Historia ziemi i powiatu tarnogórskiego



Podobne dokumenty
1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu.

Analiza Powiatu Tarnogórskiego

Analiza Podmioty gospodarcze w Powiecie Tarnogórskim

MIASTO BYTOM. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2012

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2013

Wykaz obiektów Część VI Koordynacja Zabrze. 2 FUP Zabrze 1 Zabrze, Plac Teatralny 12 09:00-21:00 09:00-21:00 10:00-20:00

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2016

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2014

Spis treści. Część I. Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Państwo patrymonialne (połowa X w. 1320)

Lista projektów przewidzianych do realizacji w ramach Programu Rozwoju Subregionu Centralnego

System Informacji o Środowisku

Kopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w T arnowskich Górach wpisane na Listę światowego dziedzictwa

MIASTO BYTOM. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu.

Ul. Opolska 16. Tarnowskie Góry

Koszt całkowity realizacji projektu (PLN)

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

MIASTO BYTOM. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu

R E G U L A M I N odznaki krajoznawczo - turystycznej Krajoznawca Turysta Ziemi Tarnogórskiej

Lista projektów przewidzianych do realizacji w ramach Programu Rozwoju Subregionu Centralnego

PROJEKTY Z LISTY PODSTAWOWEJ PROGRAMU ROZWOJU SUBREGIONU CENTRALNEGO

PROJEKTY Z LISTY PODSTAWOWEJ PROGRAMU ROZWOJU SUBREGIONU CENTRALNEGO lp NAZWA PROJEKTU BENEFICJENCI DZIAŁANIE 2.1. INFRASTRUKTURA SPOŁECZEŃSTWA

Analiza Powiatu Tarnogórskiego

Koszt całkowity realizacji projektu (PLN) Wnioskowana kwota dofinansowania (PLN) Dąbrowa Górnicza , ,75

Księgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce

HISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE Autor: Wojciech Witkowski

Andrzej Jezierski. Cecylia Leszczyńska HISTORIA

Ocena jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2011

Spis treści. Wstęp... DZIAŁ PIERWSZY. USTRÓJ POLSKI DO 1795 R... 1

Prezentacja projektu: Logistyka Bytom. GC Investment, Katowice, 2014

Analiza Powiatu Tarnogórskiego

Koszty niekwalifikowane (PLN) Koszty kwalifkowane (PLN)

11 listopada 1918 roku

5. e-urząd. Zwiększenie zakresu usług świadczonych drogą Gmina Pilica

Ziemie polskie w latach

UCHWAŁA NR... RADY POWIATU TARNOGÓRSKIEGO. z dnia r.

PROJEKTY Z LISTY REZERWOWEJ PROGRAMU ROZWOJU SUBREGIONU CENTRALNEGO

OGRANICZENIA W KURSOWANIU AUTOBUSÓW NA LINIACH MZKP w dniach r r.

Projekt Planu Transportowego Województwa Śląskiego

HISTORIA CZĘŚĆ I I Ę ( )

Jednostka terytorialna Powiat Region Miasto Wieś Łącznie Miasto Wieś Łącznie Miasto Wieś Łącznie [osoba] [osoba] [osoba] [osoba]

DZIAŁALNOŚĆ ZARZĄDU DRÓG POWIATOWYCH W TARNOWSKICH GÓRACH W 2013 ROKU

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

DZIAŁALNOŚĆ ZARZĄDU DRÓG POWIATOWYCH W TARNOWSKICH GÓRACH W 2014 ROKU

HISTORIA USTROJU POLSKI. Autor: Marian Kallas

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 1/2017 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

BENEFICJENCI POMOCY SPOŁECZNEJ I ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW, PODREGIONÓW, POWIATÓW I GMIN w 2010 R.

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Księgarnia PWN: M. Kallas, M. Krzymkowski - Historia ustroju i prawa w Polsce 1772/

Spis treści. Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski. Do Czytelnika Przedmowa... 13

wyliczanki, zagadki, rymowanki

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Tarnogórskim. Sytuacja na lokalnym rynku pracy

GMINY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Gdzie szukać pomocy? STAROSTWO POWIATOWE W TARNOWSKICH GÓRACH 2013 r.

Budowa sieci szerokopasmowej dla społeczeństwa informacyjnego na terenie Gmin Górnego Śląska wraz z punktami dostępu Hot-spot

Przedmiot: Dzieje ustroju i administracji na ziemiach polskich (XIX w.)

UCHWAŁA NR XXXIII/275/2017 RADY POWIATU TARNOGÓRSKIEGO. z dnia 28 marca 2017 r.

Liczba bezrobotnych w układzie gmin - stan na dzień r.

TEMAT 12: ŹRÓDŁA PRAWA CYWILNEGO I KARNEGO (MATERIALNEGO I PROCESOWEGO) NA ZIEMIACH POLSKICH POD ZABORAMI. STAN PRAWNY DO 1918 R.

ŚLĄSKIE MONETY HABSBURGÓW MARIA TERESA I PÓŹNIEJSZE KATALOG

GMINY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

GMINY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 24/2016 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

Dr Sławomir Kościelak. Przemiany polityczne gospodarcze, społeczne

Wykaz OPS, do których zostaną dostarczone terminale mobilne

Jako pierwsi szkło przypadkowo wytopili feniccy kupcy podczas transportu kamienia gdy rozpalili ognisko ok p.n.e..

Dwie studnie Zawada nr 2 i 4 o głębokości 180 metrów dawało początkowy samowypływ z czasem wyposażono w pompy typu Mamut.

Analizy RCAS

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2015

LISTA WNIOSKÓW OCENIONYCH POZYTYWNIE POD WZGLĘDEM FORMALNYM w ramach projektu pn. Śląskie programy rewitalizacji - wsparcie dla gmin

UCHWAŁA NR XXIX/328/2012 RADY POWIATU W TARNOWSKICH GÓRACH. z dnia 30 października 2012 r.

Priorytet VII Promocja integracji społecznej. Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie integracji społecznej

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 25/2016 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Bytomia, miasta Piekary Śląskie i powiatu tarnogórskiego za rok 2018

1.*Roman Dmowski był jedną z dwóch najważniejszych postaci II RP. Jednak sprawował tylko jedno ważne stanowisko. Które?

Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 20/2017 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

Uchwała Nr 45/2016 Zarządu Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego z dnia 7 stycznia 2016 r.

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 21 zaliczenie z oceną

Województwo śląskie - propozycja podziału dotacji w 2010 roku

Zagłębie Ruhry jak to mówią Niemcy Ruhrpott, jest mieszaniną wszystkiego i wszystkich. Jest położone nad rzeką Ruhrą, a także w pobliżu rzeki Ren.

PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WPISANE DO REJESTRU REGON W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM.

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną

Zadanie 2. Temat 3. Ocena jakości powietrza atmosferycznego i powietrza w pomieszczeniach, w aspekcie narażenia dzieci

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 18/2018 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 31/2017 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

Marek Wąsowicz. Historia. ustroju państw Zachodu. zarys wykładu. wydanie 1

Ruda Śląska, Katowice, Gliwice, Chorzów, Bytom, Zabrze,

Urząd Gminy Zbrosławice

RACHUNEK BANKOWY w ING BANK ŚLASKI numer: KOMUNIKAT NR 24/2017 Wydziału Gier i Wydziału Dyscypliny

Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Kongres wiedeński. Kongres się nie posuwa, on tańczy

LISTA RANKINGOWA PROJEKTÓW OCENIONYCH MERYTORYCZNIE,

DZIECI I MŁODZIEŻ W WIEKU 0-18 LAT BĘDĄCYCH POD OPIEKĄ LEKARZA PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (RODZINNEGO), U KTÓRYCH STWIERDZONO CUKRZYCĘ E10-E14

Transkrypt:

Historia ziemi i powiatu tarnogórskiego Najstarszą osadą w okolicy są Repty, o których wspomniano w bulli papieskiej z 1201 r. W 1327 r. księstwo bytomskie, wraz z okolicami dzisiejszych Tarnowskich Gór stało się częścią Królestwa Czech. Odkrycie w okolicach Tarnowic złoża kruszców srebronośnych stało się przyczyną powstania Tarnowskich Gór. Wydany przez księcia opolskiego Jana II Dobrego i księcia karniowskiego, margrabiego Jerzego von Ansbach "Ordunek Gorny" w 1528 r. stał się podstawą pomyślnego rozwoju miasta, które stało się tym samym kolebką nowożytnego zagłębia przemysłowego na Górnym Śląsku. Wraz z rozwojem gospodarczym przybywało rezydencji magnackich i szlacheckich, np. w: Świerklańcu, Tarnowicach Starych, Reptach, Ptakowicach, Wilkowicach, Zbrosławicach. Po trzech wojnach śląskich w połowie XVIII w. Ziemia Tarnogórska - tak jak i większość Śląska dostała się pod władanie Hohenzollernów i stałą się częścią Królestwa Pruskiego. W 1741 r. król pruski nakazał utworzenie powiatów i podporządkowanie ich starostom. W utworzonym powiecie bytomskim stolicą był Bytom, a siedzibą władz Tarnowskie Góry. Starosta urzędował w Tarnowskich Górach w siedzibie dawnego starosty ziemskiego. Z inicjatywy hrabiego Fryderyka Wilhelma von Redena powstała na ziemi tarnogórskiej m.in. kopalnia "Fryderyk" i huta "Fryderyk". Do odwadniania kopalń sprowadzono z Anglii maszynę parową. W 1873 r. z północnej części powiatu bytomskiego utworzono samodzielny powiat tarnogórski, ze stolicą w Tarnowskich Górach. Po 1922 r. Śląsk, a także Powiat Tarnogórski, podzielono między Polskę i Niemcy. W

czasie II wojny światowej Tarnowskie Góry, jak i całe międzywojenne województwo śląskie, zostały włączone do III Rzeszy. Po zakończeniu wojny w 1945 r. całość ziemi tarnogórskiej wróciła do Polski i znajdowała się w granicach województwa śląsko-dąbrowskiego (później katowickiego). Powiaty zlikwidowano 1 czerwca 1975 r. Na podstawie uchwały polskiego Sejmu powiaty zostały przywrócone w 1999 r. W powiecie tarnogórskim znalazły się następujące miasta: Tarnowskie Góry, Kalety, Miasteczko Śląskie i Radzionków oraz gminy: Krupski Młyn, Ożarowice, Świerklaniec, Tworóg, Zbrosławice. Historia ziemi i powiatu tarnogórskiego Najstarsze wzmianki o bytności człowieka na terenie naszego powiatu datują się na ok. 10-4 tys. lat pne. świadczą o tym znaleziska w okolicach Strzybnicy, Sowic i Ożarowic. Są to np. narzędzia krzemienne i ceramika. Najstarszą osadą w okolicy są Repty, o których wzmiankuje bulla papieska z 1201 r. W pierwszej połowie XII w. odkrycie rud srebra i ołowiu w okolicach Bytomia spowodowało rozwój górnictwa, wydobycie tych surowców. W Królestwie Czech W 1327 r. księstwo bytomskie - wraz z okolicami dzisiejszych Tarnowskich Gór - po hołdzie lennym księcia Władysława dla Jana Luksemburga, stało się częścią Królestwa Czech. Odkrycie w okolicach Tarnowic złoża kruszców srebronośnych stało się początkiem powstania Tarnowskich Gór. Wydany przez księcia opolskiego Jana II Dobrego i księcia karniowskiego, margrabiego Jerzego von Ansbach "Ordunek Gorny" w 1528 r. stał się podstawa pomyślnego rozwoju miasta, które stało się tym samym kolebka nowożytnego zagłębia przemysłowego na Górnym Śląsku. Od 1526 r. królami Czech byli Habsburgowie. Władali oni także w Austrii, Królestwie Węgier oraz Cesarstwie.Wraz z rozwojem gospodarczym przybywało rezydencji magnackich i szlacheckich: kompleks pałacowo - parkowy w Świerklańcu, zamki w Tarnowicach Starych, Reptach, Ptakowicach, Wilkowicach, Zbrosławicach itd. W Królestwie Prus Po trzech wojnach śląskich w połowie XVIII w. Ziemia Tarnogórska - tak jak i większość Śląska dostała się pod władanie Hohenzollernów i stałą się częścią Królestwa Pruskiego. Na początku grudnia 1740 r. król pruski Fryderyk II Hohenzollern wykorzystując trudną sytuację Marii Teresy, po śmierci swego ojca cesarza Karola VI, wkroczył z armią na Śląsk. Zwycięstwo wiosną następnego roku pod Małujowcami praktycznie przesądziło o utracie przez Habsburżankę tej dzielnicy. Usankcjonował to 11 czerwca 1742 r. traktat pokojowy podpisany we Wrocławiu. Już 26 listopada 1741 r. - jeszcze w czasie wojny - król pruski wydał ordonans nakazujący wydzielenie powiatów (niem. Kreis) i podporządkowanie ich starostom (niem. Landrat). Zapowiedziano, iż będą to najmniejsze jednostki podziału terytorialnego, mniej więcej tej samej wielkości, ze stolicą pośrodku. Utworzony powiat bytomski objął ziemie dawnego bytomskiego państwa stanowego. Dołączono do niego niewielkie obszarowo ziemie należące dawniej do biskupów wrocławskich, tj. tereny wokół Zabrza i Biskupic. Stolicą był Bytom, a siedzibą władz Tarnowskie Góry. Starosta urzędował w Tarnowskich Górach w siedzibie dawnego starosty ziemskiego. Dziś w budynku tym jest winiarnia "Sedlaczek" i Muzeum.

Ponownym rozwój gospodarczy tych ziem związany jest z inwestycjami i działalnością hrabiego Fryderyka Wilhelma von Redena. To z jego inicjatywy powstała na ziemie tarnogórskiej m.in. kopalnia "Fryderyk" i huta "Fryderyk". Do odwadniania kopalni sprowadzono z Anglii maszynę parową. Fakt jej uruchomienia stał się głośny w całej Europie i tutaj zaczęła się jej wielka światowa kariera. Po reorganizacji powiatu bytomskiego, władze przeniesiono w 1818 r. do Bytomia. Przyłączono też niewielkie tereny z sąsiednich powiatów: z pszczyńskiego ziemie wokół Mysłowic, a z gliwickiego ziemie wokół Wieszowej i Miedar. W Cesarstwie Niemieckim Ustawą z dnia 27 marca 1873 r. Z północnej części powiatu bytomskiego utworzono powiat tarnogórski. W takim kształcie doczekał on końca I wojny światowej. IX w. przyniósł ze sobą znaczny rozwój przemysłu. Huta "Fryderyk" eksportowała swoje produkty do Austrii, Rosji a nawet do Ameryki. Wraz z rozwojem przemysłu nastąpiła potrzeba budowy linii kolejowych. Początkowo Tarnowskie Góry uzyskały połączenie z Bytomiem, a potem z Lublińcem. Liczba ludności miasta przekroczyła 11 tys. W Polsce Po I wojnie światowej ziemia tarnogórska została podzielona między Niemcy i II Rzeczypospolitą. Polski powiat tarnogórski obejmował 254,25 km2 i liczył ponad 66 tys. mieszkańców. Zaczęły powstawać nowe fabryki: fabryka papieru w Boruszowicach, huta cynku w Radzionkowie, fabryka chemiczna w Sowicach. Po 1922 r. Śląsk, a także Powiat Tarnogórski, podzielono między Polskę i Niemcy. W 1933 r. część terenów włączono do powiatu lublinieckiego. Tuż przed wybuchem wojny 1 kwietnia 1939 r. przyłączono zaś do Powiatu Tarnogórskiego: Piekary Śląskie, Brzozowice-Kamień, Dąbrówkę Wielką i Brzeziny Śląskie. W czasie II wojny światowej Tarnowskie Góry, jak i całe międzywojenne województwo śląskie, zostały włączone do III Rzeszy. Na mocy rozporządzenia nadprezydenta prowincji górnośląskiej z 4 listopada 1941 r., "były polski powiat tarnogórski" od 1 kwietnia 1942 r. stał się częścią niemieckiego powiatu Beuthen-Tarnowitz. Siedzibą władz powiatowych pozostały Tarnowskie Góry. Po wojnie przywrócono podział sprzed 1939 r., który został zatwierdzony decyzją wojewody śląsko-dąbrowskiego 27 listopada 1945 r. Całość ziemi tarnogórskiej została włączona do Polski i znajdowała się w granicach województwa śląsko-dąbrowskiego (później katowickiego). Poważniejsze zmiany przeprowadzono w latach 1951-1956 gdy dołączono tereny z dawnego powiatu bytomskiego, gliwickiego i będzińskiego. Powiaty zlikwidowano 1 czerwca 1975 r. wprowadzając dwustopniowy podział administracyjny na gminy i województwa. W III Rzeczypospolitej W 1998 r. Sejm RP uchwalił ustawę o nowym podziale administracyjnym. Region znalazł się w granicach województwa śląskiego. Dnia 11 października 1998 r. odbyły się wybory do rad województw, powiatów i gmin. W powiecie tarnogórskim wybrano 50 radnych. W granicach powiatu od 1 stycznia 1999 r. znalazły się następujące miasta: Tarnowskie Góry, Kalety, Miasteczko

Śląskie i Radzionków oraz gminy: Krupski Młyn, Ożarowice, Świerklaniec, Tworóg, Zbrosławice. Starostwie bytomscy urzędujący w Tarnowskich Górach.