Inwestor: URZĄD MIEJSKI W MIASTECZKU ŚLĄSKIM Ul. Rynek 8 42-610 Miasteczko Śląskie Temat: MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA OBSZARU POŁOŻONEGO W MIASTECZKU ŚLĄSKIM OBEJMUJĄCEGO ZACHODNIĄ CZĘŚĆ HUTY CYNKU "MIASTECZKO ŚLĄSKIE" WRAZ Z TERENAMI PRZYLEGŁYMI Zakres dokumentów: Prognoza oddziaływania na środowisko Data: 05 marca 2015 r. Zespół autorski: mgr Tomasz Miłowski specjalista ds. ochrony środowiska mgr inż. Adrian Luszka nr upr. urb. Z-381 główny projektant mgr inż. Paweł Czuczwara nr upr. urb. Z-323 projektant mgr inż. arch. Agnieszka Niezabitowska nr upr. urb. Z-322 projektant mgr inż. Katarzyna Matusiak projektant mgr inż. Maciej Niżborski asystent projektanta mgr inż. Patrycja Wieleba asystent projektanta
SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 4 1.1 CEL, ZAKRES PRACY, POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI... 4 1.2 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY... 5 1.3 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU.. 5 1.4 USTALENIA I GŁÓWNE CELE PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 6 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA... 7 2.1 POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE... 7 2.2 BUDOWA GEOLOGICZNA... 7 2.3 WODY POWIERZCHNIOWE... 7 2.4 WODY PODZIEMNE... 7 2.5 KLIMAT I WARUNKI TOPOKLIMATYCZNE... 8 2.6 UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE... 9 2.7 GLEBY... 9 2.8 ZASOBY NATURALNE I OSIADANIA TERENU NA SKUTEK EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ...10 2.9 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE...10 2.10 OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 R. ORAZ KORYTARZE EKOLOGICZNE10 2.11 KRAJOBRAZ...10 2.12 ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH...10 3. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PLANU...10 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY...11 5. SKUTKI DLA ŚRODOWISKA WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU...11 5.1 WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE...11 5.2 WPŁYW NA WODY PODZIEMNE...11 5.3 WPŁYW NA KLIMAT...14 5.4 WPŁYW NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU...14 5.5 WPŁYW NA GLEBY...16 5.6 WPŁYW NA ZASOBY NATURALNE...17 5.7 WPŁYW NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE...17 5.8 WPŁYW NA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 R. I NA KORYTARZE EKOLOGICZNE...17 5.9 WPŁYW NA KRAJOBRAZ...17 5.10 WPŁYW NA ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH...18 5.11 WPŁYW NA WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW...18 5.11.1 JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO...18 5.11.2 KLIMAT AKUSTYCZNY...19 5.11.3 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE...20 5.11.4 GOSPODARKA ODPADAMI...20 5.11.5 TERENY SZCZEGÓLNEGO ZAGROŻENIA POWODZIĄ...21 5.11.6 ZAGROŻENIE RUCHAMI MASOWYMI ZIEMI...21 6 PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO...21 7 ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO...21 8 MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DLA OBSZARU NATURA 2000...22 9 PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA...22 10 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM...23 11 LITERATURA...24 2
12 DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA...26 Spis map Mapa nr 1 - Położenie analizowanego terenu w gminie Miasteczko Śląskie 3
1. WPROWADZENIE 1.1 CEL, ZAKRES PRACY, POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Miasteczku Śląskim obejmującego zachodnią część Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" wraz z terenami przyległymi, który to plan został sporządzony w styczniu 2015 r. Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisu art. 51 ust 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.). Podstawowym celem prognozy jest wykazanie, jak określone w planie kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy wpłyną na środowisko i czy, a jeśli tak to w jakim stopniu naruszą zasady prawidłowej gospodarki zasobami naturalnymi. Ze względu na dużą złożoność zjawisk przyrodniczych, ograniczony zakres rozpoznania środowiska oraz ogólny charakter dokumentów planistycznych, ocena potencjalnych przekształceń środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenu ma formę prognozy. Prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych nowymi ustaleniami planu, a jedynie przedstawia prawdopodobne skutki jakie niesie za sobą realizacja ustaleń planu na poszczególne komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, w szczególności na ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne oraz dobra kultury. Niniejsza prognoza została sporządzona w oparciu o wymogi wynikające z przepisu art. 51 ust 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.). Zgodnie z wyżej wymienionym artykułem sporządzana prognoza: a) zawiera - ustalenia i główne cele projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz jego powiązania z innymi dokumentami, - informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, - informacje na temat przewidywanych możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko, - propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego planu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, - streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym, b) określa, analizuje i ocenia - istniejący stan środowiska, - potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji postanowień projektowanego dokumentu, - przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko przy realizacji postanowień projektowanego dokumentu, - istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, - cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby w jakich te cele zostały uwzględnione, c) przedstawia - rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, - możliwości rozwiązań alternatywnych w odniesieniu do obszaru Natura 2000. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasteczka Śląskiego powiązany jest z następującymi dokumentami:
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego z 2004 r. z póź. zm.; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miasteczko Śląskie, które zostało uchwalone uchwałą Nr XXXV/294/09 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 28 sierpnia 2009 r. z póź. zm w latach 2013 i 2014; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Miasteczko Śląskie zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 10.12.1999 roku nr XV/120/99 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w granicach ustanowionej strefy ochronnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie fragment analizowanego terenu; Uchwała Nr XI/61/11 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 28 czerwca 2011 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w granicach Strefy Aktywności Gospodarczej w Miasteczku Śląskim fragment analizowanego terenu; Uchwała Nr XXXIX/349/14 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 13 czerwca 2014 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Miasteczku Śląskim w rejonie istniejącego składowiska odpadów niebezpiecznych fragment analizowanego terenu; Podstawowe opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Miasteczko Śląskie, grudzień 2007 r.; 1.2 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY W celu sporządzenia prognozy przeprowadzono następujące prace: zaznajomiono się z projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w tym z wnioskami do planu; zaznajomiono się z danymi fizjograficznymi oraz innymi dostępnymi opracowaniami sozologicznymi obejmującymi obszar objęty prognozą; dokonano oceny projektu MPZP w odniesieniu do obowiązujących aktów prawnych, w tym przepisów gminnych; przeprowadzono wizję obszaru objętego prognozą w lipcu i grudniu 2014 r.; dokonano analizy czynników potencjalnie mogących przynieść negatywne skutki dla środowiska; 1.3 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU Sporządzając niniejszą prognozę, nie dostrzeżono celów ochrony środowiska określonych w przepisach prawa międzynarodowego, wspólnotowego oraz krajowego, które odnosiłyby się bezpośrednio do obszaru objętego sporządzeniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, tak pod względem geograficznym, jak i funkcjonalnym. Zwrócić należy jednak uwagę na to, że prawodawstwo krajowe, międzynarodowe i wspólnotowe, w sposób mniej lub bardziej abstrakcyjny formułuje określone zasady postępowania (np. nakazy i zakazy). Odnoszą się one również do zagadnień z zakresu ochrony środowiska związanych ze stanowieniem prawa miejscowego. Na szczeblu krajowym do najważniejszych aktów prawnych, uwzględnionych w projekcie planu, zawierających cele ochrony środowiska należą: 5
ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 627 ze zm.), ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 ze zm.), ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zm.), ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.), ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.). Podkreślenia wymaga, że jednym z podstawowych celów wspólnotowych w zakresie udziału społeczeństwa w ochronie środowiska oraz oceny wpływu na środowisko planów i programów, jest przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji projektowanego dokumentu w oparciu o przepisy rozdziału 1 działu IV ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, uwzględniającej dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. U. UE. L. 01. 197. 30). W granicach sporządzenia mpzp nie ma obszarów sieci Natura 2000, których podstawą wyznaczania są przepisy prawa wspólnotowego tzw. Dyrektywy Ptasiej i Siedliskowej. Podsumowując, zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, które w świetle art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 627 ze zm.) ustala się obligatoryjne w planie, oparte są na normach prawa krajowego zgodnych z prawem wspólnotowym oraz międzynarodowym. 1.4 USTALENIA I GŁÓWNE CELE PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO O przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zadecydowała Rada Miejska w Miasteczku Śląskim uchwałą Nr XLI/364/14 z dnia 5 września 2014 r. Projektem mpzp został objęty teren położony po zachodniej stronie zabudowań Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Celem planu było umożliwienie realizacji elektrowni wiatrowych, na terenie, który w obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego z 2011 r. przeznaczony był pod produkcję i usługi. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego znalazły się następujące przeznaczenia terenu: a) EW-P-U teren obiektów produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w zakresie energii wiatrowej, obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej; b) P-U teren obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej; c) WS teren wód powierzchniowych śródlądowych; d) RZ teren łąk i pastwisk; e) ZL teren lasu; f) KDL teren dróg publicznych klasy lokalnej; g) KDD teren dróg publicznych klasy dojazdowej; h) KDW teren dróg wewnętrznych; i) KK teren komunikacji kolejowej; j) NU teren składowiska odpadów niebezpiecznych; Prócz nowo wyznaczonego terenu obiektów produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych projekt planu nie wprowadza zmian w stosunku do obowiązujących planów z lat 1999, 2011 i 2014. Wyznaczone tam zostały już w części wschodniej i południowej tereny produkcyjne i usługowe oraz teren składowiska odpadów niebezpiecznych. Od granic terenu EW-P-U (który zajmuje ok. 6 ha) wyznaczono strefę ochronną, która wynosi 500 metrów. W granicach tej strefy znalazły się, prócz wyżej wymienionych terenów produkcyjno-usługowych i składowiska odpadów również tereny leśne w części północnej oraz tereny zieleni nieurządzonej w dolinie Granicznej Wody w części zachodniej. W niniejszej prognozie oddziaływania na środowisko skupiono się na nowych elementach, które wprowadza projekt mpzp, czyli na możliwości realizacji elektrowni wiatrowych. 6
Jednocześnie jednak opisano również możliwe oddziaływania, które mogą wystąpić na skutek lokalizacji zabudowy na terenach, które zostały wyznaczone w planach z lat 1999, 2011 i 2014. Wpływy wprowadzenia tych przeznaczeń terenu zostały już opisane w prognozach oddziaływania na środowisko z lat 2011 i 2014, nie mniej jednak opisano je ponownie w niniejszej prognozie. Należy jednak pamiętać, że nowym elementem jest wyłącznie teren EW-P-U, umożliwiający lokalizację źródeł energii odnawialnej, pozostałe zaś ustalenia w zakresie przeznaczeń terenu obowiązują już w uchwalonych aktach prawa miejscowego. 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA 2.1 POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE Pod względem administracyjnym analizowany obszar zlokalizowany jest w województwie śląskim, w mieście Miasteczko Śląskie, w dzielnicy Miasteczko Śląskie, w jednostce strukturalnej Huta Cynku. Teren objęty planem obejmuje zachodnią część Huty Cynku Miasteczko Śląskie wraz z terenami przylegającymi do zabudowań huty od strony zachodniej i północnej. Powierzchnia tego terenu to ok. 153,4 ha. Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne J. Kondrackiego 1 analizowany obszar znajduje się w prowincji Niż Środkowopolski (31), podprowincji Nizina Środkowopolska (318), w makroregionie Nizina Śląska (318.5), w mezoregionie Równina Opolska (318.57). 2.2 BUDOWA GEOLOGICZNA W przekroju geologicznym analizowanego terenu pod utworami czwartorzędu występują utwory triasowe należące do triasu górnego i triasu środkowego (wapienia muszlowego). Utwory te reprezentowane są przez iłowce z brekcją lisowską oraz wapienie gogolińskie oraz dolomity kruszconośne. Na utworach triasowych w okresie przed budową huty zalegały utwory plejstoceńskie czwartorzędu reprezentowane w spągu przez gliny, na nich zaś zalegały piaski i żwiry tarasów akumulacyjnych. Obecnie powierzchniowa budowa geologiczna tego terenu jest w znaczny sposób przekształcona na skutek zagospodarowania zabudowaniami i obiektami Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Na powierzchni terenu występują tu prawie wyłącznie grunty przekształcone antropogenicznie, znajduje się tu także składowisko odpadów niebezpiecznych. Na północ od terenu huty, na terenach leśnych nie zajętych zabudowaniami występują piaski i żwiry lodowcowe i wodnolodowcowe deponowane tu w trakcie zlodowacenia środkowopolskiego. W części zachodniej stanowiącej dolinę Granicznej Wody występują współczesne rzeczne osady holoceńskie. 2.3 WODY POWIERZCHNIOWE W zachodniej części analizowanego terenu znajduje się kilka niewielkich rowów melioracyjnych, które łącząc się tworzą ciek o nazwie Graniczna Woda. Teren ten generalnie jest dość podmokły. Na pozostałej części tego terenu brak jest wód powierzchniowych. Zagrożenie powodziowe Na analizowanym terenie nie występują zagrożenia powodziowe. 2.4 WODY PODZIEMNE Analizowany teren wchodzi w skład 2 bytomsko-olkuskiego regionu hydrogeologicznego XV w którym główny poziom użytkowy wód podziemnych znajduje się w utworach triasu środkowego i dolnego. Na analizowanym terenie w profilu hydrogeologicznym występuje piętro wodonośne w utworach czwartorzędu i w utworach triasowych, przy czym za główne piętro użytkowe uznane zostało piętro triasowe. Piętro czwartorzędowe ma znaczenie podrzędne. Hydrogeologię tego terenu opisuje Mapa Hydrogeologiczna Polski ark. Kalety 3. Piętro wodonośne triasowe obejmuje swym zasięgiem obszar współwystępowania poziomów użytkowych w utworach serii węglanowej triasu i w utworach świerklanieckich niższej części triasu dolnego. Główny poziom wodonośny stanowią szczelinowo-krasowe wapienie i dolomity oraz margle wapienia muszlowego i retu o miąższościach zmieniających się w zależności od położenia; średnia 1 Kondracki J., Geografia Regionalna Polski, PWN, Warszawa 2001; 2 Liszkowski i in., Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Gliwice, PIG, Warszawa, 1988 r. 3 Gajowiec B. I in., Mapa Hydrogeologiczna Geologiczna Polski ark. Kalety, PIG, Warszawa, 1997 r. 7
miąższość wynosi nawet do 105 m. Głębokość zalegania utworów zawodnionych wynosi 15 do 50 m. Charakterystykę poziomu wodonośnego przedstawiono w tabelach nr 1 i 2. Wody triasowego poziomu wodonośnego eksploatowane są na potrzeby zaopatrzenia ludności tej części Górnego Śląska przez wielootworowe ujęcie wód podziemnych Bibiela, które położone jest w północnej części Miasteczka Śląskiego, poza terenami objętymi zmianą planu. Tabela 1 Charakterystyka wód podziemnych Jednostka hydrogeologiczna Wydajność potencjalna studni wierconej Stopień zagrożenia wód Izolacja Jakość wód 6aT 2,1III >70 Bardzo wysoki, brak izolacji, stwierdzone ogniska zanieczyszczeń Tabela 2 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Brak izolacji Ib jakość dobra, ale może być nietrwała z uwagi na brak izolacji, woda nie wymaga uzdatniania Symbol jednostki Piętro Głębokość Miąższość Współczynnik Przewodność Moduł Moduł hydrogeologicznej wodonośne występowania [m] filtracji warstwy zasobów zasobów [m/24h] wodonośnej odnawialnych dyspozycyjnych [m 2 /24h] [m 3 /24h/km2] [m 3 /24h/km2] 6aT 2,1III T 15-50 >80 16,5 1733 385 289 Według Mapy wstępnej waloryzacji głównych zbiorników wód podziemnych 4, materiałów Państwowej Służby Hydrogeologicznej oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U. 2006 nr 126 poz. 878) w podłożu analizowanego terenu znajduje się Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 327 Zbiornik Lubliniec-Myszków. Według podziału Polski na jednolite części wód podziemnych analizowany teren znajdują się w obrębie JCWPd nr 116. Ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych Na analizowanym terenie nie znajdują się ujęcia wód powierzchniowych lub podziemnych ani ich strefy ochronne. Natomiast w północnej części Miasteczka Śląskiego znajduje się zespół studni ujęcia głębinowego Bibiela. Ustanowiona dla tych studni strefa ochrony pośredniej została zniesiona. Ujęcie wód podziemnych zlokalizowane jest również na terenie Huty Cynku Miasteczko Śląskie, także i dla tego terenu strefa ochronna została zniesiona. Przed zniesieniem obie strefy obejmowały również teren opracowania. 2.5 KLIMAT 5 Klimat miasta odpowiada cechom określonym dla dzielnicy częstochowsko kieleckiej wg podziału rolniczo klimatycznego Polski R. Gumińskiego (1948). Średnia temperatura roczna waha się od 7 o C do 8 o C. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 200 210 dni. Pokrywa śnieżna zalega ok. 65 dni. Dominują wiatry z sektora zachodniego i południowo zachodniego (ok. 31% ogółu wiejących wiatrów). Zaznacza się malejący udział wiatrów południowo zachodnich i wzrost ilości cisz. Średnia prędkość wiatru V = 2,92 m/s. Występują częste inwersje powodujące powstawanie mgieł radiacyjnych oraz zastoisk powietrza w obniżeniach terenu. Przy zwiększonej wilgotności powietrza w godzinach rannych i wieczornych sprzyja to koncentracji i konwersji gazowych zanieczyszczeń powietrza. Na terenie planowanego posadowienia turbin występuje topoklimat terenów otwartych, cechujący się m.in. dobrym przewietrzaniem. W dolinie Granicznej Wody może występować 4 Skrzypczyk L. [red], 2003: Mapa wstępnej waloryzacji Głównych Zbiorników Wód Podziemnych 1:800000, PIG, Warszawa; 5 Na podstawie: Podstawowe opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Miasteczko Śląskie, grudzień 2007 r.; 8
topoklimat charakterystyczny dla dolin rzecznych, z duża ilością mgieł, ale również i dobrym przewietrzaniem. W części północnej, na terenach leśnych występuje topoklimat leśny. 2.6 UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE Pierwotnie na analizowanym terenie występowała niemal płaska terasa ukształtowana głównie w wyniku procesów morfologicznych plejstocenu (akumulacji, erozji i denudacji), które przemodelowały silnie zróżnicowaną rzeźbę mezozoiczną. Ta płaska powierzchnia stanowiła w plejstocenie (zlodowacenie środkowopolskie i bałtyckie) rozległą dolinę rzeczną oraz przedpole lodowca. W wyniku wieloletniego zagospodarowania różnego rodzaju obiektami Huty Cynku analizowany teren został znacznie przekształcony. Nie przekształcone pozostały tereny w części północnej (tereny leśne) oraz zachodnia część terenu czyli dolina Granicznej Wody. Rzędne terenu w dolinie Granicznej Wody wynoszą ok. 287 m n.p.m., natomiast na terenach zajętych przez obiekty huty ok. 291 do 294 m n.p.m. Na terenie na którym dopuszcza się możliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych rzędne terenu wynoszą od 292 do 294 m n.p.m. Na terenach leśnych w części północnej terenu rzędne również wynoszą ok. 291 m n.p.m. do 295 m n.p.m. Ukształtowanie terenu objętego planem przedstawia poniższy model terenu. Rysunek 1 Numeryczny model terenu objętego mpzp Zjawiska osuwiskowe Na analizowanym terenie nie stwierdzono występowania zjawisk osuwiskowych, ani występowania terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi. 2.7 GLEBY W północnej części terenu, na obszarach leśnych, występują gleby wykształcone w postaci gleb bielicowych lub też pseudobielicowych, znacznie przekształcone na skutek prowadzenia intensywnej gospodarki leśnej. Ich słabe właściwości wynikają również z naturalnych właściwości podłoża (piaski, piaski gliniaste). Na dużej części terenu warstwę gleby stanowi prawie wyłącznie humus w typie mor. Nie występuje tu rolnicza przestrzeń produkcyjna, tereny użytkowane są jako las przez Lasy Państwowe i w ewidencji gruntów oznaczone są jako Ls. W części centralnej, wschodniej 9
i południowej znajdują się grunty o charakterze antropogenicznym, znacznie przekształcone przez wieloletnie zagospodarowania przemysłowe. W dolinie Granicznej Wody, pomimo, że nie występują tu grunty przekształcone w ewidencji gruntów wydzielono tereny Bz, a więc tereny rekreacyjnowypoczynkowe. Tereny te nie są użytkowane w sposób rolny. 2.8 ZASOBY NATURALNE Na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego nie występują udokumentowane złoża kopalin. 2.9 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Analizowany teren obejmuje zachodnią część Huty Cynku Miasteczko Śląskie wraz z terenami przylegającymi do zabudowań huty od strony zachodniej i północnej, przy czym teren na którym planuje się zmianę sposobu zagospodarowania to teren 12.EW-P-U, na pozostałym terenie pozostają niezmienione ustalenia obowiązujących na tym terenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z 1999 r., 2011 r. i 2014 r. Szerokość strefy ochronnej od granic terenu 12.EW-P-U wynosi 500 metrów w każdą ze stron. Planowana lokalizacja elektrowni wiatrowej to teren przyległy po stronie północno zachodniej do aktualnego obszaru przemysłowego Huty Cynku, aż do zakładowej bocznicy kolejowej. Na terenie 12.EW-P-U występują zbiorowiska trawiaste w typie zbiorowisk dywanowych i zbiorowisk ruderalnych. Poza terenem 12.EW-P-U występują w granicach wyznaczonej strefy ochronnej: po północnej stronie ogrodzenia huty lasy gospodarcze w typie monokultur sosnowych, po stronie wschodniej zabudowania huty z siedliskami ruderalnymi, po stronie południowej składowisko odpadów niebezpiecznych również z dużymi fragmentami roślinności ruderalnej. Zdecydowanie najciekawszym pod względem przyrodniczym jest teren położony na zachód od terenu planowanego posadowienia elektrowni wiatrowych. Jest to strefa źródliskowa cieku Graniczna Woda. Teren jest tu podmokły, występują tu miejscami zbiorowiska roślinności szuwarowej i związanej z terenami podmokłymi, choć od strony zachodniej i południowej coraz mocniej wkracza podrost sosny. Terenu tego nie przewiduje się do zabudowy. 2.10 OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 R. ORAZ KORYTARZE EKOLOGICZNE Na analizowanym terenie nie występują formy ochrony przyrody, nie był on również proponowany do objęcia ochroną. Na analizowanym terenie w literaturze przedmiotu opisano występowania korytarzy ekologicznych 6 dla ssaków drapieżnych i kopytnych Lasy Lublinieckie oraz korytarz ekologiczny dla ptaków o tej samej nazwie. Korytarz ekologiczny dla ssaków drapieżnych i kopytnych tworzą tu lasy porastające północną część terenu, stanowią one część rozległego kompleksu Lasów Lublinieckich. Obecnie zwierzęta mają na terenach leśnych pełną możliwość przemieszczania się. Centralna i południowa część terenu jest zabudowana, zwierzęta nie mają tu możliwości migracji. Cały analizowany teren stanowi korytarz ekologiczny dla ptaków. 2.11 KRAJOBRAZ W centralnej części terenu występuje krajobraz przemysłowy z dużą ilością roślinności ruderalnej. W części północnej występuje krajobraz leśny w typie krajobrazów lasów gospodarczych monokultur sosnowych. 2.12 ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na analizowanym terenie nie występują zabytki, ani obiekty o wartościach kulturowych. 3. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PLANU Na analizowanym terenie obecnie obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego z lat 1999, 2011 i 2014 r. W przypadku braku realizacji ustaleń niniejszego projektu planu na terenach na których planuje się realizację elektrowni wiatrowych pozostałaby możliwość 6 Parusel J. B. [red], Korytarze ekologiczne w województwie Śląskim koncepcja do planu zagospodarowania przestrzennego województwa etap I, CDPGŚ, Katowice, 2007 10
realizacji zabudowy przemysłowo-usługowej, gdyż takie są ustalenia mpzp z 2011 r., który obowiązuje na tym terenie. Również składowisko odpadów niebezpiecznych zostało już wyznaczone w mpzp z 2014 r. Przy braku realizacji ustaleń planu pozostałaby możliwość zagospodarowania tego terenu w kierunku produkcyjno-usługowym, ale bez możliwości realizacji elektrowni wiatrowych. 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY Na analizowanym terenie nie stwierdza się występowania szczególnych problemów ochrony środowiska związanych z występowaniem obszarów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody, gdyż takie tu nie występują. Dużym problemem dla środowiska jest niewątpliwie sama Huta Cynku Miasteczko Śląskie. Na początku działalności oraz w latach 70 i 80 XX w. huta emitowała ogromne ilości zanieczyszczeń. Podjęte w latach późniejszych działania na rzecz ochrony środowiska niewątpliwie zdecydowanie ograniczyły emisję zanieczyszczeń, lecz mimo to w dalszym ciągu jest to zakład silnie obciążający środowisko oraz zaliczony do przedsięwzięć zawsze negatywnie oddziałujących na środowisko. 5. SKUTKI DLA ŚRODOWISKA WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU 5.1 WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE Na terenie 12.EW-P-U przewidzianym pod energetykę wiatrową nie występują wody powierzchniowe. Podczas realizacji inwestycji możliwe będzie odwodnienie wykopów fundamentowych pod elektrownię i wykopów pod kable, lecz tylko na etapie prac budowlanych. Lej depresji powstały wskutek takich działań będzie miał charakter chwilowy i ograniczony zasięg, nie wykraczający poza teren, do którego inwestor posiada prawo. Realizacja przedsięwzięcia nie będzie miała wpływu na wody powierzchniowe, nie przewiduje się by w wyniku prac budowlanych przekształceniu uległa istniejąca sieć cieków i rowów melioracyjnych położona na zachód od terenu 12.EW-P-U. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że elektrownie wiatrowe, z uwagi na ich specyfikę i brak zatrudnienia pracowników na ich stałą obsługę, zwykle nie wymagają zaopatrzenia w wodę oraz nie są źródłem powstawania ścieków bytowych i przemysłowych. Nie powstanie więc zagrożenie zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych, w tym podziemnych wód poziomów użytkowych. W miejscu realizacji przedsięwzięcia ścieki sanitarne powstawać mogą jedynie na etapie budowy, teren inwestycji zaopatrzony będzie wówczas w przenośne toalety typu Toi-Toi. Konkludując należy stwierdzić, że ewentualna budowa elektrowni wiatrowych nie wpłynie w żaden sposób na zmianę stosunków wodnych w analizowanym terenie, nie spowoduje trwałych zmian w głębokości występowania poszczególnych poziomów wód podziemnych, w tym użytkowych, ani nie wpłynie na ich skład chemiczny. Na pozostałych terenach projekt planu nie wprowadza nowych terenów i sposobów zagospodarowania, które w sposób znaczący mogłyby pogorszyć jakość wód powierzchniowych. W żadnym z miejsc tereny na których ustala się możliwość urbanizacji nie kolidują z ciekami powierzchniowymi, które na tych terenach po prostu nie występują, nie nastąpi więc degradacja tego komponentu środowiska. Niewątpliwe powstanie nowej zabudowy produkcyjno-usługowej na terenach P-U wpłynie na zwiększenie ilości odprowadzanych ścieków. W celu przeciwdziałania zanieczyszczeniom projekt planu ustala szczegółowe zapisy w tym zakresie. W związku z wprowadzeniem szczegółowych zasad ochrony wód powierzchniowych oraz braku zagrożenia dla wód płynących i stojących nie przewiduje się zagrożenia dla tego komponentu środowiska. Niezwykle istotny jest fakt, że w pobliżu analizowanego terenu obecna jest sieć kanalizacyjna, co właściwie redukuje jakiekolwiek zagrożenia do minimum. Wpływ składowiska odpadów, które możliwe jest do ulokowania na terenie 15.NU na wody powierzchniowe został opisany łącznie w rozdziale z wodami podziemnymi. 5.2 WPŁYW NA WODY PODZIEMNE Na terenie objętym planem występuje triasowy użytkowy poziom wodonośny w ramach którego wyznaczono Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 327 Lubliniec-Myszków. Głębokość 11
występowania piętra wodonośnego to 15 do 50 m p.p.t. wg mapy hydrogeologicznej. Stopień zagrożenia tych wód jest wysoki, a miejscami (rejon huty) nawet bardzo wysoki. Jak opisano to w rozdziale 5.1 elektrownie wiatrowe nie są źródłem emisji ścieków, w związku z czym ich wpływ na wody podziemne jest pomijalny. Również na etapie budowy powstanie leja depresji ma charakter czasowy i ograniczony pod względem zasięgu. Ewentualne zagrożenie może nastąpić na skutek awarii i wylania się olejów. Elektrownie wiatrowe zwykle wyposażone są w systemy przeciwdziałające tego typu sytuacjom, a ilość substancji, które ewentualnie mogłyby przedostać się do środowiska również pozwala uznać ten problem za pomijalny. Jednym z istotniejszych aspektów wymagających analizy to wpływ realizacji planu na wody powierzchniowe i podziemne. Jak wiadomo, w granicach opracowania nie ma sieci hydrograficznej, jednak w odległości ok. 100-150 m przepływa rzeka Graniczna Woda niewielki ciek uchodzący do Stoły. Takie usytuowanie obszaru planu zmniejsza ryzyko bezpośredniego wpływu realizacji składowiska na wody tego cieku. Istotne jednak, przy rozpatrywaniu oddziaływania skutków planowanego zagospodarowania zarówno na wody powierzchniowe, jak i podziemne, jest zapewnienie pełnej izolacji składowanych odpadów niebezpiecznych od środowiska gruntowowodnego. Ważna jest tu zatem technologia składowania odpadów, w tym również wykonanie i sposób użytkowania odpowiednich kwater składowiska. Dodatkowym elementem podnoszącym bezpieczeństwo składowisk jest obowiązek zapewnienia monitoringu, ciążący na prowadzącym taką instalację. Warunki monitoringu składowisk odpadów, w tym również odpadów niebezpiecznych określa Rozporządzenie MŚ z dnia 30 kwietnia 2013 r. Zgodnie z rozporządzeniem monitoring składowiska odpadów obejmuje: fazę przedeksploatacyjną, fazę eksploatacji, fazę poeksploatacyjną. Analizę oddziaływania na wody podziemne należy zacząć od określenia uwarunkowań przyrodniczych zwłaszcza w aspekcie hydrologiczno-geologicznym. Jak wynika z opracowania pt. Ocena 7 rejon Huty jest obszarem o zróżnicowanej budowie geologicznej. We wschodniej i centralnej części tego obszaru odsłaniają się utwory warstw gogolińskich górnych, które w trakcie rozbudowy huty w latach siedemdziesiątych zostały zniwelowane maksymalnie o około 5 m. Warstwy gogolińskie górne o miąższości ok. 12 m wykształcone są jako wapienie i margle jasnoszare silnie spękane z warstewkami iłów w spągu. Warstwy gogolińskie dolne mają miąższość około 24 m. Występują w postaci wapieni, wapieni marglistych, margli i dolomitów. Węglanowe utwory warstw gogolińskich zapadają na zachód i północ, a w skrajnej północno-zachodniej części obszaru występują na głębokości 55 m. W części zachodniej (teren projektowanego składowiska odpadów) i na północ od Huty zalegają utwory triasu górnego wykształcone jako iłowce i mułowce oraz lokalnie piaski i piaskowce. Na utworach triasu górnego oraz na wapieniach triasu środkowego i dolnego zalegają osady czwartorzędu. Miąższość i wykształcenie litologiczne utworów czwartorzędu jest bardzo zróżnicowane. W centralnej i wschodniej części, gdzie na powierzchni odkrywały się wapienie triasu, pokrywa czwartorzędowa jest zredukowana do zera bądź ma niewielką miąższość w lokalnych obniżeniach w powierzchni stropowej wapieni. W kierunku na północ i zachód miąższość czwartorzędu wzrasta osiągając maksymalnie ok. 18 m. W profilu litologicznym występują piaski, żwiry, pospółki, pyły i gliny. W części północno-zachodniej w dolinie Granicznej Wody występują niewielkiej miąższości namuły i lokalnie torfy. Przedstawione ukształtowanie budowy geologicznej w rejonie składowiska jest korzystne w przypadku realizowania budowy składowiska odpadów niebezpiecznych, zapewnia bowiem izolację wód podziemnych triasowego poziomu wodonośnego. Podstawą zaopatrzenia w wodę w regionie jest kompleks 7 Witkowski 2012. Ocena wpływu planowanego składowiska odpadów Huty Cynku Miasteczko Śląskie S.A. na wody podziemne serii węglanowej triasu, eksploatowane przez ujęcia głębinowe w rejonie Miasteczka Śląskiego oraz ujęcie Bibiela Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. Uniwersytet Śląski. Sosnowiec 2012 r. 12
wodonośny serii węglanowej triasu eksploatowany przez ujęcia Bibiela Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. w Katowicach oraz Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Na podstawie analiz danych z zakresu hydrologii i geologii, badań jakości wód podziemnych oraz badań modelowych wykonana została specjalistyczna ekspertyza 8, w której dokonano oceny potencjalnego wpływu realizacji składowiska odpadów niebezpiecznych na ujęcie Bibiela, jak i na znajdujące się w pobliżu ujęcie Huty Cynku. W ramach ekspertyzy przeprowadzono: szczegółową analizę budowy geologicznej z reinterpretacją archiwalnych profili wierceń i wykonano mapę geologiczną oraz przekroje, inwentaryzację istniejących na opracowywanym obszarze potencjalnych ognisk zanieczyszczeń wód podziemnych, analizę warunków hydrogeologicznych w rejonie Huty Cynku i planowanego składowiska w tym jego usytuowanie w systemie krążenia wód podziemnych kompleksu wodonośnego serii węglanowej triasu, analizę zmian układu hydrodynamicznego w nawiązaniu do zmieniającego się poboru wód ujęciem Bibiela, analizę dotychczasowych wyników badań monitoringowych jakości wód podziemnych w rejonie planowanego składowiska (monitoring lokalny Huty Cynku Miasteczko Śląskie ) wraz z analizą zmian jakości wody w studniach (M-I ujęcia Huty oraz w studniach E-5 bis, E-l 1-bis i E-lbis ujęcia Bibiela ), modelowanie geochemiczne obejmujące model specjacyjny i model rozpuszczania/ wytrącania minerałów, modelowanie numeryczne w celu ustalenia wielkości obszarów spływu wód do ujęć Bibiela i Miasteczko Śląskie przy różnych wielkościach eksploatacji, ocenę wpływu obiektów Huty i planowanego składowiska na wody podziemne. Na podstawie przeprowadzonych badan i analiz określonych w opracowaniu ustalono między innymi, że: W obszarze Huty obserwuje się także względną stabilizację jakości wód podziemnych serii węglanowej triasu. Tendencję do wzrostu wielkości rozpatrywanych wskaźników zanieczyszczeń stwierdzono w piezometrze P-41 (wschodnia część obszaru Huty) oraz w piezometrze PT-5 (zachodnia część obszaru Huty). Nie stwierdzono pogarszania się jakości wód serii węglanowej triasu zarówno w bliskiej strefie odpływu wód z rejonu Huty (w piezometrze PT-6) jaki i w czynnej studni M-I ujęcia Huty oraz analizowanych trzech studniach ujęcia Bibiela (E-lbis, E- 5 bis i E-l lbis). Stwierdzona niewielka tendencja do wzrostu zawartości siarczanów w studni E-l bis jest prawdopodobnie spowodowana zmianą warunków hydrogeochemicznych w jej rejonie stymulowanych zmianą układu hydrodynamicznego w rezultacie podnoszeniem się zwierciadła wody. Z aktualnej dokumentacji zasobów eksploatacyjnych ujęcia Bibiela (Kowalczyk i inni, 1999) wynika, iż w zasięgu obszarów uznane za mało lub bardzo mało podatne na zanieczyszczenie o czasach pionowego przesiąkania większych od 25 lat (strefa C) znajduje się centralna i zachodnia część obszaru Huty, w tym planowane składowisko odpadów niebezpiecznych. Aktualne wyniki badań jakości wód serii węglanowej triasu w rejonie Huty wskazują jednak na możliwość ich zanieczyszczenia w tym rejonie. W celu bardziej wiarygodnej oceny podatności tych wód na zanieczyszczenie w obszarze planowanego składowiska wymagane są dodatkowe badania w celu uszczegółowienia rozpoznania budowy geologicznej. 8 Ibidem 13
Biorąc pod uwagę wszystkie wspomniane aspekty należy stwierdzić, iż aktualny stan rozpoznania upoważnia do stwierdzenia, że istnieje potencjalnie lokalne zagrożenie ze strony planowanego składowiska dla wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego i w mniejszym stopniu dla wód kompleksu wodonośnego serii węglanowej triasu. Jednak dotychczasowe wyniki badań chemizmu wód wskazują na ograniczenie lateralnego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń z obszaru Huty wynikającego głównie z blokowego charakteru tego masywu i ograniczonej przepuszczalności stref uskokowych przyczyniającej się do względnej izolacji hydrodynamicznej tego obszaru w stosunku do czynnych ujęć. Uwzględniając powyższe dane, autorzy prognozy podzielają wniosek zawarty w opracowaniu pt. Ocena (Witkowski 2012), że planowane składowisko odpadów niebezpiecznych, w przypadku zastosowania niezbędnych zabezpieczeń, dla tego rodzaju obiektów (np. uszczelnienie, wyposażenie, odpowiednią eksploatację), nie powinno stanowić zagrożenia dla wód podziemnych pobieranych w tym rejonie poprzez ujęcie Bibiela GPW S.A. w Katowicach i ujęcie Huty Cynku Miasteczko Śląskie. 5.3 WPŁYW NA KLIMAT W szerszej skali realizacja ustaleń planu nie będzie miała wpływu na klimat ze względu na skalę poszczególnych zmian. Realizacja turbin wiatrowych na terenie 12.EW-P-U nie będzie miała wpływu na lokalny topoklimat głównie ze względu na skale przedsięwzięcia. Obracające się łopaty wirnika będą mogły powodować lokalne zawirowania wiatru po zawietrznej stronie instalacji. Będzie to zjawisko miejscowe o zasięgu kilku metrów, które nie będzie miało żadnego wpływu zarówno na mikro-, mezo- jak i makroklimat. Ponadto łopaty wirnika oraz wieża mogą powodować chwilowy spadek natężenia promieniowania słonecznego na skutek zacienienia, jednak nie jest to zjawisko istotne dla organizmów żywych w tym dla ludzi, zwierząt oraz roślin. Istotnym faktem jest pośredni wpływ rozwoju energetyki wiatrowej na makroklimat. Odnawialne, bezemisyjne źródła energii przyczyniają się do redukcji emisji gazów cieplarnianych towarzyszących konwencjonalnym rozwiązaniom energetycznym. W związku z powyższym przedsięwzięcie zarówno na etapie realizacji, eksploatacji jak i ewentualnej likwidacji nie będzie w sposób niekorzystny oddziaływać na klimat. Topoklimat terenów leśnych w części północnej i topoklimat terenów otwartych w dolinie Granicznej Wody nie ulegnie zmianie. Topoklimat terenów do tej pory nie zabudowanych, na których ustalono możliwość lokalizacji terenów NU i P-U ulegnie zmianie na topoklimat terenów zabudowanych. 5.4 WPŁYW NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU Na terenie planowanej lokalizacji turbin wiatrowych występują grunty o charakterze antropogenicznym. Budowa elektrowni wiatrowych przyczyni się do lokalnej zmiany zagospodarowania powierzchni terenu. Oddziaływanie planowanej inwestycji na warunki geologiczne związane będzie z etapem budowy. Na etapie budowy naruszeniu ulegnie struktura gruntu do głębokości wykonania płyt fundamentowych. Głębokość posadowienia fundamentów zostanie dokładnie określona na podstawie badań geotechnicznych wykonanych indywidualnie dla wież, na etapie planu jest to wartość nieznana. W efekcie budowy płyty fundamentowej nastąpi przekształcenie przypowierzchniowej warstwy gruntu. Konieczność zdjęcia warstwy gleby związana jest z każdym rodzajem zainwestowania. Zdjęcie warstwy glebowej na tak małej powierzchni nie będzie miało negatywnego wpływu na grunty opisywanego terenu, a istotne znaczenie ma również fakt występowania tu gruntów o charakterze antropogenicznym. Skala powyższych prac będzie jednak niewielka i nie wpłynie na naturalne ukształtowanie terenu. Jednym ze skutków realizacji planu na terenie 15.NU będzie zwiększenie powierzchni zabudowy terenu w stosunku do stanu obecnego. Przy założonej w projektowanym dokumencie maksymalnej powierzchni zabudowy 95%, przeważająca część terenu zostanie zainwestowana, w tym głównie zabudowana. Roboty ziemne mogą stwarzać ryzyko zanieczyszczenia gleby poprzez ingerencję w środowisko gruntowo-wodne. Czynnikami, które na etapie budowy mogą zagrozić jakości gleby są zagospodarowanie określonej powierzchni terenu pod zabudowę oraz eksploatacja sprzętu i pojazdów mechanicznych. Tak więc, w wyniku realizacji ustaleń planu mogą nastąpić następujące zmiany w środowisku: uszkodzenie pokrywy glebowej na powierzchni przeznaczonej pod zabudowę poprzez jej 14
ściągnięcie i zdeponowanie (nasypy budowlane) na obszarze zainwestowania (oddziaływanie negatywne, krótkoterminowe, długoterminowe lub stałe, lecz lokalne), zagęszczenie podłoża (oddziaływanie negatywne, długoterminowe, lecz lokalne), zmiana ukształtowania terenu, np. podniesienie rzędnych powierzchni terenu (oddziaływanie negatywne, długoterminowe, lokalne), zanieczyszczenie gleby (oddziaływanie negatywne, w zależności od charakteru może wystąpić jako czynnik długoterminowy lub krótkotrwały i lokalny). Przedstawione ryzyko pogorszenia jakości gleb jest jedynie zagrożeniem hipotetycznym, które może wystąpić w określonych przypadkach, między innymi nieprawidłowego wykonywania robót budowlanych oraz braku odpowiedniego nadzoru. W przypadku zastosowania właściwej organizacji prac budowlanych, stosowania w pełni sprawnego sprzętu budowlanego, zapewnienia właściwego nadzoru oraz przygotowania terenu pod budowę, ryzyko zanieczyszczenia gleby będzie niewielkie. Należy również zauważyć, że obszar prognozowanych zmian powierzchni ziemi ograniczony jest istniejącym i projektowanym zagospodarowaniem, opartym na ustalonych w projekcie mpzp parametrach i wskaźnikach kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu. Niektóre z prognozowanych zmian powierzchni ziemi, takie jak deformacja terenu, powstanie wykopów i nasypów, są krótkotrwałe i odwracalne (ustąpią po zakończeniu robót i docelowym zagospodarowaniu terenu). W celu ograniczenia oddziaływania na wierzchnią warstwę gleby zasadne jest powtórne zagospodarowanie humusu usuniętego z powierzchni działek planowanych do zabudowy. Wymagania stawiane składowiskom odpadów niebezpiecznych obejmują następujące zagadnienia: odpowiednia lokalizacja, właściwy system uszczelnienia składowiska, właściwa technika składowania, rodzaj, charakter i właściwości odpadów niebezpiecznych. Lokalizacja składowiska powinna odpowiadać wymaganiom geologicznym jak odpowiednie podłoże geologiczne. Szczegółowe wymagania dotyczące lokalizacji, budowy i prowadzenia składowisk odpadów, jakim odpowiadają poszczególne typy składowisk odpadów określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (Dz. U. z 2013, poz. 523). Ponadto, określono w nim zakres, czas i częstotliwość oraz sposób i warunki prowadzenia monitoringu składowiska odpadów. Właściwości podłoża powinny zapobiegać rozprzestrzenianiu się i transportowaniu potencjalnych substancji szkodliwych. Grunty przylegające do składowiska powinny mieć również właściwości szybkiego wiązania zanieczyszczeń w jego obrębie. Składowisk nie należy lokalizować: w rejonach występowania zjawisk krasowych, w strefach ochrony ujęć wód do picia i źródeł wód leczniczych, w obszarach zbiorników retencyjnych wody lub na terenach zalewowych, na terenach narażonych na trzęsienia ziemi oraz w strefach zaburzeń tektonicznych, w rejonach występowania ruchów masowych ziemi. Według niektórych wytycznych poziom dna składowiska powinien znajdować się co najmniej 1m powyżej najwyższego spodziewanego poziomu wody gruntowej lub powyżej poziomu ciśnienia wody gruntowej przy swobodnym lub napiętym jej zwierciadle. 9 W celu przeciwdziałania zanieczyszczeniu środowiska ze składowiska odpadów niebezpiecznych ważne jest również zastosowanie odpowiednich środków technicznych, zwłaszcza uszczelnienia jego podłoża. W tym celu wykorzystywane są zarówno warstwy mineralne, jak i folie uszczelniające z tworzywa sztucznego (uszczelnienie kombinowane). Szczegółowe wymagania dot. wyposażenia składowisk odpadów określa Rozporządzenie MŚ z dnia 30 kwietnia 2013 r. Przepis 5 ust. 1 określa między innymi, że składowisko odpadów niebezpiecznych oraz składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne wyposaża się w system drenażu wód odciekowych, zaprojektowany w sposób zapewniający jego niezawodne 9 Bilitewski B. 2003 red. Podręcznik gospodarki odpadami. Warszawa 2003. 15
funkcjonowanie w trakcie eksploatacji składowiska oraz przez co najmniej trzydzieści lat od dnia jego zamknięcia. System drenażu wód odciekowych ze składowiska odpadów umożliwiający konserwację i kontrolę jego stanu wykonuje się powyżej izolacji syntetycznej, o której mowa w 4 ust. 7. System ten składa się z warstwy drenażowej wykonanej z materiału żwirowo-piaszczystego lub z innych materiałów o podobnych właściwościach o wartości współczynnika filtracji k większej niż 1 x 10-4 m/s i miąższości rzeczywistej nie mniejszej niż 0,5 m; w warstwie drenażowej umieszcza się system drenażu głównego odprowadzającego wody odciekowe do głównego kolektora ( 5 ust. 2). Zbocza składowiska odpadów wyposaża się w system drenażu umożliwiający spływ wód odciekowych do głównego systemu drenażu ( 5 ust. 3). Jak wcześniej zauważyliśmy, na oddziaływanie składowiska odpadów na środowisko duży wpływ ma również technika składowania oraz rodzaj i właściwości odpadów. Dlatego należy przestrzegać następujących zasad postępowania: nie należy razem składować substancji, które reagują między sobą w sposób podwyższający ich mobilność, substancje organiczne powinny być przed składowaniem poddane innym metodom przeróbki np. procesom biologicznym, fizyko-chemicznym lub termicznym, odpady zawierające znaczą ilość substancji szkodliwych i po unieszkodliwianiu wstępnym niespełniające warunków odprowadzania na składowisko odpadów jednorodnych lub typu zbliżonego, powinny być składowane z zachowaniem szczególnych warunków bezpieczeństwa lub tylko na składowiskach zlokalizowanych w podziemnych wyrobiskach pokopalnianych, odpady (w postaci substancji lub związków łatwo rozpuszczalnych i toksycznych), które mogą w długim okresie czasu powodować uciążliwe dla otoczenia składowiska emisje, i dla których trudno jest prognozować kiedy ta emisja osiągnie wartości dopuszczalne, nie powinny być gromadzone na składowiskach nadpoziomowych, niepodatne na rozkład biologiczny substancje organiczne, nie powinny być w przyszłości w ogóle składowane. Jak widać z przedstawionej skrótowo analizy istnieje wiele czynników wpływających na bezpieczeństwo dla środowiska składowisk odpadów niebezpiecznych obejmujących przede wszystkim: lokalizację, wyposażenie i właściwą eksploatację takich obiektów. Brak negatywnego wpływu gwarantują tu obowiązujące przepisy. Na terenach P-U ewentualna lokalizacja nowej zabudowy o charakterze przemysłowym czy usługowym może wpłynąć na zmiany powierzchni ziemi, miejscami nawet dość znaczne. Należy jednak pamiętać, że teren ten od lat podlega znacznym przekształceniom na skutek działalności huty, stąd też tych oddziaływań nie można uznać za znaczące. Jednocześnie działaniem minimalizującym jest właśnie lokalizowanie tego typu przeznaczeń na terenach, które już od lat podlegają przekształceniom i ewentualny negatywny wpływ przedsięwzięć ograniczony jest do strefy oddalonej od zabudowań mieszkalnych. 5.5 WPŁYW NA GLEBY Powstanie planowanych elektrowni wiatrowych może spowodować likwidację istniejącej pokrywy glebowej, należy jednak pamiętać, że ma ona na tym terenie charakter stricte antropogeniczny. Zjawisko to będzie również miało charakter miejscowy, ograniczony do fundamentu posadowienia poszczególnych wież. Na etapie projektu planu nie jest jednak znana ich ilość czy powierzchnia do zajęcia. Zakładając jednak nawet całkowite dopuszczalne zajęcie terenu, przy pozostawieniu ustalonego w projekcie planu wskaźnika powierzchni biologicznie czynnej (15%), likwidacja gleb nie będzie miała charakteru znaczącego, zważywszy na ich bardzo słabą jakość. Na pozostałych terenach objętych planem, możliwych do zabudowy (tereny NU, P-U) ewentualnie istniejące gleby ulegną całkowitej degradacji, brak jest tu jednak gleb cennych t.j. gleb klas wyższych lub też gleb wykorzystywanych przez rolnictwo. Należy pamiętać, że w świetle obowiązującego prawa zgodnie z ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1205 ze zm.) gleby klasy III oraz 16
grunty leśne wymagają uzyskania zgody właściwego organu. Na analizowanym terenie nie występują grunty, które wymagałyby zmiany przeznaczenia. 5.6 WPŁYW NA ZASOBY NATURALNE Na analizowanym terenie nie występują złoża kopalin, nie przewiduje się więc zagrożenia tego komponentu środowiska. 5.7 WPŁYW NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Na terenie planowanej lokalizacji turbin wiatrowych występują zbiorowiska trawiaste w typie zbiorowisk dywanowych i zbiorowisk ruderalnych, podobnie jak pozostałe tereny przeznaczone pod urbanizację (NU i P-U). Tereny te mają charakter antropogeniczny. Ewentualna zabudowa terenu 13.EW-P-U turbinami wiatrowymi spowoduje lokalną likwidację tych zbiorowisk. Ponieważ mają one charakter antropogeniczny oraz prezentują bardzo niską wartość przyrodniczą ich likwidacja jest dopuszczalna i nie spowoduje znaczącego oddziaływania. Na tych terenach nie występują stanowiska roślin chronionych czy cenne siedliska przyrodnicze, które potencjalnie mogłyby zostać zniszczone, a projekt planu nie przyczyni się do pogorszenia stanu środowiska przyrodniczego Miasteczka Śląskiego, w tym likwidacji stanowisk roślin chronionych czy wartościowych siedlisk. Podobnie sytuacja ta wygląda na terenach NU i P-U. Za pozytywne należy uznać, że w stanie istniejącym pozostają tereny leśne w części północnej oraz tereny otwarte w dolinie Granicznej Wody, nie planuje się zmiany ich przeznaczenia. 5.8 WPŁYW NA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 R. I NA KORYTARZE EKOLOGICZNE Na terenach objętych planem, ani w jego pobliżu nie występują formy ochrony przyrody, tereny te również nie był proponowane do objęcia ochroną, nie przewiduje się więc zagrożenia dla form ochrony przyrody objętych ochroną prawną. Analizowany teren pod lokalizację turbin wiatrowych znajduje się poza zasięgiem korytarza ekologicznego dla ssaków drapieżnych i dla ssaków kopytnych Lasy Lublinieckie, który przebiega w części północnej terenu objętego planem. Natomiast cały analizowany teren znajduje się w granicach korytarza ekologicznego dla ptaków o znaczeniu ponadregionalnym Lasy Lublinieckie. Tereny leśne w części północnej pozostawia się wolne od zabudowy, w związku z czym nie przewiduje się ograniczenia korytarzy ekologicznych dla ssaków kopytnych i drapieżnych. W związku z ustaleniami projektu planu zaistnieje możliwość realizacji turbin wiatrowych. Nie zostanie tu jednak zrealizowany zespół elektrowni, a raczej pojedyncze obiekty. Sugeruje to powierzchnia tego terenu (6 ha). Pojedyncze turbiny nie stanowią zagrożenia, tym bardziej, że nie będą one stanowiły nowego elementu w przestrzeni, albowiem w pobliżu znajdują się już zabudowania huty cynku wraz z wysokimi obiektami (np. kominami). Na skutek realizacji tego przedsięwzięcia nie przewiduje się ograniczenia drożności korytarza ekologicznego dla ptaków, gdyż obejmuje on szeroką połać Lasów Lublinieckich, a skala przestrzenna przedsięwzięcia jest niewielka oraz nie stanowi zupełnie nowego elementu zagospodarowania. 5.9 WPŁYW NA KRAJOBRAZ Powstanie elektrowni wiatrowych na terenie 12.EW-P-U nie przyczyni się w sposób znaczący do zmiany krajobrazu, gdyż poszczególne turbiny będą stanowiły element uzupełniający industrialny, przemysłowy krajobraz terenu huty. Istotne znaczenie ma tu również fakt, że teren lokalizacji turbin znajduje się na zapleczu huty, która sama w sobie jest już właściwie niewidoczna z otaczających ją terenów Miasteczka Śląskiego czy z ciągów komunikacyjnych przebiegających po terenie gminy. Na etapie planu nie są znane jakiekolwiek szczegóły możliwej realizacji turbin, stąd też prognoza oddziaływania odnosi się jedynie do przyjętych powyżej założeń uwzględniających kontekst przestrzenny lokalizacji ewentualnych siłowni wiatrowych. Realizacja zabudowy o charakterze przemysłowo-usługowym oraz realizacja składowiska odpadów nie wpłyną na zmianę istniejącego tu krajobrazu, gdyż już obecnie występuje tu krajobraz industrialny, przemysłowy. 17
5.10 WPŁYW NA ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na analizowanym terenie nie występują zabytki ani obiekty o wartościach kulturowych. 5.11 WPŁYW NA WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW 5.11.1 JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Odnośnie nowych obiektów projekt planu nie wprowadza nowych funkcji, które w sposób znaczący mogłyby wpłynąć na potencjalne pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego. Turbiny wiatrowe w żaden sposób nie są emitorami zanieczyszczeń, stąd też jakiekolwiek oddziaływanie tu nie nastąpi. Poruszanie się pojazdów po terenie objętym opracowaniem mpzp będzie stanowiło źródło emisji substancji zanieczyszczających do powietrza. Spośród zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy samochodowe do najbardziej uciążliwych zalicza się: NO x tlenki azotu (głównie tlenek azotu NO i dwutlenek azotu NO 2 ), HC węglowodory, CO tlenki węgla. Ponadto pojazdy mogą emitować do powietrza śladowe ilości kadmu, a także niewielkie cząsteczki pyłu powstające w wyniku ścierania się tarcz hamulcowych i opon. Na powierzchni jezdni mogą zalegać pyły pochodzenia naturalnego, przemysłowego i komunalnego osadzone z powietrza wskutek siły grawitacji i drogą wymywania przez opady atmosferyczne. Grubsze frakcje pyłu na powierzchni jezdni mogą być również rozprowadzane jako środek antypoślizgowy (np. piasek) lub stanowić skutek przewożenia materiałów sypkich. Pyły zalegające na jezdni mogą być porywane przez powstające w otoczeniu poruszającego się pojazdu strugi i wiry powietrza (pylenie wtórne). Dokładnej wielkości emisji wtórnej nie można ustalić. Bezpośrednio po wydaleniu, w spalinach, występuje głównie tlenek azotu NO, który tworzy się w silniku spalinowym w temperaturze powyżej 1000 C. Szybki spadek temperatury oraz obecność tlenu powoduje przemianę tego pierwiastka do dwutlenku azotu. NO 2 jest gazem aktywnym chemicznie, ulega szybkim przemianom fotochemicznym i odgrywa podstawową rolę w tworzeniu się smogu fotochemicznego. Tlenki azotu zalicza się do najbardziej uciążliwych zanieczyszczeń emitowanych na skutek ruchu pojazdów. Węglowodory są silnie zróżnicowane pod względem chemicznym i fizycznym w zależności od składu i pochodzenia ropy naftowej oraz technologii produkcji paliw. Wiele z nich jest nietrwałych i ulega reakcjom fotochemicznym z obecnymi w spalinach tlenkami azotu. W wyniku tych procesów powstają nadtlenki, ozon i aldehydy, będące najbardziej drażniącymi składnikami smogu fotochemicznego. Węglowodory aromatyczne jednopierścieniowe, a zwłaszcza benzen mają silne działanie toksyczne. Węglowodory najczęściej emitowane są przez silniki o zapłonie samoczynnym (Diesla), głównie z powodu zużycia lub rozregulowania aparatów wtryskowych, co powoduje pogorszenie jakości mieszanki paliwowopowietrznej. Węglowodory traktowane jako mieszanina substancji nie są w Polsce normowane jako całość. Normowane są natomiast poszczególne związki oraz węglowodory alifatyczne (bez metanu) i aromatyczne. Stosowanie nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych silników i katalizatorów spalin ogranicza emisję tlenków węgla. Wielkość emisji z pojazdów samochodowych uzależniona jest od wielu czynników: rodzaju spalanego paliwa, pojemności silnika, rodzaju pojazdu (rozwiązań konstrukcyjnych silnika, układu paliwowego i układu wydechowego), stanu technicznego pojazdu, prędkości jazdy, ukształtowania jezdni. Z uwagi na to, że mimo podania liczby miejsc do parkowania (minimalna), nie można ustalić z powodu braku danych dot. ilości i rodzaju pojazdów (także ich stanu technicznego), które będą poruszały się po terenie projektowanego składowiska, choćby przybliżonej wielkości emisji pyłów lub gazów. 18
W przypadku realizacji nowych obiektów o charakterze produkcyjnym lub usługowym na terenach P-U nie należy spodziewać się jakiegoś znaczącego pogorszenia jakości powietrza atmosferycznego. Podobnie jest również na terenie NU. W Polsce obowiązują dość restrykcyjne przepisy w tym zakresie. Eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, emisje hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, poza terenem do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny. Jednocześnie w pobliżu analizowanego terenu nie występuje zabudowa mieszkaniowa, czy inna związana ze stałym pobytem mieszkańców, stąd też nie przewiduje się wystąpienia jakichkolwiek zagrożeń. Ewentualne pylenie czy emisja jakichkolwiek zanieczyszczeń z terenu składowiska będzie podlegała ścisłym ograniczeniom, które wynikają z obowiązujących przepisów odrębnych i muszą być przestrzegane. 5.11.2 KLIMAT AKUSTYCZNY Dopuszczalne poziomy hałasu powinny odpowiadać wymaganiom rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 112). Prowadzenie działalności na terenach o funkcjach usługowych i przemysłowych nie powinno powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, o czym wyraźnie mówi art. 144 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska. W dalszej części w ust. 2 tego artykułu jest wyraźny nakaz dotyczący ewentualnego oddziaływania na środowisko i tereny sąsiednie, tj. eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, emisje hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, poza terenem do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny. Na terenie 12.EW-P-U ustalono możliwość realizacji turbin wiatrowych. Z zapisów projektu planu nie wynika jakiego rodzaju turbiny mogłyby tu być ewentualnie lokowane o osi pionowej lub poziomek. Jest to o tyle istotne, że turbiny o pionowej osi obrotu powodują zdecydowanie mniejsze oddziaływanie akustyczne niż turbiny o osi poziomej. Tak więc dla potrzeb niniejszej prognozy należy założyć wariant najgorszy, a więc o osi poziomej, która może powodować zdecydowanie większy hałas. Turbiny tego typu mogą powodować przekroczenia norm hałasu dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (czy generalnie dla terenów chronionych akustycznie) do ok. 500 metrów od miejsca posadowienia. W projekcie planu właśnie tę wartość przyjęto dla ustalenia strefy ochronnej. Najbliższe tereny o charakterze mieszkaniowym, które chronione są akustycznie położone są w odległości ok. 750 m na południe od granic terenu 12.EW-P-U, co w pełni zabezpiecza przed jakimikolwiek oddziaływaniami. Na etapie projektu planu trudno jest o szczegółowe wyliczenia, gdyż brak jest jakichkolwiek danych technicznych i parametrów. Szczegółowa analiza akustyczna powinna zostać wydana na etapie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Jednak na etapie prognozy oddziaływania na środowisko, po przeanalizowaniu istniejących uwarunkowań, w tym odległości do najbliższej zabudowy można prognozować, że ponadnormatywne oddziaływanie nie nastąpi. Projekt planu ustala maksymalną strefę ochronną związaną z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu od obiektów produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w zakresie energii wiatrowej, w jej zasięgu ustalono zakaz lokalizowania zabudowy oraz zagospodarowywania i użytkowania terenu wymagającego ochrony przed hałasem. Zasięg tej strefy to 500 metrów. Negatywnym czynnikiem związanym z istnieniem składowiska będzie emisja hałasu (oddziaływanie stałe w długim okresie czasu, negatywne, lokalne). Źródłami hałasu wynikającymi z realizacji planu będą: na etapie wykonywania robót urządzenia, pojazdy oraz operacje techniczne (np. załadunek lub wyładunek materiałów, sprzętu), na etapie użytkowania terenu i obiektów ruch pojazdów i inne czynniki związane z użytkowaniem obiektów i instalacji (urządzenia klimatyzacyjne obiektów administracyjnych). Rozpatrując przedstawione czynniki pod względem okresu trwania oddziaływania, w pierwszym przypadku będziemy mieli do czynienia z oddziaływaniami chwilowymi (krótkoterminowymi), a w drugim długoterminowymi. Z kolei pod względem częstotliwości będą to odpowiednio oddziaływania okresowe i stałe. Eksploatacja w pełni sprawnych urządzeń o niewielkiej 19
mocy akustycznej spowoduje, że hałas wprowadzany do środowiska nie będzie przekraczał dopuszczalnych poziomów. Ponadto analizowany czynnik oddziaływania można ograniczyć do obowiązujących norm (standardy jakości środowisku) poprzez zastosowanie niskoemisyjnych źródeł oraz odpowiednie działania organizacyjne (np. ustalenie określonego czasu emisji poszczególnych źródeł, zagospodarowanie terenu z uwzględnieniem tłumienia hałasu, wykonanie przegród lub barier energochłonnych). Obecnie dostępne urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne spełniają normy dot. emisji hałasu, dlatego ich eksploatacja nie powinna powodować uciążliwości. Korzystnym z punktu widzenia możliwości zagrożenia hałasem jest lokalizacja przedmiotowego terenu w sąsiedztwie terenu przemysłowego huty, w znacznej odległości od terenów mieszkaniowych oraz innych podlegających ochronie akustycznej. Ocenia się zatem, że emisja hałasu nie będzie stanowiła istotnego elementu oddziaływania projektowanego zagospodarowania na środowisko. Powyższe dotyczy również lokalizowania nowej zabudowy o charakterze przemysłowym lub usługowym na terenach P-U. Ze względu na znaczną odległość od terenów mieszkaniowych i innych chronionych przed hałasem nie przewiduje się wystąpienia jakichkolwiek negatywnych oddziaływań. 5.11.3 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Turbiny wiatrowe zwyczajowo wyposażone są w generatory prądu (prądnice), które podłączona są do trafostacji, zlokalizowanej u podstawy wieży bądź w wieży lub gondoli. Wszystkie powyższe elementy instalacji są przewodnikami prądu przemiennego o częstotliwości 50Hz stanowiąc tym samym źródło niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego. 10 Dopuszczalne wartości promieniowania elektromagnetycznego dla powyższej częstotliwości opisywane są natężeniem pola elektrycznego E [V/m]. Prądnica turbiny wiatrowej znajdować się będą na wysokości powodującej brak możliwości wpływu na otoczenie. Powyższe rozwiązania, charakterystyka prądu przemiennego o częstotliwości 50Hz i napięciu 110kV oraz odległość źródeł potencjalnego niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego od najbliższej sąsiedniej zabudowy pozwalają stwierdzić, iż eksploatacja turbin wiatrowych na tych terenach nie spowoduje przekroczenia standardów emisyjnych. Wyklucza się możliwość przekroczenia dopuszczalnych w środowisku poziomów natężenia składowej elektrycznej o wartości 1kV w miejscach lokalizacji budynków mieszkalnych oraz 10kV w pozostałych miejscach dostępnych dla ludzi. 11 Realizacja przedsięwzięcie jakim jest budowa turbin wiatrowych na terenie 12.EW-P-U nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów pola elektromagnetycznego w środowisku oraz nie wymaga pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych, należy jednak mieć świadomość, że szczegółowe rozpoznanie tego problemu będzie musiało nastąpić na etapie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wtedy bowiem znane będą szczegółowe rozwiązania technologiczne. Jeśli chodzi o pozostałe tereny objęte planem, to podobnie jak w przypadku emisji zanieczyszczeń i hałasu, wprowadzanie do środowiska pól elektromagnetycznych obostrzone jest szeregiem przepisów oraz systemu kontroli, stojących poza systemem planowania przestrzennego. Należy również dodać, że zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106 poz. 675 ze zm.) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustanawiać zakazów, a przyjmowane w nim rozwiązania nie mogą uniemożliwiać rozwoju telefonii komórkowej. Jednocześnie na terenie objętym planem nie występują tereny zamieszkane przez ludność, co więcej teren ten jest właściwie niedostępny dla osób postronnych, gdyż stanowi teren Huty Cynku i ogrodzony jest płotem. Z tego też powodu jakiekolwiek oddziaływania związane z polami elektromagnetycznymi, jeżeli w ogóle wystąpią nie będą wpływały na tereny zamieszkałe przez ludność i ogólnodostępne. 5.11.4 GOSPODARKA ODPADAMI Specyfika planu (lokalizacja turbin wiatrowych) powoduje, że właściwie nie wystąpi wzrost wytwarzania odpadów. Będą tu powstawały minimalne ilości odpadów wytwarzane przez pracowników, czy też w trakcie pracy maszyn. 10 Przewodnik po źródłach pola i promieniowania elektromagnetycznego w środowisku pracy i życia człowieka, Krzysztof Gryz, Jolanta Karpowicz, Zakład Zagrożeń Akustycznych i Elektromagnetycznych CIOP, 2002-2003 11 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192 poz. 1883) 20