Komentarz tygodniowy 09-16.09.2016 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Inflacja konsumentów Według finalnych danych GUS, wskaźnik inflacji konsumentów w sierpniu 2016 r. ukształtował się na poziomie minus 0,8 % r/r (wobec minus 0,9 % r/r w lipcu br.). Odczyt jest zbieżny ze wstępnymi szacunkami GUS opublikowanymi przed dwoma tygodniami (31 sierpnia). W ujęciu miesięcznym ceny spadły o 0,2 %. Spadek wskaźnika inflacji w ujęciu miesięcznym był m.in. konsekwencją niższych cen żywności i napojów bezalkoholowych (o 0,5 % m/m), które mają aż 24 % udział w opracowywanym przez GUS wskaźniku inflacji konsumentów. Ceny żywności zależą m.in. od warunków meteorologicznych oraz sytuacji na krajowym i światowym rynku rolnym. Ponieważ są to czynniki niezależne od krajowej polityki pieniężnej, opublikowane dane nie powinny zmienić nastawienia RPP, która deklaruje utrzymanie stóp NBP na niezmienionym poziomie. Przy obecnych poziomach cen surowców na światowych rynkach, powrotu inflacji do wartości dodatnich można oczekiwać na przełomie roku. Przy założeniu, iż cena ropy (Brent) utrzymywać się będzie w przedziale 45-50 dolarów za baryłkę, dynamika cen tego surowca w ujęciu rocznym powinna w kolejnych miesiącach być dodatnia. W efekcie, można także oczekiwać, iż w ujęciu rocznym inflacja konsumentów powróci do wartości dodatnich do końca 2016 r. Czynnikiem, który mógłby przyspieszyć powrót wskaźnika inflacji powyżej zera jest (oprócz wzrostu cen ropy na światowych rynkach) wzrost cen żywności lub znacząca poprawa koniunktury gospodarczej. Zatrudnienie i wynagrodzenie Według danych GUS przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 9 osób wyniosło w sierpniu br. 4 212,56 zł (wzrost o 4,7 % r/r), zaś zatrudnienie w tym sektorze wyniosło w sierpniu br. 5 760,7 tys. osób (wzrost o 3,1 % r/r). Dane z sektora przedsiębiorstw należy ocenić pozytywnie. Systematyczny wzrost zatrudnienia koresponduje z obserwowanym równolegle spadkiem stopy bezrobocia. Warto odnotować, iż w ośmiu miesiącach 2016 r. tempo wzrostu wynagrodzeń było szybsze niż przed rokiem (4,1 % r/r, wobec 3,5 % r/r), co jest potwierdzeniem dobrej koniunktury na rynku pracy. Dobra sytuacja na rynku pracy powinna sprzyjać zwiększeniu konsumpcji w kolejnych miesiącach. Tym samym wzrost spożycia indywidualnego prawdopodobnie będzie stanowił jeden z głównych filarów wzrostu gospodarczego w 2016 r. 1
Saldo obrotów biezących dane NBP Saldo na rachunku obrotów bieżących w lipcu br. wyniosło minus 802 mln EUR, wobec minus 1174 mln EUR przed rokiem. Poprawa salda była przede wszystkim konsekwencją lepszego niż przed rokiem (o 414 mln EUR) bilansu handlu zagranicznego. Lepszy bilans obrotów towarowych nie był jednak efektem wzrostu eksportu, lecz tego, iż wartość importu w porównaniu ze stanem sprzed roku zmniejszyła się w większym stopniu niż eksportu. W porównaniu z 2015 r., eksport towarów zmniejszył się o 681 mln EUR (minus 4,8 % r/r), zaś wartość importu zmniejszyła się w tym samym okresie o 1095 mln EUR (minus 7,3 % r/r). Opublikowane dane NBP o obrotach bieżących za lipiec potwierdzają, iż początek III kwartału w gospodarce był okresem słabszej koniunktury (negatywna dynamika eksportu i importu). Podobnie jednak, jak w przypadku danych o produkcji przemysłowej, czy sprzedaży detalicznej, słabsze odczyty można częściowo wytłumaczyć negatywnym efektem kalendarzowym (w lipcu br. były dwa dni robocze mniej niż przed rokiem). WYDARZENIA Komisja Nadzoru Finansowego ustanowiła zarządcę komisarycznego w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej Profit w Rybniku. W komunikacie podano m.in., iż zarządca ma ( ) wypracować koncepcję restrukturyzacji kasy w uzgodnieniu z Komisją lub opracować i uzgodnić z KNF program postępowania naprawczego ( ). Na posiedzeniu decyzyjnym w dniu 14 września, Narodowy Bank Szwajcarii postanowił utrzymać stopy procentowe bez zmian (docelowy poziom 3-miesięcznej stopy LIBOR we franku szwajcarskim na poziomie od minus 1,25 % do minus 0,25 %). Stabilizacja stóp procentowych w Szwajcarii na wyjątkowo niskim poziomie jest jednym z czynników ograniczających słabość złotego w relacji wobec franka. W tym samym kierunku oddziałują słowne interwencje władz monetarnych w tym kraju, które powtórzyły we wrześniowym komunikacie m.in., iż frank szwajcarski pozostaje znacząco przewartościowany (link http://snb.ch/en/iabout/monpol/id/monpol_current). Według danych opublikowanych przez NBP, podaż pieniądza (M3) w sierpniu 2016 r. zwiększyła się o 10,0 % r/r, wobec 10,7 % r/r wzrostu w lipcu br. Z danych wynika, iż w sierpniu zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 653,6 mld zł (wzrost o 4,5 % r/r), podczas gdy zadłużenie przedsiębiorstw w tym samym okresie wyniosło 337,6 mld zł, tj. wzrosło o 5,5 % r/r. Relatywnie szybkie tempo wzrostu podaży pieniądza jest jednym z argumentów przemawiających za pozostawieniem stóp NBP bez zmian. 2
DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA DANE MAKROEKONOCZNE Z POLSKI Strefa euro inflacja konsumentów Według danych opublikowanych przez Eurostat, wskaźnik inflacji konsumentów w strefie euro w sierpniu br. wyniósł 0,2 % r/r (bez zmian w porównaniu z wartością wskaźnika w lipcu). Tym samym inflacja pozostaje wyraźnie poniżej celu EBC (nieznacznie poniżej 2,0 % w ujęciu rocznym), co zwiększa szanse na kontynuację wyjątkowo łagodnej polityki pieniężnej w strefie euro w najbliższych miesiącach. W tym kontekście, opublikowane w minionym tygodniu dane miały pozytywny wpływ na notowania złotego w relacji wobec wspólnej waluty. RYNEK STÓP PROCENTOWYCH RYNKI FINANSOWE Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok). Poziom stawek oraz nachylenie krzywej odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi władze monetarne pozostawią stopy NBP na najbliższym posiedzeniu decyzyjnym (4-5.10.2016 r.) bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 12 16.09.2016 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,65% -0,37% 0,53% -0,80% 0,27% 3M 1,71% -0,30% 0,85% -0,74% 0,38% 6M 1,79% -0,20% 1,25% -0,64% 0,53% 1Y 1,81% -0,05% 1,55% -0,48% 0,75% 3
RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 09.09.2016 16.09.2016 Zmiana USD/PLN 3,8385 3,8497 0,3% EUR/PLN 4,3264 4,3244 0,0% CHF/PLN 3,9444 3,9548 0,3% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP złoty w minionym tygodniu pozostał stabilny wobec euro (tabela obok). Kierunek zmian na złotym w najbliższych dniach będą wyznaczały oczekiwania rynków finansowych związane ze zbliżającym się terminem posiedzenia decyzyjnego Fed (20-21.09). Ewentualne zaostrzenie polityki pieniężnej w USA lub jego wyraźna zapowiedź przed końcem 2016 r. sprzyjałoby osłabieniu walut z rynków wschodzących (w tym złotego). Z kolei brak sygnałów odnośnie zaostrzenia polityki pieniężnej przez Fed w najbliższych miesiącach powinien mieć korzystny wpływ na naszą walutę. Ze względu na niepewność na rynkach po czerwcowym referendum w sprawie opuszczenia UE przez Wielką Brytanię, wydaje się, iż Rezerwa Federalna nie zdecyduje się w środę na podwyżkę stóp, co byłoby szansą na umocnienie złotego. RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 09.09 48,01 1327,69 19,03 12.09 48,32 1327,15 19,06 13.09 47,10 1318,61 18,85 14.09 45,85 1322,60 18,95 15.09 46,59 1313,80 18,94 16.09 45,77 1310,06 18,77 Cena ropy (Brent) od miesiąca utrzymuje się w przedziale 45-50 dolarów za baryłkę. Biorąc pod uwagę utrzymującą się niepewność odnośnie koniunktury gospodarczej na świecie (spowolnienie w dużych gospodarkach wschodzących, obawy o wzrost w Europie po brytyjskim referendum w sprawie wyjścia z UE, ryzyko podwyżek stóp w USA), głównym czynnikiem, który mógłby spowodować wzrost ceny powyżej 50 dolarów za baryłkę jest ewentualne porozumienie głównych producentów o ograniczeniu wydobycia. Wypracowanie wspólnego stanowiska w tej sprawie utrudnia jednak rywalizacja na wielu płaszczyznach z jednej strony Arabii Saudyjskiej i USA oraz Iranu i Rosji. W tych warunkach, najbardziej prawdopodobnym scenariuszem wydaje się utrzymywanie się cen ropy poniżej 50 dolarów za baryłkę, czemu sprzyjać powinna stabilizacja zapasów ropy na wysokim poziomie. Najnowsze dane o stanie zapasów surowca w USA zostaną opublikowane w środę (21 września). 4
RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 0,9 %. Rynek akcji na GPW znajduje się w trendzie bocznym. Wydaje się, iż bez wyraźnego przyspieszenia rozwoju polskiej gospodarki w IV kwartale, sytuacja na giełdzie będzie wyglądać podobnie, jak w pierwszej połowie roku (tzn. bez wyraźnego kierunku). Bez wątpienia czynnikiem wspierającym rynki akcji w Europie są oczekiwania na kontynuację łagodnej polityki pieniężnej w Wielkiej Brytanii oraz strefie euro. W ostatnich miesiącach jednak pozytywny wpływ tego czynnika na akcje notowane na GPW był niewielki. KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (19-23.09.2016 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 21 września USA Decyzja w sprawie stóp procentowych IX 0,25-0,50 % 23 września Polska Stopa bezrobocia VIII 8,6 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5