STRUKTURY ORGANIZACYJNE W SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM ZADANIA

STRUKTURY ORGANIZACYJNE W SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM ZADANIA

STRUKTURY ORGANIZACYJNE ZARZĄDZANIA TERYTORIALNEGO Organy władzy publicznej Administracja rządowa w terenie Samorządy samorząd wojewódzki samorząd powiatowy samorząd gminny Aleksander Noworól 2

ORGANY WŁADZY PUBLICZNEJ Organ władzy publicznej to osoba bądź zespół ludzi upoważnionych do wykonywania określonych czynności w imieniu państwa lub JST. Od organu państwa i JST należy odróżnić urzędy, pełniące funkcje pomocnicze w stosunku do organów państwa (np. minister spraw zagranicznych jest organem państwa, natomiast Ministerstwo Spraw Zagranicznych to urząd) Wyodrębnioną strukturą organizacyjną jest aparat państwowy (samorządowy), który tworzą urzędy obsługujące organy Aleksander Noworól 3

ORGANY WŁADZY PUBLICZNEJ Klasyfikacja Organy prawodawcze - stanowiące, zwane władzą ustawodawczą (uchwałodawczą) upoważnione do tworzenia prawa: rady powiatów i gmin Organy wykonawcze, określone jako władza wykonawcza mają charakter wykonawczo zarządzający: zarządy JST, wójt/burmistrz/prezydent Organy sądownicze, zwane władzą sądowniczą wykonują wymiar sprawiedliwości: sądy i trybunały Organy kontrolne badają zgodność działania innych organów z ustawami i konstytucją (np. RIO) W zależności od innych kryteriów, wyróżnia się organy: jednoosobowe (burmistrz) i kolegialne (sejmik samorządowy, rada gminy) centralne, obejmujące zasięgiem cały kraj (prezydent, parlament, ministrowie) i terenowe, tzn. działające na części obszaru państwa (wojewoda); wyłonione w wyborach (rada gminy, burmistrz) i pochodzące z nominacji (wojewoda). Aleksander Noworól 4

STRUKTURA TERYTORIALNA PAŃSTWA PODSTAWOWE STRUKTURY ZARZĄDZANIA TERYTORIALNEGO W POLSCE WŁADZE POLSKI ADMINISTRACJA PAŃSTWOWA SAMORZĄD TERYTORIALNY SEJM SENAT władza stanowiąca POZIOM KRAJOWY RZĄD RP MINISTROWIE PREZYDENT RP KANCELARIA PREZYDENTA władza wykonawcza POZIOM REGIONALNY SEJMIK SAMORZĄDOWY WOJEWÓDZTWA władza stanowiąca WOJE- WÓDZTWO WOJEWODA + URZĄD WOJEWÓDZKI ADMINIS- TRACJA NIE- ZESPOLONA ZARZĄD Z MARSZAŁKIEM + URZĄD MARSZAŁKOWSKI władza wykonawcza ADMINISTRACJA PUBLICZNA W POLSCE POŚREDNI POZIOM LOKALNY POWIAT POZIOM LOKALNY GMINA, MIASTO SŁUŻBY INSPEKCJE STRAŻE RADA POWIATU (RADA MIASTA NA PRAWACH POWIATU) ZARZĄD POWIATU ZE STAROSTĄ (PREZYDENT MIASTA NA PRAWACH POWIATU) + STAROSTWO (URZĄD MIASTA NA PRAWACH POWIATU) RADA GMINY (RADA MIASTA, RADA MIASTA NA PRAWACH POWIATU) WÓJT (PREZYDENT, BURMISTRZ) + URZĄD MIASTA LUB GMINY (URZĄD MIASTA I GMINY, URZĄD MIASTA NA PRAWACH POWIATU) władza stanowiąca władza wykonawcza władza stanowiąca władza wykonawcza JEDNOSTKI POMOCNICZE GMINY: SOŁECTWA, DZIELNICE, OSIEDLA ZEBRANIE MIESZKAŃCÓW RADA DZIELNICY, OSIEDLA, SOŁECTWA władza opiniodawcza władza wykonawcza SOŁTYS Aleksander Noworól 5

ADMINISTRACJA RZĄDOWA na obszarze województwa Zadania administracji rządowej w województwie wykonują: 1) wojewoda; 2) organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb,inspekcji i straży; 3) organy niezespolonej administracji rządowej; 4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia; 5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw; 6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw. Aleksander Noworól 6

ADMINISTRACJA RZĄDOWA Wojewoda jest przedstawicielem Rady Ministrów w województwie; zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie; organem rządowej administracji zespolonej w województwie; organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem legalności; organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji; reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach; organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.2 ). 2004-01-23 Aleksander Noworól 7 Aleksander Noworól 7

ADMINISTRACJA RZĄDOWA Wojewoda Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z polityką Rady Ministrów. Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z powszechnie obowiązującym prawem, a także pod względem rzetelności i gospodarności. 2004-01-23 Aleksander Noworól 8 Aleksander Noworól 8

ADMINISTRACJA RZĄDOWA Zadania wojewody Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności: 1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań; 2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach; 3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy; 4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw; 5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa; 6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. Aleksander Noworól 9

ADMINISTRACJA RZĄDOWA Zadania wojewody Wojewoda: 1) reprezentuje Radę Ministrów na uroczystościach państwowych i w czasie oficjalnych wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych; 2) współdziała z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych, na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych. Wojewoda kontroluje: 1) wykonywanie przez organy rządowej administracji zespolonej w województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów oraz wytycznych i poleceń Prezesa Rady Ministrów; 2) wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego i inne podmioty zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej. 2004-01-23 Aleksander Noworól 10 Aleksander Noworól 10

ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA Zapisy Konstytucji RP Ustrój terytorialny RP zapewnia decentralizację władzy publicznej. Podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określają ustawy Ogół mieszkańców jednostek podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych JST JST mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe. Samodzielność JST podlega ochronie sądowej Aleksander Noworól 11

SAMORZĄD WOJEWÓDZKI (SW) Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową. Województwo oznacza: JST - regionalną wspólnotę samorządową największą jednostkę zasadniczego podziału terytorialnego kraju w celu wykonywania administracji publicznej Zakres działania SW nie narusza samodzielności powiatu i gminy. Organy SW nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym Organami SW są: sejmik i zarząd województwa Aleksander Noworól 12

ZADANIA WOJEWÓDZTWA: Najważniejszym zadaniem samorządu województwa jest określenie strategii rozwoju województwa Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie: 1) edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego, 2) promocji i ochrony zdrowia, 3) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, 4) pomocy społecznej, 5) polityki prorodzinnej, Aleksander Noworól 13 Aleksander Noworól 13

ZADANIA WOJEWÓDZTWA 6) modernizacji terenów wiejskich, 7) zagospodarowania przestrzennego, 8) ochrony środowiska, 9) gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych, 10) transportu zbiorowego i dróg publicznych, 11) kultury fizycznej i turystyki, 12) ochrony praw konsumentów, 13) obronności, 14) bezpieczeństwa publicznego, 15) przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy. Aleksander Noworól 14

SAMORZĄD WOJEWÓDZKI Sejmik wojewódzki Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym (kadencja 4 lata, radni wybierani w wyborach bezpośrednich) Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i do 3 wiceprzewodniczących Sejmik województwa może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do wykonywania określonych zadań Sejmik województwa kontroluje działalność zarządu województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. W tym celu powołuje komisję rewizyjną Aleksander Noworól 15

SAMORZĄD WOJEWÓDZKI Zadania sejmiku wojewódzkiego Stanowienie aktów prawa miejscowego: statutu województwa, zasad gospodarowania mieniem i korzystania z obiektów użyteczności publicznej Uchwalanie strategii rozwoju województwa oraz wieloletnich programów wojewódzkich Uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego Uchwalanie budżetu województwa, zasad udzielania dotacji Rozpatrywanie sprawozdań z: wykonania budżetu, działalności ZW, wykonywania wieloletnich programów Podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium dla zarządu Uchwalanie przepisów o podatkach i opłatach lokalnych Podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia zadań innym JST Podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach Wybór i odwoływanie zarządu województwa (ZW) Powoływanie i odwoływanie skarbnika województwa Podejmowanie uchwał w sprawie udziału w związkach, stowarzyszeniach, fundacjach Podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych Aleksander Noworól województwa 16

UCHWAŁY W SPRAWACH MAJĄTKOWYCH WOJEWÓDZTWA Zasady nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania (wynajmowania) na ponad 3 lata Emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich zbywania, nabywania i wykupu Zaciąganie długoterminowych pożyczek i kredytów, wraz z odpowiednimi upoważnieniami dla ZW Tworzenie spółek prawa handlowego i przystępowanie do nich oraz określanie zasad wnoszenia wkładów, a także obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji Aleksander Noworól 17

SAMORZĄD WOJEWÓDZKI Zarząd województwa (ZW) Zarząd województwa jest jego organem wykonawczym W skład 5 osobowego ZW, wchodzi marszałek województwa jako przewodniczący, wicemarszałek (lub 2 wicemarszałków) i członkowie Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu województwa mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa. Marszałek województwa organizuje pracę ZW i urzędu marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje województwo. Marszałek województwa jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych Aleksander Noworól 18

SAMORZĄD WOJEWÓDZKI Zadania zarządu województwa Wykonywanie uchwał sejmiku województwa Gospodarowanie mieniem województwa Przygotowywanie i wykonywanie budżetu województwa, Przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie Organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi Kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników Uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego. Aleksander Noworól 19

SAMORZĄD POWIATOWY Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową. Przez powiat należy rozumieć: lokalną wspólnotę samorządową odpowiednie terytorium Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Ma osobowość prawną, a jego samodzielność podlega ochronie sądowej. O ustroju powiatu stanowi jego statut Nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes RM oraz wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa Organami powiatu są: rada i zarząd powiatu Aleksander Noworól 20

ZADANIA POWIATU: Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie: 1) edukacji publicznej, 2) promocji i ochrony zdrowia, 3) pomocy społecznej, 4) polityki prorodzinnej, 5) wspierania osób niepełnosprawnych, 6) transportu zbiorowego i dróg publicznych, 7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 8) kultury fizycznej i turystyki, 2004-01-23 Aleksander Noworól 21 Aleksander Noworól 21

ZADANIA POWIATU: 9) geodezji, kartografii i katastru, 10) gospodarki nieruchomościami, 11) administracji architektoniczno-budowlanej, 12) gospodarki wodnej, 13) ochrony środowiska i przyrody, 14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, 15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, 16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, 2004-01-23 Aleksander Noworól 22 22

ZADANIA POWIATU 17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, 18) ochrony praw konsumenta, 19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, 20) obronności, 21) promocji powiatu, 22) współpracy z organizacjami pozarządowymi. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin. Powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej. Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwem, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu. 2004-01-23 Aleksander Noworól 23 Aleksander Noworól 23

RADA POWIATU Zadania rady powiatu Stanowienie aktów prawa miejscowego Wybór i odwołanie zarządu oraz ukierunkowanie jego działań Powoływanie i odwoływanie sekretarza i skarbnika powiatu Uchwalanie budżetu, rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania Podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium dla zarządu Podejmowanie uchwał w sprawach: wysokości podatków i opłat, majątkowych, herbu i flagi powiatu Podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu AR Podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw Uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego Uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy Dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu Określanie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów Aleksander Noworól 24

UCHWAŁY W SPRAWACH MAJĄTKOWYCH POWIATU Zasady nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres do 3 lat Emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich zbywania, nabywania i wykupu Zaciąganie długoterminowych pożyczek i kredytów, wraz z odpowiednimi upoważnieniami dla zarządu powiatu Zobowiązania w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę Tworzenie i przystępowanie do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni Tworzenie i przystępowanie do spółek, ich rozwiązywanie i występowanie z nich oraz określanie zasad wnoszenia wkładów oraz obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji Współdziałanie z innymi powiatami i z gminami, jeżeli związane jest to z koniecznością wydzielenia majątku Tworzenie, przekształcanie i likwidacja jednostek organizacyjnych oraz wyposażanie ich w majątek Aleksander Noworól 25

ZARZĄD POWIATU (ZP) Zarząd powiatu jest organem wykonawczym. W skład ZP wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie (mogą być wybrani spoza składu rady) Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności: przygotowywanie projektów uchwał rady, wykonywanie uchwał rady, gospodarowanie mieniem powiatu, wykonywanie budżetu powiatu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy. Powiatową administrację zespoloną stanowią: 1) starostwo powiatowe, 2) powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu, 3) jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży. Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz Aleksander Noworól 26

ZARZĄD POWIATU Starosta Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży Starosta sprawując zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży: powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, zatwierdza programy ich działania, uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu, w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek, zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli. Aleksander Noworól 27

SAMORZĄD GMINNY Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Przez gminę należy rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, posiada osobowość prawną, a jej samodzielność podlega ochronie sądowej O ustroju gminy stanowi jej statut. Statut gminy powyżej 300.000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z Prezesem RM Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy Organami gminy są rada gminy i wójt/burmistrz/prezydent. Aleksander Noworól 28

ZADANIA GMINY: Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, 2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, 4) lokalnego transportu zbiorowego, 5) ochrony zdrowia, 6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, 7) gminnego budownictwa mieszkaniowego, 8) edukacji publicznej, 2004-01-23 Aleksander Noworól 29 Aleksander Noworól 29

ZADANIA GMINY: 9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, 10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, 11) targowisk i hal targowych, 12) zieleni gminnej i zadrzewień, 13) cmentarzy gminnych, 14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego, 15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, 16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, 17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej, 18) promocji gminy, 19) współpracy z organizacjami pozarządowymi, 20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw. Aleksander Noworól 30

ZADANIA GMINY: Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego. 2004-01-23 Aleksander Noworól 31

RADA GMINY Organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy. Kadencja rady trwa 4 lata. Rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy powołując komisję rewizyjną. Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1-3 wiceprzewodniczących. Przewodniczący organizuje pracę rady i prowadzi jej obrady. Rada gminy może powoływać stałe i doraźne komisje Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy, radny utrzymuje stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, przyjmuje zgłaszane postulaty i przedstawia je organom gminy do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców Aleksander Noworól 32

SAMORZĄD GMINNY Zadania rady gminy Uchwalanie statutu gminy Ustalanie wynagrodzenia wójta, stanowienie o kierunkach jego działania oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności Powoływanie i odwoływanie skarbnika oraz sekretarza gminy Uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z jego budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium Uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Uchwalanie programów gospodarczych Ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań Podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat Podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu Aleksander Noworól 33

SAMORZĄD GMINNY Zadania rady gminy Określanie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać zobowiązania Podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań AR Podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielanie na ten cel odpowiedniego majątku Podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych Podejmowanie uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placów publicznych oraz wznoszenia pomników, Nadawanie honorowego obywatelstwa gminy Podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów Stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy. Aleksander Noworól 34

UCHWAŁY W SPRAWACH MAJĄTKOWYCH GMINY Określanie zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na dłużej niż 3 lata (do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy) Emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez wójta Zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów Ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez wójta w roku budżetowym Zobowiązania w zakresie inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustalaną corocznie przez radę gminy Tworzenie i przystępowanie do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z nich Określanie zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta Tworzenie, likwidacja i reorganizacja przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jedn. organiz. oraz wyposażania ich w majątek, Ustalanie maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym Aleksander Noworól 35

WÓJT BURMISTRZ PREZYDENT Organem wykonawczym gminy jest wójt/burmistrz/prezydent, wybierany w wyborach bezpośrednich. Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy. W miastach powyżej 100.000 mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent miasta Wójt, w drodze zarządzenia, powołuje oraz odwołuje 1 4 zastępców Aleksander Noworól 36

WÓJT BURMISTRZ PREZYDENT Zadania wójta / burmistrza / prezydenta Przygotowywanie projektów uchwał rady gminy Określanie sposobu wykonywania uchwał Gospodarowanie mieniem komunalnym Wykonywanie budżetu Zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych W realizacji zadań własnych gminy wójt podlega wyłącznie radzie gminy Wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz Wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Kierownikiem urzędu jest wójt (burmistrz). Wójt (burmistrz) może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy. Aleksander Noworól 37

SAMORZĄD GMINNY Jednostki pomocnicze Organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa rada gminy odrębnym statutem Statut jednostki pomocniczej określa: nazwę i obszar jednostki zasady i tryb wyboru organów jednostki pomocniczej organizację i zadania organów jednostki pomocniczej zakres oraz sposób realizacji przekazywanych zadań zakres i formy kontroli oraz nadzoru nad jednostką pomocniczą Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka. Organem uchwałodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada. Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarząd z przewodniczącym na czele. Statut może ustalić, że organem uchwałodawczym jest ogólne zebranie mieszkańców osiedla. Aleksander Noworól 38

DZIAŁANIAMI PROWADZONYMI DO ZAPOBIEŻENIA SKŻ LUB ICH USUNIĘCIA KIERUJĄ: wójt (burmistrz, prezydent) - jeżeli SKŻ wprowadzono tylko na obszarze gminy (podlegając staroście) starosta - jeżeli SKŻ wprowadzono na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej w skład powiatu (podlegając wojewodzie) wojewoda - jeżeli SKŻ wprowadzono na obszarze więcej niż jednego powiatu w województwie (podlegając ministrowi); wojewodzie podporządkowane są jednostki AR i samorządu województwa, a także skierowane do działań jednostki sił zbrojnych; minister właściwy do spraw wewnętrznych lub inny minister, do zakresu działania którego należy zapobieganie skutkom danej klęski żywiołowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości - minister wyznaczony przez Prezesa RM - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego województwa. Aleksander Noworól 39

Samorządy w innych państwach Samorząd w Stanie Virginia, USA Aleksander Noworól 40