INFORMACJA ROCZNA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY w REGIONIE TARNOWSKIM w 2013 roku

z\,./42510*94 2013 INFORMACJA ROCZNA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY w REGIONIE TARNOWSKIM w 2013 roku Opracowanie POWIATOWY URZĄD PRACY W TARNOWIE

CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA W REGIONIE TARNOWSKIM WSTĘP Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie obejmuje swym działaniem region tarnowski leżący we wschodniej części województwa w tym 2 powiaty tj.: Miasto Tarnów - miasto na prawach powiatu Powiat Tarnowski w skład, którego wchodzi 16 gmin, z tego 6 gmin miejskowiejskich takich jak: Ciężkowice, Radłów, Ryglice, Tuchów, Wojnicz, Zakliczyn i Żabno, oraz 9 gmin wiejskich Gromnik, Lisia Góra, Pleśna, Rzepiennik Strzyżewski, Skrzyszów, Szerzyny, Tarnów, Wierzchosławice, Wietrzychowice. Miasto Tarnów obejmuje powierzchnię 72 km 2. Zamieszkuje w nim 112,5 tys. mieszkańców w tym 71,2 tys. osób w wieku produkcyjnym (63,3%). Gęstość zaludnienia 1560 osób na km 2. Wśród mieszkańców przeważają kobiety, które stanowią 52,7% ludności miasta. Na koniec 2013 r. pozostawało bez pracy 5,8 tys. osób, w tym 55,4% to kobiety. Stopa bezrobocia wynosiła 10,2% ludności aktywnej zawodowo. Powiat Tarnowski obejmuje powierzchnię 1 416 km 2. Zamieszkuje w nim 199,1 tys. mieszkańców w tym 125,8 tys. osób w wieku produkcyjnym (63,1%). Gęstość zaludnienia 140 osób na km 2. Zdecydowana większość 175,0 tys. osób, to mieszkańcy wsi, którzy stanowią 87,9% ludności powiatu. Kobiety stanowią 50,4% ogółu mieszkańców. Na koniec 2013 r. bez pracy pozostawało 11,0 tys. osób, w tym 53,7% to kobiety. Stopa bezrobocia wynosiła 15,5% ludności aktywnej zawodowo. POZIOM BEZROBOCIA Poziom bezrobocia według stanu na 31 grudnia 2013 r. w całym regionie tarnowskim wyniósł 16.889 osób bezrobotnych, z czego w: mieście Tarnowie 5.883 osoby, powiecie tarnowskim 11.006 osób. W 2013 roku łączna liczba bezrobotnych w regionie wzrosła o 81 osób przy czym: w mieście Tarnowie spadła o 211 osób, w powiecie tarnowskim wzrosła o 292 osoby.

Poziom bezrobocia w regionie tarnowskim w 2013 roku przedstawiał się następująco: 20000 Poziom bezrobocia w regionie tarnowskim w poszczególnych miesiącach 2013 roku 19000 18000 17000 16000 16808 18153 18385 17697 17212 16511 15905 15693 15706 15715 15765 16053 16889 15000 Poziom bezrobocia w poszczególnych powiatach: m. Tarnowie i powiecie tarnowskim w 2013 roku przedstawiał się następująco: Bezrobotni w powiatach w 2013 roku miasto Tarnów powiat Tarnowski 13000 12000 11000 10000 10714 11674 11844 11326 10846 10295 9929 9748 9757 9888 9954 10248 11006 9000 8000 7000 6000 6094 6479 6541 6371 6366 6216 5976 5945 5949 5827 5811 5805 5883 5000 4000 2

7772 13591 13184 10673 10487 15208 13795 13881 14595 14757 20958 20082 19530 18684 17239 16870 18977 21289 19537 19979 18831 17789 16808 16889 Obsługa bezrobotnych w 2013 r. odbywała się w ośmiu punktach na terenie regionu: w jednostce macierzystej w Tarnowie pl. Gen J. Bema 3, Filii w Tuchowie, ul. Jana III Sobieskiego 23 Filii w Żabnie, ul. Rynek 29 Lokalnym Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym w Radłowie, ul. Brzeska 9 oraz 4 gminnych punktach w Zakliczynie, Ryglicach, Szerzynach oraz w Wojniczu. Na przestrzeni 2013 roku poziom bezrobocia w regionie tarnowskim utrzymywał się w granicach 15,6-18,4 tys. osób bezrobotnych. Najwyższy poziom Urząd zanotował w lutym 2013 roku, a najniższy w lipcu 15.693 osoby. Na koniec 2013 roku w ewidencji pozostawało 16.889 osób bezrobotnych tj. o 81 osób więcej w porównaniu ze stanem z końca grudnia 2012 roku. Liczba bezrobotnych łącznie z miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego, wg stanu na koniec grudnia w poszczególnych latach rejestrowanego bezrobocia, przedstawiała się następująco: Liczba bezrobotnych w latach 1990-2013 25000 łącznie miasto Tarnów i powiat tarnowski 20000 15000 10000 5000 0 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 Na koniec 2013 roku pracy poszukiwało łącznie 17.133 mieszkańców Tarnowa i powiatu tarnowskiego w tym: 3

Bezrobotnych - 16.889 osób w tym 1291 osób niepełnosprawnych, Poszukujących pracy - 244 osoby w tym 145 osób niepełnosprawnych. Stopa bezrobocia w kraju i województwie Stopa bezrobocia w Polsce na koniec 2013 wynosiła 13,4% i wartość tego wskaźnika pozostała na poziomie z końca 2012 r. W Małopolsce wyniosła 11,6% i w 2013 r. wzrosła o 0,2 punktu procentowego. W 2013 roku stopa bezrobocia spadła w sześciu województwach. W dwóch: kujawsko-pomorskim i podkarpackim pozostała na niezmienionym poziomie, a w ośmiu wzrosła. Największy spadek bezrobocia zanotowano w województwie dolnośląskim o 0,3%, lubuskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim o 0,2%. Największy wzrost stopy bezrobocia zanotowano w województwach: świętokrzyskim o 0,5%, podlaskim i warmińsko-mazurskim o 0,4% oraz mazowieckim o 0,3%. 4

Stopa bezrobocia poszczególnych powiatach Małopolski Wśród 22 powiatów w Małopolsce, w pięciu z nich (m. Krakowie, m. Tarnowie, powiecie krakowskim, m. Nowy Sącz i powiecie bocheńskim) stopa bezrobocia była niższa od średniej wojewódzkiej (11,6%), a w pozostałych 17 powiatach ją przekraczała. Miasto Tarnów ze stopą bezrobocia 10,2% zajmowało 2 miejsce na liście powiatów w Małopolsce, licząc wg najniższego poziomu tego wskaźnika. W porównaniu rok do roku stopa bezrobocia była o 0,4% niższa niż w końcu grudnia 2012 r. (10,6%). Powiat tarnowski ze stopą bezrobocia 15,5% zajmował 18 miejsce, a wskaźnik stopy był o 0,4% wyższy w porównaniu do stanu z końca grudnia 2012 roku (15,1%). Stopa bezrobocia w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej Wg danych statystycznych, opublikowanych przez Eurostat; STOPA BEZROBOCIA SEZONOWO WYRÓWNANA na koniec 2013 roku w poszczególnych krajach UE kształtowała się, jak na poniższym wykresie. Wyjaśnienie skrótów: UE 28 (28 krajów członków UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy). Strefa Euro (od 1 stycznia 2014-18 krajów Unii Gospodarczo Walutowej). 5

Stopa bezrobocia sezonowo wyrównana w % na koniec 2013 wg Eurostat 30,0 25,0 27,1 25,6 20,0 15,0 10,0 5,0 10,6 11,8 5,0 8,5 13,2 17,3 16,9 7,1 10,2 8,4 8,3 15,3 14,1 12,0 12,6 11,6 10,9 9,9 9,8 7,0 6,1 6,7 6,7 7,3 8,0 8,7 7,1 5,2 0,0 Uwagi metodologiczne Dane statystyczne, opublikowane przez Eurostat, na ogół mają charakter wstępny. Zapis o danych wyrównanych sezonowo, oznacza to, że zostały wyrównane zarówno pod względem ilości dni roboczych, jak również pod względem sezonowości. Najniższą tzw. stopą bezrobocia sezonowo wyrównaną w Unii Europejskiej UE28 wg Eurostatu charakteryzowała się Austria, w której stopa wyniosła 5,0%. Drugą pozycję zajęły Niemcy 5,2%, trzecią Luksemburg 6,1%. Kolejne trzy miejsca zajęły: Republika Czeska 6,7%, Malta 6,7% i Holandia 7,0%. Najwyższy wskaźnik odnotowano w Hiszpanii (25,6%), Grecji (27,1%), Chorwacji (17,3%), następnie na Cyprze (16,9%), Portugalii (15,3%), Słowacji (14,1%), Bułgarii (13,2%) i we Włoszech (12,6%). Polska ze stopą 9,9% uplasowała się na 16 pozycji licząc od najniższego poziomu tego wskaźnika i jest to o jedną pozycję niżej niż przed rokiem pomimo spadku stopy o 0,5 punktu procentowego. W 2013 roku w 12-stu krajach zanotowano wzrost stopy bezrobocia, w 14-stu spadek, w jednym (Szwecja) stopa bezrobocia była na takim samym poziomie jak na koniec 2012 roku. Stopa bezrobocia na Chorwacji nie podlega porównaniu, ponieważ wstąpiła do UE w 2013 roku. Średnio, stopa bezrobocia spadła w całej UE o 0,1 punktu procentowego. W strefie Euro wskaźnik ten pozostał na poziomie z końca 2012 roku. Największy wzrost wystąpił: na Cyprze o 3,4 punktu, we Włoszech o 1,4 punktu, w Grecji o 1,2 punktu, Holandii o 1,2. Największy spadek stopy bezrobocia odnotowano: na Łotwie o 2,7 punktu, na Węgrzech o 2,4 punktu, na Litwie o 2,4 punktu, w Irlandii o 2,1 punktu, Portugalii o 2,0 punkty, Estonii o 1,5 punktu. W Polsce spadek wyniósł 0,5 procent, czyli o 0,4 punktu więcej niż średni spadek stopy bezrobocia jaki zanotowano w całej Unii Europejskiej. 6

Bezrobotni z prawem do zasiłku W 2013 roku spadła liczba osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych. W końcu 2013 roku, co dziewiąta zarejestrowana osoba, posiadała prawo do zasiłku (w końcu 2012 roku, co siódma). Na koniec 2013 roku uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych było 1.942 osoby (11,5% ogółu) z regionu tarnowskiego tj. 543 osoby mniej niż rok wcześniej. Bezrobotne kobiety - mężczyźni Wśród bezrobotnych mieszkańców Tarnowa i powiatu tarnowskiego nadal dominowały kobiety i ale ich przewaga wśród bezrobotnych zmalała o 0,4 punktu procentowego. Na koniec grudnia 2013 roku w rejestrze osób bezrobotnych figurowało: 9.172 kobiety, tj. 54,3% ogółu bezrobotnych (o 24 mniej niż na koniec 2012 r.) 7.717 mężczyzn, tj. 45,7% ogółu bezrobotnych (o 105 więcej niż na koniec 2012 r.) Osoby nowo zarejestrowane do ewidencji bezrobotnych (napływ) W 2013 roku zarejestrowało się 20.574 bezrobotnych mieszkańców Tarnowa i powiatu tarnowskiego - ( o 451 osób mniej niż w 2012 r.). W większości były to osoby, które zarejestrowały się po raz kolejny - 16.146 osób tj. 78,5%, ogółu. Po raz pierwszy zarejestrowało się 4.428 osób (21,5%). Osoby wyłączone z ewidencji (odpływ) W 2013 r. z terenu miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego z ewidencji bezrobotnych wyłączono 20.493 osoby bezrobotne tj. o 1.519 osób więcej niż w 2012 roku. Największą grupę wyłączonych z ewidencji stanowiły osoby, które podjęły pracę 9.213, co stanowiło 45,0% ogółu wyłączonych. Było to o 1.477 osób więcej niż w 2012 roku. 7

Liczba bezrobotnych Bezrobotni którzy podjęli pracę w latach 2009-2013 10000 8000 6741 8078 7691 7736 9213 6000 4000 2000 0 2009 2010 2011 2012 2013 Drugą, co do wielkości grupę stanowiły osoby, które nie potwierdziły gotowości do podjęcia zatrudnienia - było to 5.363 osoby, co stanowiło 26,2% ogółu. Takich osób było o 146 mniej niż w 2012 roku. Na własny wniosek, status bezrobotnego utraciło 1.822 osoby tj. 8,9% wyłączonych i takich osób było o 204 więcej niż rok wcześniej. W 2012 roku 804 bezrobotnych mieszkańców Tarnowa i powiatu tarnowskiego podjęło działalność gospodarczą, w tym 536 osób skorzystało z dotacji z FP i EFS udzielanej przez Urząd Pracy na uruchomienie własnej działalności. W porównaniu do 2012 roku było to 112 osób więcej (72 osoby więcej pobrało dotację). 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 698 Bezrobotni którzy podjęli działalność gospodarczą w latach 2010-2013 259 464 536 187 217 228 268 2010 2011 2012 2013 z dotacją bez dotacji 8

Zmiany w poziomie bezrobocia w ostatnich 10 latach obrazuje poniższy wykres: Roczna zmiana poziomu bezrobocia w regionie tarnowskim w latach 2003-2013 442 Liczba bezrobotnych zmiana poziomu bezrobocia 3394 714 162 2051 81 19979 18831 17789 13795 10673 10487 13881 14595 14757 16808 16889-1148 -1042-3994 -3122-186 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Osoby niepełnosprawne Według stanu na 31 grudnia 2013 r. z terenu Tarnowa i powiatu tarnowskiego zarejestrowanych było 1.436 osób niepełnosprawnych i było to o 92 osoby więcej niż przed rokiem (dynamika 106,8%). Osób niepełnosprawnych posiadających status bezrobotnego było 1.291 i stanowiły 89,9% wszystkich niepełnosprawnych, a poszukujący pracy było 145 i stanowiły one 10,1% ogółu osób niepełnosprawnych. 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 78 712 Osoby niepełnosprawne w koncu 2013 roku 67 579 145 1291 Tarnów powiat tarnowski Ogółem Poszukujacy pracy Bezrobotni 9

Bezrobocie w gminach W 2013 roku bezrobocie w regionie tarnowskim wzrosło średnio o 0,5%, (dynamika 100,5%) Z obserwacji poziomu bezrobocia w poszczególnych gminach regionu tarnowskiego wynika, że w 2013 w 13 gminach bezrobocie wzrosło, a w 4 nastąpił spadek. Najwyższy wzrost bezrobocia w 2013 roku wystąpił w gminach: Ryglice (13,8%), Wietrzychowice (11,2%), Ciężkowice (9,5%), Wierzchosławice (6,5%), Zakliczyn (5,9%). W pozostałych gminach wzrost był mniejszy niż 5%. Bezrobocie spadło w gminach: Tarnów miasto (3,5%), Pleśna (3,4%), Tarnów gmina (1,4%) i Wojnicz (0,6%). grudzień 2013 r. grudzień 2012 r. Żabno Zakliczyn Wojnicz Wietrzychowice Wierzchosławice Tuchów Tarnów gmina Tarnów miasto Szerzyny Skrzyszów Rzepiennik Strzyżewski Ryglice Radłów Pleśna Lisia Góra Gromnik Ciężkowice 1276 1262 590 557 648 652 248 223 542 509 1063 1058 1276 1294 473 460 698 686 351 336 612 538 487 469 588 609 971 958 529 506 654 597 5883 6094 10

Struktura osób bezrobotnych z miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego Struktura bezrobotnych wg wieku W 2013 roku wśród bezrobotnych zmniejszył się odsetek ludzi młodych w wieku do 35 lat, chociaż nadal ludzie młodzi, stanowili większość bezrobotnych (54,8%). Odsetek bezrobotnej młodzieży w wieku do 25 lat zmniejszył się o 1,1 punktu procentowego z 27,4% do 26,3%, a odsetek osób w wieku 25-34 lata wzrósł zmniejszył się z 29,6% do 28,5%. Natomiast udział osób ze starszych grup wiekowych pow. 35 lat, wzrósł łącznie o 2,2 punktu procentowego, w porównaniu do poziomu sprzed roku. Wiek 31 grudnia 2011 Liczba bezrobotnych 31 grudnia 2012 31 grudnia 2013 31 grudnia 2011 Odsetek do ogółu 31 grudnia 2012 31 grudnia 2013 18-24 lat 4360 4618 4436 29,6% 27,4% 26,3% 25-34 lat 4285 4977 4809 29,0% 29,6% 28,5% 35-44 lat 2552 2969 3036 17,3% 17,7% 18,0% 45-54 lat 2500 2836 2908 16,9% 16,9% 17,2% 55-59 lat 870 1143 1355 5,9% 6,8% 8,0% 60-64 lata 190 265 345 1,3% 1,6% 2,0% RAZEM 14757 16808 16889 100% 100% 100% 6000 5000 4000 3000 4436 Bezrobotni wg wieku w regionie tarnowskim 4809 3036 2908 2000 1355 1000 0 18-24 lat 25-34 lat 35-44 lat 45-54 lat 55-59 lat 60-64 lata 345 11

Struktura bezrobotnych wg wykształcenia Struktura bezrobotnych wg wykształcenia utrzymywała się na zbliżonym poziomie do 2012 roku. Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (30,3%), a liczba osób w tej grupie bezrobotnych zwiększyła się. Na drugim miejscu pozostawały osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (24,5%), a na kolejnym osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (18,7%). Nieznacznie zmniejszyła się tylko grupa osób z wykształceniem ogólnokształcącym (11,6%), w pozostałych liczba osób wzrosła. Odsetek osób z wyższym wykształceniem na koniec 2013 roku wyniósł 14,9%. Liczba bezrobotnych Odsetek do ogółu Wykształcenie 31 grudnia 2011 31 grudnia 2012 31 grudnia 2013 31 grudnia 2011 31 grudnia 2012 31 grudnia 2013 wyższe 2171 2497 2506 14,8% 14,8% 14,9% policealne i średnie. zawodowe 3533 4031 4145 23,9% 24,0% 24,5% ogólnokształcące 1909 2136 1962 12,9% 12,7% 11,6% zasadnicze zawodowe 4300 5090 5110 29,1% 30,3% 30,3% gimnazjum i poniżej 2844 3054 3166 19,3% 18,2% 18,7% RAZEM 14757 16808 16889 100% 100% 100% Bezrobotni wg wykształcenia w regionie tarnowskim Gimnazjalne i poniżej 18,7% Wyższe 14,9% Policealne i śr. zawodowe 24,5% Zasadnicze zawodowe 30,3% Ogólnokształcące 11,6% 12

Zawody najliczniej reprezentowane wśród bezrobotnych w regionie tarnowskim stan na 31 grudnia 2013 r. Lp. ZAWÓD WYKONYWANY kod 4-cyfrowy (wyuczony w przypadku osób bez stażu pracy) Specjaliści 13 Liczba bezrobotnych OGÓŁEM KOBIETY 1. Specjaliści do spraw administracji i rozwoju (Specjaliści administracji publicznej, ds. badań społeczno-ekonomicznych, ds. organizacji usług 419 315 gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych itp.) 2. Ekonomiści 218 159 3. Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego) 198 136 4. Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 195 144 5. Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 162 150 6. Filolodzy i tłumacze 129 113 7. Fizjoterapeuci 74 62 8. Filozofowie, historycy i politolodzy 63 39 9. Specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 58 39 10. Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 55 52 Technicy, średni personel 11. Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (technik ekonomista, technik agrobiznesu, asystent ds. statystyki) 337 294 12. Technicy mechanicy 316 36 13. Dietetycy i żywieniowcy 206 168 14. Pracownicy obsługi biurowej 183 166 15. Technicy budownictwa 163 19 16. Technicy rolnictwa i pokrewni 140 105 17. Technicy wsparcia informatycznego i technicznego 124 23 18. Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani 122 88 19. Magazynierzy i pokrewni 122 37 20. Recepcjoniści hotelowi 103 94 Robotnicy wykwalifikowani 21. Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 1250 1109 22. Kucharze 614 473 23. Ślusarze i pokrewni 395 17 24. Mechanicy pojazdów samochodowych 356 1 25. Murarze i pokrewni 294 2 26. Fryzjerzy 266 264 27. Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 245 238 28. Piekarze, cukiernicy i pokrewni 244 150 29. Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni 224 49 30. Elektromechanicy i elektromonterzy 218 21 Robotnicy niewykwalifikowani 31. Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 275 1 32. Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 249 137 33. Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 225 194 34. Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów 138 42 Bez zawodu - 2591 osób

Miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej W 2013 roku liczba miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej była niższa o 1,5% w porównaniu do liczby miejsc z 2012 r. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie pozyskał 5.836 miejsc pracy i aktywizacji zawodowej od pracodawców z terenu całego regionu i było to o 87 mniej niż w 2012 roku. Spadek spowodowany był głównie zmniejszeniem się liczby ofert subsydiowanych, tworzonych w oparciu o środki finansowe pracodawców ze wsparciem środków publicznych (spadek o 7,5%). Liczba ofert niesubsydiowanych wzrosła o 4,9%. W rocznym bilansie miejsc pracy i aktywizacji zawodowej przeważały oferty niesubsydiowane (3043), które stanowiły 52,1% wszystkich zgłoszonych miejsc. Miejsc subsydiowanych z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego było 2.793 (47,9% ogółu miejsc), w tym: 1.645 miejsc stażu, 403 miejsca prac społecznie użytecznych. Dla osób niepełnosprawnych wpłynęło 454 miejsca pracy i aktywizacji zawodowej, z których 48 to miejsca subsydiowane. Miejsca pracy i aktywizacji zawodowej Miejsca pracy i aktywizacji zawodowej - ogółem Subsydiowane miejsca pracy i aktywizacji zawodowej 8000 7504 7000 6000 5952 5640 5923 5836 5000 4000 3000 3423 3711 2313 3021 2793 2000 1000 0 2009 2010 2011 2012 2013 14

Wybrane dominujące zawody w ofertach zgłoszonych w 2013 roku (wg ilości zgłoszonych ofert pomniejszonych o oferty anulowane) Lp. Nazwa zawodu Ilość ofert 1. Robotnik gospodarczy 373 2. Sprzedawca 220 3. Opiekunka domowa 206 4. Technik prac biurowych 199 5. Specjalista administracji publicznej 177 6. Robotnik budowlany 100 7. Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 66 8. Pomoc kuchenna 66 9. Księgowy 60 10. Doradca finansowy 58 11. Sprzątaczka biurowa 58 12. Magazynier 56 13. Doradca klienta 56 14. Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i 51 opiekuńczych 15. Kierowca samochodu ciężarowego 49 16. Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 48 17. Przedstawiciel handlowy 47 18. Cieśla 42 19. Kucharz 41 20. Nauczyciel języka angielskiego 38 21. Kasjer handlowy 38 22. Nauczyciel matematyki 36 23. Opiekun w domu pomocy społecznej 35 24. Sprzedawca w branży spożywczej 35 25. Fryzjer 33 26. Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 33 27. Nauczyciel przyrody w szkole podstawowej 32 28. Technik administracji 32 29. Pozostali pracownicy obsługi biurowej 32 15

Pośrednictwo pracy w ramach sieci EURES EURES (European Employment Services) to utworzona w 1993 r. sieć współpracy pomiędzy Komisją Europejską, a publicznymi służbami zatrudnienia w Unii Europejskiej, krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii, a także innymi organizacjami partnerskimi, takimi jak związki zawodowe i organizacje pracodawców. Celem sieci EURES jest wspieranie mobilności zawodowej poprzez pomoc poszukującym pracy i pracodawcom w poruszaniu się na europejskim rynku pracy. W ramach sieci EURES osoby bezrobotne i poszukujące pracy mogą w PUP w Tarnowie uzyskać informacje na temat: - aktualnie upowszechnianych zagranicznych ofert pracy, - warunków życia i pracy w poszczególnych krajach UE/EOG, - innych możliwości poszukiwania zatrudnienia za granicą. W 2013 roku Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie upowszechnił 314 ofert pracy za granicą, obejmujących łącznie 3.139 wolnych miejsc zatrudnienia. Najliczniej oferty pracy zgłaszane były z Niemiec (579), Holandii (514), Włoch (300), Wielkiej Brytanii (268) oraz Francji (254). Niemcy 579 Holandia 514 Włochy Wielka Brytania Francja 268 254 300 0 100 200 300 400 500 600 700 Na przestrzeni ostatnich 3 lat obserwujemy wzrost ofert zgłoszonych w ramach sieci EURES. Rok 2011 2012 2013 Liczba miejsc pracy 1.930 3.111 3.139 16

Wśród ofert w ramach sieci EURES najliczniej zgłaszane były oferty pracy dla pracowników obsługi barów, restauracji i hoteli, kierowców, spawaczy, pracowników budowlanych, pracowników do pracy w leśnictwie i rolnictwie, ekspertów w urzędzie patentowym, pielęgniarek i opiekunów. Dominujące zawody w ofertach sieci EURES zgłoszonych w 2013 r. przedstawia poniższa tabela. Nazwa zawodu Liczba miejsc pracy Pracownicy obsługi barów, hoteli i restauracji 572 Kierowcy 311 Pracownicy budowlani 287 Pracownicy w rolnictwie i leśnictwie 208 Eksperci w Urzędzie Patentowym 200 Spawacze 96 Pielęgniarki i opiekunowie 80 W ramach pośrednictwa pracy EURES udzielano również informacji na temat ofert pracy oraz warunków życia i pracy w innych państwach UE/EOG. Informacjami z ww. zakresu w 2013 r. zainteresowanych było ponad 240 osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Zwolnienia grupowe Po wzroście zwolnień grupowych, który miał miejsce w 2012 roku w zakładach pracy regionu tarnowskiego, w 2013 roku odnotowano ich spadek. Na przestrzeni 2011 roku szesnastu pracodawców dokonało zwolnień grupowych, w wyniku których pracę straciło 275 pracowników. W 2012 roku trzynastu pracodawców z regionu tarnowskiego dokonało zwolnień grupowych zwalniając 726 osób. 17

W okresie od stycznia do grudnia 2013 roku osiem zakładów pracy dokonało zwolnień, w wyniku których pracę straciło 343 osoby. Zwolnienia grupowe w latach 2009-2013 2013 343 2012 726 2011 275 2010 152 2009 908 0 200 400 600 800 1000 Pracodawcy, którzy w 2013 roku dokonali zwolnień grupowych, to firmy działające na lokalnym rynku pracy: Fabryka Maszyn Tarnów Sp. z o.o. (149 osób), Carrefour Polska Spółka z o.o. (117 osób), Firma Roleski Spółka Jawna (62 osoby), PKO Bank Polski (6 osób), Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna (4 osoby), Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta S.A. (3 osoby), Telekomunikacja Polska S.A. (1 osoba), Polbita Sp. z o.o. (1 osoba). Poradnictwo dla osób zwalnianych z przyczyn ekonomicznych zakładów pracy Pomoc osobom zwalnianym z pracy świadczył działający w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie Zespół ds. Zapobiegania Negatywnym Skutkom Zwolnień Grupowych. Pomoc odbywała się zarówno w siedzibie Zespołu, tj. w PUP w Tarnowie jak i w ramach spotkań informacyjno-konsultacyjnych lub dyżurów organizowanych na terenie zakładów dokonujących zwolnień grupowych. W 2013 roku z indywidualnych konsultacji i porad w ramach Zespołu skorzystało 190 osób. Zespół ten zorganizował również spotkanie informacyjne, w którym udział wzięło 55 osób. Głównymi problemami poruszanymi w trakcie konsultacji były: lokalny rynek pracy szanse na znalezienie zatrudnienia, możliwość przekwalifikowania, formy pomocy świadczone przez urząd pracy. 18

Innowacyjne działania i dobre praktyki w zakresie pośrednictwa pracy oraz obsługi klientów realizowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie w 2013 roku Działania na rzecz osób bezrobotnych i pracodawców Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie od wielu lat poszukuje innowacyjnych metod promocji usług rynku pracy i podejmuje inicjatywy zmierzające do ułatwienia klientom Urzędu osobom bezrobotnym i pracodawcom dostępu do tych usług. W celu usprawnienia procesu rejestracji tutejszy Urząd wprowadził możliwość rejestracji osób bezrobotnych i poszukujących pracy przez Internet. Rejestracja może przebiegać na dwa sposoby: w przypadku posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub zaufanego profilu epuap należy wybrać opcję Rejestracja w powiatowym urzędzie pracy ten rodzaj rejestracji nie wymaga wizyty w urzędzie. W tym przypadku rejestracja zostaje dokonana z dniem złożenia podpisanego wniosku i załączonych do tego wniosku zeskanowanych dokumentów, dla pozostałych osób: wstępna rejestracja z rezerwacją terminu zgłoszenia się w urzędzie należy wybrać opcję Zgłoszenie do rejestracji w powiatowym urzędzie pracy. Rejestracja zostanie dokonana przez osobę po osobistym zgłoszeniu się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie, w wybranym wolnym terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych. 19

Mailowe Pośrednictwo Pracy Dobre praktyki w zakresie promocji zatrudnienia Jest to oprogramowanie pozwalające na dobieranie ofert pracy dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy, zgodnie z zawodem wyuczonym lub wykonywanym i przesyłanie informacji o ofertach pracy na prywatny adres mailowy. Aktualnie z systemu mailowego pośrednictwa pracy korzysta blisko 1.023 użytkowników. W tutejszym Urzędzie funkcjonuje również elektroniczny system prezentacji ofert pracy, dzięki któremu prezentacja ofert jest bardziej czytelna i odbywa się według wybranego klucza zawodów lub branż. Urząd dysponuje również urzędomatami, które stwarzają osobom bezrobotnym lepszy dostęp do ofert pracy i szkoleń organizowanych przez PUP oraz możliwość drukowania wybranych ofert pracy, a także przesłania oferty pracy na prywatny adres mailowy. Mając na celu promocję zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia oraz aktywizację zawodową osób bezrobotnych korzystających z pomocy świadczonej przez MOPS, tutejszy Urząd zainstalował w 2013 roku dwa urzędomaty w siedzibie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tarnowie. W 2013 r. na bieżąco modyfikowano również stronę internetową Urzędu, na której zamieszczane są na oferty pracy pozyskane przez Urząd. Z zamieszczonej na stronie internetowej bazy ofert pracy bardzo licznie korzystają osoby poszukujące pracy. W 2013 r. zanotowano aż 1.605.078 odwiedzin w zakładce prezentującej oferty pracy, 132.597 w zakładce z ofertami konkursowymi i 85.693 w zakładce z ofertami pracy prezentowanymi z ramach sieci EURES. Dla usprawnienia obsługi pracodawców na stronie internetowej Urzędu Pracy www.up.tarnow.pl funkcjonuje również elektroniczny formularz zgłoszenia wolnego miejsca pracy, który stwarza pracodawcom możliwość zgłaszania ofert pracy online. 20

Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie wprowadził również usługę umożliwiającą Zgłoszenie przez Internet podjęcia pracy lub dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Z systemu korzystać można bezpośrednio ze strony internetowej, www.up.tarnow.pl. Formularz zgłoszeniowy zawiera podstawowe dane osobowe klienta oraz informacje dotyczące daty rozpoczęcia zatrudnienia, nazwy pracodawcy lub zleceniodawcy, a dla dokonujących wpisu do ewidencji działalności gospodarczej datę wpisu do ewidencji działalności gospodarczej oraz datę rozpoczęcia tej działalności. W następstwie dokonanego zgłoszenia osoba bezrobotna zostaje wyłączona z ewidencji PUP. Fakt ten regulowany zostaje decyzją administracyjną orzekającą o utracie statusu osoby bezrobotnej (i prawa do zasiłku dla bezrobotnych w przypadku posiadania takiego uprawnienia). Samorządowa Elektroniczna Platforma Informacyjna SEPI Dla usprawnienia formalności urzędowych funkcjonuje Samorządowa Elektroniczna Platforma Informacyjna (zwanej dalej SEPI). Rozwiązanie to pozwala na sprawne i bezpieczne udostępnianie uprawnionym podmiotom administracji publicznej informacji dotyczących klientów PUP, związanych z przyznawaniem świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych oraz świadczeń przewidzianych w przepisach o pomocy społecznej. System SEPI został wdrożony przez Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Tarnowie, Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Tarnowie, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowie oraz Ośrodkach Pomocy Społecznej: w Tuchowie, Żabnie, Ciężkowicach, Gromniku, Lisiej Górze, Pleśnej, Radłowie, Ryglicach, Rzepienniku Strzyżewskim, Skrzyszowie, Szerzynach, Wierzchosławicach, Wietrzychowicach, Wojniczu, Zakliczynie i w gminie Gromnik. 21

Instytucje korzystające z SEPI, bez udziału klientów otrzymują zaświadczenia niezbędne do ustalenia uprawnień do świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych oraz dodatku mieszkaniowego. System pozwala na bezpieczną identyfikację użytkowników, zarządzanie uprawnieniami do dostępu i zakresu danych. Korzystający z SEPI potwierdzają wszystkie operacje w systemie takie jak złożenie wniosku czy wydanie zaświadczenia, kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Targi Pracy Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie w 2013 r. zorganizował XX Targi Pracy. Ideą targów pracy jest prezentacja firm działających na lokalnym i regionalnym rynku pracy oraz zapoznanie osób poszukujących pracy z aktualnymi ofertami pracy i oczekiwaniami pracodawców wobec kandydatów do pracy. Dzięki targom pracy stworzono dogodne warunki do kontaktu osób poszukujących pracy z pracodawcami oraz do przeprowadzenia bezpośrednich rozmów w sprawie pracy. Umożliwiono również pracodawcom utworzenie bazy danych osób poszukujących pracy dla aktualnych i przyszłych potrzeb kadrowych. Poszukujący pracy uczestniczący w targach pracy mieli możliwość znalezienia zatrudnienia, zaprezentowania pracodawcom swojej kandydatury, a także zorientowania się w aktualnej sytuacji na rynku pracy. W ubiegłorocznych targach pracy udział wzięło 50 pracodawców i instytucji z lokalnego i regionalnego rynku pracy, 5 certyfikowanych agencji zatrudnienia, w tym z Krakowa, Tarnowa i Niepołomic oraz blisko 4.000 osób poszukujących zatrudnienia. Targi pracy przyczyniły się również do umocnienia przez PUP w Tarnowie kontaktów z wieloma pracodawcami, którzy zadeklarowali chęć dalszej współpracy w zakresie pośrednictwa pracy i pomocy w doborze kandydatów na wolne stanowiska pracy. Giełdy Pracy W 2013 r. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie na bieżąco współpracował z pracodawcami realizując zgłoszone oferty pracy oraz pomagając pracodawcom w doborze kandydatów na wolne miejsca pracy. W tym celu w 2013 r. zorganizowano 77 giełd pracy, podczas których pracodawcy oferowali blisko 355 wolnych miejsc pracy. W spotkaniach rekrutacyjnych uczestniczyło ponad 975 osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Giełdy Pracy organizowane były w siedzibie tutejszego Urzędu. Podczas giełdy pracy pracodawca mógł spotkać się ze wszystkimi kandydatami w jednym dniu i w jednym miejscu. Wszyscy kandydaci do pracy byli uprzednio weryfikowani przez pośredników pracy i na rozmowę z pracodawcą kierowano tylko tych, którzy spełniali wszystkie kryteria oferty pracy i oczekiwania pracodawcy. 22

Pozyskiwanie i realizacja ofert pracy Głównym zadaniem z zakresu pośrednictwa pracy jest współpraca z lokalnymi pracodawcami oraz pozyskiwanie ofert pracy. Oferty pracy pozyskiwane są przez tutejszy Urząd również podczas wizyt pośredników pracy u pracodawców. W 2013 r. pośrednicy pracy odbyli 814 takich wizyt, pozyskując w ten sposób 383 oferty pracy. Oprócz pozyskiwania ofert pracy wizyty składane u pracodawców miały również charakter informacyjny i promocyjny. Podczas wizyt przekazywano pracodawcom informacje o możliwościach zatrudniania osób bezrobotnych po uprzednim sfinansowaniu kosztów szkolenia oraz możliwościach tworzenia subsydiowanych miejsc pracy. Ponadto pośrednicy pracy przekazywali foldery informacyjne, ulotki i materiały promocyjne oraz druki i formularze niezbędne do ubiegania się o finansowe wsparcie w tworzeniu miejsc pracy. Pracodawcy informowani byli także o wszystkich formach prowadzenia pośrednictwa pracy, w tym między innymi o możliwości realizacji ofert pracy w formie giełd i targów pracy. System Video CV W celu ułatwienia procesu rekrutacji na wolne miejsca Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie jako pierwszy w Polsce udostępnił zarówno pracodawcom, jak i osobom poszukującym pracy system Video CV. Jest to rozwiązanie pozwalające poszukującemu pracy na nagranie multimedialnej autoprezentacji zawodowej, a pracodawcy na dokonanie wyboru kandydata na pracownika dzięki możliwości przeglądania wybranych prezentacji. W 2013 roku kolejnych 186 osób (od 2009 r. - 781 osób) dokonało nagrania w systemie zwiększając w ten sposób swoje szanse na uzyskanie zatrudnienia gdyż 144 pracodawców korzysta z tej formy rekrutacji pracowników. 23

Usługi doradztwa zawodowego Usługi z zakresu poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczone były dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy, zamieszkujących na terenie miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego oraz pracodawców w zakresie doboru kandydatów do pracy. Z indywidualnych porad zawodowych dotyczących możliwości podjęcia pracy, szkolenia, dalszego kształcenia, planowania rozwoju zawodowego, uzupełnienia lub zmiany kwalifikacji w 2013 r. skorzystało 6.977 osób z regionu tarnowskiego. Indywidualne informacje zawodowe zostały przekazane 356 osobom pozostającym w ewidencji PUP Tarnów, z czego 186 dotyczyło poznania zasad korzystania z Systemu Video CV. Doradcy prowadzili również grupowe porady zawodowe, w których uczestniczyło 136 osób oraz grupowe spotkania informacyjne dla osób nowo zarejestrowanych i tych, które wymagały poszerzenia wiedzy na temat rynku pracy (w 2013 r. odnotowano 1.473 uczestników tego typu spotkań). W ramach realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy projektu Przyjemne z pożytecznym staże w Niemczech dla osób bezrobotnych dla uczestników projektu odbyło się przygotowanie pedagogiczne. Były to zajęcia dla dwóch 15 osobowych grup. Zajęcia miały na celu poprawę oceny samego siebie, poprawę umiejętności interpersonalnych, zwiększenie samodzielności w życiu codziennym, zwiększenie motywacji do współdziałania i odpowiedzialności za podejmowane role w zespole, zwiększenie motywacji uczestników do bycia aktywnym i konsekwentnym w działaniu. W ramach Klubu Pracy odbyło się 19 edycji szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, w których uczestniczyło 187 osób oraz 28 zajęć aktywizacyjnych dla 231 osób pozostających w ewidencji Urzędu. Dla Klientów planujących rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej zorganizowano 12 spotkań w ramach Ośrodka Doradczego, które odbywały się na terenie PUP w Tarnowie. Z konsultacji z przedstawicielami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego skorzystało w 2013 r. 115 osób. 24

Aktywizacja osób z niepełnosprawnością program PUP w Tarnowie PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO to program opracowany przez doradców zawodowych mający na celu aktywizację osób bezrobotnych i poszukujących pracy z orzeczoną niepełnosprawnością. Z wieloletnich doświadczeń doradców zawodowych wynika, że osobom niepełnosprawnym trudniej jest przełamywać bariery pojawiające się podczas poszukiwania pracy, w związku z tym konieczne jest podejmowanie dodatkowych działań wspierających. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie realizuje program mający na celu ułatwienie wejścia lub powrotu na rynek pracy osobom z niepełnosprawnością. Każda osoba zainteresowana osiągnięciem sukcesu zawodowego może liczyć na indywidualną pomoc doradcy zawodowego, ustalenie odpowiedniego do swoich możliwości planu działania, a także objęcie wybranymi formami aktywizacji. Program rozpoczął się we wrześniu 2011 r. i będzie realizowany do grudnia 2015 roku. Obecnie uczestniczy w nim 415 osób, w 2013 roku dołączyło 187 osób. W programie realizowane są między innymi następujące działania: 1. Indywidualne informacje i porady zawodowe, w tym tworzenie lub kontynuowanie Indywidualnych Planów Działania. W 2013 r. udzielono 187 porad nowym uczestnikom programu. 2. Zajęcia grupowe: Grupowa porada zawodowa tematy dostosowane do oczekiwań uczestników (np. skuteczne planowanie poszukiwania pracy; stres w poszukiwaniu pracy; skuteczne komunikowanie się; jak być przedsiębiorczym). Przeprowadzono 3 dwudniowe porady Start na rynku pracy, w których udział wzięło 27 uczestników. Zajęcia aktywizacyjne Kreatywne CV, 10 osób w trakcie warsztatów komputerowych z pomocą doświadczonych pracowników opracowywało dokumenty aplikacyjne. Szkolenie z zakresu umiejętności aktywnego poszukiwania pracy 11 osób. 3. Udzielenie pomocy uczestnikom w przygotowaniu autoprezentacji zawodowej w celu dokonania nagrania w Systemie Video CV. 4. Przygotowywanie uczestników do spotkania z pracodawcą w czasie giełd pracy oraz targów pracy. 5. Umożliwianie zainteresowanym osobom uzyskania nowych lub rozszerzenia posiadanych kwalifikacji zawodowych poprzez udział w szkoleniach finansowanych ze środków Funduszu Pracy oraz środków unijnych. 25

6. Opracowanie materiałów informacyjnych dla pracodawców i uczestników programu. 7. Spotkania z przedstawicielami Zakładów Pracy Chronionej w celu zapoznania: ze specyfiką firmy, z zasadami rekrutacji i selekcji kadr w firmie, z typowymi stanowiskami pracy, z możliwą ścieżką awansu, z planowanym zatrudnieniem w najbliższym okresie czasu. 8. Wizyty doradcy zawodowego z grupą uczestników w Zakładach Pracy Chronionej celem: zapoznania ze specyfiką pracy na określonych stanowiskach, nabycia przez uczestników przekonania o możliwościach wykonywania określonego rodzaju pracy, obniżenia lęku przed nieznaną sytuacją często będącą powodem małej aktywności zawodowej, poznania realiów związanych z zatrudnieniem oraz otoczeniem pracy. 9. Świadczenie usługi pośrednictwa pracy pomoc w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami lekarskim do wykonywania określonego rodzaju pracy. Usługa jest świadczona na specjalnie do tego celu wyodrębnionym stanowisku pośrednika. 10. Współpraca pośredników pracy z pracodawcami w celu zwiększenia szans uczestników programu na uzyskanie zatrudnienia wizyty w 200 zakładach pracy, w tym we wszystkich Zakładach Pracy Chronionych. W 2013 roku pośrednicy pracy w celu pozyskania ofert pracy dla niepełnosprawnych złożyli 50 wizyt w zakładach pracy chronionej oraz innych zakładach zatrudniających osoby niepełnosprawne. Zorganizowano także 20 giełd pracy dla osób niepełnosprawnych (na 56 miejsc pracy). 11. Udzielanie wsparcia oraz pokierowanie działaniami osoby w celu uzyskania profesjonalnej pomocy. Stworzenie systemu wsparcia udzielanego przez różne organizacje zwiększającego szansę na wejście i długotrwałe utrzymanie się w zatrudnieniu uczestników programu. Uzyskane efekty liczone od 2011 roku: - Zaktywizowano 124 osoby, co stanowi 30% ogółu uczestników. Z tego 106 osób podjęło zatrudnienie lub rozpoczęło własną działalność gospodarczą, a 18 osób odbyło staż. - 7 uczestników zostało skierowanych do prac społecznie użytecznych, a 21 osób ukończyło szkolenie zawodowe. 26

Uczestnicy programu mieli możliwość uzyskania informacji o projektach skierowanych do osób z niepełnosprawnością realizowanych na terenie powiatu tarnowskiego przez innych partnerów rynku pracy, co w wielu przypadkach przyczyniło się do nabycia przez nich uprawnień do ubezpieczenia z innego tytułu niż pozostawanie w ewidencji Urzędu Pracy. W ramach tychże projektów osoby korzystały m.in. z płatnych staży i szkoleń zawodowych. W trakcie realizacji programu 53 uczestników utraciło status osoby bezrobotnej na własny wniosek lub w wyniku niezgłoszenia się w wyznaczonym terminie. Można przypuszczać, że w grupie tej również znajdują się osoby, które podjęły aktywność zawodową. W wyniku realizacji programu 152 osoby (37% uczestników programu) zostały zaktywizowane poprzez udział w aktywnych formach, a 31 zmieniło swoją sytuację nabywając uprawnienia do świadczeń m.in. rentowych, zasiłku stałego, renty socjalnej. Aktualnie podejmowane są kolejne działania mające na celu zwiększenie szans na rynku pracy osób z orzeczoną niepełnosprawnością. Program SZANSA NA RYNKU PRACY skierowany do dłużników alimentacyjnych pozostających ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Tarnowie. Program zakładał objęcie w 2013 roku kompleksowymi działaniami aktywizującymi dłużników alimentacyjnych pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Tarnowie. Do programu zakwalifikowano 108 osób. Program Szansa na rynku pracy został opracowany przez doradców zawodowych w celu zniwelowania negatywnych skutków pozostawania bez zatrudnienia i zakładał objęcie pomocą w każdym kwartale 2013 r. jednej grupy uczestników. Dobrany indywidualnie do każdego uczestnika cykl działań miał na celu: identyfikację indywidualnych barier na rynku pracy, ocenę potencjału zawodowego uczestników (zastosowanie metod testowych), wzbudzenie/wzmocnienie motywacji do podejmowania systematycznych działań mających na celu szybkie uzyskanie zatrudnienia, 27

nabycie/doskonalenie umiejętności skutecznego poszukiwania pracy, pomoc w opracowaniu dokumentów aplikacyjnych, ustalenie potrzeb szkoleniowych z uwzględnieniem określenia kierunku kursu. Zaplanowane i zrealizowane działania: 1. Wsparcie doradcy zawodowego w ramach indywidualnej porady zawodowej, informacji zawodowej. W 2013 roku udzielono wszystkim uczestnikom programu 108 indywidualnych porad zawodowych. 2. Grupowa porada zawodowa tematyka warsztatów dostosowana do zidentyfikowanych trudności klientów na rynku pracy. Przeprowadzono 5 dwudniowych porad grupowych mających na celu identyfikację barier na rynku pracy oraz przygotowanie do podejmowania aktywnych działań mających na celu znalezienie zatrudnienia. W zajęciach o charakterze warsztatowym wzięło udział 40 osób. 3. Zajęcia aktywizacyjne Kreatywne CV. W trakcie warsztatów komputerowych uczestnicy z pomocą doświadczonych pracowników opracowywali dokumenty aplikacyjne wzięło w nich udział 18 osób. 4. Podniesienie kwalifikacji zawodowych możliwość ubiegania się o udział w szkoleniach zawodowych, pomoc w doborze odpowiedniego kierunku szkolenia. 5. Zdobycie doświadczenia zawodowego możliwość odbycia stażu. 6. Korzystanie z pomocy innych instytucji, np. udział w projektach, ustalenie wskazań i przeciwskazań do zatrudnienia. 7. Intensyfikacja usług pośrednictwa pracy, w tym usługi EURES. Uzyskane efekty w 2013 roku: - 14 osób podjęło zatrudnienie, - 3 osoby zostały skierowane na staż, - 3 osoby ukończyły szkolenie zawodowe. Podjęte w 2013 roku działania mające na celu aktywizację tej grupy Klientów pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Tarnowie zaczynają przynosić efekty: 20 osób zostało zaktywizowanych podejmując zatrudnienie, zdobywając doświadczenie zawodowe lub nowe kwalifikacje, co stanowi 19% ogółu uczestników. Ponadto 4 osoby zmieniły swoją sytuację poprzez uzyskanie zasiłku 28

stałego lub nabycie prawa do innego ubezpieczenia niż z tytułu pozostawania w ewidencji Urzędu Pracy. Należy podkreślić, że oba programy zostały opracowane przez doradców zawodowych i nie wymagały żadnych dodatkowych środków na jego realizację. Udział Powiatowego Urzędu Pracy w Tarnowie w przedsięwzięciach o zasięgu ponadregionalnym Tydzień z Małopolskimi Urzędami Pracy, Tydzień Godności Osób z Niepełnosprawnością, Ogólnopolski Tydzień Kariery, Światowy Tydzień Przedsiębiorczości. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie systematycznie uczestniczy w przedsięwzięciach o zasięgu regionalnym, krajowym, a także międzynarodowym, mających na celu udzielanie pomocy oraz wspieranie działań osób będących klientami Urzędu, a także uczących się, zainteresowanych planowaniem swojej kariery zawodowej oraz własnym rozwojem zawodowym. Wśród przedsięwzięć realizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie w 2013 roku do najważniejszych należały : Tydzień z Małopolskimi Urzędami Pracy W dniach 21-25 stycznia 2013 r. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie włączył się w realizację działań w ramach Tygodnia z Małopolskimi Urzędami Pracy. W tych dniach zainteresowane osoby skorzystały zarówno z indywidualnych konsultacji jak i zajęć grupowych. Przeprowadzono warsztaty grupowe, Kreatywne CV, skierowane do osób powyżej 45. roku życia. Uczestnicy zapoznali się z zasadami opracowania profesjonalnych dokumentów aplikacyjnych. Były to warsztaty z użyciem laptopów, podczas których również osoby nie posiadające umiejętności obsługi komputera, dzięki pomocy pracowników Urzędu, opracowały swój życiorys lub poprawiły posiadane już CV. W trakcie indywidualnych konsultacji doradcy zawodowi w ramach Dnia Otwartego omawiali podjęte przez osoby poszukujące pracy działania, ustalali dalsze kroki zmierzające do skutecznego podjęcia zatrudnienia oraz szkolili w zakresie nowoczesnej technologii, jaką jest System Video CV. Zaprezentowana została bogata 29

oferta form aktywizacji proponowanych przez Urząd i korzyści wynikające z wzięcia udziału w projektach i programach skierowanych do osób pozostających bez pracy. Przedstawiono także propozycję dla osób niebędących klientami Urzędu były to zajęcia dla uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej. Z oferty przygotowanej w ramach Tygodnia z Małopolskimi Urzędami Pracy skorzystało blisko 80 osób. Tydzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie podjął również działania w ramach Tygodnia Godności Osób z Niepełnosprawnością, organizując w terminie 6-10 maja 2013 roku Dni Otwarte. Pracownicy Urzędu udzielali informacji i pomocy osobom zainteresowanym w zakresie: pośrednictwa pracy, analizy składanych ofert, form wsparcia kierowanych do osób z niepełnosprawnością, zasad i procedur ubiegania się o ustalenie stopnia niepełnosprawności, poszukiwania pracy zgodnie ze wskazaniami/przeciwwskazaniami lekarskimi, określenia kierunku szkolenia w przypadku utraty zdolności do pracy w zawodzie wyuczonym lub dotychczas wykonywanym, oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy, projektów i programów realizowanych na rzecz osób z niepełnosprawnością, przygotowania się do dobrej autoprezentacji zawodowej, opracowania dokumentów aplikacyjnych, przygotowania się do autoprezentacji w Systemie Video CV. Dla osób zainteresowanych zostały również zorganizowane grupowe warsztaty z wykorzystaniem sprzętu komputerowego. Ogólnopolski Tydzień Kariery Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie po raz piąty uczestniczył w realizowanym w dniach 14-20 października 2013 r. V Ogólnopolskim Tygodniu Kariery. Wydarzenie to miało za zadanie zwrócenie uwagi na korzyści wynikające z dobrze zaplanowanej kariery. Hasło zeszłorocznej edycji Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery OTK 2013 brzmiało Odkryj talenty swojego dziecka. Nasz Urząd podjął działania, których głównym celem było odkrywanie talentów dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Doradca zawodowy uczestniczył również w Dniu Otwartym, organizowanym przez Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Tarnowie. 30

W ramach Tygodnia Kariery dla zainteresowanych własnym rozwojem, odkrywaniem talentów, predyspozycji i rozwijaniem kariery zawodowej zorganizowano szereg działań, między innymi: Meeting edukacyjny Odkryj własne talenty zaplanuj karierę zawodową, w ramach którego przeprowadzono spotkania informacyjno-edukacyjne dla młodzieży uczącej się. Uczniowie mogli uzyskać wiedzę na temat sytuacji na lokalnym rynku pracy, poznać oczekiwania pracodawców, a także otrzymać wskazówki dotyczące kreatywnego kształtowania swojej przyszłości zawodowej. Ogółem w spotkaniach grupowych wzięło udział ponad 200 uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Giełda Edukacyjna odkrywamy talenty podczas której zainteresowane osoby mogły skorzystać z: indywidualnych konsultacji (w języku polskim i angielskim) w zakresie oceny własnego potencjału, informacji na temat możliwości dalszego kształcenia między innymi oferty wyższych szkół z regionu, wskazówek w zakresie zagadnień prawnych dotyczących procedury zakładania i prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Konsultacje odbyły się przy współudziale instytucji partnerskich, takich jak: Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, Fundacja im. Hetmana Jana Tarnowskiego, Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego, II Urząd Skarbowy, Wyższa Szkoła Biznesu NLU, Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Dzień z Doradcą Zawodowym w ramach tej inicjatywy osoby bezrobotne korzystały z indywidualnych konsultacji z doradcą zawodowym w zakresie określania swoich predyspozycji zawodowych pod kątem szukania pracy. Uczestniczyły również w warsztatach grupowych Poznaj swój potencjał, w trakcie których wykonały profesjonalne testy w celu uzyskania pogłębionej wiedzy odnośnie swoich mocnych i słabych stron oraz oceny cech osobowości. 31

Przygotowana przez nasz Urząd oferta cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród osób bezrobotnych oraz uczniów tarnowskich szkół. Z wszystkich działań mających na celu zwrócenie uwagi na kształtowanie własnej kariery zawodowej skorzystało 407 osób. Światowy Tydzień Przedsiębiorczości Światowy Tydzień Przedsiębiorczości to inicjatywa mająca na celu promocję oraz wsparcie postaw przedsiębiorczych, która w roku ubiegłym była realizowana w ponad 100 krajach na całym świecie. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie, jako jeden z partnerów Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości, w dniach 18-22 listopada 2013 roku, realizował przedsięwzięcia, których zadaniem było motywowanie uczestników do podejmowania działań ukierunkowanych na rozwój przedsiębiorczości. Nasza inicjatywa skierowana była do młodzieży uczącej się, osób bezrobotnych, a także pracujących w każdym wieku. Mieszkańcy Tarnowa mieli możliwość udziału w specjalnie przygotowanych w tym okresie przedsięwzięciach, takich jak: Warsztaty dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Start w przedsiębiorczość, których celem było przedstawienie młodzieży korzyści bycia przedsiębiorczym na co dzień, a także wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za swoją przyszłą karierę zawodową oraz inspirowanie i zachęcanie do aktywnej postawy wobec życia. Wzięło w nich udział 145 uczniów. Doradztwo indywidualne i grupowe dla osób pozostających w ewidencji Urzędu, zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy, w celu wykorzystania własnego potencjału zawodowego w procesie poszukiwania zatrudnienia, a także zainspirowania do bycia przedsiębiorczym oraz stosowania kreatywnych rozwiązań w życiu zawodowym. 32

Ośrodek Doradczy, czyli spotkanie prowadzone przez specjalistów z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego dla osób zainteresowanych założeniem własnej działalności gospodarczej. W jego trakcie uczestnicy mieli możliwość poszerzenia lub uzupełnienia wiedzy z zakresu przepisów prawa podatkowego oraz ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, zapoznania się z formami opodatkowania i wzorami formularzy podatkowych, pozyskania informacji z zakresu uprawnień przyszłych przedsiębiorców. Ogólna liczba uczestników Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie to 194 osoby. Podsumowując, w przedsięwzięciach o zasięgu ponadregionalnym, których współrealizatorem był Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie wzięło udział blisko 700 osób. Wskazuje to na duże zapotrzebowanie na działania mające na celu odkrywanie talentów i predyspozycji zawodowych oraz rozwój przedsiębiorczości zarówno wśród osób młodych, uczących się, jak i mających już pewne doświadczenie na rynku pracy. Świadomość mocnych i słabych stron sprzyja skutecznemu kształtowaniu kariery zawodowej na przestrzeni lat i ułatwia osiągnięcie sukcesu na rynku pracy. Dbamy o to, by ułatwić osobom bezrobotnym dostęp do informacji związanych z rynkiem pracy mogą one przygotować z pomocą doradcy zawodowego profesjonalne CV, wykonać testy pomocne przy planowaniu kariery zawodowej, skorzystać ze stanowiska internetowego w celu poszukiwania pracy. Doradcy zawodowi obejmują pomocą i wsparciem osoby zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy, jak również nie będące klientami naszego Urzędu, a wymagające przygotowania do wejścia na rynek pracy. 33

mln zł WSPARCIE AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ I SAMOZATRUDNIENIA Instrumenty i usługi rynku pracy, finansowanie W 2013 roku, na programy aktywizacyjne Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie pozyskał kwotę 29 159 454,64 zł, w tym: 12 456 531,14 zł z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) na realizację projektu systemowego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), 13 267 200,00 zł z Funduszu Pracy (środki algorytmowe), 1 523 000,00 zł - dodatkowe środki z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej na realizację programów zwiększających aktywność zawodową osób w wieku poniżej 30 roku życia, powyżej 50 roku życia oraz osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, 1 180 700,00 zł na realizacje programu specjalnego Pracujący rodzice dla bezrobotnych rodziców posiadających na utrzymaniu co najmniej 1 dziecko w wieku do 6 lat, 732 023,50 zł (w tym wkład własny pracodawców 134 597,26 zł) na realizację projektu konkursowego pn. Zatrudnienie z doświadczeniem współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL. Środki FP i EFS oraz z rezerwy MPiPS w latach 2006-2013 40 36,1 29,2 30 20 11,1 13,8 19,0 24,5 16,0 23,5 10 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Osoby zaktywizowane ze środków FP i EFS Dzięki środkom finansowym z FP i Unii Europejskiej (EFS) pozyskanymi w 2013 roku, zaktywizowano łącznie 4.252 osoby bezrobotne w tym 1.273 osoby z Tarnowa i 2.979 osób bezrobotnych z powiatu tarnowskiego. 34

Bezrobotni z regionu tarnowksiego objęci wsparciem w 2013 roku Wyposażenie/dopos ażenie stanowiska pracy Dotacje na 289 rozpoczęcie 7% działalności gospodarczej 536 14% Szkolenia 634 16% Prace interwencyjne 286 7% Prace społecznie użyteczne 405 10% Staże 1627 42% Roboty publiczne 134 4% Formy wsparcia Osoby skierowane do programu Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Staże Prace społecznie użyteczne Dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej Refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy OGÓŁEM 2012 2013 powiat tarnowski 524 385 Tarnów 353 249 Ogółem 877 634 powiat tarnowski 170 236 Tarnów 69 50 Ogółem 239 286 powiat tarnowski 219 128 Tarnów 20 6 Ogółem 239 134 powiat tarnowski 1177 1078 Tarnów 545 549 Ogółem 1722 1627 powiat tarnowski 329 335 Tarnów 65 70 Ogółem 394 405 powiat tarnowski 356 326 Tarnów 108 210 Ogółem 464 536 powiat tarnowski 204 178 Tarnów 113 111 Ogółem 317 289 powiat tarnowski 2979 2666 Tarnów 1273 1245 Ogółem 4252 3911 35

PROJEKTY współfinansowane ze środków EFS, finansowane przez Komisję Europejską oraz PROGRAMY finansowane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej W 2013 r. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie realizował następujące projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 w ramach PO KL. Projekt Czas na pracę projekt systemowy W 2013 roku Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie kontynuował realizację projektu systemowego Czas na pracę - Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013, Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych. Realizacja tego projektu zakończy się 31.12.2014 r. Projekt realizowany jest na podstawie umowy ramowej podpisanej w dniu 16.04.2008 r. z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Krakowie. Do projektu w roku 2013 w pierwszej kolejności rekrutowano osoby bezrobotne znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, między innymi: osoby powyżej 50 roku życia, niepełnosprawni, osoby bezrobotne do 30 roku życia. Celem projektu jest pomoc w podjęciu zatrudnienia lub samozatrudnienia oraz reintegracja z rynkiem pracy osób bezrobotnych, zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie, poprzez poprawę ich aktywności i atrakcyjności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia i samozatrudnienia. Od początku realizacji projektu systemowego Czas na pracę do końca roku 2013, w projekcie uczestniczyło 7.698 osób bezrobotnych, w tym, tylko w 2013 roku, do udziału w projekcie przystąpiło 1.229 osób. 36