Notatka Sygnalna z dnia 9 stycznia, 2012 r.

Członek COCERAL i FEFAC Notatka Sygnalna z dnia 9 stycznia, 2012 r. I. CENY NA GIEŁDACH CBOT i MATIF W minionym tygodniu - po okresie wyraźnych wzrostów notowanych w poprzednich 2 tygodniach - notowania cen pszenicy na giełdach w Chicago i Kansas City osłabły. Sygnały o "wykupieniu" rynku pszenicy oraz informacje o poprawiającej się kondycji zasiewów pszenicy ozimej na południu USA były czynnikami, które wpłynęły na spadki cen tego zboża za oceanem. Ponadto, umocnienie się dolara względem euro w świetle pogorszenia nastrojów na rynkach finansowych również miało swoje odbicie w kształtowaniu się cen surowców rolnych. W piątek 6/01, na giełdzie w Chicago cena pszenicy SRW w kontrakcie marcowym 2012 spadła o 4,3% w stosunku do ceny sprzed tygodnia do 229,50 USD/t, a w kontrakcie majowym 2012 o 4,1% do 236,49 USD/t. Z kolei, na giełdzie w Kansas City, cena pszenicy HRW w kontrakcie marcowym 2011 spadła o 5,2% do 249,86 USD/t, a w kontrakcie majowym 2012 także o 5,2% do 252,49 USD/t. W analizowanym tygodniu, ceny pszenicy na giełdzie MATIF także zniżkowały, ale spadki cen były śladowe. W piątek 6/01, cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (styczeń 2012) wyniosła 201,00 EUR/t i była o 0,7% niższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie marcowym 2012 nie zmieniła się i wyniosła 195,25 EUR/t. Na przestrzeni analizowanego tygodnia, notowania cen soi na giełdzie w Chicago nieznacznie zniżkowały. Umocnienie się dolara oraz słabe wyniki w eksporcie soi z rynku amerykańskiego chwilowo przeważyły nad ciągłymi obawami o wielkość zbiorów soi w Argentynie i Brazylii. W miniony piątek 6/01, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (styczeń 2012) wyniosła 437,03 USD/t i była o 0,8% niższa niż przed tygodniem. Cena soi z terminem realizacji w marcu 2012 roku spadła o 0,9% i wyniosła 439,60 USD/t. W analizowanym tygodniu, ceny rzepaku na giełdzie MATIF dość wyraźnie zwyżkowały. Utrzymujące się duże zapotrzebowanie unijnego rynku na rzepak oraz wzrost cen ropy naftowej sprzyjały dalszej zwyżce cen rzepaku. W piątek 6/01, cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (luty 2011) na giełdzie MATIF wyniosła 452,75 EUR/t i była o 3,3% wyższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie majowym 2012 436,00 EUR/t (wzrost o 3,4%). Analiza opracowana przez Sparks Polska, Izbę Zbożowo-Paszową 00-131 Warszawa, ul.grzybowska 2/49 tel.+48(0...22) 33-10-800, +48 (0...22) 33-10-801 tel.fax + 48(0...22) 33-10-802, e-mail: grain@acn.waw.pl Bank PKO S.A. I O/Warszawa, Nr konta: 75124010371111000006934154 NIP 527-21-02-616

2 NOTOWANIA CEN ZBÓŻ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - KUKURYDZA USD/t 11.XI 18.XI 25.XI 2.XII 9.XII 16.XII 23.XII 30.XII 6.I'2012 6.I/30.XII III'12 254,95 243,29 232,27 234,32 233,93 229,52 243,85 254,48 253,29 99,5% V'12 257,62 245,81 235,11 237,39 237,39 232,90 247,23 257,70 256,13 99,4% VII'12 258,33 247,23 235,89 239,59 239,75 235,58 249,59 260,30 258,10 99,2% IX'12 237,47 229,52 219,44 225,03 226,37 224,88 233,45 241,40 221,27 91,7% XII'12 225,97 220,07 210,78 217,78 217,15 215,74 224,00 230,78 226,45 98,1% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 11.XI 18.XI 25.XI 2.XII 9.XII 16.XII 23.XII 30.XII 6.I'2012 6.I/30.XII III'12 237,36 225,83 216,42 229,79 218,99 214,44 228,55 239,79 229,50 95,7% V'12 244,93 232,73 222,45 235,60 226,93 221,71 234,94 246,62 236,48 95,9% VII'12 250,22 237,36 226,93 240,30 232,66 227,81 240,82 252,13 242,58 96,2% IX'12 258,82 243,98 234,50 246,92 239,42 234,94 246,92 257,79 248,53 96,4% XII'12 267,86 251,33 241,41 254,41 246,50 243,24 254,12 264,55 256,32 96,9% NOTOWANIA CEN SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - SOJA USD/t 11.XI 18.XI 25.XI 2.XII 9.XII 16.XII 23.XII 30.XII 6.I'2012 6.I/30.XII I'12 431,88 429,24 406,53 417,26 406,75 415,20 427,33 440,34 437,03 99,2% III'12 435,63 432,91 409,91 421,16 410,21 418,66 430,78 443,72 439,60 99,1% V'12 439,45 436,51 413,15 424,83 414,10 422,63 434,38 447,32 443,13 99,1% VII'12 442,83 439,82 416,31 428,50 417,78 426,08 437,98 450,84 446,21 99,0% VIII'12 441,88 439,23 415,79 428,43 417,92 425,49 436,96 449,37 444,38 98,9% IX'12 439,23 435,93 413,07 425,86 417,04 423,65 434,46 445,55 440,63 98,9% XI'12 438,13 434,09 411,31 424,54 417,11 422,70 433,21 442,47 437,69 98,9% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 11.XI 18.XI 25.XI 2.XII 9.XII 16.XII 23.XII 30.XII 6.I'2012 6.I/30.XII I'12 301,60 300,30 283,00 288,30 276,90 290,30 297,00 309,40 309,60 100,1% III'12 304,80 303,60 285,50 292,00 281,20 293,50 300,80 313,10 312,40 99,8% V'12 307,60 306,90 288,50 295,60 285,30 297,00 303,90 315,80 314,90 99,7% VII'12 311,50 310,80 292,40 299,70 289,40 300,90 307,60 319,00 317,80 99,6% VIII'12 312,20 311,70 293,50 301,00 290,90 302,10 308,60 319,40 317,40 99,4% IX'12 311,70 311,60 293,70 301,60 291,90 302,40 308,60 318,50 316,20 99,3%

3 600,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIE DACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLI SZY 550,0 500,0 450,0 400,0 USD/t 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 20.III'2008 11.IV 2.V 23.V 13.VI 3.VII 25.VII 15.VIII 5.IX 26.IX 17.X 7.XI 28.XI 19.XII 16.I 6.II 27.II 20.III 9.IV 1.V 22.V 12.VI 3.VII 24.VII 14.VIII 4.IX 25.IX 16.X 6.XI 27.XI 18.XII 8.I'2010 29.I 19.II 12.III 1.IV 23.IV 14.V 4.VI 25.VI 16.VII 6.VIII 27.VIII 17.IX 8.X 29.X 19.XI 10.XII 31.XII 21.I'2011 11.II 4.III 25.III 15.IV 6.V 27.V 17.VI 8.VII 29.VII 19.VIII 9.IX 30.IX 21.X 11.XI 2.XII 23.XII HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE 640,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŒRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIE DZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLI SZY 600,0 560,0 520,0 480,0 440,0 U S D /t - - s h. t 400,0 360,0 320,0 280,0 240,0 200,0 160,0 120,0 20.IV'2007 8.VI 27.VII 14.IX 2.XI 21.XII 8.II'2008 28.III 16.V 3.VII 22.VIII 10.X 28.XI 23.I'2009 13.III 1.V 19.VI 7.VIII 25.IX 13.XI 31.XII 19.II'2010 9.IV 28.V 16.VII 3.IX 22.X 10.XII 28.I'2011 18.III 6.V 24.VI 12.VIII 30.IX 18.XI 6.I'2012 SOJA ŚRUTA SOJOWA Z uwagi na krótki ubiegły tydzień i nastrój między świąteczny, na rynku krajowym nie odnotowano żadnych większych znaczących transakcji, które by nadawały ton rynkowi. Ceny zbóż na giełdach światowych 9.01.2012 e-wgt Piątkowa sesja na towarowych giełdach terminowych upłynęła za oceanem pod znakiem niewielkich ruchów cen zbóż. Marcowa pszenica na CBOT straciła tego dnia na wartości ok. 0,7%, podczas gdy analogiczny kontrakt na kukurydzę zatrzymał się na poziomie z czwartku.

4 Minimalny spadek zanotowała kukurydza z dostawą w marcu na paryskim parkiecie (5 stycznia wygasł na MATIF kontrakt styczniowy). Z korzyścią dla inwestorów posiadających długie pozycje kształtowały się natomiast piątkowe notowania pszenicy w Europie, w przypadku której wzrost wyniósł ponad 4 euro (2,2%). Większość omawianych kontraktów zakończyło miniony tydzień na minusach, jednak w przypadku pszenicy na MATIF i kukurydzy na CBOT straty te były niewielkie i sięgały od 0,5% - 0,7%. Najwięcej w tym czasie zyskała chicagowska pszenica, która potaniała aż 4,3%. Zmiany notowań najbliższych kontraktów terminowych w minionym tygodniu: Pszenica: CBoT (-4,3%); Matif (-0,7%), Kukurydza: CBoT (-0,5%); Matif (+0,8%). Notowania z piątku (6-01-2011): Giełda CBOT w Chicago: Kukurydza. W piątek marcowy kontrakt na kukurydzę zatrzymał się na poziomie z poprzedniego dnia, wobec czego na zamknięciu sesji trzeba było za niego w dalszym ciągu zapłacić 253,3 usd/tonę. Pszenica. Notowania kontraktu z tym samym terminem wykonania potaniały z końcem tygodnia w nieznacznym stopniu. Marcowa pszenica obniżyła swoją wartość o zaledwie 0,7%, co doprowadziło cenę ziarna do poziomu 229,6 dolarów/tonę. Giełda MATIF w Paryżu: Kukurydza. Marcowy kontrakt minimalnie stracił na wartości (0,1%), wobec czego tona tego towaru kosztowała na koniec tygodnia 198,75 euro. Pszenica. Kontrakt styczniowy podrożał podczas piątkowej sesji o 4,25 euro/t. Notowania tego kontraktu wzrosły o 2,2% do poziomu 201 euro/t. Notowania złotego z godziny 9:30 (9.01.2012): - EUR/PLN = 4,48; - USD/PLN = 3,53; - CHF/PLN = 3,69. Raport przygotowała Marta Juszczyk - WGT S.A. Ceny oleistych na giełdach światowych 9.01.2012 e-wgt Oleiste na światowych giełdach zakończyły piątkową sesję w mieszanych nastrojach. Rzepak na WCE (canola) i soja na CBOT zanotowały tego dnia straty rzędu 0,3% - 1%. W skali tygodnia kontrakty na canolę i soję potaniały odpowiednio 1,8% i 0,8%. Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku rzepaku, który jako jedyny zyskuje w ostatnim czasie na wartości. W piątek lutowy kontrakt podrożał o 0,7%, w całym tygodniu ponad 3%. Zmiany notowań najbliższych kontraktów terminowych w minionym tygodniu: Soja: CBoT (-0,75%); rzepak Matif (+3,3%), canola - rzepak kanadyjski (-1,8%).

5 Notowania z piatku (6-01-2012): Soja. Kontrakt z dostawą w styczniu zanotował w piątek blisko 1% spadek ceny. Nasiona soi obniżyły swoją wartość o ok. 4,3 usd, co doprowadziło cenę towaru do poziomu 437,3 dolarów/tonę. Canola (rzepak na WCE w Kanadzie). Styczniowy kontrakt zamknął ostatnią w minionym tygodniu sesję na 0,3% minusie. Kanadyjski rzepak potaniał o 1,6 cad/t, wobec czego za tonę nasion klupujący płacili 516,4 cad. Rzepak. Lutowy kontrakt na rzepak zyskał w piątek 0,7%. Tona tego towaru kosztowała 452,75 euro, czyli o 3 euro mniej niż poprzedniego dnia. Raport przygotowała Marta Juszczyk - WGT S.A. II. SEGMENT MŁYNARSKI (Dane za okres 26.12.2011 01.01.2012 r.) (Źródło: Komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi) Notowania cen skupu pszenicy konsumpcyjnej w ww. tygodniu przedstawiały się następująco (w makroregionach): - Region Centralno Wschodni - 825,00 ( tydzień temu 835,00 zł/t) - Kujawsko Mazurski - 804,00 ( 816,00 zł/t) - Południowy - 809,00 ( 801,00 zł/t) - Śląski - 775,00 ( 771,00 zł/t) - Zachodni - 821,00 ( 804,00 zł/t) Średnia cena 806,80 zł/t - w zasadzie bez zmian (tydzień temu 805,40 zł/t) Uwaga: Przedstawione ceny skupu są przeciętnymi cenami w transakcjach skupowych w miejscach skupu/dostawy, występującymi w różnych miejscach i w różnych wielkościach partii. Ceny krańcowe często dotyczą incydentalnych transakcji, zaś ceny średnie obrazują większy zakres transakcji skupowych. III. ŚREDNIE CENY DROBIU oraz ŻYWCA WIEPRZOWEGO (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres 26.12.11-01.01.12 w nawiasach - procentowa zmiana w ciągu tygodnia) 1. Średnie ceny skupu: drobiu: a) brojler kurzy: 3,579 zł/kg (- 0,2) b) indyk 5,646 zł/kg (- 1,0) trzoda: półtusze wieprzowe wg EUROP 7,046 zł/kg (- 2,08) 2. Średnie ceny zbytu: drób świeży: a) kurczak 6,227 zł/kg (- 0,3) b) indyk 9,130 zł/kg (- 10,0) półtusze wieprzowe 8,015 zł/kg (- 1,4)

6 IV. RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres 26.12.11 01.01.12) (w nawiasach procentowa zmiana w ciągu tygodnia) - Cena zakupu (średnia krajowa) - nasiona rzepaku 1.915,00 zł/t (- 0,2) - Cena sprzedaży (średnia krajowa) - olej rzepakowy rafinowany 4.358,00 zł/t (- 1,0) - śruta rzepakowa 668,00 zł/t (+ 2,3) - makuch rzepakowy 811,00 zł/t (- 0,9) V. INFORMACJE OGÓLNE 1) Porównanie średnich cen ziarna w Polsce i UE: 12 18.12.11 r. (opracowano w MRiRW na podstawie danych Komisji Europejskiej) Kurs EUR =4,4568 Pszenica konsumpcyjna Pszenica paszowa Jęczmień paszowy Kukurydza PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t Bułgaria 700 157 Słowacja 643 144 Czechy 668 150 Czechy 644 145 Węgry 718 161 Węgry 677 152 Węgry 724 162 Węgry 655 147 Finlandia 725 163 Czechy 680 153 Finlandia 727 163 Słowacja 658 148 Litwa 731 164 Rumunia 684 153 Łotwa 739 166 Bułgaria 711 160 Słowacja 736 165 Bułgaria 687 154 Litwa 742 166 Polska 716 161 Austria 762 171 Litwa 715 160 Polska 743 167 Austria 758 170 Rumunia 767 172 Austria 724 163 Estonia 767 172 Litwa 764 171 Czechy 784 176 Łotwa 730 164 UK 784 176 Rumunia 764 171 Polska 794 178 Polska 735 165 Bułgaria 786 176 Słowenia 792 178 Niemcy 800 180 UK 778 175 Niemcy 793 178 Niemcy 805 181 Estonia 804 180 Niemcy 787 177 Rumunia 795 178 Włochy 842 189 Łotwa 832 187 Irlandia 816 183 Austria 813 183 Belgia 856 192 UK 836 188 Belgia 820 184 Irlandia 816 183 Portugalia 897 201 Belgia 865 194 Holandia 869 195 Szwecja 829 186 Hiszpania 917 206 Włochy 884 198 Portugalia 905 203 Belgia 847 190 Hiszpania 943 207 Grecja 891 200 UE 750 168 Holandia 869 195 UE 770 173 Słowenia 902 202 Hiszpania 891 200 Hiszpania 917 206 Grecja 891 200 Szwecja 928 208 Włochy 916 205 UK 809 182 Portugalia 927 208 UE 803 180

7 VI. INNE INFORMACJE 1) Prognoza cen dokonana w dniu 22 grudnia 2011 roku przez Zespół Ekspertów ds. Prognozowania Cen Podstawowych Produktów Rolniczych W dniu 22 grudnia 2011 roku w siedzibie Agencji Rynku Rolnego odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu Ekspertów ds. Prognozowania Cen Podstawowych Produktów Rolniczych. Na podstawie nadesłanych przez poszczególnych ekspertów prognoz i po przeprowadzonej dyskusji, przedstawiono następującą opinię zespołu (ceny w zł za tonę ziarna, bez VAT): Pszenica Pszenica ogółem konsumpcyjna Żyto* marzec 2012 760-800 810-850 760-800 czerwiec 2012 770-820 820-880 750-800 * - cena żyta ogółem; nie jest to cena żyta konsumpcyjnego o wysokiej liczbie opadania (Biuletyn Informacyjny Zarządu Głównego Stowarzyszenia Młynarzy RP) 2) UE: spadek eksportu zbóż, ale wynik nadal dobry W pierwszym półroczu sezonu (okres od lipca do 20 grudnia ub.r.) unijny eksport zbóż ogółem wyniósł 12,25 mln ton wobec 15,53 mln ton w analogicznym okresie sezon wcześniej. Unia zwiększyła natomiast import ziarna - z 5,2 mln ton do 6,1 mln ton. W ubiegłym sezonie Unia wykorzystała bardzo dobrą koniunkturę w eksporcie pszenicy, przy znacznym osłabieniu znaczenia dostawców z basenu Morza Czarnego (embargo na eksport ziarna z Rosji i kwoty eksportowe na Ukrainie). Jednak z początkiem sezonu 2011/'12 sytuacja na światowym rynku zbóż zmieniła się wraz z powrotem do gry" Rosji i Ukrainy. Pomimo odnotowanego spadku wynik unijnej sprzedaży zbóż na rynki zagraniczne w pierwszym półroczu sezonu 2011/12, w wysokości przekraczającej 12 mln ton, należy uznać za co najmniej dobry. Wysokie ceny zbóż paszowych na unijnym rynku spowodowały, że cła dla przeważającej większości gatunków (również w kontyngentach taryfowych na import pszenicy średniej i niskiej jakości i jęczmienia) przez większość rozpatrywanego okresu były zerowe". Unia zwiększyła import zbóż (przede wszystkim pszenicy miękkiej) i utrzymała wysoki przywóz kukurydzy i to pomimo odnotowanych wyjątkowo wysokich zbiorów tego gatunku w bieżącym sezonie.(źródło: (FAMMU/FAPA na podst: KE)

8 3) Średnie ceny eksportowe zbóż na Ukrainie ( fob porty M. Czarnego, spot) Wyszczególnienie Warunki Cena w USD/t Dwutyg. zm. Tyg. zmiana Cena zł/t dostawy 21-gru-11 28-gru-11 4-sty-12 cen w % cen w % 4-sty-12 Pszenica konsumpcyjna 3 kl. (min. 12% białka) FOB 245,0 245,0 245,0 0,0 0,0 859,5 Pszenica konsumpcyjna 4 kl. (min. 11% białka) EXW 208,5 208,5 208,5 0,0 0,0 731,4 Pszenica paszowa EXW 183,0 183,0 183,0 0,0 0,0 642,0 Jęczmień paszowy FOB 257,5 257,5 257,5 0,0 0,0 903,3 Słonecznik FOB 500,0 500,0 500,0 0,0 0,0 1754,1 Olej słonecznikowy FOB 1065,0 1065,0 1065,0 0,0 0,0 3736,1 Słonecznik EXW 441,5 441,5 441,5 0,0 0,0 1548,8 bd. - brak danych 1 USD = 3,51 zł (Fammu/Fapa) 4) Stawki frachtowe przy transporcie zbóż Port załadunkowy Port przeznaczenia Średnie stawki frachtowe przy transporcie zbóż panamaksami, w USD/tonę Kraj Port Kraj Port 22-gru- 11 29-gru- 11 5-sty- 12 Dwutyg. zmiana cen w % Tyg. zmiana cen w % USA Mississipi Holandia Rotterdam 24,6 24,1 24,4-1,0 1,0 River Mississipi Niemcy Hamburg 24,9 24,4 24,6-0,9 1,1 River Argentyn Holandia Rotterdam 30,8 30,2 30,6-0,6 1,4 a Brazylia Holandia Rotterdam 27,0 26,4 26,8-0,7 1,4 Hamburg Egipt Damietta 19,7 19,4 19,5-0,9 0,5 Niemcy Hamburg Araba Jeddah 37,4 36,7 36,5-2,2-0,3 Saud. Hamburg Jordan Aqaba 30,0 29,4 29,5-1,6 0,1 Hamburg Iran Khorramshahr 36,0 35,4 35,5-1,3 0,4 Źrodło: Reuters - kontrybutor: AXS Marne Panamax -statek pozwalający na przepłynięcie przez Kanał Panamski (maks. dł.-295 m, szer.-32,25 m, zanurzenie-13,5 m), typowa nośność statku o tych wymiarach nie przekracza 65 tys. DWT, (kontenerowce mają pojemność do 5000 TEU) VII. INFORMACJE PRASOWE 1) Ostatnie wzrosty cen zboż to efekt spekulacji Jak podała FAMMU/FAPA, ceny zbóż na kluczowych giełdach światowych mocno rosną od kilku tygodni. Jak oceniają analitycy FAMMU/FAPA, wzrosty są efektem przede wszystkim spekulacji. Notowania pszenicy w kontrakcie styczniowym na Matif wzrosły od połowy grudnia o 11,6 proc.,

9 dochodząc pod koniec ostatniego tygodnia do 202,75 EUR/tonę. Jednak maksymalny poziom ceny osiągnęły dnia 3 stycznia - było to 209 EUR/tonę. Zwyżki odnotowano także w przypadku kukurydzy, której ceny w najbliższym kontrakcie na paryskiej giełdzie podskoczyły w okresie ostatnich trzech tygodni o 8,7 proc., do 203 EUR/tonę (maksymalny poziom 207,5 EUR/tonę w dn. 3 stycznia). Ostatnie wzrosty cen giełdowych zbóż są tłumaczone przez większość komentatorów przede wszystkim pogarszającymi się perspektywami zbiorów kukurydzy w Argentynie. - Kraj rzeczywiście doświadcza suszy, która może w pewnym stopniu zaważyć na wysokości zbiorów i eksporcie. To w połączeniu z niesłabnącym popytem na amerykańską kukurydzę ze strony przemysłu biopaliwowego, paszowego i eksportu może przełożyć się na zwyżki cen zbóż. - Uważamy jednak, że tak gwałtowne wzrosty notowań zbóż na światowych giełdach, jakie obserwujemy obecnie, są nadmierne i nieadekwatne do światowego bilansu zbożowego, a kryją się za nimi przede wszystkim spekulacje giełdowe - dodają. FAMMU/FAPA przypomina, że powiązanie rynków finansowych z rynkami towarowymi poprzez kontrakty terminowe oraz bardziej wyrafinowane pozagiełdowe instrumenty pochodne były w ostatnich sezonach jedną z przyczyn nadmiernych zwyżek cen zbóż (sezon 2008/2009 oraz 2010/2011). - Nie można wykluczyć, że również w bieżącym sezonie czynnik ten odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu się notowań w transakcjach terminowych na giełdach. Tymczasem próby zwiększenia przejrzystości i kontroli pozagiełdowego obrotu derywatami (over-the-counter) nadal nie zostały do końca zrealizowane dając pole do kontynuowania spekulacji. (FAMMU/FAPA) 2) Susza w Ameryce Południowej pretekstem do szaleństw cenowego? Od kilku tygodni ceny giełdowe zbóż oszalały". Wzrosty te tłumaczone są przez większość komentatorów przede wszystkim pogorszeniem warunków pogodowych dla upraw kukurydzy w Argentynie (znajdującej się na drugiej pozycji w światowym eksporcie kukurydzy) oraz w Brazylii. Według nas obecna sytuacja w obu tych krajach oznacza oczywiście pogorszenie prognoz produkcji i eksportu, nie powinna być jednak pretekstem to tak gwałtownych wzrostów cen jakie obserwujemy od kilku tygodni na światowych giełdach, a przede wszystkim na CBoT. Przewidywana produkcja kukurydzy w Argentynie (według Cropcast) to obecnie 27,2 mln ton, tj. o 740 tys. ton mniej w porównaniu z wcześniejszą prognozą, a soi - 50,35 mln ton, tj. o 870 tys. ton mniej niż w poprzedniej prognozie. W przypadku kukurydzy spotykane są jeszcze mniej optymistyczne prognozy zbiorów w wysokości 24,5 mln ton, co oznaczałoby znaczny spadek w stosunku do grudniowej prognozy USDA w wysokości 29 mln ton. Analizując jednak wyniki argentyńskiej produkcji kukurydzy w ostatniej dekadzie można stwierdzić, iż nawet jeśli zbiory osiągnęłyby zaledwie 24,5 mln ton (najgorszy obecnie podawany scenariusz), to nadal oznaczałoby to ich rekordowy poziom w okresie ostatniego dziesięciolecia. W najbliższym okresie należy się spodziewać korekty prognozy argentyńskiego eksportu w sezonie 2011/'12. USDA w ostatnim raporcie prognozowało go bardzo wysoko - aż na 20 mln ton. Teraz jednak potencjał eksportowy Argentyny może zostać obniżony. Załóżmy, że spadłby on do ubiegłorocznego poziomu - tj. ok. 15 mln ton. Nadal oznaczałoby to bardzo dobry wynik. Podobnie wygląda sytuacja w Brazylii, gdzie według Cropcast zbiory kukurydzy w sezonie 2011/12 wyniosą 60,18 mln ton. Prognoza dla soi również została skorygowana w dół do 73,89 mln ton. Deszcze odnotowane w ostatnim czasie wpłynęły na poprawę wilgotności w niektórych rejonach Brazylii. W niektórych jednak nadal trwa susza. W grudniowym raporcie USDA prognozowało brazylijską produkcję kukurydzy na 61 mln ton. Obecna prognoza Cropcast nie odbiega więc w znaczącym stopniu od szacunków Amerykańskiego Departamentu Rolnego. W ubiegłym sezonie Brazylia wyeksportował 9 mln ton kukurydzy. Prognozowa w grudniowym raporcie sprzedaż w sezonie 2011/'12 to 8,5 mln ton. Przy obecnym poziomie prognoz produkcji nie należy się raczej spodziewać drastycznego spadku prognozy eksportu brazylijskiej kukurydzy.

10 Wydaje się więc, że obecne gwałtowne wzrosty cen giełdowych kukurydzy, tłumaczone suszą w Argentynie i Brazylii, są na tym etapie co najmniej przedwczesne. Ostatnie zwyżki cen są według nas nadmierne. Pogorszenie warunków pogodowych w Ameryce Południowej stało się najprawdopodobniej pretekstem do kolejnego szaleństwa" cenowego nie mającego większego uzasadnienia w światowym bilansie zbożowym. (Źródło: Komentarz własny ekspertów FAMMU/FAPA z wykorzystaniem Reuters, USDA i innych źródeł) 3) ROSJA: wysoki eksport zbóż w sezonie 2011/12 Według Instytutu Badań Rynku Rolnego, w 2011 r. rosyjski eksport zbóż i wysokobiałkowych przekroczył 18 mln ton. Największy udział w strukturze sprzedaży miała pszenica. Ubiegłoroczny eksport tego gatunku wyniósł 14,8 mln ton. Wywóz jęczmienia osiągnął blisko 2 mln ton, a kukurydzy 750 tys. ton. Największe ilości zbóż eksportowane były z trzech południowych regionów kraju, tj. regionu Rostowa, Krasnodaru oraz Stawropolu. Szacunki te zostały potwierdzone przez rosyjskie służby celne, według których eksport zbóż z Rosji w 2011 r. osiągnął 17,9 mln ton. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters i innych źródeł) 4) NIEMCY - 6% areału uprawiane metodami ekologicznymi W Niemczech sprzedaż produktów ekologicznych była w roku 2010 na niezmienionym poziomie w porównaniu z rokiem 2009 i wyniosła około 5,9 mln Euro (GfK, Nielsen, Biovista). Wskaźniki za pierwsze półrocze 2011 dają powód do zadowolenia w sektorze sklepów specjalistycznych, bowiem wg wstępnych szacunków wartość sprzedaży żywności ekologicznej wzrosła o 8%. Od kilku lat także w Niemczech zwiększa się powierzchnia upraw ekologicznych, osiągając wzrost na poziomie 5% rocznie (w 2010 r.- 4,6%). Obecnie 6% całej powierzchni uprawia się metodami ekologicznymi. Celem branży ekologicznej jest 20% udział powierzchni eko zasiewów w całkowitym areale ziem rolnych do 2020 roku. Pod koniec 2010 roku w Niemczech 990,7 tys. ha gruntów uprawiano metodami ekologicznymi. W roku 2011 liczba ta mogła wzrosnąć do około 1 mln hektarów. (Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: Biofach ) 5) Większość rzepaku ozimego zasiano w optymalnych warunkach Jak poinformował Bank Gospodarki Żywnościowej, w optymalnych terminach agrotechnicznych zasiano ok. 80 proc. powierzchni rzepaku ozimego (w 2010 roku - ok. 64 proc.). Według GUS, największy udział zasiewów wykonanych w optymalnym terminie agrotechnicznym odnotowano w województwach kujawsko-pomorskim (100 proc.), opolskim i małopolskim (po ok. 98 proc.), natomiast najmniejszy w województwach wielkopolskim (40 proc.) oraz pomorskim (55 proc.). GUS podaje, że powierzchnia obsiana rzepakiem i rzepikiem ozimym w Polsce pod zbiory w 2012 roku przekroczyła 796 tys. ha. Stan zasiewów rzepaku przed wejściem w stan zimowego spoczynku był lepszy od ubiegłorocznego. W listopadzie 2011 roku rzeczoznawcy GUS ocenili go na 3,8 stopnia kwalifikacyjnego wobec 3,4 stopnia w 2010 roku. Oceny plantacji wahały się od 3,4 stopnia w województwie podlaskim do 4,2 w śląskim (stopień '5' oznacza stan bardzo dobry, '4' dobry, '3' dostateczny, '2' słaby, zaś '1' zły, klęskowy). (Bank Gospodarki Żywnościowej/Pierwszy Portal Rolny) 6) Wzrośnie podaż i konsumpcja olejów roślinnych W sezonie październik 2011/wrzesień 2012 światowa podaż 13 najważniejszych olejów roślinnych przewidywana jest na około 157,8 mln t, czyli o 4 proc. więcej niż w poprzednim sezonie - poinformowała Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAMMU/FAPA).

11 Analitycy oceniają, że światowa konsumpcja olejów roślinnych w tym sezonie będzie o 4,4 proc. wyższa niż w poprzednim Według ekspertów, w tym sezonie zostanie wyprodukowane ok. 51 mln ton oleju palmowego, czyli o 5 proc. więcej, niż w poprzednim sezonie, 43 mln ton sojowego (+4,4 proc.), 23 mln ton rzepakowego (-1,4 proc.) oraz 14 mln ton słonecznikowego (+11,3 proc.). Kolejne miejsca pod względem wielkości produkcji zajmują: olej bawełniany, z ziaren palmy olejowej, arachidowy, kokosowy oraz oliwa z oliwek. Produkcja oleju palmowego od końca lat siedemdziesiątych XX w. wzrosła prawie trzynastokrotnie z ok. 4 mln ton do ok. 51 mln ton w sezonie 2011/12. W światowej produkcji oleju palmowego liczą się przede wszystkim Indonezja (49 proc. udziału w rynku) i Malezja (36 proc.). W bieżącym sezonie produkcja w Indonezji oceniana jest na ok. 25 mln ton, czyli będzie o 6 proc. większa niż sezon wcześniej. Plantacje palmy olejowej są zwiększane, zwłaszcza w Indonezji, kosztem wycinania lasów deszczowych. Malezja wyprodukuje prawdopodobnie 18,6 mln ton, co oznacza 3 proc. wzrostu w stosunku do sezonu 2010/11. Największym producentem oleju sojowego są od dwóch lat Chiny, które w tym sezonie prawdopodobnie wytworzą około 10 mln ton (23 proc. udziału w rynku). Na drugim miejscu pozostaną Stany Zjednoczone (20 proc.), a kolejne zajmą Argentyna (18 proc.) oraz Brazylia (17 proc.). Największy udział w globalnej produkcji oleju rzepakowego ma Unia Europejska (ok. 39 proc. udziału w rynku), Chiny (20 proc.), Kanada (12 proc.) oraz Indie (11 proc.). W produkcji oleju słonecznikowego przoduje Ukraina dostarczając 3,3 mln ton (24 proc. udziału) oraz Rosja 3,1 mln t. (23 proc.). Trzecie miejsca zajmuje obecnie UE z produkcją na poziomie 2,8 mln ton (20 proc.) Poza Europą najwięcej oleju słonecznikowego uzyskuje się w Argentynie. W ocenie ekspertów poziom zapasów olejów na początku sezonu 2011/12 był znaczny i wynosił 18,1 mln t, czyli był zbliżony do poziomu z poprzedniego sezonu. Przewiduje się, że pod koniec sezonu, tj. w październiku 2012 r., zapasy olejów mogą wynieść 18,2 mln ton. Analitycy oceniają, że konsumpcja olejów roślinnych w bieżącym sezonie na świecie wyniesie ok. 157,6 mln ton, tj. będzie o 4,4 proc. wyższa niż w poprzednim sezonie. W przeliczeniu na jednego mieszkańca najwięcej olejów spożywa się w krajach wysoko rozwiniętych. Zużycie tych olejów rośnie także dlatego, że są one wykorzystywane również jako paliwo - biodiesel. bieżącym sezonie olej rzepakowy nadal będzie najważniejszym surowcem do produkcji biodiesla w Europie, olej sojowy - w Ameryce Płn., a olej palmowy - w Azji. W sumie najwięcej spożywa się oleju palmowego (32 proc. udziału w rynku), sojowego (28 proc.), rzepakowego (15 proc.) oraz słonecznikowego (9 proc.). Największy udział w globalnym spożyciu olejów mają Chiny (19 proc.), Unia Europejska (17 proc.), Indie (10 proc.) oraz Stany Zjednoczone (9 proc.). W UE najwięcej spożywa się oleju rzepakowego, choć w tym sezonie konsumpcja zmniejszy się z ok. 9,6 mln ton do 9,4 mln ton ze względu na jego deficyt. Wzrośnie natomiast spożycie oleju słonecznikowego z ok. 3,3 mln ton do 3,5 mln ton, a oleju sojowego pozostanie stabilne na poziomie ok. 2,8 mln ton. W Polsce konsumuje się głównie olej rzepakowy, kolejne miejsca zajmują olej słonecznikowy oraz oliwa z oliwek. W sumie w 2010 r. spożycie olejów wynosiło 20,4 kg na osobę rocznie. W strukturze spożycia tłuszczów w naszym kraju ok. 66 proc. stanowią tłuszcze roślinne, w tym połowę oleje. (PAP) 7) UE - zaostrzenie kontroli na zawartość ryżu GMO w żywności importowanej z Chin Komisja Europejska Decyzją wykonawczą UE/884/2011 z dnia 22 grudnia 2011 roku zdecydowała o podjęciu nadzwyczajnych środków w odniesieniu do niedozwolonego ryżu GMO w produktach pochodzących z Chin. Niniejszym uchylono decyzję WE/289/2008. Wcześniej kwestię rozpatrywał Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt - SCoFCAH (patrz: wiadomości

12 z 25 listopada 2011 r.). Teraz do przesyłki będzie dołączane sprawozdanie analityczne chińskiego organu kwarantanny wwozów i wywozów wg wzoru załącznika (inne szczegóły w rozporządzeniu). Rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu w dzienniku Urzędowym KE. Internet: htttp://eur-lex.europa.eu/johtml.do?uri=oj:l:2011:343:som:pl:html (Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: Dziennik Urzędowy KE) 8) UE kolejny raport IFPRI zwiększa wątpliwości wobec unijnej polityki względem biopaliw Efektem wprowadzania w życie rozporządzenia biopaliwowego, które zakłada 10% udział biopaliw w transporcie do 2020 roku jest wzrost wykorzystania gleb na cele nie żywnościowe (ILUC). W marcu 2010 r. agenda Komisji DG Trade opublikowała 125 stronnicowy raport IFPRI (Międzynarodowy Instytut Badania Polityki Żywnościowej) pt. Globalny Handel i Wpływ na Środowisko Europejskiego Obowiązku Stosowania Biopaliw. Jedną z konkluzji raportu jest wniosek, że użycie powyżej 5,6% biopaliw w transporcie w Unii (poza wzrostem użycia gleb na cele poza żywnościowe) zniweluje zrównoważony dla środowiska wpływ stosowania biopaliw (zmniejszający emisję CO2). Kolejny raport IFPRI powstały w październiku 2011 r. został opublikowany pod koniec listopada 2011 r. na stronie DG Trade. Autorzy jeszcze bardziej pogłębiają wątpliwości w korzyści dla środowiska, jakie miałyby wynikać z europejskiej polityki dotyczącej paliw odnawialnych czyli praktycznie celu osiągnięcia 10% zużycia biopaliw w transporcie do 2020 roku. Nowy raport włącza do analizy postępy dot. modelowania, jak również informacje nt. Narodowych Planów Działania dotyczących Energii Odnawialnej z 27 państw członkowskich. Wg autorów raportu, jeśli chodzi o korzyści dla środowiska, to polityka biopaliwowa może nie być najlepszym środkiem do osiągnięcia celu. Poprzez zastosowanie średniej emisji CO2 wynikłej z ILUC raport sugeruje, że oszczędności w emisji CO2 wynikłe ze stosowania biopaliw w ciągu 20 lat stanowią tylko 21% emisji paliw kopalnych. IFPRI wzywa jednak decydentów do dużej rozwagi i nie skupiania się jedynie na kwestii ILUC, bowiem inne rodzaje polityki z zakresu WPR, jak jej reforma lub kwestie handlu mogą mieć znacznie większy wpływ na zmiany użycia gleb na cele nie żywnościowe. IFPRI ostrzega przed zastosowaniem współczynnika do konkretnej uprawy, a raczej zaleca rozważenie wzrostu oszczędności emisji CO2 dla wszystkich upraw ze zróżnicowaniem przeznaczenia tylko na etanol i biodiesel. Skupienie się na rozwoju bardziej nowoczesnych technologii może również prowadzić do zmniejszenia emisji. (Źródło: FAMMU/FAPA na podst: Agra Facts No 94-11) 9) USA: koniec wsparcia dla bioetanolu, ale produkcja może nadal być wysoka Z końcem 2011 r. wygasły ulgi podatkowe dla mieszania bioetanolu - tzw. Volumetric Ethanol Excise Tax Credit (VEETC), w wysokości 45 centów do galona. Pod koniec 2010 r. amerykański senat zdecydował się o przedłużeniu obowiązywaniu VEETC na kolejny rok, tj. do końca 2011 r., jednak już w bieżącym roku amerykański przemysł bioetanolu nie będzie korzystał z tego wsparcia. Czy więc zniesienie ulg podatkowych dla podmiotów mieszających etanol z paliwami konwencjonalnymi będzie miało przełożenie na wysokość amerykańskiej produkcji tego biopaliwa? Niekoniecznie. W ostatnim roku dzięki wzrostom cen ropy marże w produkcji bioetanolu były wyjątkowo wysokie. Przemysł biopaliwowy znacznie na tym skorzystał. Niemalże do ostatniego dnia grudnia ub.r., chcąc wykorzystać okres obowiązywania VEETC, dynamicznie rosła produkcja bioetanolu -dochodząc do rekordowych poziomów. Pozwoliło to na znaczne zwiększenie zapasów tego biopaliwa, przyczyniając się jednak do wzrostów notowań kukurydzy na amerykańskim rynku. Sytuacja na światowym rynku paliw jest bardzo dynamiczna. Ostatnie niepokojące doniesienia o poczynaniach Iranu, sprawiają, że ewentualność zastosowania przez Unię sankcji w postaci embarga na dostawy irańskiej ropy, staje się coraz bardziej realna. Taki krok jednak może oznaczać wzrost cen ropy i to nie tylko na unijnym rynku. Z kolei marże w produkcji bioetanolu są ściśle uzależnione od kształtowania się cen ropy. Według niektórych analityków, jeśli ceny ropy na

13 świecie utrzymywać się będą powyżej 100 USD za baryłkę, to produkcja amerykańskiego bioetanolu nadal będzie opłacalna pomimo zniesienia VEETC. Analitycy są obecnie co prawda zaniepokojeni sytuacją na rynku paliw, niemniej jednak w prognozach nie przewiduje się jak na razie gigantycznych wzrostów cen ropy w 2012 r., choć jej ceny mogą pozostawać na relatywnie wysokim poziomie. Duże znaczenie dla dalszego rozwoju amerykańskiej produkcji bioetanolu - w dłuższym przedziale czasowym - będzie miało, poza wspomnianym cofnięciem zachęt w postaci ulg podatkowych (VEETC), zniesienie z początkiem bieżącego roku ceł na importowany z Brazylii bioetanol w wysokości 54 centów na galon, co oznacza szersze otwarcie amerykańskiego rynku na brazylijski produkt. Na razie dzięki obecnym relacjom cenowym nie będzie gwałtownego napływu brazylijskiego produktu do USA. Jednak w okresie najbliższych kilku lat, w miarę odbudowy brazylijskiego przemysłu biopaliwowego, taki scenariusz jest prawdopodobny. (Źródło: komentarz analttyków FAMMU/FAPA na podstawie Reuters i innych źródeł) 10) Przetwórstwo drobiu będzie zależało od cen pasz Bank Gospodarki Żywnościowej poinformował, że w 2011 r. sytuacja w sektorze przetwórstwa mięsa drobiowego była generalnie trudna. Ceny zarówno kurcząt, jak i indyków, osiągnęły rekordowo wysokie poziomy. W 2012 r. większe jest prawdopodobieństwo poprawy sytuacji w sektorze niż jej pogorszenia. W okresie jedenastu pierwszych miesięcy ub. r. kurczęta były o 15 proc., a indyki o 23 proc. droższe niż w analogicznym okresie w 2010. W tym samym czasie ceny sprzedaży tuszek przez zakłady wzrosły w przypadku kurcząt o 13 proc., a w przypadku indyków o 12 proc., czyli mniej niż koszty zakupu, choć różnica w przypadku kurcząt była minimalna. Nieznacznie gorzej niż w poprzednich latach wyglądała sytuacja po stronie eksportu. Wolumen wywozu nieprzetworzonego mięsa i podrobów z drobiu w pierwszych dziesięciu miesiącach 2011 r. był jedynie o 7 proc. wyższy niż rok wcześniej. Dla porównania w poprzednich czterech latach eksport ten przyrastał w przeciętnym tempie 18 proc. rocznie. W efekcie powyższego, w pierwszym półroczu 2011 r., bardzo trudnym dla branży, stopa zysku operacyjnego w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 10 osób, spadła do -0,7 proc. w porównaniu z 2,6 proc. w analogicznym okresie 2010 roku. Prawdopodobnie wyniki branży w drugim półroczu 2011 r. uległy poprawie, choć w całym roku były gorsze niż rok wcześniej. Analitycy Banku BGŻ oceniają, że w 2012 r. większe jest prawdopodobieństwo poprawy sytuacji sektorze niż jej pogorszenia. - Dużo będzie zależało od kształtowania się cen pasz, które wpływają na ceny żywca i marże zakładów z branży. Sporą niewiadomą są również kursy walut, które mają duże znaczenie dla sektora kierującego około 30 proc. swojej produkcji na eksport - uważają analitycy. Mimo perspektywy poprawy sytuacji w branży w stosunku do 2011 r., w pewnych okresach 2012 r. wyniki mogą być pod dużą presją, gdyż ceny żywca, a szczególnie kurcząt, mogą się bieżącym roku silnie wahać. Z drugiej strony, w warunkach kryzysu makroekonomicznego, popyt na mięso drobiowe może utrzymywać się na stosunkowo dobrym poziomie. Mięso to, szczególnie mięso kurcząt, jest relatywnie tanie i popyt nie powinien mocno zareagować na ewentualną obniżkę dochodów ludności. Co więcej, jeśli ceny innych gatunków mięsa będą wysokie, na skutek substytucji konsumpcja mięsa drobiowego może rosnąć. Ponadto stosunkowo niski kurs złotego wobec euro może spowodować, że w 2012 r. eksport drobiu prawdopodobnie znów przyspieszy. Tym bardziej, że według prognoz ekspertów Rabobanku także w Unii Europejskiej, należącej do głównych odbiorców polskiego mięsa drobiowego, przewidywane jest zwiększenie popytu na ten gatunek. Według szacunków w 2012 r. Europejczycy spożyją przeciętnie o od 0,7 proc. do 1,5 proc. więcej (w zależności od kształtowania się sytuacji gospodarczej w krajach Wspólnoty) mięsa drobiowego niż rok wcześniej.

14 Konsumpcja drobiu rośnie także w Azji i Afryce. Rabobank ocenia, ze w 2012 r. eksport mięsa drobiowego z UE na rynki trzecie zwiększy się o około 5-7 proc. do 1,4 mln ton. Wzrost importu oczekiwany jest w przypadku Hongkongu, rynków afrykańskich takich jak Benin, Ghana czy Kongo oraz krajów Bliskiego Wschodu. (Bank Gospodarki Żywnościowej/Pierwszy Portal Rolny) IZBA ZBOŻOWO PASZOWA