NAUCZYCIEL: Wymagania edukacyjne z fizyki dla kl. 3 Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2016/2017 mgr Dorota Maj PODRĘCZNIK: Fizyka 3 wyd. OPERON Na lekcjach fizyki postępy i osiągnięcia ucznia sprawdzane są systematycznie, w różnych formach. Oceniane są niżej wymienione formy aktywności: odpowiedzi ustne zadania domowe sprawdziany pisemne (zadania klasowe i kartkówki) prace dodatkowe np. referaty, praca w grupach, itp. aktywne uczestnictwo w lekcji. Przy ustalaniu ocen uwzględnia się wymagania na poszczególne stopnie zawarte w tabelach poniżej oraz następującą metodę: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą 2 oraz nie wywiązuje się z obowiązków: nie prowadzi zeszytu przedmiotowego, nie odrabia prac domowych, nie bierze aktywnego udziału w lekcji. Ocenę dopuszczającą 2 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na tą ocenę. Oceną dostateczną 3 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną 3 i dopuszczającą 2. Oceną dobrą 4 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą 4, 3 i 2. Oceną bardzo dobrą 5 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą 5 i niższe. Ocenę celującą 6 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą 5 oraz: samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne, sprawnie posługuje się posiadaną wiedzą w rozwiązywaniu problemów typowych i nietypowych, zdobytą wiedzę stosuje w sytuacjach nowych, rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania przedmiotowe, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych.
Elektromagnes i jego zastosowanie ELEKTROMAGNETYZM Pole magnetyczne prądu. Doświadczenie Oersteda Magnesy i ich własności. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Kolorem fioletowym oznaczono treści i wymagania, które będą obowiązywać, jeżeli będą realizowane. Pole magnetyczne magnesu. Rodzaje magnesów. Oddziaływania magnesów. Linie pola magnetycznego. Pole magnetyczne Ziemi. Działanie przewodnika, w którym płynie prąd, na magnes (igła magnetyczna). Badanie oddziaływań przewodników z prądem na igłę magnetyczną w zależności od kształtu przewodnika (przewód prostoliniowy i zwojnica). opisuje oddziaływania między magnesami opisuje działanie magnesów na stalowe przedmioty zna nazwy i oznaczenia biegunów magnesu wie, że wokół magnesu istnieje pole magnetyczne wie, że w pobliżu przewodnika z prądem na magnes działają siły magnetyczne - wie, że wartość tej siły maleje wraz ze wzrostem odległości od przewodnika wie, że Ziemia jest magnesem opisuje pole magnetyczne Ziemi wie, że nie można wyizolować bieguna magnetycznego wie, że wokół każdego przewodnika z prądem działają siły magnetyczne i że wraz z odległością siły te maleją wie, że zwojnica, w której płynie prąd, działa tak jak magnes wie, że magnesy wykonuje się z żelaza wie, że nie wszystkie metale nadają się do wytwarzania magnesów umie podziałać substancje ze względu na działanie na nie magnesu wie, że w przestrzeni otaczającej magnes działają siły magnetyczne potrafi określić kierunek i zwrot linii pola magnetycznego przewodnika prostoliniowego i zwojnicy potrafi narysować pole magnetyczne wokół przewodnika z prądem doświadczalnie wykazuje własności magnesu wie, że wokół magnesu istnieje pole magnetyczne Opisuje zjawisko magnetyzmu ziemskiego zna różnice pomiędzy biegunami magnetycznymi i geograficznymi zna i stosuje regułę prawej dłoni wie, co powoduje zmianę biegunów pola magnetycznego zwojnicy Elektromagnes, rdzenie elektromagnesów, stosowanie elektromagnesów w różnych urządzeniach. wie, jak jest zbudowany elektromagnes wie, że za pomocą elektromagnesów otrzymuje się bardzo silne oddziaływania (silne pole magnetyczne) wie, że nie wszystkie materiały nadają się na rdzenie do elektromagnesów opisuje rolę, jaką w elektromagnesie spełnia rdzeń ze stali miękkiej demonstruje działanie elektromagnesu zna zastosowania elektromagnesów w technice i życiu codziennym
Prąd przemienny ELEKTROMAGNETYZM Wzbudzanie prądu indukcyjnego Budowa i zasada działania silnika elektrycznego Działanie pola magnetycznego na przewodnik z prądem Siła elektrodynamiczna. Reguła lewej dłoni. wie, że na przewodnik z prądem w polu magnetycznym działa siła zwana elektrodynamiczną wie, że siła elektrodynamiczna jest równa zero, gdy kierunek linii pola magnetycznego pokrywa się z kierunkiem przepływu prądu wie, od czego i jak zależy siła elektrodynamiczna umie zastosować regułę lewej dłoni zna i umie stosować regułę lewej dłoni potrafi wyjaśnić, co to jest indukcja magnetyczna potrafi doświadczalnie wykazać zależność siły elektrodynamicznej od natężenia prądu ( I ) i od długości przewodnika ( l ) Zasada budowy i działania silnika elektrycznego wie, że silniki wykonują pracę kosztem energii elektrycznej wymienia elementy, których składa się silnik elektryczny zna fizyczne podstawy działania silnika elektrycznego omawia/ opisuje budowę i zasadę działania silnika elektrycznego wie, dlaczego w silnikach stosuje się więcej niż jedną ramkę uzasadnia zastosowanie w silnikach elektrycznych komutatora Doświadczalne wprowadzenie pojęć indukcji elektromagnetycznej i prądu indukcyjnego. Reguła Lentza. wie, że prąd indukcyjny wzbudza się w obwodzie obejmowanym przez zmienne pole magnetyczne potrafi wymienić sposoby wzbudzania prądu indukcyjnego wie, co to jest indukcja elektromagnetyczna potrafi określić kierunek prądu indukcyjnego zna i potrafi objaśnić i stosować regułę Lentza potrafi wyjaśnić zjawisko indukcji elektromagnetycznej, korzystając z zasady zachowania energii Odnawialne i nieodnawialne źródła energii. wie, jaki prąd nazywamy przemiennym wie, że do wytwarzania prądu przemiennego służą prądnice prądu przemiennego zna fizyczne podstawy działania prądnicy prądu przemiennego wie, jakie wielkości opisują prąd przemienny omawia budowę i działanie prądnicy prądu przemiennego wyjaśnia, dlaczego do wytwarzania energii elektrycznej powinno się stosować odnawialne źródła energii wskazuje różnice między prądnicą prądu stałego a prądnicą prądu przemiennego uzasadnia, dlaczego w elektrowniach wytwarzany jest prąd przemienny, a nie stały
Właściwości fal elektromagnetyczny ch ELEKTROMAGNETYZM Fale elektromagnetyczne Przesyłanie energii elektrycznej. Transformatory. Transformatory. Przesyłanie i odbieranie energii elektrycznej wymienia części składowe transformatora opisuje sposób podłączenia transformatora, aby obniżał napięcie lub je podwyższał wie, co oznacza zapis 50Hz na urządzeniach odbiorczych energii elektrycznej zna fizyczne podstawy działania transformatora wie, co to jest przekładnia transformatora stosuje wzór na przekładnię transformatora do rozwiązywania zadań zna definicję sprawności transformatora omawia pojęcie strat energii w transformatorze wyjaśnia, na czym polega przesyłanie energii elektrycznej na duże odległości Pole elektromagnetyczne i fala elektromagnetyczna. Widmo fal elektromagnetycznych. wie, że fale elektromagnetyczne rozchodzą się zarówno w ośrodkach materialnych, jak i w próżni wie, że falą elektromagnetyczną jest światło wie, jak powstaje fala elektromagnetyczna określa szybkość rozchodzenia się fali elektromagnetycznej jako maksymalną prędkość rozchodzenia się energii w przyrodzie wie, co to jest długość i częstotliwość fali elektromagnetycznej wskazuje zależność właściwości fal elektromagnetycznych od ich długości wie, jak obliczyć szybkość rozchodzenia się fali elektromagnetycznej potrafi wyjaśnić, co to jest widmo fal elektromagnetycznych Własności fal elektromagnetycznych i ich podział. omawia właściwości fal elektromagnetycznych podczerwonych i nadfioletowych wymienia zakresy fal wykorzystywanych w medycynie wymienia występujące w widmie fal elektromagnetycznych grupy fal od najkrótszych do najdłuższych wymienia zastosowania fal elektromagnetycznych w różnych dziedzinach wyjaśnia zastosowanie promieni rentgenowskich i promieniowania w medycynie i przemyśle
Zwierciadła kuliste OPTYKA Odbicie światła. Zwierciadła płaskie Rozchodzenie się światła Źródła światła. Prostoliniowość rozchodzenia się światła; cień i półcień. wie, że naturalnym źródłem światła jest Słońce wie, że światło w ośrodku jednorodnym rozchodzi się po liniach prostych wie, w jakich ośrodkach materialnych może rozchodzić się światło wie, że światło jest falą elektromagnetyczną doświadczalnie udowadnia prostoliniowe rozchodzenie się światła wie, jak powstaje cień i półcień wie, że światło niesie ze sobą energię wie, że światło jest częścią widma fal elektromagnetycznych wie, że światło jest falą poprzeczną wie, że światło zachowuje się czasem jak strumień cząstek (korpuskuł), a czasem jak fala zna podstawy dualizmu korpuskularno falowego potrafi wymienić dowody na falową naturę światła Zwierciadła płaskie. Prawo odbicia światła. Obrazy w zwierciadłach płaskich. Zastosowanie zwierciadeł płaskich w technice. wie, co to jest zwierciadło wie, kiedy światło ulega odbiciu, a kiedy rozproszeniu potrafi wskazać na rysunku kąt odbicia i kąt padania podaje przykłady zastosowań zwierciadeł płaskich formułuje prawo odbicia światła ilustruje graficznie prawo odbicia światła wie, jakie obrazy otrzymujemy w zwierciadłach płaskich uzasadnia, dlaczego światło po odbiciu od powierzchni chropowatych jest rozproszone wyznacza konstrukcyjnie obraz odcinka w zwierciadle płaskim wykreśla konstrukcyjnie obraz dowolnej figury w zwierciadle płaskim Zwierciadła kuliste; środek krzywizny, promień krzywizny, ognisko, ogniskowa i główna oś optyczna. wie, jakie zwierciadła nazywamy sferycznymi rozpoznaje i nazwa zwierciadła kuliste wklęsłe i wypukłe wie, co dzieje się z równoległą wiązką światła po odbiciu od zwierciadła wklęsłego, a co po odbiciu od zwierciadła wypukłego wie, co to jest główna oś optyczna, ognisko, ogniskowa i promień krzywizny wie, co to jest ognisko pozorne zna zależność między ogniskową a promieniem krzywizny oblicza ogniskową zwierciadła graficznie przedstawia bieg wiązki równoległej po odbiciu od zwierciadeł kulistych graficznie znajduje ognisko zwierciadła kulistego rysuje bieg promienia świetlnego wychodzącego z ogniska po odbiciu od zwierciadła
Przejście światła białego przez pryzmat OPTYKA Załamanie światła. Prawo załamania Konstrukcja obrazów w zwierciadłach kulistych Konstrukcja obrazów w zwierciadłach kulistych, równanie zwierciadła kulistego. Zdolność skupiająca. zna rodzaje obrazów otrzymywanych za pomocą zwierciadeł kulistych wie, kiedy w zwierciadłach kulistych wklęsłych otrzymujemy obraz pomniejszony, rzeczywisty i odwrócony wie, kiedy ten obraz jest powiększony, rzeczywisty, odwrócony, a kiedy pozorny, prosty, powiększony graficznie przedstawia konstrukcję obrazu w zwierciadłach kulistych wklęsłych wie, co to jest równanie soczewki umie obliczyć ogniskową oblicza powiększenie obrazu potrafi obliczyć każdą wielkość z równania zwierciadła wie, co to jest zdolność skupiająca zwierciadła kulistego i potrafi ją obliczyć wie, co to znaczy, że zdolność skupiająca zwierciadła jest ujemna Kąt padania i kąt załamania. Prawo załamania opisowo, bez zapisu matematycznego. Całkowite wewnętrzne odbicie. wie, co dzieje się ze światłem, gdy pada na granicę dwóch ośrodków wie, co to jest kąt padania i załamania oraz potrafi wskazać je na rysunku opisuje/ rysuje dalszy bieg promienia świetlnego, gdy kąt padania jest równy 0 zna przyczyny zjawiska załamania światła wie, kiedy kąt załamania jest mniejszy od kąta padania, a kiedy większy wie, co to jest kąt graniczny wyjaśnia, kiedy światło ulega całkowitemu wewnętrznemu odbiciu przedstawia bieg promieni świetlnych przechodzących przez płytki równoległościenne rozwiązuje problemy z zastosowaniem praw załamania i odbicia światła Przejście światła monochromatycznego przez pryzmat. Rozszczepienie światła białego w pryzmacie. Widzenie barwne. wie, co to jest pryzmat opisuje przebieg światła jednobarwnego przez pryzmat wie, że światło w pryzmacie ulega rozszczepieniu wie, że szybkość rozchodzenia się światła w ośrodku zależy od długości (częstotliwości) fali świetlnej wie, czym różni się widmo ciągłe od widma liniowego wie, co to jest synteza światła i wie jak ją przeprowadzić wyjaśnia, jak powstaje tęcza wyjaśnia, dlaczego światło w pryzmacie ulega rozszczepieniu wyjaśnia istnienie barw przedmiotów w świetle odbitym i świetle przechodzącym doświadczalnie wykazuje załamanie światła przy przejściu przez pryzmat
Przyrządy optyczne OPTYKA Konstrukcyjne wykreślanie obrazów w soczewkach Soczewki i ich właściwości Definicja soczewek. Rodzaje soczewek. Zachowanie się równoległej wiązki światła w soczewce. Zdolność skupiająca; dioptria. wie, co nazywamy soczewką wymienia rodzaje soczewek wskazuje na rysunku główną oś optyczną soczewki, ognisko, ogniskową i promienie krzywizn rysuje bieg wiązki równoległej do osi optycznej po przejściu przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą wie, co to jest zdolność skupiająca soczewek oblicza zdolność skupiającą soczewek wyjaśnia, co oznacza zdolność skupiająca np. 4D (dioptrie) wyznacza zdolność skupiającą soczewki skupiającej Obrazy w soczewkach. Równanie soczewek. Konstrukcja obrazów otrzymywanych za pomocą soczewek. wie, jakie obrazy możemy otrzymać za pomocą soczewek skupiających wykreśla obrazy otrzymywane w soczewkach skupiających doświadczalnie wyznacza ogniskową soczewki skupiającej oblicza ogniskową, gdy zna jej zdolność skupiającą wie, gdzie należy umieścić przedmiot, aby otrzymać oczekiwany obraz Budowa oka. Aparat fotograficzny. Lupa i mikroskop. wymienia przyrządy, w których stosuje się soczewki omawia zasadę działania oka wie, co to jest akomodacja oka i odległość dobrego widzenia wie, jak działa lupa potrafi szczegółowo omówić budowę oka wie, co to jest krótkowzroczność i dalekowzroczność wie, jakie soczewki należy zastosować, aby skorygować te wady wzroku zna i objaśnia zasadę działania lupy uzasadnia, dlaczego w lupie otrzymuje się obraz pozorny powiększony
Załącznik Nr 1 Symptomy zaburzeń i formy, metody, sposoby dostosowania wymagań u uczniów z dysleksją w zakresie przedmiotów nauczania: MATEMATYKA, FIZYKA, CHEMIA Objawy zaburzeń: nieprawidłowe odczytywanie treści zadań tekstowych, niepełne rozumienie treści zadań, poleceń trudności z wykonywaniem działań w pamięci, bez pomocy kartki, problemy z zapamiętywaniem reguł, definicji, tabliczki mnożenia problemy z opanowaniem terminologii (np. nazw, symboli pierwiastków i związków chemicznych) błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych (z wieloma zerami i miejscami po przecinku) przestawianie cyfr (np. 56-65), nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów mylenie znaków działań, odwrotne zapisywanie znaków nierówności nieprawidłowe wykonywanie wykresów funkcji trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną w geometrii niski poziom graficzny wykresów i rysunków, nieprawidłowe zapisywanie łańcuchów reakcji chemicznych. Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: naukę tabliczki mnożenia, definicji, reguł wzorów, symboli chemicznych rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr, zapisywaniem reakcji chemicznych itp. materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje oceniać tok rozumowania, nawet gdyby ostateczny wynik zadania był błędny, co wynikać może z pomyłek rachunkowych oceniać dobrze, jeśli wynik zadania jest prawidłowy, choćby strategia dojścia do niego była niezbyt jasna, gdyż uczniowie dyslektyczni często prezentują styl dochodzenia do rozwiązania niedostępny innym osobom, będący na wyższym poziomie kompetencji.
Załącznik Nr 2 Symptomy trudności i sposoby dostosowania wymagań u uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna w zakresie przedmiotów nauczania: MATEMATYKA, FIZYKA, CHEMIA Symptomy trudności: trudności z wykonywaniem bardziej złożonych działań trudność z pamięciowym przyswajaniem i/lub odtwarzaniem z pamięci wyuczonych treści (np. tabliczka mnożenia, skomplikowane wzory, układy równań) problem z rozumieniem treści zadań potrzeba większej ilości czasu na zrozumienie i wykonanie zadania. Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów: częste odwoływanie się do konkretu (np. graficzne przedstawianie treści zadań), szerokie stosowanie zasady poglądowości omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopni trudności (pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej) podawanie poleceń w prostszej formie (dzielenie złożonych treści na proste, bardziej zrozumiałe części) wydłużanie czasu na wykonanie zadania podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy w razie potrzeby udzielenie pomocy, wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie samodzielnie wykonać potrzeba większej ilości czasu i powtórzeń dla przyswojenia danej partii materiału.
Załącznik Nr 3 Symptomy trudności i sposoby dostosowania wymagań u uczniów słabo widzących w zakresie przedmiotów nauczania: MATEMATYKA, FIZYKA, CHEMIA U takich uczniów niepełnosprawność w zakresie widzenia oznacza osłabienie wzroku, które nawet przy użyciu szkieł korekcyjnych wpływa negatywnie na ich osiągnięcia szkolne. Symptomy trudności: mylenie liter o podobnych kształtach mylenie wyrazów o podobnej strukturze przestawianie liter nieprawidłowa technika czytania brak rozumienia tekstu w całości wolniejsze tempo czytania związane z problemami spostrzegania ca lego wyrazu, zdania problemy z rozumieniem poszczególnych liter tekst ( konieczność koncentracji na postrzeganiu kształtu możliwe trudności w pianiu z uwagi na obniżona sprawność spostrzegania i zakłócona koordynację wzrokowo-ruchową możliwe popełnianie błędów, przestawianie, mylenie, opuszczanie liter, błędy ortograficzne, złe rozplanowanie stron w zeszycie Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: właściwe umiejscowienie dziecka w klasie zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się pobliżu okna, zapewnienie właściwego oświetlenia i widoczności udostępnianie tekstów w wersji powiększonej podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska zwracanie uwagi na szybką męczliwość ucznia związana ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych droga wzrokową wydłużenie czasu na wykonanie określonych zadań umożliwienie dziecku korzystania z nagrań lektur szkolnych geometrii należy wprowadzać uproszczone konstrukcje z ograniczona do koniecznych liczba linii pomocniczych i konstrukcje geometryczne wykonywać na kartkach większego formatu niż zwykła kartka częste zadawanie pytania co widzisz? w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych.
Załącznik Nr 4 Symptomy trudności i sposoby dostosowania wymagań u uczniów słabo słyszących w zakresie przedmiotów nauczania: MATEMATYKA, FIZYKA, CHEMIA Problemy: trudności w zakresie myślenia, rozumienia związków przyczynowo-skutkowych, trudności w interpretacji zjawisk, których rozumienie wymaga słuchania. Zakres dostosowania: podawanie prostych informacji w formie pisemnej, wzbogacanie poleceń symbolem, ilustracją lub symbolem wyuczonym, wydłużenie czasu na podjęcie decyzji, udzielenie odpowiedzi, wykonanie zadania, wypracowanie płaszczyzny porozumienia pozawerbalnego do potrzeb i możliwości ucznia, pomoc przy organizowaniu warsztatu pracy poprzez wskazywanie właściwych metod.