PRAWO SPADKOWE por adni kzwzor amipi sm pr ocesowych
PRAWO SPADKOWE PORADNIK Z WZORAMI PISM PROCESOWYCH Stan prawny na dzień 1.01.2007 r. Honorata Kwiczal Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Autor oraz Wydawnictwo Dobry ebook dołożyli wszelkich starań, aby zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor i Wydawnictwo Dobry ebook nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji. Wszelkie prawa zastrzeżone 2007 Dobry ebook ISBN: 978-83-60863-00-8 Wydanie III Dobry ebook ul. Grenadierów 5/5, 30-085 Kraków tel./fax (12) 353 04 05 e-mail: i.kielar@dobryebook.pl www.dobryebook.pl
ebook Spis treści 1 Wykaz skrótów i słowniczek 2 Wstęp 3 Kiedy i w jaki sposób należy dokonać stwierdzenia nabycia spadku? I. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku II. W jakiej formie i w jakim czasie można spadek przyjąć lub odrzucić? III. Kiedy warto pomyśleć o odrzuceniu spadku? IV. Co zrobić, gdy dłużnik spadkobierca spadek odrzucił? V. Zabezpieczenie przedmiotów wchodzących w skład spadku VI. Czy można zmienić postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku? 4 Kto dziedziczy, a kto może być uznany za niegodnego dziedziczenia? I. Dziedziczenie z ustawy II. Dziedziczenie z testamentu III. Dziedziczenie między małżonkami IV. Dziedziczenie przy rozwodzie V. Dziedziczenie przy separacji VI. Dziedziczenie między konkubentami VII. Dziedziczenie przy adopcji dziecka VIII. Dziedziczenie po zmarłym pracowniku IX. Dziedziczenie środków zgromadzonych na rachunkach bankowych 5 6 7 7 11 11 15 15 16 16 17 17 18 18 19 20 20 23 23 24 24 24 26 26 26 27 27 29 29 30 30 31
X. Kiedy spadkobierca może być uznany za niegodnego dziedziczenia? 5 Testament I. W jaki sposób sporządzić testament? II. W jaki sposób odwołać testament? III. Kiedy można testament unieważnić? 6 Zachowek I. Kto i w jakiej formie może otrzymać zachowek? II. Kto zachowku nie otrzyma? III. Jak obliczyć zachowek? IV. Czy darowizna dokonana przez zmarłego ma wpływ na wysokość zachowku? V. Od kogo można żądać wypłaty zachowku? VI. W jaki sposób i w jakim terminie można dochodzić zachowku? 7 Wydziedziczenie I. Jak można wydziedziczyć? II. Co zrobić, gdy zostaliśmy wydziedziczeni? 8 Dział spadku I. Jak dokonać podziału majątku pozostawionego przez spadkodawcę? II. Czy darowizny dokonane przez zmarłego wpływają na zmniejszenie schedy spadkowej? III. Kiedy można sprzedać odziedziczoną rzecz? 9 Spadek z długami I. W jakim zakresie spadkobierca odpowiada za długi pozostawione przez spadkodawcę? II. Co zrobić, by nie płacić długów spadkodawcy? III. Odpowiedzialność za długi spadkowe po ogłoszeniu upadłości 10 Umowy spadkowe I. Czy można zrzec się spadku na rzecz innej osoby? II. Czy i kiedy można zbyć spadek w drodze umowy? III. Kiedy spadkobierca może zostać wpisany do księgi wieczystej w miejsce spadkodawcy? 11 Podatek od spadków I. Zasady opodatkowania dotyczące nabycia własności rzeczy 31 32 33 33 36 36 38 38 40 41 41 41 42 42 43 44 46 46 47 48 48 49 49 50 51 51 53 53 54 54 55 56 56 60 60 62 62 63 63 63 65 65 67 68 69 69 73
i praw majątkowych w drodze dziedziczenia przed dniem 1 stycznia 2007 r. II. Zasady opodatkowania dotyczące nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia po dniu 1 stycznia 2007 r. 12 Wzory pism procesowych i opłaty I. Wzór I Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy II. Wzór II Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu III. Wzór III Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu IV. Wzór IV Wniosek o zobowiązanie do złożenia testamentu V. Wzór V Wniosek o przesłuchanie świadka testamentu ustnego VI. Wzór VI Wniosek o zatwierdzenie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku VII. Wzór VII Wniosek o zabezpieczenie spadku VIII. Wzór VIII Wniosek o zmianę postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku IX. Wzór IX Pozew o uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia X. Wzór X Testament własnoręczny wraz z wydziedziczeniem XI. Wzór XI Pozew o zachowek XII. Wzór XII Wniosek o dział spadku 13 Podstawowe przepisy z prawa spadkowego I. Kodeks cywilny, księga IV spadki II. Ustawa o podatku od spadków i darowizn III. Ustawa o podatku od spadków i darowizn stan prawny na dzień 1 stycznia 2007 r. 14 Bibliografia 73 79 80 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 92 113 114 127 128 144 145 www.dobryebook.pl
Prawo spadkowe poradnik z wzorami pism procesowych Wykaz skrótów i słowniczek 5 1 Wykaz skrótów i słowniczek Wykaz skrótów K.c. ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). K.p.c. ustawa z dnia 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Słowniczek Długi spadkowe wszystkie długi, których nie zdążył uregulować zmarły, a ponadto: koszty postępowania spadkowego, koszty pogrzebu odpowiadającego miejscowym zwyczajom, obowiązek wypłaty zachowku, obowiązek wykonania zapisu i polecenia, wynagrodzenie wykonawcy testamentu i inne. Otwarcie spadku chwila śmierci spadkodawcy. Spadek ogół praw i obowiązków majątkowych pozostałych po zmarłym, np. prawo własności lokalu, prawo do odszkodowania; nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego o charakterze niemajątkowym (osobiste). Spadkodawca zmarły, który pozostawił spadek. Spadkobierca ten, kto może dziedziczyć (nabyć spadek) po zmarłym. Sąd spadku sąd rejonowy, w którego okręgu zmarły spadkodawca miał ostatnio miejsce zamieszkania. Testator zmarły, który sporządził testament. Wstępny każdy krewny, który urodził się przed daną osobą, np. najbliższymi wstępnymi dzieci są ich rodzice, dalszymi wstępnymi dziadkowie itd. Zapisobierca ten, kto nie jest powołany do spadku, ale któremu zmarły uczynił w testamencie jakiś zapis, np. zobowiązał spadkobiercę, by wydał zapisobiercy jedną rzecz ze spadku lub zapłacił mu jakąś kwotę pieniężną. Zstępny każdy krewny, który urodził się po danej osobie, np. najbliższymi zstępnymi rodziców są ich dzieci, dalszymi zstępnymi są wnuczęta itd. www.dobryebook.pl strona 5 z 145
Prawo spadkowe poradnik z wzorami pism procesowych Wstęp 6 2 Wstęp Przeprowadzenie spadku po zmarłym członku rodziny to jedna z czynności prawnych, którą każdy musi dokonać przynajmniej raz w życiu. Czynność ta jest ważna z tej przyczyny, że porządkuje stosunki własnościowe między spadkobiercami pozostawionymi przez spadkodawcę. Przykład Jan i Barbara odziedziczyli nieruchomość po swoim ojcu Adamie, który uprzednio odziedziczył tę nieruchomość po swoim ojcu Jerzym. Jednak Adam nie przeprowadził spadku po swoim ojcu Jerzym wskutek czego w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości nadal figuruje Jerzy zamiast Adama. W takiej sytuacji Jan i Barbara muszą przeprowadzić dwa postępowania spadkowe: jedno w którym sąd stwierdzi, że spadek po Jerzym nabył Adam i drugie, w którym sąd stwierdzi, iż spadek po Adamie nabyli: Barbara i Jan. Gdyby Adam nie zaniedbał przeprowadzenia spadku stosunki własnościowe dotyczące nieruchomości byłyby bardziej przejrzyste, a jego dzieci nie musiałyby przeprowadzać aż dwóch postępowań spadkowych, gdyż wystarczyłoby stwierdzenie nabycia spadku po ojcu. Wówczas Jan i Barbara szybciej uzyskaliby, np. wpis prawa własności do księgi wieczystej nieruchomości, co byłoby szczególnie ważne, gdyby mieli zamiar szybkiego sprzedania odziedziczonej nieruchomości. Przytoczony przykład obrazuje jak istotne dla spadkobierców jest uporządkowanie prawa własności przedmiotów wchodzących w skład spadku po zmarłym spadkodawcy. Niniejszy poradnik zawiera kompleksowy zbiór zasad postępowania ze spadkiem i ma na celu ułatwienie spadkobiercom uporządkowania stosunków własnościowych po zmarłym członku rodziny. Napisany został językiem przystępnym dla osób nie posiadających wykształcenia prawniczego, by mogły we własnym zakresie dokonać odpowiednich czynności spadkowych bez konieczności korzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego. www.dobryebook.pl strona 6 z 145