Gazeta wydawana przez KN BLABEL AGH Numer 1 6-1 7 (1 8-1 9) Sty-Lu 201 4 THE BLABELS s t u d e n c k a g a z e t a j ę z y k o w a Zdjęcie: morguefile (użytkownik cdcguard) NOWY ROK WŚRÓD ESPERANTYSTÓW - s.4 EL PARQUE NACIONAL DE KALAALLIT NUNAAT - s.9 OBÓZ MŁODZIEŻOWY W USA? ZDECYDOWANIE TAK - s.1 3 Gazeta finansowana przez:
Serdecznie Was witamy, drodzy Czytelnicy, w Nowym Roku! Mamy przyjemność zaprezentować Wam pierwszy w tym roku numer "The Blabels". Jego tematem przewodnim są obchody Nowego Roku na świecie oraz podsumowania minionego roku. Mamy nadzieję, że praca naszej redakcji nieraz miło was zaskoczy w 201 4 roku. W noworoczny klimat doskonale wpisuje się artykuł, z którego dowiemy się jak witają Nowy Rok esperantyści (strona 4). O obchodach poza granicami Polski piszą autorzy artykułów na stronach 1 0 oraz 11-1 2. Z kolei na stronie 7 możecie zapoznać się z podsumowaniem wydarzeń w świecie mody w 201 3 roku. Jeśli kogoś interesuje obóz młodzieżowy w USA, po niezbędne informacje zapraszamy na stronę 1 3. Artykuł na stronie 9 nieco przybliża nam mało znaną i zimną wyspę Grenlandię. Osoby zainteresowane ciekawostkami naukowymi z pewnością zainteresuje artykuł o Fermilab strona 3. Życzymy Wam, drodzy Czytelnicy, udanego 201 4 roku! Wasza redakcja. Redakcja: Tomasz Gonet, Tomasz Szymula, Kinga Filipiak, Elżbieta Oprych, Izabela Worwa, Patryk Górski Skład: Małgorzata Kubala Opieka merytoryczna: Magdalena Pabisiak, Anna Cisowska, Rafał Głowacz Nakład: wydanie elektroniczne Kolportaż: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie 2
Tomasz Gonet Do you know what CERN is? Probably yes. It s one of the greatest laboratories in the world. And do you know what Fermilab is? When I ask people this question very few can give me affirmative answer. know is that they are very important to current physics and the Standard Model of particle physics. Fermilab got its name from an Italian particle physicist, Enrico Fermi. His greatest achievements are the theory of Beta decay and contribution to the Manhattan Project. Fermi led the team that designed and built Chicago Pile - 1 demonstrating the first self-sustaining nuclear chain reaction. In 1 938 he was awarded the Nobel Prize in Physics. In my humble opinion Fermilab is one of the most important laboratories in the world and has a significant contribution to current physics. I also think that everyone should know something about it and therefore I recommend Virtual Tour through Fermilab which you can find on its website. Fermi National Accelerator Laboratory (Fermilab), located near Chicago, Illinois, is a US Department of Energy, national laboratory specializing in high-energy particle physics. Tevatron, Fermilab s particle accelerator, is the second most powerful in the world. Inside that machine particles collide at energies up to 1 TeV (1 01 2 ev). On March 2nd, 1 995, scientists from Fermilab announced the discovery of the last quark of the six predicted by current physics it's called top quark. Not to mention previously discovered bottom quark (1 977). What is more, in 2000 physicists received the first direct evidence of tau neutrino, the third kind of neutrino known to particle physics. Worried you don't understand what top quark or tau neutrino is? Don t bother, all you need to 3
Tomasz Szymula Kiel vi nomiĝas kaj kia estas via funkcio en la organizo? Mi nomiĝas Romualda Jeziorowska kaj mi estas studentino el Vroclavo, mi studas polan kaj ĉeĥan filologion. Mi estas vicprezidantino de Pola Esperanto-Junularo (PEJ) kiu estas tutpollanda asocio kuniganta esperantinteresantojn, kaj ankaŭ vicprezidantino de loka porstudenta Esperanto-klubo Aŭroro. Mi agas ankaŭ en pluraj organizoj sed la plej baza estas PEJ. Kiel esperantistoj festas Novan Jaron?Kiel ĉie ankaŭ en Esperantujo ekzistas malsamaj festmanieroj, sed pro tio ke ni ŝatas komunan festadon, ni organizas novjarajn aranĝojn. Unu el ili estas JES, kio povas esti tradukita kiel Junulara Eŭropa Semajno. amikoj denaskuloj - danckursojn, trejnadojn pri Esperanto - movado kaj agado de diversaj organizoj. Kiel do aspektis la aranĝo ĉi-jare? Ni okazigis JESon en kuracurbo Ŝĉavno Zdrój, en Malsupra Silezio kaj partoprenis ĝin ĉirkaŭ 1 70 esperanistoj. Foje ili estis komencantoj, foje spertuloj kiuj en movado ekde jaroj - plej gravas ke ni ĉiuj vere festas kaj ĝojas kune kaj ĉiam ĝojatendas la sekvan aranĝon kiam ni povas revidi niajn amikojn. Ĉu vi vere ĉiuj parolas nur esperante dum la aranĝo? Jes, estas kutimo kaj unu el la kialoj kial ni organizas tiujn aranĝojn. Facila komuna lingvo kiu fakte estas esperanto kreas la senton de egaleco kaj interkompreno inter homoj de diversaj mondopartoj. Aldone se iu emas povas kun denaskulaj parolantoj ekzerci aliajn lingvojn kiuj li ekzemple studas, sed la Kio estas JES? Ĝi estas unu el la junularaj renkontiĝoj kun plej bona novjara, festa etoso. Ĝi estas organizata ĉiujare en Germanio aŭ Pollando kadre de kunlaboro inter PEJ kaj GEJ (Germana Esperanto-Junularo). Kutime ĝin partoprenas ĉirkaŭ 200-300 homoj el pli ol 30 malsamaj landoj. Dum tiaj aranĝoj ni ne nur festas: kompreneble, okazas vesperaj koncertoj, diskejoj, sed oni ankaŭ havas eblon partopreni lingvokursojn - gvidataj per niaj 4 lingvo por komunikado dum aranĝoj estas kompreneble esperanto. Kiuj estas la programeroj? Pri kio vi okupiĝas? Dum tiu ĉi aranĝo mi rolis kiel parto de la organizteamo: mi okupiĝis pri tradukado de nia retpaĝo al la polan kaj pri organizado kaj gvidado de ekskursoj. Ĝi estas novaĵo en la programo de JES kaj okazis unue nokta ekskurso al subtera urbo Osówka kaj tuttaga al Vroclavo. Dank al la ekskursoj tra la ĉirkaŭaĵo de JESejo ni provas prezeti al niaj gastoj la naturan kaj kulturan heredaĵon de
Pollando. Pro tio ni dum la aranĝo okaziĝas ankaŭ kursetojn de la pola lingvo kaj vespere koncertoj de polaj muzikgrupoj aŭ popolaj dancgrupoj de la regiono kie JES okaziĝas. Krom tio eblas elekti inter diversaj programeroj kiel manlaboroj, prelegoj ne nur pri esperantaĵoj, ekzistas apartan programeron por novuloj en la movado kaj lingvokomencantoj. Wraz z nowym rokiem rozpoczynamy nową serię wywiadów z aktywnymi młodymi esperantystami używającymi esperanta do różnych celów. Dowiemy się między innymi do czego język ten przydaje się we Włoszech, jak działa największa organizacja zrzeszająca młodzież esperancką i dlaczego młodzi ludzie chcą nadal zajmować się planowym językiem międzynarodowym. W tym numerze prezentujemy tłumaczenie rozmowy z wiceprzewodniczącą Polskiej Młodzieży Esperanckiej wraz z orginałem w języku esperanto. Kiu povas partopreni - ĉu ĝi vere taŭgas por homoj kiuj neniam havis kontakton kun la lingvo? Por parto de nunaj esperantaj junularoj ĝuste JES estis la unuan grandan kongreson kiun ili partoprenis eĉ nekonate la lingvon. Ĝi estas precipe etosoplena kaj koncentriĝita en la diboĉa ero de esperanto. Partoprenante ĉiutage lingvokurson pri esperanto eblas post nelonga tempo komuniki en la plej baza nivelo. Se temas pri la juneco de partoprenantoj, ankaŭ ĝi estas traktata vaste: kutime venas homoj kiuj aĝas inter 1 4 ĝis 35 jaroj sed kompreneble okazas esceptoj. Do, JESon povas partopreni ĉiuj interesantoj, ĝi rekomendindas eĉ por absolutaj komencantoj. Kiel ofte okazas similaj esperantaj renkontiĝoj? Ĉu nur unu foje jare dum Silvestro? Onidire ĉiutage ie en la mondo okazas esperanta renkontiĝo, kongreso aŭ aranĝo. Precipe somere okazas pluraj kongresoj: ekzemple IJK (Internacia Junulara Kongreso) kiu ĉiu-jare okazas en alia lando. Jak się nazywasz i jaka jest twoja rola w organizacji? Nazywam się Romualda Jeziorowska i jestem studentką z Wrocławia, studiuję polską i czeską filologię. Jestem wiceprzewodniczącą Polskiej Młodzieży Esperanckiej (PME), która jest ogólnopolską organizacją zrzeszająca osoby zainteresowane esperantem. Jestem również wiceprzewodniczącą lokalnego studenckiego klubu esperanckiego Aŭroro. Działam też w innych pomniejszych stowarzyszeniach, ale podstawową organizacją jest PME. W jaki sposób esperantyści obchodzą Nowy Rok? Podobnie jak wszędzie, również w Esperancji istnieje wiele różnych sposobów świętowania, jednak dlatego, że lubimy wspólne imprezy, organizujemy spotkania noworoczne. Jednym z nich jest JES, Młodzieżowy Tydzień Europejski. Czym jest JES? Jest to jedno z młodzieżowych spotkań z najlepszą noworoczną atmosferą. Jest organizowane każdego roku w Niemczech lub Polsce we współpracy Polskiej i Niemieckiej Młodzieży Esperanckiej. Zwykle uczestniczy w nim około 200-300 osób z ponad 30 krajów świata. Podczas tych spotkań nie tylko świętujemy: odbywają się wieczorne koncerty, dyskoteki, ale jest też możliwość wzięcia udziału w krótkich kursach językowych - prowadzonych przez naszych przyjaciół rodzimych użytkowników języka - kursach 5
tańca, szkoleniach o ruchu esperanckim i działalności organizacji. Jak przebiegało to spotkanie w tym roku? JES odbył się w miasteczku uzdrowiskowym Szczawno Zdrój na Dolnym Śląsku, a uczestniczyło w nim około 1 70 esperantystów. Niektórzy byli dopiero początkujący, niektórzy doświadczeni najważniejsze, że wszyscy naprawdę świętują i bawią się wspólnie i zawsze oczekują kolejnego spotkania gdy będą mogli spotkać się z przyjaciółmi. Czy rzeczywiście wszyscy mówią jedynie w esperancie podczas spotkań? Tak, taki jest zwyczaj i jeden z powodów dla których organizujemy takie imprezy. Łatwy wspólny język jakim jest esperanto stwarza poczucie równości i porozumienia między ludźmi z różnych części świata. Z czego składa się program takiego spotkania? Czym ty się zajmujesz?podczas tego spotkania byłam częścią zespołu organizacyjnego: zajmowałam się tłumaczeniem naszej strony internetowej na polski oraz organizowałam i oprowadzałam wycieczki. To właściwie nowość w programie JESu, najpierw odbyła się nocna wycieczka do Podziemnego Miasta Osówka, potem całodniowe zwiedzanie Wrocławia. Dzięki tym wycieczkom po okolicy staramy się pokazać naszym zagranicznym gościom naturalne i kulturalne dziedzictwo Polski. Również z tego powodu podczas kongresu JES odbywają się kursy języka polskiego, a wieczorem koncerty polskich grup muzycznych i występy ludowych zespołów pieśni i tańca z regionu, w którym organizujemy spotkanie. Oprócz tego można wybierać spośród takich propozycji programowych jak warsztaty artystyczne, prelekcje nie tylko o esperancie, istnieje również osobny program dla początkujących esperantystów i nowicjuszy w esperanckim ruchu. nigdy nie mieli styczności z językiem? Dla niektórych z obecnie działających młodych esperantystów to właśnie JES był pierwszym wielkim kongresem w jakim uczestniczyli, często nawet nie znając języka. JES jest szczególnie nastrojowy i skoncentrowany na imprezowej części Esperancji. Uczestnicząc każdego dnia kongresu w kursie językowym esperanta można po krótkim czasie komunikować się na podstawowym poziomie. Również temat wieku uczestników jest traktowany dość luźno: zwykle przyjeżdżają ludzie w wieku między 1 4 a 35 lat, ale oczywiście zdarzają się wyjątki. Zatem w JESie może wziąć udział każdy zainteresowany, jest to spotkanie które można polecić również całkiem początkującym. Jak często odbywają się podobne spotkania esperantystów? Czy tylko raz do roku podczas Sylwestra? Mówi się, że każdego dnia w jakimś miejscu na świecie jest esperanckie spotkanie. Szczególnie latem odbywa się ich wiele: na przykład IJK (Międzynarodowy Kongres Młodieżowy) który każdego roku odbywa się w innym kraju. Zdjęcia: własne Kto może wziąć udział w JESie? Czy to spotkanie naprawdę pasuje dla ludzi którzy 6
Kinga Filipiak The end of the year and the beginning of the new one are always time of summaries. When it comes to fashion, the year 201 3 was very fickle. Lots of things have happened in Polish and in the world of fashion for the last 1 2 months. Changes of top designers of the most luxurious brands, lucrative contracts of Polish models and a fuss created by a few Polish designers were just a part of it! Read the subjective selection of the most important events in Polish fashion industry in 201 3! Harper's Bazaar was released. Małgosia Bela, one of our greatest top models who is conquering the catwalks all around the world, made the first cover of Harper s Bazaar. The final edition of the magazine in Poland announced new directions for the publishing market in our country. Keep it going! #1 Gosia Baczyńska in Paris! Gosia Baczyńska is the first Polish fashion designer who had a chance to present her collection at Paris Fashion Week. During this prestigious event only the best have a chance to present their skills. This show gathered the best models, the most influential fashion journalists and VIPs. Baczyńska's show called "I Feel Love" ended Paris Fashion Week in a great style with a standing ovation and very good reviews. That was a wonderful debut! #2 First Polish edition of Harper's Bazaar In March 201 3 the first edition of world's well known fashion magazine # 3 Maciej Zień and his SCANDAL Any fashion show has never caused so many controversies as the last one by Maciej Zień. The scandal didn t break around the collection, but the place. Anyone with the invitation could watch the show in untypical place which was the church! After the show no one spoke about the collection but about the designer who was accused of the profanation and the desire to seek fame by using all means. #4 Polish edition of "Project Runway" It finally happened! The coming year will bring the world's best known show about fashion! The Polish channel, TVN's programme, will choose the most promising model and fashion designer. In the original series the show was held by the German top model Heidi Klum. The host of Polish edition will be our greatest model Anja Rubik. In the show we are going to see our experienced designers - Mariusz Przybylski, Tomasz 7
Ossoliński and the the CEO Mania - Joanna Przetakiewicz. of La #5 Polish designers can be found on the international selling platforms Young Polish designers can talk about the successful year! Local Heroes - Polish new brand created in Warsaw entered the most recognizable retail platform - Asos.com. The brand is well known to all fashion victims thanks to Justin Bieber and Cara Delavigne who proudly wore clothes with the label of Local Heroes. Another Polish brand RISK, made in Warsaw, can talk about the similar success - their clothes can be purchased on eu.fab.com and TV programmes. One of our fashion bloggers - Jessica Mercedes has been noticed by the international fashion industry and it led to the winning of the competition organised by River Island and releasing her t-shirts by this well known brand. She has also signed a contract with sarenza.com and now every fashion lover can purchase a pair of stilettos designed by Jessica. Bravo! # 7 Luxury in our neighbourhood The opening of Louis Vuitton's boutique in Warsaw gathered lots of celebrities. That event was preceded by campaign, thanks to which next to the department store, where the boutique was opened, everyone could see an enormously large suitcase with the famous Vuitton's pattern. Zdjęcia pochodzą ze stron : www.jemerced.com www.se.pl www.ulicewarszawy.blox.pl www.m.natemat.pl http://localheroesstore.com/ #6 Polish fashion blogger's cooperation with River Island The last year can be remembered as the year of fashion bloggers. Popular bloggers appeared on the vip receptions, in the tabloids 8
Elżbieta Oprych Qué lugar de la tierra asocias al hielo que ocupa tres cuartos de la superficie total? Necesitas una indicación? Es una gran isla en la mayorίa ubicada en la zona nororiental y polίticamente considerada una región autónoma perteneciente al Reino de Dinamarca. Ya sabes? Sί, te quiero contar un poco sobre Groenlandia, llamada en groenlandés Kalaallit Nunaat. En la isla se halla el parque nacional más grande del mundo que abarca todo el litoral noreste y parcialmente el interior de Groenlandia. El Parque Nacional de Groenlandia fue creado en 1 974 para proteger el área cubierta por el glaciar continental y las zonas adyacentes al mar, cubiertas por una capa del hielo. En 1 977, fue designado reserva international de la biosfera de UNESCO. Sus principales habitantes son los bueyes almizcleros (de 5000 a 1 5000), los osos polares y las morsas. Pero se puede encontrar también el zorro polar, el lemming, la liebre árctica, el reno, el lobo y a un representante de la especie humana: los 35 cientίficos. Para entrar en el parque hay que tener un permiso del Gobierno de Groenlandia, pero vale la pena, pues a pesar de esta reducción es un lugar muy especial donde puedes ver el paisaje único, seguramente muy invernal y observar, tan extraordinaria, que te quita el aliento, la aurora polar. Jakie miejsce na ziemi kojarzy ci się z lodem pokrywającym ¾ całkowitej powierzchni? Potrzebujesz wskazówki? Jest to wyspa znajdująca się w większości za kołem podbiegunowym i jest ona autonomicznym terytorium Królestwa Danii. Czy już wiesz? Tak, chcę ci trochę opowiedzieć o Grenlandii w języku grenlandzkim zwanej Kalaallit Nunaat. Na wyspie znajduje się największy na świecie park narodowy, który zajmuje północnowschodnie i wewnętrzne obszary kraju. Park Narodowy Grenlandii został utworzony w 1 974 roku w celu ochrony lądolodu, fiordów oraz sąsiednich obszarów morskich pokrytych lodem. W 1 977 roku park został wpisany na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Jego mieszkańcami są w większości woły piżmowe (od 5000 do 1 5000), niedźwiedzie polarne i morsy. Można tu także spotkać lisa polarnego, leminga, zająca polarnego, renifera, wilka oraz gatunek ludzki 35 naukowców. W celu wejścia na teren parku należy uzyskać pozwolenie rządu Grenlandii. Pomimo tego ograniczenia jest to miejsce warte zachodu, szczególne, gdzie możesz zobaczyć wyjątkowy krajobraz, z pewnością bardzo zimowy, a także obserwować nadzwyczajną, zapierającą dech w piersiach, zorzę polarną. 9
Elżbieta Oprych En las Islas Canarias se puede ver mucho más que palmas y volcanes, sentir mucho más que el aire encendido por el clima drag queen, suelen celebrar su triunfo actuando durante el desfile desde unos puestos honoríficos. Los concursos y el desfile terminan después de la medianoche pero la fiesta no se acaba hasta la madrugada. Los jóvenes se sientan en los céspedes. Los bares y clubs están llenos de personas disfrazadas. Todos comen mucho y toman mucho alcohol pero no hay ningunos incidentes. Al día siguiente, los turistas observan a los veteranos volviendo a sus casas: el ángel sin una ala, el vaquero sin botas y la abeja con el maquillaje desdibujado. Al cabo de unos días hay que volver a las calles para partcipar en el último día de la fiesta: entierro de la sardina, que se celebra tradicionalmente el miércoles de Ceniza y es cuando culmina y concluye el carnaval. subtropical. Se puede sentir la fiesta total y ver todo tipo de disfrazes: policías, piratas, curas y monjas, prisioneros, pitufos, mujeres de mala vida y muchos más. La mejor diversión es adivinar lo que quería expresar el autor del disfraz. Para sentir más intensamente el clima de la fiesta hay que mezclarse con la multitud y ponerse por lo menos un sombrero o una kufiyya para parecerse a un jeque. Para un solo día, en Tenerife los jurados eligen a la reina del carnaval y tres damas de honor. Además de bella, la reina tiene que ser fuerte, ya que debe alzar en su cuerpo un disfraz que pesa más de 1 00 kilos! En Gran Canaria se organiza un concurso que debe atenuar a la Reina del Carnaval en su fama. Los candidatos vienen de toda la España para rivalizar en la competición de drag queens. Sus actuaciones impresionan hombres semidesnudos, con zapatos de tacones altos, el baile, la música, las acrobacias, todo esto con un fondo muy colorido. Como el premio, La Reína del Caraval y el ganador de la competición de 10 Źródła: Miesięcznik Traveler: "Pszczółka Maja na obcasach" Filip Frydrykiewicz http://www.lpacarnaval.com/ wikipedia.org
Na Wyspach Kanaryjskich zobaczyć można dużo więcej niż palmy czy wulkany, poczuć dużo więcej niż gorące powietrze spowodowane subtropikalnym klimatem. Można doświadczyć zabawy pełną gębą oraz zobaczyć przeróżne przebrania karnawałowe: policjantów, piratów, księży i zakonnice, więźniów, smerfy, kobiety lekkich obyczajów i wiele innych. Najlepszą rozrywką jest odgadywanie co autor przebrania miał na myśli. Zmieszaj się z tłumem, załóż chociaż kapelusz albo kefię, udając szejka, aby poczuć klimat zabawy! Na Teneryfie jury wybiera Królową Karnawału oraz trzy panny dworu. Zwyciężczyni bardziej niż urodziwa, musi być silna, aby unieść strój, który waży ponad 1 00 kilogramów! Na Gran Canarii organizuje się konkurs, który ma przyćmić sławę Królowej Karnawału. Kandydaci przybywają z całej Hiszpanii, aby rywalizować o tytuł Drag Queen. Ich występy zachwycają półnadzy mężczyźni na wysokich obcasach, taniec, muzyka, akrobacje, barwna oprawa. Nagrodą w konkursach jest triumf świętowany podczas ulicznego pochodu. Konkursy i pochody kończą się po północy, ale zabawa trwa do białego rana. Młodzież zajmuje miejskie trawniki, bary i kluby pełne są przebierańców, wszyscy dużo jedzą i piją, a wszystko przebiega bez większych incydentów. Następnego dnia turyści obserwują weteranów wracających z imprezy: anioł bez skrzydła, kowboj bez butów czy pszczoła z rozmazanym makijażem. Za parę dni trzeba będzie wrócić na ulice i uczestniczyć w ostatnim dniu zabawy: pogrzebie sardynki, który kończy Karnawał i obchodzi się go tradycyjnie w Środę Popielcową. 11
Izabela Worwa Are you looking for a meaningful way to spend your winter break? Maybe you are not a keen skier and winter sports are not the main target of your holiday? For all those, who are willing to experience some other kind of entertainment during winter break, we have an idea European carnival events. The Venice Carnival is the most internationally known festival celebrated in Venice, as well as being one of the oldest. This annual event was first held in Venice in the 11 th century. Italian word carnevale means 'farewell to meat and it is a pre-lent festival. For the locals it is a tradition with deep cultural roots and the atmosphere of the city attracts thousands of tourists. Nowadays it s a great excuse to wear a real mask and costume, join a parade around the city, enjoy 12 the live music in the main squares of the city and events organized by the tourist agencies. There is also wonderful an open-air festival where everyone can join in. Fantastic costumes are displayed in St. Mark's Square and Venice is the perfect backdrop for amazing photographs. Every edition of the Venice Carnival has a leitmotiv. This year there is a follow-up of the ambitious project of the last three editions focusing on one hand on the return to local historical tradition and on the other on the promotion of the great theme of the masked city. 201 4 festival will be held under the banner of WONDER AND FANTASY NATURE or A FAIRY- TALE and FANTASY CARNIVAL. Masks will be inspired by traditional European fairy tales, short stories connected with Arabia and the Middle-East, symbols of African cultures as well as Indian, Mongolian and Chinese allegories. Imagine that magic time during festival, the state of euphoria wherever you go! The first thing we associate with carnival here is a mask, which is an amazing masterpiece made by real artists. It can be made of leather, porcelain or with the original glass technique and they are named depending on shape and decoration. For tourists this is a nice souvenir and the most popular carnival experience but in the culmination of carnival we can meet figures wearing masks and costumes everywhere.they stroll mysteriously around the city or unexpectedly join us in the café. The rule says those figures are always anonymous and untouchable.
Carnival ceremonies last 20 days, which means over 3 weeks of entertainment. This year they start on 1 5th February and finish on 4th March. The heart of the events will be as usual bustling St Mark's Square where the grand parade has the beginning. It starts with the traditional Flight of the Angel (Volo dell Angelo), when some famous people cover a distance from the belfry from the St. Mark s Basilica to the balcony of the Doge s Palace being fastened to the line, wearing wings and throwing confetti on the crowd. There s no reason why you can t hire a costume and join a parade like a historical figure! The offer is abundant not only for performances are what are waiting for us beyond public entertainment. Unfortunately, it s a bit expensive. Attendance at a ball, including a costume, can run about 500 euro and requires reservations ahead. One hour before the end of carnival everybody can watch the fireworks display and enjoy gondola parade through The Grand Canal in the light of torches. At midnight the sound of a bell announces Ash Wednesday and this is the time when everybody takes off the mask and the carnival is over. Undoubtedly Venice is a good option for this season, so let the masked city put a spell on you and enjoy the carnival! those who are keen on changing clothes but also for those who would like to feel the fusion of fantasy and history on their own. There are fancy dress balls organized in old palaces and private homes where you can enjoy atmosphere of old centuries among unique artists and actors dressed in wild and inventive costumes. Masquerade parties and Pictures: By wanblee, By Frank Kovalchek 13
Patryk Górski Oto część druga moich wspomnień z wakacyjnego wyjazdu do Stanów. Zapraszam również do przejrzenia części pierwszej znajdziesz ją w poprzednim numerze. ;) Poprzednią część wspomnień urwałem w drodze na mój camp, jadąc żółtym autobusem szkolnym w nieznane, przy okazji objadając się amerykańskimi słodyczami. Część z Was spyta zapewne, czym w ogóle jest camp. Już tłumaczę: gdy w Polsce dzieciaki wysyła się na kolonie, noclegi są w hotelach, pensjonatach, czasami domkach campingowych lub namiotach. Amerykanie natomiast mają ośrodki kolonijne stanowiące jedną całość to są właśnie summer camps. Niemal zawsze położone są gdzieś na uboczu, z dala od wielkomiejskiego gwaru. Tradycja wysyłania dzieci na ten rodzaj wakacji zakorzeniona jest w kulturze amerykańskiej od dawna, powstały nawet na ten temat różne filmy, jak np. Camp Band, czy film nieco przerysowany, ale pokazujący z grubsza ideę campu American Pie: Band Camp. noszą identyczne koszulki, czasami czapeczki, zaś ich czas wolny wypełniony jest różnymi atrakcjami, takimi jak wspinaczka na ściance, gra w piłkę, baseball, mnóstwo innych rodzajów gier i zabaw, czy też na przykład zajęcia na basenie. Fot. Gra w kosza na campowym boisku (źródło: własne) Wróćmy jednak do tematu. Podróż autobusem była dosyć męcząca, wiele osób miało za sobą zmianę strefy czasowej o 5, 6, a nawet 1 2 godzin. W moim przypadku zmiana wynosiła 6 godzin, tak że nie było najgorzej. Już na początku swojego pobytu w Stanach zachwyciłem się szerokimi, równymi i przejrzyście oznakowanymi amerykańskimi drogami. Autostrada potrafi mieć nawet 6-7 pasów, a wszędzie stoją te słynne znaki, gdzie na białym tle pokazane jest ograniczenie prędkości, do np. 65, 50 czy 40 mil oczywiście. Fot. Kabiny, w których spały dzieci (źródło: własne) Uczestnicy summer campów silnie identyfikują się z campami - dzieci często 14 Fot. Limit prędkości do 25 mil, standard na drogach osiedlowych w USA. (źródło: własne) W okolice campu dojechaliśmy około 1 8.00, odbiliśmy około 1,5 kilometra z drogi międzystanowej nr 6, minęliśmy kilkanaście domów i jesteśmy! Środek lasu, mnóstwo
drewnianych domków i kilka budynków administracyjnych. Szybki rzut oka na ośrodek i wchodzimy z bagażami do największego budynku na campie. Wszyscy zagraniczni pracownicy zostają chwilowo rozlokowani w dwóch ogromnych pokojach z dziesiątkami piętrowych łóżek osobno mężczyźni, osobno kobiety. Wchodzę do mojego pokoju, póki co jest mało ludzi, kilka osób śpi, ktoś coś ogląda na laptopie, inna osoba czyta książkę. Zajmuję pierwsze lepsze łóżko, rzucam bagaże, robię obchód po sypialni i witam się ze wszystkimi. Wszyscy są tutaj bardzo otwarci, każdy jest sympatyczny, uśmiechnięty, serdeczny. Świetny początek! Po chwili przychodzi do nas dyrektor campu, wita się z nami, pyta o podróż i ogólne wrażenia są bardzo pozytywnie! Dostajemy też informacje, że w ciągu kilku dni polski staff zostanie przeniesiony do 3 pokojów 2- osobowych, których nazwy pochodzą od nazw drzew ja np. mieszkałem w Pokoju Mahoniowym. Tego dnia jeszcze tylko lekka kolacja potem jakieś jabłko plus kanapki (zabrane z Polski), prysznic i idę spać. Fot. Radosna twórczość moja i moich campowych przyjaciół (źródło: własne) Następnego dnia na śniadaniu zacząłem mocno analizować amerykańską kuchnię tego dnia na stół dostaliśmy gofry, tosty, masło, płatki śniadaniowe, mleko, kosz owoców i syrop klonowy. Pierwsza kombinacja: 2 gofry polane syropem. Kawałek do ust, chwila zastanowienia i TO JEST PYSZNE! To było właściwie moje THE BLABELS pierwsze zetknięcie z amerykańską kuchnią, a także ze słynnym syropem klonowym. To bardzo słodki płyn, który w świetny sposób podkreśla smak gorących, chrupiących gofrów. Właściwie tego ranka spróbowałem tylko tego strasznie mi te gofry posmakowały! No i owoce - przy każdym śniadaniu dostawaliśmy kosz owoców, również tych egzotycznych. Dosyć specyficzny był dla mnie lunch, pora niby obiadowa, okolice południa, a zaserwowano nam świeże bułeczki, kiełbaski, hamburgery i frytki. Ponadto w stołówce ustawiony był bar sałatkowy ze świeżymi warzywami, owocami, a także z gotowymi surówkami czy sałatkami: na słodko, na słono, na kwaśno dla każdego coś dobrego! Kolacja na moim campie zaczynała się około 6 wieczorem. Dania kolacyjne odpowiadały częściowo naszym polskim daniom obiadowym: spaghetti, zapiekanka z mięsem, jakaś tarta, mięso + bar sałatkowy. W tym momencie uwierzyłem wszystkim byłym uczestnikom CA, którzy ostrzegali mnie, że w USA można spokojnie przytyć 1 0-1 5 kilogramów w 3 miesiące. Nic dziwnego, wszystko miało naprawdę bardzo dobry smak! Pierwszy tydzień na campie. Nie był to jeszcze tydzień pracy czasem musieliśmy odrobinę pozamiatać, ale głównie musieliśmy uczęszczać na szkolenia: z zakresu amerykańskiego prawa, rozliczeń finansowych oraz odpowiedniego traktowania dzieci. Mieliśmy także mnóstwo gier i zabaw integracyjnych, w których chętnie braliśmy udział. Wtrącę w tym momencie krótką historyjkę: BARDZO, ALE TO BARDZO podoba mi się mentalność amerykańskich dzieci, które są wychowywane tak, aby swoich kolegów wspierać, a nie wyśmiewać. Byłem świadkiem sytuacji, jak na wysokiej i stromej zjeżdżalni wodnej (w stylu kamikadze) była kolejka dzieciaków w wieku około 8-1 2 lat. Przede mną stała dziewczynka w wieku około 1 0 lat, która bardzo bała się zjechać. Oczekiwałem śmiechu, komentarzy, popędzania a byłem w szoku, gdy zobaczyłem, że cała kolejka dzieci - dobre kilkanaście bardzo młodych osób - wspiera ją, motywuje, ktoś nawet poszedł na przód kolejki (grzecznie spytał, czy może przejść 15
przed nas) i wytłumaczył jej, jak się przytrzymywać, jak odepchnąć, jak zjechać, po czym pokazał, że sam to robi z uśmiechem na twarzy. Później ten chłopczyk czekał na dole, w wodzie, na tę dziewczynkę. Zjechała, po czym każdy zaczął się uśmiechać i bić jej brawo. Bardzo motywujące, no i serce rośnie na taki widok! Na campie wydarzyło się dużo świeeeetnych historii, o których mógłbym opowiadać godzinami, skupie się jednak na najważniejszych faktach i kilku ciekawostkach. Na początku drugiego tygodnia mojego pobytu na camp przyjechały dzieciaki kilkadziesiąt osób w wieku od 8 do 1 5 lat. Ja byłem odpowiedzialny za dbanie o czystość campu: odkurzanie, zmywanie podłogi, ścieranie kurzu, dbanie o toalety, ale także mycie okien oraz - sporadycznie, pomoc przy dostawach itp. Nie było źle, bardzo fajna praca wakacyjna, często było śmiesznie. Dostaliśmy między innymi służbowego Melexa mały elektryczny samochodzik, wykorzystywany m.in. na polach golfowych, który nie tylko pomagał nam w pracy, ale także pozwalał zwiedzać camp z dużo większą prędkością niż na nogach. Ach, lenistwo! For. Melex (źródło: www.tradebit.org) Bardzo przypadło mi do gustu podejście Amerykanów do pracy i rozrywki w momencie, kiedy pracujemy, nikt nie tknie alkoholu, innych używek po prostu jest praca. Kiedy w sobotę rano dzieci wyjeżdżały, mieliśmy czas wolny do poniedziałku; amerykański personel zabierał nas na różnego rodzaju imprezy, wycieczki, święta. Fot. Okolice campu amerykański standard, mały dom i kilka ogromnych samochodów. (źródło: własne) Pamiętam imprezę w domu mojego szefa: było mnóstwo ludzi, napojów, grillowane mięso (prawdziwy rarytas!) i sport! Co ciekawe, podczas imprez, amerykanie spędzają czas bardzo aktywnie. W Polsce często bywa tak, że na imprezie w ogrodzie każdy siedzi w jednym miejscu, dyskutuje na trudne tematy, je i pije. W Stanach na czas imprezy rozłożone są różnego rodzaju sprzęty, przygotowane piłki do siatkówki, piłki nożnej, przygotowany jest tenis stołowy, rzutki, crockey (amerykańska odmiana krykieta), czy też legendarny Beer Pong. Wszyscy się bawią, ale i ruszają. Gdy się ściemni, goście siadają przy ognisku, śpiewają, opowiadają dowcipy. Atmosfera jest żywa i bardzo pozytywna. O tych 9 tygodniach mógłbym opowiadać godzinami, więc na zakończenie pozwolę sobie jeszcze na jedną, krótką opowieść. 1 4 sierpnia 201 3, około godziny 20.00 miałem już za sobą wszystkie obowiązki na ten dzień. Pozostały już tylko dwa dni do końca pracy na campie i początku podróżowania. Poszedłem do czegoś w rodzaju mini-stołówki były stoliki pod dachem, ale budynek był bez ścian. Ustawiłem na stole tablet, podpiąłem słuchawki, puściłem ulubiony kawałek i zacząłem po cichu śpiewać i uderzać palcami w stół, a stopami rytmicznie o ziemię. W pewnym momencie poczułem na stopie delikatny dotyk, byłem jednak przekonany 16
że to mucha, dlatego poruszyłem nogą i byłem pewny, że mucha odleci. Po kilku sekundach sytuacja się powtarza. Miałem już wykonać zamach nogą, gdy kątem oka zobaczyłem coś czarnego przy mojej stopie. Wychyliłem się zza stołu, patrzę, a przy mojej noce chodzi skunks! Przy stoliku obok był kolejny. Adrenalina skoczyła, odłożyłem wszystko co miałem na stół, wziąłem tylko tablet i baaaardzo powoli i spokojnie wstałem i odszedłem. Będąc poza zasięgiem tych zwierzaków, zrobiłem im zdjęcie jakość kiepska, ale czarnego zwierzaka widać. Fot. 2 skunksy, które niemal mnie zaatakowały (źródło: własne) W momencie odchodzenia od stołów zdałem sobie sprawę, że moje marzenia dalszym o zwiedzaniu Stanów mogły odpłynąć w siną dal Washington, DC; Atlanta, Miami, Key West, Nowy York Niestety nie da się podróżować po ataku skunksa. Zapach jest na tyle nieznośny, że około 1 0 dni osoba musi spędzać czas sama, w pustelni. Nie przeżyłem tego, ale moi znajomi dużo na ten temat mówili. Podobno pomaga 3- dniowa kąpiel w mleku, na szczęście nie musiałem tego sprawdzać na własnej skórze. Jak to skomentował któryś mój znajomy więcej szczęścia niż rozumu i tym razem miał sporo racji! ;) A tak z ciekawostek: skunks wygląda trochę jak świnka morska z długim ogonem. Dziwny stwór. :) campu. Leśny klimat. Fot. Parking przy wjeździe do (źródło: własne) Na tym pragnę zakończyć kolejną część mojej opowieści o pracy na młodzieżowym campie w USA. Mam nadzieję, że zachęciłem Was perspektywą wyjazdu na summer camp. Pochwalę się - po żmudnej rekrutacji udało mi się zostać pracownikiem Camp America i przekazywać informacje na temat możliwości wyjazdu jeszcze większemu gronu ludzi, a także każdemu z osobna. Zainteresowanych zapraszam też do kontaktu ze mną poprzez facebook lub e-mail, z przyjemnością wyjaśnię Wam wszystko szczegółowo raz podzielę się paroma innymi historyjkami, bo było ich całkiem sporo! Zapraszam Was też do przeczytania kolejnego numeru The Blabels, w którym zamieszczę kolejną część relacji z mojego pobytu w Stanach. W szczególności opowiem, jak musieliśmy uciekać samochodem na lewy pas na autostradzie, żeby nie uderzyć w aligatora, wspomnę też o Miami i południowo-amerykańskich plażach, jak również o tym, w jaki sposób pięciu młodych polskich studentów zniszczyło miesięcznego, luksusowego SUVa i jak sobie z tym poradzili. Do zobaczenia! Fot. Droga do raju w drodze z Miami na Key West (źródło: własne) Ps. Możecie znaleźć mnie na facebooku - nazwisko znacie, albo piszcie bezpośrednio na maila: patryk.gorski@aifs.pl 17