Rogów, 3 września 2015 Szlaki Technologiczne
2 Nadleśnictwo Gidle:
Harwestery w Nadleśnictwie Gidle : Tymberjack 1270b Ponsse Beaver Ponsse Ergo 6W Ponsse Ergo 8W fot www.ponsse.com 3
Forwardery w Nadleśnictwie Gidle: Ponsse Gazelle Ponsse Winsent Ponsse Elk Ponsse Elk fot www.ponsse.com 4
5 Szlaki Technologiczne
Jest to pas gruntu w drzewostanie, na którym usunięto drzewa, aby umożliwić poruszanie się środkom zrywkowym i innym maszynom roboczym Fot www.gazetaleśna.pl 6
Szlaki zrywkowe powinny : być dostosowane do warunków terenowych ułatwiać wykonanie prac pozyskaniowych chronić powierzchnię przed uszkodzeniami zapewniać w miarę równomierne udostępnienie wszystkich partii drzewostan 7
Udostępnianie drzewostanów Prawidłowe wprowadzenie technologii maszynowego pozyskiwania drewna wymaga wdrożenia w leśnictwie polskim obowiązującej Instrukcji projektowania stałych szlaków zrywkowych, składnic przyzrębowych i zbiorczych. 8
Udostępnianie drzewostanów 1) Projektowanie szlaków zrywkowych powinniśmy zacząć już podczas zakładania upraw. 2) Następnym etapem wzrostu drzewostanu, w którym powinniśmy przygotowywać go do maszynowego użytkowania, jest zabieg czyszczeń późnych. 3) Natomiast w trzebieżach należy bezwzględnie wdrażać i przestrzegać :Instrukcji projektowania stałych szlaków zrywkowych. 9
Udostępnianie drzewostanów Szerokość szlaków zrywkowych czy też operacyjnych powinna być uzależniona od szerokości maszyn jakich zamierzamy użyć plus 1 m, co pozwoli na zminimalizowanie uszkodzeń w pozostającym drzewostanie. 10
Udostępnianie drzewostanów Przebieg szlaków operacyjnych powinien uwzględniać: Założony kierunek wywozu drewna, Szlaki powinny przebiegać w możliwie najkrótszej linii, Szlaki powinno się wyznaczać z uwzględnieniem istniejących luk i przerzedzeń drzewostanu. 11
Udostępnianie drzewostanów W Nadleśnictwie Gidle drzewostany młodsze udostępniamy szlakami co 40 m, natomiast starszych klas wieku co 20 m. 12
Udostępnianie drzewostanów Jeżeli decydujemy się na zastosowanie maszyn do pozyskiwania drewna to determinuje to odległość pomiędzy sąsiadującymi ze sobą szlakami. Wobec powyższego nie jest zasadnym zakładanie szlaków operacyjnych w drzewostanach młodszych klas wieku co 30 m, przy pozyskaniu ręczno maszynowym, gdyż w przyszłości staniemy przed dylematem jak udostępnić ten pas do wykonania następnego zabiegu harwesterem (zasięg żurawia ok. 10 m). 13
14 Proces pozyskania drewna w trzebieżach wczesnych
Metoda ręczno-maszynowa nadziemnej części drzewa Tą metodą pozyskiwane jest drewno wraz z igliwiem, które przeznacza się do produkcji zrębków opałowych. Drewno pozyskuje się technologią ręcznomaszynową z wykorzystaniem pilarek spalinowych. 15
16
Metoda maszynowa nadziemnej części strzały Podobnie jak w metodzie ręczno-maszynowej, drewno przygotowane jest do produkcji zrębków opałowych. Metoda ta jest powszechnie stosowana w krajach skandynawskich. 17
18
Metoda ręczno-maszynowa całej strzały Metoda powszechnie stosowana w trzebieżach wczesnych w Polsce. Drewno pozyskane w tej metodzie to żerdzie i drobnica tyczkowa, może stanowić produkt finalny lub podlegać dalszej obróbce rozmanipulowaniu bądź zrębkowaniu 19
20
Metoda ręczno-maszynowa całej strzały z wykorzystaniem procesora do okrzesywania Metoda ta będzie szeroko stosowana w najbliższych latach. Wkrótce nadejdzie konieczność wykonywania trzebieży II klasy wieku, a narastający brak siły roboczej zmusi do poszukiwania technologii, które uzupełnią ten niedobór. Technologia ta nie wymaga dużych nakładów finansowych w celu jej uruchomienia. 21
22
Metoda ręczno-maszynowa i maszynowe pozyskanie całej strzały Zastosowanie tej metody jest celowe w przypadku, kiedy w poprzednim okresie użytkowania drzewostanu wykonano szlaki zrywkowe co 30 m, a istnieje konieczność zastosowania jednocześnie dwóch metod pozyskiwania drewna. 23
24
Metoda maszynowa całej strzały z wykorzystaniem procesora 25
26 Proces pozyskania drewna w trzebieżach późnych
Metoda ręczno-maszynowa drewna krótkiego (sortymentowa). Najmniej technicznie zaawansowana technologia drewna krótkiego, polegająca na ścince i wyróbce sortymentów przez pilarza, który może wspomóc się procesorem. Drewno do zrywki przygotowywane jest w pakietach objętości chwytaka forwardera. 27
28
Metoda łącząca ręczno-maszynowa i maszynowe pozyskiwanie drewna krótkiego Na uzasadnienie stosowania tej metody można przytoczyć te same argumenty, które zostały przedstawione wcześniej przy opisie technologii pozyskiwania drewna w trzebieżach wczesnych. 29
30
Metody maszynowe pozyskania drewna krótkiego Proces przedstawiony na powyższym schemacie można zastosować w przypadku, kiedy w poprzednim okresie użytkowania założono szlaki w odległości ok. 30 m. Ze względu na dużą zwrotność i manewrowność harwesterów nie trzeba wycinać dodatkowego szlaku zrywkowego. Praca harwestera na polu roboczym polega na podaniu drewna w zasięg żurawia forwardera. 31
32
Metody maszynowe pozyskania drewna krótkiego 33
34 Proces pozyskania drewna w użytkowaniu rębnym
Metoda ręczno-maszynowa drewna długiego Powszechnie stosowana metoda pozyskiwania drewna polegająca na ścince i wyróbce sortymentów przy pniu przez pilarza, zrywce wleczonej lub półpodwieszonej drewna długiego oraz nasiębiernej stosowego. W rejonach, gdzie występuje zainteresowanie drewnem kłodowanym, a nie ma możliwości użycia harwestera, można zastosować technologię, gdzie całość drewna wyrabia pilarz w metodzie drewna krótkiego, które następnie zrywane jest środkami nasiębiernymi. 35
36
Metoda maszynowa pozyskiwania drewna długiego W metodzie tej ścinkę i wyróbkę wykonuje harwester, poruszając się skrajem wycinanego pasa drzew. Ścinane drzewa obalane są w drzewostan w przybliżeniu prostopadle do kierunku jazdy, przy wykorzystaniu luk między rosnącymi drzewami. Nie jest zalecana praca na maksymalnym wysięgu żurawia ani wyróbka powyżej 15 mb ze względu na możliwość uszkodzenia głowicy. Proces zrywki odbywa się w ten sam sposób jak w poprzedniej metodzie. 37
38
Metoda maszynowa pozyskiwania drewna krótkiego (sortymentowa). Organizacja procesu pozyskiwania drewna metodą drewna krótkiego (sortymentową) jest najbardziej efektywna. Jednakże zdarza się, że wymagania rynku zmuszają do częściowej jej modyfikacji, która umożliwia pozyskanie sortymentów cennych w metodzie drewna długiego. W takim wypadku zaleca się, aby drewno wyższych klas jakości zostało pozyskane po zakończeniu całego procesu pozyskiwania drewna metodą drewna krótkiego. 39
Schemat organizacji procesu technologicznego na zrębie zupełnym metoda drewna krótkiego, wąskim pasem roboczym. 40
Schemat organizacji procesu technologicznego na zrębie zupełnym metoda drewna krótkiego, szerokim pasem roboczym z ułożeniem drewna w jodełkę oraz prostopadle do kierunku jazdy. 41
Schemat organizacji procesu technologicznego w rębni gniazdowej. 42
Dziękuję za uwagę Nadleśnictwo Gidle Niesulów 3 97-540 Gidle gidle@katowice.lasy.gov.pl tel. +48 34 327 29 70, fax +48 34 327 29 71 43