ZAPIS STENOGRAFICZNY Posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu (51.) w dniu 16 września 2013 r. VIII kadencja
Porządek obrad: 1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2013 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: Kancelaria Prezydenta RP; Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji; Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego; Rezerwy celowe; Budżety wojewodów ogółem (druk senacki nr 441, druki sejmowe nr 1625, 1691 i 1691-A). Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym.
(Początek posiedzenia o godzinie 14 minut 01) (Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Grzegorz Czelej) Szanowni Państwo, otwieram pierwsze po przerwie wakacyjnej posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Chciałbym serdecznie przywitać panią minister Monikę Smoleń z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, pana Jana Dworaka. Witam serdecznie. Witam też członków zarządu oraz przedstawicieli Krajowej Rady. Serdecznie witam (Rozmowy na sali) Czy mogę prosić o zamknięcie drzwi? (Wypowiedzi w tle nagrania) Serdecznie witam przedstawiciela Ministerstwa Finansów, panią Iwonę Zwierzchowską. Witam przedstawiciela Kancelarii Prezydenta, panią Barbarę Raczyńską. Witam serdecznie przedstawiciela departamentu finansów, panią Annę Kalinowską. Witam wszystkich gości, witam państwa senatorów. Rozpoczynamy posiedzenie naszej komisji, którego tematem jest nowelizacja budżetu w zakresie działania naszej komisji. Jako pierwszych chciałbym prosić przedstawicieli Kancelarii Prezydenta o zabranie głosu i o omówienie nowelizacji budżetu dotyczącej, jak sądzę, głównie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Bardzo proszę. Ekspert w Biurze Kultury i Dziedzictwa w Kancelarii Prezydenta RP Barbara Raczyńska: Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! W ustawie budżetowej na 2013 r. w części 01 Kancelaria Prezydenta nastąpiły zmiany między innymi właśnie w części dotyczącej Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Nastąpiło ograniczenie wydatków w kwocie 1 miliona 200 tysięcy zł; w tej sytuacji na koncie funduszu pozostało 39 milionów 800 tysięcy zł. Ograniczenie to nastąpiło poprzez podniesienie rezerwy, która funkcjonuje w funduszu jako część podstawowa, trzymana do końca roku, rezerwy na różnego rodzaju nagłe zobowiązania, dotyczące nagłych sytuacji dotyczących obiektów zabytkowych Krakowa. Ta rezerwa zwykle była niska, a w tej chwili została podniesiona właśnie do kwoty 1 miliona 200 tysięcy, właśnie po to, żeby ją umorzyć w celu realizacji zobowiązań wynikających z nowelizacji ustawy. Jeśli państwo pozwolą, to powiem jeszcze, czego dotyczyły zmniejszenia bądź ograniczenia wydatków z funduszu. W części wynikały one z niepodpisania umów z beneficjentami, którzy w wyniku punktacji komisji otrzymali przyrzeczenie dotacji; było to możliwe po przyjęciu takiego założenia, że te dotacje zostaną przeniesione na termin późniejszy. W części wynikały też z rezygnacji beneficjentów z realizacji zadań, które zostały im przyznane w wyniku konkursu, ale również z ograniczenia wydatków inwestycyjnych, które były możliwe, czyli ze zmniejszenia zobowiązań funduszu wobec niektórych beneficjentów. Dam tylko jeden albo dwa przykłady. Dotyczyło to chociażby zakończenia rewaloryzacji ogrodów królewskich na Wawelu tam nastąpiło zmniejszenie o 43 tysiące zł; konserwacji wnętrz klatki schodowej wieży ratuszowej w rynku tam nastąpiło zmniejszenie o 60 tysięcy zł. Tego typu projekty inwestycyjne są związane ze zmniejszeniem o tę kwotę ogółem. Bardzo proszę o pytania dotyczącego tego działu. Rozumiem, że nie ma pytań. Proponuję przejście do kolejnego punktu. Oddaję głos przewodniczącemu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, panu Janowi Dworakowi. Bardzo proszę. Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Jan Dworak: Panie Przewodniczący! Łączne ograniczenie wydatków budżetowych Krajowej Rady na bieżący rok zostało określone na kwotę 172 tysięcy zł. Na to składają się następujące ograniczenia wydatków: w paragrafie 6050 Wydatki inwestycyjne jest to zmniejszenie o 117 tysięcy zł, w paragrafie 4010 Wynagrodzenia osobowe pracowników o 46 tysięcy zł, jeśli chodzi o składki na ubezpieczenia społeczne, jest to zmniejszenie o 8 tysięcy zł, a składki na Fundusz Pracy 1 tysiąc zł. Tak więc w porównaniu do wydatków
4 uwzględnionych w ustawie budżetowej na rok 2013 środki będą powtórzę jeszcze raz mniejsze o 172 tysiące zł. Chciałbym dołożyć do tego jeszcze jedną informację: nasz budżet w sferze wydatkowej jest funduszem, tak bym powiedział, wyliczonym bardzo szczupło, jest funduszem tylko na najważniejsze potrzeby, stąd te stosunkowo nieduże oszczędności, wynoszące 172 tysięcy. Jednak nasz budżet też nie jest duży, bo wynosi około 20 milionów zł. Mam jednak tutaj bardziej optymistyczną wiadomość, jeśli chodzi o wpływy do budżetu państwa. Mianowicie pierwotnie były planowane na 24 miliony zł. Chciałbym poinformować, że w chwili obecnej te wpływy zostały zrealizowane na poziomie 32 milionów zł, a do końca roku planujemy je zrealizować na poziomie 54 milionów zł. Ta dobra wiadomość, ta dwukrotnie czy ponaddwukrotnie większa wartość w stosunku do planu bierze się po prostu z tego, że trudno przewidywać wpływy, bo one de facto w olbrzymiej mierze zależą od zachowania nadawców, od tego, kiedy wystąpią oni na przykład o koncesję na kolejny okres. Dobrze się tutaj złożyło, ale muszę tu coś powiedzieć trochę samochwalczo również sprawna praca Krajowej Rady, jeśli chodzi o wydawanie tych nowych koncesji, do tego się przyczyniła. Dziękuję. Proszę o pytania. (Senator Barbara Borys-Damięcka: Pytań pozabudżetowych nie zadajemy dzisiaj, tak?) Proponuję zadawać tego typu pytania może po wyczerpaniu zasadniczego tematu. Oczywiście nie będę miał nic przeciwko takim pytaniom. Panie Ministrze, pewnie mamy wiele pytań dotyczących zakresu pana działalności, ale może skupmy się teraz na tym jednym temacie. Ja mam takie bardzo praktyczne pytanie. Ograniczenia są relatywnie niewielkie, bo jest to poniżej 1% całości budżetu, jednak w przypadku pana części dotyczą one wynagrodzeń. Czy będą powodowały jakieś zaburzenia? Czy ograniczenia wynagrodzeń będą dokonywane kosztem etatów, premii i wynagrodzeń? Rozumiem, że jeżeli wynagrodzenia są przewidywane, to one są sztywne, a więc jak to praktycznie będzie wyglądało, skoro są zakładane ograniczenia w tym dziale? Czego praktycznie będą dotyczyć? (Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Jan Dworak: Bardzo proszę pana ) Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Krzysztof Luft: To jest dość prosta sprawa, polega to przede wszystkim na tym Chodzi o to, że pewne funkcje, których wykonanie trzeba było zaplanować dotyczą one głównie kontroli VOD, czyli wideo na życzenie; to jest konsekwencja nowych zapisów ustawowych wchodziły z pewnym opóźnieniem, a więc te stanowiska pracy i tak nie mogły być stworzone od samego początku roku. Wszystko to wcho- 51. posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu dziło z pewnym opóźnieniem, dochodziła też później kwestia ewentualnego zatrudniania tych osób itd Po prostu nieco opóźnił się ten proces, który musieliśmy przewidzieć i przewidzieć na niego pewne środki. (Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Jan Dworak: A więc nie wiąże się to z obniżeniem wynagrodzeń pracowników.) Za to z późniejszym zatrudnieniem nowych pracowników. Zła wiadomość dla bezrobotnych. Dobrze. Proponuję przejście do kolejnego punktu. Chyba największe cięcia dotyczą środków Ministerstwa Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego. Bardzo proszę panią minister o informację w tym zakresie. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Monika Smoleń: Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący. Wysoka Komisjo! Jeśli chodzi o budżet ministra kultury, to przedłożony projekt nowelizacji ustawy budżetowej na 2013 r. przewiduje zmiany zarówno w części dochodowej, jak i w części dotyczącej wydatków. Jeśli chodzi o dochody, to zaplanowano ich zwiększenie o 1 milion 342 tysiące zł. Dotyczy to głównie zwrotu nieprawidłowo wykorzystanych dotacji, zwrotu VAT bądź też wzrostu dochodów instytucji kultury, na przykład z wynajmu powierzchni. Jeżeli chodzi o wydatki, to w projekcie nowelizacji zaplanowano ich zmniejszenie o 146,5 miliona zł; to jest około 5% wydatków budżetu państwa w części 24. Tym samym budżet ministra kultury w części 24 po obniżeniu wynosiłby 2 miliardy 780 milionów 440 tysięcy. Na wspomnianą przez mnie kwotę 146,5 miliona zł składa się zmniejszenie w czterech paragrafach. Pierwszy punkt jest to zmniejszenie o kwotę 127 milionów wydatków w ramach programu wieloletniego Budowa Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku ; za chwilę powiem o szczegółach. Kolejny punkt to zmniejszenie wydatków w programie wieloletnim Budowa kompleksu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku jest to kwota 11 milionów. Trzeci punkt to zmniejszenie wydatków w programie wieloletnim Kultura+ o kwotę 8 milionów zł. Czwarty punkt to zmniejszenie wydatków w programie realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury, programie Kultura Interwencje o 0,5 miliona. Teraz szczegóły. Jeśli chodzi o wieloletni program Budowa Muzeum II Wojny Światowej, to tak jak powiedziałam, chodzi o 127 milionów. Program przewidziany był na lata 2011 2014 na całkowitą kwotę ponad 358 milionów zł. W tym roku ze względu na duże opóźnienia, wynikające przede wszystkim z problemów z wyłonieniem wykonawcy generalnego, z problemów związanych z opóźnieniami, które zostały spowodowane w 2012 r., a także
w dniu 16 września 2013 r. 5 kolizją inwestycji w związku z kolektorem sanitarnym budowanym przez spółkę miejską Gdańska, te środki, o które zmniejszamy budżet, czyli 127 milionów, i tak realnie nie mogłyby być wydatkowane. Równocześnie minister kultury podjął pewne działania i zwrócił się do Rady Ministrów o nowelizację programu wieloletniego Budowa Muzeum II Wojny Światowej poprzez przesunięcie zakończenia inwestycji do 2015 r., a w związku z tym wydłużenie jej realizacji. Całkowity budżet programu wieloletniego nie ulegnie zmianie, tylko zostanie jakby o jeden rok wydłużony w stosunku do obowiązującego programu wieloletniego. Bardzo podobna sytuacja ma miejsce, jeśli chodzi o program wieloletni Budowa Kompleksu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Również jego realizacja w 2012 r. de facto rozpoczęła się z opóźnieniem, i również w tym roku z powodu i problemów ze zwolnieniem generalnego wykonawcy, i problemów związanych z rozpoczęciem realizacji inwestycji, beneficjent nie mógłby wydatkować całej kwoty przewidzianej w wieloletnim programie inwestycyjnym, stąd cięcie o 11 milionów. Podobnie jak w przypadku wieloletniego programu Budowa Muzeum II Wojny Światowej minister kultury zwrócił się do Rady Ministrów z prośbą o zmianę, nie w kontekście zmiany budżetu, tylko wydłużenia o jeden rok realizacji tej inwestycji. Obecnie już wszystkie dokumenty oczekują na rozpatrzenie przez Komitet Stały Rady Ministrów. W przypadku trzeciego programu wieloletniego, programu Kultura+, jak mówiłam, zmniejszenie w tym roku będzie obejmowało 8 milionów zł. Zmniejszenie to wynika także z aktualizacji założeń programu, dokonanych uchwałą Rady Ministrów z 27 grudnia 2012 r., które nie mogły być jeszcze uwzględnione w budżecie. Zmiany te polegają na zmniejszeniu całościowego budżetu programu, ale nie na zmniejszeniu wydatków budżetu państwa. Mianowicie w programie Kultura+ są dotacje ministra między innymi na poprawę funkcjonowania domów kultury i bibliotek. W pierwszych założeniach wieloletniego programu udział czy wkład własny samorządów wynosił aż 60%, a 40% to był wkład budżetu państwa poprzez program wieloletni. Z tego względu, że samorządy rzeczywiście są w trudnej sytuacji finansowej, dokonaliśmy zmiany założeń programu, które polegają na zmniejszeniu wkładu własnego samorządów do 30%. Ponadto podobnie jak w przypadku poprzednich dwóch programów wieloletnich mogę powiedzieć, że minister kultury zwróci się do Rady Ministrów z prośbą o zmianę uchwały, a także ponowne przyznanie tych środków z wydłużaniem czasu realizacji programu. A więc jeśli chodzi o te trzy programy, to de facto następuje cięcie w tym roku, ale te pieniądze wrócą do budżetu w latach kolejnych. Teraz program ministra kultury Kultura Interwencje, który realizowany jest przez Narodowe Centrum Kultury. To taki klasyczny program grantowy, w ramach którego beneficjenci składają do Narodowego Centrum Kultury wnioski w sprawie projektów dotyczących najróżniejszych wydarzeń kulturalnych. Budżet tego programu na ten rok wynosił 20 milionów zł. Tak jak powiedziałam, zaplanowaliśmy tutaj zmniejszenie wydatków o 0,5 miliona zł, co, wydaje się, nie będzie oznaczało jakiegoś dużego problemu, jeśli chodzi o ten program. Jeśli chodzi o rezerwy celowe zaplanowane w części 83 to też dotyczy finansów ministra kultury to rezerwy te zostały przeniesione do wydatków w części 24 i w całości będą wykorzystane w tym roku. Bardzo proszę o pytania. (Głos z sali: Nie ma.) Nie ma pytań. Jeżeli mogę pozwolić sobie na uwagę Mimo zrozumienia dla konieczności przesunięć wydaje mi się, że wydłużanie każdej inwestycji, każdej budowy nie jest dobrą wiadomością, ponieważ im budowa jest dłuższa, tym drożej kosztuje, a odsuwa się w czasie zaplanowane funkcjonowanie danego obiektu. Musimy to, jak rozumiem, przyjąć ze zrozumieniem. Czy ktoś z państwa senatorów ma wnioski dotyczące dzisiejszej Bardzo proszę, Panie Senatorze. Senator Kazimierz Kutz: z senatorem z innej komisji, komisji praw człowieka, kiedy uchwalaliśmy budżety wspaniałych instytucji związanych z tym obszarem. Sytuacja jest, jak powiedziałem, bardzo literacka, trochę jak z Gombrowicza wszyscy przychodzą, żeby się zrzekać, bo sytuacja państwa jest taka, jaka jest. I ja wtedy zaproponowałem prawie o niczym nie dyskutowaliśmy żeby przegłosować w jednym bloku te wszystkie propozycje. Dodatkowo w tej sytuacji, ponieważ już drugi raz słyszę Bardzo dziwne, wszyscy się tłumaczą, że dają tyle i tyle; niektórzy, w zależności od kontekstu politycznego, pytają, dlaczego jedna instytucja daje tak mało, a druga tak dużo. W związku z tym ja bym proponował, żeby senatorowie się zrzucili po 100 zł. I stawiam wniosek, żeby przegłosować zbiorczo wszystkie te propozycje, kiedy wszystkie instancje tu wystąpią. Proszę do mikrofonu, Pani Senator. Senator Barbara Borys-Damięcka: Ale co Ministerstwo Finansów powie na tę proponowaną zrzutkę? (Wypowiedzi w tle nagrania) Szanowni Państwo, Panie Senatorze Panie Senatorze, omawialiśmy nowelizację budżetu w poszczególnych działach, które dotyczą naszej komisji. Nie ma potrzeby przegłosowywania czegokolwiek w bloku, ponieważ najpierw, jeżeli ktokolwiek z senatorów będzie miał poprawki, będziemy głosowali nad poprawkami. Jeżeli będą, to musimy przegłosować je indywidualnie.
6 Rozumiem, że poprawek nie ma, w takim razie proponuję szanownej komisji pozytywne zaopiniowanie nowelizacji budżetu w części dotyczącej zakresowi działaniu naszej komisji w takiej wersji, jaka ta nowelizacja do nas trafiła. I tutaj nie ma oddzielnych wniosków, jest jeden wniosek. Poddaję to pod głosowanie. Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem (Senator Barbara Borys-Damięcka: Wniosku czy ) Jeszcze raz: wnoszę o pozytywne zaopiniowanie nowelizacji budżetu w części budżetu dotyczącej działania naszej komisji, w tych działach, które omówiliśmy. Ponieważ nie ma propozycji zmian, to głosujemy nad tą wersją. Kto jest za? (7) (Wypowiedzi w tle nagrania) Czy pan senator Kutz jest za? (Senator Kazimierz Kutz: Wystarczy, że siedmiu głosowało ) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (1) Przegłosowaliśmy, zaopiniowaliśmy pozytywnie. Mamy jeszcze jeden punkt wybór Proszę? wybór sprawozdawcy. Czy pan senator Świeykowski zgodzi się nim być? (Senator Aleksander Świeykowski: Jeśli nie ma ) Czy jest ktoś przeciw? Rozumiem, że sprawozdawcą zostaje pan senator. Czy mają państwo do naszych gości jakieś inne pytania niezwiązane z punktem dzisiejszych obrad? Pani Senator, bardzo proszę. Senator Barbara Borys-Damięcka: Ponieważ poszło tak sprawnie i dobrze, postawię pytanie niezwiązane z budżetem. Właściwie nie jest to pytanie. Proszę o radę, Panie Prezesie, w związku z nową formą, jaka pojawiła się w telewizji publicznej, czyli dwudziestoczterogodzinną TVP Info, która zaczęła nadawać na odrębnym paśmie, a także pasmem ośrodków regionalnych. Strasznie dużo naszych wyborców, różnych, nie tylko z Warszawy, ale głównie z Warszawy, dzwoni i zgłasza, że otrzymują odmowę od dysponentów kabli oraz takich firm, jak UPC, Vectra itd., w przypadku telewizorów analogowych, gdzie nie ma dekodera, kiedy nie mogą nigdzie znaleźć TVP Info, ponieważ formalnie utrzymywane są tylko ośrodki regionalne. Pytanie brzmi: czy można byłoby intensywniej spopularyzować przez mocodawców informacje, w jaki sposób uczynić stację TVP Info stacją telewizji publicznej, ewentualnie jak skłonić wszystkich, którzy propagują w swoich sieciach programy telewizyjne, do tego, żeby tę stację wprowadzono? Sygnalizuję to jako pewien zapalny punkt. Dziękuję. Panie Przewodniczący, bardzo proszę. 51. posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Jan Dworak: Jest rzeczywiście z tym problem, bo ustawowo kablarze, operatorzy sieci kablowych i sieci satelitarnych są zobowiązani do wprowadzania trzech programów telewizji publicznej Jedynki, Dwójki i programu regionalnego. Z kolei w poprzedniej rzeczywistości, w cudzysłowie, czyli na poprzednim etapie, TVP Info było takim programem, który gromadził sobie Tak, to był taki syndykowany program pasm regionalnych, ale teraz to się rozdzieliło. Pod nazwą TVP Info jest całodobowy program informacyjny, a programy regionalne są czymś osobnym. Zbiorczo się to określa jako telewizję regionalną, ale to nie jest tak, bo istnieją poszczególne programy regionalne, mamy więc TVP Warszawa, TVP Poznań, TVP Wrocław. I tylko te programy sieć kablowa zobowiązana jest nadawać, natomiast nie jest zobowiązana nadawać TVP Info. Tak że nie mamy tutaj narzędzi prawnych. Możemy przekonywać, namawiać, ale to też nie jest nasza rola wpływać na to, co wybierze operator sieci kablowej. (Senator Barbara Borys-Damięcka: Tam, gdzie jest cyfra i są dekodery, nie ma problemu ) (Wypowiedzi w tle nagrania) (Głos z sali: Tam, gdzie na naziemna ) Tam, gdzie jest naziemna, nie ma problemu, ale to dlatego, że telewizja publiczna dysponuje całym multipleksem, przejściowo ma też swoje programy w multipleksie 1 Nie, w żadnej mierze, nadaje absolutnie legalnie. I na multipleksie może sobie wybierać to, co chce, bo takie ma prawo. Musi nadawać Jedynkę, Dwójkę i programy regionalne, a oprócz tego nadaje TVP Info, nadaje TVP Historia i TVP Kultura, ale to jest jej wybór, do którego ma suwerenne prawo, bo ma cały multipleks, plus jeszcze dziecięcy program na multipleksie 1. Z kolei nadawcy na platformach satelitarnych mają obowiązek przenoszenia tylko trzech programów. Bardzo często na platformach satelitarnych jest i Kultura, i TVP Historia, i TVP Rozrywka itd., ale to już odbywa się na zasadzie bezpośrednich porozumień cywilnoprawnych (Senator Barbara Borys-Damięcka: Myślę, że zarząd telewizji publicznej musi się jednak tą sprawą zająć, bo jest to taka sprawa wewnętrzna i ) Zarząd bez wątpienia tak. Bez wątpienia tak. Dziękuję. (Senator Barbara Borys-Damięcka: Dziękuję, wszystko wiem.) Nie ma innych pytań. Zamykam posiedzenie komisji. (Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 26)
Kancelaria Senatu Opracowanie: Biuro Prac Senackich, Dział Stenogramów Druk i łamanie: Biuro Informatyki, Dział Edycji i Poligrafii