Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 0
POWIATOWY PROGRAM ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ W POWIECIE LIPSKIM NA LATA 2016-2018 Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Lipsko marzec 2016r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 1
WSTĘP System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. Funkcjonowanie pieczy zastępczej reguluje ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która obowiązuje od dnia 1 stycznia 2012 roku. Ustawa określa kompetencje dla jednostek samorządu terytorialnego oraz organów administracji rządowej. Gmina odpowiedzialna jest za pracę z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w tym za poradnictwo specjalistyczne dla rodzin i zapewnienie usług asystentów rodziny. Do zadań własnych gminy należy również tworzenie i rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, a także współfinansowanie pobytu dzieci z terenu gminy w pieczy zastępczej. Do zadań własnych powiatu należy: 1) zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, 2) organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodzinną i instytucjonalną pieczę zastępczą, 3) tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin pomocowych oraz szkolenie i kwalifikowanie kandydatów do pełnienia tych funkcji, 4) organizowanie wparcia dla rodzinnej pieczy zastępczej, w szczególności przez tworzenie warunków do powstawania grup wsparcia i specjalistycznego poradnictwa, 5) prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym Do kompetencji samorządu województwa należy organizowanie i prowadzenie ośrodków adopcyjnych oraz prowadzenie ośrodka preadopcyjnego i regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej. Obowiązkiem powiatu a w nim organizatora pieczy zastępczej, jest bieżąca współpraca z ośrodkami adopcyjnymi, polegająca na obligatoryjnym zgłoszeniu dzieci z uregulowaną sytuacją prawną oraz uwzględnieniem adopcji jako jednej z istotnych form zapewnienia trwałego środowiska rodzinnego dla dziecka. Gdy nie jest ono bezpieczne w rodzinie pochodzenia to ma szansę na rozwój i realizację potrzeb w rodzinie adopcyjnej w tym nie tylko u osób obcych, ale także w ramach adopcji Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 2
wewnętrznej. 2. Umieszczenie dziecka w systemie pieczy zastępczej ma być ostatecznością, po wykorzystaniu przez gminę wszystkich możliwych form wsparcia rodziny naturalnej. Warunkiem prawidłowego rozwoju dziecka jest jego poczucie bezpieczeństwa, wynikające z troski rodziców, ich wsparcia, odpowiedzialności, tolerancji i miłości. Powstała w ten sposób więź emocjonalna daje podstawę przekazania dziecku wartości i wzorców, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w środowisku i społeczeństwie. Gdy jednak zabraknie rodziny, lub gdy nie spełnia ona należycie swoich funkcji, pojawia się instytucja rodzinnej pieczy zastępczej. Zapewnienie opieki poza rodziną naturalną odbywa się poprzez sprawowanie pieczy zastępczej w formie rodzinnej lub instytucjonalnej. Aby lokalny system wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnieniu funkcji opiekuńczo - wychowawczych względem dzieci przynosił pożądane efekty należy położyć szczególny nacisk na profilaktykę oraz pracę z rodziną naturalną dziecka. Przyczyny umieszczania dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej są często złożone z powodów: - ubóstwa, - alkoholizmu rodziców lub jednego z nich, - wyjazdu rodziców poza granice kraju, - uzależnienia od narkotyków, - problemów opiekuńczo-wychowawczych i niezaradności życiowej, - osadzenia w zakładzie karnym, - chorób np. psychicznych rodziców, - niepełnoletności matki i dziecka. I. ZADANIA POWIATU LIPSKIEGO W ZAKRESIE PIECZY ZASTĘPCZEJ Organem odpowiedzialnym za realizację systemu pieczy zastępczej jest Starosta Lipski, a bezpośrednio Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku wyznaczone przez Starostę na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Powiat Lipski finansuje świadczenia dla rodzin zastępczych, wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych oraz rodzinnego domu dziecka, pokrywa koszty utrzymania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu, pełne koszty utrzymania, w tym remonty i inwestycje w placówce opiekuńczo - wychowawczej na swoim terenie. Ponadto powiat finansuje wszystkie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 3
świadczenia związane z usamodzielnieniem pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz sprawuje w systemie pieczy zastępczej funkcje organizacyjne, wspierające, administracyjne i kontrolne. Jednym z zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej jest opracowanie i realizacja 3-letnich programów dotyczących rozwoju pieczy zastępczej, zawierających m.in. coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych. Pierwszy taki 3-letni program został opracowany w listopadzie 2012 roku, jego czas obowiązywania nałożył na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wiele szczegółowych celów do realizacji. W programie zrealizowano w następujący sposób; Cel 1 Rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej: 1) Kwalifikowanie spośród istniejących już rodzin zastępczych, rodzin mogących pełnić funkcje rodziny zastępczej zawodowej; 2) Promowanie idei rodzicielstwa zastępczego w środowisku oraz budowanie pozytywnego wizerunku rodzinnej pieczy zastępczej: organizowanie kampanii i akcji promujących, ulotki, plakaty, strona internetowa celem zachęcenia potencjalnych kandydatów; 3) Pozyskiwanie kandydatów na rodziny zastępcze oraz do prowadzenia rodzinnych domów dziecka; 4) Organizowanie i prowadzenie szkoleń dla kandydatów na rodziny zastępcze, do prowadzenia RDD i placówek opiekuńczo - wychowawczych typu rodzinnego, opracowanie harmonogramu szkoleń; 5) Pozyskiwanie kandydatów na Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) Nie zachodziła taka konieczność. 2) PCPR promował ideę rodzicielstwa zastępczego w środowisku lokalnym. Pracownicy prowadzili akcję poprzez audycje w Twoim Radiu Lipsko. Zorganizowali w ramach projektu PO-KL 2 kampanie promujące rodzicielstwo zastępcze. Łącznie wydrukowano i rozdano 200 ulotek. Prowadzimy stronę internetową jak zostać rodziną zastępczą www.pcprlipsko@op.pl 3) W przeciągu lat 2012-2015 pozyskaliśmy 8 rodzin na kandydatów na rodziny zastępcze w tym 2 rodziny zawodowe, 1 rodzinny dom dziecka, 5 rodzin na rodziny niespokrewnione. Określony limit zawodowych rodzin nie został zrealizowany w 100 % gdyż 1 roku rodzina na rodzinę zawodowa nie wystąpiła z wnioskiem założenie rodziny zawodowej. 4) Opracowaliśmy własny program do szkolenia kandydatów na rodziny zastępcze zawodowe i niezawodowe oraz rodzinny dom dziecka. Program dostał akceptację MP i PS na 5 lat. Szkolenie rodzin prowadzone było w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Łącznie przeprowadziliśmy 5 szkoleń program MP i PS dla 8 rodzin na łączną liczbę 243 godzin. 5) Pomimo prowadzonej akcji promocyjnej nie pozyskaliśmy kandydatów na rodziny pomocowe Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 4
rodziny pomocowe, indywidualne spotkania. ( naszym zdaniem brak jest zainteresowania na prowadzenie rodzin pomocowych gdyż są zbyt niskie środki finansowe na wynagrodzenie. Jest to kwota 400 zł. brutto miesięcznie. Cel 2 Poprawa funkcjonowania rodzinnej pieczy zastępczej i przeciwdziałanie sytuacjom kryzysowym w rodzinach zastępczych i RDD: 1) Prowadzenie grup wsparcia dla rodzinnych form opieki zastępczej; 2) Udzielenie rodzinom zastępczym i prowadzącym RDD wsparcia psychologicznego, pedagogicznego, prawnego, oraz terapeutycznego; 3) Pomoc rodzinom w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych; 4) Udzielenie wsparcia rodzinom zastępczym poprzez rodziny pomocowe; 5) Zatrudnienie koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej; 6) Organizowanie dla rodzin zastępczych pomocy wolontariuszy; 7) Wypłatę świadczeń przewidzianych ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; 8) Zatrudnienie koordynatora RPZ. Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) W latach 2012-2014 grupy wsparcia prowadzone były w ramach projektu systemowego PO-KL Krok do Samodzielności systematycznie raz w miesiącu. Od 2015 roku z powodu ograniczenia liczby pracowników w PCPR grupy wsparcia prowadzone były co 2 miesiące. 2) Rodziny zastępcze i rodzinny dom dziecka miały zapewnioną pomoc prawną w PCPR. Pomoc psychologiczną świadczył Ośrodek Specjalistycznego Poradnictwa Rodzinnego w Siennie. Ze względu na brak środków finansowych porady terapeutyczne nie były prowadzone. 3) Pomoc rodzinom zastępczym w sytuacjach konfliktowych udzielana była na bieżąco przez zespół pracowników zatrudnionych w pieczy zstępczej. 4) Rodziny zastępcze nie występowały o przyznanie pomocy w formie rodziny pomocowej. 5) Wszystkie rodziny zastępcze objęte były wsparciem koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej 6) Nie występowała potrzeba objęcia rodzin pomocą wolontariacką. 7) Powiat zapewniał wypłatę świadczeń przewidzianych ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zgodnie z terminem ustalonym w decyzjach administracyjnych. 8) Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej został zatrudniony od 1 stycznia 2012 roku przez okres 2 lat, praca koordynatora była finansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego od 2014roku część wynagrodzenia była finansowana w ramach programu MP i PS. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 5
Cel 3 Podniesienie kompetencji wychowawczych rodzin zastępczych i prowadzących RDD: 1) Organizowanie szkoleń podnoszących kompetencje wychowawcze rodzin zastępczych i prowadzących RDD; 2) Organizowanie specjalistycznych bloków edukacyjnych, pogadanek tematycznych, 3) Organizowanie grup wsparcia dla dzieci i młodzieży z rodzin zastępczych, w ramach których będą prowadzone zajęcia warsztatowe o charakterze edukacyjnym, profilaktycznym oraz terapeutycznym. Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) Co roku były prowadzone szkolenia podnoszące kompetencje wychowawcze rodzin zastępczych i prowadzących RDD w przeciągu lat 2012-2015 przeprowadzono 4 szkolenia łącznie n 60 godzin. 2) Specjalistyczne bloki edukacyjne i pogadanki tematyczne były prowadzone w ramach szkoleń i grup wsparcia. 3) W latach 2012-2015 w ramach środków Europejskiego Funduszu społecznego w projekcie,, Krok do Samodzielności prowadzona była grupa wsparcia dla wychowanków w wieku 15-25 lat. Wychowankowie brali udział w warsztatach treningu ekonomicznego i w szkoleniach z zakresu Treningu kompetencji i umiejętności społecznych. Pełnoletni wychowankowie uczestniczyli w szkoleniach zawodowych. 4) Podwyższenie kwalifikacji Organizatora rodzinnej Pieczy Zastępczej w celu zapewnienia lepszej opieki nad dzieckiem i rodziną. 4) Pracownicy PCPR sukcesywnie podnosili swoje kwalifikacje zawodowe w zakresie rodzinnej pieczy zastępczej oraz opieki nad dzieckiem. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 6
Cel 4 Integracja środowisk rodzinnej pieczy zstępczej: 1) Organizowanie spotkań integracyjnych i okolicznościowych dla rodzin zastępczych i RDD; 2) Umożliwienie dostępu do kultury, sportu i rekreacji wychowankom rodzinnej pieczy zastępczej; Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) W latach 2012-2014 zorganizowano 5 spotkań integracyjnych i okolicznościowych. 2) Rodziny zastępcze oraz wychowankowie rodzinnej pieczy zastępczych mieli możliwość brania udziału w spektaklu teatralnym. PCPR zorganizował 4 wyjazdy do teatru ( Radom, Warszawa, Kielce),środki pochodziły z Europejskiego Funduszu Społecznego POKL programu,,krok do Samodzielności 3) Opracowanie i wdrożenie projektów umożliwiających podnoszenie kwalifikacji kadr jednostek pomocy społecznej i kadr współpracujących. Udział w szkoleniach i konferencjach w zakresie pomocy dziecku i rodzinie. Upowszechnianie dobrych praktyk w obszarze opieki nad dzieckiem i rodziną. 3) Organizator Rodzinnej pieczy zastępczej PCPR był 2-krotnie organizatorem konferencji w zakresie pomocy dziecku i rodzinie. W 2014 roku wspólnie z Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej w ramach dobrych praktyk w obszarze opieki nad dzieckiem i rodziną przygotowaliśmy scenariusz filmowy, który był prezentowany na konferencji w Warszawie oraz na szkoleniach z rodzinami zastępczymi. Cel 5 Zwiększenie szans dzieci na powrót do środowiska rodzinnego: 1) Współpraca z asystentami rodzin biologicznych dzieci i pracowników socjalnych Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej; 2) Umożliwianie i pomoc w kontaktach dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej z rodzicami biologicznymi (o ile sąd nie zadecyduje inaczej). Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na bieżąco współpracuje z każdym Ośrodkiem Pomocy Społecznej poszczególnych gmin powiatu z terenu z których pochodzą wychowankowie pieczy zastępczej, każde spotkanie odnotowane jest w karcie pracy koordynatora. 2) Dzieci miały umożliwiony kontakt z rodzinami biologicznymi. W sytuacjach wymagających zgody Sądu Rodzinnego, rodziny występowały o takie zgody do Sądu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 7
Cel 6 Poprawa sytuacji i funkcjonowania w życiu społecznym wychowanków opuszczających piecze zastępczą.: 1) Pomoc w opracowywaniu programów usamodzielniania; 2) Pomoc osobom usamodzielnianym w pozyskaniu mieszkania z zasobów gminy; 3) Wsparcie finansowe i rzeczowe osób usamodzielnianych; Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) W okresie realizacji programu opracowano 20 programów usamodzielnienia oraz 55 aktualizacji, pomoc w pozyskaniu mieszkania otrzymało 5 wychowanków, 2) Wypłaty świadczeń prowadzono zgodnie z wydaną decyzją administracyjną, 4) Wspieranie osób usamodzielnianych w aktywnym uczestniczeniu w życiu społecznym, kontynuowaniu nauki i uzyskiwaniu kwalifikacji zawodowych; 5) Organizowanie wsparcia szkoleniowego nakierunkowanego na podnoszenie kompetencji społecznych i zawodowych osób usamodzielnianych; 6) Pomoc w uzyskiwaniu zatrudnienia i wejścia na rynek pracy; 7) Prowadzenie poradnictwa specjalistycznego dla osób usamodzielnianych; 8) Włączenie wychowanków w programy pomocy. 4) Usamodzielniani wychowankowie byli włączeni w zadania projektowe PO-KL i brali czynny udział. 12 wychowanków uzyskało kwalifikacje zawodowe. 5) 12 wychowanków podniosło swoje kwalifikacje społeczno-zawodowe. 6) Koordynator RPZ na bieżąco był w kontakcie z usamodzielnianym wychowankiem i prowadził rozmowy na temat poszukiwania ofert pracy, 7) Ze względu na brak specjalistów w PCPR psychologa, terapeuty zajęcia specjalistyczne nie były prowadzone. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 8
Cel 7 Podniesienie poziomu usług w zakresie instytucjonalnej pieczy zastępczej: 1) Rozwój wolontariatu na rzecz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej; 2) Prowadzenie pracy z rodzicami biologicznymi dzieci. Zminimalizowanie okresu pobytu dzieci w pieczy instytucjonalnej; 3) Zapewnienie dzieciom całodobowej opieki i wychowania oraz zaspakajanie niezbędnych potrzeb dzieci, w szczególności emocjonalnych, rozwojowych, zdrowotnych i religijnych; 4) Współpracę z asystentem rodziny w celu powrotu dziecka do rodziny; 5) Obejmowanie dzieci działaniami terapeutycznymi; 6) Dostosowanie typów opieki instytucjonalnej do potrzeb środowiska; 7) Współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz wsparcia procesów pomocy społecznej. Efekt realizacji celów w latach 2012-2015 1) W placówce opiekuńczo-wychowawczej prowadzono wolontariat nieformalny, który polegał na pomocy dzieciom w nauce oraz w remoncie placówki, 2) PCPR miał kontakt z rodzicami biologicznymi wychowanków przebywających w instytucjonalnej pieczy zastępczej. W roku 2012 udało się zmienić formę pieczy zastępczej z instytucjonalnej na rodzinę dla 6 wychowanków, 3) Dzieci mają zapewnioną kompletną pomoc określoną w rozporządzeniu o placówkach opiekuńczo-wychowawczych, 4) Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej przynajmniej 1 raz w miesiącu miał kontakt z asystentem rodziny biologicznej, 5) Dzieci w pieczy instytucjonalnej miały zapewnioną pomoc terapeutyczną, 6) Opieka instytucjonalna odpowiada potrzebom środowiska, 7) Placówka współpracowała z organizacjami pozarządowymi: Stowarzyszenie Pomocna Dłoń im. Św. Brat Alberta, Dobro Dziecka- Lipsko, Fundacja Kronenberga w Warszawie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 9
II. STRUKTURA RODZINNEJ PIECZY ZASTĘPCZEJ W POWIECIE LIPSKIM STAN NA 31.12.2015r. ORGANIZATOR RODZINNEJ PIECZY ZASTĘPCZEJ RODZINY NIEZAWODOWE 6 RODZINY SPOKREWNIONE 6 RODZINY ZAWODOWE 2 RODZINNY DOM DZIIECKA 1 RODZINNA I INSTYTUCJONALNA PIECZA ZASTĘPCZA W POWIECIE LIPSKIM POWIAT Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej PCPR Lipsko Rodziny spokrewnione Rodziny niezawodowe Rodziny zawodowe Rodzinny Dom Dziecka Usamodzielniani Wychowankowie Instytucjonalna Piecza Zastępcza Placówka opiekuńczo wychowawcza Sienno Grupa usamodzielnienia w Lipie Miklas Tabela Nr 1 Liczba rodzin zastępczych i liczba dzieci przebywających w rodzinnej formie pieczy zastępczej. ROK 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba rodzin 18 18 15 18 20 22 15 Liczba dzieci 28 24 27 38 37 40 29 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 10
Tabela Nr 2 Liczba dzieci, które powróciły do rodzin biologicznych lub trafiły do adopcji. ROK LICZBA DZIECI Liczba dzieci, które powróciły do rodzin biolog. Liczba dzieci, umieszczonych w rodzinach adopcyjnych Liczba dzieci z uregulowaną sytuacją prawną 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 3 1 1 3 3 1 0 (3 dzieci przygotowywane jest do adopcji zagranicznej) 1 1 0 4 1 1 0 1 1 3 11 10 13 12 PCPR zakończył postępowanie sądowe w sprawie uregulowania sytuacji prawnej dzieci. Na dzień 31.12.2015r. wszystkie dzieci posiadają uregulowaną sytuację prawną. Tabela Nr 3 Liczba rodzin zastępczych usytuowanych w poszczególnych gminach. Z powodu zmiany definicji rodzin, w powiecie lipskim zmniejszyła się liczba rodzin spokrewnionych, natomiast wzrosła liczba rodzin niezawodowych. Tabela Nr 4 Liczba pełnoletnich wychowanków objętych procesem usamodzielnienia ROK 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba osób usamodzielnianych z rodzin zastępczych 16 18 21 23 26 Liczba osób usamodzielnianych, w tym z ośrodków socjoterapii, MOS i MOW 0 0 2 2 3 Z analizy danych wynika, że corocznie wzrasta liczba osób usamodzielnianych jak również liczba osób usamodzielnianych kontynuujących naukę po opuszczeniu MOS i MOW. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 11
Tabela Nr 5 Wydatkowane środki pieniężne na świadczenia dla rodzin zastępczych (dzieci umieszczone w powicie lipskim oraz w innych powiatach) w latach 2012 2015 ROK Środki pieniężne wydatkowane na rodziny zastępcze Środki pieniężne wydatkowane na dzieci w placówkach (dzieci powiatu) Środki pieniężne wydatkowane dla osób usamodzielnianych 2012 371.594, 00 zł 408.462, 00 zł 89.940, 00 zł 2013 323.331, 00 zł 177.970, 00 zł 139.519, 00 zł 2014 326.750, 00 zł 130.427, 00 zł 144.463, 00 zł 2015 308.809, 00 zł 151.043, 00 zł 116.077, 00 zł III. INSTYTUCJONALNA PIECZA ZASTĘPCZA Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie: 1. Placówki opiekuńczo-wychowawczej, 2. Regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej, 3. Interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego. Na terenie Powiatu Lipskiego funkcjonuje placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego w Siennie dla 30 dzieci z mieszkaniem usamodzielnienia w Lipie Miklas dla 14 dzieci (w wieku od 14 lat). Wg stanu na dzień 30-09-2012r. w placówce opiekuńczo - wychowawczej w Siennie oraz w mieszkaniu usamodzielnienia w Lipie Miklas przebywa 14 wychowanków w tym 1 wychowanka z powiatu lipskiego w wieku 15 lat. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej która obowiązuje od 1 stycznia 2012r. zakłada, że w placówkach opiekuńczo - wychowawczych nie mogą przebywać dzieci poniżej 7 roku życia. W placówce prowadzonej przez powiat lipski nie przebywają dzieci w wieku do 7 lat. Tabela Nr 6 Liczba dzieci z terenu powiatu lipskiego przebywająca w pieczy zastępczej w placówce w Siennie i innych placówkach. ROK 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba dzieci 9 13 5 4 5 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 12
IV. ANALIZA ZAGROŻEŃ ŚRODOWISK RODZINNYCH NATURALNYCH W POWIECIE LIPSKIM Tabela Nr 7 Stan zatrudnienia asystentów rodzin biologicznych w gminach powiatu lipskiego Lp. Gmina Liczba asystentów w gminach 2012 2013 2014 2015 1. Solec nad Wisłą 1 1 1 1 2. Sienno 0 1 1 1 3. Chotcza 0 1 1 1 4. Rzeczniów 0 1 1 1 5. Ciepielów 0 1 1 1 6. Lipsko 1 2 2 2 Zgodnie z ustawą 1 asystent sprawuje opiekę nad 15 rodzinami. Stan asystentów w gminach utrzymuje się na tym samym poziomie. Tabela Nr 8 Liczba rodzin biologicznych objętych wsparciem asystenta rodziny w poszczególnych gminach Lp. Gmina Liczba rodzin objętych wsparciem asystenta 2012 2013 2014 2015 1. Solec nad Wisłą 13 14 12 11 2. Sienno 0 6 7 7 3. Chotcza 0 6 8 8 4. Rzeczniów 0 4 3 3 5. Ciepielów 0 5 9 7 6. Lipsko 11 22 24 19 Tabela Nr 9 Najważniejsze działania podejmowane przez asystentów na rzecz poprawy funkcjonowania rodzin zagrożonych kryzysem: x x x x x pomoc w załatwianiu spraw urzędowych pomoc w załatwianiu spraw sądowych pomoc w załatwianiu spraw komorniczych motywowanie do podejmowania kwalifikacji aktywnego poszukiwania pracy pomoc rzeczowa Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 13
Tabela Nr 10 Liczba rodzin i dzieci objętych dozorem kuratorskim w latach 2012 2015 2012 2013 2014 2015 Gmina Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba rodzin dzieci rodzin dzieci rodzin dzieci rodzin Solec/Wisłą 25 70 13 30 12 29 14 35 Sienno 34 120 17 45 21 58 18 51 Rzeczniów 10 69 16 36 15 33 7 20 Chotcza 9 15 15 48 15 48 18 55 Ciepielów 28 99 29 102 32 108 28 75 Lipsko 37 68 39 85 37 80 35 74 Liczba dzieci Tabela Nr 11 Liczba spraw opiekuńczo wychowawczych złożonych do Sądu Rodzinnego w Lipsku o ograniczenie władzy rodzicielskiej? 2012 2013 2014 2015 Gmina Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba rodzin dzieci rodzin dzieci rodzin dzieci rodzin Solec/Wisłą 2 4 2 5 4 12 2 4 Sienno 4 9 4 8 5 11 1 2 Rzeczniów 1 2 2 4 5 10 2 8 Chotcza 3 10 4 12 4 12 1 4 Ciepielów 5 12 4 15 4 10 3 6 Lipsko 5 10 4 10 11 25 2 3 Liczba dzieci Tabela Nr 12 Liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu dzieci w pieczy zastępczej 2013 2014 2015 Gmina Liczba rodzin Liczba dzieci Liczba rodzin Liczba dzieci Liczba rodzin Liczba dzieci Solec/Wisłą 0 0 0 0 0 0 Sienno 1 1 1 2 1 1 Rzeczniów 0 0 0 0 0 0 Chotcza 1 3 1 2 0 0 Ciepielów 0 0 1 1 1 2 Lipsko 2 3 3 5 4 6 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 14
V. LIMIT RODZIN ZASTĘPCZYCH ZAWODOWYCH Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie określa ani minimum ani maksimum limitu nowych rodzin zawodowych. Jednakże biorąc pod uwagę przede wszystkim dobro dzieci pozbawionych opieki rodziców własnych, należy limit ten dostosować do potrzeb zapewnienia profesjonalnej opieki jak również do możliwości finansowych powiatu. Trzyletnie planowanie zawierania umów daje możliwości zaplanowania długofalowych działań dotyczących rozwoju pieczy zastępczej zawodowej w powiecie lipskim. Na podstawie analizy danych szacunkowych z gmin powiatu dotyczących ilości rodzin z problemami wychowawczymi i informacji Kuratorów Sądowych Sądu Rodzinnego w Lipsku o skali problemu opiekuńczo wychowawczego w powiecie oraz rozeznania potrzeb i własnej statystyki PCPR-u, stwierdzamy, że liczba rodzin zawodowych i rodzinnych domów dziecka jest wystarczająca. Na dzień 01.03.2016r. dysponujemy 2 wolnymi miejscami w Rodzinnym Domu Dziecka. Tabela Nr 13 Limit zawodowych rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka w powiecie lipskim na lata 2016-2018. Rok Planowany limit rodzin Planowany limit rodzinnych zastępczych zawodowych domów dziecka 2016 2 1 2017 2 1 2018 2 1 VI. CELE ORAZ KIERUNKI DZIAŁAŃ POWIATOWEGO PROGRAMU ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ NA LATA 2016-2018 Cel I. Wparcie istniejących form pieczy zastępczej Cel I: WSPARCIE ISTNIEJĄCYCH FORM PIECZY ZASTĘPCZEJ Cel operacyjny Zadania Realizatorzy/Partnerz y 1.Realizacja założeń 1. Udzielenie świadczeń PCPR organizator ustawy o finansowych obligatoryjnych i rodzinnej pieczy zastępczej wspieraniu rodziny fakultatywnych i systemie pieczy 2. Wsparcie koordynatora zastępczej rodzinnej pieczy zastępczej 3. Organizowanie szkoleń w Wskaźniki 1. Liczba udzielonych świadczeń finansowych o charakterze obowiązkowymi fakultatywnym 2. Liczba rodzin objętych koordynaturą 3. Liczba szkoleń dla rodzin Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 15
zakresie podnoszenia zastępczych i liczba uczestników kompetencji opiekuńczo- w tych szkoleniach wychowawczych rodzin 4. Liczba osób korzystających z zastępczych prowadzonych zajęć 4. Zapewnienie pomocy i specjalistycznych wsparcia w ramach 5. Liczba diagnoz psychologicznych grup wsparcia oraz 6. Liczba rodzin objętych poradnictwa specjalistycznego wolontariatem dla rodzin 5.Prowadzenie diagnozy psychologicznej dla dzieci z rodzin zastępczych oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka 6. Wspieranie rodzin zastępczych w formie wolontariatu 7. Zatrudnienie osób do pomocy przy opiece nad dziećmi oraz przy pracach gospodarczych na wniosek rodzin zawodowych i RDD. 2.Podniesienie 1.Upowszechnianie dobrych PCPR/OPS/ Sąd/ 1. Liczba spotkań jakości praktyk w zakresie Kuratorzy/ZI/ Policja międzyinstytucjonalnych świadczonych usług w zakresie pomocy dziecku i rodzinie pomocy dziecku i rodzinie w rodzinnej i instytucjonalnej formie pieczy zastępczej 2.Organizowanie spotkań szkoleniowych i doradczych dla instytucji zajmujących się wspieraniem rodziny i 2. Liczba wypracowanych standardów współpracy międzyinstytucjonalnej 3. Liczba osób uczestniczących w spotkaniach szkoleniowych i doradczych organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej 3.Tworzenie procedur i standardów współpracy pomiędzy służbami w zakresie realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 16
VII. BENEFICJENCI I REALIZATORZY PROGRAMU Program skierowany jest bezpośrednio do osób i rodzin w szczególności: dzieci przebywających w pieczy zastępczej, rodzin zastępczych oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka, rodzin biologicznych dzieci umieszczonych w różnych formach pieczy zastępczej, usamodzielnianych wychowanków oraz opiekunów usamodzielnienia, kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych, niezawodowych, kierownictwa i kadry placówki opiekuńczo-wychowawczej. Partnerami w realizacji założeń programu są: PCPR w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej będący jednocześnie koordynatorem programu, rodziny zastępcze, wychowankowie opuszczający rodziny zastępcze, placówka opiekuńczo wychowawcza, policja, miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej ( asystenci rodzin), sąd, kuratorzy, opiekunowie usamodzielnianych wychowanków, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, placówki oświatowe, poradnia psychologiczno-pedagogiczna. VIII. MONITORING I EWALUACJA W okresie obowiązywania, program będzie analizowany w procesie monitoringu, którego istotą będzie badanie i analizowanie jego realizacji. Monitoring programu odbywać się będzie poprzez: 1. ocenę nowych wyzwań i zagrożeń, 2. uaktualnienie programu w odpowiedzi na potrzeby społeczne. Ewaluacji podlegają standard i dostępność usług oraz stopień i realizacji celów w oparciu o wyznaczone wskaźniki. Monitorowaniu podlegają wszystkie zadania zawarte w niniejszym programie. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 17
VII. ŹRÓDŁA FINASOWANIA PROGRAMU Źródłem finansowania zadań Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2016-2018 będą środki finansowe: z budżetu powiatu lipskiego, z budżetu państwa w ramach dotacji na dofinansowanie zadań własnych, z budżetu samorządów gminnych, zobowiązanych do współfinansowania pobytu dzieci w pieczy zastępczej zgodnie z ustawą tj. w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej 10%, w drugim roku 30%, w trzecim i kolejnych latach 50%, z budżetu innych powiatów, zobowiązanych do zwrotu wydatków za dzieci umieszczone w pieczy zastępczej na terenie powiatu lipskiego, z odpłatności rodziców biologicznych, pozyskanie z programów, głównie z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i innych źródeł. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej 18