KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE IV OCENA NIEDOSTATECZNA: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać najprostszych zadań objętych programem nauczania języka polskiego; - Nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie wiedzy o języku, frazeologii i redagowania podstawowych wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego przewidzianych podstawą programową; - Nie czyta lektur, nie odrabia prac domowych, nie jest przygotowany do zajęć, nie pracuje na lekcji, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego; - Pisze nieortograficznie, nie poprawia błędów i nie czyni nic, by ten fakt zmienić; - Nie wykazuje zainteresowania przedmiotem - mimo starań nauczyciela; - Nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. OCENA DOPUSZCZAJĄCA: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował w minimalnym stopniu wiadomości i umiejętności przewidziane w programie nauczania. Wykazuje zainteresowanie przedmiotem, pracuje na lekcji i jest do nich na miarę możliwości przygotowany (posiada podręcznik, zeszyt, ćwiczenia). Z pomocą nauczyciela wykonuje zadania o najniższym stopniu trudności. - Zna części podstawowe mowy (czasownik, rzeczownik). Z pomocą nauczyciela stara się określić formę części mowy; - Rozpoznaje główne części zdania; - Rozróżnia zdanie pojedyncze i złożone; - Dzieli wyraz na litery, głoski, sylaby. Poprawnie przenosi wyrazy. - Zauważa różnicę między wymową a zapisem głosek; - Grupuje wyrazy wokół jednego tematu; - Wyznacza granicę zdania; - Samodzielnie posługuje się słownikiem ortograficznym. - Czyta głośno, powoli, ale poprawnie; - Wyodrębnia podstawowe elementy świata przedstawionego w utworze epickim; - Rozróżnia wydarzenia i postaci wymyślone i prawdziwe - Odtwarza przebieg wydarzeń; - Zna pojęcia: baśń, rym, zwrotkę,refren; - Odróżnia wiersz od prozy; - Określa cechy bohatera, odróżnia dobro od zła; - Porządkuje wydarzenia w porządku chronologicznym; - Wskazuje dialog i narrację w baśni i opowiadaniu; - Zna podstawowe środki stylistyczne ( metafora, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy) i przy pomocy nauczyciela określa ich funkcję w tekście; - Wyróżnia w tekście wybrane treści i zaznacza je; 1
- Potrafi odczytać różne teksty kultury. - Opowiada o zdarzeniach na podstawie czytanego tekstu; - Wygłasza z pamięci wskazane przez nauczyciela teksty poetyckie; - Buduje wypowiedź na temat, stosuje wypowiedzenia proste; - Buduje kilkuzdaniową informację o wydarzeniu - Ujmuje myśl w zdanie; - Redaguje list, zaproszenie, życzenia; - Komponuje ramowy plan wydarzeń; - Uczestniczy w rozmowach na tematy związane z życiem; - Przeprowadzi rozmowę telefoniczną, wezwie pomoc w nagłym wypadku. OCENA DOSTATECZNA: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, ale wykazuje większą samodzielność w wykonywaniu zadań, wymaga jedynie ukierunkowania ze strony nauczyciela. Ponadto: - Wskazuje odmienne i nieodmienne części mowy w tekście; - Rozpoznaje formę podstawowych części mowy; - Przekształca zdanie złożone na pojedyncze i odwrotnie; - Wyróżnia w wypowiedzeniu orzeczenie, podmiot; - Odróżnia zdanie złożone podrzędnie i współrzędnie, spójnikowo i bezspójnikowo; - Zna typy zdań złożonych współrzędnie; - Dobiera wyrazy bliskoznaczne; - Poprawnie oznacza miękkość spółgłoski; - Odróżnia wyrazy pokrewne ; - Wyróżnia i rozumie związki frazeologiczne; - Korzysta ze słownika języka polskiego, słownika ortograficznego. - Czyta ze zrozumieniem utwory fabularne, wiersze, teksty reklamowe, instrukcje i potrafi wyszukać określone informacje w tekście; - Rozróżnia postaci główne i drugoplanowe; - Zna i rozumie pojęcia: porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, epitet, wers; - Opowiada o sytuacji lirycznej zarysowanej w utworze poetyckim; - Rozumie związki przyczynowo-skutkowe; - Dostrzega główną myśl w utworze i potrafi wskazać nadawcę i odbiorcę; - Odróżnia autora od osoby mówiącej w wierszu; - Rozpoznaje baśń jako gatunek literacki. - W miarę precyzyjnie formułuje wypowiedzi kilkuzdaniowe; - Pisze poprawnie pod względem ortograficznym, stara się unikać powtórzeń językowych; - Przedstawia swoje stanowisko; 2
- Wygłasza z pamięci wiersze, stara się interpretować tekst; - Rozwija zdanie przez świadome użycie wyrazów określających; - Wzbogaca opowiadanie odtwórcze w elementy opisowe oraz dialogi; - Streszcza utwór z zachowaniem chronologii wydarzeń; - Potrafi zredagować poprawnie: opowiadanie, list, dialog; - Stosuje podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne (u, ó, ż, rz, h, ch, ą, om); - Przestrzega zasad graficznej organizacji tekstu. OCENA DOBRA: Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, ale wykazuje niemal całkowitą samodzielność w wykonywaniu poszczególnych zadań, rzadko korzysta z pomocy nauczyciela. Ponadto: - Określa formę gramatyczną odmiennych części mowy; - Poprawnie używa w wypowiedziach pisemnych i ustnych odmiennych i nieodmiennych części mowy; - Odróżnia zdanie od innych typów wypowiedzi; - Rozpoznaje części zdania; - Nazywa części zdania- orzeczenie, podmiot, określenia; - Przekształca zdania na równoważnik zdania i odwrotnie; - Przestrzega zasad interpunkcji i ortografii; - Stosuje różne typy zdań ze względu na cel wypowiedzi; - Tworzy rodzinę wyrazów; - Stara się unikać powtórzeń w wypowiedzi stosując odpowiednie wyrazy bliskoznaczne; - Rozumie i stosuje związki frazeologiczne. - Czyta ze zrozumieniem różnorodne teksty i podejmuje próby ich interpretacji; - Zna, rozumie i stosuje pojęcia: fikcja literacka, bajka, ballada, rodzaje rymów, baśń; - Rozpoznaje zastosowane w utworze literackim środki stylistyczne; - Porównuje utwory literackie z ich adaptacją filmową, teatralną; - Analizuje tekst odczytując główną myśl utworu; - Wskazuje i opisuje elementy świata przedstawionego w utworze literackim; - Określa postać (osobę) mówiącą w utworze, narratora w baśni, opowiadaniu - Czyta lektury uzupełniające, potrafi je zaprezentować; - Zna cechy gatunkowe- baśni, bajki. - Redaguje spójną wypowiedź (ustną) na tematy związane z różnymi tekstami kultury oraz otaczającą rzeczywistością; - Bierze udział w dyskusji, wyraża własne zdanie- przedstawia logiczne, rzeczowe argumenty; - Zwraca uwagę na poprawność językową i stylistyczną swoich wypowiedzi; - Umie poprawnie tworzyć różnorodne wypowiedzi dostosowane do sytuacji komunikacyjnej; 3
- Pisze opowiadanie twórcze z elementami opisu sytuacji, wprowadza dialogi; - Redaguje plan odtwórczy - Zachowuje trójdzielność kompozycyjną tekstu; - Potrafi samodzielnie gromadzić materiały na określony temat; - Umie znaleźć błędy językowe we wskazanym tekście; OCENA BARDZO DOBRA: Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą i opanował wiadomości i umiejętności praktyczne w stopniu pozwalającym na w pełni samodzielne wykonywanie ćwiczeń i zadań w obrębie poszczególnych działów. Ponadto: - Zna wszystkie części mowy i potrafi określić ich formę; - Łączy zdania pojedyncze w złożone, przekształca zdania; - Rozpoznaje typy zdań ze względu na cel wypowiedzi; - Zna zasady pisowni i wszystkie wyjątki; - Analizuje budowę wiersza; - Samodzielnie korzysta ze słowników i encyklopedii ; - Wyjaśnia znaczenie wyrazów i pojęć; - Posiada bogaty zasób słownictwa. - Czyta biegle, poprawnie, ze zrozumieniem różnorodne teksty kultury, analizuje je i podejmuje udane próby interpretacji; - Odczytuje teksty poetyckie- wskazuje środki stylistyczne w utworze; - Zna wszystkie teksty kultury pojawiające się na lekcjach; - Porównuje tworzywo różnych sztuk; - Na podstawie analizy wybranych utworów literackich potrafi uogólniać i wyciągać wnioski ; - Określa nastrój utworu, nazywa uczucia wyrażone przez postać mówiącą; - Czyta wybrane pozycje z listy lektur uzupełniających, potrafi je zinterpretować; - Sprawnie i świadomie posługuje się pojęciem fikcji literackiej. - Aktywnie uczestniczy w dyskusji, prezentuje własny punkt widzenia, szanuje cudzą opinię; - Wykazuje umiejętności analizy i syntezy tekstu; - Opowiada w sposób uporządkowany, poprawny i barwny; - Układa plan własnej wypowiedzi; - Wygłasza z pamięci teksty poetyckie i prozatorskie podejmując próbę interpretacji głosowej, oddając nastrój utworu i uczucia w nim wyrażone; - Dokonuje korekty językowej i stylistycznej własnej wypowiedzi; - Czyta biegle i wyraziście, uwzględniając akcenty uczuciowe; - Pisze różnorodne wypowiedzi poprawne pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym; - Samodzielnie korzysta z dostępnych źródeł informacji. 4
OCENA CELUJĄCA: Uczeń otrzymuje ocenę celującą, gdy opanował pełny zakres umiejętności i wiadomości przewidzianych przez program nauczania języka polskiego, ale proponuje oryginalne rozwiązania świadczące o zainteresowaniu przedmiotem. Ponadto: - Czyta lektury spoza programu nauczania i potrafi wzorcowo przedstawić ich treść; - Rozwija swe zainteresowania i uzdolnienia przez samodoskonalenie; - Swobodnie posługuje się wszystkimi formami wypowiedzi pisemnej przewidzianymi w programie nauczania oraz tworzy własne teksty, interesujące pod względem treści i stylu; - Dokonuje własnej interpretacji utworu; - Uczestniczy i osiąga sukcesy w konkursach, głównie w kuratoryjnym konkursie humanistycznym oraz recytatorskim, ortograficznym, literackim, itp. (w szkole i poza nią). 5