Plan wynikowy zajęcia edukacyjne z fizyki III etap edukacyjny klasa II Oprac. dr I.Flajszok 1
Temat zajęć podstawowe pojęcia fizyczne 1. Lekcja organizacyjna. 2,3. Powtórzenie i utwalenie wiadomosci z kinematyki. 4. Dynamiczne skutki oddziaływań. Opory ruchu. siły oporu ruchu tarcie statyczne tarcie dynamiczne opór powietrza 5. I zasada dynamiki Newtona miara bezwładnosci I zasada dynamiki bezwładność Liczba godzin Osiągnięcia ucznia/poziom wymagań treści rozszerzające wg taksjonomi B. Niemierki -zaznaczono kursywą Praca eksperymentalno-badawcza (procedury osiągania celów) Dział V. Utrwalenie wiadomości z kinematyki. DYNAMIKA (11 godzin lekcyjnych) 1 Zapoznanie z wymaganiami edukacyjnymi, sposobami i kryteriami oceniania, regulaminem BHP pracowni fizycznej. 2 utrwala poznany w kl. I materiał; stosuje poznaną wiedzę i wzory w zadaniach 1 wnioskuje na podstawie obserwacji, że zmiana prędkości ciała może nastąpić wskutek jego oddziaływania z innymi ciałami; przewiduje skutki niektórych oddziaływań; demonstruje statyczne i dynamiczne skutki oddziaływań posługuje się pojęciami: tarcie, opór powietrza, wykazuje doświadczalnie istnienie różnych rodzajów tarcia; wymienia sposoby zmniejszania lub zwiększania siły tarcia; planuje i przeprowadza doświadczenia obrazujące sposoby zmniejszania lub zwiększania tarcia podaje, że siła tarcia zależy od rodzaju powierzchni trących i siły nacisku F, 1 formułuje I zasadę dynamiki Newtona; wykazuje doświadczalnie istnienie bezwładności ciała; opisuje zachowanie się ciał na podstawie I zasady dynamiki Newtona N 1. Obserwowanie różnych skutków oddziaływań 2.Badanie oporów ruchu wtym badanie zależności siły tarcia od powierzchni trących 3. Analizowanie przykładu rachunkowego uwzględniającego współczynnik tarcia 4. Demonstracja sposobów zmniejszających tarcie (film) 1. Badanie bezwładności ciał 2. Obserwacja bezwładności ciał (film, pokaz itp.) Realizacja podstawy programowej PP. RUCH PROSTOLINIOWY I SIŁY. C.IV. Posługiwanie się informacjami pochodzacymi z analizy przeczytanych tekstów T.1.12 -opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała WP.8.1-2 -opisuje przebieg i wynik przeprowadzanego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny -wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia PP.8.2 -wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia Oprac. dr I.Flajszok 2
6,7. II zasada dynamiki Newtona II zasada dynamiki Newtona jednostka siły swobodne spadanie ciał 2 projektuje i wykonuje doświadczenia wykazujące zależność przyspieszenia od siły i masy; formułuje treść II zasady dynamiki Newtona; opisuje zachowanie się ciał na podstawie II zasady dynamiki Newtona; wyjaśnia, co to jest 1 N; projektuje i przeprowadza doświadczenia badające swobodne spadanie ciał; posługuje się pojęciem przyspieszenia ziemskiego; stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą; posługuje się pojęciem siły ciężkości i oblicza jej wartość; rozwiązuje zadania rachunkowe z zastosowaniem II zasady dynamiki 1. Wykazanie, że ciało pod działaniem stałej niezrównoważonej siły porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym 2. Badanie zależności przyspieszenia od masy ciała i siły działającej na to ciało 3. Badanie, od czego zależy czas swobodnego spadania 4. Przedstawienie przykładów rozwiązanych zadań rachunkowych z zastosowaniem wzoru: F = ma 5. Analizowanie przykładu dotyczącego swobodnego spadania ciał 6. Obserwowanie swobodnego spadania T.1.4,7-9 -opisuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona -stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą -posługuje się pojęciem siły ciężkości PP.8.4-5,8 -przelicza wielokrotnosci i podwielokrotności -rozróżnia wielkości dane i szukane -odczytuje dane z wykresu 8. III zasada dynamiki Newtona siły akcji i reakcji III zasada dynamiki Newtona zjawisko odrzutu 1 podaje przykłady sił akcji i reakcji; planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące istnienie sił akcji i reakcji; formułuje treść III zasady dynamiki Newtona, opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się III zasadą dynamiki Newtona opisuje zjawisko odrzutu i jego zastosowanie w technice, demonstruje zjawisko odrzutu 1. Demonstrowanie sił akcji i reakcji 2. Demonstrowanie zjawiska odrzutu 3. Obserwowanie zjawiska odrzutu (pokaz, film itp.). T.1.10 -opisuje wzajemne oddziaływanie ciał posługując się trzecią zasadą dynamik 9. Pęd ciała. Zasada zachowania pędu pęd jednostka pędu zasada zachowania pędu 10, 11. Utrwalenie wiadomości z dynamiki Sprawdzian wiadomości z dynamiki. 1 posługuje się pojęciem pędu i zna jego jednostkę w układzie SI, formułuje treść zasady zachowania pędu, stosuje zasadę zachowania pędu w prostych przykładach, rozwiązuje zadania z zastosowaniem zasady zachowania pędu. 2 1. Obserwowanie zderzeń sprężystych i niesprężystych (pokaz) 2. Analiza rozwiązanego zadania rachunkowego z zastosowaniem zasady zachowania pędu Opisuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona Oprac. dr I.Flajszok 3
12. Praca i jej jednostki. formy energii praca jednostka pracy 13. Moc jako szybkość wykonania pracy. moc jednostka mocy 14-18. Energia mechaniczna energia mechaniczna, rodzaje energii mechanicznej, 15. Energia potencjalna energia potencjalna grawitacji, jednostka energii, energia potencjalna sprężystości, 16. Energia kinetyczna. Dział VI. PRACA,MOC, ENERGIA (12 h) 1 podaje przykłady różnych form energii; posługuje się pojęciem pracy i wyraża ją w jednostkach układu SI; opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia prowadzącego do wyznaczenia pracy; oblicza wartość pracy na podstawie wyników doświadczenia, rozwiązuje zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na pracę; posługuje się pojęciem pracy i wyraża ją w jednostkach układu SI. 1 posługuje się pojęciem mocy i jej jednostką w układzie SI; rozwiązuje zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na moc 5 wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wyraża ją w jednostkach układu SI; posługuje się pojęciem energii potencjalnej grawitacji; rozwiązuje zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na energię potencjalną; posługuje się pojęciem energii potencjalnej sprężystości; posługuje się pojęciem energii kinetycznej i wyraża ją w jednostkach układu SI; opisuje wpływ wykonanej pracy na zmianę energii kinetycznej ciała; rozwiązuje zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na energię kinetyczną; posługuje się pojęciem układ izolowany; formułuje zasadę zachowania energii mechanicznej; wskazuje przykłady potwierdzajace słuszność zasady 1. Przedstawienie przykładu rozwiązanego zadania rachunkowego z zastosowaniem wzoru na pracę 2. Wyznaczanie zależności wartości siły od długości rozciągniętej sprężyny Sporządzanie wykresu (graficzna interpretacja pracy) 1. Analizowanie wartości mocy niektórych urządzeń 2. Przedstawienie przykładu rozwiązanego zadania rachunkowego z zastosowaniem wzoru na moc 3. Wyznaczanie mocy 4. Obserwowanie pracujących urządzeń mechanicznych o różnej mocy (pokaz filmu) 1. Badanie, od czego zależy energia potencjalna grawitacji 2. Przedstawienie przykładu rozwiązanego zadania rachunkowego z zastosowaniem wzoru na energię potencjalną grawitacji 3. Wnioskowanie, od czego zależy energia kinetyczna na podstawie przeprowadzonego doświadczenia.. 4. Analiza rozwiązanego przykładu z zastosowaniem wzoru na energię kinetyczną 5.Analizowanie przykładów obrazujących zasadę zachowania energii mechanicznej 6. Badanie strat energii 7. Obserwacja zamiany energii potencjalnej na kinetyczną podczas spadku swobodnego PP. ENERGIA T.2.1. -posługuje się pojęciem pracy PP.8.4-5 -przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki mikro-, mili-, centy-, kilo-, mega-) -rozróżnia wielkości dane i szukane T.2.1. -posługuje się pojęciem mocy PP.8.4-5 -przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-), przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina, doba) T.2.1,3-5 -wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wymienia różne jej formy -opisuje wpływ wykonanej pracy na zmianę energii potencjalnej ciała; -posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii kinetycznej i potencjalnej; -stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej; Oprac. dr I.Flajszok 4
energia kinetyczna, 17. Zasada zachowania energii układ izolowany, zasada zachowania energii. 18. Rozwiązywanie zadań 19-21. Maszyny proste dźwignia dwustronna dźwignia jednostronna blok nieruchomy blok ruchomy kołowrót, równia pochyła sprawność maszyn 22,23.Podsumowanie wiadomości o pracy, mocy, energii. Sprawdzian wiadomości zachowania energii mechanicznej; stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej; podaje przykłady zasady zachowania energii mechanicznej; rozwiązuje zadania z zastosowaniem zasady zachowania energii 3 wymienia rodzaje maszyn prostych; wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego i kołowrotu; określa warunki równowagi dźwigni jednostronnej, bloku ruchomego, równi pochyłej; demonstruje zasadę działania dźwigni jednostronnej, bloku ruchomego i równi pochyłej; wskazuje przykłady praktycznego zastosowania maszyn prostych; projektuje i wykonuje model maszyny prostej; rozwiązuje zadania z zastosowaniem warunków równowagi dla maszyn prostych; posługuje się pojęciem sprawności maszyn; rozwiązuje zadania z zastosowaniem wzoru na sprawność maszyn. 2 1. Badanie warunków równowagi dźwigni dwustronnej i bloku nieruchomego 2. Wyznaczanie masy ciała za pomocą dźwigni dwustronnej, innego ciała o znanej masie i linijki (obowiązkowe doświadczenie uczniowskie WD.9.4) 3. Badanie warunków równowagi dźwigni jednostronnej, bloku ruchomego i równi pochyłej 4. Analiza rozwiązanych zadań rachunkowych z zastosowaniem warunków równowagi dla maszyn prostych 5. Wykonanie bloku nieruchomego i jego zastosowanie 6. Obserwacja różnych zastosowań maszyn prostych w technice i życiu codziennym (film, pokaz). Dział VII. TERMODYNAMIKA (10 godzin lekcyjnych) PP. RUCH PROSTOLINIOWY I SIŁY. T.1.11 -wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu WP.8.3,12 -szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku -planuje doświadczenie lub pomiar, wybiera właściwe narzędzia pomiaru; mierzy: czas, długość, masę Oprac. dr I.Flajszok 5
24,25. Energia wewnętrzna energia wewnętrzna temperatura ciepło, jednostka ciepła sposoby przekazywania ciepła zjawisko konwekcji I zasada termodynamiki 2 posługuje się pojęciem energii wewnętrznej i wyraża ją w jednostkach układu SI; wyjaśnia związek między energią kinetyczną cząsteczek i temperaturą; posługuje się skalami temperatur Celsjusza i Kelwina, Fahrenheita; planuje i wykonuje pomiar temperatury; posługuje się pojęciem ciepła i wyraża je w jednostkach układu SI; opisuje, na czym polega cieplny przepływ energii pomiędzy ciałami o różnych temperaturach; posługuje się pojęciem konwekcji; opisuje, podaje przykłady i zastosowania różnych sposobów przekazywania ciepła; analizuje jakościowo zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła; formułuje I zasadę termodynamiki; opisuje działanie silników cieplnych i podaje przykłady ich zastosowania 1. Wykrywanie zmiany energii wewnętrznej ciała na skutek wykonanej pracy 2. Obserwacja wykonanej pracy dzięki energii wewnętrznej 3. Obserwowanie przepływu ciepła w wyniku przewodnictwa, konwekcji, promieniowania 4. Omówienie zasady działania silników cieplnych. 5. Wyznaczanie temperatury wody PP. ENERGIA T.2.6-8,11 -analizuje jakościowo zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła -wyjaśnia związek między energią kinetyczną cząsteczek i temperaturą -wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej -opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku konwekcji 26,27. Rozszerzalność temperaturowa ciał rozszerzalność temperaturowa dylatometr liniowy, pierścień Gravensanda anomalna rozszerzalność wody. 2 opisuje zmiany objętości ciał stałych, cieczy i gazów pod wpływem ogrzewania; projektuje i przeprowadza doświadczenia pokazujące zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów; opisuje budowę i demonstruje zasadę działania różnych rodzajów termometrów; przedstawia znaczenie zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał w przyrodzie i technice; opisuje zjawisko anomalnej rozszerzalności wody 1. Obserwowanie zjawiska liniowej rozszerzalności temperaturowej ciał stałych PP.8.7-9 2. Obserwowanie zjawiska objętościowej rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, --rozpoznaje proporcjonalność prostą cieczy i gazów na podstawie danych liczbowych lub 3. Przedstawianie różnych rodzajów na podstawie wykresu oraz posługuje termometrów się proporcjonalnością prostą 4. Znaczenie zjawiska rozszerzalności -sporządza wykres na podstawie temperaturowej ciał w przyrodzie i technice danych z tabeli (oznaczenie (pokaz filmu, tekst popularnonaukowy). wielkości i skali na osiach) a także odczytuje dane z wykresu -rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu oraz wskazuje wielkość maksymalną i minimalną Oprac. dr I.Flajszok 6
28,29. Ciepło właściwe ciepło właściwe jednostka ciepła właściwego bilans cieplny 2 posługuje się pojęciem ciepła właściwego i wyraża je w jednostkach układu SI; wyznacza ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy przy założeniu braku strat; rozwiązuje zadania rachunkowe, stosując w obliczeniach związek między ilością ciepła, ciepłem właściwym, masą i temperaturą; posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania ciepła właściwego danej substancji; przedstawia budowę kalorymetru, wyjaśniając rolę izolacji cieplnej; stosuje kalorymetr, dokonuje pomiaru temperatury wody; projektuje i przeprowadza doświadczenia prowadzące do wyznaczenia ciepła właściwego danej substancji; układa równanie bilansu cieplnego 1. Obserwowanie zmian temperatury wody w T.2.10 czasie jej ogrzewania 2.Wyznaczanie ciepła właściwego wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (obowiązkowe doświadczenie uczniowskie WD.9.5) 3. Wyznaczanie temperatury początkowej wody 4.Wyznaczanie temperatury końcowej mieszaniny 5.Wyznaczanie ciepła właściwego danej substancji 6. Analizowanie tabeli ciepeł właściwych substancji 7. Analizowanie rozwiązanego zadania rachunkowego z zastosowaniem wzoru na ciepło właściwe 8. Przedstawienie przykładu rozwiązanego zadania rachunkowego z zastosowaniem bilansu cieplnego -posługuje się pojęciem ciepła właściwego PP.8.10-11 -posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej -zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2 cyfr znaczących); -planuje doświadczenie lub pomiar, wybiera właściwe narzędzia pomiaru; mierzy: czas, masę, temperaturę 30,31. Zmiany stanów skupienia ciał topnienie ciepło topnienia krzepnięcie ciepło krzepnięcia parowanie wrzenie ciepło parowania skraplanie ciepło skraplania sublimacja 2 rozróżnia i opisuje zjawiska: topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, wrzenie, sublimacja, resublimacja; posługuje się pojęciami ciepło topnienia i ciepło parowania, wyraża je w jednostkach układu SI; podaje przykłady zmian stanów skupienia: topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania; wyznacza temperaturę topnienia i wrzenia wybranej substancji; analizuje tabele temperatur topnienia i wrzenia substancji sporządza wykresy zależności temperatury od czasu ogrzewania (oziębiania) dla zjawisk topnienia i krzepnięcia posługuje się tabelami wielkości fizycznych w celu 1. Obserwowanie procesów topnienia i krzepnięcia. Wyznaczanie temperatury topnienia 2. Obserwowanie procesów parowania, wrzenia i skraplania. Wyznaczanie temperatury wrzenia 3. Obserwowanie zjawisk sublimacji i resublimacji 4. Analizowanie tabel określających temperatury topnienia i wrzenia oraz ciepła topnienia i parowania substancji 5. Analizowanie rozwiązanego zadania rachunkowego przedstawiającego różne T.2.9-10 -opisuje zjawiska topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji -posługuje się pojęciem ciepła topnienia i ciepła parowania T.3.1 -analizuje różnice w budowie mikroskopowej ciał stałych cieczy i gazów Oprac. dr I.Flajszok 7
resublimacja 32,33. Podsumowanie wiadomości z termodynamiki Sprawdzian wiadomości 2 odszukania ciepła topnienia i ciepła parowania rozwiązuje zadania rachunkowe z uwzględnieniem ciepła topnienia i ciepła parowania procesy cieplne 6. Obserwacja przebiegu procesów zmian cieplnych WP.8.6 -odczytuje dane z tabelii zapisuje dane w formie tabeli Oprac. dr I.Flajszok 8