- Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za rok 2007,

Druk nr 942 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Minister Zdrowia MZ-UZ-OPK-743-13055-2/EM/08 Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku Stosownie do art. 187 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210 poz. 2135, z późn. zm.) przedkładam - Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za rok 2007, przyjęte przez Radę Funduszu na mocy uchwały Nr 20/2008/I Rady Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 12 czerwca 2008 r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2007 r., wraz ze stanowiskiem Ministra Zdrowia w sprawie przedmiotowego Sprawozdania. Z wyrazami szacunku (-) Ewa Kopacz

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA ZA 2007 ROK Warszawa, czerwiec 2008

SPIS TREŚCI WSTĘP... 4 I. PODSTAWY PRAWNE DZIAŁALNOŚCI NFZ... 6 II. ŚWIADCZENIA OPIEKI ZDROWOTNEJ... 9 II.1. REALIZACJA ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ W 2007 R... 9 II.1.1 ZAWARTE UMOWY NA 2007 R... 9 II.1.2. MONITOROWANIE REALIZACJI ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ... 11 II.1.2.1. PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA... 11 II.1.2.2. AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA... 14 II.1.2.3. LECZNICTWO SZPITALNE... 25 II.1.2.4. OPIEKA PSYCHIATRYCZNA I LECZENIE UZALEŻNIEŃ... 43 II.1.2.5. OPIEKA DŁUGOTERMINOWA... 50 II.1.2.6. REHABILITACJA LECZNICZA... 56 II.1.2.7. ŚWIADCZENIA ODRĘBNIE KONTRAKTOWANE... 63 II.1.2.8. POMOC DORAŹNA I TRANSPORT SANITARNY RATOWNICTWO MEDYCZNE... 66 II.1.2.9. OPIEKA STOMATOLOGICZNA... 71 II.1.2.10. PROGRAMY PROFILAKTYCZNE... 73 II.1.2.11. ZAOPATRZENIE W PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE I ŚRODKI POMOCNICZE... 77 II.1.2.12. LECZNICTWO UZDROWISKOWE... 78 II.2. KONTROLA REALIZACJI UMÓW, W TYM NAJCZĘŚCIEJ STWIERDZONE NIEPRAWIDŁOWOŚCI. 80 II.3. MONITOROWANIE ORDYNACJI LEKARSKIEJ... 84 II.4. KONTROLE APTEK... 89 II.5. ZAWIERANIE UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ NA 2008 R.... 94 III. SPRAWY ŚWIADCZENIOBIORCÓW... 97 III.1. CENTRALNY WYKAZ UBEZPIECZONYCH (CWU)... 97 III.2. DECYZJE INDYWIDUALNE... 106 III.3. KOLEJKI OCZEKUJĄCYCH... 113 III.4. PROBLEMY ZGŁASZANE PRZEZ ŚWIADCZENIOBIORCÓW... 124 III.5. INTERWENCJE PODJĘTE PRZEZ RZECZNIKA PRAW PACJENTA... 133 IV. REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z PRZEPISÓW O KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO... 137 IV.1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA... 137 IV.2. UPRAWNIENIA DO ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ UDZIELANYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O KOORDYNACJI... 138 IV.2.1. ZAŚWIADCZENIA WYDANE PRZEZ FUNDUSZ OSOBOM UBEZPIECZONYM... 138 IV.2.2. POŚWIADCZENIA WYDANE NA PODSTAWIE ZAREJESTROWANYCH FORMULARZY PRZEDSTAWIONYCH PRZEZ OSOBY UPRAWNIONE... 141 IV.3. ŚWIADCZENIA ZREALIZOWANE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O KOORDYNACJI... 142 IV.3.1. STRUKTURA ROSZCZEŃ ZGŁOSZONYCH PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE EOG W ZWIĄZKU Z LECZENIEM OSÓB UBEZPIECZONYCH W FUNDUSZU ORAZ STAN ZOBOWIĄZAŃ RP NA DZIEŃ 31.12.2007 R... 142 IV.3.2. STRUKTURA ROSZCZEŃ PRZEKAZANYCH PRZEZ FUNDUSZ PAŃSTWOM CZŁONKOWSKIM EOG W ZWIĄZKU Z LECZENIEM OSÓB UPRAWNIONYCH NA TERENIE POLSKI ORAZ STAN WIERZYTELNOŚCI RP NA DZIEŃ 31.12.2007 R.... 146 2

IV.3.3. REFUNDACJA KOSZTÓW ŚWIADCZEŃ OSOBOM UBEZPIECZONYM W FUNDUSZU NA PODSTAWIE ART. 34 ROZPORZĄDZENIA 1408/71.... 149 IV.3.4. KWOTY AUTORYZOWANE NA FORMULARZACH E 126 WYSTAWIONYCH PRZEZ INNE PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE EOG... 151 V. GOSPODARKA FINANSOWA... 153 V.1. WYKONANIE PLANU FINANSOWEGO ZA 2007 R... 153 V.1.1. PRZYCHODY INFORMACJE OGÓLNE... 156 V.1.1.1. PRZYCHODY ZE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE... 157 V.1.1.2. POZOSTAŁE PRZYCHODY... 158 V.1.2. KOSZTY INFORMACJE OGÓLNE... 160 V.1.2.1. KOSZTY ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ FUNDUSZU... 162 V.1.2.1.1. KOSZTY REALIZACJI ZADAŃ WYNIKAJĄCE Z PRZEPISÓW O KOORDYNACJI... 165 V.1.2.1.2. WZROST KOSZTÓW ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH Z TYTUŁU USTAWY Z DNIA 22 LIPCA 2006 ROKU O PRZEKAZANIU ŚRODKÓW FINANSOWYCH ŚWIADCZENIODAWCOM NA WZROST WYNAGRODZEŃ (DZ. U. NR 149 POZ. 1076)... 165 V.1.2.2. POZOSTAŁE KOSZTY... 166 V.1.2.2.1. KOSZTY ADMINISTRACYJNE... 168 V.1.2.2.2. POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ FUNDUSZU... 169 V.1.3. WYNIK FINANSOWY... 170 V.2. SPRAWOZDANIE FINANSOWE NFZ ZA 2007 R. SPORZĄDZONE NA PODSTAWIE USTAWY O RACHUNKOWOŚCI... 171 V.2.1. AKTYWA I ICH STRUKTURA... 175 V.2.2. PASYWA I ICH STRUKTURA... 177 VI. OGÓLNE INFORMACJE O NARODOWYM FUNDUSZU ZDROWIA... 179 VI.1. STRUKTURA ORGANIZACYJNA NFZ... 179 VI.2. ZASOBY KADROWE... 182 VI.3. DZIAŁANIA EDUKACYJNE I INFORMACYJNE... 187 VI.4. INFORMATYZACJA... 191 VI.5. KONTROLA WEWNĘTRZNA... 197 VI.6. AUDYT WEWNĘTRZNY... 199 VI.7. KONTROLE ZEWNĘTRZNE PRZEPROWADZONE W FUNDUSZU W 2007 R... 202 VI.8. SPRAWY SĄDOWE... 202 3

WSTĘP Roczne sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowa, zawierające w szczególności informację o dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych sporządzone zostało na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.(dz.u. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) 1, zwanej danej ustawą o świadczeniach. W niniejszym sprawozdaniu wykorzystano dane finansowe ze Sprawozdania z wykonania planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia za 2007 rok 2 oraz Sprawozdania finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia za 2007 rok, którego badanie przez biegłych rewidentów zostało przeprowadzone w okresie od 17 marca do 12 maja 2008 roku. W sprawozdaniu wykorzystano również dane źródłowe i informacje zagregowane przez oddziały wojewódzkie Funduszu w Systemie Informatycznym Wspomagania Działalności Narodowego Funduszu Zdrowia oraz dane pochodzące z aplikacji CWU Centralny Wykaz Ubezpieczonych. Sprawozdanie z działalności Funduszu zawiera między innymi informacje o: podstawach prawnych działalności Funduszu, umowach zawartych na realizację świadczeń opieki zdrowotnej, realizacji zadań wynikających z przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, gospodarki finansowej Funduszu, monitoringu ordynacji lekarskiej, kolejkach oczekujących i czasie oczekiwania na udzielenie świadczeń, skargach i wnioskach kierowanych do Funduszu przez świadczeniobiorców, informatyzacji, działaniach edukacyjnych i informacyjnych Funduszu. W sprawozdaniu wykorzystano dane źródłowe i informacje zagregowane przez oddziały wojewódzkie oraz dane zawarte w Systemie Informatycznym CSS (Centralny System Sprawozdawczy) wspomagającym działalność Narodowego Funduszu Zdrowia oraz pochodzące z aplikacji CWU Centralny Wykaz Ubezpieczonych. Zasady funkcjonowania, organizację oraz zadania Narodowego Funduszu Zdrowia określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach oraz wydane na podstawie art. 96 1 Na podstawie art.102 ust. 5 pkt 11 i art. 187 Prezes Funduszu przedstawia, przyjęte przez Radę Funduszu, corocznie sprawozdanie z działalności Funduszu ministrowi właściwemu do spraw zdrowia oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, nie później niż do dnia 30 czerwca roku następnego. Minister właściwy do spraw zdrowia przedstawia coroczne sprawozdanie Sejmowi RP, nie później niż do dnia 31 sierpnia roku następnego, po zaopiniowaniu sprawozdania przez ministra do spraw finansów publicznych, wraz ze swoim stanowiskiem. 2 Art. 130 ust. 1 roczne sprawozdanie z wykonania planu finansowego Funduszu Prezes Funduszu przygotowuje na podstawie rocznych sprawozdań sporządzonych przez dyrektorów oddziałów wojewódzkich, nie później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia roku, którego dotyczy sprawozdanie. 4

ust. 8 ustawy rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 września 2004 r. w sprawie nadania statutu Narodowemu Funduszowi Zdrowia (Dz..U. Nr 213,poz 2161 z późn. zm.). Od 1 marca 2007 r. w Funduszu zmieniona została struktura organizacyjna w Centrali i oddziałach wojewódzkich Funduszu. 3 Zmiana polegała między innymi na ponownym określeniu wykazu komórek organizacyjnych w Centrali i oddziałach wojewódzkich ( 5, 7 i 9). Potrzeba zmiany rozporządzenia wynikała, zdaniem ówczesnego Prezesa Funduszu, z dysfunkcji struktury organizacyjnej Funduszu i niedostosowania do prawidłowej realizacji zadań. Na podstawie nowelizacji statutu z dnia 8 lutego 2007 r. dyrektorzy oddziałów wojewódzkich przygotowali regulaminy organizacyjne oddziałów i po uzyskaniu pozytywnej opinii Prezesa Funduszu wprowadzili je w oddziałach z końcem marca/początkiem kwietnia 2007 roku. Do zakresu działania Funduszu należy w szczególności: 4 1) określanie jakości i dostępności oraz analiza kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym dla prawidłowego zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej; 2) przeprowadzanie konkursów ofert, rokowań i zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, a także monitorowanie ich realizacji i rozliczanie; 3) finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych świadczeniobiorcom innym niż ubezpieczeni spełniającym kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy o świadczeniach; 4) finansowanie medycznych czynności ratunkowych świadczeniobiorcom; 5) opracowywanie, wdrażanie, realizowanie i finansowanie programów zdrowotnych; 6) wykonywanie zadań zleconych, w tym finansowanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, w szczególności realizacja programów zdrowotnych; 7) monitorowanie ordynacji lekarskich; 8) promocja zdrowia; 9) prowadzenie Centralnego Wykazu Ubezpieczonych; 10) rozliczanie z instytucjami właściwymi lub instytucjami miejsca zamieszkania w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Dalsza część sprawozdania w szczegółowy sposób opisuje działalność Narodowego Funduszu Zdrowia w 2007 r. 3 Statut zmieniony Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie nadania statutu Narodowemu Funduszowi Zdrowia (Dz. U. Nr 24, poz. 147). 4 Zadania Funduszu zostały określone w art. 97 ustawy o świadczeniach. 5

I. PODSTAWY PRAWNE DZIAŁALNOŚCI NFZ Podstawy prawne działalności Narodowego Funduszu Zdrowia określają w szczególności następujące akty prawne: 1) Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.), która powołała do życia Narodowy Fundusz Zdrowia jako państwową jednostkę organizacyjną posiadającą osobowość prawną. Ponadto ustawa ta reguluje zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, zasady udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz nadzór nad działalnością Funduszu. W roku 2007 zmiany w ustawie o świadczeniach były wprowadzane wielokrotnie: ustawą z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.), która weszła w życie 1 stycznia 2007 roku. Uzupełnienie zadań Funduszu o finansowanie medycznych czynności ratunkowych. Dodanie do zadań dyrektora oddziału wojewódzkiego przeprowadzania postępowań o zawarcie umów z dysponentami zespołów ratownictwa medycznego na wykonywanie medycznych czynności ratunkowych, zawieranie, rozliczanie i kontrola realizacji tych umów; ustawą z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2006 r. Nr 227, poz. 1658) obowiązuje od 1 stycznia 2007 roku. Zmiana brzmienia przepisu określającego zasady zgłaszania do ubezpieczenia zdrowotnego osób pobierających stypendium w okresie odbywania stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez podmiot inny niż powiatowy urząd pracy; ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. z 2006, Nr 249, poz.1824) obowiązuje od 1 stycznia 2007 roku. Przepis o bezpłatnym zaopatrzeniu w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających dla osób, które są cywilnymi niewidomymi ofiarami działań wojennych; ustawą z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427). Uzupełnienie definicji w ustawie o świadczeniach (art. 5) o przepisy ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich; ustawą z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82 poz. 559). Uzupełnienie definicji w ustawie o świadczeniach (art. 5) o uprawnionych żołnierzy lub pracowników wojska (ci, którzy doznali urazu lub zachorowali podczas wykonywania zadań służbowych poza granicami państwa) oraz zasady finansowania świadczeń opieki zdrowotnej dla wymienionej grupy; ustawą z dnia 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 115, poz. 793). 6

Zmiana brzmienia przepisu określającego podmiot zgłaszający do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacający składki za osoby bezdomne wychodzące z bezdomności oraz osoby objęte indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego; ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 133, poz. 922 z późn. zm.). Zasady finansowania przez Fundusz kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w przypadkach gdy, konieczność ich udzielenia jest następstwem zdarzeń zaistniałych w związku z ruchem pojazdu mechanicznego, a posiadacz tego pojazdu ma obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych; ustawą z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 166, poz.1172). Duża nowelizacja. Wśród zmian m.in. włączenie do kręgu świadczeniobiorców osób posiadających obywatelstwo polskie i posiadających miejsce zamieszkania na terytorium RP, które nie ukończyły 18. roku życia lub są w okresie ciąży, porodu i połogu; uzupełnienie definicji w słowniku (art. 5); zasady wydawania zgody na pokrycie kosztów transportu do miejsca udzielenia świadczeń w innym państwie członkowskim UE lub państwie członkowskim EFTA; przepisy wprowadzające Rejestr Korzyści; rozliczanie z instytucjami właściwymi lub instytucjami miejsca zamieszkania w państwach członkowskich UE lub państwach członkowskich EFTA kosztów świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych z budżetu państwa z części pozostającej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia (zadania realizowane wcześniej przez Biuro Rozliczeń Międzynarodowych; ustawą z dnia 23 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o sporcie kwalifikowanym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 171, poz.1208). Włączenie do katalogu świadczeń na rzecz zachowania zdrowia, zapobiegania chorobom i wczesnego wykrywania chorób, badań z zakresu medycyny sportowej obejmujących dzieci i młodzież do ukończenia 21. roku życia uprawiających sport amatorski oraz zawodników pomiędzy 21. a 23. rokiem życia; ustawą z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 176, poz.1243). Uzupełnienie kręgu osób podlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego o osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, na które zostały skierowane przez podmiot inny niż powiatowy urząd pracy. ustawą z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. Nr180, poz. 1280 z późn. zm.). Zasady finansowania świadczeń opieki zdrowotnej dla osób wymienionych w ustawie o Karcie Polaka; 7

2) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 września 2004 r. w sprawie nadania statutu Narodowemu Funduszowi Zdrowia (Dz. U. Nr 213, poz. 2161 późn. zm.). W trakcie 2007 r. statut Funduszu był zmieniany Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2007 r., zmieniającym rozporządzenie w sprawie nadania statutu Narodowemu Funduszowi Zdrowia (Dz. U. Nr 24, poz. 147). Uległy zmianie komórki organizacyjne Narodowego Funduszu Zdrowia. 3) Regulaminy organizacyjne Centrali i oddziałów wojewódzkich NFZ 5. 5 Na podstawie 5 ust. 2 Prezes Funduszu przyjął zarządzenie nr 12/2007/GPF z dnia 21 marca 2007 roku w sprawie regulaminu organizacyjnego NFZ (tekst jednolity zarządzenie nr 14/2008/GPF Prezesa NFZ z dnia 13 lutego 2008 roku). W oddziałach wojewódzkich dyrektorzy oddziałów przyjęli na przełomie marca i kwietnia stosownymi zarządzeniami regulaminy organizacyjne oddziałów. 8

II. ŚWIADCZENIA OPIEKI ZDROWOTNEJ II.1. Realizacja świadczeń opieki zdrowotnej w 2007 r. II.1.1 Zawarte umowy na 2007 r. W 2007 roku w Narodowym Funduszu Zdrowia podjęto działania w celu poprawy dostępności do świadczeń oraz optymalnego wykorzystania ograniczonych środków finansowych. W szczególności podczas przygotowania procesu zawierania umów na rok 2007 kontynuowano założenie sukcesywnego wyrównywania poziomu dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej w poszczególnych województwach. W celu realizacji tego założenia przeprowadzono analizę wskaźnikową liczby świadczeń (jednostek rozliczeniowych) zakontraktowanych i wykonanych w latach 2006 i 2007 w poszczególnych rodzajach i zakresach świadczeń w odniesieniu do liczby mieszkańców poszczególnych województw, z uwzględnieniem migracji pacjentów. W Centrali Funduszu przeanalizowano zróżnicowanie poziomu dostępności do świadczeń, mierzonej liczbą zrealizowanych świadczeń w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców oraz zróżnicowanie cen jednostek rozliczeniowych na terenie poszczególnych województw. Wyniki analiz były prezentowane dyrektorom oddziałów Funduszu w trakcie spotkań w miesiącu czerwcu i późniejszych. Wytyczne kontraktowania zakładały zwiększenie liczby kontraktowanych świadczeń, w kolejnych latach, w województwach o wskaźnikach nie przekraczających średniej krajowej, w zależności od rodzaju świadczeń oraz stabilizację aktualnego stanu w województwach, po uwzględnieniu migracji, dla których wartość wskaźnika była wyższa średnia krajowa. Przyjęte wyżej założenia zostały wdrożone podczas przygotowania i przeprowadzenia procesu kontraktowania świadczeń na rok 2007, w szczególności poprzez przygotowanie przez oddziały wojewódzkie Funduszu i wykorzystanie podczas postępowań w sprawie zawarcia umowy planów zakupu świadczeń. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że plany zabezpieczenia były sporządzane z dokładnością do zakresu świadczeń oraz przypisania do lokalnej populacji, na rzecz której miały być kontraktowane świadczenia. Miało to istotne znaczenie dla zapewnienia dostępu do odpowiednich świadczeń poprzez dostosowanie poziomu planowania świadczenia o charakterze podstawowym na poziomie gminy lub powiatu, świadczenia o charakterze specjalistycznym na poziomie województwa lub grupy powiatów. Przyjęcie takiego rozwiązania umożliwiło przeprowadzenie konkursów i rokowań w warunkach pełnej porównywalności ofert, dotyczących udzielania świadczeń na rzecz ściśle określonej i umiejscowionej populacji świadczeniobiorców. Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia określa szczegółowe materiały informacyjne o przedmiocie postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz o realizacji i finansowaniu umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Do analizy danych o świadczeniach zakontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia i świadczeniach wykonanych przez świadczeniodawców przyjęto dane zgodnie z przekazanymi raportami statystycznymi przez oddziały wojewódzkie. Oceny dokonano na podstawie danych wygenerowanych z systemu informatycznego Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia, zasilanego przez systemy oddziałów wojewódzkich Funduszu. Dla potrzeb statystyk przyjęto liczbę ubezpieczonych według Centralnego Wykazu Ubezpieczonych NFZ. Dane te, w poszczególnych rodzajach świadczeń, przedstawiają się następująco: 9

Tabela II.1. Liczba i wartość zawartych umów w poszczególnych rodzajach świadczeń. Lp. Rodzaj świadczeń Liczba Wartość 1 podstawowa opieka zdrowotna (POZ) 14 265 0,00 2 ambulatoryjna opieka specjalistyczna (AOS) 7 595 3 271 675,30 3 lecznictwo szpitalne (SZP) 1 766 18 701 562,41 4 opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień (PSY) 1 329 1 400 636,20 5 rehabilitacja lecznicza (REH) 2 620 1 273 771,30 6 opieka długoterminowa (OPD) 1 419 711 976,84 7 leczenie stomatologiczne (STM) 9 599 1 282 841,03 8 lecznictwo uzdrowiskowe (UZD) 137 372 945,81 9 pomoc doraźna i transport sanitarny (RTM) 342 1 178 407,54 10 koszty profilaktycznych programów zdrowotnych finansowanych przez NFZ (PRO) 2 728 206 667,04 11 świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie (SOK) 357 1 104 241,65 12 zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (ZPO) 3 351 0,00 Polska 45 508 29 504 725,12 Tabela II.2. Porównanie liczby świadczeniodawców w latach 2006-2007. kod OW NFZ OW NFZ Liczba świadczeniodawców 2006 Liczba świadczeniodawców 2007 Dynamika zmian liczby świadczeniodawców 1 Dolnośląski 1 772 1 797 1,41% 2 Kujawsko-Pomorski 965 962-0,31% 3 Lubelski 1 327 1 388 4,60% 4 Lubuski 801 814 1,62% 5 Łódzki 1 119 1 118-0,09% 6 Małopolski 1 314 1 406 7,00% 7 Mazowiecki 1 684 1 710 1,54% 8 Opolski 637 666 4,55% 9 Podkarpacki 1 432 1 460 1,96% 10 Podlaski 786 793 0,89% 11 Pomorski 1 173 1 139-2,90% 12 Śląski 2 739 2 732-0,26% 13 Świętokrzyski 645 681 5,58% 14 Warmińsko-Mazurski 1 192 1 197 0,42% 15 Wielkopolski 2 772 2 767-0,18% 16 Zachodniopomorski 1 070 1 110 3,74% Razem 21 428 21 740 1,46% 10

II.1.2. Monitorowanie realizacji świadczeń opieki zdrowotnej Przedmiotowa analiza obejmuje informacje dotyczące dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej w 2007 roku w następujących rodzajach świadczeń: podstawowa opieka zdrowotna (POZ), ambulatoryjna opieka specjalistyczna (AOS), leczenie szpitalne (SZP), leczenie psychiatryczne i uzależnień (PSY), opieka długoterminowa (OPD), rehabilitacja lecznicza (REH), świadczenia odrębnie kontraktowane (SOK), pomoc doraźna i transport sanitarny ratownictwo medyczne (RTM), leczenie stomatologiczne (STM), programy profilaktyczne (PRO), zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne (ZOP), leczenie uzdrowiskowe (UZD). Do analizy przyjęto dane o świadczeniach zakontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia i świadczeniach wykonanych przez świadczeniodawców zgodnie z przekazanymi raportami statystycznymi. Oceny dokonano na podstawie danych wygenerowanych z systemu informatycznego Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia, który jest zasilany przez systemy oddziałów wojewódzkich Funduszu. Dla potrzeb statystyk przyjęto liczbę ubezpieczonych według Centralnego Wykazu Ubezpieczonych NFZ. II.1.2.1. Podstawowa opieka zdrowotna Podstawowa opieka zdrowotna są to świadczenia zdrowotne profilaktyczne, diagnostyczne, lecznicze, rehabilitacyjne oraz pielęgnacyjne z zakresu medycyny ogólnej, rodzinnej i pediatrii, udzielane w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. W ramach w/w świadczeń kontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia wyróżnia się świadczenia: lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, położnej podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki szkolnej, nocną i świąteczną ambulatoryjną opiekę lekarską i pielęgniarską, nocną i świąteczną wyjazdową opiekę lekarską i pielęgniarską, transport sanitarny w podstawowej opiece zdrowotnej. 11

W Informacji o warunkach zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna wskazano zalecane, następujące normy liczbowe w odniesieniu do list świadczeniobiorców: lekarza POZ 2 750 osób ( w tym 1320 objętych opieką pediatryczną), pielęgniarki POZ 2 750 osób objętych opieką, położnej POZ 6 600 osób objętych opieką, w tym osoby płci żeńskiej oraz noworodki i niemowlęta do ukończenia 2 miesiąca życia, pielęgniarki szkolnej wg standardów w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami, sprawowanej przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, opracowanych przez Instytut Matki i Dziecka. W Informacji określono również wymagania kwalifikacyjne lekarza POZ oraz wymagania lokalowe i sprzętowe. Analogicznie w roku 2007 wykonano 141 586 998 porad w podstawowej opiece zdrowotnej, średnio na 1 ubezpieczonego przypada 3,80 porady. W roku 2006 wykonano 135 066 109 porad w podstawowej opiece zdrowotnej, średnio na 1 ubezpieczonego przypada 3,68 porady. Tabela II.3a. Liczba porad przypadająca na jednego ubezpieczonego wg list aktywnych. Oddział wojewódzki liczba porad liczba porad w przeliczeniu na 1 ubezpieczonego wg list aktywnych Suma 141 586 998 3,80 Dolnośląski 10 222 294 3,63 Kujawsko-Pomorski 6 843 835 3,34 Lubelski 8 410 822 3,91 Lubuski 3 950 555 3,97 Łódzki 11 674 511 4,63 Małopolski 11 734 883 3,70 Mazowiecki 20 348 685 4,03 Opolski 3 975 213 4,19 Podkarpacki 7 719 562 3,75 Podlaski 4 623 892 3,97 Pomorski 7 784 669 3,59 Śląski 17 542 882 3,89 Świętokrzyski 5 126 813 4,02 Warmińsko-Mazurski 5 159 100 3,64 Wielkopolski 14 092 348 4,22 Zachodniopomorski 5 687 814 3,41 12

Tabela II.3b. Liczba świadczeniodawców rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne. POZ OW NFZ umowy Liczba świadczeniodawców 2006 Liczba świadczeniodawców 2007 Dynamika zmian liczby świadczeniodawców 01 Dolnośląski 680 679-0,15% 02 Kujawsko-Pomorski 376 374-0,53% 03 Lubelski 549 541-1,46% 04 Lubuski 418 425 1,67% 05 Łódzki 479 480 0,21% 06 Małopolski 626 638 1,92% 07 Mazowiecki 750 757 0,93% 08 Opolski 244 250 2,46% 09 Podkarpacki 590 594 0,68% 10 Podlaski 280 282 0,71% 11 Pomorski 480 471-1,88% 12 Śląski 874 895 2,40% 13 Świętokrzyski 250 257 2,80% 14 Warmińsko-Mazurski 454 447-1,54% 15 Wielkopolski 1 318 1 328 0,76% 16 Zachodniopomorski 416 420 0,96% Razem 8 784 8 838 0,61% W roku 2007 podpisano umowy na świadczenie usług i objęcie podstawową opieką zdrowotną z 8 838 świadczeniodawcami. Tabela II.3c. Liczba osób wg Centralnego Wykazu Ubezpieczonych NFZ. przedział wiekowy liczba ubezpieczonych Liczba osób na listach aktywnych udział procentowy w ogólnej liczbie ubezpieczonych 0-6 r. ż. 2 520 355 2 213 629 5,93 % 7-65 r. ż. 29 070 475 29 565 579 79,26 % powyżej 65 r. ż. 5 710 188 4 905 777 13,15 % suma 37 301 841 36 778 457* 98,60 % * w tym 93 472 osób objętych opieką lekarz POZ w domach pomocy społecznej. Dane zawarte w powyższej tabeli przedstawiają liczbę osób ubezpieczonych według Centralnego Wykazu Ubezpieczonych w podziale na grupy wiekowe, na podstawie systemu informatycznego NFZ oraz liczbę osób na listach aktywnych POZ. Z powyższych danych wynika, że ok. 1,40 % ubezpieczonych nie wybrało lekarza POZ. 13

II.1.2.2. Ambulatoryjna opieka specjalistyczna Wartość kontraktów podpisanych na 2007 rok w AOS wynosi 3 271 675,30 tys. złotych. Analizując realizację kontraktów w okresie od stycznia do grudnia 2007 roku można stwierdzić, że przekroczenia wartości kontraktów nie wystąpiły w większości oddziałów wojewódzkich, z wyjątkiem oddziału świętokrzyskiego. Średnio w Polsce odnotowano w 2007 roku wykonanie na poziomie 96,03% wartości zakontraktowanych. Tabela II.4a. Wartość i wykonanie umów w ramach ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych w roku 2007. Odział Wojewódzki NFZ * Wartość zakontraktowanych świadczeń 2006 (zawiera skutki realizacji ustawy z 22 lipca 2006r.) w tym podwyżki Koszty realizacji świadczeń w 2006r. ogółem (w tys. zł) % realizacji Wartość zakontraktowanych świadczeń 2007r. w tym podwyżki Koszty realizacji świadczeń w 2007r. ogółem (w tys. zł) % realizacji Dynamika kontraktów 2007/2006 (bez kwoty na podwyżki wynagrodzeń) Dynamika kontraktów 2007/2006 Dolnośląski 198 277,84 8 024,00 196 168,42 98,94% 241 842,71 32 096,00 232 436,14 96,11% 110,25% 121,97% Kujawsko-Pomorski 146 567,50 6 122,00 146 054,73 99,65% 174 671,64 24 485,00 174 168,98 99,71% 106,94% 119,17% Lubelski 138 890,78 5 786,00 134 124,89 96,57% 172 551,66 23 198,00 169 796,92 98,40% 112,21% 124,24% Lubuski 58 935,50 2 310,00 57 952,69 98,33% 73 243,30 9 067,00 68 787,82 93,92% 113,33% 124,28% Łódzki 130 075,76 5 325,00 127 865,38 98,30% 163 265,45 21 013,00 154 243,49 94,47% 114,03% 125,52% Małopolski 233 793,54 9 224,00 236 156,44 101,01% 286 444,60 36 898,00 274 616,76 95,87% 111,12% 122,52% Mazowiecki 386 299,54 16 291,00 375 757,19 97,27% 460 842,07 65 154,00 428 522,13 92,99% 106,94% 119,30% Opolski 58 663,32 2 425,00 60 127,70 102,50% 73 845,12 9 670,00 71 507,32 96,83% 114,11% 125,88% Podkarpacki 132 098,71 5 271,00 132 176,15 100,06% 158 176,27 21 081,00 151 803,78 95,97% 108,10% 119,74% Podlaski 90 397,00 3 692,00 87 156,22 96,41% 112 800,95 14 766,00 105 007,70 93,09% 113,07% 124,78% Pomorski 169 499,49 6 533,00 169 433,97 99,96% 205 131,30 26 142,00 196 036,13 95,57% 109,83% 121,02% Śląski 391 454,65 16 111,00 385 989,57 98,60% 465 986,71 64 347,00 448 188,45 96,18% 107,01% 119,04% Świętokrzyski 74 733,23 3 066,00 76 199,08 101,96% 86 756,34 12 175,00 88 292,94 101,77% 104,07% 116,09% Warmińsko-Mazurski 98 626,52 4 166,00 97 934,17 99,30% 124 776,93 16 561,00 121 102,29 97,06% 114,56% 126,51% Wielkopolski 269 059,44 10 648,00 265 574,72 98,70% 316 917,06 42 265,00 309 815,40 97,76% 106,28% 117,79% Zachodniopomorski 123 792,63 5 354,00 123 776,06 99,99% 154 423,19 21 416,00 147 626,73 95,60% 112,30% 124,74% Razem 2 701 165,45 110 348,00 2 672 447,38 98,94% 3 271 675,30 440 334,00 3 141 952,98 96,03% 109,28% 121,12% Świadczenia w rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne realizowane są przez: poradę I typu obejmującą badanie przedmiotowe i podmiotowe lekarza specjalisty oraz inne świadczenia niezbędne w procesie diagnostyczno-terapeutycznym, wykonanie 1 lub 2 badań przypisanych do tego typu porady, poradę II typu obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe i wykonanie trzech lub więcej badań z katalogu przypisanych do porady typu I lub porady typu II, które lekarz specjalista uznał za niezbędne, poradę typu III obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe lekarza specjalisty i wykonanie badań przypisanych do porady tego typu określonych w katalogu lub zawartych w katalogu zakresów ambulatoryjnych świadczeń współfinansowanych, poradę IV typu (zabiegowo-diagnostyczną) obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz świadczenia określone w katalogu porad zabiegowodiagnostycznych. 14

Wyżej wymienione typy porad wycenione są odpowiednio na 2, 4, 7 punktów oraz porada IV typu tzw. zabiegowo-diagnostyczna wyceniona indywidualnie. Świadczenia w rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne w zakresie ambulatoryjne świadczenia diagnostyczne współfinansowane, finansowane są zarówno przez NFZ oraz przez kierującego (w częściach określonych w katalogu ASDW). 6 Typ porady Tabela II.4b. Liczba porad wykonanych w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w 2007 r. Liczba Dynamika Udział porad poszczególnych typów w łącznej liczbie porad Struktura zmian 2007/2006 Liczba porad na 1 ubezpieczonego 2006 2007 2006 2007 2006 2007 I 21 125 766 24 214 441 14 28,62% 33,55% 4,93 0,56 0,65 II 37 320 079 32 569 947-13% 50,55% 45,13% -5,54 0,99 0,87 III 8 726 213 8 667 127-1% 11,82% 12,00% 0,18 0,23 0,23 IV 6 653 732 6 727 898 1% 9,01% 9,32% 0,31 0,18 0,18 Razem 73 825 790 72 179 413-2,30% 100,00% 100,00% 0,00 1,95 1,94 Analizując liczbę porad w latach 2006-2007 zaobserwowano spadek ogólnej liczby porad o 13%. Jednocześnie przy spadku liczby porad II i III typu zanotowano wzrost porad typu I i typu IV. 6 Ambulatoryjne Świadczenia Diagnostyczne Współfinansowane wymienione w katalogu nr 1b stanowiącym załącznik do Zarządzenia nr 81/2006 z dnia 18 września 2006 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia "Szczegółowych materiałów informacyjnych o przedmiocie postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz o realizacji i finansowaniu umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne. 15

W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące wysokości łącznych kwot zakontraktowanych i wykonanych (w tys. zł) w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych w 2007 roku. Tabela II.4c. Wartość zakontraktowanych i wykonanych świadczeń w roku 2007 w zakresie ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych na 10 tys. ubezpieczonych. Kod OW Nazwa OW Wartość zakontrakt. świadczeń na 2007 r. (w tym kwota na podwyżki wynagrodzeń) na 10 tys. ubezpieczonych Różnica (%) (najniższa wartość=100%) Wartość wykonanych świadczeń w 2007 r. ogółem na 10 tys. ubezpieczonych Różnica (%) (najniższa wartość=100%) 01 Dolnośląski 858,02 132,48% 824,64 134,77% 02 Kujawsko-Pomorski 852,45 131,62% 849,99 138,91% 03 Lubelski 801,29 123,72% 788,50 128,86% 04 Lubuski 736,90 113,78% 692,07 113,10% 05 Łódzki 647,68 100,00% 611,89 100,00% 06 Małopolski 903,03 139,43% 865,75 141,49% 07 Mazowiecki 913,13 140,98% 849,09 138,76% 08 Opolski 778,80 120,24% 754,14 123,25% 09 Podkarpacki 768,77 118,70% 737,80 120,58% 10 Podlaski 968,43 149,52% 901,52 147,33% 11 Pomorski 945,49 145,98% 903,57 147,67% 12 Śląski 1 032,33 159,39% 992,90 162,27% 13 Świętokrzyski 681,11 105,16% 693,17 113,28% 14 Warmińsko-Mazurski 880,82 136,00% 854,88 139,71% 15 Wielkopolski 949,94 146,67% 928,66 151,77% 16 Zachodniopomorski 926,57 143,06% 885,79 144,76% Razem 877,08 135,42% 842,31 137,66% Dysproporcje w zakresie łącznych kwot zakontraktowanych i wykonanych świadczeń ambulatoryjnej specjalistycznej opieki zdrowotnej na 10 tys. mieszkańców, występujące pomiędzy poszczególnymi oddziałami wojewódzkimi, są przede wszystkim determinowane rozmieszczeniem bazy lecznictwa ambulatoryjnego. Jedną z przyczyn zróżnicowania wartości wskaźnika jest także migracja pacjentów, szczególnie w specjalistycznych zakresach świadczeń. W porównaniu do roku 2006 liczba świadczeniodawców, którzy podpisali umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w 2007 roku zwiększyła się o 2,85%. Wzrost liczby świadczeniodawców zazwyczaj wpływa na poprawienie dostępności terytorialnej (geograficznej) do świadczeń. Szczegółowe dane zawiera poniższa tabela. 16

Tabela II.4d. Liczba świadczeniodawców rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne. AOS OW NFZ umowy Liczba świadczeniodawców 2006 Liczba świadczeniodawców 2007 Dynamika zmian liczby świadczeniodawców 01 Dolnośląski 544 554 1,84% 02 Kujawsko-Pomorski 339 338-0,29% 03 Lubelski 253 283 11,86% 04 Lubuski 166 170 2,41% 05 Łódzki 397 383-3,53% 06 Małopolski 421 458 8,79% 07 Mazowiecki 474 502 5,91% 08 Opolski 164 184 12,20% 09 Podkarpacki 282 285 1,06% 10 Podlaski 169 172 1,78% 11 Pomorski 373 365-2,14% 12 Śląski 975 976 0,10% 13 Świętokrzyski 238 266 11,76% 14 Warmińsko-Mazurski 350 357 2,00% 15 Wielkopolski 748 743-0,67% 16 Zachodniopomorski 249 281 12,85% Razem 6 142 6317 2,85% Wykres II.1. AOS. Suma z wykonanych jednostek rozliczeniowych (punkty) na 10 tys. ubezpieczonych w rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne. 17

Największą liczbą wykonanych jednostek rozliczeniowych (punktów) na 10 tys. ubezpieczonych charakteryzuje się oddział Śląski (111 840), w tym świadczeniobiorcy swoi u siebie 109 282 (97,71 %) i swoi na zewnątrz 2 558 (2,29%). Wykres II.2. AOS. Wskaźnik liczby produktów na 10 tys. ubezpieczonych w rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne. Największy wskaźnik wykonania produktów w AOS na 10 tys. mieszkańców w roku 2007 był w oddziałach: Kujawsko-Pomorskim (35 235) i Podkarpackim (34 194), a najmniej w Wielkopolskim (22 352) i Dolnośląskim (22 638). Średnia dla całego kraju wynosiła 28 920 wykonanych produktów na 10 tys. mieszkańców. 18

Tabela II.4e. Porównanie liczby punktów rozliczeniowych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w latach 2006-2007 w rodzaju AOS. AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA OW NFZ pacjenta (CWU) liczba punktów zakresu 2006 liczba punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych kontrakt 2006 (BEZ PODWYŻEK) cena 1 punktu kontrakt 2006 cena 1 punktu liczba punktów zakresu 2007 liczba punktów w przeliczeniu na 10 tys. kontrakt 2007 cena 1 punktu kontrakt 2007 (Z PODWYŻKAMI) (BEZ PODWYŻEK) (Z PODWYŻKAMI) cena 1 punktu różnica w liczbie punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych dynamika wzrostu liczby punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych 1 2 3 4 5=4/2 6 7=6/2 8 9 10 11=10/8 12 13=12/8 15=9-3 16 DOLNOŚLĄSKI 22 913 537 80 336 190 253 840 8,30 198 290 512 8,65 25 131 091 89 161 209 746 710 8,35 232 436 140 9,25 8 825 10,99% KUJAWSKO-POMORSKI 17 632 585 84 814 140 445 500 7,97 147 339 937 8,36 18 889 688 92 187 150 186 640 7,95 174 168 980 9,22 7 373 8,69% LUBELSKI 16 564 914 75 200 133 104 780 8,04 138 977 724 8,39 18 667 621 86 688 149 353 660 8,00 169 796 920 9,10 11 488 15,28% LUBUSKI 7 256 557 71 781 56 625 500 7,80 58 935 499 8,12 8 098 641 81 480 64 176 300 7,92 68 787 820 8,49 9 699 13,51% ŁÓDZKI 16 115 810 63 085 124 750 760 7,74 130 075 764 8,07 17 995 321 71 388 142 252 450 7,90 154 243 490 8,57 8 304 13,16% MAŁOPOLSKI 28 294 339 88 682 224 569 540 7,94 241 587 190 8,54 30 146 597 95 039 249 546 600 8,28 274 616 760 9,11 6 357 7,17% MAZOWIECKI 41 922 652 82 455 370 008 540 8,83 386 299 537 9,21 45 358 989 89 876 395 688 070 8,72 428 522 130 9,45 7 420 9,00% OPOLSKI 7 399 050 76 372 56 238 320 7,60 58 642 197 7,93 8 263 449 87 149 64 175 120 7,77 71 507 320 8,65 10 777 14,11% PODKARPACKI 16 827 932 80 498 126 827 710 7,54 133 500 720 7,93 17 881 282 86 907 137 095 270 7,67 151 803 780 8,49 6 409 7,96% PODLASKI 10 611 302 89 559 86 705 000 8,17 90 397 003 8,52 11 784 517 101 173 98 034 950 8,32 105 007 700 8,91 11 614 12,97% POMORSKI 18 901 477 86 089 162 966 490 8,62 169 499 497 8,97 21 083 528 97 178 178 989 300 8,49 196 036 130 9,30 11 089 12,88% ŚLĄSKI 48 725 785 106 389 375 343 650 7,70 391 786 646 8,04 51 743 287 114 630 401 639 710 7,76 448 188 450 8,66 8 242 7,75% ŚWIĘTOKRZYSKI 9 303 832 71 998 71 667 230 7,70 77 187 097 8,30 9 852 660 77 352 74 581 340 7,57 88 292 940 8,96 5 354 7,44% WARMIŃSKO-MAZURSKI 12 122 871 84 095 94 460 520 7,79 98 626 523 8,14 13 681 285 96 579 108 215 930 7,91 121 102 290 8,85 12 484 14,85% WIELKOPOLSKI 34 529 484 102 276 258 411 440 7,48 269 059 438 7,79 36 799 927 110 306 274 652 060 7,46 309 815 400 8,42 8 030 7,85% ZACHODNIOPOMORSKI 14 803 298 87 245 118 438 630 8,00 123 792 627 8,36 16 307 816 97 850 133 007 190 8,16 147 626 730 9,05 10 606 12,16% Suma końcowa 323 925 427 85 693 2 590 817 450 8,00 2 713 997 910 8,38 351 685 698 94 281 2 831 341 300 8,05 3 141 952 980 8,93 8 588 10,02% Analizując powyższą tabelę należy stwierdzić, iż liczba jednostek rozliczeniowych (punktów) w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w roku 2007 wzrosła w porównaniu z rokiem 2006. Jednoczesny spadek liczby ubezpieczonych w poszczególnych OW NFZ (najwięcej w Śląskim) spowodował wzrost liczby punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych. Największy wzrost liczby punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych wystąpił w Warmińsko-Mazurskim OW NFZ (12 484) w porównaniu do roku ubiegłego, co stanowi 14,85% i Lubelskim OW NFZ (11 488), odpowiednio 15,28%. Najmniejszy wzrost liczby punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych zaobserwowano w Świętokrzyskim OW NFZ (5 354), odpowiednio 7,44%. Porównując lata 2006-2007 dynamika zmian wykazała wzrost liczby punktów w przeliczeniu na 10 tys. ubezpieczonych na poziomie 10,02% w skali kraju. Do analiz przyjęto liczbę punktów z zawartych umów, z uwzględnieniem świadczeń współfinansowanych. 19

Wykres II.3. AOS. Porównanie liczby punktów rozliczeniowych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w latach 2006-2007 w rodzaju AOS. Listy oczekujących na udzielenie świadczenia Z informacji przekazanych przez świadczeniodawców zgodnie ze stanem na koniec grudnia 2007 roku wynika, że największa w skali kraju liczba świadczeniobiorców zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek stabilny znajduje się na listach oczekujących do następujących poradniach specjalistycznych: okulistycznych 110 204 osoby, kardiologicznych 60 150 osób, chirurgii urazowo-ortopedycznej 54 696 osób, ginekologiczno-położniczych 47 242 osoby, endokrynologicznych 41 339 osób. W zależności od regionu Polski liczba osób oczekujących do ww. poradni jest bardzo zróżnicowana, co zostało przedstawione w Tabelach II.4e i II.4f. Poradnie endokrynologiczne, okulistyczne, chirurgii urazowo-ortopedycznej oraz ginekologiczno-położnicze znalazły się również wśród poradni z największą liczbą świadczeniobiorców zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek pilny wynoszącą odpowiednio: 2 502, 1 443, 1 438 i 650 osób. Do poradni: nowotworów krwi, chorób naczyniowych mózgu, chirurgii endokrynologicznej minimalny średni przewidywany czas oczekiwania jest większy od zera, a więc nie ma w kraju świadczeniodawcy, u którego do ww. poradni świadczeniobiorca zakwalifikowany do kategorii medycznej przypadek stabilny zostanie przyjęty w dniu 20

zgłoszenia. Maksymalny średni przewidywany czas oczekiwania do powyższych poradni wynosi odpowiednio: 65,78 i 249 dni. W przypadku pozostałych rodzajów poradni specjalistycznych jest przynajmniej jeden świadczeniodawca, który sprawozdał, że na liście oczekujących nie ma wpisanej ani jednej osoby i średni przewidywany czas oczekiwania wynosi 0 dni. Poradnie okulistyczne łączna liczba osób oczekujących zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek stabilny wynosi na koniec grudnia 2007 roku 110 204 osoby, a wartość średnia średniego przewidywanego czasu oczekiwania zawiera się w przedziale od 25 dni, w Świętokrzyskim OW NFZ do 93 dni, w Mazowieckim OW NFZ. Maksymalny średni przewidywany czas oczekiwania w skali kraju do poradni okulistycznej został w miesiącu sprawozdawczym grudniu 2007 roku odnotowany w NZOZ Eskulap w Żorach i wyniósł aż 4 019 dni. Powyższe dane pochodzą od 72% świadczeniodawców, którzy powinni nadesłać informację dotyczącą list oczekujących 7 do poradni okulistycznych. Wskaźnik spływu raportów osiąga najniższą wartość (43%) dla Kujawsko- Pomorskiego OW NFZ, natomiast najwyższą dla Lubuskiego OW NFZ (100%). Jak wynika z Wykresu 2 do 1 339 poradni okulistycznych, co stanowi 91% omawianych poradni, które nadesłały sprawozdanie, średni przewidywany czas oczekiwania jest krótszy niż 2 miesiące. Poradnie kardiologiczne łączna liczba osób oczekujących zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek stabilny wynosi wg stanu na koniec grudnia 2007 roku 60 150, a wartość średnia średniego przewidywanego czasu oczekiwania zawiera się w przedziale od 40 dni w Warmińsko-Mazurskim OW NFZ do 166 dni w Łódzkim OW NFZ. Maksymalny średni przewidywany czas oczekiwania w skali kraju do poradni kardiologicznej został w miesiącu sprawozdawczym grudniu 2007 roku odnotowany w ZOZ w Wodzisławiu Śląskim i wyniósł 873 dni. Powyższe dane pochodzą od 73% świadczeniodawców, którzy powinni nadesłać informację dotyczącą list oczekujących do poradni kardiologicznych. Wskaźnik spływu raportów osiąga najniższą wartość (41%) dla Kujawsko- Pomorskiego OW NFZ, natomiast najwyższą dla Lubuskiego OW NFZ (100%), co oznacza, że wszyscy świadczeniodawcy z terenu tego województwa nadesłali informacje o oczekujących do poradni kardiologicznych. Przewidywany czas oczekiwania krótszy niż 2 miesiące jest do 611 poradni, tj. około 78% omawianych poradni, które nadesłały sprawozdanie, a więc średnie przewidywane czasy oczekiwania są dłuższe niż do poradni okulistycznych. Poradnie chirurgii urazowo-ortopedycznej łączna liczba osób oczekujących zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek stabilny wynosi według stanu na koniec grudnia 2007 roku 54 696 a wartość średnia średniego przewidywanego czasu oczekiwania zawiera się w przedziale od 9 dni w Podlaskim OW NFZ do 158 dni w Łódzkim OW NFZ. Maksymalny średni przewidywany czas oczekiwania w skali kraju do poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej został w miesiącu sprawozdawczym grudniu 2007 roku odnotowany w NZOZ Ośrodku Rehabilitacji w Tychach i wyniósł 575 dni. Szczególną uwagę należy zwrócić na niewielką wartość średnią, średniego przewidywanego czasu oczekiwania do poradni chirurgii urazowo- 7 Obowiązek przekazywania przez świadczeniodawców informacji o listach oczekujących, liczbie oczekujących i średnim czasie oczekiwania wynika z art. 23 ustawy o świadczeniach. Natomiast zakres niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców określony został w rozporządzeniu Ministra Zdrowia na podstawie art. 190 ust. 1 ustawy o świadczeniach. 21

ortopedycznej u świadczeniodawców z terenu województw: podlaskiego i opolskiego, kształtującą się na poziomie odpowiednio 9 i 23 dni, zwłaszcza że wskaźnik spływu raportów dla w/w województw osiąga wartość znacznie powyżej średniej, tj. 94 i 100%. Dane o liczbie osób oczekujących i średnim przewidywanym czasie oczekiwania do poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej pochodzą od 73% świadczeniodawców, którzy powinni nadesłać informację dotyczącą list oczekujących do poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej. Wskaźnik spływu raportów osiąga najniższą wartość (40%) dla Kujawsko-Pomorskiego OW NFZ, natomiast najwyższą dla Lubuskiego i Opolskiego OW NFZ (100%), co oznacza, że wszyscy świadczeniodawcy z terenu tych dwóch województw nadesłali informacje o oczekujących do poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej. W 726 poradniach chirurgii urazowo-ortopedycznej, co stanowi ponad 93% omawianych poradni, średni przewidywany czas oczekiwania jest krótszy niż 2 miesiące. Poradnie ginekologiczno-położnicze łączna liczba osób oczekujących zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek stabilny wynosi według stanu na koniec grudnia 2007 r. 47 242, a wartość średnia średniego przewidywanego czasu oczekiwania zawiera się w przedziale od 9 dni w Opolskim OW NFZ do 66 dni w Śląskim OW NFZ. Maksymalny średni przewidywany czas oczekiwania w skali kraju do poradni ginekologiczno-położniczej został w miesiącu sprawozdawczym grudniu 2007 roku odnotowany w Centrum Medycznym Hipokrates S.C. NZOZ w Oleśnicy i wyniósł 404 dni. Powyższe dane pochodzą od 64% świadczeniodawców, którzy powinni nadesłać informację dotyczącą list oczekujących do poradni ginekologicznopołożniczych. Wskaźnik spływu raportów osiąga najniższą wartość (41%) dla Kujawsko-Pomorskiego OW NFZ, natomiast najwyższą dla Lubuskiego OW NFZ (94%). W 2 283 poradniach ginekologiczno-położniczych, co stanowi ponad 96% omawianych poradni, średni przewidywany czas oczekiwania jest krótszy niż 1 miesiąc. Poradnie endokrynologiczne łączna liczba osób oczekujących zakwalifikowanych do kategorii medycznej przypadek stabilny wynosi według stanu na koniec grudnia 2007 roku 41 339, a wartość średnia średniego przewidywanego czasu oczekiwania zawiera się w przedziale od 32 dni w Zachodniopomorskim OW NFZ do 221 dni w Łódzkim OW NFZ. Maksymalny średni przewidywany czas oczekiwania w skali kraju do poradni endokrynologicznej został w miesiącu sprawozdawczym grudniu 2007 roku odnotowany w NZOZ Non Nocere w Gdańsku i wyniósł 550. Powyższe dane pochodzą od 71% świadczeniodawców, którzy powinni nadesłać informację dotyczącą list oczekujących do poradni endokrynologicznych. Wskaźnik spływu raportów osiąga najniższą wartość (36%) dla Zachodniopomorskiego OW NFZ, natomiast najwyższą dla Lubuskiego OW NFZ (100%), co oznacza, że wszyscy świadczeniodawcy z terenu tego województwa nadesłali informacje o oczekujących do poradni endokrynologicznej. W 312 poradniach endokrynologicznych, co stanowi prawie 76% wszystkich omawianych poradni, które nadesłały sprawozdanie, średni przewidywany czas oczekiwania jest krótszy niż 2 miesiące. 22

Poza omówionymi powyżej poradniami udzielającymi świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju ambulatoryjna opieka specjalistyczna, należy również wyróżnić inne poradnie specjalistyczne, które w poszczególnych OW NFZ znalazły się wśród 5 poradni z największą liczbą osób oczekujących (Tabela II.4f). Są to następujące poradnie: neurologiczna w Dolnośląskim, Kujawsko-Pomorskim, Lubelskim, Małopolskim, Podkarpackim, Pomorskim, Śląskim, Warmińsko-Mazurskim, Wielkopolskim i Zachodniopomorskim OW NFZ, dermatologiczna w Kujawsko-Pomorskim, Lubelskim, Małopolskim, Świętokrzyskim OW NFZ, urologiczna w Lubuskim OW NFZ, diabetologiczna i chirurgii naczyniowej w Łódzkim OW NFZ, gastrologiczna i preluksacyjna w Podlaskim OW NFZ, foniatryczna w Śląskim i Świętokrzyskim OW NFZ. Tabela II.4f. Liczba osób oczekujących na realizację świadczeń w ambulatoryjnych świadczeniach specjalistycznych 5 najdłuższych kolejek (stan na koniec 2007 r.). 1 2 3 4 5 Nazwa Oddziału NFZ Nazwa poradni specjalistycznej liczba osób Nazwa poradni specjalistycznej liczba osób Nazwa poradni specjalistycznej liczba osób Nazwa poradni specjalistycznej liczba osób Nazwa poradni specjalistycznej liczba osób Dolnośląski okulistyczna 16 886 ginekologicznopołożnicza chirurgii urazowoortopedycznej 6 537 neurologiczna 5 970 kardiologiczna 5 8 503 582 Kujawsko-Pomorski okulistyczna 4 612 neurologiczna 2 857 kardiologiczna 2 224 dermatologiczna 2 167 ginekologiczno-położnicza 1 109 chirurgii urazowoortopedycznej 1 Lubelski okulistyczna 4 254 neurologiczna 2 027 kardiologiczna 2 007 dermatologiczna 1 435 258 chirurgii urazowoortopedycznej 3 905 kardiologiczna 3 127 urologiczna 2 470 ginekologiczno-położnicza 2 Lubuski okulistyczna 4 308 158 chirurgii urazowoortopedycznej 3 722 chirurgii naczyniowej 2 Łódzki okulistyczna 9 182 kardiologiczna 6 958 diabetologiczna 5 185 637 chirurgii urazowoortopedycznej 6 388 endokrynologiczna 5 546 neurologiczna 3 Małopolski kardiologiczna 7 367 okulistyczna 7 207 941 chirurgii urazowoortopedycznej Mazowiecki okulistyczna 24 284 14 466 ginekologicznopołożnicza 13 149 kardiologiczna 9 763 endokrynologiczna 7 167 chirurgii urazowoortopedycznej 1 Opolski endokrynologiczna 4 969 okulistyczna 2 931 dermatologiczna 2 208 kardiologiczna 2 187 950 Podkarpacki okulistyczna 1 518 neurologiczna 1 040 endokrynologiczna 928 kardiologiczna 784 ginekologiczno-położnicza 644 Podlaski kardiologiczna 1 062 gastrologiczna 1 001 endokrynologiczna 726 okulistyczna 538 preluksacyjna 465 chirurgii urazowoortopedycznej Pomorski okulistyczna 5 659 2 852 ginekologicznopołożnicza 2 794 kardiologiczna 2 278 neurologiczna 2 269 chirurgii urazowoortopedycznej 1 910 foniatryczna 1 Śląski okulistyczna 4 036 kardiologiczna 3 291 neurologiczna 1 929 166 chirurgii urazowoortopedycznej dla dzieci 213 dermatologiczna 191 ortopedycznej chirurgii urazowo- Świętokrzyski okulistyczna 587 kardiologiczna 310 175 Warmińsko-Mazurski ginekologicznopołożnicza 5 452 okulistyczna 3 708 kardiologiczna 3 252 ortopedycznej 3 242 alergologiczna 2 chirurgii urazowo- 646 chirurgii urazowoortopedycznej 4 414 neurologiczna 4 Wielkopolski okulistyczna 13 795 endokrynologiczna 11 234 kardiologiczna 6 512 320 chirurgii urazowoortopedycznej Zachodniopomorski okulistyczna 6 699 kardiologiczna 3 446 2 876 ginekologicznopołożnicza 2 770 neurologiczna 2 223 W Tabeli II.4f, zostały natomiast przedstawione poradnie specjalistyczne w poszczególnych OW NFZ, wyróżnione ze względu na największą wartość średnią średniego przewidywanego czasu oczekiwania. Najczęściej występujące w tym zestawieniu są poradnie: chirurgii naczyniowej (w 4 OW NFZ), chorób naczyń (w 4 OW NFZ), gastroenterologiczna (w 4 OW NFZ), onkologiczna (w 4 OW NFZ) i kardiologiczna (w 4 OW NFZ). 23