This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Podobne dokumenty
This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej

Tissue - (Tkanka) Infection - (Infekcja ) TIME. Moisture - (Wilgoć) Edge - (Naskórkowanie )

Przyspiesza dynamikę procesu leczenia rany Skuteczny i prosty schemat terapeutyczny

lek. med. Tomasz Staniszewski ROLA OZONOTERAPII I LASEROTERAPII W SKOJARZONYM LECZENIU OWRZODZEŃ ŻYLNYCH PODUDZI Prof. dr hab. n.med.

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

OCENA WPŁYWU OPATRUNKU Z MIODU MANUKA NA PROCES GOJENIA PRZEWLEKŁYCH OWRZODZEŃ ŻYLNYCH GOLENI

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem )

Pielêgniarstwo onkologiczne pod redakcj¹ Andrzeja Nowickiego. Kompresjoterapia. cena: 58,80 z³. cena: 39,90 z³. 50% PROMOCJA 19,95 z³

Idealnie dopasowuje się, zabija bakterie* 1, 2. Nie wszystkie opatrunki ze srebrem są tak samo zbudowane. * Jak wykazano w testach in vitro

Lublin, dnia 10 lipca 2013 roku. SzNSPZOZ. N-ZP /13. Wszyscy Wykonawcy, biorący udział w postępowaniu

Leczenie ran Profesjonalne opatrunki w domowej apteczce

III FORUM LECZENIA RAN PAŹDZIERNIKA 2019 ROKU, KARPACZ

Pielęgnowanie pacjenta z ranami przewlekłymi Pielęgniarstwo

Fizykalne metody leczenia ran przewlekłych

Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu

Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu. semestr I. Kierunkowy. Prof. dr hab. Piotr Małkowski

TEMATY SZKOLEŃ Konsultant Naukowy Medilab Sp. z o.o. dr n. med. Justyna Piwowarczyk

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

The possibility of the clinical use of keratinocytes and epidermal stem cells cultures in the treatment of chronic leg ulcers preliminary report

Biatain Większa chłonność szybsze gojenie

Dr hab. n. med. Anna Chrapusta Kraków Małopolskie Centrum Oparzeniowo-Plastyczne Szpital Specjalistyczny im. L. Rydygiera W Krakowie

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

3M Opatrunki specjalistyczne Leczenie ran przewlekłych. Technologia której możesz zaufać. Bezpieczeństwo. Skuteczność. Komfort

Stopa cukrzycowa. Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B.

PROGRAM PRZYGOTOWANY PRZEZ ZESPÓŁ PROGRAMOWY W SKŁADZIE 1

Opatrunki hydrożelowe AQUA- GEL 5,5x11cm owalopakowanie

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii

Skuteczne leczenie ran. Znaczna poprawa jakości życia pacjenta.

Opis modułu kształcenia

Porównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1

Opieka pielęgniarska nad pacjentem z raną przewlekłą w warunkach domowych

Plan szkoleń wewnętrznych na 2019r. Szpital Obserwacyjno-Zakaźny ul. Krasińskiego 4/4a

owrzodzeń żylnych Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej i Angiologii

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE

Hemoglobina w aerozolu do stosowania miejscowego w terapii ran przewlekłych

Let s Comfort TIELLE PLUS. HYDROPOLIMEROWY OPATRUNEK SAMOPRZYLEPNY z technologią LIQUALOCK

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Podciśnieniowa terapia leczenia ran praktyczna i skuteczna w przypadku zamykania linii cięcia chirurgicznego

Granudacyn. Nowoczesne i bezpieczne przemywanie, płukanie i nawilżanie ran.

Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie

Biatain Większa chłonność szybsze gojenie

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 255 SECTIO D 2003

Zespół stopy cukrzycowej. Trudno gojące się i przewlekłe rany istotny problem medyczny

WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU

Prontosan. ... efektywna irygacja ran przewlekłych

JONY SREBRA W AKCJI. Gelatamp GĄBKA ŻELATYNOWA

Wydawnictwo sfinansowane ze środków będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach programu zdrowotnego pn. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na

Podciśnieniowa terapia leczenia ran wsparcie chirurgii rekonstrukcyjnej

Let s Comfort TIELLE. HYDROPOLIMEROWY OPATRUNEK SAMOPRZYLEPNY z technologią LIQUALOCK

Definicja. Przyczyny powstawania owrzodzenia żylnego

50% KRÓTSZY CZAS GOJENIA RAN. Przelom w wilgotnym leczeniu ran. Jedyny żel hydrofilowy ze strukturą wyłapującą wolne rodniki tlenowe!

CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak

Nowoczesne metody leczenia ran w opiece środowiskowej opis przypadku

DZP/38/382-35/13 Jastrzębie-Zdrój, r. Do Wykonawców

DZP/38/382-35/13 Jastrzębie-Zdrój, r. Do Wykonawców

[4ZSP/KII] Flebologia

Głównym czynnikiem wywołującym chorobę przyzębia są bakterie znajdujące się w płytce nazębnej.

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017

Miód manuka w leczeniu owrzodzeń żylakowych podudzi

Chirurgia 15 godz. wykładów. Tematy wykładów - IV rok kierunek Lekarski. Rok akademicki 2011/2012 semestr zimowy. Aula Janowskiego 15:15-16:45

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów

Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558

Mölnlycke Health Care

Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy.

Kliniczne i kosztowe skutki stosowania antybiotykoterapii w polskim szpitalu

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

Protokół sekcji makroskopowej mózgu Nr

Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych

Odleżyny zapobieganie i leczenie. Krótki przewodnik po produktach Coloplast

SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

Kwartalnik. Izabela Kuberka. Izabela Kuberka

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

PROGRAM PRZYGOTOWANY PRZEZ ZESPÓŁ PROGRAMOWY W SKŁADZIE 1

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

Zalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase

Lek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pielęgniarstwo. pierwszego drugiego stopnia praktyczny. Kod przedmiotu P-2-K-PO studia stacjonarne

ZEPTER INTERNATIONAL POLAND R E G I O N A L M E E T I N G B R A N D M E D I C A L ZEPTER INTERNATIONAL POLAND REGIONAL MEETING WARSZAWA,

Podręczniki zalecane do nauki przedmiotu: Chirurgia naczyniowa" dla studentów kierunku Pielęgniarstwo (studia magisterskie):

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie

Leczenie ran przewlekłych w środowisku wilgotnym

Praca zbiorowa pod redakcją. Macieja Koselaka. Wydawnictwa Wyższej Szkoły Zawodowej Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia w Warszawie

Wytyczne postępowania miejscowego i ogólnego w ranach objętych procesem infekcji

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją


PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

RYS HISTORYCZNY LECZENIA RAN

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ

EWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

Owrzodzenia żylne podudzi i odleżyny postępowanie i leczenie zachowawcze

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA

Leczenie rany przewlekłej

Formularz asortymentowo-cenowy

Semestr V: 10h wykładów, 5h ćwiczeń klinicznych Semestr VI: 15h ćwiczeń. Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS

Transkrypt:

- - - - - Kwart.Ortop. 2013, 3, str. 338,ISSN 2083-8697 WYKORZYSTANIE OPATRUNKÓW Z ZAWARTOŚCIĄ JONÓW SREBRA W LECZENIU OWRZODZEŃ ŻYLNYCH USING DRESSINGS CONTAINING SILVER IONS IN THE TREATMENT OF VENOUS ULCERATIONS Barbara Skonieczka 1, Jacek Mikosiński 2, Agnieszka Przedborska 3, Ireneusz Podkański 1, Krystian Żołyński 1 1 Klinika Ortopedii i Traumatologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi - Centralny Szpital Weteranów. 2 Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej, Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi. Centralny Szpital Weteranów. 3 Oddział Kliniczny Rehabilitacji Pourazowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Streszczenie W leczeniu miejscowym żylnego owrzodzenia należy uwzględnić prawidłowe oczyszczenie i zastosowanie odpowiedniego opatrunku, stwarzając warunki do ziarninowania rany przewlekłej. Badaniem objęto 19 pacjentów w wieku 31 86 (średnia wieku 65 lat) w tym 52,6% kobiet i 47,4% mężczyzn. Przez okres 6 tygodni na wizytach cotygodniowych stosowano w leczeniu owrzodzeń opatrunek Atrauman Ag, obliczono pole powierzchni oraz powierzchnię ziarninowania. Przed terapią średnia powierzchnia owrzodzenia wynosiła 12,98 cm 2 a po leczeniu uzyskano całkowite wygojenie u 52,6% pacjentów, zmniejszenie powierzchni u 40,4% oraz pojedynczy przypadek zwiększenia. Summary: In the local treatment of venous ulceration provision should be made for proper cleaning and using appropriate dressing, creating conditions for granulation of the chronic wound. The study comprised 19 patients aged 31-86 (mean age 65 years), including 52.6% of women and 47.4% of men. Over a period of six weeks an Atrauman Ag dressing was applied at weekly visits to treat ulcers; the surface area and the area of granulation were calculated. Prior to therapy the average ulcer area was 12.98 cm 2, and after treatment complete healing was obtained in 52.6% of patients, reduction of the surface area in 40.4% of them, and one case of increase was observed Słowa kluczowe: Atrauman Ag, powierzchnia owrzodzenia żylnego. Keywords: Atrauman Ag, venous ulcer

- - - - - Kwart.Ortop. 2013, 3, str. 339,ISSN 2083-8697 Wstęp Owrzodzenia żylne goleni stanowią najcięższą postać przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ). Należą do bolesnych, niegojących się samoistnie, uciążliwych ran. W zależności od istniejącego zakażenia, czasu trwania, dynamiki procesu gojenia i zastosowanego leczenia, owrzodzenie może być płytkie lub głębokie, może dochodzić nawet do powięzi. Natomiast wielkość może być od zmian punktowych do rozmiarów okrężnych obejmujących obwód cały goleni. Towarzyszą już im wcześniej powstałe przebarwienia, obrzęk, lipodermatosklerozy. Wydzielina z owrzodzenia może być surowicza lub ropna [1,2,3]. Owrzodzenia żylne w ponad 80% przypadków są skolonizowane przez bakterie. Kolonizacja bezobjawowa w łożysku rany i liczba drobnoustrojów umiarkowana jest zjawiskiem naturalnym [4]. Objawy zapalenia takie jak: obrzęk, zwiększenie ucieplenia, ból, wysięk, występują także w ranach niezakażonych i nie mogą być jedynym wyznacznikiem infekcji [5]. Dopiero pojawienie się dodatkowych zmian zabarwienia, wyglądu łożyska rany w tym intensywny wysięk, zapach, bolesność, nadmierna tkliwość, zahamowanie lub pogorszenie procesu gojenia sugeruje objawy zakażenia [6].W celu wykrycia oraz potwierdzenia zakażenia należy wykonać badanie mikrobiologiczne. Zakażenie rany odpowiedzialne jest za zwiększenie poziomu natężenia bólu, a to z kolei może opóźniać gojenie i mieć negatywny wpływ na jakość życia pacjentów [7,8]. W przypadku nawet potwierdzonej mikrobiologicznie infekcji nie należy stosować antybiotykoterapii miejscowej, ponieważ w większości wykazuje koagulujące działanie, cytotoksyczne, prowadzi do zahamowania postępu gojenia owrzodzeń. W przypadkach uzasadnionych, zgodnie z otrzymanym antybiogramem, antybiotyk należy podać stosując ogólnoustrojową terapię [9]. W XIX wieku poznano, że srebro powoduje śmierć bakterii, grzybów, pleśniaków i innych zarodników, ale nie znano jeszcze mechanizmu działania. Obecnie wiadomo, że dla mikroorganizmów toksyczne jony srebra bezpośrednio działają na komórki bakterii [10,11]. Prowadzą do uszkodzenia replikacji komórek wiążąc się z DNA bakterii. Uwalniane jony srebra z opatrunku do podłoża rany wykazują właściwości bakteriobójcze na szerokie spektrum drobnoustrojów w tym tlenowe i beztlenowe bakterie, wirusy oraz grzyby. Wykazują długotrwałe przeciwbakteryjne działanie oraz niższą skłonność oporności bakterii. Jony srebra skracają czas gojenia owrzodzeń żylnych, przyspieszają tworzenie nowej nabłonkowej tkanki [12]. Cel pracy: Wpływ jonów srebra zawartych w opatrunku Atrauman Ag na proces gojenia żylnych owrzodzeń. Materiał i metody W okresie od 2009 do 2010 w NZOZ Mikomed w Łodzi przeprowadzono badania oceny procesu gojenia owrzodzeń żylnych po zastosowaniu opatrunku zawierającego jony srebra Atrauman Ag. Badaniem objęto 19 pacjentów w wieku 31 86 (średnia wieku 65 lat) w tym 52,6% kobiet i 47,4% mężczyzn. Obliczono każdemu pacjentowi wskaźnik ABI (iloraz wartości ciśnienia skurczowego krwi tętniczej na wysokości stawu skokowego i ramienia) oraz wykonano USG Doppler z podwójnym obrazowaniem.

- - - - - Kwart.Ortop. 2013, 3, str.340,issn 2083-8697 Rozpoznano owrzodzenie żylne czynne - C 6 przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ) w klasyfikacji CEAP. Wizyty kontrolne odbywały się co tydzień przez okres 6 tygodni. Na każdej wizycie po oczyszczeniu owrzodzenia i usunięciu tkanki martwiczej, włóknika i innych zanieczyszczeń, założono na ranę opatrunek- Atrauman Ag, zwracając uwagę, aby wystawał poza brzegi rany około 1-2 cm. Następnie zastosowano kompresjoterapię. Na podstawie wykonanego zdjęcia fotograficznego owrzodzenia i zapisaniu w formacie JPG przy użyciu programu graficznego Image J na licencji freeware, na każdej wizycie pacjent miał obliczone pole powierzchni owrzodzenia. Średnia powierzchnia owrzodzenia żylnego przed rozpoczęciem terapii badanej grupy wynosiła 12,98 cm 2. Na prowadzenie badań uzyskałam zgodę Komisji Bioetyki Uniwersytetu Medycznego w Łodzi numer RNN/739/10/KB Wyniki Wyrażone w procentach średnie wartości zmian powierzchni owrzodzenia, gdzie za podstawę przyjęto wielkość owrzodzenia podczas pierwszej wizyty. Przedstawienie w formie procentowej wyników pozwala wyeliminować wielkość powierzchni owrzodzenia w czasie pierwszej wizyty. Największe zmiany stwierdzono podczas piątej wizyty kontrolnej po zastosowaniu opatrunku Atrauman Ag. Powierzchnia owrzodzenia wynosiła 24 % pierwszej wizyty (3,09 cm 2 ). (Tab.1) Tabela 1 Średnie wartości powierzchni owrzodzenia na kolejnych wizytach. Atrauman II wizyta III wizyta IV wizyta V wizyta VI wizyta Ag Powierzchnia 84% 66% 50% 24% 4% średnia w % Powierzchnia średnia w cm 2 10.82 cm 2 8,50 cm 2 5,41 cm 2 3,09 cm 2 0,51 cm 2 Całkowite wygojenie owrzodzenia po zastosowaniu opatrunku Atrauman Ag. stwierdzono u 52,6% pacjentów, u pozostałej grupy badanych stwierdzono zmniejszenie powierzchni owrzodzenia- 40,4% chorych oraz pojedynczy przypadek zwiększenia powierzchni. Tabela 2. Zmiany powierzchni owrzodzenia Całkowite Zmniejszenie Zwiększenie wygojenie powierzchni powierzchni Atrauman Ag 52,6% 40,4% 7% Ziarninowanie owrzodzeń podczas leczenia miejscowego Wyjściowa wartość średnia powierzchni rany zajętej ziarninowaniem w grupie pacjentów leczonej opatrunkiem Atrauman Ag wynosiła (53,4%). Po zastosowaniu.

- - - - - Kwart.Ortop. 2013, 3, str.341,issn 2083-8697 Atrauman Ag wystąpił największy skok wartości średniej pomiędzy drugim i trzecim pomiarem. Tabela 3. Wartości średnie powierzchni ziarninowania podczas kolejnych wizyt kontrolnych. Wizyty kontrolne 1 2 3 4 5 6 Atrauman Ag 53,4% 51,9% 65,3% 64,7% 47,8% 50,1% Zwraca tez uwagę fakt spadku wartości średnich u wszystkich pacjentów w okresie od czwartej wizyty. Spadek ten może być spowodowany zmiennością powierzchni samego owrzodzenia, która zmienia się (maleje) Do oceny wyników analizowanej cechy powierzchni ziarninowania najbardziej odpowiednie wydaje się być różnicowanie w okresie pomiędzy drugim i trzecim pomiarem. Omówienie Opatrunki zawierające srebro wpływają znacznie szybciej na proces gojenia owrzodzeń. Srebro stanowi składnik aktywny w większości dostępnych opatrunków. Ilość srebra uwalnianego z opatrunku kontrolowana może być poprzez różne technologie, a zwłaszcza przy zwiększeniu absorpcji materiału użytego, dającej lepszy wychwyt srebra. Skutkiem ubocznym stosowania opatrunków zawierających jony srebra jest cytotoksyczność [13]. Jony srebra uwalniane z opatrunku mogą być cytotoksyczne dla ludzkich komórek. Od strony technicznej można kontrolować uwalnianie jonów srebra równoważąc ilość dostępnego w opatrunku srebra, powierzchni cząstek srebra, a także składu chemicznego srebra. Istotne jest zachowanie równowagi w opatrunkach srebrowych pomiędzy przeciwbakteryjnym działaniem srebra, a jego cytotoksycznością [14].Przeprowadzone badania przez Ziegler i wsp. [15] odnośnie cytotoksyczności opatrunku Atrauman Ag na keratynocyty HaCaT hodowlane w porównaniu z dwoma opatrunkami Acticoat i Actisorb Silver 220 dowiodły, że z trzech opatrunków Atrauman Ag wykazał najniższą cytotoksyczność na badane keratynocyty. Antybakteryjne opatrunki zyskały powszechnie akceptację, szczególnie w sytuacjach gdy liczba drobnoustrojów może opóźniać proces gojenia, a zastosowanie terapii antybiotykowej nie jest jeszcze wskazane [15]. W badaniach nie zaobserwowałam ujemnego wpływu jonów srebra na szybkość gojenia przewlekłych owrzodzeń. Następowała proliferacja co z kolei ułatwiało migrację komórek z brzegów i dna pokrywając owrzodzenie. Po zastosowaniu Atrauman Ag w badanej grupie po upływie sześciu tygodni osiągnięto wartość całkowitego wygojenia - 52,6%, znaczne zmniejszenie powierzchni u 40,4% pacjentów oraz stwierdziłam pojedynczy przypadek zwiększenia powierzchni owrzodzenia. Ziegler i wsp. [15] w grupie 86 osób w swoich badaniach z urazowymi, trudno gojącymi o różnej etiologii, przewlekłymi ranami zastosowali opatrunek Atrauman Ag. W badanej grupie u 25 pacjentów stwierdzono owrzodzenie żylne goleni. Autorzy zwrócili uwagę na wysoki wzrost ziarninowania po kolejnych 3 zmianach opatrunku. Na początku badania tkanka ziarninowa z 27 % wzrosła do 40%. W moim materiale badawczym uzyskałam bardzo zbliżony wynik po 3 zmianie opatrunku. Wyjściowa wartość powierzchni rany zajętej tkanką ziarninową

- - - - - Kwart.Ortop. 2013, 3, str. 342,ISSN 2083-8697 stanowiła 53,4%. Największy wzrost wartości ziarniny wystąpił po trzeciej zmianie opatrunku, a mianowicie obejmował 65,3% powierzchni rany. Wnioski 1. Leczenie miejscowe opatrunkiem Atrauman Ag pozwoliło znamiennie zmniejszyć powierzchnię owrzodzenia. Najkorzystniejsze wyniki zaobserwowano podczas V wizyty kontrolnej. 2.Stwierdzono wyraźną dynamikę wzrostu ziarniny, zwłaszcza pomiędzy 7 i 14 dniem leczenia a tym samym znaczący wpływ opatrunku z jonami srebra na wygojenie owrzodzenia. Piśmiennictwo 1.Becker F.: Patologia układu żylnego. VIA Medica, Gdańsk, 2008. 2.Dziki A.: Przegląd piśmiennictwa chirurgicznego. Fundacja Polski Przegląd Chirurgiczny. Warszawa, 2010. 3. Noszczyk W.: Chirurgia, PZWL, Warszawa, 2005. 4. Jawień A., Szewczyk M. T., Kaszuba A.,,i wsp. Wytyczne grupy ekspertów w sprawie gojenia owrzodzeń żylnych goleni. Leczenie Ran, 2011, 8(3), 59-80. 5.Cutting K. F., White R. J., Mahoney P. P., Harding K. G.: Kliniczne rozpoznanie zakażenia rany: metoda Delphi. Leczenie Ran, 2006, 3(supl. 2), s41-s55. 6. Śledzińska A., Sameta A., Gładysz A.: Enterokoki jako bakterie zakażeń szpitalnych. Continuo, Wrocław, 2009. 7. Mudge E, Orsted H. Wound infection& Pain management. 2010,1(3). 8. Simka M.: Porównanie kosztów leczenia owrzodzeń podudzi w podstawowej i specjalistycznej opiece zdrowotnej. Leczenie Ran, 2005, 2(1), 15-20. 9. Szewczyk M.T., Jawień A.: Wybrane aspekty zachowawczego leczenia owrzodzeń żylnych. Postępy Dermatologii i Alergologii, 2005,XXII(4), 206-212. 10. Glowiński S., Kowalewski R.: Ocena srebra w leczeniu przewlekłych ran. Leczenie Ran, 2006, 3(supl. 2), s21-s28. 11. Różalska B.: Biofilmy drobnoustrojów i ich rola w zakażeniach. Sepsis 2008, 1(2), 49-53. 12. Wzorek Z., Konopka M.: Nanosrebro nowy środek bakteriobójczy. Repozytorium Politechniki Krakowskiej, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 2007. 13. Kucharzewski M., Misztal- Knyra J., Wilemska-Kucharzewska K., Bartoszewicz M., Kózka M.: Wpływ opatrunku membranowego z jonami srebra na florę bakteryjną chorych z żylnymi owrzodzeniami podudzi. Leczenie Ran, 2012, 9(3), 99-105. 14. White R., Cutting K.: Exploring the effects of silver In Wound Management What is optima? Wounds, 2006,18(11),307-314. 15. Ziegler K., Gör R., Effi ng J., Ellermann J., Mappes M., Otten S., Kapp H., Zoellner P., Spaeth D., Smola H.: Reduced Cellular Toxicity of a New Silver- Containing Antimicrobial Dressing and Clinical Performance in Non-Healing Wounds. Skin Pharmacol Physiol, 2006,19(1),140 146.

- - - - - Adres do korespondencji: Barbara Skonieczka Klinika Ortopedii i Traumatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź. skonbar@wp.pl