Analiza ofert pracy Raport powiatowy
NOTA REDAKCYJNA Zamawiający Badanie realizowane na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie na potrzeby projektu Mazowieckie Obserwatorium Rynku Pracy III realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.1 POKL. Wykonawca Laboratorium Badań Społecznych Sp. z o. o. Termin realizacji projektu Grudzień 2014 r. luty 2015 r. Autorzy raportu Marzena Sochańska-Kawiecka Edyta Makowska-Belta Agnieszka Morysińska Zuzanna Kołakowska-Seroczyńska Dominika Milczarek Dorota Anna Zielińska Piotr Ziewiec Zasady prezentacji danych: W prezentacji danych dotyczących wymaganych kompetencji ze względów koncepcyjnych, a także aby uniknąć nadmiernego rozdrobnienia odpowiedzi zastosowano następujące kategorie zbiorcze 1 : o KOMPETENCJE KOGNITYWNE: rozumienie tekstu, myślenie analityczne i syntetyczne, poszukiwanie informacji, przewidywanie konsekwencji alternatywnych działań, rozwiązywanie problemów, podzielność uwagi, koncentracja, umiejętność uczenia się, kreatywność; o KOMPETENCJE INDYWIDUALNE: samodzielność, zarządzanie czasem, podejmowanie decyzji, podejmowanie inicjatyw, przedsiębiorczość, odporność na stres, ambicje zawodowe (dążenie do awansu), dążenie do podnoszenia kwalifikacji, zaangażowanie, uczciwość, pracowitość, samodyscyplina, rzetelność, brak nałogów, kultura osobista, optymizm/pogodne usposobienie/uśmiech, umiejętność organizacji pracy własnej/umiejętność planowania/dobra organizacja pracy, orientacja na wyniki/nastawienie na sukces/ skuteczność w działaniu, odpowiedzialność, energia/dynamizm w działaniu/aktywne działanie, obowiązkowość/ sumienność/ nienaganność, profesjonalizm, wytrwałość, odwaga, dyskrecja, dokładność/ skrupulatność/staranność; o KOMPETENCJE KULTUROWE: zdolności werbalne, umiejętność ładnego pisania, śledzenie bieżących wydarzeń, znajomość obyczaju, wiedza o sztuce, zdolności twórcze, kompetencje fizyczne, zdrowie, sprawność fizyczna, zdolności koordynacyjne, zdolności manualne, orientacja przestrzenna, znajomość topografii miasta/regionu, wzrok i słuch, uroda, refleks; o KOMPETENCJE INTERPERSONALNE: współpraca w grupie, kontakty z ludźmi/klientami, rozwiązywanie konfliktów, komunikatywność, umiejętność autoprezentacji, umiejętność prowadzenia negocjacji, asertywność, umiejętność łatwego nawiązywania kontaktu; o KOMPETENCJE KIEROWNICZE: przywództwo, zarządzanie, delegowanie (dzielenie) zadań, koordynacja 1 Dzięki temu, że zastosowano tę samą klasyfikację co stosowana w poprzednich pomiarach zachowano możliwość porównań uzyskanych w poszczególnych pomiarach wyników. 2 S t r o n a
pracy, kontrola wykonania zadań, dyscyplinowanie pracowników; o DYSPOZYCYJNOŚĆ: dyspozycyjność czasowa elastyczność czasu pracy, dyspozycyjność przestrzenna gotowość do zmiany miejsca pracy, elastyczność/ umiejętności przystosowawcze; o KOMPETENCJE BIUROWE: umiejętność przygotowywania formalnych dokumentów, znajomość zasad prowadzenia rozmów biznesowych, znajomość zasad gromadzenia/obiegu i archiwizacji dokumentacji i korespondencji, znajomość struktury organizacyjnej firmy i formalnej procedury załatwiania spraw, umiejętność obsługi sprzętu i urządzeń biurowych, wykorzystanie podstawowych informatycznych pakietów biurowych; o KOMPETENCJE TECHNICZNE: posługiwanie się wyobraźnią techniczną, posługiwanie się urządzeniami technicznymi, dokonywanie napraw urządzeń technicznych, umiejętności techniczne (bez sprecyzowania)/ wiedza techniczna; o KOMPETENCJE KOMPUTEROWE: podstawowa umiejętność obsługi komputera, zaawansowana umiejętność obsługi komputera, korzystanie z Internetu i poczty elektronicznej, tworzenie aplikacji komputerowych, w tym stron WWW, rozeznanie w bieżącym stanie technologii komputerowej, znajomość zawodowych/specjalistycznych programów komputerowych - księgowych, magazynowych itp.; o KOMPETENCJE MATEMATYCZNE: dokonywanie prostych rachunków arytmetycznych, rozwiązywanie złożonych problemów obliczeniowych, stosowanie wzorów i posługiwanie się symboliką matematycznologiczną, odczytywanie tabel, interpretacja wykresów; o KOMPETENCJE ZAWODOWE: kompetencje zawodowe, czytanie rysunku technicznego, znajomość lokalnego rynku/znajomość branży, umiejętność przygotowywania i prowadzenia prezentacji, znajomość ustawy o finansach publicznych/ ustawy o rachunkowości/ ustawy o systemie ubezpieczeń. Zastosowane skróty: PUP Powiatowy Urząd Pracy KZiS Klasyfikacja Zawodów i Specjalności 2 PKD Polska Klasyfikacja Działalności INFORMACJE NA TEMAT POWIATU SOCHACZEWSKIEGO Powiat sochaczewski Liczba mieszkańców (III kwartał 2014): 85148 Stopa bezrobocia (12.2014): 10,6 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych (12.2014): 3709 Liczba podmiotów gospodarczych (III kwartał 2014): 8652 Kluczowe branże w strukturze podmiotów gospodarczych (III kwartał 2014): handel (3), transport i gospodarka magazynowa (14%), budownictwo (12%), przetwórstwo przemysłowe (8%) Liczba pracujących (2013): 17914 Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto (2013): 3770,19 zł W okresie objętym badaniem (od 8 grudnia 2014 r. do 7 lutego 2015 r.) na badanych publikatorach ukazało się 140 niepowtarzalnych ofert oferujących pracę w powiecie sochaczewskim, zaś do PUP pracodawcy skierowali 38 ofert. 2 W badaniu zastosowano Klasyfikację Zawodów i Specjalności opracowaną na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO-08, przyjętego w grudniu 2007 roku. 3 S t r o n a
PODMIOTY OFERUJĄCE ZATRUDNIENIE Wszystkie oferty przekazane do Powiatowego Urzędu Pracy w Sochaczewie pochodziły od pracodawców. W przypadku ofert zamieszczanych w Internecie i prasie już tylko połowa (49%) pochodziła od pracodawców. Pozostałe zamieściły agencje pośrednictwa (27%) lub anonimowi klienci (2). Oferty pracy w powiecie sochaczewskim niezależnie od źródła, dotyczyły przede wszystkim dwóch branż: handlu i naprawy pojazdów samochodowych (37% ofert w PUP i 2 w publikatorach ) oraz przetwórstwa przemysłowego (24% ofert z PUP i 2 z publikatorów). Osoby związane z tymi branżami były poszukiwane w powiecie sochaczewskim nieco częściej niż średnio na Mazowszu, choć należy pamiętać, że również na poziomie województwa były to dwie najczęściej pojawiające się branże w ofertach o pracę. Ponadto istotna część pracodawców rekrutujących pracowników w powiecie sochaczewskim była związana z branżą transportu i gospodarki magazynowej ( ofert w Internecie i prasie) oraz działalnością w zakresie usług administrowania i działalnością wspierającą (1 ogłoszeń z PUP). Tabela 1 Branża pracodawcy ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO Mazowsze (N=5437) Oferty z PUP pow. sochaczewski (N=38) Oferty z publikatorów Mazowsze (N=24896) pow. sochaczewski (N=140) 2% GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 12% 24% 1 2 WYTW. I ZAOPAT. W ENERGIĘ EL., GAZ, PARĘ, GORĄCĄ WODĘ 2% DOSTAWA WODY; GOSP. ŚCIEKAMI I ODPADAMI BUDOWNICTWO 8% HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJ. SAM., WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE 27% 37% 2 2 TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 4% 8% 1 DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI 7% INFORMACJA I KOMUNIKACJA 2% DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 4% 4% DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA USŁUGI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I OBRONY NARODOWEJ 2% 4% 4% 9% 1 1 7% EDUKACJA 4% OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA 2% 2% 2% DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ 2% 4 S t r o n a
Mazowsze (N=5437) Oferty z PUP pow. sochaczewski (N=38) Oferty z publikatorów Mazowsze (N=24896) pow. sochaczewski (N=140) POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA 4% ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAWODY W powiecie sochaczewskim struktura poszukiwanych zawodów była podobna w ofertach z PUP i z publikatorów oraz zbliżona do średniej na poziomie województwa mazowieckiego. Najczęściej poszukiwaną grupą pracowników byli pracownicy usług i sprzedawcy (32% ofert z PUP i 24% z publikatorów), a zwłaszcza pracownicy sprzedaży, w dalszej kolejności gospodarze obiektów, pracownicy ochrony oraz fryzjerzy i kosmetyczki (oferty z PUP), jak również kelnerzy i barmani (oferty z publikatorów). Trochę częściej, na tle województwa, i niezależnie od źródła oferty, poszukiwano pracowników z niższych grup zawodowych: operatorów i monterów maszyn (ok. 1), w tym kierowców samochodów osobowych, dostawczych i ciężarówek, operatorów pojazdów wolnobieżnych, operatorów maszyn do produkcji wyrobów gumowych, z tworzyw sztucznych i papierniczych, jak również pracowników przy pracach prostych (18%), w tym pomoce i sprzątaczki, pracowników pomocowych przygotowujących posiłki (oferty z PUP) czy robotników przy pracach prostych w przemyśle (ogłoszenia z publikatorów). Pracodawcy z powiatu sochaczewskiego byli też zainteresowani pozyskaniem techników i średniego personelu (ok. 1 ofert z obu źródeł podobnie jak średnio w województwie), w tym agentów i pośredników handlowych oraz techników nauk fizycznych i technicznych, oraz za pośrednictwem publikatorów przedstawicieli kadry kierowniczej (1 - nieco częściej niż średnio w woj. mazowieckim): kierowników w górnictwie, przemyśle, budownictwie i dystrybucji, kierowników w instytucjach wyspecjalizowanych i kierowników ds. handlu. Rysunek 1 Struktura poszukiwanych zawodów (Duże grupy zawodowe 1 poziom klasyfikacji KZiS 2007) 1 1 2 2 3 3 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH 8% 8% 8% 1 12% 17% 17% 1 1 1 14% 1 1 1 4% 1 12% 1 18% 1 18% 2 2 24% 32% Mazowieckie PUP (N=5437) Mazowieckie publikatory (N=24896) pow. sochaczewski PUP (N=38) pow. sochaczewski Publikatory (N=140) 5 S t r o n a
ZAPOTRZEBOWANIE NA KWALIFIKACJE I KOMPETENCJE Wymagania pracodawców wobec poszukiwanych pracowników na terenie powiatu sochaczewskiego nie były wygórowane. Należy tutaj podkreślić, że więcej wymagań dotyczących wykształcenia, formalnych kwalifikacji, jak również odpowiednich kompetencji pojawiało się w ofertach pracy zamieszczonych w Internecie lub prasie niż w tych zgłoszonych do PUP w Sochaczewie. Wymagania odnośnie wykształcenia w powiecie sochaczewskim pojawiały się rzadko, na tle województwa. Inaczej niż przeciętnie w mazowieckim, konkretnego wykształcenia wymagano raczej w ofertach z publikatorów niż z PUP. Pracodawcy, którzy zamieścili ofertę w Internecie lub prasie, poszukiwali absolwentów szkół średnich bez sprecyzowania (1) lub absolwentów szkół wyższych/ studentów ostatnich lat (19%). Oferty z PUP sporadycznie zawierały oczekiwania do co poziomu wykształcenia w ofert wymagano ukończenia szkoły podstawowej. Rysunek 2 Wymagany poziom wykształcenia 5 10 15 ukończona szkoła podstawowa ukończona zasadnicza szkoła zawodowa ukończona szkoła średnia - bez sprecyzowania ukończona uczelnia wyższa, licencjat, ostatnie lata studiów średnie zawodowe 1 19% 4% nie sprecyzowano 58% 97% pow. sochaczewski PUP (N=38) pow. sochaczewski Publikatory (N=140) Oczekiwania dotyczące kwalifikacji i uprawnień zamieszczono w około 4 ofert z publikatorów i z PUP. Oczekiwano przede wszystkim (częściej niż średnio w woj. mazowieckim) posiadania książeczki SANEPID (29% ofert z PUP i 18% ofert z publikatorów). Atutem okazało się także posiadanie prawa jazdy kat. B (1 ofert z PUP i z publikatorów) czy uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym (odpowiednio 7 i8%). Częściej niż kwalifikacji, wymagano odpowiednich kompetencji ale tylko jeśli chodzi o oferty z publikatorów internetowych i prasowych, ponieważ żadne z ogłoszeń przekazanych do PUP nie precyzowało w tym kontekście oczekiwań. Pracodawcy, którzy zamieścili ofertę w Internecie lub prasie oczekiwali przede wszystkim kompetencji indywidualnych (58%), interpersonalnych (28%) oraz dyspozycyjności (29%). 6 S t r o n a
Rysunek 3 Wymagane kwalifikacje i kompetencje 2 4 6 8 10 12 WYMAGANE KWALIFIKACJE Prawo jazdy kategorii B, B1 książeczka SANEPID Prawo jazdy kategorii C1+E, D1+E uprawnienia spawacza (różnych metod uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym oświadczenie o niekaralności Karta kierowcy kurs obsługi kasy fiskalnej nie sprecyzowano 1 18% 8% 7% 29% 58% 6 WYMAGANE KOMPETENCJE KOMPETENCJE KOGNITYWNE KOMPETENCJE INDYWIDUALNE KOMPETENCJE KULTUROWE KOMPETENCJE INTERPERSONALNE KOMPETENCJE KIEROWNICZE DYSPOZYCYJNOŚĆ KOMPETENCJE BIUROWE KOMPETENCJE KOMPUTEROWE KOMPETENCJE ZAWODOWE Nie sprecyzowano 1 12% 9% 1 1 28% 29% 3 58% pow. sochaczewski PUP (N=38) pow. sochaczewski Publikatory (N=140) 10 W publikatorach istotnie częściej niż w ofertach PUP pojawiały się również oczekiwania co do posiadania wcześniejszego doświadczenia. W przypadku ogłoszeń z PUP tylko 8% ogłoszeń poruszało kwestię stażu pracy. Natomiast w ofertach z publikatorów doświadczenie zawodowe częściej było konieczne (37%) lub mile widziane (1). W ogłoszeniach przekazanych do PUP zwracano uwagę na znajomość języka angielskiego podobnie jak średnio w mazowieckim oczekiwano znajomości języka środkowoeuropejskiego (5,), rzadziej angielskiego, niemieckiego czy rosyjskiego (po 2,). Natomiast w ofertach z publikatorów oczekiwano przede wszystkim znajomości języka angielskiego (10,). Żadna oferta zgłoszona do PUP w Sochaczewie nie precyzowała informacji na temat oczekiwanego wieku kandydatów lub ich płci. Informacje takie nieco częściej pojawiały się w ofertach z publikatorów, ale skala ta nie była znacząca. W 2, ofert z publikatorów poszukiwano do pracy kobiet, zaś w 2,8% uczniów, studentów oraz osób pełnoletnich. WARUNKI ZATRUDNIENIA Jeśli chodzi o wymiar zatrudnienia, pracodawcy rzadko informowali na ten temat kandydatów do pracy. Żadna z ofert przekazanych do PUP w Sochaczewie i 7 ogłoszeń z publikatorów nie zawierało informacji o wymiarze zatrudnienia. W przypadku części ogłoszeń z prasy i Internetu, najczęściej proponowano pełen etat lub więcej (18%). Natomiast wszystkie oferty z PUP i połowa ogłoszeń z publikatorów zawierały dane dotyczące formy zatrudnienia. W przypadku ogłoszeń przekazanych do PUP (stosunkowo często na tle województwa) 7 S t r o n a
proponowano umowę na czas określony (5) czy na okres próbny (2). Pracodawcy, którzy zamieścili ofertę w Internecie lub prasie równie często proponowali umowę o pracę, co umowę o dzieło/ zlecenie (po 16-17%). W powiecie sochaczewskim informacje o wynagrodzeniu podawano relatywnie często, a zarobki opisywano słownie. W ofertach z powiatowego urzędu pracy proponowano wynagrodzenie miesięczne (92%) lub godzinowe (). Natomiast w ogłoszeniach z publikatorów określano wynagrodzenie jako wysokie, atrakcyjne, satysfakcjonujące (14%), często uzależniano je od premii (wynagrodzenie stałe + prowizja 1, zarobki motywujące, uzależnione od wyników czy atrakcyjny system prowizji po 4%). Rysunek 4 Wymiar oraz forma zatrudnienia 2 4 6 8 10 12 FORMA ZATRUDNIENIA Umowa na czas nieokreślony Umowa na czas określony Umowa o dzieło/zlecenie/cywilno-prawna Umowa o pracę Umowa agencyjna Umowy o współpracy Umowa na okres próbny nie sprecyzowano 1 1 17% 1 2% 2 5 5 WYMIAR ZATRUDNIENIA Pełen etat bądź więcej pół etatu bądź więcej Inne określenia (praca dodatkowa, tymczasowa itp.) nie sprecyzowano 2% 18% pow. sochaczewski PUP (N=38) pow. sochaczewski Publikatory (N=140) 7 10 INFORMACJA SKRÓCONA W okresie objętym badaniem (od 8 grudnia 2014 r. do 7 lutego 2015 r.) na badanych publikatorach ukazało się 140 niepowtarzalnych ofert oferujących pracę w powiecie sochaczewskim, zaś do PUP pracodawcy skierowali 38 ofert. Oferty pracy w powiecie sochaczewskim niezależnie od źródła, dotyczyły przede wszystkim dwóch branż: handlu i naprawy pojazdów samochodowych oraz przetwórstwa przemysłowego. Osoby związane z tymi branżami były poszukiwane w powiecie sochaczewskim trochę częściej niż średnio na Mazowszu, choć należy pamiętać, że również na poziomie województwa były to dwie najczęściej pojawiające się w ofertach o pracę branże. Ponadto istotna część pracodawców rekrutujących pracowników w powiecie sochaczewskim była związana z branżą transportu i gospodarki magazynowej oraz działalnością w zakresie usług administrowania i działalnością wspierającą. Struktura poszukiwanych zawodów była podobna w ofertach z PUP i z publikatorów oraz zbliżona do tej z poziomu województwa mazowieckiego. Najczęściej poszukiwaną grupą pracowników byli pracownicy usług i sprzedawcy. Trochę częściej, na tle województwa, i niezależnie od źródła oferty, poszukiwano pracowników z niższych grup zawodowych: operatorów i monterów maszyn, jak również pracowników przy pracach prostych. 8 S t r o n a
Pracodawcy z powiatu sochaczewskiego byli też zainteresowani pozyskaniem techników i średniego personelu oraz za pośrednictwem publikatorów przedstawicieli kadry kierowniczej (1 - nieco częściej niż średnio w mazowieckim). Wymagania pracodawców wobec poszukiwanych pracowników na terenie powiatu sochaczewskiego nie były wygórowane. Należy tutaj podkreślić, że więcej wymagań dotyczących poziomu wykształcenia, formalnych kwalifikacji, jak również odpowiednich kompetencji pojawiało się w ofertach pracy zamieszczonych w Internecie lub prasie niż zgłoszonych do PUP w Sochaczewie. W ofertach PUP oczekiwano przede wszystkim: książeczki SANEPID (29%) czy uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym (8%). W ogłoszeniach zamieszczanych w publikatorach oczekiwano: ukończenia szkoły średniej - bez sprecyzowania (1), wykształcenia wyższego (19%), książeczki SANEPID (18%), kompetencji indywidualnych (58%), interpersonalnych (28%) oraz dyspozycyjności (29%). 9 S t r o n a