Podstawy rachunkowości. T. 1, Wykład / Irena Olchowicz. wyd. 8. Warszawa, 2016 Spis treści Od autora 9 Część I Istota rachunkowości 13 1. Pojęcie rachunkowości 13 2. Zakres rachunkowości 15 3. Funkcje i cele rachunkowości 16 4. Użytkownicy informacji pochodzących z rachunkowości 18 5. Przedmiot rachunkowości 20 6. Podmiot rachunkowości 21 7. Metody rachunkowości 24 8. Zasady rachunkowości 28 8.1. Nadrzędne zasady rachunkowości 28 8.2. Zasady (polityka) rachunkowości 39 9. Cechy jakościowe informacji sprawozdawczych 40 10. Ponadpaństwowa harmonizacja i standaryzacja rachunkowości 41 11. Normy prawne rachunkowości w Polsce 48 Pytania 50 Rozdział 2 Podstawy metodologii rachunkowości 51 1. Systemowy charakter rachunkowości 51 2. Metoda bilansowa jako podstawa księgowości podwójnej 52 3. Bilans 53 3.1. Klasyfikacja majątku (aktywów) 53 3.1.1. Aktywa trwałe 54 3.1.2. Aktywa obrotowe 57 3.2. Źródła pochodzenia majątku (pasywa) 61 3.3. Struktura bilansu 67 3.4. Warunki ujęcia aktywów i pasywów w bilansie 74 4. Rachunek zysków i strat 78 4.1. Przychody i koszty w rachunku zysków i strat 78 4.2. Układ rachunku zysków i strat 85 Pytania 93
Rozdział 3 Ewidencja operacji gospodarczych 95 1. Pojęcie operacji gospodarczej 95 2. Bezpośredni wpływ operacji gospodarczych na składniki bilansu 96 3. Pośredni wpływ operacji gospodarczych na składniki bilansu 100 4. Istota i funkcjonowanie kont 103 4.1. Istota konta 103 4.2. Funkcjonowanie kont bilansowych 105 4.3. Funkcjonowanie kont procesowych (wynikowych) 109 5. Podwójny efekt" operacji gospodarczych 112 6. Zasada podwójnego księgowania 113 6.1. Zasada podwójnego księgowania na kontach bilansowych 115 6.2. Zasada podwójnego księgowania na kontach procesowych 117 7. Czynności księgowe od bilansu otwarcia do bilansu zamknięcia 120 7.1. Otwarcie kont i księgowanie operacji gospodarczych 120 7.2. Zestawienie obrotów i sald 123 7.3. Poprawa błędów księgowych 126 7.4. Inwentaryzacja składników majątkowych 129 7.5. Bilans zamknięcia i rachunek zysków i strat za okres sprawozdawczy 131 8. Ewidencja syntetyczna i analityczna 132 9. Klasyfikacja kont 137 Pytania 146 Rozdział 4 Formalne, prawne i organizacyjne aspekty prowadzenia rachunkowości 147 1. Podstawy formalnoprawne prowadzenia rachunkowości 147 2. Porządek chronologiczny i systematyczny w rachunkowości 150 3. Zakładowy plan kont 151 4. Księgi rachunkowe 153 5. Dokumentacja operacji gospodarczych 158 6. Formy prowadzenia kont i techniki ewidencyjne 160 Pytania 163 Rozdział 5 Wycena aktywów i pasywów 164 1. Ceny historyczne, bieżące i odtworzenia 164 2. Przejście od cen historycznych do cen godziwych 167 3. Wycena aktywów i pasywów 168 3.1. Wycena aktywów i pasywów w ciągu roku obrotowego 168 3.2. Wycena aktywów i pasywów na dzień bilansowy 171 Pytania 175
Część II Aktywa pieniężne 179 1. Pojęcie aktywów pieniężnych 179 2. Środki pieniężne w kasie 180 3. Środki pieniężne w banku i rozliczenia za pośrednictwem banku 183 4. Inne środki pieniężne 188 Pytania 193 Rozdział 2 Należności i zobowiązania 194 1. Wycena należności i zobowiązań 194 2. Rozrachunki w ujęciu podmiotowym 197 2.1. Rozrachunki z tytułu dostaw 198 2.2. Rozrachunki publicznoprawne 200 2.3. Rozrachunki z pracownikami 203 2.4. Pozostałe rozrachunki 205 3. Specyficzne kategorie należności i zobowiązań 206 3.1. Roszczenia sporne 206 3.2. Rezerwy na zobowiązania 207 4. Należności i zobowiązania w sprawozdaniu finansowym 208 Pytania 209 Rozdział 3 Rzeczowy majątek obrotowy 210 1. Klasyfikacja rzeczowego majątku obrotowego 210 2. Wycena rzeczowego majątku obrotowego 211 3. Dokumentacja i ewidencja zwiększenia rzeczowego majątku obrotowego 223 4. Dokumentacja i ewidencja rozchodu rzeczowego majątku obrotowego 227 4.1. Dokumentacja i ewidencja rozchodu materiałów 227 4.2. Dokumentacja i ewidencja rozchodu towarów 230 4.3. Dokumentacja i ewidencja rozchodu produktów 236 Pytania 238 Rozdział 4 Rzeczowy majątek trwały 239 1. Klasyfikacja rzeczowego majątku trwałego 239 2. Wycena rzeczowego majątku trwałego 241 3. Amortyzacja środków trwałych 244 4. Dokumentacja i ewidencja środków trwałych 251 5. Środki trwałe w budowie 255 Pytania 256
Rozdział 5 Wartości miematerialne i prawne 257 1. Pojęcie i klasyfikacja wartości niematerialnych i prawnych 257 2. Wycena wartości niematerialnych i prawnych 258 3. Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych 259 4. Ewidencja wartości niematerialnych i prawnych 260 Pytania 262 Rozdział 6 Inwestycje 263 1. Pojęcie inwestycji i ich klasyfikacja 263 2. Inwestycje niefinansowe 265 2.1. Wycena nieruchomości inwestycyjnych 266 3. Instrumenty finansowe 268 3.1. Inwestycje finansowe długoterminowe 270 3.1.1. Wycena inwestycji finansowych długoterminowych 270 3.2. Inwestycje finansowe krótkoterminowe 277 Pytania 279 Rozdział 7 Rachunek przychodów, kosztów i wyników 280 1. Wprowadzenie 280 2. Przychody 281 2.1. Podstawowe przychody operacyjne 281 2.2. Pozostałe przychody operacyjne 283 2.3. Przychody finansowe 284 2.4. Przychody przyszłych okresów 284 3. Opodatkowanie sprzedaży (VAT) 287 4. Koszty 292 4.1. Pojęcie i klasyfikacja kosztów 292 4.2. Podstawowe warianty ewidencyjne rachunku kosztów 294 4.3. Podstawowe metody kalkulacji kosztów 298 4.4. Rozliczenia międzyokresowe kosztów 304 4.4.1. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów 304 4.4.2. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów 306 4.5. Współmierność czasowa i merytoryczna kosztów i przychodów 308 5. Warianty ewidencyjne ustalania wyniku finansowego 313 5.1. Warianty ewidencyjne podstawowych kosztów operacyjnych 313 5.2. Koszty poza układem rodzajowym (pozostałe operacyjne i finansowe) 325 6. Porównawczy i kalkulacyjny rachunek zysków i strat 326 7. Podział i rozliczenie wyniku finansowego 331 Pytania 334
Część III Sprawozdawczość finansowa i jej analiza 337 1. Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej 337 2. Elementy sprawozdania finansowego jednostki 338 3. Rachunek przepływów pieniężnych 353 4. Badanie, zatwierdzanie i ogłaszanie sprawozdania finansowego 363 5. Analiza sytuacji majątkowej, finansowej i rentowności na podstawie sprawozdań finansowych 364 5.1. Kierunki analizy 364 5.2. Analiza wskaźnikowa 366 5.2.1. Wskaźniki strukturalne (ogólne) 366 5.2.2. Wskaźniki zadłużenia (wspomagania finansowego) 367 5.2.3. Wskaźniki płynności 368 5.2.4. Wskaźniki rentowności 369 5.2.5. Wskaźniki obrotu (rotacyjne, sprawności działania) 371 5.2.6. Wskaźniki lokacyjne (inwestycyjne) 372 Pytania 374 oprac. BPK