Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III.431.2.9.2015 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Pomocy Społecznej o nazwie Dom Pomocy Społecznej im. Ojca Pio, Mogilno 233, 33-326 Mogilno, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Magdalenę Tworek - inspektora wojewódzkiego, Elżbietę Nowak starszego inspektora wojewódzkiego. Kontrolę przeprowadzono na podstawie upoważnienia znak: WP-III.0030.27.2015 z 23 lutego 2015 roku, które wydała z upoważnienia Wojewody Małopolskiego, Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Pani Renata Grochal. W trakcie kontroli informacji udzielał Pan Tymon Klimek Dyrektor Domu oraz pracownicy jednostki. Zakres kontroli obejmował działalność domu, kwalifikacje kadry oraz jakość świadczonych usług przez Dom na rzecz mieszkańców. Okres objęty kontrolą obejmował rok 2014 i 2015 do dnia kontroli. Czynności kontrolne w jednostce przeprowadzono 26 lutego 2015 roku, które kontynuowano w oparciu o zebrane dokumenty poza siedzibą jednostki. Podstawa prawna kontroli: art. 22 pkt 9 a ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 j.t.), rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 964). Skróty używane w protokole: - DPS, Dom - Dom Pomocy Społecznej im. Ojca Pio, Mogilno 233, 33-326 Mogilno, - ustawa - ustawa o pomocy społecznej - art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 ), - rozporządzenie - rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 964), - standard - standard obowiązujących usług świadczonych przez dom pomocy społecznej, określony w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej, - mieszkaniec - mieszkaniec DPS, - plan, IPW - indywidualny plan wsparcia mieszkańca domu, - Zespół, ZTO - zespół terapeutyczno-opiekuńczy. Ustalenia ogólne Adres: Dom Pomocy Społecznej im. Ojca Pio, Mogilno 233, 33-326 Mogilno Imię i nazwisko Dyrektora jednostki kontrolowanej: Tymon Klimek tel/fax.185491370 lub 600922596. Dom prowadzony jest przez osobę fizyczną, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 4 ustawy o pomocy społecznej. Podmiotem prowadzącym a zarazem Dyrektorem placówki jest Pan Tymon Klimek. Dom Pomocy Społecznej im. O. Pio w Mogilnie 233, 33-326 Mogilno wpisany jest do prowadzonego przez Wojewodę Małopolskiego rejestru domów pomocy społecznej w poz. 94, na podstawie zezwolenia wydanego przez Wojewodę Małopolskiego. Zgodnie z decyzją znak:wp.iii.9423.10.2012 z 31.07.2012 r., obowiązującą w dniu kontroli Dom był przeznaczony dla 9 osób w podeszłym wieku i dla 9 osób przewlekle somatycznie chorych. 1
Dom posiada regulamin organizacyjny zatwierdzony przez Dyrektora Domu Pomocy Społecznej im. O. Pio w Mogilnie. W wyniku analizy dokumentu stwierdzono, iż Regulamin Organizacyjny DPS nie zawiera podstawowych informacji w tym o siedzibie placówki, profilu - dla jakiego typu mieszkańców jest przeznaczony Dom oraz o liczbie miejsc. Zespół kontrolny w czasie trwania kontroli udzielił instruktażu na temat informacji, które powinien zawierać ww. Regulamin oraz na temat obowiązujących przepisów prawnych, które dotyczą prowadzonej działalności. Mieszkańcy Dom Pomocy Społecznej im. O. Pio w Mogilnie podpisał porozumienia z gminami: Krynica-Zdrój, Spytkowice, Mirsko, Gródek nad Dunajcem, Szczawnica, Kraków, Piwniczna- Zdrój, Stary Sącz na podstawie których do placówki są kierowani mieszkańcy. Ponadto w placówce przebywają mieszkańcy na podstawie zwartych umów cywilnoprawnych. Na dzień kontroli: liczba mieszkańców DPS: 18, liczba mieszkańców w DPS przyjętych na podstawie decyzji administracyjnych: 15, liczba mieszkańców w DPS przyjętych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych: 3, liczba mieszkańców faktycznie przebywających w domu: 18, liczba nieobecnych mieszkańców: 0, liczba faktycznie obecnych mieszkańców nie opuszczających łóżek lub opuszczających łóżka tylko w ramach rehabilitacji: 2. Usługi zaspokajające potrzeby bytowe, budynki i pomieszczenia Dom i jego otoczenie jest pozbawione barier architektonicznych. Budynek, w którym mieści się placówka jest wielokondygnacyjny, ma zainstalowaną windę dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Budynek jest wyposażony w system przyzywowo-alarmowy i w system alarmu przeciwpożarowego. Pokój mieszkalny jednoosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 9 m² z uwzględnieniem odstępstwa 5 % ( 6 ust. 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej). Pokój mieszkalny wieloosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 6 m² na osobę z uwzględnieniem odstępstwa 5 %. Pokój mieszkalny wieloosobowy w przypadku osób poruszających się samodzielnie jest przeznaczony dla nie więcej niż trzech osób. Każdy pokój jest wyposażony w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła, szafkę nocną dla każdego mieszkańca domu oraz odpowiednią do liczby osób mieszkających w pokoju liczbę wyprowadzeń elektrycznych. Od ostatniej wizytacji DPS na poddaszu użytkowym budynku zakończono prace budowlane oraz zainstalowano windę i zniesiono bariery architektoniczne pomiędzy kondygnacjami. W związku z powyższym w dniu kontroli Dom dysponował poszerzoną bazą lokalową, placówka oferowała większą ilość miejsc w pokojach mieszkalnych, niż wynikało to z obowiązującej w dniu kontroli decyzji. W dniu kontroli Dom dysponował 11 pokojami mieszkalnymi w tym: - jednoosobowe 1, - dwuosobowe 1, - trzyosobowe 5, - czteroosobowe 4. Dom oferuje następujące dodatkowe pomieszczenia: pokój dziennego pobytu kuchenka pomocnicza gabinet medycznej pomocy doraźnej jadalnia pomieszczenie do terapii i rehabilitacji palarnia nie pomieszczenie do prania i suszenia pokój gościnny kaplica 2
Dyrektor placówki wyjaśnił, iż w placówce nie przebywają osoby palące. W sytuacji gdy w placówce pojawią się osoby palące zostanie utworzona palarnia. W domu znajdują się następujące pomieszczenia sanitarne: Liczba łazienek przeznaczonych do dyspozycji mieszkańców w budynku: 11 liczba mieszkańców przypadających na jedną łazienkę: 1.64 Liczba toalet przeznaczonych do dyspozycji mieszkańców w budynku: 11 Liczba mieszkańców przypadających na jedną toaletę: 1.64 W domu znajdują się wszystkie pomieszczenia wymagane przez 6 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. Liczba łazienek zapewnia możliwość korzystania z każdej przez nie więcej niż pięć osób. Liczba toalet zapewnia możliwość korzystania z każdej toalety przez nie więcej niż cztery osoby. Łazienki i toalety są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Ponadto w placówce na pokój przypadają jedna toaleta oraz łazienka, w której wyposażeniu znajduje się wanna lub prysznic. Pomieszczenia mieszkalne domu były czyste, sprzątane w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz dziennie, estetyczne i wolne od nieprzyjemnych zapachów. Wyżywienie i organizacja posiłków liczba osób wymagających karmienia: 13 liczba zapewnianych posiłków dziennie: 5 godzina rozpoczęcia śniadania: 7:00 godzina zakończenia śniadania: 9:00 godzina rozpoczęcia obiadu: 13:00 godzina zakończenia obiadu: 15:00 godzina rozpoczęcia kolacji: 18:00 godzina zakończenia kolacji: 20:00 Mieszkańcom domu zapewnia się co najmniej 3 posiłki dziennie. Obiady dostarcza firma cateringowa Mewa ul. Radziecka 19, 33-300 Nowy Sącz, natomiast pozostałe posiłki przygotowywane są przez DPS. Dom zapewnia wybór zestawu posiłków lub możliwość otrzymania posiłku dodatkowego. Dom zapewnia możliwość otrzymania posiłku dietetycznego, zgodnie ze wskazaniem lekarza. Dla każdego z posiłków czas wydawania wynosi 2 godziny. Ostatni posiłek jest podawany nie wcześniej niż o godzinie 18. Podstawowe produkty żywnościowe oraz napoje są dostępne przez całą dobę. Mieszkaniec może spożywać posiłki w pokoju mieszkalnym. W razie potrzeby mieszkaniec jest karmiony. Zapewnienie odzieży i obuwia oraz pomoc w utrzymaniu czystości Mieszkańcom domu nieposiadającym własnej odzieży i obuwia oraz możliwości ich zakupienia z własnych środków zapewnia się odzież i obuwie odpowiedniego rozmiaru, dostosowane do ich potrzeb i pory roku, utrzymane w czystości i wymieniane w razie potrzeby. W przypadku mieszkańców leżących zaopatrywanie w odzież i obuwie dostosowuje się do potrzeb wynikających z ich stanu zdrowia. Mieszkańcom domu zapewnia się pomoc w utrzymaniu higieny osobistej. Mieszkańcom, którzy sami nie są w stanie zapewnić sobie środków czystości i środków higienicznych, zapewnia się w szczególności: w miarę potrzeby: mydło, pastę i szczoteczkę do mycia zębów oraz środki piorące, szampon do mycia włosów, a dla mężczyzn i starszych chłopców - przybory do golenia, co najmniej dwie sztuki ręczników, pościel. Ręczniki zmienia się w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na tydzień, pościel zmienia się w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie. Usługi opiekuńcze i wspomagające Terapia zajęciowa jest prowadzona wyłącznie w środy i w soboty w godzinach od 17:00 do 18:00 - w zajęciach bierze udział 2 mieszkańców. 3
W Domu prowadzona jest praca socjalna. Dom stymuluje nawiązywanie, utrzymywanie i rozwijanie kontu ze społecznością lokalną oraz z rodziną. Przestrzeganie praw mieszkańców W roku bieżącym do placówki nie wpłynęła żadna skarga. Dom zapewnia sprawne wnoszenie i załatwianie skarg i wniosków mieszkańców. Mieszkańcy mają zapewniony regularny kont z dyrektorem Domu w określonych dniach tygodnia i godzinach. Dni tygodnia i godziny, w których jest możliwy kont z Dyrektorem są podane do wiadomości w widocznym miejscu. Mieszkańcy mają możliwość kontu z Dyrektorem w następujących terminach: od poniedziałku do soboty w godzinach od 8:00 do 18:00. Ponadto Dyrektor jest dostępny całodobowo pod telefonem komórkowym. Mieszkańcy mogą zapoznać się z przepisami prawnymi dotyczącymi domów pomocy społecznej. Dom zapewnia przestrzeganie praw mieszkańców domu. Dom zapewnia informację o prawach mieszkańca domu. Dom zapewnia warunki do rozwoju samorządności mieszkańców domu. W Domu istnieje samorząd mieszkańców. Usługi zapewniane przez Dom Mieszkańcy mogą korzystać w Domu z punktu bibliotecznego. Zgodnie z informacją udzieloną przez dyrektora placówki mieszkańcy mają dostęp do prasy codziennej. Dom organizuje święta i uroczystości okazjonalne. Dom umożliwia udział w imprezach kulturalnych i turystycznych. Mieszkańcy mają zapewniony kont z kapłanem zgodnie z wyznaniem mieszkańca. Zgodnie z udzieloną informacją ksiądz odwiedza placówkę z okazji 1- piątków miesiąca. Zmarłemu mieszkańcowi Domu sprawia się pogrzeb zgodnie z jego wyznaniem. Dokumentacja mieszkańca i indywidualne plany wsparcia Wszyscy mieszkańcy Domu, z wyjątkiem mieszkańców przyjętych w ciągu 6 ostatnich miesięcy, mają opracowany indywidualny plan wsparcia mieszkańca. Indywidualne plany wsparcia mieszkańca domu są opracowywane z jego udziałem, jeżeli udział ten jest możliwy ze względu na stan zdrowia i gotowość uczestnictwa w nim mieszkańca. Każdy z mieszkańców, dla których jest opracowany indywidualny plan wsparcia, ma pracownika pierwszego kontu. Pracownik pierwszego kontu jest wybierany przez mieszkańca domu, w sytuacji gdy wybór ten jest możliwy ze względu na jego stan zdrowia. Przed przyjęciem osoby do domu, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia pracownik socjalny tego domu winien ustalać jej aktualną sytuację w miejscu zamieszkania lub pobytu, która stanowi podstawę indywidualnego planu wsparcia po przyjęciu tej osoby do domu. Dyrektor wyjaśnił, iż on osobiście odwiedzał i nadal odwiedza miejscu zamieszkania przed przyjęciem do placówki potencjalnych mieszkańców. Rozliczenia finansowe z mieszkańcami Dom ma obowiązek zapewnić bezpieczne przechowywanie środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych mieszkańców. Dyrektor wyjaśnił cyt: nie ma konieczności prowadzenia i przechowywania prywatnych rzeczy wartościowych ani środków finansowych mieszkańców, gdyż mieszkańcy sami gospodarują swoim środkami finansowymi bądź ich rodziny. Jeżeli zaistnieje a potrzeba to dom dysponuje sejfem, w którym będzie możliwość przechowywania rzeczy wartościowych oraz zostanie w im przypadku sporządzona odpowiednia procedura. Zgodnie z zapisu art. 63 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej tj. mieszkaniec domu, a że inna osoba obowiązana do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, jeżeli mieszkaniec przebywa u tej osoby, nie ponoszą opłat za okres nieobecności mieszkańca domu nie przekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym. 4
Dom zwraca opłaty za okres nieobecności mieszkańca nieprzekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym zgodnie z wyżej przywołanym zapisem. W trakcie weryfikacji dokumentacji związanej z zwrotami za niebocności mieszkańców zespół kontrolny stwierdził, iż wysokość zwrotów nie jest obliczana poprzez dzielenie miesięcznej kwoty odpłatności przez liczbę dni danego miesiąca, a następnie mnożona przez liczbę dni nieobecności nieprzekraczającą 21 dni w danym roku kalendarzowym. Skontrolowana dokumentacja dotycząca zwolnienia z ponoszenia odpłatności była prowadzona w sposób nierzetelny i niekonsekwentny. W domu nie wprowadzono jednolitego sposobu obliczania kwot należnych do zwrotu. Dom nie pokrywa opłat ryczałtowych i częściowej odpłatności do wysokości limitu ceny, przewidzianych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Narusza to art.58 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 163). Z informacji otrzymanej od Dyrektora placówki wynika, iż mieszkańcy sami ponosili odpłatność za wszystkie leki. Kadra Domu W Domu w ramach zespołów terapeutyczno-opiekuńczych zatrudnionych jest łącznie 18 osób w wymiarze 16 etatów. Dyrektor Domu powołał dwa zespoły terapeutyczno-opiekuńcze dla mieszkańców przewlekle somatycznie chorych i dla osób w podeszłym wieku. Zespoły terapeutyczne tworzą: dyrektor, pielęgniarki, ratownik medyczny, opiekunowie, fizjoterapeuci, psycholog, pracownik socjalny oraz wolontariusze. Do zespołu terapeutyczno-opiekuńcze dla mieszkańców przewlekle somatycznie chorych wliczono 9,7 etatów oraz pracę trzech wolontariuszy w wymiarze 1,8 etatu. Do zespołu terapeutycznoopiekuńczego dla osób w podeszłym wieku 6,3 etatu oraz pracę trzech wolontariuszy w wymiarze 1,2 etatu. W toku kontroli uzyskano informację, że usługi na rzecz mieszkańców świadczą wolontariusze, zgodnie z 6 rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej ( ) przy ustalaniu wskaźników zatrudnienia uwzględnia się również wolontariuszy, ( ), jeżeli pracują bezpośrednio z mieszkańcami domu; przy wyliczaniu wskaźnika udział tych osób nie może przekroczyć 30% ogólnej liczby osób zatrudnionych w zespole terapeutyczne opiekuńczym. Zgodnie z 6 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia określającym wymagane wskaźniki zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy w odpowiednim typie domu dla: osób w podeszłym wieku - nie mniej niż 0,4 na jednego mieszkańca domu, osób przewlekle somatycznie chorych - nie mniej niż 0,6 na jednego mieszkańca domu. Zgodnie z 6 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, który stanowi, iż warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest zatrudnianie w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych na stu mieszkańców domu, wymagana liczba etatów pracowników socjalnych w DPS Mogilno wynosi: 0,36. Dom zatrudnia jednego pracownika socjalnego w wymiarze jednego etatu. Osoba ta zatrudniona jest w placówce od 1 kwietnia 2013 roku na stanowisku pracownika socjalnego, zgodnie z udzieloną przez Dyrektora informacją osoba ta przed zatrudnieniem w DPS nie pracowała na stanowisku pracownika socjalnego. Pracownik posiada dyplom potwierdzający ukończenie studiów w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu roku na kierunku pedagogika o specjalności pedagogika resocjalizacyjna, oraz uzyskanie tytułu licencjata w dniu 2 lipca 2012 r. Akta osobowe nie zawierały informacji o zakresie przedmiotowym i liczbie godzin poszczególnych przedmiotów oraz praktyk zawodowych. Zgodnie z zapisem art. 116 ust. 1. pkt 3 i ust. 1a ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 163). Pracownikiem socjalnym może być osoba, która do dnia 31 grudnia 2013 r. ukończyła studia wyższe o specjalności przygotowującej do zawodu pracownika socjalnego na jednym z kierunków: a) pedagogika, b) pedagogika specjalna, 5
c) politologia, d) polityka społeczna, e) psychologia, f) socjologia, g) nauki o rodzinie. W świetle powyższego stwierdzono, że osoba zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego nie posiada kwalifikacji o których mówi art. 116 i art. 156 ustawy o pomocy społecznej. Dyrektor Domu posiada specjalizację z zakresu organizacji w pomocy społecznej oraz 3-letni staż pracy w pomocy społecznej. Osoby zatrudnione na stanowiskach terapeutyczno-opiekuńczych spełniają wymagania kwalifikacyjne określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1786). Powołane zespoły terapeutyczno-opiekuńcze składają się w szczególności z pracowników domu, którzy bezpośrednio zajmują się wspieraniem mieszkańców. Do podstawowych zadań zespołów terapeutycznoopiekuńczych należy opracowywanie indywidualnych planów wsparcia mieszkańców oraz wspólna realizacja tych planów z mieszkańcami. Przy wyliczaniu wskaźnika zatrudnienia pracujących bezpośrednio z mieszkańcami domu wolontariuszy, stażystów, praktykantów oraz osób odbywających służbę zastępczą w domu, udział tych osób nie przekracza 30% ogólnej liczby osób zatrudnionych w zespole terapeutycznoopiekuńczym. Pracownicy zespołu terapeutyczno-opiekuńczego uczestniczą co najmniej raz na dwa lata w organizowanych przez dyrektora szkoleniach na temat praw mieszkańca domu oraz kierunków prowadzonej terapii, a że metod pracy z mieszkańcem. Dom zapewnia kont z psychologiem. Ostatnia kontrola Dom Pomocy Społecznej im. Ojca Pio, w Mogilnie funkcjonuje od 2011 roku w placówce nie było przeprowadzonej kontroli kompleksowej. Protokół zawiera 7 ponumerowanych stron. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Na tym protokół zakończono. Kraków, 12 maja 2015 roku. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543z późn. zm. ) Dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono zastrzeżeń / (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden otrzymuje dyrektor 6
jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli Data otrzymania protokołu: Data i miejsce podpisania protokołu: Podpis Dyrektora kontrolowanej placówki: Podpisy inspektorów kontrolujących: Dom Pomocy Społecznej im. o Pio DYREKTOR Tymon Klimek Inspektor Wojewódzki (-) mgr Magdalena Tworek (-) Elżbieta Nowak 7