Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe, pyłki drzew, bawełniany, wełniany powinny być usuwane przez nabłonek migawkowy dróg oddechowych oraz kaszel i kichanie; im pyły są mniejsze, tym bardziej niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ zatrzymują się w początkowych odcinkach układu oddechowego i uniemożliwiają jego prawidłowe funkcjonowanie.
Zanieczyszczenia gazowe tlenki węgla, siarki, azotu, WWA (benzopiren) powodują podrażnienie oczu, dróg oddechowych, uporczywy kaszel, bóle głowy; sprzyjają infekcjom; Na przykład: Tlenek siarki (IV) SO 2, łączy się z wodą obecną w drogach oddechowych tworząc kwas siarkowy (VI), który uszkadza ochronną warstwę śluzu i ułatwia wnikanie drobnoustrojów chorobotwórczych! Benzopiren działa wybitnie rakotwórczo! Zanieczyszczenia mikrobiologiczne wirusy, bakterie, grzyby; przenoszą się na pyłach, parze wodnej zawartej w powietrzu; dostają się do dróg oddechowych tzw. drogą kropelkową.
Kraków trzecie najbardziej zanieczyszczone miasto w Europie!
Dym tytoniowy zawiera 4000 związków chemicznych w postaci pyłów lub gazów; większość z nich ma działanie trujące, a kilkadziesiąt rakotwórcze! Dym tytoniowy podrażnia i uszkadza komórki nabłonka, które wydzielają znacznie więcej śluzu, a jednocześnie hamuje ruch rzęsek palacze ciągle pokasłują! Zalegający śluz ogranicza wymianę gazową i stanowi pożywkę dla drobnoustrojów! Prowadzi to do stanów zapalnych i uszkodzenia układu oddechowego.
2. Choroby układu oddechowego. Katar najczęściej pochodzenia wirusowego; sprzyja mu oziębienie ciała; może prowadzić do zapalenia ucha (u dzieci) i stanów zapalnych zatok. Grypa wywoływana przez wirusy. Objawy: dreszcze, gorączka, bóle mięśniowo stawowe, katar; częste powikłanie zapalenie mięśnia sercowego; konieczne leżenie w łóżku!
Zapalenie płuc to stan, w którym w pęcherzykach płucnych wytwarza się płyn, co zmniejsza, w znacznym stopniu, powierzchnię wymiany gazowej; przyczyną mogą być wirusy, bakterie lub grzyby; konieczna jest antybiotykoterapia i często hospitalizacja. Objawy: duszność, bóle w klatce piersiowej, wysoka gorączka. Angina ostre zapalenie migdałków; Objawy: ból gardła, powiększone migdałki, szyjne węzły chłonne, gorączka. Jest to raczej choroba bakteryjna, w której konieczne jest stosowanie antybiotyków. Nie leczona powoduje uszkodzenia serca, stawów.
Gruźlica to choroba wywołana przez prątki gruźlicy (prątki Kocha). Czynniki sprzyjające: - złe odżywianie się, nieodpowiednie warunki mieszkaniowe; - inne choroby np. AIDS, cukrzyca, choroby nowotworowe, pylica; - wyniszczenie organizmu przez alkohol. Objawy: - stany podgorączkowe i gorączka (głównie w godzinach popołudniowych); - nocna potliwość; - osłabienie; - brak apetytu i utrata masy ciała.
Alergie pojawiają się na skutek nadwrażliwości organizmu na niektóre czynniki np. pyły. Objawy: katar sienny, astma oskrzelowa. Astma przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, charakteryzujący się napadami silnego kaszlu i duszności, które są spowodowane zwężeniem światła oskrzeli i nadmiernym wydzielaniem śluzu.
3. Jak chronić układ oddechowy? Wdychać powietrze nosem jest odpowiednio ogrzane, nawilżone i oczyszczone z drobnoustrojów i pyłów. Dużo przebywać na świeżym powietrzu organizm się hartuje, lepiej przystosowuje do zmian temperatury. Ubierać się stosownie do pogody aby nie dopuścić do wyziębienia organizmu. Ograniczyć kontakty z ludźmi chorymi infekcje łatwo przenoszą się drogą kropelkową. Unikać miejsc zadymionych i zapylonych.