MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE POSADZKARZ 713 [05] Akceptuj: Minister Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Mieszkaniowej Zatwierdzam: Minister Edukacji Narodowej
I. ZAŁOENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE POSADZKARZ 1. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA 1.1. Umiejtnoci zawodowe stanowice kwalifikacje w zawodzie W wyniku realizacji kształcenia w zawodzie ucze powinien umie: organizowa, uytkowa i likwidowa stanowisko pracy w zakresie frontu robót podłogowych i okładzinowych, rozrónia materiały budowlane stosowane w robotach podłogowych i okładzinowych, okrela ich cechy techniczne i przydatno stosowania oraz składowa je i transportowa na stanowisko pracy, posługiwa si narzdziami, urzdzeniami i sprztem budowlanym nie wymagajcym oddzielnych uprawnie, czyta budowlan dokumentacj techniczn w zakresie architektonicznobudowlanym, wykonywa róne rodzaje konstrukcji podłóg w zalenoci od ich połoenia, przeznaczenia itd., wykonywa izolacje akustyczne, termiczne, przeciwwilgociowe, paroszczelne w podłogach i okładzinach cian, wykonywa podkłady w podłogach, wykonywa nawierzchnie podłogowe z materiałów mineralnych, drewna i tworzyw sztucznych, wykonywa okładziny cienne wewntrzne i zewntrzne, wykonywa remonty, naprawy i renowacje podłóg oraz okładzin, wykonywa przedmiary, pomiary inwentaryzacyjne i obmiary powykonawcze dla robót na stanowisku pracy, wykonywa zapotrzebowania i rozliczenie materiałowe w zakresie stanowiska pracy, korzysta z urzdze placu budowy, rozwizywa proste problemy techniczno-technologiczne na stanowisku pracy. 1
1.2. Wymagania psychofizyczne właciwe dla zawodu: ogólny dobry stan zdrowia, sprawno i wytrzymało fizyczna, spostrzegawczo, umiejtno koncentracji uwagi, umiejtno działania w zespole, podzielno uwagi, zrównowaenie emocjonalne, odpowiedzialno i zdyscyplinowanie, zdolno podejmowania samodzielnych decyzji odporno na lk wysokoci. 1.3. Przeciwwskazania zdrowotne: choroby układu krenia i układu oddechowego, choroby gocowe, choroby skóry, alergie skórne, dua krótkowzroczno i choroby siatkówki, upoledzenie słuchu, inwalidztwo koczyn, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, lk wysokoci, tendencje do omdle, padaczka. O przydatnoci do zawodu i zdolnoci do pracy w budownictwie orzeka lekarz. 2. Specyficzne wymagania zawodu Podstawowym celem kształcenia w zawodzie posadzkarza jest przygotowanie do wykonywania prac podłogowych i okładzinowych na 2
poziomie robotnika wykwalifikowanego (czeladnika) oraz wyposaenie absolwenta w wiedz i umiejtnoci niezbdne do dalszego kształcenia si w formach szkolnych i pozaszkolnych. Absolwent szkoły zasadniczej moe by zatrudniony na stanowiskach posadzkarsko-okładzinowych w firmach budowlanych oraz w rzemielniczych warsztatach remontowo-budowlanych. Moe podwysza kwalifikacje zawodowe przez ukoczenie nauki w systemie szkolnym /w trzyletnim technikum budowlanym na podbudowie szkoły zasadniczej) lub w systemie pozaszkolnym /tytuł mistrza/. Wyznacznikiem skutecznoci procesu dydaktycznego s ukształtowane umiejtnoci zawodowe, okrelone w celach kształcenia i realizowane w toku zaj praktycznych oraz w czasie nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Utworzono dwa bloki programowe, integrujce treci nauczania wokół istotnych problemów zawodowych, charakterystycznych dla zawodu posadzkarza. Blok pierwszy (A) obejmuje zagadnienia zwizane z bezporednim wykonywaniem robót na tle dokumentów okrelonych w bloku drugim (B). Blok pierwszy (A) technologia robót podłogowych i okładzinowych obejmuje umiejtnoci z zakresu: materiałoznawstwa, budownictwa ogólnego, technologii i wykonawstwa robót podłogowych i okładzinowych, bhp i ochrony rodowiska. Drugi blok (B) dokumentacja techniczna oraz podstawy działalnoci gospodarczej obejmuje umiejtnoci pozwalajce na praktyczne wykorzystanie dokumentacji technicznej przy wykonywaniu czynnoci zawodowych, czytanie rysunków budowlanych, wykonywanie szkiców i przeprowadzanie prostych pomiarów na stanowisku pracy, a take prowadzenie działalnoci gospodarczej w warunkach gospodarki rynkowej. Posadzkarz jest typowym zawodem dla procesu budowlanego zwizanym z pracami wykoczeniowymi. Kształcenie posadzkarzy w szkołach zawodowych powinno odbywa si przy współpracy z przedsibiorstwami budowlanymi i remontowymi oraz 3
rzemielniczymi warsztatami. Współpraca powinna uwzgldnia moliwoci odbywania zaj praktycznych na budowach oraz dostpu do nowoczesnych rozwiza technologicznych. 3. Warunki techniczne Szkoła podejmujca kształcenie w zawodzie posadzkarz powinna posiada pracownie przedmiotowe wyposaone w takie podstawowe rodki techniczne jak - rzutnik i ekran, - diaskop, - telewizor kolorowy, - odtwarzacz video. Proces kształcenia zawodowego powinien odbywa si w pracowniach: ogólnobudowlanej, w której uczniowie bd przyswaja wiedz i kształtowa wiadomoci w zakresie technologii robót budowlanych, a robót posadzkarskich w szczególnoci.jej funkcja obejmuje równie podstawy budownictwa ogólnego, elementów zagadnie przeciwpoarowych oraz bezpieczestwa i higieny pracy. Pracownia ta powinna by wyposaona w: próbki podstawowych materiałów i elementów budowlanych; modele i rysunki wskazujce czci budynków, rodzaje układów konstrukcyjnych i technologie realizacji; przerocza i filmy ilustrujce rodzaje narzdzi, urzdze i maszyn, organizacj stanowiska roboczego oraz procesy robocze przy wykonywaniu typowych robót posadzkarskich; próbki i eksponaty rónych asortymentów wyrobów ciennych i stropowych, okładzinowych i podłogowych; składniki zapraw; lepiki, materiały izolacyjne, kleje; plansze i filmy instruktaowe z zakresu bhp; apteczki pierwszej pomocy; przykładowe egzemplarze norm technicznych, aprobat technicznych, certyfikatów; egzemplarze katalogów i cenników niezbdnych przy obliczaniu kosztów robót posadzkarskich. 4
dokumentacji technicznej, która stworzy warunki do nabycia elementarnych umiejtnoci posługiwania si projektem budowlanym, a zwłaszcza rysunkami roboczymi. Pracownia moe te by wykorzystywana do realizacji podstaw kosztorysowania oraz wyceny robót. Pracownia ta powinna by wyposaona w: stanowiska krelarskie wraz z kompletem przyborów krelarskich /odrbne dla kadego ucznia/; modele i plansze figur płaskich i brył; przykładowe egzemplarze dokumentacji technicznej obiektów budowlanych; rysunki detali budowlanych; przykładowe egzemplarze norm, instrukcji technologicznych i katalogów. zaj praktycznych, która spełnia bdzie dwojak rol: warsztatu, umoliwiajcego wiczenia w rzemiole posadzkarskim i laboratorium, pozwalajcego na bezporednie zapoznanie si z podstawowymi materiałami budowlanymi i niektórymi ich właciwociami. Pracownia ta powinna by wyposaona w: komplety materiałów ciennych, stropowych, okładzinowych i podłogowych wraz z materiałami łczcymi je z podłoem; narzdzia i sprzt do wykonywania robót posadzkarskich i okładzinowych; stanowiska do wicze stymulujcych roboty posadzkarskie; wyposaenie laboratoryjne na poziomie laboratorium polowego, a zwłaszcza aparatura do badania czasu wizania spoiw, oznaczania frakcji kruszywa naturalnego i wytrzymałoci zapraw; próbki materiałów izolacyjnych stosowanych w robotach posadzkarskich. Pracownie spełnia powinny dwie podstawowe funkcje. Pierwsza to przyswojenie przez ucznia elementarnych poj i wyobrae o zawodzie, najczciej jeszcze przed pierwszym kontaktem z budow. Jest to wic swego rodzaju funkcja propedeutyczna: wstpne zapoznanie si z podstawowymi materiałami, narzdziami i urzdzeniami na stanowisku 5
pracy. Funkcja druga ma charakter wyrównawczy, wie si z systematyzacj i uzupełnieniem wiedzy i umiejtnoci zdobytych w rónym zakresie i stopniu biegłoci w warunkach produkcji budowlanej. 4. Warunki kadrowe Wymagania w zakresie kwalifikacji nauczycieli powinny by zgodne z Rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 padziernika 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz okrelenia szkół i wypadków, w których mona zatrudnia nauczycieli nie majcych wyszego wykształcenia (Dz. U. Nr 98, poz. 433 oraz z 1994r. Nr 5, poz. 19 i Nr 109, poz. 521). 5. Kształcenie w rónych typach szkół i formach organizacyjnych W szkołach zasadniczych zarówno dla młodziey jak i dla dorosłych realizuje si 2 bloki programowe obejmujce równie zajcia praktyczne we wszystkich klasach (bez praktyk zawodowych). Zakres kształcenia zawodowego okrelaj umiejtnoci zawodowe, czyli kwalifikacje w zawodzie oraz okrelony podział treci kształcenia w blokach programowych. 6. Powizanie kształcenia zawodowego z kształceniem ogólnym Kształcenie ogólne stanowi niezbdn podbudow kształcenia zawodowego. Wszdzie tam, gdzie jest to moliwe, powinna istnie korelacja midzyprzedmiotowa; szczególn uwag naley zwróci na skorelowanie treci kształcenia matematyki, fizyki i chemii z treciami ujtymi w blokach programowych w niniejszej podstawie programowej. Treci realizowane w przedmiocie matematyka powinny ułatwi uczniowi zapotrzebowanie i rozliczenie materiałów, sporzdzanie kalkulacji i wymiarowanie dokumentacji. Wybrane działy fizyki powinny pozwoli na lepsze zrozumienie zagadnie 6
akustycznych, izolacyjnoci cieplnej i przeciwwilgociowej w robotach podłogowych. Treci realizowane w przedmiocie chemia powinny pomóc w wykorzystaniu znajomoci reakcji chemicznych przy doborze materiałów i wykonywaniu robót. Przedmioty humanistyczne winny ułatwi przyszłemu posadzkarzowi prezentacj siebie jako fachowca, a take przygotowanie oferty pracy i dokonywanie zapisów w rónego rodzaju dokumentach budowlanych. II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE NAZWA BLOKU PROGRAMOWEGO MINIMALNA LICZBA GODZIN W CYKLU KSZTAŁCENIA w % *) BLOK A TECHNOLOGIA ROBÓT PODŁOGO- 68 WYCH I OKŁADZINOWYCH BLOK B DOKUMENTACJA TECHNICZNA 12 oraz PODSTAWY DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ RAZEM: 80 **) *) Podział na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodziey jak i dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej) **) 20% pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów na dostosowanie kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy (w tym specjalizacje) 7
III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA W BLOKACH PROGRAMOWYCH A. TECHNOLOGIA ROBÓT PODŁOGOWYCH I OKŁADZINOWYCH 1. Cele kształcenia Ucze w wyniku kształcenia powinien umie: organizowa stanowisko pracy posadzkarza zgodnie z wymogami technologicznymi, bhp, ochrony rodowiska i zasadami ergonomii, dokonywa doboru i selekcji materiałów budowlanych, przygotowywa zaprawy i mieszanki betonowe na podkłady i nawierzchnie podłogowe, dokonywa doboru narzdzi i sprztu niezbdnych do wykonywania zada zawodowych, transportowa na stanowisko pracy materiały i sprzt budowlany niezbdny do wykonywania prac zawodowych, składowa materiały podłogowe i okładzinowe, dokonywa wyboru odpowiedniej konstrukcji podłogi, wykonywa podłoa na gruncie oraz przygotowywa podłoa pod podłogi, wykonywa izolacje paroszczelne, wodoszczelne, przeciwwilgociowe, termiczne i akustyczne, wykonywa warstw ochronn, wykonywa podkłady pod róne nawierzchnie podłogowe, wykonywa nawierzchnie podłogowe z materiałów mineralnych, drewna, materiałów drewnopochodnych, z tworzyw sztucznych, wykonywa remonty, naprawy i renowacje podłóg i okładzin, wykonywa okładziny cienne wewntrzne i zewntrzne, wykonywa proste czynnoci pomocnicze (murarskie, tynkarskie betoniarskie, zbrojarskie), zamawia i rozlicza materiały na stanowisku pracy, dokonywa oceny jakoci i prawidłowoci wykonywanych robót podłogowych i okładzinowych, 8
dokonywa przedmiaru i obmiaru robót podłogowych i okładzinowych, stosowa przepisy bhp, przeciwpoarowe i ochrony rodowiska. udziela pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. 2. Treci kształcenia (działy programowe bloku A) I : Wprowadzenie do zawodu posadzkarza II: Ogólne wiadomoci o budowlach III: Roboty podłogowe: podłoa na gruncie; przygotowanie podłoy pod podłogi, izolacje przeciwwilgociowe, paroszczelne i wodoszczelne, izolacje termiczne i akustyczne, warstwy ochronne, podkłady, nawierzchnie. IV: Roboty okładzinowe: przygotowanie podłoy pod okładziny, okładziny wewntrzne i zewntrzne. V: Roboty pomocnicze: pomocnicze roboty murarskie, betoniarskie i zbrojarskie, tynki zwykłe zewntrzne i wewntrzne. VI: Naprawy i remonty podłóg i okładzin technologia robót remontowych, naprawczych i renowacyjnych podłóg i okładzin VII: Obmiar i odbiór robót podłogowych i okładzinowych - zasady odbioru robót - rozliczenia materiałowe VIII: Zaplecze budowy 9
3. Zalecenia dotyczce oceniania: Wiadomoci i umiejtnoci zdobyte w procesie nauczania - uczenia si treci zawartych w kadym dziale programowym powinny by oceniane oddzielnie. Przy ocenianiu naley stosowa obowizujc, szeciostopniow skal ocen. Badanie efektywnoci nauczania powinno uwzgldnia rónego rodzaju pomiary dydaktyczne. Pomiar dydaktyczny naley realizowa przez: - testy sprawdzajce wielostopniowe, wielozadaniowe, uwzgldniajce poziomy wymaga: A - zapamitanie wiadomoci B - zrozumienie wiadomoci - symulacyjne sprawdziany praktyczne sprawdzajce umiejtnoci na nastpujcych poziomach: C - stosowanie wiadomoci w sytuacjach typowych D - stosowanie wiadomoci w sytuacjach nietypowych /dla uczniów uzdolnionych/ - zadania praktyczne uwzgldniajce cztery poziomy wymaga: A - naladowanie działania B - odtwarzanie działania C - sprawno w stałych warunkach D - sprawno w warunkach nietypowych Konieczne jest, aby ucze zaliczył kady z działów programowych. 10
B DOKUMENTACJA TECHNICZNA oraz PODSTAWY DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ 1. Cele kształcenia Ucze w wyniku kształcenia powinien umie: czyta budowlan dokumentacj techniczn podstawow w zakresie architektoniczno-budowlanym, posługiwa si dokumentacj przy wykonywaniu prac podłogowych i okładzinowych, posługiwa si prostym sprztem pomiarowym i wykorzystywa wyniki pomiarów na stanowisku pracy, wykonywa proste rysunki elementów budowlanych, wykonywa odrczne szkice robocze, dobiera układy kompozycyjne posadzek i okładzin z zastosowaniem zasad doboru barw, złudze optycznych i ornamentyki, okrela podstawowe pojcia z dziedziny ekonomii i gospodarki rynkowej oraz relacje midzy nimi, uwzgldnia mechanizmy rynkowe w fazie podejmowania robót i ich realizacji, stosowa zasady prawa budowlanego, bankowego, podatkowego, korzysta z kodeksu pracy, tworzy dokumenty rónego typu w tym: dokumenty wymagane przy podejmowaniu pracy, zakładaniu własnej firmy, dokumenty rozliczeniowe i podatkowe. 2. Treci kształcenia (działy programowe w bloku B) I : Elementy rysunku technicznego II: Podstawowe konstrukcje geometryczne III: Rzuty prostoktne i aksonometryczne IV: Rysunek architektoniczno-budowlany V: Rysunek odrczny 11
VI: Czytanie dokumentacji technicznej inwestycji budowlanej VII: Sporzdzanie prostych rysunków roboczych - rysunki podłóg i okładzin, - zasady doboru barw VIII: Elementy miernictwa budowlanego IX: Wiadomoci wstpne o gospodarce X: Podmiot gospodarczy i jego pracownicy XI: Podejmowanie działalnoci gospodarczej 3. Zalecenia dotyczce oceniania: Wiadomoci i umiejtnoci zdobyte w procesie nauczania - uczenia si treci zawartych w kadym dziale programowym powinny by oceniane oddzielnie. Przy ocenianiu naley stosowa obowizujc, szeciostopniow skal ocen. Badanie efektywnoci nauczania powinno uwzgldnia rónego rodzaju pomiary dydaktyczne. Pomiar dydaktyczny powinien te uwzgldnia testy sprawdzajce i sprawdziany praktyczne. Konieczne jest, aby ucze zaliczył kady z działów programowych. Pomiar dydaktyczny naley realizowa przez: - testy sprawdzajce wielostopniowe, wielozadaniowe, uwzgldniajce poziomy wymaga: A - zapamitanie wiadomoci B - zrozumienie wiadomoci - symulacyjne sprawdziany praktyczne sprawdzajce umiejtnoci na nastpujcych poziomach: C - stosowanie wiadomoci w sytuacjach typowych D stosowanie wiadomoci w sytuacjach nietypowych /dla uczniów uzdolnionych/ 12
- zadania praktyczne uwzgldniajce cztery poziomy wymaga: A - naladowanie działania B - odtwarzanie działania C - sprawno w stałych warunkach D - sprawno w warunkach nietypowych Uwagi ogólne dotyczce oceniania wspólne dla wszystkich bloków programowych: Przy ocenianiu uczniów naley przyj nastpujce zasady: ucze musi opanowa wszystkie umiejtnoci, wynik sprawdzenia opanowania poszczególnych umiejtnoci ma charakter alternatywny: ucze umie bd nie umie wykona zadania, opanowanie umiejtnoci moe cechowa si rón biegłoci, np. w sensie szybkoci wykonywania zadania, rodzaju i liczby popełnionych i skorygowanych lub nieskorygowanych błdów itp.; wane jest aby: a) stopie biegłoci miał swe odbicie w ocenie, b) został okrelony i był uwzgldniony pewien minimalny stopie biegłoci, umoliwiajcy zaliczenie zadania. 13