Minerały Autorstwo: Jackowiak Maciej Kamiński Kamil Wróblewska Natalia
Klasyfikacja minerałów ze względu na skałę macierzystą Minerały skał magmowych Minerały skał osadowych Minerały skał metamorficznych
1. Skały magmowe - powstały wskutek krystalizacji lub zakrzepnięcia magmy w głębi skorupy ziemskiej lub lawy na powierzchni Ziemi.
1.1 Głębinowe (skały plutoniczne) -skały których stygnięcie i krystalizacja odbywały się na dużych głębokościach. a) Geody - tworzą się w skałach wulkanicznych kiedy pęcherzyk gazu zostaje uwięziony w stygnącej lawie. b) Labradoryt (na zdj.)
1.2 Wylewne- powstaje w wyniku krystalizacji lawy, a ponieważ proces ten postępuje stosunkowo szybko, w skład skał wchodzą minerały tak drobne, że w większości nie można ich rozpoznać gołym okiem. a) Kwarce: kryształ górski (ditlenek krzemu SiO2), ametyst, kwarc różowy, cytryn, kwarc dymny, morion, awenturyn, kwarc mleczny, ametryn - krystalizują się z magmy. Migotliwe odmiany kwarcu - kwarcowe tygrysie oko, kwarcowe sokole oko. Kwarc skrytokrystaliczny (krzemionka) - chalcedon: agat: zielony chryzopraz, jaspis, karneol, krzemień. Kwarc bezpostaciowy: opal. b) Beryl - powstaje w fazie pegmatytowo - pneumatolicznej zastygania skał magmowych.
1.3 Żyłowe- przyjmujące formę żył magmowych (intruzji), powstają w szczelinach i żyłach, którymi magma przeciska się przez powierzchniowe warstwy skorupy ziemskiej zbudowane przeważnie ze skał osadowych. a)kwarc mleczny (na zdj.)
2.Skały osadowe - powstają przez nagromadzenie się materiału przynoszonego przez czynniki zewnętrzne (np. wodę, lodowiec, wiatr), na skutek jego osadzania się lub wytrącania z roztworu wodnego.
2.1 Okruchowe - powstałe w wyniku nagromadzenia materiału pochodzącego z rozkruszenia starszych skał, jego przetransportowania i osadzenia przez wodę, wiatr lub lód.
2.2 Organogeniczne - powstałe na skutek nagromadzenia szczątków organicznych lub wytrącenia substancji chemicznych powstałych na skutek przemian fizjologicznych organizmów.
2.3 Rezydualne - skały powstałe przez przekształcenie chemiczne materiału skalnego nagromadzonego w wyniku intensywnego wietrzenia w miejscu trwania procesu. a)hematyt
2.4 Piroklastyczne - powstałe z materiałów wyrzuconych w powietrze w czasie erupcji wulkanicznej.
2.5 Chemogeniczne (pochodzenia chemicznego)- powstałe w wyniku rozpuszczenia składników skał starszych i ponownego wytrącenia osadu wskutek parowania lub reakcji chemicznych z udziałem (albo bez) organizmów żywych. a)halit - jest produktem krystalizacji wód morskich lub słonych jezior. b) Gips, selenit - tworzy się jako produkt ewaporacji (odparowania) wód słonych jezior lub mórz poniżej 42 C.
c) Dolomit - powstaje z morskich wapieni, które zostały przeobrażone przez bogatą w magnez wodę (atomy magnezu zastąpiły część atomów wapnia). d) Magnezyt f) Krzemień- Może mieć bardzo różną genezę. Krzemienie powstałe równowiekowo z osadem, który je otacza (syngenetyczne) mają często krzemionkę organiczną, pochodzącą z rozpuszczania szkieletów bezkręgowców, m.in. igieł gąbek krzemionkowych. Mogą też powstawać wtórnie, w obrębie skał znacznie starszych, w wyniku wytrącania się krzemionki z roztworów krążących szczelinami i pęknięciami. g) Róża pustyni- Powstaje na skutek odparowania silnie zmineralizowanych wód słonych jezior lub gruntowych, które podciągane są z większych głębokości ku powierzchni ziemi, stopniowo odparowują i krystalizują w przypowierzchniowej warstwie sypkiego piasku w formie róży pustyni.
3.Skały metamorficzne - powstałe ze skał magmowych bądź osadowych (jak również niekiedy innych metamorficznych) na skutek przeobrażenia (metamorfizmu) pod wpływem wysokich temperatur (np. w pobliżu ognisk magmy) lub wysokiego ciśnienia (np. w wyniku pogrążania skał), oraz związanych z nimi procesów chemicznych. Talk- jest pochodzenia metamorficznego, występuje głównie w skałach powstałych w średnio wysokich temperaturach (300-400 stopni Celsjusza).
W wyniku metamorfizmu dochodzi do przeobrażenia np.: a) wapienia w marmur b) piaskowca w kwarcyt c) granitu w gnejs d) skał ilastych w łupki ilaste e) mułowców w fyllity f) węgla w grafit g) syderytu w magnetyt
Ametyst
Aragonit
Beryl
Chryzopraz
Kamień telewizyjny
Lapis lazuli
Tygrysie oko
Źródła http://diamondsourcesa.pl http://karnet.up.wroc.pl http://scholaris.pl http://swietokrzyskie.travel.pl http://wikipedia.org
DZIĘKUJEMY ZA OGLĄDANIE