Raport z konsultacji społecznych (część druga) wraz z kampanią informacyjną przeprowadzonych w Bydgoszczy w okresie od 6 października 2008 roku do 5 stycznia 2009 roku. (wersja do ekspozycji elektronicznej układ numeracji stron nie zachowano) (oryginał znajduje się w siedzibie MKUO ProNatura Sp. z o.o.) 1
Raport z konsultacji społecznych przeprowadzonych w Bydgoszczy, w ramach realizacji zlecenia: Przygotowanie dokumentów do aplikacji o środki z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na budowę Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) dla Bydgosko Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego - CZĘŚĆ I, Zadanie A Opracowanie trzech raportów oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150) z uwzględnieniem ewentualnego wejścia w życie odrębnych przepisów określających zakres raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko dla Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) w możliwych lokalizacjach: a) Kompleks Utylizacji Odpadów Bydgoszcz przy ul. Prądocińskiej, b) Bydgoski Park Przemysłowy (w Łęgnowie zwany BPP), c) Elektrociepłownia EC II zwany dalej EC II Bydgoszcz przy ul. Energetycznej. Zadanie B Uzyskanie prawomocnych decyzji środowiskowych. Zadanie C Przeprowadzenie konsultacji społecznych. Zadanie D Przeprowadzenie kampanii informacyjnej dotyczącej budowy ZTPOK, celem uzyskania akceptacji społecznej dla proponowanych rozwiązań wraz z zakresem i harmonogramem ww. kampanii. Zadanie E Przygotowanie aktualizacji Programu Ochrony Środowiska z Planem Gospodarki Odpadami dla miasta Bydgoszczy. Zleceniodawca: Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych ProNatura Sp. z o.o. ul. Prądocińska 28 85-893 Bydgoszcz 2
Wykonawca : Przedsiębiorstwo Usługowe POŁUDNIE II sp. z o.o. Zakład Pracy Chronionej Biuro Inżynierii Środowiska i Rozwoju Technologii 31-444 Kraków, ul. Śliczna 34 Zespół autorski: 1. Mgr inż. Stanisław Gastoł Kierownik Zespołu. 2. Prof. Andrzej Kraszewski. 3. Dr Ewa Gurba. 4. Dr Paweł Konrad Turzański. 5. Mgr inż. Agnieszka Dutkiewicz. 6. Mgr Elżbieta Olędzka Koprowska. 7. Mgr inż. Mariusz Krawczyk. 8. Mgr inż. Jacek Sacharczuk. 9. Mgr inż. Leszek Wroński. 3
Zadanie D - PRZEPROWADZENIE KAMPANII INFORMACYJNEJ DOTYCZĄCEJ BUDOWY ZTPOK, CELEM UZYSKANIA AKCEPTACJI SPOŁECZNEJ DLA PROPONOWANYCH ROZWIĄZAŃ WRAZ Z ZAKRESEM I HARMONOGRAMEM WW. KAMPANII: Świadomość społeczeństwa, jego zaangażowanie w działania na rzecz ochrony środowiska nie zawsze przekładają się wprost na akceptację przedsięwzięć realizowanych w najbliższym sąsiedztwie. Miasto Bydgoszcz podejmując działania mające na celu budowę Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) uznało za niezbędne podnieść świadomość społeczeństwa i zmianę jego postaw Dlatego też uznano za niezbędne przeprowadzenie Kampanii Informacyjnej celem uzyskania akceptacji społecznej proponowanych rozwiązań. Program Kampanii ma za zadanie stworzenie możliwości dialogu i interakcyjności działań oraz z pomocą określonych instrumentów i technik komunikacyjnych, winien stworzyć sytuację, w której nastąpi wyrównanie interesów, w tym przypadku określonych grup społecznych i władz miast BTOM. W programie tym nacisk kładziony musi być na proces zarządzania informacją, który ma za zadanie stworzenie w świadomości odbiorcy (mieszkańca itp.) konieczności wybudowania ZTPOK, jego integralności ze środowiskiem go otaczającym, etc., poprzez wytworzenie zaufania do władz BTOM, podejmujących optymalne decyzje. Kampania informacyjna winna obejmować m.in.: 1. Doradztwo z zakresu komunikacji społecznej i public relations (PR) prowadzonych przez BTOM. 2. Przygotowanie propozycji działań z zakresu komunikacji społecznej i PR adresowanych do społeczności lokalnej BTOM i pozostałych partnerów społecznych: Mapa społeczna konfliktu dla ZTPOK BTOM, Projekt działań informacyjnych w fazie analizy wariantowej lokalizacji dla ZTPOK BTOM, Projekt kampanii informacyjno-konsultacyjnej. 3. Przygotowanie scenariusza procedury mediacyjnej w sytuacji eskalacji konfliktu dotyczącego projektu lokalizacji ZTPOK w BTOM. 4
1.1. Harmonogram ulegał modyfikacjom podyktowanym realiami i ostatecznie przyjął kształt. Harmonogram działań w zakresie konsultacji społecznych. Lp. Data. Temat zadania. Opis zdania. Uwagi. 1. 6 listopada w Toruniu godzina 11.00 Pierwsze spotkanie zespołu roboczego. W połączeniu ze spotkaniem jn. Celem spotkania jest wypracowanie formuły współpracy różnych podmiotów realizujących 2. 18 listopada 2008 roku. Godzina 16.00. 3. 19 listopada 2008 roku. Godzina 16.00. 4. 20 listopada 2008 roku. Godzina 16.00. 5. 24 listopada 2008 roku, godzina 11.00. 6. 25 listopada 2008 roku. Godzina 12.00. 7. 25 listopada 2008 roku, sala sesyjna, godzina 16.00. 8. 1 grudnia 2008 roku, sala NOT Godzina 13.00. 9. 5 stycznia 2009 roku. Spotkanie konsultacyjne na temat raportów. Spotkanie konsultacyjne na temat raportów. Spotkanie konsultacyjne na temat raportów. Drugie warsztaty dla nauczycieli energia odnawialna. Wizja lokalna na potencjalnych lokalizacjach ZTPOK. Czwarte spotkanie konsultacyjne z ekspertem w ramach realizacji kampanii informacyjnej. Konferencja dla naukowców i przedstawicieli organizacji technicznych. Wyjazd pierwszej grupy mieszkańców do spalarni odpadów komunalnych w Berlinie. budowę ZTPOK dla BTOM Sala im. Łochowskiego ul. Jezuicka 2 Sala im. Łochowskiego ul. Jezuicka 2 Sala im. Łochowskiego ul. Jezuicka 2 K-P Centrum Edukacji Ekologicznej. Organizuje Południe. Sala NOT. Godzina 16.00 ZTPOK. Wg scenariusza. ECII Wg scenariusza. MKUO Wg scenariusza. BPP Prezentacja dr K. Turzański Przed spotkaniem z ekspertem. Wg scenariusza. Wg scenariusza. Wykonano 5
Harmonogram działań w zakresie kampanii informacyjnej. Lp. Data. Temat zadania. Opis zdania. Uwagi. 1. 27 października 2008 roku. Godzina 10.00. Prezentacja mapy społecznego konfliktu. Kanały dystrybucji Prezentuje Pani Elżbieta Olędzka Koprowska. 2. 6 listopada 2008 roku. Godzina 11.00. w Toruniu. 3. 10 grudnia 2008 roku. Godzina 10.00. plakat+ ulotka. Przekazanie prezentacji multimedialnej, makiety spalarni, spotu radiowego Przekazanie treści insertu Przekazuje Pani Elżbieta Olędzka Koprowska. Przekazuje Pani Elżbieta Olędzka Koprowska, Pan Leszek Wroński omówienie sposobu wykorzystania. 6
II. Sprawozdanie z realizacji konsultacji społecznych. 1.1. Otwarte zebrania konsultacyjne. Zasady ogólne. Wszystkie spotkania konsultacyjne otwarte odbywały się wg uzgodnionych scenariuszy, prezentacji i w czasie i miejscu uzgodnionym pomiędzy Południem II a Wydziałem Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska oraz MKUO. Informacja o spotkaniach była upubliczniona Powyższe stanowi załącznik nr 1 do niniejszego Raportu wraz z listami obecności na spotkaniach. Przebieg wszystkich spotkań został zarejestrowany elektronicznie i stanowi załącznik nr 2 do niniejszego Raportu. Prezentacje multimedialne ze spotkań stanowią załącznik nr 2i 4 do niniejszego Raportu. Pierwsze spotkanie zespołu roboczego. Pierwsze spotkanie konsultacyjne w ramach procedury wyłożenia raportów: Protokół z konsultacji społecznych dotyczących raportu oddziaływania na środowisko Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Bydgosko Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego, dla lokalizacji przy Elektrociepłowni II, 18 listopada 2008 roku. W dniu 18.11.2008 r. o godzinie 16.00 w Urzędzie Miasta Bydgoszczy (UMB) odbyło się spotkanie w sprawie budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. W spotykaniu udział wzięli (głównie) mieszkańcy osiedli znajdujących się w pobliżu lokalizacji EC II. Spotkanie miało charakter otwarty a zaproszenie było publiczne wystosowane przez UMB. Celem spotkania było przedstawienie wszystkich aspektów dotyczących budowy w/ w na terenie BTOM oraz uzyskanie opinii na temat raportu oddziaływania na środowisko (nazywanego w dalszej części niniejszego Protokołu raportem ) tego przedsięwzięcia pod nazwą ZTPOK. Przedmiotem spotkania było omówienie pierwszej z trzech proponowanych lokalizacji budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, położonej przy Elektrociepłowni EC II przy ul. Energetycznej. Autorem raportu jest Przedsiębiorstwo Usługowe Południe II Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. Inwestorem niniejszego przedsięwzięcia jest Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. Na spotkaniu obecni byli dr inż. Konrad Paweł Turzański, mgr inż. Mariusz Krawczyk oraz mgr inż. Leszek Wroński. Reprezentowali oni firmę Południe II z Krakowa. W spotkaniu tym uczestniczyli również mgr Mieczysław Serafin Prezes Zarządu MKUO ProNatura Sp. z o.o. z Bydgoszczy, dr Zbigniew Pałka Pełnomocnik Zarządu MKUO ProNatura, dyrektor Janusz Bordewicz Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Beata Kempa Kierownik Referatu Pozwoleń i Uwarunkowań Środowiskowych oraz Marzena Migała Inspektor Wydziału. Spotkanie 7
prowadził Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Pan Grzegorz Boroń. Po przedstawieniu zaproszonych gości, Pan Konrad Paweł Turzański zaprezentował aspekty merytoryczne, jak również formalne Budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. W kwestii powyższego rozpoczęła się dyskusja. Pan Karbowski z sali zapytał czy działka nr 8/19 jest własnością EC II. Sprawa została wyjaśniona przez fachowców, którzy potwierdzili, iż stan prawny działki jest uregulowany, a teren jest własnością Miejskich Wodociągów i Kanalizacja Sp. z o.o. w Bydgoszczy. Obecnie są to nieużytki. Następnie głos zabrał Pan Boroń, który w swojej wypowiedzi podkreślił fakt, iż głównym celem Budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych jest zminimalizowanie niekorzystnego oddziaływania tego przedsięwzięcia na środowisko i zdrowie ludzi. Po przedstawieniu pozytywnych elementów przez w/w mówcą głos zabrał Pan Zbigniew Gruszka inż. chemii (znajdujący się na sali). Zwrócił on uwagę na zanieczyszczenia, pytając czy zostały one uwzględnione na tle istniejących instalacji, które znajdują się Bydgoszczy. Odpowiedzi na to pytanie udzielił mgr inż. Mariusz Krawczyk oraz dr inż Konrad Paweł Turzański. Stwierdzili oni, że analiza oddziaływania inwestycji przeprowadzono na tle charakterystyki stanu środowiska odnosząc ją do głównych jego komponentów. Podkreślili oni fakt, że wykonując ocenę stanu środowiska wykorzystano dane i informacje z Państwowego Monitoringu Środowiska, które zostały zawarte w raportach oraz opracowaniach przygotowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. Wszystkie obliczenia umieszczone w raporcie zostały wykonane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2003 nr 1 poz. 12) oraz Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 nr 47 poz. 281), jak również Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 roku w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. 2005 nr 260 poz. 2181 z późniejszymi zmianami). Kwestia ta została poruszona również Pana Boronia. Następnym mówcą był Pan Chodorowski Lech prosząc o porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska. Odpowiedz na to pytanie była jednoznaczna. Podkreślono porównanie tej proponowanej techniki z Najlepszą Dostępną Techniką, czyli BAT. Stwierdzono, że Najlepsza Dostępna Technika (BAT) to najbardziej efektywny poziom rozwoju technologii w chwili obecnej. W ten sposób można ustalić graniczne wielkości emisyjne, jak również ma na celu ograniczenie emisji i jego wpływu na środowisko. Drugie pytanie aspektu ekonomicznego: Czy jest to technologiczno-ekonomicznie uzasadniona technologia?. Zwrócona uwagę na to, że Najlepsza Dostępna Technika uwzględnia jednocześnie rachunek kosztów i korzyści. Kolejne kwestia dotyczyła oceny lokalizacji, a mianowicie, kto ją wykonywał?. W odpowiedzi na pytanie przedstawiono informacje że wykonana została analiza SWOT, dzięki której dokonano wyboru najkorzystniejszego rozwiązania, które odpowiada potrzebom oraz wymogom środowiska. Przygotowane i opisane przez analizę SWOT proponowane lokalizacje ZTPOK zostały scharakteryzowane przez grupę kryteriów, które pozwoliły one na ich ocenę oraz porównanie. Kryteria te zostały wykorzystane w analizie wielokryterialnej pozwalającej na wybór najkorzystniejszej strategii lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego. 8
Poruszona została kwestia lokalizacji ZTPOK a sąsiedztwa zabudowy mieszkaniowej. Specjaliści ponownie zwrócili uwagę na to, że lokalizacja EC II jest w znacznej odległości od zabudowy mieszkaniowej oraz podkreślono fakt, iż działka pod inwestycje ma uregulowany stan formalno-prawny. Protokół spisano z nagrania elektronicznego nikt z obecnych nie wniósł sprzeciwu i zastrzeżeń do propozycji nagrania spotkania. Na tym protokół zakończono i podpisano. Drugie spotkanie konsultacyjne w ramach procedury wyłożenia raportów: Protokół z konsultacji społecznych dotyczących raportu oddziaływania na środowisko Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Bydgosko Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego, dla lokalizacji na terenie Międzygminnego Kompleksu Utylizacji Odpadów ProNatura Sp. z o.o., 19 listopada 2008 roku. W dniu 18.11.2008 r. o godzinie 16.00 w Urzędzie Miasta Bydgoszczy (UMB) odbyło się spotkanie w sprawie budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. W spotykaniu udział wzięli (głównie) mieszkańcy osiedli znajdujących się w pobliżu lokalizacji MKUO. Spotkanie miało charakter otwarty, a zaproszenie było publiczne wystosowane przez UMB. Celem spotkania było przedstawienie wszystkich aspektów dotyczących budowy w/ w na terenie BTOM oraz uzyskanie opinii na temat raportu oddziaływania na środowisko (nazywanego w dalszej części niniejszego Protokołu raportem ) tego przedsięwzięcia pod nazwą ZTPOK. Przedmiotem spotkania było omówienie drugiej z trzech proponowanych lokalizacji budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, położonej na terenie MKUO przy ul. Prądocińskiej. Autorem raportu jest Przedsiębiorstwo Usługowe Południe II Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. Inwestorem niniejszego przedsięwzięcia jest Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. Na spotkaniu obecni byli mgr inż. Stanisław Gastoł, mgr inż. Mariusz Krawczyk oraz mgr inż. Leszek Wroński. Reprezentowali oni firmę Południe II z Krakowa. W spotkaniu tym uczestniczyli również mgr Mieczysław Serafin Prezes Zarządu MKUO ProNatura Sp. z o.o. z Bydgoszczy, dr Zbigniew Pałka Pełnomocnik Zarządu MKUO ProNatura, Dyrektor Janusz Bordewicz Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Beata Kempa Kierownik Referatu Pozwoleń i Uwarunkowań Środowiskowych oraz Marzena Migała Inspektor Wydziału, Inspektor Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Spotkanie prowadził Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Pan Grzegorz Boroń. Początkowo omyłkowo Pan Mariusz Krawczyk zaczął opisywać lokalizację dl BPP. Po sprostowaniu przez Pana Dyrektora Grzegorza Boronia Pan Mariusz Krawczyk opisał proponowana technologię spalania odpadów, ocenę lokalizacyjną i transport śmieci. Pan Leszek Wroński omówił kwestię oceny z konsultacji społecznych. Na wstępie powrócono do kwestii dotyczącej tła zanieczyszczeń. Przedstawiciel Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska potwierdził odpowiedź udzieloną przez 9
Przedstawicieli Południa II na temat tła zanieczyszczeń udzieloną dnia 18 bm. Jednocześnie przybliżył tak w sensie prawnym jak i metodologicznym ustalanie tła zanieczyszczeń i korzystanie z tego narzędzia przy sporządzaniu raportów oddziaływania na środowisko. Objaśnił różnicę między emisjami i imisjami. Rozpoczęła się dyskusja. Pan xxx z sali zapytał, jakie substancje były liczone wg rozporządzenia, a jakie były brane pod uwagę w raporcie jako dane z pomiarów? Pan Mariusz Krawczyk wyjaśnił, iż dane z WIOŚ dotyczą takich substancji jak: benzen, NO2, S02, ołów i pył zawieszony. Pozostałe są liczone wg Rozporządzenia Ministra Środowiska. Ten sam obywatel zasugerował, że w takiej sytuacji należałoby zastosować mobilne wozy pomiarowe. Pan Grzegorz Boroń po raz kolejny wyjaśnił, jak prawo reguluje tego rodzaju obliczenia i wyliczenia. Pan Stanisław Gastoł dodał, iż instalacje termiczne podlegają monitoringowi i wyjaśnił zasady jego funkcjonowania. Padały też pytania dotyczące oczyszczalni ścieków i jej monitorowania, lecz nie jest to przedmiot niniejszego raportu. Pan Zbigniew Pilecki podniósł sprawę, iż należy uwzględnić opinię społeczną, i że lokalizacje ZTPOK w ECII i BPP w zasadzie nie są akceptowalne natomiast w obszarze MKUO tak. Wyraził wątpliwości ekonomiczne przewozu śmieci, jeśli by nie wybrać lokalizacji MKUO. Pan Mariusz Krawczyk wyjaśnił, iż planowana jest droga dwupasmowa od al. Wojska Polskiego do S-10, co stanowić będzie o korzystnym układzie komunikacyjnym dla dowozu śmieci do BPP. Padały pytania dotyczące zanieczyszczeń powietrza przez ZACHEM, lecz nie jest to przedmiotem niniejszego protokołu. W kwestii ekonomicznych Pan Leszek Wroński wyjaśnił, iż Studium wykonalności rozstrzygnie wiele wątpliwości i jest to następny etap przygotowania inwestycji. Ponadto wyjaśnił, iż miasto stosuje się do przepisów prawa w zakresie dokonywania analizy wariantowej potencjalnych lokalizacji ZTPOK. Pan xx wystąpił z problemem dotyczącym możliwości zanieczyszczenia bardzo cennych ujęć wody na terenie ZACHEMU w sytuacji, kiedy przestanie działać system oczyszczania spalin w ZTPOK. Przedstawiciele Południa II opisali proponowana technologię i przedstawili, że wobec zdublowanych systemów oczyszczania spalin prawdopodobieństwo ww. jest nikłe. Następnie głos zabrał Pan Boroń, który w swojej wypowiedzi wyjaśnił, dlaczego nie istnieje możliwość zanieczyszczenia tych źródeł. Pan xx zadał pytanie czy w opracowaniu raportów była brane pod uwagę kierunki wiatrów? Tak, odpowiedział Pan Mariusz Krawczyk. Ponadto analizowano sytuacje kryzysowe. Korytarze powietrzne siłą rzeczy zostały uwzględnione. Do Dyskusji włączył się także Inspektor WIOŚ. Pan xxx zapytał czy ZTPOK daje jakieś uciążliwości odorowe? Pan Mariusz Krawczyk wyjaśnił, że uciążliwości odorowych nie ma, ponieważ system jest szczelny i działa na zasadzie podciśnienia zasysania powietrza do spalania z przestrzeni silosu bunkra składowania i rozładunku odpadów. To samo powtórzył Pan Stanisław Gastoł. Ww. Pan powrócił do pytania i wątpliwości dotyczących oczyszczania spalin. Pan Stanisław Gastoł opisał technologię spalania o oczyszczania spalin. Filtry, węgiel aktywny, płuczki technologie suche, półsuche lub mokre itp. Bardziej niebezpieczne są elektrociepłownia czy ZACHEM. Jak sobie poradzi spalarnia z plastikami? 10
Pan Stanisław Gastoł temperatura spalania wartość opałowa plastików jest w tym wypadku korzystna. Dyskusja przeszła na problemy ZACHEM-u i cementowni to nie jest przedmiotem niniejszego Protokołu. Powrócono do problematyki technologii spalania odpadów i oczyszczania spalin. Pan Leszek Wroński puścił poglądowy film dotyczący tej problematyki i prosił o zwrócenie szczególnej uwagi na technologię oczyszczania spalin. Pan xxx zapytał ile powstaje żużli i co się z nimi dzieje? Pan Stanisław Gastoł wyjaśnił, że powstanie ok. 45 tys. Mg żużli oraz, że Południe II przewiduje użytkowe ich wykorzystanie w budownictwie. Pan xxx zapytał czy opracowane raporty odwołują się do technologii zalecanych? Odpowiedz na to pytanie była jednoznaczna. Podkreślono porównanie tej proponowanej techniki z Najlepszą Dostępną Techniką, czyli BAT. Stwierdzono, że Najlepsza Dostępna Technika (BAT) to najbardziej efektywny poziom rozwoju technologii w chwili obecnej. W ten sposób można ustalić graniczne wielkości emisyjne, jak również ma na celu ograniczenie emisji i jego wpływu na środowisko. Zwrócono uwagę, że jest to warunek w UE, aby otrzymać dofinansowanie. Panowie J. Bordewicz, G. Boroń zwrócili uwagę, iż jest to pierwsza inwestycja, która ma konsultacje społeczne i że w istocie taka inwestycja służy poprawie środowiska naturalnego. Pan xxx zapytał, na czym będzie polegała rekultywacja terenu w okolicach ECII. Pan G. Boroń opisał sposoby rekultywacji tego terenu. Nie będzie to tylko obsadzenie roślinnością, lecz rekultywacja będzie następowała po badaniach gleby, z środków unijnych i zajmują się tym specjaliści. Protokół spisano z nagrania elektronicznego nikt z obecnych nie wniósł sprzeciwu i zastrzeżeń do propozycji nagrania spotkania. Na tym protokół zakończono i podpisano. Trzecie spotkanie konsultacyjne w ramach procedury wyłożenia raportów: Protokół z konsultacji społecznych dotyczących raportu oddziaływania na środowisko Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Bydgosko Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego, dla lokalizacji na terenie Bydgoskiego Parku Przemysłowego, 20 listopada 2008 roku. W dniu 20.11.2008 r. o godzinie 16.00 w Urzędzie Miasta Bydgoszczy (UMB) odbyło się spotkanie w sprawie budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. W spotykaniu udział wzięli (głównie) mieszkańcy osiedli znajdujących się w pobliżu lokalizacji BPP. Spotkanie miało charakter otwarty a zaproszenie było publiczne wystosowane przez UMB. Celem spotkania było przedstawienie wszystkich aspektów dotyczących budowy w/ w na terenie BTOM oraz uzyskanie opinii na temat raportu oddziaływania na środowisko (nazywanego w dalszej części niniejszego Protokołu raportem ) tego przedsięwzięcia pod nazwą ZTPOK. Przedmiotem spotkania było omówienie pierwszej z trzech proponowanych lokalizacji budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, położonej na terenie BPP przy 11
al. Wojska Polskiego. Autorem raportu jest Przedsiębiorstwo Usługowe Południe II Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. Inwestorem niniejszego przedsięwzięcia jest Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. Na spotkaniu obecni byli mgr inż. Mariusz Krawczyk oraz mgr inż. Leszek Wroński. Reprezentowali oni firmę Południe II z Krakowa. W spotkaniu tym uczestniczyli również mgr Mieczysław Serafin Prezes Zarządu MKUO ProNatura Sp. z o.o. z Bydgoszczy, dr Zbigniew Pałka Pełnomocnik Zarządu MKUO ProNatura, Janusz Bordewicz Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska - Pan Grzegorz Boroń, Beata Kempa Kierownik Referatu Pozwoleń i Uwarunkowań Środowiskowych. Spotkanie prowadziła Marzena Migała Inspektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska. Po przedstawieniu zaproszonych gości, Pan Mariusz Krawczyk zaprezentował aspekty merytoryczne, jak również formalne Budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. Rozpoczęła się dyskusja. Osoba uczestnicząca w spotkaniu wystosowała pytanie, jakie będzie stosowane zabezpieczeni przed rozsiewem żużla, czy planowane jest składowisko czy magazyn żużla? Odpowiedzi na pytanie udzielił Pan Mariusz Krawczyk. Została przedstawiona technologia dojrzewania i waloryzacji żużla. Aby nie powodować rozsiewu i pylenia żużla, będzie przygotowany plac pod dojrzewanie i magazynowanie żużla wyposażony w ogrodzenie ścienne i zadaszenie. Sprawa została wyjaśniona przez fachowców, którzy potwierdzili, że poprzez odpowiednie zabezpieczenie j.w. nie będzie dochodzić do rozsiewu żużla. Pan xxx zapytał jak będzie zabezpieczone ujęcie wody oraz jak daleko jest ujęcie wód oligoceńskich od planowanej inwestycji? Odpowiedzi na pytanie udzielił Pan Dyrektor Grzegorz Boroń i Pan Mariusz Krawczyk. W celu wyjaśnienia kwestii spornej, przedstawiona została na mapie rozmieszczenie wód podziemnych i powierzchniowych na terenie Bydgoszczy. Udzielono odpowiedzi, która pokazywała, że lokalizacja inwestycji nie zakłóci stosunków gruntowo wodnych gdyż oddalenie od ujęć wody wynosi około 1 km. Przedstawiono również spływ tych wód, tak, aby rozwiać wątpliwości, że teren ZTPOK nie koliduje z tym spływem. Przedstawiono koncepcje techniczną ZTPOK, która zakłada, że posadowienie fundamentów pod ZTPOK będzie na wysokości około 20 m p.p.t. w celu ochrony ujęć wody, wód podziemnych i aby nie zakłócić stosunków gruntowo wodnych. Pan xxx zapytał czy przypadkiem budowa ZTPOK nie zniechęci inwestorów potencjalnych dla BPP? Przedstawiona odpowiedź pokazała zalety inwestycji. Między innymi produkcja zielonej energii poprzez spalanie śmieci, która może być wykorzystana przez nowych potencjalnych inwestorów. Odpowiedzi udzielił Pan Leszek Wroński stwierdził, że są zarówno plusy jak mi minusy powstania ZTPOK. Choć generalnie w innych miastach dostęp energii elektrycznej i ciepła jest plusem a nie minusem. Pan xxx zapytał, jaki jest dokładny dojazd ze śmieciami do ZTPOK? Przedstawiono jak będzie wyglądał dojazd odpadów do ZTPOK, który zakłada: - dojazd odpadów z terenu Torunia będzie odbywał się poprzez drogę obwodową S 10, a do terenów lokalizacji ZTPOK poprzez nowo projektowaną dwupasmową drogę. Odległość lokalizacyjna ZTPOK od drogi S 10, wynosi około 400 m. Zatem rozwiano obawy, że 12
dojazd odpadów z terenu Torunia, będzie się odbywał przez obszar miasta Bydgoszcz. Nie zwiększy się ilość śmieciarek prze miasto Bydgoszcz w porównaniu ze stanem obecnym. Pan xxx zapytał o odległość lokalizacji inwestycji od zabytków? Przedstawiono na mapie miasta Bydgoszcz, która uwzględniała lokalizacje ZTPOK, najbliższe tereny, które są objęte ochroną konserwatorską, lub istnieje możliwość wpisania tych terenów do rejestru zabytków. Najbliższa lokalizacja terenów z dobrami kultury ( bunkry poniemieckie) odległość od terenów inwestycyjnych około 150 m - 200m. Stwierdzono, że ZTPOK nie będzie powodować negatywnego wpływu na dobra materialne i dobra kultury. Pan xxx zapytał, jakie związki chemiczne powstaną przy spaleniu plastików? Odpowiedzi udzielił Pan Leszek Wroński. Podczas spalania plastików wydziela się wiele związków chemicznych, które należy podzielić na grupy, ponieważ są one unieszkodliwiane w toku procesu technologicznego oczyszczania spalin. I tak dioksyny, furany, metale i ich tlenki są wyłapywane przez cząsteczki węgla aktywnego. S02, HCL, HF usuwane są w procesie reakcji z Ca(OH)2. NOx usuwane są w procesie redukcji do azotu. Pan xxx zapytał na ile węgiel aktywny jest skuteczny w oczyszczaniu spalin? Udzielono odpowiedzi, że w raportach są zawarte dane dotyczące skuteczności oczyszczania spalin. Węgiel aktywny jest niezwykle skuteczny ponad 90%. Pan xxx zapytał jak planowane instalacje ZTPOK mogą wpływać na wody gruntowe? Kolejny raz przedstawiono odległość, od wód gruntownych i powierzchniowych lokalizacji inwestycji. Przedstawiono technologię ZTPOK segment instalacji kanalizacyjnej ( system oczyszczania ścieków) i zabezpieczenia, które zapewnią prawidłową gospodarkę gruntowo wodną na terenie ZTPOK. Pan xxx zapytał jak głębokie może być posadowienie budynków ZTPOK? Na terenie lokalizacji BPP do około 20 m p.p.t. tak, aby nie zakłócić stosunków gruntowo wodnych. Pan xxx zapytał, jaki będzie wpływ gazów na instalacje korozja? Pan Leszek Wroński stwierdził, iż budowa takiego obiektu to także użycie odpowiednich materiałów i zabezpieczanie tych materiałów przeciw korozji. Pan xxx zapytał, co się może zdarzyć gdyby doszło do awarii? W celu z minimalizowania możliwości wystąpienia awarii, technologia spalania odpadów przedstawiona dla BTOM będzie zgodna z BAT/BREF. Przedstawiono zapisy,,raportu i wnioski, jakie mogą wystąpić awarie i jak należy się przed nimi zabezpieczyć. Pokazano koncepcje monitoringu instalacji, która ma zapewnić pełny wgląd w parametry spalania i nie dopuścić do żadnych odchyleń. Pan xxx zapytał czy były brane pod uwagę inne instalacje? Rozpatrywano również inne rozwiązania instalacyjne ZTPOK(odgazowywanie, piroliza). W celu wybrania planowanej technologii ZTPOK porównaną ją z BREF/BAT. Przeanalizowano doświadczenia światowe, europejskie w spalaniu odpadów. Również rozpatrywano proponowaną technologie w stosunku do zakładanych lokalizacji. Pan xxx zapytał, dlaczego BPP a nie MKUO, przecież tam jest składowisko i przeróbka śmieci? W celu przedstawienia wariantów lokalizacyjnych ZTPOK dla BTOM, przywołano materiał, Raportów. Pokazano dwie analizy SWOT, Wielokryterialna, które wykazały wyższość lokalizacji BPP nad lokalizacją MKUOK Pan xxx zapytał czy obliczono koszty budowy rurociągu w przypadku lokalizacji BPP i MKUO? 13
Na tym etapie nie określono dokładnych kosztów ZTPOK i rurociągu ciepłowniczego. Analizę finansową inwestycji wykonuje się na etapie STUDIUM WYKONALNOŚCI. Pan xx zapytał na ile lat jest przewidywana eksploatacja instalacji? Instalacja ma zakładany czas pracy na 30 lat. Jednak stwierdzono, że projekt ZTPOK jest tak przygotowywany, aby była możliwość ciągłej modernizacji instalacji tak, aby czas pracy instalacji był jak najdłuższy i mógł być wykorzystywany jak najdłużej. Pan xxx zapytał ile śmieci jest przywożonych, do MKUO (pojemność śmieciarek)? Na to pytanie udzielił odpowiedzi Pan Mieczysław Serafin, który odpowiedział o prowadzonej gospodarce odpadami na terenie Bydgoszczy. Przedstawił wielkości śmieciarek, które dowożą odpady na składowisko przy ulicy Prądocińskiej. Wielkości śmieciarek (6 14 ton). Również zabrał głos Pan Janusz Bordewicz, który przedstawił założenia gospodarki odpadami na terenie Bydgoszczy. Protokół spisano z nagrania elektronicznego nikt z obecnych nie wniósł sprzeciwu i zastrzeżeń do propozycji nagrania spotkania. Na tym protokół zakończono i podpisano. Czwarte spotkanie konsultacyjne z Ekspertem w ramach procedury wyłożenia raportów - 25 listopada 2008 roku, sala sesyjna NOT, godzina 16.00. Warsztaty dla nauczycieli pn: Zielona energia spojrzenie w przyszłość W dniu 26 września 2008 roku oraz 24 listopada 2008 roku odbyły się szkolenia dla nauczycieli ww. w siedzibie Kujawsko Pomorskiego Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy przy ulicy Gdańskiej. Szkolenie wzbudziło zainteresowanie wsród nauczycieli. Prezentacja szkoleniowa stanowi załacznik nr 2 do niniejszego Raportu. Konferencja dla naukowców i przedstawicieli organizacji technicznych - 1 grudnia 2008 roku, sala NOT godzina 13.00. 14
Wyjazd pierwszej grupy mieszkańców do spalarni odpadów komunalnych w Berlinie 5 stycznia 2009 roku - wizyta mieszkańców Bydgoszczy i Torunia w spalarni Ruhleben w Berlinie. W ramach prowadzonych konsultacji społecznych w sprawie budowie Zakładu Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych dla BTOM, 5 stycznia 2009 mieszkańcy Bydgoszczy i Torunia odwiedzili spalarnie odpadów komunalnych w Berlinie. Grupa 23-ech mieszkańców wysłuchała prelekcji dotyczącej najważniejszych aspektów funkcjonowania spalarni a także miała okazję uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania związane z termicznym przekształcaniem odpadów. Następnie pod opieką pracownika mieszkańcy udali się na zwiedzanie zakładu. Mieszkańcy byli zainteresowani ewentualną uciążliwością instalacji dla pobliskich osiedli, emisją odoru w zależności od pory roku, rodzajem użytych technologii a także awaryjnością zakładu. Kolejna kwestia dotyczyła organizacji całego zakładu, ilości zatrudnionych osób i wysokości wynagrodzeń pracowników spalarni. Spalarnia odpadów Ruhleben jest częścią systemu Berlińskich Zakładów Utylizacji Odpadów,. Jest jedyną tego typu instalacją w Berlinie i trzecią pod względem wielkości na terenie Niemiec. Zakład unieszkodliwia 520 000 ton odpadów rocznie, co stanowi około połowę wszystkich wytwarzanych przez miasto odpadów. Codziennie około 300 ciężarówek dostarcza odpady do spalarni. Produkty uboczne, jakie powstają po termicznym przekształceniu takie jak złom metali i żużle zostają odzyskane i sprzedawane. Żużle stosowane są w przemyśle budowlanym przy budowie dróg i rekultywacji składowisk. Popioły z instalacji oczyszczania spalin transportowane są do nieczynnych kopalni soli i składowane. Z 1 tony odpadów komunalnych powstaje około 230 kg żużla i 29kg popiołu. Bunkier odpadów berlińskiej instalacji ma 18m głębokości i 130m długości, mieści 20 000m3 odpadów. Tak duża pojemność bufora odpadów zapewnia ciągłość przetwarzania strumienia odpadów w pracującym 24h/ dobę zakładzie. Ciężarówki podjeżdżają do jednego z 20 stanowisk bezpośredniego rozładunku do bunkra. Specjalny system zasysania powietrza z bunkra zapobiega wydobywaniu się odorów na zewnątrz, o czym mogli przekonać się mieszkańcy podczas zwiedzania tego sektora. Kolejnym etapem wycieczki po terenie zakładu było składowisko odzyskanych metali i złomu a także miejsce leżakowania żużla. Pracownik spalarni zwrócił uwagę mieszkańców na bardzo rozbudowany system oczyszczania spalin. Jest to najdroższy element całej instalacji, jego koszt to 150 mln. euro. Normy emisji spalin w Niemczech należą do najostrzejszych w Europie, przy czym dane z monitoringu prowadzonego na terenie fabryki i pobliskich osiedli wskazują na poziom emisji niższy od wymaganego. W 2007 roku emisja dioksyn wyniosła 0,0015ng/nm3 przy normie 0,1, natomiast rtęci 0,0005 przy normie 0,03. Ostatnim etapem zwiedzania zakładu było centrum operacyjne i monitoringu. Spalarnia Ruhleben jest wyposażona w skomputeryzowany automatyczny system kontroli ABB 800xA, zapewniający stały i bezpośredni dostęp do wszystkich instalacji i procesów, jakie przebiegają na terenie zakładu. Na monitorach komputerów wyświetlany jest szczegółowy schemat zakładu m.in. z grafikami procesów w poszczególnych kotłach i listą alarmów. Operatorzy obserwują także proces przekształcania odpadów na ekranach wyświetlających obraz z kamer umieszczonych w poszczególnych sektorach zakładu. Podsumowując można stwierdzić, iż wizyta była najlepszym sposobem przekonania mieszkańców o funkcjonalności i bezpieczeństwie takich instalacji i stanowi jeden z ważniejszych etapów całych konsultacji społecznych w sprawie budowy ZTPOK na terenie Bydgoszczy. 15
Przykładowe zdjęcia z wyjazdu. 16
17
18
19
Reakcje medialne na realizację konsultacji społecznych. Prasa (media) reagowały w sposób umiarkowany. Zdarzało się, że popełniały błędy, lecz im dalej w czasie to reakcje prasy były coraz poprawniejsze. Zestawienie notatek, informacji stanowi załącznik nr 8 do niniejszego Raportu. Załączniki. ZAŁĄCZNIK NR 1 Listy obecności. ZAŁĄCZNIK NR 2 Elektroniczne zapisy przebiegu spotkań. ZAŁĄCZNIK NR 3 Prezentacje. ZAŁĄCZNIK NR 4 Prezentacja mapy społecznego konfliktu. ZAŁĄCZNIK NR 5 Prezentacja multimedialna, makieta spalarni, spot radiowy. ZAŁĄCZNIK NR 6 Wyjazd do spalarni: materiały informacyjne, lista obecności. ZAŁĄCZNIK NR 7 20
Artykuły prasowe i internetowe. 21