GSP046 KARTY PRACY Język polski Pakiet 2. Imię i nazwisko ucznia....................................... Klasa............... Numer w dzienniku.....................
Instrukcja Uważnie czytaj teksty zadań i polecenia. Rozwiązania wpisuj długopisem lub piórem. Nie używaj długopisu w kolorze czerwonym. W zadaniach, w których masz do wyboru odpowiedź A, B, C lub D, otocz kółkiem poprawną odpowiedź. Jeżeli się pomylisz, przekreśl źle wybraną odpowiedź i otocz kółkiem poprawną. Odpowiedzi do zadań zapisz czytelnym pismem w wyznaczonym miejscu. Na rozwiązanie zadań masz 40 minut. Życzymy powodzenia! 12
W tym nastroju doczekał jakoś do końca lekcji. Myślał, że Melania podejdzie może jeszcze do niego na którejś przerwie, ale nic takiego się nie stało, a on sam z góry wykluczał zrobienie pierwszego kroku. Po ostatniej lekcji, ociągając się, jak mógł najdłużej, wyszedł wreszcie ze szkoły. Nigdzie jej nie zobaczył. Na przystanku też nie. Dlaczego tak go potraktowała?! Sprawiła mu tym wielką przykrość. Czuł się do tego stopnia zawiedziony, że nie myślał już nawet o planowanej wycieczce. Zresztą ósemki nie przyjeżdżały, a on chciał właśnie teraz udowodnić sobie, że wcale go nie rozczarowała i bardzo dobrze się bawi. Bez niej. I właściwie nie wiedząc kiedy, zmienił plany. Przeszedł kładką na drugą stronę trasy i wsiadł w pierwszy autobus jadący do centrum. Decyzja była tak szybka i niespodziewana, że Mikołaj trochę się przestraszył. Nie znał miasta zbyt dobrze. Wszędzie wożony przez rodziców nie wiedział nawet, jak nazywają się mniejsze ulice i jakimi autobusami można tam dojechać. Cóż dopiero mówić o powrocie! Precyzyjny plan, który miał w głowie, nagle się zawalił. Zbiegając schodkami z kładki i wskakując do zamykającego drzwi autobusu 415, czuł się świetnie, ale chwilę później, patrząc na Wisłę szarzejącą w dole pod mostem Berlinga¹, zasępił się. Nagłe decyzje nie były jego specjalnością. Miał raczej naturę stratega: najpierw przygotowywał się wewnętrznie do sprawy, potem próbował przewidzieć okoliczności, jakie mogłyby przeszkodzić realizacji pomysłu. Gdy wreszcie przystępował do działania, nie błądził po omacku, tylko śmiało zdążał do celu. Ale dziś nie zastosował tej metody. Chcąc udowodnić coś komuś, kogo nawet nie było w pobliżu, komu w dodatku nigdy pewnie tego nie powie, postąpił wbrew sobie i swoim zasadom. Rzucanie się na żywioł zawsze traktował z podejrzliwością. Ej, co ja robię?! pomyślał lekko podszyty strachem. W autobusie panowała jednak spokojna, prawie senna atmosfera. Niewielu pasażerów, wszyscy zapatrzeni w swe myśli, nieobecni. Mikołaj poczuł się bezpiecznie, stanął przy oknie i przyglądał się mijanemu właśnie stadionowi Legii oraz zieleniejącej w dole Agrykoli, z wolna nabierając pewności siebie. Co mi się może stać? To miejsce publiczne. Póki jestem w autobusie, jest w porządku. Na przystanku Metro² Politechnika 415 jednak opustoszało, a do pętli Huta było niebezpiecznie daleko, kilkanaście przystanków, zbyt wiele jak na pierwszy samotny wypad. Zbyt wiele jak dla kogoś, kto nigdy nie był hazardzistą. Mikołaj zaczął więc studiować trasę linii, by znaleźć dogodne miejsce do przesiadki. I znalazł je szybciej, niż przypuszczał. Następny przystanek to był plac Konstytucji. Koniec podróży. Nie zastanawiając się już dłużej, wysiadł. Jestem w centrum! stwierdził i natychmiast rozejrzał się ostrożnie w poszukiwaniu ukrytej kamery. Ale jego pojawienie się nie wywołało ogólnego poruszenia, zbiegowiska gapiów, nalotu reporterów ze wszystkich stacji telewizyjnych. Przechodnie nie zwrócili na niego najmniejszej uwagi, szli obojętnie, spiesząc ku swoim tajemniczym celom. On zaś udał się do sklepu muzycznego Riff, znajdującego się po drugiej stronie placu.
Wcześniej wielokrotnie miał ochotę tam wejść i niepoganiany przez ojca buszować wśród instrumentów, ile dusza zapragnie. Zawsze kiedy byli w pobliżu, myślał sobie: Kiedyś tu przyjadę! Zupełnie sam!. Kiedyś? Więc czemu nie dziś? Trochę nieśmiało otworzył drzwi. M. Gutowska-Adamczyk, 220 linii, Egmont, Warszawa 2006, s. 54 56. ¹ Most Łazienkowski w latach 1981-1998 most im. gen. Zygmunta Berlinga. ² metro kolej podziemna; pierwszy odcinek warszawskiego metra długości 11 km został oddany do użytku w 1995 roku. 1. Napisz w jednym zdaniu pojedynczym, w jakim mieście rozgrywa się akcja powyższego fragmentu powieści......... 2. Kto jest bohaterem tekstu 220 linii? A. Mały chłopiec, który zgubił się w drodze do szkoły. B. Nastolatek, który wyrusza w pierwszą samodzielną podróż po rodzinnym mieście. C. Nastolatek, który przeprowadził się do obcego miasta i próbuje dojechać do szkoły. D. Młody, zmęczony obowiązkami mężczyzna, który pragnie uciec od codziennych problemów. 3. Jaki narrator opowiada w przytoczonym fragmencie powieści? A. Pierwszoosobowy, który mówi o swoich uczuciach. B. Pierwszoosobowy, który niewiele wie o oglądanym świecie. C. Trzecioosobowy, który dokładnie zna myśli i uczucia bohatera. D. Trzecioosobowy, który nie ma pełnej wiedzy o przeżyciach bohatera. 4. Które elementy opisywanej rzeczywistości pozwalają stwierdzić, że akcja powieści rozgrywa się pod koniec XX wieku? A. Przystanek metra i nazwa mostu. B. Przystanek autobusowy i szkoła. C. Centrum miasta i nazwa rzeki. D. Sklep muzyczny i stadion.
5. Odszukaj w trzecim akapicie zdanie, które informuje o podjęciu przez bohatera decyzji o rozpoczęciu podróży po mieście. Zapisz cztery pierwsze wyrazy tego wypowiedzenia..... 6. Które zdanie pierwszego akapitu jest oceną decyzji o rozpoczęciu podróży? A. [ ] była tak szybka i niespodziewana [ ]. B. Czuł się do tego stopnia zawiedziony [ ]. C. [ ] nie wiedząc kiedy, zmienił plany. D. Sprawiła mu tym wielką przykrość. 7. Na podstawie pierwszego akapitu wyjaśnij przyczyny emocji bohatera. Wpisz w lukę poprawne dokończenie zdania. Mikołaj się przestraszył, ponieważ.................................................. 8. Odtwórz na planie miasta trasę podróży Mikołaja. Wpisz w każdą lukę literę przyporządkowaną odpowiedniej informacji. A. Metro Politechnika. B. początek podróży. C. koniec podróży. D. most Berlinga.
9. Objaśnij zwroty i wyrażenia pojawiające się w tekście. Podkreśl obok każdego z nich literę przyporządkowaną odpowiedniemu wyjaśnieniu. być hazardzistą A / B / C / D / E ile dusza zapragnie A / B / C / D / E podszyty strachem A / B / C / D / E rzucać się na żywioł A / B / C / D / E traktować z podejrzliwością A / B / C / D / E A. działać odruchowo, bez przemyślenia, pod wpływem emocji B. podejmować ryzyko, wystawiać się na niebezpieczeństwo C. mieć wszystkiego do woli, w dowolnej ilości D. odnosić się nieufnie, z niedowierzaniem E. być lękliwym, tchórzliwym 10. Na podstawie trzeciego akapitu wyjaśnij, kogo można nazwać strategiem. Zapisz swoje wyjaśnienie. strateg................................................................. 11. Odszukaj podmiot i orzeczenie w zdaniu: [ ] jego pojawienie się nie wywołało ogólnego poruszenia [ ]. Wpisz w każdą lukę odpowiedni wyraz. podmiot............................................................... orzeczenie.............................................................
Krzysztof Kolumb (1451 1506) był żeglarzem pozostającym w służbie hiszpańskiej, odkrywcą Ameryki, jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach odkryć geograficznych i żeglugi. Od 1476 roku przebywał w Portugalii i uczestniczył w dalekich wyprawach morskich. Przypuszczał, że Półwysep Iberyjski leży niedaleko wschodnich wybrzeży Azji, w czym zapewne utwierdził go list Paola Toscanellego¹ (czytaj: toskanellego) i dołączona do listu mapa, z której wynikało, że do Indii można dotrzeć, płynąc w kierunku zachodnim. W 1484 roku Kolumb przedstawił projekt wyprawy na dworze portugalskim, ale nie uzyskał poparcia króla. W 1485 roku przeniósł się do Kastylii i po długich staraniach zainteresował swoimi planami dwór hiszpański. Królowa Izabela Kastylijska zleciła mu kierownictwo wyprawy morskiej na zachód. W czasie pierwszej wyprawy (1492 1493), płynąc z około 90 ludźmi na statkach Santa Maria, Pinta i Niña, Kolumb odkrył Morze Sargassowe, a 12 X 1492 roku (to ogólnie przyjęta data odkrycia Ameryki) dotarł na wyspę Guanahani, którą nazwał San Salvador. Podczas tej wyprawy odkrył jeszcze Kubę oraz wyspę Haiti, którą nazwał Hispaniolą. Po zatonięciu Santa Marii powrócił do Hiszpanii. Druga wyprawa (1493 1496), w której uczestniczyło około 1500 osób płynących na 17 statkach, zaowocowała odkryciem m.in.: Dominikany, Marie-Galanté, Gwadelupy, Antigui, Wysp Dziewiczych, Puerto Rico i Jamajki. Podczas trzeciej wyprawy (1498 1500) Kolumb, mając do dyspozycji 6 statków i około 300 ludzi, dotarł do Ameryki Południowej (w pobliżu delty Orinoko) i odkrył wyspę Trynidad. W czasie czwartej wyprawy (1502 1504) wraz z około 150 ludźmi podróżującymi na 4 statkach opłynął wschodnie wybrzeża Ameryki Środkowej od obecnego Hondurasu do Przesmyku Panamskiego. Kolumb zmarł w zapomnieniu, dwa lata po powrocie z ostatniej wyprawy. Do końca życia był przekonany, że dotarł do wschodnich wybrzeży Azji. Mimo tej omyłki jego odkrycie należy do najważniejszych wydarzeń w dziejach ludzkości. Na podstawie: encyklopedia.pwn.pl ¹ Paolo dal Pozzo Toscanelli florencki lekarz, kartograf (osoba sporządzająca mapy), matematyk i astronom; w liście do Krzysztofa Kolumba z 1474 roku miał zachęcać go do podróży do Indii przez Ocean Atlantycki. 12. Krzysztof Kolumb wyruszył w 1492 roku na poszukiwanie drogi morskiej do Indii pod flagą A. portugalską. B. hiszpańską. C. angielską. D. włoską.
13. W którym wieku Krzysztof Kolumb wyruszył na swoją ostatnią wyprawę? A. W XIV wieku. B. W XV wieku. C. W XVI wieku. D. W XVII wieku. 14. W którą stronę świata powinien według Toscanellego wyruszyć Krzysztof Kolumb, aby dotrzeć do Indii? A. Na południe. B. Na wschód. C. Na północ. D. Na zachód. 15. W której wyprawie Krzysztofa Kolumba uczestniczyło najwięcej statków i ludzi? A. W pierwszej. B. W drugiej. C. W trzeciej. D. W czwartej. 16. Uzupełnij luki wyrazami wybranymi z podanych, tak aby zdania były prawdziwe. Wpisz w każdą lukę odpowiedni wyraz we właściwej formie. kartograf odkrywca wynalazca Ameryka Azja Afryka Nao Victoria San Antonio Pinta Krzysztof Kolumb był jednym z najwybitniejszych żeglarzy i....................... W historii zapisał się jako ten, który pierwszy dopłynął do nowego kontynentu nazwanego później..................... W jego pierwszej wyprawie uczestniczyły trzy statki: Santa Maria,............................ i Niña.
Wielkie odkrycia geograficzne Bliżej historii. Zeszyt ćwiczeń. Gimnazjum. Klasa 2, WSiP, Warszawa 2012, s. 6. 17. Kto odkrył drogę morską do Indii? A. Ferdynand Magellan. B. Krzysztof Kolumb. C. Bartolomeu Diaz. D. Vasco da Gama. 18. Zastanów się, czy Mikołaja bohatera powieści Małgorzaty Gutowskiej-Adamczyk można nazwać małym Kolumbem. Zapisz swoją odpowiedź i krótko ją uzasadnij.............
19. Przekształć w narrację pierwszoosobową zdanie: Myślał, że Melania podejdzie może jeszcze do niego na którejś przerwie, ale nic takiego się nie stało, a on sam z góry wykluczał zrobienie pierwszego kroku. Zapisz przekształcone zdanie. 20. W imieniu Mikołaja, bohatera powieści 220 linii, zredaguj fragment pamiętnika, w którym przedstawisz pierwszą samodzielną wyprawę autobusem do centrum miasta. Napisz, dlaczego wyruszyłeś w tę podróż i co podczas niej czułeś.