NIP: 713-271-14-92 REGON: 061603679 e-mail: zaklekta@o2.pl tel.: 691-697-344 Biuro: ul. Bolesława Prusa 39, I Piętro, lokal 20 PROJEKT BUDOWLANY INWESTOR: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Łąkowa 13 23-400 Biłgoraj NAZWA INWESTYCJI: Budowa podłączenia do kanalizacji sanitarnej budynku przy ul. Moniuszki 22 w m. Biłgoraj ADRES OBIEKTU: ul. Moniuszki 22 OBRĘB: m. Biłgoraj NR EWID. DZIAŁEK: 90/1, 90/2, 91/1, 9993/2 ark. 27, 9993/1 ark. 29 egz. Nr 1 WYSZCZEGÓLNIENIE IMIĘ I NAZWISKO, UPRAWNIENIA PODPIS, PIECZĘĆ PROJEKTANT mgr inż. Radosław Zaklekta LUB/0310/POOS/12 Biłgoraj Sierpień 2014 r.
SPIS ZAWARTOŚCI PROJEKTU Lp. Wyszczególnienie Skala Nr rys. 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 Strona tytułowa Spis zawartości projektu Wykaz załączników Dokumentacja formalno-prawna 1. Oświadczenie Projektanta 2. Zaświadczenie z Izby Inżynierów Budownictwa Projektanta 3. Uprawnienia budowlane Projektanta 4. Warunki techniczne znak: ZWK/97/2014 z dnia 26.08.2014 r. 5. Decyzja z ZDP znak: UD.4212.104.2014 z dnia 18.08.2014 r. 6. Opinia ZUDP Nr GK.VII.6630.592.2014 z dnia 06.10.2014 r. 7. Kopia strony tytułowej projektu zaopiniowanego przez ZDP Opis techniczny Informacja BiOZ Rysunki: 1. Lokalizacja inwestycji 2. Projekt zagospodarowania terenu 3. Profil przyłącza kanalizacji sanitarnej 4. Szczegół studzienki systemowej teleskopowej 5. Szczegół przepompowni ścieków --- 1:500 1:50/100 --- --- 1 2 3 4 5-6 7 8-9 10-11 12 13-21 22-25 1 2 3 4 5 2
Biłgoraj, dnia 29.08.2014 r. O Ś W I A D C Z E N I E Na podstawie art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623 z późniejszymi zmianami) oświadczamy, że projekt budowlany dla inwestycji pt. Budowa podłączenia do kanalizacji sanitarnej budynku przy ul. Moniuszki 22 w m. Biłgoraj Inwestor: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Łąkowa 13 23-400 Biłgoraj został wykonany zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej i jest kompletny z punktu widzenia któremu ma służyć. Projektant: mgr inż. Radosław Zaklekta Podpis z pieczątką... 3
1. Podstawa opracowania 1.1. Zlecenie i wytyczne Inwestora, 1.2. Wizja lokalna, 1.3. Warunki techniczne, 1.4. Mapa do celów projektowych, 1.5. Obowiązujące normy i przepisy. 2. Zakres opracowania OPIS TECHNICZNY Zakres opracowania obejmuje projekt budowlany przyłącza kanalizacji sanitarnej z podłączeniem do sieci kanalizacji sanitarnej istniejącego wyjścia instalacji z budynku mieszkalnego przy ul. Moniuszki 22 w miejscowości Biłgoraj. Projektowany system kanalizacji sanitarnej należy wykonać z grawitacyjnym i tłocznym odprowadzeniem ścieków, który będzie obejmował wykonanie: 1. Kanał grawitacyjny z rur PVC-U SN8 DN160x4,7mm o łącznej długości 7mb, 2. Kanał tłoczny z rur PE100 SDR11 DN63mm o łącznej długości 60mb, 3. Przydomowa przepompownia ścieków 1 kpl. 4. Studzienki inspekcyjne DN400 1 szt. 5. Zasypanie istniejących zbiorników bezodpływowych 1 kpl. 3. Opis projektowanych rozwiązań 3.1. Roboty montażowe Ogólna charakterystyka robót montażowych Projektowane przyłącze, należy włączyć do istniejącego wyjścia kanalizacji sanitarnej z budynku, które jest wykonane z rur żeliwnych o średnicy Ø100 i przyłączyć z projektowaną studzienką inspekcyjną S1 o średnicy DN400. Od studzienki ułożyć kanał grawitacyjny do przydomowej przepompowni ścieków. Następnie w pasie drogowym do istniejącej studni betonowej odcinek wykonać przewiertem sterowanym. Po dojściu pilota do studni wykonać otwór w studni i przez wykonany otwór przeciągnąć z powrotem rurę PE. Od chodnika w pasie drogowym do przepompowni wykonać wykop otwarty i ułożyć przewód ciśnieniowy podłączając z rurociągiem tłocznym z przepompowni. PROJEKT BUDOWLANY 13
Rurociągi Projektowane przyłącze kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej należy wykonać z rur PVC-U DN160x4,7mm klasy T (SDR34) SN8, litych o wydłużonym kielichu wg wymagań PN-EN 476:2011 z uszczelką elastomerową, natomiast tłoczny z rur PE100 SDR11 DN63mm. Uzbrojenie przyłącza Na trasie projektowanego przyłącza, należy posadowić studzienkę inspekcyjną o średnicy min. DN400mm z kinetą zbiorczą z PP, rurą trzonową gładkościenną z PVC-U DN400x7,9mm oraz włazem klasy A15-1,5t (zgodnie z normą EN-124) na rurze teleskopowej DN315 z uszczelką manszetową. Minimalne wymagania dla przepompowni 1. Półkuliste dno lub soczewkowe, gładkie ściany wewnętrzne w zbiorniku wykonanego z tworzywa sztucznego PEHD o średnicy min 800mm, wysokości min. H=2,2m, 2. Płetwy zabezpieczają zbiornik przed wypłynięciem, 3. Dopływ o średnicy DN160mm z uszczelką umożliwiającą szczelne połączenie z rura dopływowa grawitacyjną ścieków, 4. Uszczelka dopływu DN110mm do połączenia króćca na przewód zasilający i odpowietrzający, 5. Właz PEHD DN600 z zamknięciem, 6. Orurowanie ze stali nierdzewnej (kwasoodpornej) DN50 odporne na korozje i ścieranie od króćca tłocznego pompy poza zbiornikiem, 7. Armatura zwrotna zawór kulowy - kula pokryta NBR zabezpieczona proszkowo przed korozją musi zapewnić szczelność nawet przy niskiej różnicy ciśnień, 8. Zasuwa odcinająca z mosiądzu (odporna na korozję) z wolnym przelotem i klinem pokrytym NBR, 9. Zawór płuczący - umożliwia płukanie z przepompowni, 10. Pompa zabudowana w zbiorniku za pomocą sprzęgła nadwodnego uszczelnianego siłą docisku pompy umożliwiającego łatwy demontaż pompy z poziomu powierzchni terenu bez konieczności wchodzenia do zbiornika, 11. Łańcuch ze stali nierdzewnej z hakiem mocującym, 12. Drążek mocujący kontroli poziomu (sonda poziomu, wyłącznik pływakowy) wraz z osprzętem montażowym, 13. Łącznik stałej i wyjmowanej wewnętrznej instalacji tłocznej, PROJEKT BUDOWLANY 14
14. Podłączenie zewnętrznej sieci kanalizacji ciśnieniowej, 15. Pompę zatapialną na sprzęgle z rozdrabniaczem o wydajności Q=4-10m 3 /h, H min. =4m zasilanie 230V, 16. Retencja czynna pompowni maksymalnie 0,1m 3-0,15m 3, 17. Retencja całkowita zbiornika umożliwiająca korzystanie z kanalizacji min. przez dwa dni, minimum 0,8m 3, Sterowanie przepompowni Minimalne wyposażenie szafy sterowniczej: 1. Obudowa z tworzywa IP65 klasa izolacji II, 2. Sterownik PLC 3. Sygnalizator zewnętrzny optyczny (sygnalizacja impulsowa lub ciągła) IP65 4. Pływak suchobiegu 5. Pływak poziomu alarmowego max. 6. Stycznik 7. Gniazdo 230V/10A 8. Przełącznik wyboru rodzaju pracy 9. Sygnalizacja dźwiękowa impulsowa lub ciągła 10. Menu sterownika w języku polskim 11. Podświetlany wyświetlacz 12. Zegar czasu rzeczywistego (godz. min. sęk.) 13. Zabezpieczenie zwarciowe pompy 14. Zabezpieczenie termiczne pompy 15. Zabezpieczenie przed przeciążeniem pompy 16. Zabezpieczenie przed zanikiem lub zmianą faz 17. Alarm po przekroczeniu poziomu przepełnienia 18. Alarm w momencie przeciążenia silnika pompy 19. Alarm w momencie pojawienia się nieszczelności w układzie pomiarowym 20. Alarm w momencie wystąpienia zaniku lub asymetrii napięć między fazami 21. Alarm w momencie braku obciążenia podczas jednego cyklu 22. Alarm w momencie przekroczenia limitu załączeń cyklu dobowym 23. Alarm w momencie przekroczenia czasu serwisu pompy PROJEKT BUDOWLANY 15
Podstawowe funkcje szafy sterowniczej: 1. Sygnalizacja pracy auto, 2. Sygnalizacja pracy pompy, 3. Sygnalizacja awarii, 4. Sygnalizacja zasilania, 5. Pomiar poziomu ścieków za pomocą hydrostatycznego miernika poziomu ścieków 6. Płynna regulacja poziomu wyłączenia pompy, 7. Płynna regulacja poziomu włączenia pompy, 8. Płynna regulacja poziomu przepełnienia wysokości montażu, 9. Autokalibracja układu pomiarowego, 10. Automatyczne wyłączenie sterowania ręcznego po określonym czasie, 11. Automatyczne przejście w stan pracy (po wyłączeniu zasilania lub po pracy na sterowaniu ręcznym), 12. Zliczanie godzin pracy pompy, 13. Rejestrowanie ilości załączeń pompy, 14. Pomiar poboru prądu pompy, 15. Test sygnalizatora zewnętrznego, diod LED i sygnalizacji dźwiękowej, Szafa sterownicza powinna umożliwiać zabudowę na zewnątrz budynku do temperatury -30 C (stopień ochrony IP 65, zabezpieczenie przed wykraplaniem się pary wodnej przy niskiej temperaturze). Obudowa szafki do ustawienia na zewnątrz wykonana z poliestru wzmocnionego włóknem szklanym, z zamkiem, wentylacją. Przystosowana jest do ustawienia na cokole. Sytuacja awaryjna może być sygnalizowana przy użyciu lampy lub sygnalizatora akustycznego. Zasilanie przepompowni należy wykonać z rozdzielnicy, kablem YKYżo 3x2,5mm. Rozdzielnicę należy wyposażyć w wyłącznik różnicowoprądowy 25A 0,03A AC, wyłącznik nadprądowy S301 B20. Montaż kanałów kanalizacyjnych Do montażu kanałów grawitacyjnych przyłącza, należy zastosować rury kanalizacyjne, które posiadają odpowiedni atest higieniczny, ważną aprobatę techniczną i spełniają wymagania PN. Połączenia kielichowe rur PVC-U uszczelniać za pomocą uszczelek z elastomeru. Montaż przewodów ciśnieniowych wykonać poprzez zgrzewanie elektrooporowe zgodnie z Instrukcją producenta rur. Trasę przebiegu przyłącza, średnice, spadki i zagłębienia naniesiono w części graficznej projektu. PROJEKT BUDOWLANY 16
Badania przewodów Po wykonaniu robót montażowych, należy wykonać próbę szczelności na ciśnienie 1,0 MPa zgodnie z PN-81/B-10725 wykonanych odcinków ze spisaniem protokołu z próby. Odbiory Wykonane przyłącze przed zasypaniem podlega odbiorowi przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego oraz inwentaryzacji geodezyjnej. Inwentaryzację geodezyjną należy przekazać Inwestorowi w formie papierowej jak i elektronicznej w dxf. Zasypanie zbiornika bezodpływowego Istniejący na działce zbiornik bezodpływowy przewidziany jest do zasypania. Komin włazowy do zbiornika zburzyć, a powstały przy tym gruz wrzucić do środka zbiornika, następnie pozostałą objętość zbiornika, należy zasypać gruntem, który na potrzeby należy dowieść z zewnątrz. 3.2. Roboty ziemne Wykopy otwarte o ścianach pionowych Przed przystąpieniem do robót ziemnych należy ustalić (oznaczyć) repery robocze. Trasa winna być wytyczona na gruncie przez uprawnionego geodetę. Projektuje się ręczne i mechaniczne wykonywanie wykopów koparką o poj. łyżki 0,15m 3 i ścianach pionowych. Wykopy należy wykonywać zgodnie z normami PN-B-06050:1999 oraz PN-B-10736:1999. Wykop pod przewody, należy rozpocząć od najniższego punktu i prowadzić w górę w kierunku przeciwnym do spadku przykanalika. Zapewni to możliwość grawitacyjnego odpływu wód z wykopu w czasie opadów oraz odwodnienia wykopów nawodnionych. Roboty ziemne przy odkryciu istniejącego uzbrojenia podziemnego krzyżującego się z projektowanymi przewodami należy rozpocząć w obecności przedstawiciela-użytkownika tych że przewodów, odkrycia należy dokonać ręcznie i zabezpieczyć zgodnie z częścią opisowa projektu oraz zgodnie z wymaganiami użytkownika uzbrojenia. Zaprojektowano wykopy otwarte o ścianach pionowych, umacnianych po przekroczeniu głębokości 1,0m. Umacnianie ścian należy wykonywać sukcesywnie, w miarę pogłębiania wykopów. Spód wykopu należy pozostawić na poziomie wyższym od rzędnej projektowanej o 2 do 5cm w gruncie suchym, a w gruncie nawodnionym około 20cm. Wykopy należy wykonać bez naruszenia naturalnej struktury gruntu podłoża. Pogłębienie wykopu do projektowanej rzędnej należy wykonać ręcznie bezpośrednio przed ułożeniem podsypki. W trakcie realizacji robót ziemnych należy nad wykopami ustawić ławy celownicze umożliwiające odtworzenie projektowanej osi wykopu i przewodu oraz PROJEKT BUDOWLANY 17
kontrolę rzędnych dna. Ławy należy montować nad wykopem na wysokości 1,0m nad powierzchnią terenu w maksymalnych odstępach co 10m. Ławy powinny mieć wyraźne i trwałe oznakowanie projektowanej osi przewodu. Wszystkie napotkane przewody podziemne na trasie wykonywanego wykopu krzyżujące się lub biegnące równolegle z wykopem, powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem, a w razie potrzeby podwieszone w sposób zapewniający ich eksploatację. Wyjście (zejście) po drabinie z wykopu powinno być wykonane z chwilą osiągnięcia głębokości większej niż 1,0m od poziomu terenu, w odległości nie mniej niż 20m. Dno wykopu powinno być równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w dokumentacji projektowej. Tolerancja dla rzędnych dna wykopu nie powinna przekraczać ±3 cm dla gruntów zwięzłych, ±5 cm dla gruntów wymagających wzmocnienia. Natomiast tolerancja szerokości wykopu wynosi ±5cm. Odchyłka osi ułożonego przewodu nie może przekroczyć ±10mm. Układanie rur z tworzyw sztucznych może odbywać się w temperaturze powietrza od 0 o C do +30 o C. Wykop pod zbiornik powinien być około 30cm głębszy niż planowana rzędna dna zbiornika i minimum 100cm szerszy niż średnica zewnętrzna zbiornika. Podczas wykopu należy zwrócić uwagę by nadmiernie nie rozluźnić gruntu pod zbiornikiem. Wykop należy oczyścić z kamieni, korzeni i innych twardych elementów. Na dnie wykopu należy zastosować 25cm podsypkę piaskowo-cementową, wyrównana, wypoziomowana i zagęszczona do 95% w skali Proctora. Zbiornik należy ustawić na dnie wykopu i sprawdzić jego wypoziomowanie. Na czas budowy, wykopy należy ogrodzić i oznakować dla ruchu pieszego i dla ruchu pojazdów. Roboty ziemne należy prowadzić zgodnie z częścią graficzną projektu. Obudowa wykopów Zaleca się stosowanie do umacniania ścian wykopów szalunków wielokrotnego użytku np.: - Płyty wykopowe PW-261 i PW-131 produkcji ZREMB w Solcu Kujawskim. - Płyty wykopowe niemieckiej firmy Emunds + Staudinger" dystrybutor Budosprzet" Sp. z o.o. w Bytomiu. - Obudowa szalunkowa ścian wykopów-producent: PP-U Wykopy-Serwis Sp. z o.o. Wronki. - Szalunki do wykopów ziemnych typu ZREMB" produkcji ZREMB TRADING Sp. z o.o. w Międzyrzeczu Podlaskim. Jednocześnie dopuszcza się wykonanie szalunku tradycyjnego np. z wyprasek w układzie poziomym. Umocnienia ścian należy wykonać jako pełne poziome. Głębokość wykopu, jaka można wykonać bez deskowania wynosi 1,0m. Szalowanie wykopów należy wykonać sukcesywnie, w miarę pogłębiania wykopu. Umocnienia winny wystawać minimum 20cm powyżej terenu i szczelnie do terenu przylegać. PROJEKT BUDOWLANY 18
Podłoże Podłoże pod przewody należy wykonać z kruszywa naturalnego odpowiadającego wymaganiom PN-EN 13242:2004, o uziarnieniu 0 20mm lub 0 31,5mm i zawartości frakcji pylastej i ilastej mniejszej niż 5%, zagęszczonym do Is 0,95 grubości 10cm. Rury należy układać na dnie wykopu w taki sposób, aby leżały równo podparte na podsypce na całej swej długości. Parametry wytrzymałościowe podłoża nie mogą być niższe od przyjętych w dokumentacji projektowej, ponadto powinny umożliwiać zachowanie spadku hydraulicznego. Wykonanie obsypki zasadniczej i górnej kanałów Obsypkę należy układać symetrycznie po obu stronach rury warstwami o grubości nie większej niż 20cm, zwracając szczególną uwagę na jej staranne zagęszczenie w strefie podparcia rury. W trakcie zagęszczania obsypki w tej strefie konieczne jest zachowanie należytej staranności, aby nie nastąpiło podniesienie rury. Do zagęszczenia obsypki zaleca się stosowanie lekkich wibratorów płaszczyznowych (o masie do 50kg). Używanie wibratora bezpośrednio nad rurą jest niedopuszczalne, wibrator używać można, gdy nad rurą ułożono warstwę gruntu o grubości, co najmniej 30cm. Obsypkę do wysokości, co najmniej 30cm ponad górną krawędź rury należy wykonać z materiału o parametrach takich jak dla podsypki. Obsypka zbiornika przepompowni Na całej wysokości zbiornika należy stosować obsypkę piaskowa o szerokości minimum 50cm. Obsypkę należy dokonać równomiernie, co 30 cm i zagęszczając używając lekkiego sprzętu by nie uszkodzić zbiornika pracując przy samej ściance. Zagęszczenie powinno być prowadzone do uzyskania 93-94% stopnia zagęszczenia w skali Proctora. Wykonanie prawidłowego zagęszczenia jest szczególne ważne dla trwałości i bezpieczeństwa eksploatacji przepompowni. Zasypka Do zasypki należy użyć gruntu rodzimego. Gdyby grunt rodzimy nie nadawał się do wykonania zasypki, wtedy należy użyć kruszywa jak dla podsypki. Zasypkę należy wykonać, do istniejącej rzędnej tereny, 30cm należy wykonać piaskiem, pozostałą wysokość wypełnić gruntem rodzimym. Do zagęszczania zasypki użyć można wibratorów o masie do 100kg. Stopień zagęszczenia w pasie drogowym Is=1,0 standardowej próby Proctora oraz Is=0,98 od głębokości 1,2m w dół. Do górnej warstwy zasypki dla rurociągów układanych pod drogą nie mogą być stosowane grunty wysadzinowe. PROJEKT BUDOWLANY 19
Odbudowa nawierzchni pasa drogowego Odbudowa nawierzchni chodnika w ul. Moniuszki w miejscach montażu przewodu tłocznego i wykonywanego przewierty (od dołu): 1. Zagęszczony wykop zgodnie z wyżej wymienionymi zasadami 2. Warstwa odsączająca z piasku - 25cm 3. Stabilizacja cementem 2,5 MPa - 10cm 4. Nawierzchnia z kostki brukowej (kostka z odzysku) Zabezpieczenie miejsc kolizji Na trasie projektowanego przyłącza występować będą następujące skrzyżowania: a) z kablami elektroenergetycznymi b) z kablami telekomunikacyjnymi Przy skrzyżowaniach i zbliżeniach projektowanych przewodów na odległość mniejsza niż 2,0m od istniejącego podziemnego uzbrojenia prace ziemne wykonywać należy ręcznie pod nadzorem technicznym, zgodnie z warunkami określonymi w opinii ZUDP. O zamiarze przystąpienia do robót ziemnych Wykonawca winien powiadomić instytucje zarządzające sieciami uzbrojenia podziemnego krzyżującego się i zbliżonego do projektowanych przewodów. Na skrzyżowaniach rurociągów z kablami prace ziemne wykonywać ręcznie, zgodnie z norma PN-76/E-05125 kable elektryczne i telefoniczne osłonic dwudzielnymi rurami ochronnymi z HDPE DN80 o długości 1m. 3.3 Warunki geotechniczne Nie przewiduje się występowania wód podziemnych na terenie prowadzenia robót. Ewentualny sposób odwodnienia należy uzgodnić z Inspektorem Nadzoru i Inwestorem. Zaleca się prowadzenie prac w porze suchej. 3.4 Uwagi i zalecenia końcowe W związku z brakiem jakiejkolwiek informacji dotyczącej głębokości istniejącego wyjścia kanalizacji sanitarnej z budynku i istniejącego przykanalika, podana głębokość została przyjęta na podstawie uzyskanych informacji od właścicieli budynków lub orientacyjnie. Rzeczywiste zagłębienie należy określić podczas wykonywania robót i ewentualnie skorygować projektowane rzędne i spadki. Po zakończeniu robót należ uzyskać od właścicieli nieruchomości oświadczenie o przywróceniu terenu objętego robotami do stanu pierwotnego. PROJEKT BUDOWLANY 20
Podczas opracowywania projektu w dużej mierze opierałem się na informacjach uzyskanych od właścicieli nieruchomości. Podczas wykonywania robót niektóre podane dane mogą się różnić od rzeczywistości. Opracował: PROJEKT BUDOWLANY 21
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA INWESTOR: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Łąkowa 13 23-400 Biłgoraj NAZWA INWESTYCJI: Budowa podłączenia do kanalizacji sanitarnej budynku przy ul. Moniuszki 22 w m. Biłgoraj ADRES OBIEKTU: ul. Moniuszki 22 OBRĘB: m. Biłgoraj NR EWID. DZIAŁEK: 90/1, 90/2, 91/1, 9993/2 ark. 27, 9993/1 ark. 29 IMIĘ I NAZWISKO PODPIS PROJEKTANT mgr inż. Radosław Zaklekta ul. Cegielniana 37/4 23-400 Biłgoraj BIŁGORAJ Sierpień 2014 r. 22
1. Zakres robót Zakres robot obejmuje wykonanie podłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej budynku przy ul. Moniuszki 22 w Biłgoraju. 2. Istniejące obiekty budowlane Na placu budowy znajduje się istniejące budynki, uzbrojenie podziemne, pas drogowy. 3. Elementy zagospodarowania działki, które mogą stworzyć zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Ruch pojazdów po pasie drogowym ul. Moniuszki 22, istniejące uzbrojenie podziemne. 4. Przewidziana skala i rodzaje zagrożeń występujących podczas robót budowlanych oraz miejsce ich wystąpienia Roboty polegające między innymi na: 1. Zawalenie się ścian wykopu 2. Wpadnięcie pracownika lub innej osoby do wykopu 3. Zagrożenia wynikające z uszkodzeń podziemnego uzbrojenia 4. Wierceń otworów w istniejących studniach, 5. Kontakt z substancjami chemicznymi, 6. Zapylenie, zaprószenie oczu, 7. Urazy kończyn górnych i dolnych, 8. Przeciążenia kręgosłupa, 9. Urazy spowodowane nie przestrzeganiem przepisów BHP, 10. Obecność elektronarzędzi i sprzętu zmechanizowanego przy wykonywaniu prac i urazy spowodowane brakiem należytej ostrożności 11. Roboty transportu zewnętrznego i transportu miedzy stanowiskowego, 12. Możliwość poparzenia podczas wykonywania prac montażowych, 5. Instruktaż pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych Instruktaż powinien zawierać następujące elementy: 1. Szkolenie wstępne, 2. Szkolenie stanowiskowe, 3. Szkolenie okresowe, 4. Zasady postępowania w zakresie udzielania pierwszej pomocy, 5. Zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu osoby, 6. Zasady stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, 7. Wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników, INFORMACJA BIOZ 23
8. Obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych, 9. Postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi. W/w instrukcje powinny określać czynności niezbędne do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad BHP. Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują odpowiednio: kierownik budowy (kierownik robót) oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowiązków. 6. Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robot budowlanych Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują odpowiednio: kierownik budowy (kierownik robót) oraz; mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowiązków. Nieprzestrzeganie przepisów bhp na placu budowy prowadzi do powstania bezpośrednich zagrożeń dla życia lub zdrowia pracowników. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: 1. Organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP, 2. Dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 3. Organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, 4. Dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem. Kierownik budowy powinien podjąć stosowne środki profilaktyczne mające na celu: 1. Zapewnienie organizacji pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych, INFORMACJA BIOZ 24
2. Zapewnienie likwidacji zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń. W razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników osoba kierująca pracownikami obowiązana jest do niezwłocznego wstrzymania prac i podjęcia działań w celu usunięcia tego zagrożenia. Pracownicy zatrudnieni na budowie, powinni być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z tabelą norm przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego opracowaną przez pracodawcę. Środki ochrony indywidualnej w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa użytkowników tych środków powinny zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami (np. upadek z wysokości, uszkodzenie głowy, twarzy, wzroku, słuchu). Kierownik budowy obowiązany jest informować pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami. 7. Podstawa prawna opracowania 1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623), 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U. Nr 120 poz. 1126), 3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szczególnych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 180 poz. 1860), 4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr129 poz. 844 z póź. zm.), 5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U. Nr 118 poz. 1263), 6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47 poz. 401). Opracował: INFORMACJA BIOZ 25