INFORMACJA W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ PROFIL PRAKTYCZNY STUDIA STACJONARNE MODUŁ PODSTAWOWY/KIERUNKOWY Automatyczne systemy biblioteczno-informacyjne Biblioteki w procesie komunikacji społecznej Biblioteki w systemie edukacji Desktop Publishing Elementy statystyki Filozofia i etyka informacji Historia mediów Historia Polski XX w. Historia powszechna XX w. Język łaciński Kultura książki Metadane. Opracowanie formalne dokumentów Metadane. Opracowanie rzeczowe dokumentów Nauka o informacji Naukoznawstwo Podstawy prawne działalności informacyjnej Podstawy projektowania witryn WWW Reklama i PR Socjologia Społeczeństwo informacyjne Użytkownicy informacji Wprowadzenie do zagadnień kultury Współczesny rynek mediów Wstęp do systemów zarządzania bazami danych Wybrane zagadnienia literatury powszechnej Wykład monograficzny Źródła informacji
Lp. Przedmiot Semestr Wykłady - liczba godzin Ćwiczenia - liczba godzin Laboratoria - liczba godzin 1. 2. 3. Automatyczne systemy biblioteczno-informacyjne Zaznajomienie z wybranymi automatycznymi systemami biblioteczno-informacyjnym; struktura systemów; funkcje; sposoby wyszukiwania; podstawowe zasady administrowania systemem; wyszukiwanie według dostępnych kryteriów. Obsługa systemu, m.in. wprowadzanie rekordów w formacie MARC 21, modyfikacja opisów bibliograficznych; kopiowanie rekordów z baz dostępnych w Internecie; obsługa wypożyczalni, modułu gromadzenia. Biblioteki w procesie komunikacji społecznej Poznanie podstawowej terminologii bibliotekarskiej i organizacji pracy w bibliotece; zapoznanie ze współczesnymi problemami bibliotekarstwa w Polsce i na świecie; przedstawienie obowiązujących tendencji rozwoju bibliotekarstwa. Przygotowanie do zmian zachodzących w organizacji bibliotek i zawodzie bibliotekarza; dokonywanie oceny przydatności zastosowanych rozwiązań organizacji pracy w bibliotekach. Biblioteki w systemie edukacji Wykład: współczesna biblioteka szkolna i pedagogiczna. Podstawy prawne funkcjonowania bibliotek szkolnych, pedagogicznych i publicznych. Organizacja bibliotek. Zarządzanie bibliotekami. Promocja biblioteki. Proces kształcenia i wychowania w zreformowanej szkole. Działalność pedagogiczna bibliotekarza. Kadra biblioteczna. Użytkownicy biblioteki. Praca pedagogiczna z różnymi kategoriami czytelników. Praca biblioteki w środowisku; współdziałanie bibliotek z innymi instytucjami oświaty i kultury. Edukacja czytelnicza, informacyjna i medialna we współczesnej szkole i bibliotece. Ćwiczenia: prawne, kadrowe, organizacyjno-techniczne i administracyjne przygotowanie bibliotek do realizacji zadań dydaktycznych, opiekuńczo-wychowawczych i kulturalnych. Praca pedagogiczna biblioteki: nauczanie, wychowanie, metody i formy pracy, zajęcia nielekcyjne, proces samokształcenia i 5 30 1, 2, 3 20 55 4 15 30 2
kształcenia ustawicznego, kultura czytelnicza, kultura informacyjna. Praca pedagogiczna z czytelnikiem indywidualnym, zespołowym i zbiorowym; podstawy biblioterapii w bibliotece. Elementy edukacji czytelniczej, informacyjnej i medialnej. Desktop Publishing 4. Dostarczenie wiedzy i informacji na temat przygotowania książki i gazety do druku oraz ekspozycji w Internecie. Projektowanie stron tytułowych gazety. Planowanie stron tekstowych gazety. Tworzenie makiet. Wykonanie składu i łamania kolumny gazety. Ekspozycja kolumny gazetowej w formie drukowanej i publikacja treści w Internecie. Tworzenie form nie gazetowych z wykorzystaniem pogłębionej wiedzy i zaawansowanych umiejętności. 1 15 Elementy statystyki 5. Przedmiot i zadania statystyki. Główne gałęzie statystyki. Statystyka publiczna w Polsce i w świecie. Zadania Głównego Urzędu Statystycznego. Podstawowe pojęcia statystyczne. Rodzaje cech statystycznych. Badanie statystyczne i jego etapy. Pozyskiwanie danych. Rozkład cechy statystycznej i jego graficzna prezentacja. Ocena położenia, dyspersji, asymetrii i koncentracji rozkładu cechy. Analiza korelacji i analiza regresji. Badanie dynamiki zjawisk. Korzystanie z elektronicznych zasobów informacyjnych z zakresu statystyki publicznej. Opracowanie i prezentacja materiału statystycznego. Wyznaczanie i interpretowanie charakterystyk liczbowych struktury zbiorowości (miary ogólne, miary położenia, zmienności, asymetrii) dla danych niepogrupowanych i pogrupowanych. Analiza korelacji i regresji - wyznaczanie i interpretowanie współczynnika korelacji liniowej, współczynnika korelacji rang, konstruowanie liniowej funkcji regresji i badanie jej dopasowania do danych empirycznych. Elementy analizy dynamiki zjawisk. 2 15 15 Filozofia i etyka informacji 6. Teoria informacji, nauka o informacji a filozofia. Potoczne pojęcie informacji i w ramach koncepcji (ilościowej) shannonowskiej. Informacja jako kategoria filozoficzna; informacja jako element struktury świata, obecność metafory komputerowej i sieciowej we współczesnym obrazie świata. Filozoficzne aspekty teorii systemów, modelowania i symulacji; problem tzw. golema i sztucznej inteligencji. Status filozoficzny informacji w 5 15 3
informatologii (nauce o informacji). Etyczne aspekty przepływu informacji problem odpowiedzialności w perspektywie społeczeństwa informacyjnego. Etyka zawodowa pracownika informacji i brokera informacji; kodeks wg Association of Independent Information Professionals, wybrane punkty polskiego Kodeksu etyki bibliotekarza i pracownika informacji. 7. 8. 9. 10. 11. Historia mediów Poznanie mechanizmów rozwoju rynku mediów: książka, prasa, radio, telewizja; poznanie szczególnej roli książki i bibliotek w Polsce. Dokonywanie analizy faktów historycznych dotyczących społecznej roli mediów na przestrzeni dziejów. Historia Polski XX w. Zapoznanie z najważniejszymi faktami i datami w dziejach Polski XX w. Historia powszechna XX w. Zapoznanie z najważniejszymi wydarzeniami dziejowymi w historii powszechnej Europy, a także Azji i Ameryki; zapoznanie z najważniejszymi, przełomowymi datami XX w. Język łaciński Zapoznanie z regułami gramatycznymi i leksyką języka łacińskiego oraz wybranymi zagadnieniami z kultury antycznej. Kształtowanie umiejętności rozumienia i stosowania terminologii łacińskiej funkcjonującej w języku polskim, językach obcych i nomenklaturze naukowej oraz przekładu tekstów, rozumienia często cytowanych zwrotów i sentencji łacińskich. Kultura książki Przekazanie wiedzy z zakresu podstawowych pojęć bibliologicznych, ukazanie systemu książki i jej funkcji społecznych zarówno w perspektywie historycznej, jak i współczesnej, pokazanie znaczenia kultury książki w dziedzictwie narodowym. Kształtowanie umiejętności określania roli książki w dawnej i współczesnej w kulturze. Kształtowanie 1, 2 30 45 2 30 1 30 1, 2 60 3 15 15 4
świadomości powiązań pomiędzy różnymi dziedzinami wiedzy a kulturą książki. 12. 13. 14. 15. Metadane. Opracowanie formalne dokumentów Zapoznanie z zasadami opracowania formalnego dokumentów (terminologia, normy). Nabycie umiejętności tworzenia opisów bibliograficznych różnego rodzaju dokumentów oraz korzystania z dokumentów normatywnych. Metadane. Opracowanie rzeczowe dokumentów Zapoznanie z teorią opracowania rzeczowego, z rodzajami katalogów rzeczowych oraz językami informacyjno-wyszukiwawczymi, stosowanymi w tradycyjnych i elektronicznych katalogach bibliotecznych. Nabycie umiejętności analizy treści dokumentów oraz tworzenia charakterystyki wyszukiwawczej dokumentów z wykorzystaniem języka informacyjno-wyszukiwawczego. Nauka o informacji Zapoznanie ze specyfiką działalności informacyjnej w różnych typach bibliotek; poznanie różnych rodzajów źródeł informacji oraz wydawnictw informacyjnych (bezpośrednich i pośrednich) oraz ich wykorzystanie w działalności informacyjnej; wprowadzenie do zagadnień języków informacyjno-wyszukiwawczych poznanie podstawowych definicji i grup języków informacyjnych. Kształtowanie podstawowych umiejętności wymaganych przy wykonywaniu zawodu pracownika informacji sporządzenie karty dokumentacyjnej; gromadzenie, opracowanie, przetwarzanie i udostępnianie źródeł informacji. Naukoznawstwo Powstanie i ewolucja naukoznawstwa (z uwzględnieniem wkładu polskich teoretyków nauki). Fenomen nauki w dziejach i współcześnie (elementy historii nauki). Wielość i jedność nauki (w tym: klasyfikacje nauk). Natura nauki (w tym: aspekty dynamiki, problem pseudonauki, komunikacji naukowej). Nauka w kulturze i społeczeństwie (w tym: relacja między nauką a techniką, sztuką, moralnością, religią). 2, 3 60 3 10 30 4 15 30 5 15 15 5
Podstawy prawne działalności informacyjnej 16. Zdobycie ogólnej wiedzy na temat stanowienia, obowiązywania i stosowania prawa; poznanie przepisów prawnych dotyczących prowadzenia działalności informacyjnej; rozumienie języka prawnego i prawniczego. Wdrażanie do realizacji zadań związanych z działalnością informacyjną zgodnie z przepisami prawa; przygotowanie do właściwej interpretacji aktów prawnych, prawidłowego konstruowania dokumentów wewnętrznych (statutów, regulaminów); przygotowanie do oceny i rozwiązywania problemów związanych z powstawaniem, funkcjonowaniem, działalnością, likwidacją instytucji informacji. 5 10 20 Podstawy projektowania witryn WWW 17. Przekazanie podstawowej wiedzy na temat technologii tworzenia stron WWW, zapoznanie z narzędziami wspomagającymi tworzenie stron WWW, zapoznanie ze standardem HTML5 strukturą dokumentu, rodzajami i konstrukcją znaczników, przekazanie podstawowych informacji na temat kaskadowych arkuszy stylów. Przygotowanie do zastosowania wiedzy i umiejętności do wykonania prostych stron oraz edycji dokumentów HTML. 4 10 15 Reklama i PR 18. Przekazanie podstawowych wiadomości na temat procesów komunikacyjnych, reklamy i PR (rodzajów, celów, strategii reklamowych, ich komponentów, efektywności kampanii reklamowych, ich odbiorców); uświadomienie dynamiki przemian kulturowych, społecznych i technologicznych oraz wynikających z nich zmianami potrzeb i oczekiwań odbiorców reklamy. Kształtowanie umiejętności: rozpoznawania współczesnych uwarunkowań reklamy, psychologicznych mechanizmów, technik perswazyjnych. Przygotowanie do oceny i rozwiązywania problemów etycznych i prawnych związanych z reklamą i PR; wdrażanie do samodzielnego przygotowania kampanii reklamowych, opracowania skutecznego przekazu reklamowego. 3 15 30 19. Socjologia Wykład historia rozwoju myśli socjologicznej. Współczesna socjologia jako nauka. 2 15 15 6
Podstawy teorii socjologicznej. Istota teorii socjologicznej. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Funkcje socjologii. Style uprawiania socjologii. Ćwiczenia narzędzia badawcze socjologii. Metodologia nauk społecznych. Fenomen życia społecznego. Analiza społeczeństwa: zagadnienie mikrostruktur i makrostruktur. Rodzina jako kategoria socjologiczna. Kultura i jej wpływ na życie społeczne. Osobowość a społeczeństwo. Społeczności lokalne. Społeczeństwo współczesne. Władza jako zjawisko socjologiczne. Nowe problemy socjologii religii zjawisko religijności peryferyjnej. 20. 21. 22. 23. Społeczeństwo informacyjne Zapoznanie z problematyką tzw. społeczeństwa informacji (SI) oraz z historią zespołu zjawisk społeczno-polityczno-gospodarczych i kategoriami pojęciowymi związanymi z SI. Wykształcenie umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy nt. SI w praktyce zawodowej. Kształtowanie świadomości zagrożeń płynących ze strony nadużywania wykorzystywanych technik informacyjnych. Użytkownicy informacji Zapoznanie z podstawowymi problemami i uwarunkowaniami organizacji czytelnictwa oraz badań czytelniczych, z kategoriami użytkowników informacji i modelami zachowań informacyjnych. Przygotowanie do realizacji zadań związanych z planowaniem, organizacją i badaniem czytelnictwa różnych grup wiekowych, społecznych i zawodowych; planowanie i próby organizacji różnych form pracy z użytkownikiem informacji. Wprowadzenie do zagadnień kultury Zapoznanie ze współczesnymi nurtami kultury światowej i polskiej. Przygotowanie do odkodowania znaczenia kryzysów wartości po I i II wojnie światowej oraz w dobie Internetu. Współczesny rynek mediów Zdobycie ogólnej wiedzy na temat współczesnego rynku mediów: podmiotów gospodarczych (instytucji i osób fizycznych), mechanizmów rządzących rynkiem 3 15 3, 4 10 40 3 15 15 1, 2 30 30 7
mediów, a także relacji między uczestnikami rynku mediów. Przygotowanie do realizacji zadań oraz do oceny i rozwiązywania problemów związanych z funkcjonowaniem i finansowaniem mediów; doskonalenie umiejętności promocji mediów, a także wyszukiwania, selekcji i przetwarzania różnorodnych źródeł informacji. 24. 25. Wstęp do systemów zarządzania bazami danych Zapoznanie z podstawowymi pojęciami i koncepcjami technologii systemów baz danych, niezbędnymi do poprawnego projektowania, korzystania i implementacji systemów baz danych; zapoznanie z podstawowymi zasadami modelowania i projektowania baz danych; zapoznanie z relacyjnym modelem danych, standardowym językiem baz danych SQL. Kształtowanie umiejętności projektowania prostych struktur danych w relacyjnych bazach danych; kształtowanie umiejętności manipulowania danymi w relacyjnych bazach danych. Wybrane zagadnienia literatury powszechnej Zapoznanie ze współczesnymi nurtami i prądami literatury światowej i polskiej oraz podstawowymi tekstami literatury dla dzieci i młodzieży; ukazanie przemian w obrębie literatury dla dzieci i młodzieży na przestrzeni epok literackich. Wykształcenie umiejętności poprawnej metodologicznie interpretacji tekstów literackich. Kształtowanie postawy umiejętnego korzystania z dóbr życia literackiego, uwrażliwienie na rolę literatury w rozwoju psychologicznym i intelektualnym człowieka. 1 15 1 15 20 26. Wykład monograficzny 6 30 27. Źródła informacji Przekazanie wiedzy dotyczącej systematyki źródeł informacji; zapoznanie z różnorodnymi źródłami informacji i sposobami organizacji informacji w źródłach. Kształtowanie umiejętności przeszukiwania źródeł informacji i tworzenia bibliograficznych źródeł informacji. Kształtowanie postawy krytycznej oceny odszukanych informacji 1, 2, 3 25 75 8