Innowacja w rozwoju wsi. Problemy definicyjne a praktyka społeczna

Podobne dokumenty
odnowa i rozwój wsi PROW Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie

Strategia Rozwoju Miasta - Piotrków Trybunalski 2020

Założenia programu Eko - Polska

Nauka- Biznes- Administracja

Koncepcja rozprawy doktorskiej. Dorota Czyżewska. Katedra Strategii i Polityki Konkurencyjności Międzynarodowej Poznań, r.

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ O TOŻSAMOŚCI POLAKÓW BS/62/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, KWIECIEŃ 2002

Warszawa, marzec 2012 BS/35/2012 KORZYSTANIE ZE ŚWIADCZEŃ I UBEZPIECZEŃ ZDROWOTNYCH

podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

OPRACOWANIE ZINTEGROWANEGO PROGRAMU AKTYWIZACJI I PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ NA TERENIE OBSZARU FUNKCJONALNEGO BLISKO KRAKOWA

Kłodzka Wstęga Sudetów Lokalna Grupa Działania

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań

Region i jego rozwój w warunkach globalizacji

Program Współpracy Organizacji Pozarządowych

Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich, styczeń 2014 r.

LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA - PRZYJAZNE MAZOWSZE

Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie Zielona Góra, 12 września 2013 r.

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska

Journal of Agribusiness and Rural Development

Poddziałanie 19.3 Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z Lokalną Grupą Działania

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4-LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Konferencja. podsumowująca projekt NOWOCZESNY INŻYNIER DOBRYM PEDAGOGIEM

scalanie gruntów PROW Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Uzasadnienie wyboru tematu

Warszawa, październik 2013 BS/138/2013 WIEŚ POLSKA CHARAKTERYSTYKA LUDNOŚCI ROLNICZEJ

Spis treści. Bohdan Borowik, Regina Borowik Iwona Kłóska... 27

działanie Współpraca"

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r.

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r.

Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich KSOW

KRYTERIA OCENY POSREDNIKÓW FINANSOWYCH KRYTERIA WYBORU (POŻYCZKA - FUNDUSZ)

Mojemu synowi Rafałowi

ZARZĄDZANIE JEDNOSTKĄ TERYTORIALNĄ WYBRANE ZAGADNIENIA

DOBRE PRAKTYKI ZWIĄZANE

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt opracowany przez Wielkopolskie

Pozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji

Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIEDZA O PRAWACH PACJENTA BS/70/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, CZERWIEC 2001

Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Konsultacja publiczna na temat skuteczności wsparcia innowacji w Europie. Kwestionariusz Cześć B, podmioty instytucjonalne

Czym jest SIR? Cele szczegółowe SIR:

Certyfikaty żywności w Polsce oraz UE

RAPORT Z KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. projektu Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, Grudzień 2013 r.

Program LEADER realizowany będzie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

REGULAMIN. Funkcjonowania Kręgu Efektywne Wykorzystanie Energii

Finansowanie badań i rozwoju z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej

Ekonomia rozwoju wykład 9 kapitał społeczny i. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Polsce koncepcja, rola i zadania poszczególnych instytucji oraz partnerów sieci

Obszary wiejskie w polityce spójności - założenia na okres

Czynniki sukcesu w e-biznesie. dr Mirosław Moroz

Kryteria wyboru operacji przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Przymierze Jeziorsko

Warszawa, styczeń 2012 BS/8/2012 ROLA DZIADKÓW W NASZYM ŻYCIU

Regionalny Ośrodek Rozwoju Innowacyjności i Społeczeństwa Informacyjnego

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Środki strukturalne na lata

Turystyka wiejska, w tym agroturystyka w ramach nowej perspektywy finansowej - doświadczenia PROW

Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań

Lokalna Grupa Działania na terenie powiatu świeckiego

Warszawa, grudzień 2013 BS/172/2013 OPINIE NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DZIECI

Warszawa, październik 2011 BS/137/2011 WAKACJE DZIECI I MŁODZIEŻY WYPOCZYNEK I PRACA

Wieś jako terytorium innowacyjne

Przedsięwzięcie 3.2 Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego regionu

Nowa perspektywa finansowa założenia do nowego okresu programowania.

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem

Gospodarka o obiegu zamkniętym wobec eko- innowacji i zrównoważonego rozwoju regionu

Inkubator przetwórstwa lokalnego. Działanie Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER

Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR)

INFORMACJA O PLANOWANEJ DO REALIZACJI OPERACJI WŁASNEJ

STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEGO KIEROWANEGO PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ NA LATA

danego przedsięwzięcia lub nie zostało to rzetelnie uzasadnione

Ogólnopolski system doradztwa energetycznego wprowadzenie

Fundacja Rozwoju Środowisk Lokalnych PODPORA

KLASTRY TRADYCYJNEJ śywności konferencja: RYNEK TRADYCYJNEJ śywności O UZNANEJ JAKOŚCI Grudnia 2007

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie

- 5 pkt. - wnioskodawca korzystał z Dokumentacja LGD. doradztwa biura LGD na etapie. wnioskowania.

Kapitał społeczny. mgr Zofia Mockałło 2016 r.

Duże projekty możliwości finansowania

Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. Uwarunkowania stosowania koncepcji otwartych innowacji w instytucjach naukowych i badawczo-rozwojowych

KRYTERIA OCENY ZADAŃ. w ramach konkursów grantowych

POWIŚLAŃSKA LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA

Wsparcie przedsiębiorców w latach możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

I. WPROWADZENIE Podsumowanie okresu

Konferencja Nowoczesne technologie w edukacji

Lokalne kryteria wyboru grantobiorców

OŚ PRIORYTETOWA 8 RPO WO INTEGRACJA SPOŁECZNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt

NARZĘDZIE WSPARCIA PRZEDSIĘBIORSTW W OBLICZU KRYZYSU

Misja i działania Agencji Rynku Rolnego w zakresie wspierania innowacji i promocji żywności wysokiej jakości

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020

KREDYT NA INNOWACJE TECHNOLOGICZNE w Programie Inteligentny Rozwój. Marek Mystkowski Departament Programów Europejskich BGK

INNOWACYJNA I SPRAWNA ADMINISTRACJA ŹRÓDŁEM SUKCESU W GOSPODARCE OPARTEJ NA WIEDZY

Możliwości wsparcia grup społecznych w ramach lokalnych przedsięwzięć ze środków PROW na lata

WZÓR. Oferta współpracy

Wniosek nr:... złożony przez:. Nazwa operacji:... Lokalne kryteria oceny operacji

ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA W STRATEGII NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEGO ROZWOJU

KARTA OCENY PROJEKTÓW INNYCH NIŻ LGD LUB OPERACJI WŁASNYCH W RAMACH RPO WK-P NA LATA , OŚ PRIORYTETOWA 11

Leader metoda rozwoju lokalnego. Wielkopolskie Forum Lokalnych Grup Działania 21 września 2013 Katarzyna Jórga

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

Programy unijne dla Jednostek Samorządu Terytorialnego

Rola EFRWP w procesie modernizacji energetycznej obszarów wiejskich

Transkrypt:

Konferencja: Innowacyjne wykorzystanie infrastruktury na obszarach wiejskich Innowacja w rozwoju wsi. Problemy definicyjne a praktyka społeczna Autorzy: dr Katarzyna Zajda, dr hab. Elżbieta Psyk-Piotrowska, prof. nadzw. UŁ Warszawa, 4 grudnia 2012 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

WSTĘP: PROBLEMY Z DEFINIOWANIEM INNOWACJI W badaniach A. Tuziaka i B. Tuziak 2/5 mieszkańców Podkarpacia w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na pytanie dotyczące znaczenia tego terminu. Pozostali: używali zwykle bardzo ogólnych wyrażeń i sformułowań [ ] W wypowiedziach respondentów pojawiały się też określenia, że innowacja to odnowa, ulepszenie, unowocześnienie istniejących produktów, urządzeń, rozwiązań technicznych itp. (2011:106,116-117).

INNOWACJE W OPINII LIDERÓW LOKALNYCH Są związane np. z nowoczesnymi technologiami informacyjnymi. To wyjątkowo kapitałochłonne inwestycje, zarezerwowane raczej dla dużych konsorcjów, klastrów, partnerstw publiczno-prywatnych, niż wiejskich społeczności lokalnych [Zajda 2012]

Jest to jedna z tych kategorii pojęciowych, o której wszyscy teoretycznie wiedzą i którą aprobują, od czasu do czasu wręcz muszą jej użyć (np. aplikując o środki z tzw. funduszy unijnych), ale tylko pozornie, ponieważ nikt nie wierzy w możliwość jej zastosowania. [Zajda 2012]

INNOWACJE A PROCEDURY KONKURSOWE W obliczu braku jasnych kryteriów definicyjnych najczęściej przyjmuje się, iż innowacyjna jest każda forma aktywności nieobecna do tej pory na danym terenie [Raport PSDB 2012:53].

INNOWACJE A PROCEDURY KONKURSOWE Innowacje nie zawsze wiążą się z osiąganiem spektakularnych wyników czy też z wynalazkami; mogą po prostu polegać na wprowadzaniu technologii i dobrych praktyk wykorzystywanych gdzie indziej i dostosowywaniu ich do określonych warunków i okoliczności panujących w nowym miejscu, albo na wprowadzaniu sprawdzonych koncepcji w nowy, bardziej efektywny sposób [Przegląd Obszarów Wiejskich UE 2009:8].

CZY JEDNAK KAŻDA NOWOŚĆ JEST INNOWACYJNA?

UJĘCIA INNOWACJI W NAUKACH SPOŁECZNYCH P. Drucker definiuje innowację jako szczególne narzędzie przedsiębiorców, za pomocą którego ze zmiany czynią okazję do podjęcia nowej działalności gospodarczej lub do świadczenia nowych usług [1992:39-40].

UJĘCIA INNOWACJI W NAUKACH SPOŁECZNYCH A. Francik innowację określa jako wszelką, z założenia korzystną zmianę w różnych obszarach działalności organizacji, wnoszącą postęp w stosunku do stanu istniejącego, powstałą w organizacji lub poza nią, będącą odpowiedzią na sygnalizowane potrzeby lub zaspokajającą potrzeby dotychczas nieujawnione [2003:24].

UJĘCIA INNOWACJI W NAUKACH SPOŁECZNYCH Jeszcze inną definicję proponują autorzy tzw. ujęcia terytorialnego rozwoju regionalnego, zwłaszcza autorzy francuskiej szkoły ekonomii bliskości [Pecqueur, Zimmermann 2004, Rallet, Torre 2005, 2007].

UJĘCIE TERYTORIALNE ROZWOJU REGIONALNEGO Terytorium nie jest przestrzenią wyodrębnioną według kryterium geograficzno-administracyjnego, ale przestrzenią ukształtowaną historycznie, w której powstał specyficzny układ instytucjonalnoorganizacyjny [Nowakowska 2011:14].

UJĘCIE TERYTORIALNE ROZWOJU REGIONALNEGO Terytorium jest (używając kategorii socjologicznych) miejscem, czyli obszarem dobrze znanym lokalnej społeczności, w którym jest ona zakorzeniona i które utożsamia ze swoją małą ojczyzną.

UJĘCIE TERYTORIALNE ROZWOJU REGIONALNEGO To miejsce jest nie tylko społecznie wytwarzane, ale również w różny sposób postrzegane, przyswajane i waloryzowane [Jałowiecki, Szczepański 2009:327].

UJĘCIE TERYTORIALNE ROZWOJU REGIONALNEGO Przedmiotem postrzegania jest zawsze określona rzeczywistość. Dostarcza ona różnego rodzaju informacji, które są filtrowane przez czynniki kulturowe i psychologiczne warunkujące daną postrzegającą jednostkę. W rezultacie przedmiotem oceny i waloryzacji [ ] jest nie tyle sama rzeczywistość, ile jej obraz w świadomości człowieka [Jałowiecki, Szczepański 2009:344].

UJĘCIE TERYTORIALNE ROZWOJU REGIONALNEGO Aktorzy społeczni dokonują waloryzacji przestrzeni za pomocą różnych kategorii pojęciowych. Dotyczą one jej: użyteczności (funkcjonalne/niefunkcjonalne; nowe/stare; wygodne/niewygodne), walorów estetycznych (ładne/brzydkie; czyste/brudne), przynależności do różnych kategorii społeczno-zawodowych (elitarne/egalitarne, dla wybranych/dla wszystkich) itp.

UJĘCIE TERYTORIALNE ROZWOJU REGIONALNEGO Waloryzacja sprawia, że cechy danego terytorium zostają zdefiniowane, jako jego zasoby, które mogą służyć wdrożeniu innowacji. Samo ich występowanie nie jest warunkiem wystarczającym rozwoju [Michalska, Zajda 2011:124, zob. Jewtuchowicz 2005:113, Nowakowska 2011:21, 37].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Sposób percepcji przestrzeni Wady dokumentów strategicznych Niski poziom kapitału społecznego Polaków Myślenie linearne (taki rodzaj oglądu rzeczywistości społecznej, którego konsekwencją jest odrzucenie zmiany, zwłaszcza radykalnej, i nadmierny konserwatyzm)

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI R. Putnam definiuje kapitał społeczny jako takie cechy organizacji społeczeństwa jak zaufanie, normy i powiązania, które mogą zwiększyć sprawność społeczeństwa ułatwiając skoordynowane działania [1995:258].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Polacy cechują się niskim poziomem zaufania społecznego, są nieufni w stosunku do innych. Tylko niespełna jedna czwarta z nich (23%) wychodzi z założenia, że większości ludzi można ufać, blisko trzy czwarte zaś (74%) wyznaje zasadę zachowywania daleko idącej ostrożności w stosunkach z innymi [Cybulska 2012:1,2,4].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Na pytanie o pozytywne nastawienie do nieznajomych, spotykanych w różnych sytuacjach życiowych, tylko jedna trzecia respondentów (34%) odpowiada, że odnosi się do nich z ufnością [Cybulska 2012:1,2,4].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Polacy są ponadto wyraźnie podzieleni w opiniach na temat partnerów biznesowych. Prawie tyle samo wyznaje zasadę, że zaufanie w interesach na ogół się opłaca (38%), co opowiada się za zachowywaniem ostrożności i twierdzi, że zaufanie w tej dziedzinie na ogół źle się kończy (37%) [Cybulska 2012:2-3].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Tylko około trzech piątych deklaruje zaufanie w stosunku do władz lokalnych swojego miasta lub gminy (58%), a zdecydowana większość nie jest zainteresowana pracą społeczną na rzecz dobra wspólnego [Cybulska 2012:12].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Tylko co szósty Polak (16%) w 2011 r. poświęcił swój czas wolny na pracę w jakichś organizacjach i instytucjach. W prace społeczne na rzecz społeczności lokalnej czy środowiska naturalnego nigdy nie zaangażowało się aż 65% Polaków [Hipsz, Wądołowska 2011:8].

BARIERY ZASTOSOWANIA INNOWACJI Bez odpowiedzi pozostają na razie pytania o to, jak skłonić osoby obdarzone społecznikowskim potencjałem do pracy dla dobra publicznego oraz czy i jak można dotrzeć i zaktywizować tych, którzy często nie wierzą w sens działań zbiorowych, a więc osoby w wieku poprodukcyjnym, gorzej wykształcone i sytuowane, żyjące w mniejszych miejscowościach [Hipsz, Wądołowska 2011:14-15].

INNOWACJA NA WSI PROPONOWANE UJĘCIE TEORETYCZNE I PRAKTYKA SPOŁECZNA Typologia zasobów lokalnych autorstwa S. Michalskiej i K. Zajdy Kryterium 1: powszechność albo rzadkość ich występowania a) zasoby występujące często, typowe dla wielu układów lokalnych, b) zasoby rzadkie, specyficzne dla danego terytorium, układu lokalnego.

INNOWACJA NA WSI. PROPONOWANE UJĘCIE TEORETYCZNE I PRAKTYKA SPOŁECZNA Kryterium 2: zdolność mobilności zasobów: a) zasoby, które można transferować, b) zasoby, których ze względu na ich wpisanie w dane terytorium możliwość transferu jest ograniczona.

zasoby bez barier lokalizacji z barierami lokalizacji zastosowanie niespecyficzne (uniwersalne) zastosowanie specyficzne (unikatowe) zasoby występujące powszechnie o niespecyficznym zastosowaniu np. lasy (1) zasoby występujące powszechnie o specyficznym zastosowaniu (np. gospodarstwa agroturystyczne świadczące usługi powiązane z lokalną kulturą) (3) zasoby występujące w konkretnych lokalizacjach o niespecyficznym zastosowaniu (np. konkretny zbiornik wodny wykorzystywany podobnie jak wiele innych) (2) zasoby występujące w konkretnych lokalizacjach o specyficznym zastosowaniu (np. obiekty zabytkowe wpisane w lokalną specyfikę, wykorzystywane w sposób unikatowy, niestandardowy) (4) źródło: Michalska, Zajda 2011, s.124

TRAJEKTORIE WYKORZYSTANIA ZASOBÓW 1) specyficzna (zasoby unikatowe dla danego obszaru są wykorzystywane w sposób niestandardowy, w związku z lokalną tradycją, specyfiką), 2) ogólna (zasoby występujące powszechnie są wykorzystywane w sposób standardowy),

TRAJEKTORIE WYKORZYSTANIA ZASOBÓW 3) ogólna z rysami specyficznymi (zasoby powszechne, typowe dla wielu obszarów są wykorzystywane w sposób niestandardowy, unikatowy, związany z lokalną specyfiką), 4) banalizująca (zasoby unikatowe dla danego obszaru są wykorzystywane w sposób typowy, standardowy bez nawiązania do ich specyfiki) [Michalska, Zajda 2011:124].

Innowacyjne są te projekty, w których zasoby lokalne zostały wykorzystane zgodnie z trajektorią specyficzną oraz ogólną z rysami specyficznymi.

INNOWACJA O innowacyjności danego działania, projektu, przedsięwzięcia decyduje to, w jaki sposób wykorzystuje ono zasoby lokalne. Innowacyjne jest zarówno wykorzystanie zasobów unikatowych dla danego obszaru w sposób niestandardowy, jak i wykorzystanie zasobów powszechnych (typowych dla wielu obszarów), ale w sposób unikatowy.

PRZYKŁADY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH Trasy wśród koron drzew Skarby Maasland w przekazie ustnym Karp zatorski Oferta grupy partnerskiej Krzemiennego Kręg