SPRZĘT Seeburg TSM 8 plus G Sub 1201 dp+

SPRZĘT Seeburg TSM 8 plus G Sub 1201 dp+ Marek Kozik Seeburg TSM 8 plus G Sub 1201 dp+ Aktywny subbas z głośnikiem 12 plus pasywny satelita 8 Nie będzie żadnym odkryciem, gdy powiem, że na rynku muzycznym jest i funkcjonuje, lepiej lub gorzej, ogromna liczba zestawów głośnikowych. Ich konstrukcje są różnorakie. Aby być gentelmanem i nikogo nie urazić powiem, że kompatybilność ich ze słuchem człowieka no i oczywiście ze wzrokiem jest czasem dyskusyjna. Oczywiście dla nas, którzy nastawieni jesteśmy głównie na walory słuchowe i ogólnie praktyczne w pracy realizatora dźwięku, wygląd nie jest rzeczą najistotniejszą. Jednak, jak każdy klient, pragniemy otrzymać pełny pakiet, kupując sprzęt za często niemałe pieniądze. I oczywiście można nastawić się na znane i sprawdzone na naszym rynku marki, co da pozornie łatwe osiągnięcie celu. Jednakże będąc istotami myślącymi (przynajmniej w teorii) warto jednak od czasu do czasu posłuchać czegoś, czego jeszcze nie znamy lub z czym się nie spotkaliśmy. A nuż coś jeszcze nas pozytywnie zaskoczy. Redakcja LSI stara się wyszukiwać rodzynki na rynku, aby droga do zadowolenia i satysfakcji z dobrego wyboru w dżungli wielu konstrukcji była nieco prostsza. I tak poszukiwania skierowały nas do niemieckiej firmy, która na rynku, między innymi profesjonalnych zestawów głośnikowych, obecna jest od 1985 roku. A na myśli mam firmę założoną przez Winfrieda Seeburga, noszącą z dumą nazwę Seeburg jak łatwo się domyśleć, od nazwiska założyciela. Seeburg może pochwalić się kilkoma seriami konstrukcji zestawów głośnikowych, w tym również zestawów liniowych. W tym artykule skupimy się na mobilnym, samowystarczalnym (co mam przez to na myśli, zaraz wyjaśnię) systemie nagłośnieniowym, składającym się z zestawu szerokopasmowego z serii TS, TSM 8, wspartego zestawem basowym z serii G Sub G Sub 1201 dp+. Z symboli można wydedukować, że testowany zestaw nie charakteryzuje się wielkimi gabarytami, i tak jest w rzeczywistości, bowiem TSM 8 oparty jest na głośniku o średnicy 8, zaś G Sub 1201 dp+ na głośniku basowym o średnicy 12 ale zacznę może od początku. TSM 8 Obudowa zestawu TSM 8 wykonana jest w formie uniwersalnej, czyli może być klasycznym satelitą, monitorem scenicznym o nachyleniu ścianki głośników pod kątem 35 º, może być też podwieszony na opcjonalnie dostępnym uchwycie. Zakładam, że podstawowa konfiguracja pracy zestawu to satelita. Obudowa wykonana jest ze sklejki lakierowanej na kolor czarny. Producent deklaruje, że kolor zestawu może być dowolny, zawierający się w palecie RAL. Na dolnej ściance obudowy zamontowano gumowe nogi oraz gniazdo statywu o stałym kącie, na górnej zaś znajduje się uchwyt 46 Live Sound & Installation maj 2016

transportowy wymiary oraz waga zestawu pozwalają na to, aby był tylko jeden. Na tylnej, większej ściance również zamontowano nogi gumowe stanowi ona bowiem podstawę w przypadku korzystania z TSM 8 jako monitor sceniczny. Na mniejszej tylnej ściance, w specjalnie wykonanym zagłębieniu, zamontowano panel, na którym znajdują się dwa gniazda wejściowe Speakon. Przednia ścianka to tradycyjnie miejsce stacjonowania przetworników (znajduje się tu też podłużny otwór bass-reflex, sąsiadujący z tubą głośnika wysokotonowego), które chroni osłona wykonana klasycznie z ażurowej, lakierowanej blachy, podklejonej gąbką. Można również kupić zestaw bez osłony, która dostępna jest w zestawie dodatkowych akcesoriów. TSM 8 jest pasywnym zestawem szerokopasmowym, którego konstrukcja oparta jest na dwóch głośnikach za pasmo wysokie odpowiada wyposażony w magnes ferrytowy driver DBC 144-100 o średnicy wylotu 1, firmowany przez firmę Seeburg. Współpracuje on hornem o dyspersji 90 º x 60 º, z możliwością jego obracania o 90 stopni. Za pasma niskie i średnie odpowiada głośnik włoskiej firmy SICA 8-N 2,5 PL, o średnicy 8 i impedancji 8 omów. Głośnik wykorzystuje magnes neodymowy, wyposażony jest w aluminiową cewkę oraz membranę odporną na warunki atmosferyczne. Wnętrze obudowy jest wytłumione formatkami z gąbki, zaś na tylnej ściance znajduje się pasywny filtr, którego punkt podziału przypada na 1,4 khz. Wykonanie obudowy zestawu jest bardzo estetyczne. Połączenia elektryczne oraz montaż zwrotnicy nie budzą zastrzeżeń. Na dolnej ściance obudowy TSM 8 zamontowano gumowe nogi oraz gniazdo statywu o stałym kącie. odpowiadające im gniazda, pozwalające na ustawienie kolejnego subbasu, jeden na drugim. Na górnej ściance znajduje się również gniazdo wkręcanej sztycy satelity. Na bocznych ściankach obudowy wyfrezowano dwa uchwyty transportowe. Przednią ściankę, w której zamontowano głośnik, chroni osłona wykonana z ażurowej blachy stalowej, polakierowanej na czarno, która dostępna jest też w wersji podklejonej od wewnątrz gąbką. Jako przetwornik zastosowano tu głośnik SICA 12 SR 3-PL. Jest to przetwornik o średnicy 12, wykorzystujący magnes neodymowy, wyposażony Warte podkreślenia jest to, iż subbas G Sub 1201 oferuje dużą skuteczność przy małej membranie głośnika (i stosunkowo niewielkiej mocy), a co za tym idzie przy niewielkim gabarycie obudowy w nawiniętą miedzią cewkę o średnicy 3. Głośnik oczywiście jest odporny na działanie wilgoci. Wewnątrz obudowy nie ma żadnego wytłumienia, zaś na tylnej ściance znajduje się układ elektroniczny zawierający sieciowy zasilacz impulsowy, dwa wzmacniacze oraz układy wejściowe z procesorami DSP. Z tyłu obudowy umieszczono panel, na którym w wersji pasywnej zamontowane są dwa gniazda Speakon oraz przełącznik PASSIVE/Bi-Amp. Na panelu zestawu aktywnego natomiast znajdują się dwa gniazda Powercon, z których jedno jest gniazdem zasilania, zaś drugie gniazdem dystrybucji napięcia zasilania. Na panelu G SUB 1201 dp+ Uzupełnieniem zestawu TSM 8 może być należący do tej samej serii subbas TSM Sub, jednak dystrybutor Seeburga w Polsce, Firma Producencka Gorycki i Sznyterman, zaproponowała jeszcze bardziej kompaktowy zestaw basowy, należący do serii G Sub G Sub 1201 dp+. Zestaw ten występuje w dwóch wersjach aktywnej i pasywnej. Zestaw aktywny ma w symbolu dp+. Obudowa G Sub 1201 dp+ wykonana jest w klasycznej formie bass-reflex, czyli widać przód głośnika basowego oraz otwór kanału basowego. Stanowi ona prostopadłościan wykonany ze sklejki, lakierowanej na czarny kolor. Na dolnej ściance obudowy zamontowano nogi gumowe, zaś na górnej wyfrezowano Za pasmo wysokie odpowiada wyposażony w magnes ferrytowy driver DBC 144-100 o średnicy wylotu 1, firmowany przez firmę Seeburg, który współpracuje on hornem o dyspersji 90 º x 60 º. Na tylnej, większej ściance również zamontowano nogi gumowe stanowi ona bowiem podstawę w przypadku korzystania z TSM 8 jako monitor sceniczny. Live Sound & Installation maj 2016 47

SPRZĘT znajduje się również wejście oraz wyjście sygnału, wykonane w formie gniazd XLR (żeńskie i męskie). W związku z tym że subbas aktywny wyposażony jest w dwa wzmacniacze pracujące w klasie D, istnieje możliwość zasilania dodatkowego subbasu pasywnego oraz zestawu szerokopasmowego. Na tylnej ściance znajdują się dwa czteropolowe gniazda wyjściowe SPEAKON. Pierwsze z nich służy do podłączenia równolegle do wyjścia mocy subbasu aktywnego zestawu pasywnego G Sub 1201 za pośrednictwem drugiej pary styków Speakona (2+/2-). Na pierwszej parze (1+/1-) wyprowadzony jest sygnał drugiej końcówki mocy, zasilającej pasywny POMIARY Pomiary zostały wykonane w plenerze za pomocą sygnału typu przemiatany sinus. Program pomiarowy REW5.0, mikrofon pomiarowy Audix TR-40, moduł USB Emu Traker Pre. Charakterystyki z wygładzaniem 1/3 oktawy. Pomiary dokonywane w ustawieniu: subbas na podłodze, a zestaw TSM 8 na sztycy. Funkcja przejścia (transfer function) zestawu Seeburg TSM 8 u góry charakterystyka amplitudowa, u dołu fazowa. Charakterystyka amplitudowa jest stosunkowo równa, z około 3-decybelowym podcięciem okolic 3 khz. Podbita w stosunku do średnicy jest też góra pasma, od 8 khz wzwyż. Pasmo przenoszenia rozpoczyna się trochę wyżej niż deklaruje producent od około 120 Hz (przy -6 db). Charakterystyka fazowa wyrównana, z małym zawijasem w okolicy 2 khz. W sumie jednak nie przekracza 90 stopni w zakresie częstotliwości od 250 Hz do około 16 khz. 200 Hz i pomimo niskiego zejścia otworu bass-reflex nie jest on w stanie wystarczająco dopomóc charakterystyce całościowej zejść jeszcze niżej. Punkt podziału pasma zgodny z deklaracją producenta. driver woofer bass-reflex zestaw TSM 8 w odl. 1 m Charakterystyki amplitudowe zestawu basowego Seeburg G Sub1201 dp+ w trybie pracy crossovera 140 Hz (niebieska) i 100 Hz. Pasmo pracy subbasu zaczyna się już od około 42 Hz (przy 3 db, przy -10 wynosi 38 Hz), tak więc jak na tak mały, kompaktowy bas schodzi on całkiem nisko. Charakterystyka kierunkowa zestawu Seeburg TSM 8 przy pomiarze w osi (granatowa) oraz pod kątem 30 (czerwona) do 45 stopni (zielona) pomiar w płaszczyźnie horyzontalnej. Deklarowana przez producenta wartość kąta dyspersji wynosi 90 stopni, co sprawdza się do około 10 khz. Poza tym charakterystyki pod większymi kątami zachowują generalnie przebieg charakterystyki mierzonej na osi, tzn. wraz ze zwiększaniem kąta odsłuchu zachowane są mniej więcej proporcje pomiędzy poszczególnymi pasmami częstotliwości. tryb 140 Hz tryb 100 Hz Charakterystyki amplitudowe systemu złożonego z zestawu basowego Seeburg G Sub1201 dp+ i satelity TSM 8, w trybie pracy crossovera 140 Hz (czerwona) i 100 Hz (złota), na tle charakterystyki zestawu TSM 8 solo (granatowa) poziom sygnału subbasu -6 db. Dość mocne wcięcie w okolicy 180 Hz jest wynikiem destruktywnego sumowania się w mikrofonie fali bezpośredniej i fali odbitej od podłoża. 0 30 45 Charakterystyka amplitudowa zestawu TSM 8 (kolor granatowy), mierzona w odległości 1 m, oraz charakterystyki poszczególnych jego głośników, mierzone w polu bliskim: drivera (zielona), woofera (czerwona) i otworu bass-relex (złota). Widać, że charakterystyka amplitudowa głośnika niskotonowego zaczyna opadać poniżej TSM 8 TSM 8 plus G Sub1201 dp+, 140 Hz TSM 8 plus G Sub1201 dp+, 100 Hz 48 Live Sound & Installation maj 2016

Seeburg TSM 8 plus G Sub 1201 dp+ zestaw szerokopasmowy. Drugie gniazdo pozwala również na podłączenie pasywnego zestawu basowego lub szerokopasmowego, bądź samego pasywnego zestawu basowego z wykorzystaniem presetu 2 x LOW. W wypadku drugiego gniazda zestaw szerokopasmowy dołączamy do pierwszej pary styków, zaś basowy do drugiej. Skąd taka kombinacja? TRYBY PRACY Wynika ona z tego, że praca obydwu wzmacniaczy kontrolowana jest za pomocą procesorów DSP, a co za tym idzie mamy możliwość wyboru różnych trybów pracy aktywnego subbasu. Na panelu umieszczono cztery diody LED, które w zależności od wybranego trybu pracy pokazują stan pracy subbasu oraz wybrane parametry, do zmiany których służą dwa przyciski. W trybie pracy STATUS diody pokazują patrząc od góry wyciszenie (mute), aktywację limitera, doprowadzenie sygnału do urządzenia oraz załączenie zasilania. W trybie LEVEL diody wskazują aktualnie wybraną poziom sygnały zestawu basowego do dyspozycji mamy cztery możliwości: -6 db, 3 db, 0 db oraz +3 db. W trzecim trybie, PRESETS, mamy do wyboru dwa ustawienia krosowera sygnału dzielącego sygnał Mocną stroną TSM 8 jest niewątpliwie klasa drivera, który nie sypie wysokimi częstotliwościami w nieokiełznany sposób pomiędzy subbas a satelitę (100 Hz lub 140 Hz), pracę z drugim subem, zasilanym z osobnej końcówki (2 x LOW, brak możliwości zasilania zestawu szerokopasmowego) oraz preset CARDIOID, pozwalający na dołączenie drugiego zestawu basowego i stworzenie w ten sposób klastra grającego kierunkowo. Wykonanie subbasu G Sub 1201 oraz 1201 dp+ jest, podobnie jak w zestawie TSM 8, bardzo estetyczne i solidne. Układ modułu wzmacniacza wykonany jest z wykorzystaniem tak elementów przewlekanych, jak i SMD, i zmontowany w procesie automatycznym. WRAŻENIA I POMIARY Odsłuchy, które przeprowadziłem, można podzielić na dwie części. Pierwsza część obejmowała odsłuch zestawu w pomieszczeniu, zaś druga w plenerze. Odsłuch zestawu nagłośnieniowego, składającego się z satelity TSM 8 oraz subbasu G Sub 1201 dp+, jest doświadczeniem bardzo przyjemnym dla ucha. Nie słychać nadmiernych podbić w górze pasma, co powoduje, że zestaw doskonale radzi sobie z odtwarzaniem przesterowanych gitar. Przyjemność odsłuchu podpowiada, że brzmienie zestawu szerokopasmowego może być nieco Na mniejszej tylnej ściance TSM 8, w specjalnie wykonanym zagłębieniu, zamontowano panel, na którym znajdują się dwa gniazda wejściowe Speakon. Za pasma niskie i średnie odpowiada głośnik włoskiej firmy SICA 8-N 2,5 PL, o średnicy 8 i impedancji 8 omów. Jako przetwornik w zestawach basowych wykorzystano 12-calowy głośnik SICA 12 SR 3-PL, wykorzystujący magnes neodymowy, wyposażony w nawiniętą miedzią cewkę o średnicy 3. Live Sound & Installation maj 2016 49

SPRZĘT konturowe, jednak musi to być bardzo subtelna korekta charakterystyki przenoszenia, bowiem w odtwarzanych utworach niczego w miksie nie brakowało nic też się nie wybijało ani nie drażniło. Charakterystyka fazowa również nie powinna być zbytnio połamana, bowiem w odtwarzanym materiale wszystkie instrumenty wydają się znajdować na swoim miejscu, a partie wokalne wybijają się na pierwszy plan. Podstawowa różnica w odsłuchu w pomieszczeniu i w plenerze polega na ustawieniu poziomu głośności subbasu. W pomieszczeniu, przy współpracy z tym zestawem szerokopasmowym, w zupełności wystarcza ustawienie poziomu sygnału subbasu na -6 db, a -3 db, jeśli ktoś lubi masujący wnętrzności dół (mówimy o konfiguracji, w której mamy dwa basy i dwie górki, po jednym takim zestawie na stronę). W plenerze lub pomieszczeniu o silnie pochłaniających ścianach/suficie można pokusić się o ustawienie poziomu basu na 0 db. Preset CARDIOID działa tak, jak powinien. Już odsłuchowo wyraźnie można zauważyć kierunkowe promieniowanie tandemu dwóch subbasów. Jedynie nie podoba mi się, że przy tym nastawieniu do tyłu (tyłem do widzów) musi być ustawiony subbas aktywny, Wersja aktywna subbasu ma znacznie bardziej rozbudowany panel przyłączeniowy, na którym znajdują się również przyciski konfiguracji pracy suba i podłączonego doń zestawu pasywnego. Obudowa subbasu G Sub 1201 wykonana jest w klasycznej formie bass-reflex, czyli widać przód głośnika basowego oraz otwór kanału basowego. a co za tym idzie przewody doprowadzone bo subbasu aktywnego wypadają twarzą do publiczności. TSM8 sprawdzi się również jako monitor sceniczny, a jego brzmienie potęguje wzmocnienie basów od podłoża, tak że nie ma się wrażenia, że gra zestaw oparty na głośniku 8. Pomiary charakterystyki zestawu szerokopasmowego TSM 8 pokazały, iż rzeczywiście brzmienie zestawu jest nieco konturowe, choć nie można powiedzieć, że jest to klasyczny uśmiech dyskoteki. W zakresie 6-18 khz sygnał przenoszony jest bardzo równo, jednak poziom podbity jest w stosunku do średnicy pasma o około 5 db. Środek pasma jest również przenoszony dość liniowo, jedynie w okolicy 3 khz występuje około 3-decybelowe wąskie wcięcie, zaś niskie częstotliwości są delikatnie uwypuklone (o około 2 db) w stosunku do środka pasma. Jeżeli chodzi o pasmo przenoszenia TSM 8, to zmierzona górna granica pokrywa się z danymi producenta, zaś dolna przy ustawieniu na statywie wypada w okolicy 120 Hz przy -6 db, a przy -10 db wynosi około 100 Hz. Kierunkowo zestaw zachowuje się zgodnie z dyspersją podaną przez producenta. Charakterystyka fazowa zestawu prowadzona jest dosyć liniowo, z jednym zaburzeniem (przełamaniem) w okolicy 2 khz. Zestaw basowy G Sub 1201 dp+, według pomiarów, gra nieco wyżej niż wartości częstotliwości granicznych filtrów podanych przez producenta. Przy ustawieniu 100 Hz subbas gra do około 120 Hz, zaś przy crossoverze ustawionym na 140 Hz do około 180 Hz. Dzięki temu jednak tandem obu zestawów bardzo dobrze się uzupełnia. Ogólnie trzeba przyznać, INFORMACJE TSM 8 Moc (AES): 300 W Pasmo przenoszenia: 70 Hz-19 khz Impedancja: 8 Ω Efektywność: 96 db (1 W/1 m) Dyspersja: 90 x 60 Wymiary: 430 x 250 x 250 mm Waga: 9 kg Cena: info u dystrybutora G Sub1201 dp+ Moc (AES): 500 W (single Mode) 800 W (dual Mode) 800 W/4 Ω satelita + sub Pasmo przenoszenia: 40-120/140 Hz Efektywność: 131 db (1 W/1 m) Wymiary: 330 x 485 x 485 mm Waga: 18 kg Cena: info u dystrybutora Dostarczył: Firma Producencka Gorycki & Sznyterman Sp. j. ul. Komandosów 21 30-334 Kraków, tel. +48 12 259 13 00 www.goryckisznyterman.com 50 Live Sound & Installation maj 2016

Z tyłu obudowy basu umieszczono panel, na którym w wersji pasywnej zamontowane są dwa gniazda Speakon oraz przełącznik PASSIVE/Bi-Amp. że G Sub 1201 (zarówno w wersji aktywnej, jak i pasywnej) gra bardzo skutecznie i, biorąc pod uwagę jego rozmiary i wagę, może być konkurencją dla większych zestawów basowych. Jednocześnie brzmienie basu jest neutralne, niepodkolorowane. PODSUMOWANIE Seeburg TSM 8 to kolejny małogabarytowy zestaw szerokopasmowy, zaprojektowany głównie jako satelita dla małych oraz średnich zestawów nagłośnieniowych. Jego charakterystyka jest przystosowana do cech ucha ludzkiego. Jak na tak mały zestaw brzmi bardzo solidnie, jednak w większości aplikacji nie obejdzie się bez pomocy zestawu basowego. TSM 8 sprawdzi się również jako mały odsłuch sceniczny lub zainstalowany na stałe zestaw nagłośnieniowy (również wsparty basem). Mocną stroną TSM 8 jest niewątpliwie klasa drivera, który nie sypie wysokimi częstotliwościami w nieokiełznany sposób. Dzięki temu można z powodzeniem powiedzieć, że jest zestawem dosyć uniwersalnym. Subbas G Sub1201 dp+, oraz jego pasywny odpowiednik, jest również atrakcyjną propozycją dla zespołów, które same się nagłaśniają, lub do wykorzystania w mniejszych zestawach. Osobne wzmacniacze pozwalają na czystą pracę tak wyjścia basowego, jak i szerokopasmowego. Subbas pasywny przygotowany jest do współpracy z zasilaniem z jednego wzmacniacza, jak i do pracy w układzie Bi-Amp. To, co jest warte podkreślenia, to duża skuteczność zestawu G Sub 1201, uzyskana przy małej membranie głośnika (i stosunkowo niewielkiej mocy), a co za tym idzie przy niewielkim gabarycie obudowy. Dla wszystkich, którzy wybiorą do pracy urządzenia firmy Seeburg, producent przygotował bardzo konkretny zestaw dodatkowych akcesoriów, służących głównie do podwieszania, ustawiania, ale również do ochrony i transportu zestawów. Więcej informacji o prezentowanych urządzeniach można znaleźć na stronie internetowej producenta: www.seeburg.net oraz polskiego dystrybutora: www.goryckisznyterman.com.