Tematy lekcji oraz zakres treści nauczania w klasach maturalnych Warsztaty dla maturzystów numer programu DKOS-4015-78\02 Moduł Dział Temat 1)Lekcja organizacyjna-omówienie zasad egzaminu maturalnego Zakres treści Omówienie podstawowych zasad przystąpienia do matury pisemnej Czas trwania matury z geografii poziomu podstawowego i rozszerzonego Konstrukcja podstawowych typów zadań maturalnych. Zasady punktacji Najczęściej popełniane błędy przez uczniów 2) Mapa turystyczna Elementy składowe mapy turystycznej Rodzaje szlaków turystycznych i ich oznaczenia Walory turystyczne na mapie Rodzaje zagospodarowania turystycznego na mapie 3) Obliczanie odległości na podstawie skali mapy. Rodzaje skal: liczbowa, mianowana i liniowa Sposoby zamiany skal Obliczanie odległości na mapie i w rzeczywistości na podstawie skali Obliczanie skali mapy na podstawie odległości. 4)Obliczanie powierzchni na podstawie skali mapy 5)Wysokość względna i bezwzględna, nachylenie terenu 6) Profil hipsometryczny i geologiczny 7) Miejsce Ziemi w Układzie Słonecznym i Ruchy Ziemi. 8)Obliczanie czasu słonecznego na podstawie długości geograficznej obliczanie powierzchni rzeczywistej lub na mapie na podstawie skali mapy zamiana powierzchni w km 2 na hektary pojęcie wysokości względnej i bezwzględnej odczytywanie wysokości bezwzględnej na podstawie mapy. Obliczanie wysokości względnej na podstawie wysokości bezwzględnej. Obliczanie nachylenia terenu na podstawie mapy. pojęcie profilu hipsometrycznego i geologicznego pojęcie rysunku poziomicowego zasada konstrukcji profilu terenu na podstawie rysunku poziomicowego pojęcie wysokości bezwzględnej i względnej teorie powstania Wszechświata rodzaje ciał niebieskich Budowa Układu Słonecznego z uwzględnieniem najnowszych zmian Miejsce Ziemi w Układzie Słonecznym Teoria geo- i heliocentryczna US Magnetyzm ziemski Obliczanie odległości w przestrzeni kosmicznej, pojęcie roku świetlnego ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa dowody na istnienie ruch wirowego rodzaje czasów na Ziemi: słoneczny, strefowy i urzędowy granica zmiany daty ruch obiegowy Ziemi i jego następstwa dowody na istnienie takiego ruchu strefy oświetlenia Ziemi różnie długości dnia i nocy w różnych strefach oświetlenia Ziemi wpływ ruchów Ziemi na środowisko geograficzne historia i konstrukcja kalendarza pojęcie rozciągłość południkowa obliczanie czasu miejscowego, strefowego i urzędowego południk 180º a zmiana daty ruch obiegowy Ziemi i jego następstwa dowody na istnienie takiego ruchu
9) Obliczanie kąta padania promieni słonecznych na podstawie szerokości geograficznej 10) Ogólna cyrkulacja powietrza na Ziemi. Wiatry lokalne na Ziemi 11) Wilgotność powietrza i opady. Typy opadów -ćwiczenia strefy oświetlenia Ziemi różnie długości dnia i nocy w różnych strefach oświetlenia Ziemi wpływ ruchów Ziemi na środowisko geograficzne historia i konstrukcja kalendarza rozwiązywanie zadań na podstawie kąta padania promieni słonecznych lub szerokości geograficznej czynniki wpływające na cyrkulację mas powietrza rodzaje wiatrów rozmieszczenie wiatrów na Ziemi konwekcja powietrza w atmosferze pojęcia : końskie szerokości, ryczące czterdziestki ogólna cyrkulacja powietrza na Ziemi wpływ siły Coriolisa na kierunki wiatrów na Ziemi proces adiabatycznych zmian temperatury powietrza wpływ wiatrów na życie i gospodarkę człowieka pojęcie wiatru lokalnego geneza powstania wiatrów lokalnych wpływ środowiska na powstanie wiatrów lokalnych rozmieszczenie wiatrów lokalnych na Ziemi skutki wiatrów lokalnych dla człowieka i jego gospodarki pojęcie wilgotności względnej i bezwzględnej typy chmur obszary deficytu i nadmiaru wilgoci i opadów na świecie rodzaje opadów atmosferycznych proces powstawania opadów atmosferycznych przyczyny zróżnicowania opadów na Ziemi rozmieszczenie opadów na Ziemi skutki gospodarcze niedoboru i nadmiaru opadów na Ziemi 12) Obliczanie parametrów klimatu. pojęcie wysokości względnej i bezwzględnej odczytywanie wysokości bezwzględnej na podstawie mapy. Obliczanie wysokości względnej na podstawie wysokości bezwzględnej. Obliczanie nachylenia terenu na podstawie mapy. 13)Warunki klimatyczne w Polsce. Główne masy powietrza w Polsce. 14)Rzeki świata-charakterystyka reżimów i wykresów przepływów. Czynniki kształtujące klimat Polski Główne masy powietrza Układy baryczne nad Europą i Polską Cechy klimatu Polski-przejściowość Analiza parametrów klimatu Polski Klimaty lokalne w Polsce terminy: system rzeczny, dział wodny dorzecze, zlewisko, reżim, obszar bezodpływowy sposoby zasilania rzek typy ustrojów rzecznych układy sieci rzecznych a ukształtowanie terenu wpływ klimatu na typ ustroju rzecznego zagrożenie powodziowe na różnych obszarach znaczenie rzek w życiu i gospodarce człowieka ze szczególnym uwzględnieniem żeglugi śródlądowej systemy przeciwpowodziowe 15) Genetyczne typy jezior. geneza typów jezior rozmieszczenie różnych typów jezior na świecie wpływ klimatu i budowy geologicznej na tworzenie się jezior i bagien sezonowy rozkład temperatury wody w jeziorze zjawisko powstania kryptodepresji pomiar głębokości jeziora przekrój batymetryczny jeziora korzyści i zagrożenia wynikające z osuszania lub nawadniania terenów wodą z jeziora
16)Genetyczne typy skał 17)Czynniki endogeniczne kształtujące powierzchnię Ziemi 18)Czynniki egzogeniczne kształtujące powierzchnię Ziemirzeźba pustyń 19)Rzeźbotwórcza działalność wód podziemnych-zjawiska krasowe. Rzeźbotwórcza działalność rzek 20)Niszcząca i budująca działalność fal morskich-typy wybrzeży 21) Działalność rzeźbotwórcza lodowców i lądolodów genetyczne typy skał: magmowe, osadowe i metamorficzne podział skał magmowych w\g miejsca powstawania i zawartości krzemionki podział skał osadowych rodzaje metamorfizmu gospodarcze wykorzystanie skał plutonizm i jego formy typy wulkanów na świecie zjawiska sejsmiczne znaczenie gospodarcze czynników endogenicznych dla człowieka różne teorie powstania gór na Ziemi teoria Wegenera jako najbardziej prawdopodobna rozmieszczenie największych płyt litosfery przyczyny ruchów skorupy ziemskiej konsekwencje ruchów skorupy ziemskiej: wielkie łańcuchy górskie, doliny ryftowe zmiany kontynentów w przyszłości warunki środowiska wpływające na działalność eoliczną pojęcia: deflacja, denudacja, korazja formy rzeźby pustynnej: erozyjne i akumulacyjne rodzaje działalności transportowej materiału skalnego przez wiatr rodzaje pustyń i ich geneza rozmieszczenie pustyń na Ziemi działalność człowieka na pustyni pojęcie krasu formy krasu powierzchniowego i podziemnego rodzaje skał jakie podlegają krasowieniu wpływ klimatu na rzeźbę krasową rozmieszczenie zjawisk krasowych na świecie i w Polsce czynniki wpływające na tempo erozji rzecznej profil rzeki typy erozji rzecznej na różnych odcinkach rzeki formy rzeźby terenu utworzone przez rzekę geneza przełomów rzecznych zjawisko kaptażu rzecznego powstanie teras rzecznych klasyfikacja teras rzecznych typy ujść rzecznych gospodarcze wykorzystanie dolin rzecznych i ujść sposoby lokalizacji domu w okolicy rzeki zagrożenie powodziowe pojęcia akumulacja morska, abrazja typy wybrzeży i ich geneza geneza powstania atolu gospodarcze wykorzystanie różnych typów wybrzeży, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki i budowy portów oraz transportu morskiego przyczyn powstawania zlodowaceń struktura lodu i jego możliwości poruszania się formy terenu utworzone przez lodowce górskie i lądolody klasyfikacja form polodowcowych: akumulacyjne i erozyjne klasyfikacja form rzeźby polodowcowych na glacjalne i fluwioglacjalne współczesne rozmieszczenie lodowców na świecie pojęcie wiecznej zmarzliny okresy zlodowaceń na świecie wpływ epoki lodowcowej na rzeźbę Polski wpływ rzeźby polodowcowej na gospodarkę człowieka
22)Okres zlodowaceń w Polsce 23) Budowa geologiczna kontynentów 24)Główne jednostki geologiczne Polski na tle Europy. Bogactwa mineralne Polski przyczyny zlodowaceń czwartorzędowych w Polsce zasięgi zlodowaceń w Polsce formy polodowcowe strefa staro- i młodo glacjalna klimat peryglacjalny i jego skutki główne jednostki tektoniczne kontynentów płyty i platformy oraz ich budowa geneza największe łańcuch górskie i ich geneza rozmieszczenie jednostek tektonicznych na mapie świata zasięg i budowa platformy Wschodnioeuropejskiej geneza i położenie jednostek geologicznych w Polsce rozmieszczenie bogactw mineralnych w Polsce geneza bogactw mineralnych sposoby wydobywania bogactw mineralnych w Polsce i ich skutki dla środowiska naturalnego 25) Dzieje Ziemi. zakres badań geologii, stratygrafii i paleontologii konstrukcja tablicy stratygraficznej metody badań dziejów Ziemi 26) Analiza profili geologicznych najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi w poszczególnych erach i okresach interpretacja profili geologicznych interpretacja map geologicznych wpływ warunków klimatycznych w poszczególnych erach na szatę roślinną i zwierzęcą 27)Proces glebotwórczy. Główne typy gleb na Ziemi i ich rozmieszczenie 28) strefy klimatyczno-gleboworoślinne na Ziemi. 29)Demografia ludności świata i Polski 30)Mierniki demograficzne 31)Proces urbanizacji na świecie i w Polsce pojęcie procesu glebowego etapy powstawania gleb czynniki glebotwórcze profil glebowy przyczyny zróżnicowania gleb na Ziemi kryteria klasyfikacji bonitacyjnej gleb rozpoznawanie typów gleb na rysunkach profili glebowych zależność klimatyczno- glebowo- roślinna gleby strefowe i astrefowa gospodarcze znaczenie gleb rozmieszczenie gleb na Ziem pojęcie ekosystemu i biomu wpływ klimatu na rozmieszczenie roślin na Ziemi strefy klimatyczno-roślinne wpływ wysokości nad poziom morza na szatę roślinną typy zbiorowisk roślinnych na Ziemi ochrona zagrożonych gatunków roślin na Ziemi Struktura wieku, płci, wykształcenia i zawodowa Analiza piramidy wieku i płci Fazy rozwoju demograficznego Problemy wynikające ze starzenia się społeczeństwa obliczanie i analiza: przyrostu naturalnego, rzeczywistego, salda migracji obliczanie i analiza gęstości zaludnienia obliczanie: współczynnika feminizacji i maskulinizacji, wskaźnika analfabetyzmu pojęcia: urbanizacja, reurbanizacja, semiurbanizacja, urbanizacja pozorna funkcje miast czynniki rozwoju urbanizacji pozytywne i negatywne skutki urbanizacji wskaźnik urbanizacji eksplozja urbanizacyjna 32)Typy gospodarowania na świecie. Typy gospodarowania Czynniki wpływające na rozwój rolnictwa w różnych regionach
świata Struktura agrarna gospodarstw rolnych 33) Lesistość w Polsce i na świecie. Termin lesistość Obliczanie wskaźnika lesistości Przyczyny deforestacji na świecie I w Polsce Ekologiczne I gospodarcze funkcje lasów Główne formacje leśne świata I ich cechy Przemysł drzewno-papierniczy w Polsce 34) Problemy energetyczne świata i Polski 35-41) sprawdziany, ćwiczenia problemy energetyczne Polski problem wyczerpywania się nieodnawialnych źródeł energii wpływ transportu surowców energetycznych na środowisko naturalne konflikty na tle dostępu do źródeł energii na świecie