RZEKI I JEZIORA NAJBLIŻSZEJ OKOLICY PRZYGOTOWANIE MAPY Jakub Kędziora Zawidz Kościelny wrzesień 2010 1
1. Gmina Zawidz. Gmina Zawidz położona jest w północnej części województwa mazowieckiego w odległości 40 km od Płocka przy linii kolejowej Nasielsk Toruń oraz przy drodze krajowej nr 10 łączącej Warszawę z Toruniem i Szczecinem. Procentowy udział powierzchni gminy w stosunku do powierzchni powiatu wynosi 21,8%. Teren gminy należy do najstarszych ziem północnego Mazowsza, leży w dolinie rzeki Sierpienicy i Raciążnicy. Gmina położona jest w środkowej części niecki brzeżnej na Równinie Raciąskiej. Strukturę geologiczną gminy Zawidz stanowią w przeważającej części równinne powierzchnie sandrowe. Gleby na terenie gminy są generalnie słabe wskaźnik bonitacji wynosi 0,89 0,80 słabe. Ponadto gleby wykazują stosunkowo duże zakwaszenie. 2
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE 3
POWIAT SIERPECKI Mieszkam na terenie Gminy Zawidz. 4
Charakterystyka gminy Gmina charakteryzuje się dobrą dostępnością komunikacyjną. Powierzchnia gminy wynosi 186,1 km, na której istnieje 49 miejscowości należących do 44 sołectw, a zamieszkuje 7600 osób. Gminy sąsiadujące to: Rościszewo, Siemiątkowo Koziebrodzkie, Raciąż, Drobin, Bielsk, Gozdowo, Sierpc w woj. mazowieckim. Gmina ma charakter typowo rolniczy. Siedziba Urzędu Gminy znajduje się w Zawidzu Kościelnym. Lasy stanowią ok. 10,7% powierzchni gminy. Jest to wskaźnik stosunkowo niski (powiat sierpecki 13%, kraj 28,4% powierzchni). Lasy o największej powierzchni zlokalizowane na terenie gminy znajdują się we wschodniej części w okolicach miejscowości Koziebrody o łącznej powierzchni ponad 2000 ha. Lasy administrowane są przez Nadleśnictwo w Płocku oraz Leśnictwo Osiek Włostybory i Petrykozy. Klimat w gminie Zawidz jest klimatem kontynentalnym. Średnia roczna suma opadów wynosi około 500 mm. Są to wartości należące do najniższych w Polsce. Przeważający kierunek wiatru zachodni i południowo zachodni. Latem wzrasta udział wiatrów północno zachodnich, zimą południowo zachodnich. Przeważają wiatry słabe w przedziale prędkości 2 m/s. Przeciętna ilość dni pogodnych w roku wynosi 50, natomiast dni pochmurnych 145. Do podstawowych bogactw gminy Zawidz należą surowce iglaste w rejonie wsi Jaworowo. Historia Gminy W IX - X wieku kiedy kształtowały się pierwsze państwa plemmienne, tereny obejmujące gminę Zawidz zamieszkiwali Wiślanie wchodząc w skład księstwa mazowieckiego i tak trwało to do roku 1495 po połączeniu wcześniej księstwa z ziemiami korony. Po rozbiorach województwo płockie przypadło Prusom, a konkretnie prowincji Prusy Mazowieckie. Po powstaniu Królestwa Polskiego w 1815 roku tereny obecnej gminy Zawidz w 1816 roku znalazły się ponownie w granicach województwa płockiego. W II Rzeczypospolitej województwo płockie weszło w skład województwa warszawskiego w powiecie sierpeckim i taki podział trwał do 1975 roku. W obecnych strukturach administracyjnych gmina Zawidz należy do powiatu sierpeckiego województwa mazowieckiego. W okresie administracji kościelnej cały powiat sierpecki a część a część i gmina Zawidz należały do diecezji płockiej od momentu jej powstania tj. w XI w. i tak trwa do chwili obecnej. 5
2. Rzeki i jeziora. Na całym terenie gminy nie ma jezior. Przez gminę przepływają dwie rzeki Raciążnica i Sierpienica. Raciążnica: (Z Wikipedii, wolnej encyklopedii) rzeka w północno-zachodniej części województwa mazowieckiego. Długość rzeki wynosi 56,9 km. Płynie w kierunku wschodnim, stanowi prawy dopływ rzeki Wkry, do której uchodzi w okolicach wsi Sochocin. Jej największymi dopływami są: Rzeka Raciążnica Zadębie - niewielka rzeka dorzecza Narwi, lewy dopływ Raciążnicy długości ok. 17 km. Wypływa w okolicach wsi Żychowo i płynie w kierunku północnozachodnim. Po minięciu wsi Julianowo skręca na południe a potem, po minięciu miejscowości Osowa Łaszewska, na południowy wschód i w okolicach wsi Kraszewo-Czubaki wpada do Raciążnicy. (Rzeka nie przepływa przez Gminę Zawidz) 6
Karsówka - niewielka rzeka dorzecza Narwi, prawy dopływ Raciążnicy, o długości ok. 17 km. Wypływa w okolicach wsi Małachowo i płynie w kierunku północnozachodnim. Mija miejscowości Warszewka i Nagórki-Olszyny, a następnie, na południe od miasta Drobin, przecina drogę krajową nr 10 i zmienia kierunek na północno-wschodni. Dalej przepływa obok miejscowości: Niemczewo, Karsy, Łempino. Do Raciążnicy wpada w Raciążu. (Rzeka nie przepływa przez Gminę Zawidz) Rokitnica - niewielka rzeka dorzecza Narwi, prawy dopływ Raciążnicy, o długości ok. 14 km. Wypływa w okolicach wsi Nagórki Dobrskie i płynie w kierunku wschodnim. Przepływa obok miejscowości: Wępiły, Stare Gralewo, Kaczorowy, Niedarzyn a naprzeciwko wsi Lachówiec wpada do Raciążnicy. (Rzeka nie przepływa przez Gminę Zawidz) Dobrzyca, niewielka rzeka dorzecza Narwi, prawy dopływ Raciążnicy, o długości ok. 19 km. Wypływa w okolicach wsi Przedbórz i początkowo płynie w kierunku północnym. W swoim biegu najpierw mija miejscowość Dłużniewo Małe a potem przecina drogę krajową nr 10. Następnie zmienia kierunek na wschodni i mija miejscowości: Sokolniki, Kraśniewo, Mystkowo, Cieszkowo-Kolonia, Cieszkowo Nowe. Do Raciążnicy wpada w okolicach wsi Galominek Nowy. (Rzeka nie przepływa przez Gminę Zawidz) Raciążnica wypływa koło miejscowości Kusek na wysokości 115 m n.p.m. Latem notuje się niskie stany wody, co przyczynia się do zarastania rzeki. Wiosną prowadzi to do lokalnych wystąpień wody z koryta. Odcinek koryta położony w Gminie Raciąż (41,4 km) jest w całości uregulowany. Rzeka nie należy do najczystszych, co spowodowane jest spływem nawozów sztucznych z pól. Ścieki z miasta Raciąż również przyczyniają się do jej zanieczyszczenia. Rzeka Raciążnica 7
Sierpienica: rzeka przepływająca przez Sierpc, miasto północnego Mazowsza. Prawy dopływ rzeki Skrwy. Swój początek bierze z bagien na wschód od Bielska, płynąc ku północy wchodzi na teren powiatu sierpeckiego. Następnie przybiera kierunek północno-wschodni, płynąc pod Jeżewem, Grąbcem, Borkowem, przez Sierpc i wpada na zachód od niego do Skrwy przy wsi Mieszczk. Długość Sierpienicy wynosi około 51 km. Szeroka dolina Sierpienicy, w miejscu, gdzie obecnie położony jest Sierpc, stanowiła niegdyś jezioro. Rzeka Sierpienica 8