INSTRUKCJA OBSŁUGI I MONTAŻU KOLEKTORA SŁONECZNEGO VINSOL V10

INSTRUKCJA OBSŁUGI I MONTAŻU KOLEKTORA SŁONECZNEGO VINSOL V10 Producent: VINSOL Marcin Tabor Adres: Śmiłowice 44 32-120 Nowe Brzesko NIP: 6821682699 Email: biuro@vinsol.pl www.vinsol.pl wydanie 1/2012

Spis treści: 1. Dane techniczne. 2. Normy i przepisy. 3. Oznaczenia kolektora. 4. Postępowanie dotyczące bezpieczeństwa, montażu, uruchomienia, eksploatacji, konserwacji, czynnika roboczego, transportu, przechowywania, recyklingu. 5. Połączenia paneli solarnych do powierzchni 20m 2. 6. Postępowanie przy montażu na dachu skośnym. 7. Postępowanie przy montażu konstrukcji wolnostojącej. 8. Elementy montażowe. 9. Schemat podstawowej instalacji solarnej. 2

1. Dane techniczne kolektora. Parametr VINSOL V10 Powierzchnia całkowita [m 2 ] 1,94 Powierzchnia absorbera [m 2 ] 0,815 Dł/szer/wys[mm] 1965/988/125 rur próżniowych 10 Rodzaj szkła Szkło borokrzemowe Temperatura stagnacji[ C] 280 Maksymalna temperatura pracy[ C] 130 Wymiary zewnętrznej rury próżniowej[mm] 58,7/56/1800 Masa pustego kolektora [kg] 36,5 Objętość cieszy w kolektorze [l] 1,39 Maksymalne ciśnienie robocze [kpa] 600 Materiał konstrukcji Aluminium Materiał obudowy Aluminium Średnica przyłączy[mm] 18mm Kąt nachylenia [ ] 30-50 Uwaga!!! Przed sprawdzeniem i uruchomieniem instalacji solarnej nie należy narażać kolektorów słonecznych na promieniowanie słoneczne. Nie zastosowanie się do powyższej informacji może doprowadzić do przegrzania kolektora słonecznego bądź poparzenia czynnikiem roboczym. Należy stosować dobrą praktykę inżynierską oraz ogólne zasady i wytyczne obowiązujące we wszystkich rodzajach robót dotyczących instalacji kolektorów słonecznych oraz zawarte w przepisach bhp. I ppoż. Firma VINSOL Marcin Tabor bierze odpowiedzialność za wzornictwo i konstrukcję swojego wyrobu kolektora słonecznego V 10, a zastosowanie nowoczesnych materiałów i technologii powoduje, że konstrukcja kolektora jest bezpieczna. Ryzyko resztkowe istnieje wtedy, gdy użytkownik kolektora nie dostosuje się do zaleceń i wskazówek zamieszczonych przez producenta w instrukcji obsługi i montażu, jak również zlekceważy ostrzeżenia zamieszczone w instrukcji obsługi w postaci piktogramów umieszczonych na kolektorze i opakowaniu. 3

2. Normy i przepisy. Podczas wykonywania instalacji solarnej stosować się do obowiązujących norm, przepisów, wytycznych dotyczących: -prac na dachu, -przyłączy do termicznych instalacji solarnych, -instalacji i wyposażenia zasobnikowych podgrzewaczy c.w.u. -przyłączy elektrycznych. Podczas montażu słonecznych systemów grzewczych postępować zgodnie z normą PN-EN 12976-1:2007. 3. Oznaczenia kolektora: A. Wykaz piktogramów Przestrzegać wskazówek oraz zasad bezpieczeństwa podczas eksploatacji kolektorów Ostrzeżenie przed gorącą powierzchnią. Pod wpływem promieni słonecznych kolektor nagrzewa się. Istnieje ryzyko poparzenia palców i dłoni. W przypadku nagrzania należy odczekać aż temperatura kolektora obniży się do bezpiecznej. Przed przystąpieniem do montażu przeczytaj instrukcję. W miejscach zaznaczonych owinąć elementy konstrukcyjne kolektora taśmami umożliwiającymi podniesienie urządzeniami podnośnikowymi. 4

B. Rozmieszczenie piktogramów i tabliczki na kolektorze. Rys. 1 Widok kolektora od góry. Rys. 2 Wzór tabliczki znamionowej. 5

Rys. 3 Widok kolektora od dołu. Rys. 4 Widok kolektora od boku. 4. Postępowanie dotyczące bezpieczeństwa, montażu, uruchomienia, eksploatacji, konserwacji, czynnika roboczego, transportu, przechowywania, recyklingu. A. Bezpieczeństwo. Dopuszczalne obciążenia na podłoże, na które zamocowany jest kolektor: 6 Dopuszczalne obciążenie śniegiem Dopuszczalne obciążenie wiatrem Obciążenie powierzchni pod kolektorami nie może łącznie wynosić więcej niż 200 kg/m 2. Obciążalność kolektora na powierzchnię wynosi nie więcej niż 25 kg/m 2.

Nie montować kolektorów w miejscach, w których występują częste i nasilone podmuchy i zawirowania wiatru mogące stanowić zwiększone niebezpieczeństwo dla konstrukcji kolektorów. 1. Do montażu używać urządzeń, narzędzi, osprzętu zapewniającego bezpieczeństwo przed urazami, wypadkami. 2. Produkt używać tylko zgodnie z przeznaczeniem, użycie w innym celu jest zabronione. 3. Unikać kontaktu z rozgrzanym czynnikiem roboczym. 4. Zaleca się ubezpieczenie kolektora wraz z obiektem budowlanym, na którym kolektor został zamontowany. B. Montaż i uruchomienie. 1. Montaż kolektorów słonecznych oraz uruchomienie instalacji powinny wykonywać osoby odpowiednio przeszkolone przez producenta posiadające odpowiednią wiedzę techniczną bądź uprawnienia w zakresie montażu i eksploatacji. 2. Do montażu używać tylko i wyłącznie elementów dostarczonych bądź wskazanych przez producenta. 3. Podczas montażu nie narażać kolektorów na promieniowanie słoneczne, które mogą spowodować przegrzanie urządzenia lub poparzenie ciała. 4. Nie wykonywać montażu, gdy elementy elektryczne zestawu solarnego są podłączone do prądu. 5. Czujnik kolektora podłączyć od strony wyjścia połączenia hydraulicznego z kolektora, czyli od strony wypływu podgrzanej cieczy z kolektora. 6. Przewody instalacyjne izolować specjalnymi izolacjami do tego celu przeznaczonymi. 7. Zalecany przepływ przez kolektor powinien wynosić 0,03-0,2 kg.s -1. 8. Podczas skręcania złączek zaciskowych używać dwóch kluczy (klucz kontrujący), aby zapobiec przekręceniu rur przyłączeniowych kolektora, bądź pęknięcia rur próżniowych. 7

9. W celu ograniczenia poboru gorącej wody pow. 60 C zainstalować zawór mieszający, bądź inne urządzenie mające na celu nie przekroczenie temperatury wody użytkowej pow. 60 C. 10. Podczas uruchamiania sprawdzić czy wszystkie elementy, zawory pracują poprawnie oraz czy instalacja jest prawidłowo odpowietrzona. 11. Zalecane ciśnienie robocze w układzie instalacji wynosi 150 [kpa]. 12. Podłączenie kolektorów do instalacji odgromowej powinny wykonywać pracownicy posiadający odpowiednie uprawnienia i doświadczenie w tym zakresie. 13. W instalacjach basenowych zabezpieczyć kolektory przed wpływem domieszek stosowanych do uzdatniania wody basenowej. Kolektory powinny znajdować się w bezpiecznej odległości od basenu, tzn. chlapiąca woda basenowa nie miała kontaktu z kolektorami. 14. Kolektory powinny przenosić oraz montować co najmniej dwie osoby ze względu na ich ciężar. Osoby te powinny być przeszkolone w zakresie prac na wysokości, oraz posiać odpowiedni osprzęt, tzn. liny zabezpieczające, pasy bezpieczeństwa, kaski ochronne, odpowiednie obuwie, itp. 15. Do przenoszenia kolektorów na dach oraz w trudno dostępne i niebezpieczne miejsca na wysokości, używać urządzeń przenoszących. Aby przenieść kolektor urządzeniem należy: a) dwa wąskie pasy transportowe położyć na płaskiej powierzchni w odległości od siebie ok. 77cm. Przenieść kolektor na pasy tak, aby znajdowały się pod kolektorem wzdłuż rur próżniowych pomiędzy 1 a 2, oraz 9 a 10 rurą kolektora. b) owinąć pasem w miejscach oznaczonych piktogramami o elementy konstrukcyjne kolektora pomiędzy 1 a 2, oraz 9 a 10 rurą kolektora. Zapobiegnie to ześlizgnięciu się pasa podczas przenoszenia. c) końce pasów złączyć na wysokości ok. 1-1,5 m nad kolektorem w równych długościach. Punkt podnoszenia jest punktem złączenia pasów. C. Eksploatacja i konserwacja. 1. Systematycznie kontrolować ciśnienie w układzie solarnym oraz wskazania na sterowniku solarnym. 2. Wycieki, nieszczelności niezwłocznie zgłaszać osobom odpowiedzialnym za montaż, serwis. 8

3. Naprawy, konserwacje, powinny się odbyć przez przeszkolonych i doświadczonych instalatorów. 4. Co najmniej raz na 2 miesiące sprawdzić czystość kolektorów. Ewentualne zabrudzenia można usuwać powszechnie dostępnymi środkami przeznaczonymi do czyszczenia powierzchni szklanych. 5. W okresie zimowym kontrolować warstwę zalegającego śniegu. Biorąc pod uwagę obciążenie kolektorów słonecznych (kg/m 2 ) oraz ciężar śniegu (kg/m 2 ), kontrolować, aby nośność dachu nie została przekroczona. W razie konieczności usuwać zalegający śnieg z dachu. 6. Przy przekazaniu kolektora, bądź budynku z zamontowanymi kolektorami należy przekazać instrukcje obsługi nowemu użytkownikowi. D. Czynnik roboczy. 1. Czynnik roboczy powinien mieć właściwości przystosowane do pracy kolektorów próżniowych. Temperatura zamarzania płynu nie powinna być wyższa niż -25 C. 2. Zaleca się stosowanie płynu dostarczonego przez producenta kolektorów, ponieważ zapewnia on, że czynnik roboczy jest ekologiczny, bezpieczny dla człowieka i środowiska. Bezpieczeństwo oraz nieszkodliwość płynu powinno być udokumentowane odpowiednimi atestami, np. PZH. 3. Napełnianie pompą rozpocząć po dokładnym skręceniu i sprawdzeniu wizualnym szczelności. 4. Podczas napełniania unikać kontaktu z czynnikiem, chronić oczy i skórę przed zachlapaniem, nie spożywać. W razie kontaktu oczu i skóry, przemyć pod bieżącą wodą. W niepokojących sytuacjach zasięgnąć porady lekarza. 5. W czasie obsługi i pracy układu nie otwierać żadnych zaworów, które mogłyby spowodować wyciek czynnika z układu. 6. Do napełniania instalacji solarnej stosować pompę napełniająco- płukającą. 7. Sprawdzić, czy instalacja solarna została prawidłowo odpowietrzona. 8. Wymianę płynu solarnego powinno się wykonywać nie dłużej, niż co 5 lat. 9. W przypadku użycia innych czynników roboczych zastosować się do zaleceń podanych przez producenta płynu solarnego. 9

E. Transport i przechowywanie. 1. Kolektory transportować i przechowywać w oryginalnie zapakowanych kartonach. 2. Zapakowane kolektory transportować i przechowywać w pozycji pionowej, zabezpieczając przed upadkiem, uderzeniem, itp. Ze względu, iż jednym z elementów kolektora są rury szklane, postępować ostrożnie, jak z materiałami szklanymi. F. Recykling. Zużyte kolektory słoneczne można dostarczyć do firmy VINSOL bądź do punktów utylizacji zużytych wyrobów. Główne komponenty kolektora mogą być wykorzystane jako surowce wtórne. 5. Połączenia paneli solarnych do powierzchni 20 m 2. Rys.5 Połączenie do 5 sztuk kolektorów. Instalację solarną składającą się z nie więcej niż 5 sztuk kolektorów można połączyć szeregowo. Pamiętać, aby w kolektorze od strony wypływu podgrzanej cieczy solarnej umieścić czujnik mierzący temperaturę. 10

Rys.6 Połączenie od 6 do 10 sztuk kolektorów. Powyższy schemat można zastosować łącząc kolektory w ilości od 6 do 10 sztuk. Zastosować połączenie szeregowo-równoległe przedstawione na schemacie powyżej. W kolektorze od strony wypływu podgrzanej cieczy solarnej umieścić czujnik mierzący temperaturę na górnej partii kolektorów. Pamiętać, aby w górnej jak i dolnej gałęzi instalacji znajdowała się taka sama ilość kolektorów. Rys. 7 Połączenie od 6 do 10 sztuk kolektorów-drugi schemat połączenia. 11

W zależności od warunków montażu można zastosować schemat połączeń przedstawiony na Rys. 7. Czujnik znajduje się w kolektorze po stronie wyjścia. kolektorów z jednej jak i drugiej strony musi być taka sama. Wymiary przyłączy rurowych zależne od ilości kolektorów: Liczba kolektorów Minimalne wymiary przyłączy 2 Ø15mm 3 Ø18mm 4 Ø18mm 5 Ø22mm 6 Ø22mm 8 Ø22mm 10 Ø22mm 6. Postępowanie przy montażu na dachu skośnym. 6a) Przygotowując dach pod montaż uchwytów, zdjąć dachówki w miejscach montowania uchwytów. Pamiętać, aby odległość pomiędzy górnymi i dolnymi łatami, do których będą montowane uchwyty nie była większa niż 1800mm i nie mniejsza niż 1200mm( wartość y). Wymiar x dobrać w taki sposób, aby dostarczone uchwyty były rozmieszczone i przymocowane równomiernie na całej długości profilu montowanego. Rys.8 12

Rys.9 6b) Złączyć profile używając odpowiednich łączników. Do jednego z profili nałożyć łączniki (Rys.10). Przykręcić lekko kluczem imbusowym. Nałożyć drugi profil na łączniki i dokręcić wszystkie śrubki kluczem (Rys.11) Rys.10 Rys.11 6c) Wsunąć śruby zamkowe M8x25 do profilu tak, aby była możliwość przykręcenia profilu do uchwytów mocujących. Nałożyć śruby na 13

otwory uchwytów, nałożyć nakrętki i przykręcić profil(rys.12,13). Zwrócić uwagę, aby profil dolny i górny były ułożone względem siebie równolegle. Po równym ułożeniu profili (sprawdzeniu długości przekątnych) dokręcić wszystkie nakrętki mocujące(rys.14). Rys. 12 Rys.13 Rys.14 6d) Na przygotowanej konstrukcji położyć i zamocować kolektor w taki sposób, aby dwie śruby znajdujące się pod kolektorem, najbliższe dolnej krawędzi kolektora oparły się o zmontowaną dolną konstrukcję wsporczą. (Rys.15). 14 Rys. 15

6e) Kolejne kolektory ułożyć na profilu, zakładając wcześniej złączki zaciskowe fi 18mm łączące wyjścia/wejścia kolektorów, ustawić równlegle do siebie i dosunąć. Nałożyć kostki mocujące(rys.16, Rys.17), oraz przykręcić z odpowiednią siłą. Na końcu dokrecić złączki zaciskowe pomiędzy kolektorami. Rys.16 Rys.17 Rys. 18 15

Widok końcowy montażu na dachu skośnym. Rys.19 7. Postępowanie przy montażu konstrukcji wolnostojącej. 7a) Do kątowników ze stali nierdzewnej 50x50 przykręcić kątownik aluminiowy30x30, profil20x20 oraz ceownik30x30 i kostkę (Rys.20, 21, 22, 23). Pamiętać o kostce z dwoma otworami, którą należy włożyć do ceownika w dolnej jego części w taki sposób, aby otwory w profilu nakładały się z otworami w kostce (Rys. 17). Rys.20 Rys.21 16

Rys.22 Rys.23 7b) Przygotowany trójkąt z konstrukcji zwany dalej modułem umieścić na powierzchni, na której będą montowane kolektory. Powierzchnia musi być równa. Odległości pomiędzy kątownikami przedstawiono poniżej (rys.24). Wartość (y=1200mm) przedstawiona na rysunku jest ustawiana kątownikiem 30x30. Wartość x=1060 mm, jest to odległość pomiędzy poszczególnymi modułami dodawanych kolektorów. W zależności od ilości kolektorów dokładać kolejno moduły oddalone od siebie o kolejne 1060 mm( Rys. 25). Pamiętać, aby wszystkie kątowniki nierdzewne były zwrócone w jedną stronę! Rys.24 7c) modułów zależna jest od ilości kolektorów. Na pierwszy kolektor przypadają dwa moduły, na kolejny kolektor dodaje się jeden moduł. 17

Rys. 25 7d) Do wzmocnienia konstrukcji przykręca się poprzeczki krzyżowe. Do tego celu użyć kątowników 25x25, śrub M8x35 oraz kostki K1O(Rys. 26, 27, 28). Jedno krzyżowanie przypada na max. trzy kolektory. Rys. 26 Rys.27 Rys. 28 7e) Skręcić profile poprzeczne i przymocować je do ceowników 30x30. Skręcenie profili zostało przedstawione w instrukcji montażu na dachu skośnym w punkcie 5b. ( Rys. 10, 11). Zwrócić uwagę, aby w dostarczonych elementach ułożyć i skręcić profile w taki sposób, żeby odległość między wszystkimi otworami wynosiła 1060 mm. W 18

przypadku montażu 4 i 5 kolektorów środkowym profilem jest profil o innej długości, niż dwa pozostałe. Rys. 29 7f) Po nałożeniu profili poprzecznych i dokładnym skręceniu całej konstrukcji przymocować do podłoża betonowego. Następnie przystąpić do montażu kolektorów słonecznych na przygotowanej konstrukcji w sposób opisany w punkcie 5d. Widok końcowy montażu kolektorów na konstrukcji wolnostojącej. Rys. 30 19

8. Elementy montażowe. Zestawienie profili i przyłączy nośnych dla poszczególnej ilości kolektorów występujące w każdym zestawie solarnym. Sym bol ZZ- 15x1 8 ZZ- 18x1 8 ZZ- 18x2 2 Zdjęcie elementu Nazwa elementu Złączka zaciskowa fi 15x18 Złączka fi18 zaciskowa Złączka zaciskowa fi 18x22 sztuk/2- kolektory sztuk/3- kolektory sztuk/4- kolektory 2 - - - 1 4 5 4 - - - 2 sztuk/5- kolektorów ZP Łącznik profili 3 3 6 6 ZMK Kostki kolektory mocujące 8 12 16 20 P- 1000 Profil 1000mm długość 2 - - - P- 1150 Profil 1150mm długość 2 - - - P- 1210 Profil 1210mm długość - 2 - - P- 1250 Profil 1250mm długość - - 4 - P- 1750 Profil 1750mm długość - - - 4 P- 1770 Profil 1770mm długość - - 2 - P- 1830 Profil 1830mm długość - - - 2 P- 2000 Profil 2000mm długość - 2 - - 20

Zestawienie elementów konstrukcji na dach skośny dla kolektorów VINSOL V10. Symbol Zdjęcie elementu Nazwa elementu sztuk/2- kolektory sztuk/3- kolektory sztuk/4- kolektory sztuk/5- kolektorów U-01 M8-25Z Uchwyt dachowy Śruba zamkowa 8x25 6 8 10 12 6 8 10 12 M8-P Podkładka do M8-25Z 6 8 10 12 M8-N Nakrętka M8-25Z do 6 8 10 12 Zestawienie elementów konstrukcji wolnostojącej dla kolektorów VINSOL V10. Symbol Zdjęcie elementu Nazwa elementu sztuk/2- kolektory sztuk/3- kolektory sztuk/4- kolektory sztuk/5- kolektorów KP Kątownik podstawa 6 8 10 12 K20 Kostka otwory dwa 4 6 8 10 K1O Kostka otwór jeden 4 5 7 8 M8x35 Śruba M8x35 5 5 10 10 M8x40 Śruba M8x45 9 12 15 18 M8x60 Śruba M8x60 6 8 10 12 M8-P Podkładka M8 20 25 35 40 21

M8-N Nakrętka M8 20 25 35 40 C-01 K30 Ceownik30x3 0 Kątownik 30x30 3 4 5 6 3 4 5 6 P-20 Profil 20x20 3 4 5 6 K-25 Kątownik 25x25 2 2 4 4 9. Schemat podstawowej instalacji solarnej. 22