorygowanie ich etatów. Zadanie powinno by realizowane w uzgodnieniu z RSZ i ZOiU-P1. - braków w wyposa eniu WOG w pojazdy sanitarne, co powoduje wykorzystanie do realizacji zabezpieczenia medycznego pojazdów sanitarnych 6 bdsz. Problem zg osi Dowódca 6 bdsz. Zadanie powinno by rozwi zane przez IWSZ. Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 189 - braków w wyposa eniu WOG w pojazdy transportowe, co powoduje anga- owanie pojazdów 6 bdsz i 5 bchem do dostarczenia zaopatrzenia z RBM. Problem zg aszali Dowódcy 5 bchem i 6 bdsz. Zobowi zano Zast pc Szefa Szefa Logistyki IWsp SZ do wyposa enia 4 WOG w rodek transportu, a przedstawiciela ZOiU-P1 do wprowadzenia samochodów do etatu 4 WOG. - znacznego wzrostu cen na us ugi SUFO i bardziej elastycznego wykorzystania OWC (konwojowanie rodków bojowych i pieni dzy). Problem zg osi Komendant WOG. Zobowi zano Komendanta WOG do przedstawienia analizy kosztów w kontek cie oceny realizowania zada przez OWC i SUFO. - realizacji wiadczenia us ug kancelaryjnych dla 4 WOG przez kancelari 6 bdsz. Problem zg osi Dowódca 6 bdsz. Zobowi zano Komendanta WOG i dowódc 6 bdsz do przedstawienia propozycji korekty zada i przekazanie kancelarii 6 bdsz do WOG dotycz cej obj cia obs ug wszystkich jednostek zaopatrywanych przez WOG. - ograniczenia etatów specjalistów logistyki (jedna osoba planista i podoficer gospodarczy) w WSzW i pojazdów (1 szt.). Problem zg osi Szef WSzW Katowice. Zobowi zano IWsp SZ do uregulowania problemu w konsultacji z ZOiU-P1 ( o nierze z etatu WSzW zamiana stanowisk). - uproszczenia procedur akceptacji zapotrzebowa na rodki bojowe prowadz ce do ograniczenia czynno ci biurokratycznych i konieczno ci cz stego przemieszczania si o nierzy mi dzy jednostkami a WOG. Zg aszali Dowódcy 6 bdsz i 5 bchem. Zobowi zano Zast pc Szefa Szefa Logistyki IWsp SZ do opracowania tymczasowych regulacji i ich sprawdzenia w ramach programu pilota owego. Zadanie powinno by realizowane w uzgodnieniu z ZPL P4. Niezale nie od powy szego w trakcie nadzoru zg oszono inne istotne problemy wymagaj ce wyja nienia, niemaj ce wp ywu na funkcjonowanie 4 WOG. Dotyczy y one: - braku strzelnicy w Tarnowskich Górach do zabezpieczenia szkolenia 5bchem (w przysz o ci mo liwo wykorzystania budynku parowozowni). Obecnie 5bchem korzysta z obiektu w m. Gliwice. Problem zg osi Dowódca 5bchem. Zobowi zano dowódc 5 bchem oraz Komendanta 4 WOG do przedstawienia oceny kosztów. Zadanie powinno by realizowane w uzgodnieniu z ZS-P7. - braków w ukompletowaniu lekarzy w 1BR OP, 16 bdsz i 5 bchem: 1 BR OP 6 vacatów lekarzy (100%); 6 bdsz 6 vacatów lekarzy (100%); 5 bchem 3 vacaty lekarzy (100%); Mimo dobrego zabezpieczenia organizowanego przez WOG w garnizonie problemem staje si szkolenie poligonowe. - brak opieki stomatologicznej w Gliwicach z powodu nie posiadania odpowiedniego wyposa enia oraz personelu. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
190 K. Pakos Problemy w funkcjonowaniu s u by zdrowia powinny zosta rozwi zane przez IWSZ. Wed ug opinii wyra onych przez dowódców/szefów g ównych jednostek/instytucji zabezpieczanych przez 4 WOG, 4 WOG poprawnie realizuje zadania we wskazanych obszarach. Mimo pozytywnej oceny realizacji zada na rzecz 5 bchem jego dowódca zwraca uwag na problemy ograniczonej wydolno ci w asnych pododdzia ów i struktur logistycznych w czasie W (miernik jako ci). 5 Wojskowy Oddzia Gospodarczy z siedzib w D blinie 5 WOG realizuje zadania zabezpieczenia logistyczno-finansowego na rzecz 29 jednostek i instytucji wojskowych. Zadania realizowane s przez 87 o nierzy i 599 pracowników wojska 5 WOG, co w odniesieniu do ok. 2700 zaopatrywanych daje wspó czynnik 1:4 (jeden o nierz/pracownik WOG zabezpiecza 4 o nierzy). wiadczy to o poprawie racjonalno ci zabezpieczenia w przyj tym systemie jego realizacji (miernik rezultatu). liczba o nierzy na zaopatrzeniu; 2700 liczba etatów ; 686 liczba o nierzy ; 87 liczba pracowników ; 599 Rys. 4. Realizacja zada zabezpieczenia log.-fin. w 5 WOG Fig. 4. Execution tasks security of the log.-fin. in 5 WOG ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego. Source: Own study on the basis of the diagnostic survey. W dzia alno ci 5 WOG stwierdzono szerokie stosowanie outsourcingu w realizacji zada (szczególnie: ywienie, ochrona, transport osobowy, obs uga prawnicza) prowadz ce do ograniczenia wykorzystania o nierzy do prac pomocniczych. W zakresie zabezpieczenia finansowego zadania na rzecz 5 WOG i jednostek b d cych na zaopatrzeniu gospodarczym realizowane s dobrze. Ochrona fizyczna zabezpieczanych kompleksów realizowana jest przez Oddzia Wart Cywilnych oraz wydzielane z 6 BLot warty wojskowe. ywienie stanów osobowych zorganizowane zosta o w oparciu o cztery zasadnicze obiekty ywienia zbiorowego. W celu w a ciwej organizacji ywienia zatrudniono niezb dn ilo pracowników. Zaopatrywanie w ywno realizowane jest w oparciu o zawarte umowy na dostawy ywno- ci. Realizacja zaopatrzenia mundurowego odbywa si w oparciu o istniej c baz magazynow w garnizonach D blin Lotnisko i D blin Twierdza. Zabezpieczenie w rodki bojowe realizowane jest zgodnie ze sk adanymi zapotrzebowaniami, terminowo i bez zak óce. Zabezpieczenie techniczne realizowane jest przez Wydzia Techniczny oraz Wydzia Zabezpieczenia Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 191 Logistycznego 5 WOG. wiadczenia zdrowotne realizowane s w 6 Szpitalu Wojskowym w D blinie. W dzia alno ci 5 WOG stwierdzono mankamenty wymagaj ce rozwi zania dotycz ce m.in.: - uzupe nienia wakuj cych stanowisk w WOG (szef s u by ywno ciowej, szef rodków bojowych, oficer wydzia u planowania oraz brak obsady TAM). Problem zg osi Komendant WOG. Zobowi zano przedstawiciela ZOiU-P1 do przedstawienia sprawy Szefowi ZOiU-P1. - niedostosowania struktury etatowej do nadanego zakresu dzia ania (brak odpowiednika sekcji S-6, grup za adowczych/wy adowczych, grupy baz danych). Problem zg aszali: Komendant 5 WOG, Dowódca 6 BLot. Zobowi zano Komendanta WOG w porozumieniu z Dowódc 6 BLot do przedstawienia stosownych wniosków organizacyjno-etatowych w tym zakresie. - nieprecyzyjnego podzia u kompetencji pomi dzy WOG a jednostkami b d cymi na zaopatrzeniu w zakresie wydawania rodków bojowych. Problem zg osi Dowódca 6 BLot. Przekazano Dowódcy 6 BLot dokument Podzia kompetencji i zada pomi dzy Wojskowymi Oddzia ami Gospodarczymi i jednostkami wojskowymi uczestnicz cymi w programie pilota owym oddzielenia w wojskowych jednostkach bud etowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych z pro b o przedstawienie propozycji rozwi zania w nieuregulowanych obszarach. - uproszczenia procedur dotycz cych zapotrzebowa na cz ci do maszyn in ynieryjnych (uproszczenie obiegu dokumentów, zbyt d ugi proces decyzyjny). Problem zg osi dowódca 1 bdm. Zobowi zano IWsp SZ do opracowania i wdro enia regulacji tymczasowych podlegaj cych sprawdzeniu w ramach programu pilota owego. - niskiej jako ci napraw sprz tu lotniskowego wykonywanych przez kontraktora zewn trznego (reklamacje). Problem zg osi Dowódca 4 SLSz. Zobowi zano Komendanta WOG do bardziej rygorystycznego egzekwowania warunków zawartych umów na us ugi wykonywane przez kontraktorów zewn trznych. - braku komórki infrastruktury lotniskowej (nie ma w 5 WOG i 6 BLot). Problem zg osi Dowódca 4 SLSz. Zobowi zano przedstawiciela ZOiU-P1 do dopilnowania, aby w nowym etacie bazy utworzono Sekcj Infrastruktury Lotniskowej. - d ugiego procesu decyzyjnego dotycz cego zaopatrzenia logistycznego. Problem zg osi Dowódca 4 SLSz. Zast pca Szefa IWsp SZ wyja ni, e takie post powanie dotyczy tylko sytuacji przekroczenia zaplanowanych limitów rodków zaopatrzenia. Niezale nie od powy szego w trakcie nadzoru zg oszono inne istotne problemy wymagaj ce wyja nienia, niemaj ce wp ywu na funkcjonowanie 5 WOG. Dotyczy y one: - niejednoznacznych i ma o precyzyjnych zapisów rozporz dzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy szego w sprawie zasad podzia u dotacji z bud etu ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
192 K. Pakos pa stwa dla uczelni publicznych i niepublicznych. Problem zg osi przedstawiciel WSO SP. Zobowi zano Zast pc Szefa Szefa Logistyki IWsp SZ do przedstawienia wyk adni w poszczególnych dzia ach zaopatrzenia. - niepe nego ukompletowania WOG w pojazdy sanitarne powoduj cego utrudnienia w realizacji zada zabezpieczenia medycznego oraz braku odpowiedzi na pismo skierowane do IWSZ w sprawie przydzielenia pojazdów sanitarnych wielonoszowych lub zgod na zdj cie samochodu z ZN. Problem zg osi Komendant WOG. Zadanie powinno zosta rozwi zane przez IWSZ. Wed ug opinii wyra onych przez dowódców/szefów g ównych jednostek/instytucji zabezpieczanych przez 5 WOG, funkcjonowanie 5 WOG wp yn o na popraw realizacji zada we wskazanych obszarach. Pomimo dobrej oceny realizacji zada Dowódca 4 SLSz wskaza na wprowadzenie korekt w obszarze zabezpieczenia szkolenia lotniczego (miernik jako ci). 6 Wojskowy Oddzia Gospodarczy z siedzib w Ustce 6 WOG realizuje zadania zabezpieczenia logistyczno-finansowego na rzecz 20 jednostek i instytucji wojskowych. Zadania realizowane s przez 224 o nierzy i 319 pracowników wojska 6 WOG, co w odniesieniu do zmiennego stanu zaopatrywanych daje rednioroczny wspó czynnik 1:9 (jeden o nierz/pracownik WOG zabezpiecza 9 o nierzy, dotychczas w jednostkach 1:3-5). wiadczy to o racjonalizacji zabezpieczenia w przyj tym systemie jego realizacji (miernik rezultatu). liczba etatów; 543 liczba o nierzy na zaopatrzeniu ; 4900 liczba o nierzy ; 224 liczba pracowników ; 319 Rys. 5. Realizacja zada zabezpieczenia log.-fin. w 6 WOG Fig. 5. Execution tasks security of the log.-fin. in 6 WOG ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego. Source: Own study on the basis of the diagnostic survey. W dzia alno ci 6 WOG stwierdzono szerokie stosowanie outsourcingu w realizacji zada w zakresie ochrony obiektów i infrastruktury wojskowej prowadz ce do ograniczenia wykorzystania o nierzy do prac pomocniczych i ograniczaj ce koszty funkcjonowania. 6 WOG na bie co realizuje zadania obs ugi finansowej na rzecz jednostek b d cych na zaopatrzeniu gospodarczym. ywienie stanów osobowych realizowane jest w oparciu o siedem sto ówek o nierskich oraz w sys- Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 193 temie zleconym przez Wielobran owe Gospodarstwo Pomocnicze. Zaopatrywanie w ywno realizowane jest w oparciu o zawarte umowy na dostawy ywno ci. Zabezpieczenie w rodki bojowe realizowane jest zgodnie ze sk adanymi zapotrzebowaniami, terminowo i bez zak óce. Wydawanie amunicji i rodków pozoracji pola walki realizowane jest zgodnie z przyznanym limitem. Zabezpieczenie techniczne realizowane jest na bie co w oparciu o si y i rodki 6 WOG (baza obs ugowo-remontowa w garnizonie Ustka oraz Wicko Morskie). W dzia alno ci 6 WOG stwierdzono mankamenty wymagaj ce rozwi zania dotycz ce m.in.: - vacatów na stanowiskach szefów s u b (uzbrojenia i elektroniki, czo gowosamochodowej, MPS). Problem zg osi Komendant 6 WOG. Zobowi zano Komendanta WOG do ponownego przeanalizowania struktury WOG i przedstawienie stosownych wniosków organizacyjno-etatowych. - rozwi zania kwestii ochrony i sprz tania obiektów szkolnych w CS MW oraz ochrony obiektów CP SP. Problem zg aszali Komendant CS MW Ustka i Komendant CP SP Wicko Morskie. Zobowi zano Komendanta WOG do pilnego wyst pienia do IWsp SZ z pro b o przydzia rodków finansowych. - wprowadzenia zamiast niektórych stanowisk etatowych pracowników wojska planu zatrudnienia pracowników w celu optymalizacji struktury WOG. Problem zg osi Komendant 6 WOG. Zobowi zano Komendanta WOG do przedstawienia stosownej analizy i propozycji. - usprawnienia zabezpieczenia szkolenia wojsk na poligonie poprzez przywrócenie do struktur CP SP grupy transportowej, plrem, narz dziowni. Propozycj zg osi Komendant CP SP Wicko Morskie. Wniosek zosta odrzucony, gdy organizacja zabezpieczenia technicznego na poligonie powinna opiera si równie o elementy logistyki polowej wicz cych pododdzia ów. Ponadto obecny system dzia a bez zarzutów, co potwierdzi Komendant CP SP w swojej wypowiedzi. - braku odpowiedzi na cztery wnioski organizacyjno-etatowe dotycz ce racjonalizacji struktur 6 WOG. Problem zg osi Komendant 6 WOG. Zadanie zosta o przekazane do wyja nienia przez IWsp SZ. Niezale nie od powy szego w trakcie nadzoru zg oszono inne istotne problemy wymagaj ce wyja nienia, niemaj ce wp ywu na funkcjonowanie 6 WOG. Dotyczy y one: - braku rozkazu prze o onego wyznaczaj cego dowódc kompleksu wojskowego odpowiedzialnego za ochron obiektów wojskowych (nakaz z Instrukcji o ochronie obiektów wojskowych ). Problem zg osi Komendant CS MW. Zadanie powinno zosta rozwi zane przez DOIN. - zaanga owania do pe nienia s u b w garnizonie Ustka placówki W, polegaj ce na wprowadzeniu s u by patrolowej i wzmocnieniu ochrony jednostek wojskowych. Problem zg osi Komendant CS MW. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
194 K. Pakos Rozwi zanie problemu wymaga nowelizacji ustawy o andarmerii Wojskowej. Stanowisko w tej sprawie powinna przedstawi KG W. - rozwi zania problemów mieszkaniowych kadry polegaj cych na proponowaniu przez Wojskow Agencj Mieszkaniow miejsc internatowych w m. S upsk. Problem zg osi Komendant CS MW. Zadanie nie jest mo liwe do szybkiego rozwi zania ze wzgl du na problemy w pozyskiwaniu zasobów mieszkaniowych w g. Ustka przez WAM. Wed ug opinii wyra onych przez dowódców/szefów g ównych jednostek/instytucji zabezpieczanych przez 6 WOG, 6 WOG dobrze realizacje zadania we wskazanych obszarach (miernik jako ci). Ocena skuteczno ci zarz dzania 1. Dotychczasowa realizacja programu pilota owego wskazuje na mo liwo funkcjonowania Wojskowych Oddzia ów Gospodarczych, jako wyspecjalizowanych jednostek wykonuj cych zadania wsparcia i zabezpieczenia w odniesieniu do: jednostek wojskowych o ró nym charakterze (szkolnictwa, baza si powietrznych, dowództwo okr gu wojskowego 2 WOG we Wroc awiu); jednostek zdolnych do przerzutu i posiadaj cych roz rodkowane dywizjony (16 bdsz, 1 BR OP - 4 WOG w Gliwicach); 7000 6500 6000 5000 4000 3000 4100 2700 4900 2000 1000 0 97 390 80 370 599 87 224 319 WOG2 WOG4 WOG5 WOG6 liczba o nierzy na zaopatrzeniu liczba o nierzy liczba pracowników Rys. 6. Realizacja zada zabezpieczenia log.-fin. w poszczególnych WOG Fig. 6. Execution tasks security of the log.-fin. in WOG ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego. Source: Own study on the basis of the diagnostics survey. bazy si powietrznych (6 BLot - 5 WOG w D blinie) i uw aszczonych szkó wojskowych (WSO SP - 5 WOG w D blinie i WSO WL - 6 WOG we Wroc awiu) du ego poligonu si powietrznych i o rodka szkolenia MW (CP SP, CS MW - 6 WOG w Ustce). 2. Realizacja programu pilota owego na aktualnym etapie spowodowa a istotne odci enie dowódców jednostek od dzia alno ci logistycznofinansowej poprzez przej cie przez WOG odpowiedzialno ci za realiza- Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 195 cj zada w ustalonych obszarach zadaniowych, umo liwiaj c tym samym dowódcom/szefom zabezpieczanych jednostek/instytucji skupienie si na realizacji zada operacyjno-szkoleniowych. liczba etatów; 2166 liczba o nierzy na zaopatrzeniu; 18200 liczba o nierzy; 488 liczba pracowników; 1678 Rys. 7. Realizacja zada zabezpieczenia log.-fin. ogó em w programie pilota owym Fig. 7. Execution tasks security of the log.-fin. ród o: Opracowanie w asne na podstawie sonda u diagnostycznego Source: Own study on the basis of the diagnostics survey. 3. Uwzgl dniaj c g ówne dwa mierniki jako ci (satysfakcja z wykonywanych zada przez jednostki wojskowe) i rezultaty (koszty finansowe) nale y stwierdzi, e w obu obszarach wdra anie jednolitego systemu zaopatrywania w garnizonie powoduje bardziej racjonalne wykorzystanie zasobów (osobowych, finansowych i infrastruktury) na rzecz zabezpieczenia logistyczno-finansowego jednostek przy podobnym, a cz sto lepiej ocenianym jego poziomie. 4. Szeroki obszar zadaniowy WOG wymaga wdro enia sprawnego systemu wymiany informacji. Konieczne staje si wdro enie nowoczesnego systemu informatycznego wspomagaj cego dowodzenie i zarz dzanie wymian informacji. 5. Utrudnieniami w bie cej dzia alno ci WOG w obszarze zabezpieczenia logistycznego s obowi zuj ce procedury nieuwzgl dniaj ce realiów funkcjonowania jednostek/instytucji w nowych uwarunkowaniach, jak równie vacaty na kluczowych stanowiskach specjalno ci logistycznych. 6. Doprecyzowania wymagaj zasady przechodzenia z zabezpieczenia logistycznego czasu P na W, szczególnie w odniesieniu do jednostek opuszczaj cych kompleksy koszarowe, w tym ich w czania w system logistyki polowej, przy uwzgl dnieniu stacjonarnego charakteru WOG i pe nego wykorzystania pododdzia ów logistycznych jednostek zabezpieczanych. 7. Mankamentami w funkcjonowaniu 2 WOG - Wroc aw i 5 WOG - D blin jest zabezpieczenie bie cej dzia alno ci wy szych szkó wojskowych, spowodowane niejednoznacznymi i ma o precyzyjnymi zapisami w rozporz dzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy szego w sprawie zasad podzia u dotacji z bud etu pa stwa dla uczelni publicznych i niepublicznych. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010
196 K. Pakos 8. Dotychczas podnoszony przez dowódców jednostek zabezpieczanych przez WOG problem anga owania o nierzy do obs ugi sto ówek, ochrony obiektów wojskowych i utrzymania terenu koszar zosta wyeliminowany (za wyj tkiem 6 BLot i 1 bdm w D blinie), tym samym o nierze z jednostek zabezpieczanych nie s anga owani do tych prac. 9. Realizacja programu pilota owego ujawni a konieczno zmian organizacyjnych w WOG skierowanych na przeorientowanie sposobu dostarczania rodków zaopatrzenia z odbierania ich w WOG na dostarczenie rodków zaopatrzenia przez WOG do jednostek wojskowych, a tak e towarzysz ce temu zmiany dotycz ce obiegu dokumentów materia owych. Niezb dne jest wprowadzenie korekt w funkcjonowania poszczególnych WOG w tym zakresie, tak, aby mo na by o dokona ich oceny w trakcie trwania programu pilota owego. 10. Ograniczony limit zatrudnienia oraz fundusz wynagrodze dla pracowników wojska uniemo liwia wype nienie struktury okre lonej etatem WOG. Niezb dne jest wprowadzenie w tym zakresie korekt w etacie WOG dostosowuj cych wielko rodków finansowych do mo liwo ci zatrudnienia pracowników wojska do przyj tej struktury WOG. 11. W dalszym ci gu wyst puje problem w obsadzie stanowisk etatowych w specjalno ci medycznej. W zwi zku z tym zasadnym jest unormowanie przepisów w zakresie s u by zdrowia i stworzenie mo liwo ci zatrudniania ratowników medycznych. Zalecenia 1. Uwzgl dniaj c dotychczasowy sposób realizacji zada przez WOG, w szczególno ci wyniki sonda u diagnostycznego i pozytywne opinie dowódców/szefów wiod cych jednostek wojskowych/instytucji wyra ane w odniesieniu do spe niania przez Wojskowe Oddzia y Gospodarcze oczekiwa w zakresie wiadczenia us ug i dostarczania zaopatrzenia zasadnym jest kontynuuj c program pilota owy dokonanie i wdro enie do ko ca 2009 r. korekty zada, procedur i struktur w funkcjonowaniu WOG i jednostek zaopatrywanych oraz umo liwienie ich sprawdzenia w 2010 r. Tym samym wyd u aj c program pilota owy o rok. Odpowiedzialny: Zespó resortowy i Inspektorat Wsparcia SZ RP. 2. Dokona analizy przepisów prawnych, zarówno pa stwowych jak i resortowych w kierunku ustalenia ewentualnych mo liwych do przeprowadzenia zmian umo liwiaj cych uproszczenie procedur logistyczno- -finansowych dotycz cych g ównie zabezpieczanych przez WOG jednostek/instytucji wojskowych. Odpowiedzialny Zespól resortowy, Inspektorat Wsparcia SZ, Departamenty: Bud etowy i Prawny MON. 3. Uruchomi cykl kursów specjalistycznych dotycz cych problematyki funkcjonowania i realizacji zada przez WOG, którymi obj dowódców i kluczowy personel jednostek zaopatrywanych i przedstawicieli szczebli nadrz dnych. Kontynuowa w dotychczasowym systemie szkolenie per- Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010 ZN nr 85
Ocena skuteczno ci zarz dzania programu pilota owego 197 sonelu WOG. Odpowiedzialny Zespó resortowy, Inspektorat Wsparcia SZ i WAT. 4. Kontynuowa równoleg e prace analityczne zmierzaj ce do ustalenia mo liwo ci ewentualnego wdro enia projektu w kolejnych dyslokacjach w SZ RP, które prowadzi w celu przygotowania do wdro enia po 2010, w przypadku satysfakcjonuj cego rozstrzygni cia pilota u. Odpowiedzialny Zespó resortowy. 5. Zgodnie z dotychczasowymi ustaleniami nale y monitorowa oraz koordynowa dzia alno WOG przez Zespó resortowy w aspekcie racjonalizacji ich struktur organizacyjnych, wykorzystania infrastruktury, poprawy jako ci i rezultatów dzia alno ci. Zako czenie Rozbie no ci, jakie nast pi y w systemie logistyczno-finansowym Si Zbrojnych RP na skutek licznych korekt w strukturach i zadaniach maj cych miejsce w przesz o ci, wymusi y wprowadzenie kompleksowych uregulowa i rozwi za. Przyj ty system zarz dzania logistyczno-finansowy ma zapewni przede wszystkim racjonalne i efektywne wykorzystanie potencja u logistycznego oraz usprawni struktury organizacyjne. Powsta nowoczesny organ logistyczny, który uporz dkuje oraz upro ci struktury zarz dzania logistyk. Dzi ki zintegrowaniu logistyki w jednej instytucji b dzie mo na lepiej wykorzysta potencja ca ych si zbrojnych. Literatura Szczepankowski P., Zarz dzanie we wspó czesnych przedsi biorstwach, Vizja Press&IT, Warszawa 2009 r, s. 205. Decyzja nr 201/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 kwietnia 2007 r. w sprawie powo ania Zespo u do spraw wdro enia programu pilota- owego oddzielenia w wojskowych jednostkach bud etowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych. Koncepcja oddzielenia w wojskowych jednostkach bud etowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych, przyj ta na posiedzeniu Kierownictwa MON w dniu 1 czerwca 2006 r. Twaróg J., Mierniki i wska niki logistyczne, Biblioteka logistyka, Pozna 2005 r. liwczy ski B., Planowanie logistyczne, Biblioteka logistyka, Pozna 2007 r. ZN nr 85 Seria: Administracja i Zarz dzanie (12)2010