SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile za 2015 rok Piła, 2016 rok

I. Wstęp...3 II. BudŜet jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej Powiatu Pilskiego...6 III. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile...10 1. Piecza zastępcza...14 2. Usamodzielnienia...26 2.1. Wychowankowie z rodzin zastępczych...26 2.2. Wychowankowie z placówek opiekuńczo wychowawczych...27 3. Porozumienia...28 3.1. Rodziny zastępcze...28 3.2. Placówki opiekuńczo wychowawcze...30 4. Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych...32 5. Szkolenia...38 IV. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej Powiatu Pilskiego...39 1. Domy Pomocy Społecznej...39 1.1. Dom Pomocy Społecznej w Chlebnie...40 1.2. Dom Pomocy Społecznej w Dębnie...49 1.3. Dom Pomocy Społecznej w Falmierowie...58 1.4. Dom Pomocy Społecznej w Pile...70 1.5. Dom Pomocy Społecznej w Rzadkowie...78 2. Placówki Opiekuńczo Wychowawcze...88 2.1. Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Pile...88 2.2. Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Osieku n/notecią...92 3. Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Pile...94 4. Środowiskowy Dom Samopomocy Caritas w Pile...98 V. Potrzeby w ramach realizowanych zadań...100 2

I Wstęp Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile zostało powołane Uchwałą Nr V/18/99 Rady Powiatu w Pile z dnia 29 stycznia 1999r., w celu wykonywania zadań w zakresie pomocy społecznej i polityki prorodzinnej. Ponadto zgodnie z Zarządzeniem Nr 46.2011 Starosty Pilskiego z dnia 26.09.2011r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile zostało wyznaczone do pełnienia funkcji organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Uchwalona w 2011r. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej stanowi odrębny element polityki rodzinnej państwa. Ustawa ta reguluje problematykę wspierania i systemu pieczy zastępczej, w tym: działania profilaktyczne skierowane do rodzin dysfunkcyjnych lub przeŝywających trudności, budowanie mechanizmów pracy z rodziną dziecka, organizację pieczy zastępczej. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile prowadzi bardzo szeroką działalność na rzecz mieszkańców powiatu w celu poprawy warunków ich Ŝycia. Realizuje w Powiecie Pilskim zadania w zakresie pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych oraz innych wynikających z przepisów prawa. Realizacja poszczególnych zadań jest wykonywana przez fachową kadrę pracowników zatrudnionych w niŝej wymienionych działach lub na samodzielnych stanowiskach: 1. Dyrektor; 2. Inspektor d/s kontroli; 3. Dział Finansowo Księgowy; 4. Dział do Spraw Pieczy Zastępczej; 5. Dział Organizacyjno Administracyjny oraz Świadczeń; 6. Dział Pomocy Instytucjonalnej; 7. Dział Rehabilitacji Społecznej. Pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile we wszelkich swoich działaniach mają na celu poprawę warunków Ŝyciowych mieszkańców Powiatu Pilskiego. Koncentrują się zwłaszcza na pracy nad polepszeniem sytuacji socjalno-bytowej, wiedzy prawnej, poziomu funkcjonowania psychospołecznego oraz moŝliwości uczestniczenia w rehabilitacji, a pomoc swoją adresują w szczególności do członków rodzin zastępczych oraz osób niepełnosprawnych. 3

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile w 2015r. działało na podstawie następujących aktów prawnych: Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. 2015 poz. 1445 ze zm.), Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz. U. 2013 poz. 885 ze zm.), Ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2015 poz. 163 ze zm.), Ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. 2015 poz. 332 ze zm.), Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. 2015, poz. 1390), Ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. 2011 Nr 231, poz. 1375 ze zm.), Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2011 Nr 127 poz. 721 ze zm.), Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2014 poz. 1118 ze zm.), Ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2015 poz. 2164), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2012r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U. 2012, poz. 954), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. 2015 poz.926), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. 2007 Nr 230, poz. 1694 ze zm.), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. 2012 poz. 964), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. 2010 Nr 238 poz. 1586 ze zm.), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011r. w sprawie szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej (Dz. U. 2011 Nr 274 poz. 1620), Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. 2004 Nr 63, poz. 587), 4

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. 2011 Nr 292 poz. 1720), Uchwały Nr V/18/99 Rady Powiatu w Pile z dnia 29 stycznia 1999r. w sprawie utworzenia Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, Uchwały Nr V/72/2007 Rady Powiatu z dnia 28 lutego 2007r. w sprawie ustalenia Statutu Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, zmienionej Uchwałą Nr XII.112.2011 z dnia 22 grudnia 2011r. oraz Uchwałą Nr XXXI.300. 2013 z dnia 29 sierpnia 2013r. Innych przepisów dotyczących samorządowych jednostek organizacyjnych oraz jednostek budŝetowych. 5

II BudŜet jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej Powiatu Pilskiego Na terenie Powiatu Pilskiego w 2015r. funkcjonowały następujące jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej: Dom Pomocy Społecznej w Chlebnie, Dom Pomocy Społecznej w Dębnie, Dom Pomocy Społecznej w Falmierowie, Dom Pomocy Społecznej w Pile, Dom Pomocy Społecznej w Rzadkowie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza typu rodzinnego w Osieku nad Notecią, Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Pile, ul. Rydygiera 23, Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Pile, Środowiskowy Dom Samopomocy Caritas w Pile zadanie zlecone Centrum Charytatywno-Opiekuńczemu Caritas pw. Matki BoŜej z Lourdes w Pile ze środków Wojewody Wielkopolskiego. 16 000 000,00 zł 14 000 000,00 zł 12 000 000,00 zł 10 000 000,00 zł 8 000 000,00 zł 6 000 000,00 zł 4 000 000,00 zł Domy Pomocy Społecznej Działalność PCPR Placówki Opiekuńczo- Wychowawcze Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia Środowiskowy Dom Samopomocy 2 000 000,00 zł 0,00 zł Ilustracja 1: Wydatki z budŝetów jednostek pomocy społecznej Powiatu Pilskiego w 2015 r. 6

W 2015 roku jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zrealizowały wydatki w wysokości 22.201.403,66 zł. Wykonanie budŝetu przedstawia się następująco: Ogółem budŝet w ramach działalności PCPR 5.080.538,71 w tym: - bieŝąca działalność PCPR 1.338.990,67 - świadczenia pienięŝne na wydatki związane z pieczą zastępczą 3.741.548,04 Ogółem Domy Pomocy Społecznej 15.415.193,63 - Dom Pomocy Społecznej w Chlebnie 2.951.651,00 - Dom Pomocy Społecznej w Dębnie 4.239.249,13 - Dom Pomocy Społecznej w Falmierowie 2.713.438,26 - Dom Pomocy Społecznej w Pile 2.686.234,42 - Dom Pomocy Społecznej w Rzadkowie 2.824.620,82 Ogółem Placówki Opiekuńczo - Wychowawcze 933.712,43 - Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Osieku 230.757,64 - Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Pile, ul. Rydygiera 702.954,79 Środowiskowy Dom Samopomocy Caritas w Pile 445.938,00 Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie 326.020,89 W 2015 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile realizowało następujące programy: Resortowy Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na rok 2015 Asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej kwota realizowanego programu 57.061,92 zł Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile otrzymało dotację od Wojewody Wielkopolskiego w wysokości 26.008,33 zł, przeznaczoną na dofinansowanie: a) dodatku dla pracowników socjalnych w wysokości 14.008,33 zł; b) pobytu dzieci cudzoziemców w rodzinie zastępczej w wysokości 12.000,00 zł; 7

BudŜet Domów Pomocy Społecznej: 15.415.193,63 zł Dom Pomocy Społecznej w Chlebnie Dom Pomocy Społecznej w Dębnie Dom Pomocy Społecznej w Falmierowie Dom Pomocy Społecznej w Pile Dom Pomocy Społecznej w Rzadkowie 2.951.651,00 zł 4.239.249,13 zł 2.713.438,26 zł 2.686.234,42 zł 2.824.620,82 zł Dom Pomocy Społecznej w Chlebnie Dom Pomocy Społecznej w Dębnie Dom Pomocy Społecznej w Falmierowie Dom Pomocy Społecznej w Pile Dom Pomocy Społecznej w Rzadkowie Ilustracja 2: BudŜet Domów Pomocy Społecznej 8

BudŜet Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych: 933.712,43 zł Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Osieku n/not. Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Pile, ul. Rydygiera 23 230.757,64 zł 702.954,79 zł Placówka Opiekuńczo- Wychowawcza w Osieku n/not. Placówka Opiekuńczo- Wychowawcza w Pile Ilustracja 3: BudŜet Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych BudŜet Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Pile 326.020,89 zł BudŜet Środowiskowego Domu Samopomocy Caritas w Pile 445.938,00 zł Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Pile Środowiskowy Dom Samopomocy Caritas w Pile Ilustracja 4: BudŜet Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie oraz Środowiskowego Domu Samopomocy "Caritas" w Pile 9

III Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile Wstęp W związku z wejściem w Ŝycie w 2012r. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Starosta Pilski Zarządzeniem Nr 46.2011 z dnia 26 września 2011 roku wyznaczył Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, jako Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej. Zgodnie z ww. ustawą w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Pile powołany został Dział do Spraw Pieczy Zastępczej, który składa się z Zespołu do Spraw Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pieczy Zastępczej. W skład Zespołu do Spraw Rodzinnej Pieczy Zastępczej wchodzą m.in. Kierownik Zespołu oraz pięciu koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. KaŜdy koordynator miał pod opieką nie więcej niŝ 15 rodzin zastępczych. Nad pozostałymi rodzinami zastępczymi pieczę sprawowali pracownicy socjalni, którzy takŝe opiekowali się nie więcej niŝ 30 rodzinami zastępczymi. Pracownicy w ramach swoich obowiązków wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dokonywali m.in. ocen sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych oraz ocen rodzin zastępczych dotyczących powierzonej funkcji względem małoletnich. W Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Pile zatrudnionych jest dwóch psychologów oraz dwóch pedagogów. Psycholodzy w ramach swoich zadań prowadzili poradnictwo i terapię dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. Spotkania z rodzinami i dziećmi odbywały się zarówno w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, jak i w miejscu zamieszkania osób sprawujących pieczę zastępczą. Psycholodzy podczas spotkań wzmacniali zdolności dzieci i rodzin zastępczych do samodzielnego rozwiązywania problemów, zapewniali rodzinom zastępczym poradnictwo, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego. Psycholodzy prowadzili badania psychologiczne osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej pod kątem ich motywacji oraz predyspozycji psychicznych i cech osobowości niezbędnych w prawidłowym procesie opiekuńczo-wychowawczym. Ponadto, powyŝsze badania przeprowadzali z osobami, które pełnią juŝ funkcję rodzin zastępczych. W 2015 roku psycholodzy sporządzili 104 opinie psychologiczne. W 2015 roku psycholodzy odbyli 1153 spotkania z rodzinami zastępczymi oraz małoletnimi dziećmi umieszczonymi w pieczy zastępczej. 10

Psycholodzy wspólnie z pedagogami tut. Centrum sporządzali diagnozy psychofizyczne dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. W ciągu 2015 roku zostało sporządzonych 59 diagnoz psychofizycznych dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. Jeden z psychologów przeprowadził ćwiczenia w grupach warsztatowych z zakresu profilaktyki i agresji wśród dzieci i młodzieŝy Nie dla przemocy, w których wzięło udział 29 małoletnich. Ponadto pedagodzy zatrudnieni w PCPR w Pile zorganizowali warsztaty pedagogiczne dla dzieci, w których wzięło udział łącznie 34 małoletnich. Zarówno psycholodzy, jak i pedagodzy, uczestniczyli w spotkaniach dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej z ich rodzinami biologicznymi. Spotkania odbywały się w świetlicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej i pracownicy socjalni wspólnie z psychologami i pedagogami dokonywali ocen sytuacji dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w miarę potrzeb, ale nie rzadziej, niŝ co pół roku, natomiast, jeśli w rodzinie zastępczej przebywały dzieci poniŝej 3 roku Ŝycia, oceny dokonywane były co trzy miesiące. JeŜeli zaistniała taka konieczność pracownicy dokonywali oceny częściej, nawet kilka razy w miesiącu. Przedmiotowe oceny uwzględniały m. in. sytuację zdrowotną i szkolną dziecka, ewentualne problemy wychowawcze oraz moŝliwość powrotu dziecka do rodziny naturalnej. W 2015r. sporządzono 472 oceny sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej wraz z opiniami o zasadności dalszego pobytu w pieczy zastępczej, które następnie były przekazywane do właściwych sądów. W ramach swoich zadań koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej oraz pracownicy socjalni współpracowali m.in. z ośrodkami pomocy społecznej, sądami, ośrodkami adopcyjnymi, szkołami i uczelniami oraz powiatowymi centrami pomocy rodzinie. Pracownicy socjalni i koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej w roku 2015 wspólnie z rodzinami zastępczymi sporządzili 898 dokumentów dot. sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. W roku 2015 dokonano 47 ocen rodzin zastępczych, funkcjonujących na terenie Powiatu Pilskiego. PowyŜszych ocen dokonywano pod względem predyspozycji do pełnienia powierzonej im funkcji oraz jakości wykonywanej pracy. Do zadań koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej naleŝała równieŝ opieka nad osobami usamodzielnianymi, które po uzyskaniu pełnoletności nadal pozostawały w rodzinach zastępczych lub pobierały pomoc na kontynuowanie nauki. Dokonano 48 ocen sytuacji osób pełnoletnich, pozostających na zasadach rodziny zastępczej. Ponadto pracownicy sporządzili 159 dokumentów opisujących aktualną sytuację osób usamodzielnianych, które opuściły pieczę zastępczą i załoŝyły 11

własne gospodarstwa domowe. Dla wychowanków umieszczonych w pieczy zastępczej i osób usamodzielnianych, które opuściły instytucjonalną oraz rodzinną pieczę zastępczą jest organizowane doradztwo zawodowe. Do głównych zadań doradcy zawodowego naleŝy m.in. systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej, udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych na kolejnych etapach dokonywania wyboru typu szkoły, kierunku kształcenia, zatrudnienia, przekwalifikowania się, ponownego zatrudnienia w przypadku utraty pracy. Ponadto doradca udzielał pomocy osobom usamodzielnianym w uzyskaniu zatrudnienia poprzez poszukiwanie ofert pracy, pomoc w sporządzaniu dokumentów aplikacyjnych oraz przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej. Pracownicy socjalni, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, psycholodzy oraz pedagodzy wykonywali swoje obowiązki równieŝ poza siedzibą Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, m.in. w miejscu zamieszkania rodzin zastępczych oraz rodzin biologicznych. W 2015 roku wszyscy pracownicy odpowiedzialni za pieczę zastępczą pracowali w środowisku 1057 razy. W 2015r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile zorganizowało 12 spotkań grup wsparcia dla rodzin zastępczych. We wszystkich spotkaniach uczestniczyło 99 osób. Tematyka grup wsparcia przedstawiała się następująco: Rodzina biologiczna współpraca i radzenie sobie z trudnościami wynikającymi ze wzajemnych relacji. Trudności usamodzielnianych wychowanków formy wsparcia i pomocy dla osób pełnoletnich opuszczających pieczę zastępczą. Nasze dziecko zakwalifikowane do adopcji procedury, przygotowanie rodziny, sposoby radzenia sobie. Nie chce się uczyć!- sposoby radzenia sobie w sytuacji obniŝonej motywacji dziecka do nauki. Kiedy brakuje sił przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu. Kiedy zachowanie staje się problemem wspomaganie rozwoju dzieci wykazujących zaburzenia zachowania, sposoby radzenia sobie. Sposoby kreatywnego rozwoju dziecka jak zapewnić dziecku wartościowe dzieciństwo. Zasady przestrzegania higieny osobistej oraz utrzymanie porządku w mieszkaniu. Komunikacja dziecka z dorosłym najczęstsze błędy popełniane przez dorosłych. 12

UzaleŜnienia jak do nich dochodzi, jakie są skutki alkoholizmu, nikotynizmu, narkomanii oraz uzaleŝnienia od komputera i telefonu komórkowego. Jak im zapobiegać oraz przeciwdziałać. Zachowania seksualne dzieci i młodzieŝy norma czy patologia?. Piecza zastępcza jako tymczasowa forma sprawowania opieki nad dzieckiem praca z rodziną zastępczą na rzecz powrotu do rodziny biologicznej. W 2015 roku tut. Centrum zorganizowało 3 szkolenia dla rodzin zastępczych. Tematyka szkoleń przedstawiała się następująco: Stop FAS profilaktyka i wsparcie ; ZagroŜenia łatwość wchodzenia w uzaleŝnienia dzieci przyjętych do rodziny zastępczej ; Dziecko w zasięgu wzroku wspólnie przeciwdziałamy uzaleŝnieniu od narkotyków. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile regularnie prowadzi nabór kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. W roku 2015 pracownicy Centrum wydali 29 opinii dot. kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Decyzją Ministra Pracy i Polityki Społecznej Nr 8/2014/RZ z dnia 27 marca 2014r. został zatwierdzony programu szkolenia dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej pn. Serce na dłoni. Celem stworzenia programu szkolenia było lepsze przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji opiekuńczo-wychowawczych wobec dzieci pozbawionych opieki ze strony rodziców biologicznych. Na podstawie ww. programu, w III kwartale 2014 roku pracownicy tut. Centrum rozpoczęli szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji niezawodowej rodziny zastępczej, które zakończyło się w lutym 2015r. W przedmiotowym szkoleniu uczestniczyło 14 osób (8 rodzin), a ukończyło je 13 osób (1 osoba zrezygnowała ze szkolenia z uwagi na pracę zawodową). Ponadto w maju 2015 roku przeprowadzone zostało dodatkowe szkolenie dla osób pełniących juŝ funkcję rodzin zastępczych zawodowych oraz dla dyrektora placówki opiekuńczowychowawczej typu rodzinnego. Przedmiotowe szkolenie ukończyło 21 osób. RównieŜ w czerwcu 2015r. zostało przeprowadzone dodatkowe szkolenie dla rodzin zastępczych zawodowych o charakterze pogotowia rodzinnego, które ukończyły 4 osoby. Od czerwca do lipca 2015r. zorganizowane zostało takŝe dodatkowe szkolenie dla rodziny zastępczej zawodowej specjalistycznej, które ukończyły 2 osoby. Celem powyŝszych szkoleń było m.in. zaktualizowanie wiedzy i zdobycie nowych umiejętności w zakresie sprawowania pieczy zastępczej. 13

1 Piecza zastępcza Na terenie Powiatu Pilskiego w 2015r. funkcjonowało 188 rodzin zastępczych, w których przebywało 328 dzieci. Liczba rodzin oraz dzieci będących w rodzinach zastępczych jest zmienna, gdyŝ na podstawie postanowień sądów tworzone są, bądź rozwiązywane, kolejne rodziny zastępcze. W 2015 roku utworzono 16 rodzin zastępczych, w tym 8 rodzin zastępczych spokrewnionych, 7 rodzin zastępczych niezawodowych oraz jedną rodzinę zastępczą zawodową o charakterze pogotowia rodzinnego. W 2015 roku Sąd rozwiązał 27 rodzin zastępczych. Przyczyny rozwiązania Bezradność opiekuńczo wychowawcza rodziny Powrót do rodzica/rodziców Usamodzielnienie się dziecka Śmierć rodziny zastępczej Rodzina przeprowadziła się do innego powiatu Adopcja dziecka Ogółem Ilość rodzin 4 rodziny 8 rodzin 11 rodzin 2 rodziny 1 rodzina 1 rodzina 27 rodzin Tabela: Powody rozwiązań rodzin zastępczych w 2015 roku W 2015 r. podział rodzin zastępczych kształtował się następująco: 112 spokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych, w których przebywało 155 dzieci; 61 niezawodowych rodzin zastępczych, w których przebywało 97 dzieci; 15 zawodowych rodzin zastępczych, w których przebywało 76 dzieci, w tym: a) 3 pogotowia rodzinne, w których przebywało 22 dzieci; b) 1 specjalistyczna rodzina zastępcza, w której przebywało 2 dzieci. 14

120 112 100 80 60 61 Rodziny zastępcze spokrewnione Rodziny zastępcze niezawodowe 40 Rodziny zastępcze zawodowe 20 15 0 Ilustracja 5: Podział rodzin zastępczych w 2015 roku 155 160 Dzieci w rodzinach zastępczych 140 spokrewnionych 120 100 97 76 Dzieci w rodzinach zastępczych niezawodowych 80 60 Dzieci w rodzinach zastępczych zawodowych 40 20 0 Ilustracja 6: Dzieci przebywające w rodzinach zastępczych w 2015 roku 15

Liczba rodzin zastępczych oraz liczba dzieci w nich umieszczonych w poszczególnych gminach Powiatu Pilskiego (dane na dzień 31.12.2015r.): Nazwa gminy Ilość rodzin Ilość dzieci Piła 92 131 Wysoka 5 10 Kaczory 8 11 ŁobŜenica 6 10 Ujście 9 13 Wyrzysk 16 27 Szydłowo 16 27 Białośliwie 7 21 Miasteczko Krajeńskie 2 2 Ogółem 161 252 Tabela: Liczba rodzin zastępczych oraz dzieci w Powiecie Pilskim (dane na dzień 31.12.2015r.) Ilość rodzin Ilość dzieci 140 131 120 100 92 80 60 40 20 0 5 10 8 11 6 10 9 13 16 27 16 27 7 Piła Wysoka Kaczory ŁobŜenica Ujście Wyrzysk Szydłowo Białośliwie Miasteczko Krajeńskie 21 2 2 Ilustracja 7: Liczba rodzin zastępczych oraz dzieci w Powiecie Pilskim (dane na dzień 31.12.2015r.) 16

W 2015r. na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej wydatkowano kwotę 2.632.233,95 zł. Wysokość pomocy pienięŝnej była zaleŝna m.in. od stanu zdrowia i posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności. Podstawowym kryterium wysokości świadczenia był rodzaj rodziny zastępczej. Świadczenie dla rodzin zastępczych spokrewnionych na dziecko wynosiło 660,00 zł miesięcznie, natomiast dla rodzin zastępczych niezawodowych i zawodowych była to kwota 1.000,00 zł miesięcznie na dziecko. Rodzinom zastępczym, w których umieszczono dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności, przysługiwał dodatek na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka w wysokości nie niŝszej niŝ 200,00 zł miesięcznie. Istniała równieŝ moŝliwość przyznania jednorazowego świadczenia na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny zastępczej dziecka. W 2015r. z pomocy tej skorzystało 25 rodzin, w których umieszczono 60 dzieci, a łączna kwota wydatków z tego tytułu wyniosła 40.634,60 zł. Ponadto 6 rodzinom zastępczym przyznano na 8 dzieci dofinansowanie do wypoczynku dziecka poza miejscem zamieszkania w łącznej wysokości 3.120,00 zł. Rodzinom zastępczym zawodowym przysługiwało comiesięczne wynagrodzenie wraz z pochodnymi za sprawowanie tej funkcji. Ogólna wysokość wynagrodzenia dla rodzin zastępczych zawodowych w 2015 roku wyniosła 415.477,29 zł. W 2015 roku 2 osoby w ramach zawartych umów świadczyły pomoc przy sprawowaniu opieki nad dziećmi przebywającymi w rodzinach zastępczych zawodowych oraz przy pracach gospodarskich tych rodzin. Środki przeznaczone na wynagrodzenie dla osób wykonujących powyŝsze obowiązki wyniosły 17.677,80 zł. W związku z czasowym niesprawowaniem opieki nad dziećmi umieszczonymi w 3 zawodowych rodzinach zastępczych w związku z ich wypoczynkiem, 2 rodziny zastępcze pełniły funkcję rodzin pomocowych. Wydatkowane środki z tytułu pełnienia funkcji rodzin pomocowych oraz świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach pomocowych w 2015 roku wyniosły łącznie 3.688,47 zł. Oprócz wypłaty świadczeń PCPR poniosło wydatki z tytułu przekazywania do Gmin kwoty 10.614,58 zł. tytułem partycypacji w dochodach z tytułu odpłatności za pobyt: a) 3 dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych od 3 rodziców biologicznych w łącznej kwocie 2.666,58 zł.; b) 25 dzieci w rodzinach zastępczych od 20 rodziców biologicznych w łącznej kwocie 7.948,00 zł. 17

Naliczona odpłatność rodziców biologicznych wynikająca z bieŝących decyzji (dot. rodzinnej pieczy zastępczej) wyniosła 164.702,78 zł. Wpłat dokonano na łączną kwotę 39.512,53 zł. w tym zaległe wpłaty z tytułów egzekucyjnych w kwocie 3.096,26 zł, jednocześnie są to wpłaty zarówno bieŝące, jak i za lata poprzednie. Naliczona odpłatność wynikająca z bieŝących decyzji (dot. instytucjonalnej pieczy zastępczej) wyniosła 13.044,91 zł. Wpłat dokonano na kwotę 5.681,52 zł. Trwają nadal postępowania egzekucyjne celem wyegzekwowania naleŝności. W 2015 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile wydało 392 decyzje dotyczące ustalenia odpłatności rodzicom biologicznym za pobyt dzieci zarówno w rodzinnej jak i instytucjonalnej pieczy zastępczej, w tym: odstąpienie od ustalenia odpłatności 283 decyzje, ustalenie odpłatności 41 decyzji, zmiany w odpłatnościach wynikające np. ze zmiany formy pieczy zastępczej z rodzinnej na instytucjonalną lub odwrotnie 56 decyzji, umorzenia, raty 5 decyzji, umorzenia postępowania administracyjnego wynikające np. ze śmierci jednej ze stron postępowania czy zmiany właściwości organu wydającego decyzję 7 decyzji. W 2015 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile zgodnie z art. 191 ust. 9 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej uzyskało dochód na pokrycie 10% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w pierwszym roku pobytu dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej oraz dochód na pokrycie 30% i 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka odpowiednio, w drugim i kaŝdym następnym roku pobytu dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej. Łączna liczba dzieci objętych ww. wydatkami ponoszonymi przez gminy wynosiła 119. Łączna kwota pozyskana z tego tytułu wyniosła 354.603,95 zł. Ponadto w 2015 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile zgodnie z art. 191 ust. 10 ww. ustawy uzyskało dochód na pokrycie 10% średnich miesięcznych wydatków w pierwszym roku pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej oraz 30% średnich miesięcznych wydatków w drugim roku i 50% średnich miesięcznych wydatków w trzecim i kolejnym roku pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Łączna liczba dzieci objętych ww. wydatkami ponoszonymi przez gminy wynosiła 34. Łączna kwota pozyskana z tego tytułu 526.686,76 zł. PowyŜszy dochód uzyskiwany był od gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej. 18

Łączna kwota dochodu wyniosła 881.290,71 zł z tego: 1. 10% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w pierwszym roku pobytu w rodzinie zastępczej z następujących gmin: - Gmina Piła 31.062,90 zł - Gmina Ujście 2.713,45 zł - Gmina Białośliwie 1.409,92 zł - Gmina Wyrzysk 6.721,21 zł - Gmina Kaczory 4.939,63 zł - Gmina Miasteczko Krajeńskie 1.916,10 zł - Gmina ŁobŜenica 3.767,76 zł - Gmina Wysoka 4.132,16 zł - Gmina Szydłowo 769,32 zł 35 000,00 zł 30 000,00 zł 25 000,00 zł 20 000,00 zł 15 000,00 zł 10 000,00 zł 5 000,00 zł Gm. Piła Gm. Ujście Gm. Białośliwie Gm. Wyrzysk Gm. Kaczory Gm.Miasteczko Krajeńskie Gm. ŁobŜenica Gm. Wysoka Gm. Szydłowo 0,00 zł Ilustracja 8: Struktura wydatków gmin na pokrycie 10% wydatków na opiekę i wychowanie dzieci w pierwszym roku pobytu w rodzinach zastępczych. 19

2. 10% średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w pierwszym roku pobytu dziecka uzyskano z następujących gmin: - Gmina Piła 18.302,07 zł - Gmina Ujście 765,35 zł - Gmina Miasteczko Krajeńskie 9.875,57 zł - Gmina Wysoka 1.980,28 zł 20 000,00 zł 18 000,00 zł 16 000,00 zł 14 000,00 zł 12 000,00 zł 10 000,00 zł 8 000,00 zł 6 000,00 zł Gm. Piła Gm. Ujście Gm. Miasteczko Krajeńskie Gm. Wysoka 4 000,00 zł 2 000,00 zł 0,00 zł Ilustracja 9: Struktura wydatków gmin na pokrycie 10% wydatków na opiekę i wychowanie dzieci w pierwszym roku pobytu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. 20

3. 30% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w drugim roku pobytu dzieci w rodzinach zastępczych uzyskano z następujących gmin: - Gmina Piła 59.275,30 zł - Gmina Ujście 14.408,32 zł - Gmina Białośliwie 2,592,42 zł - Gmina Wyrzysk 30.665,20 zł - Gmina Kaczory 6.253,69 zł - Gmina ŁobŜenica 7.806,93 zł - Gmina Wysoka 12.444,30 zł - Gmina Szydłowo 958,06 zł 60 000,00 zł 50 000,00 zł 40 000,00 zł 30 000,00 zł 20 000,00 zł 10 000,00 zł Gm. Piła Gm. Ujście Gm. Białośliwie Gm. Wyrzysk Gm. Kaczory Gm. ŁobŜenica Gm. Wysoka Gm. Szydłowo 0,00 zł Ilustracja 10: Struktura wydatków gmin na pokrycie 30% wydatków na opiekę i wychowanie dzieci w drugim roku pobytu w rodzinach zastępczych. 21

4. 30% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w drugim roku pobytu dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych uzyskano z następujących gmin: - Gmina Piła 85.181,99 zł - Gmina Ujście 15.225,58 zł - Gmina Wyrzysk 19.748,61 zł - Gmina Miasteczko Krajeńskie 16.953,21 zł - Gmina ŁobŜenica 3.268,08 zł - Gmina Wysoka 9.485,23 zł 90 000,00 zł 80 000,00 zł 70 000,00 zł 60 000,00 zł 50 000,00 zł 40 000,00 zł 30 000,00 zł Gm. Piła Gm. Ujście Gm. Wyrzysk Gm. Miasteczko Krajeńskie Gm. ŁobŜenica Gm. Wysoka 20 000,00 zł 10 000,00 zł 0,00 zł Ilustracja 11: Struktura wydatków gmin na pokrycie 30% wydatków na opiekę i wychowanie dzieci w drugim roku pobytu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.. 22

5. 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w trzecim roku i kaŝdym kolejnym roku pobytu dzieci w rodzinach zastępczych uzyskano z następujących gmin: - Gmina Piła 113.121,70 zł - Gmina Ujście 14.630,00 zł - Gmina Białośliwie 12.597,79 zł - Gmina Wyrzysk 12.524,53 zł - Gmina Kaczory 1.950,00 zł - Gmina ŁobŜenica 6.069,71 zł - Gmina Wysoka 1.873,55 zł 120 000,00 zł 100 000,00 zł 80 000,00 zł 60 000,00 zł 40 000,00 zł Gm. Piła Gm. Ujście Gm. Białośliwie Gm. Wyrzysk Gm. Kaczory Gm. ŁobŜenica Gm. Wysoka 20 000,00 zł 0,00 zł Ilustracja 12: Struktura wydatków gmin na pokrycie 50% wydatków na opiekę i wychowanie dzieci w trzecim i kaŝdym kolejnym roku pobytu w rodzinach zastępczych. 23

6. 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w trzecim roku i kaŝdym kolejnym roku pobytu dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych uzyskano z następujących gmin: - Gmina Piła 273.187,27 zł - Gmina Ujście 29.513,34 zł - Gmina Wyrzysk 30.446,56 zł - Gmina ŁobŜenica 12.753,62 zł 300 000,00 zł 250 000,00 zł 200 000,00 zł 150 000,00 zł 100 000,00 zł Gm. Piła Gm. Ujście Gm. Wyrzysk Gm. ŁobŜenica 50 000,00 zł 0,00 zł Ilustracja 13: Struktura wydatków gmin na pokrycie 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w trzecim i kaŝdym kolejnym roku pobytu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych 24

W roku 2015 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile uzyskało równieŝ dochód z tytułu zwrotu wydatków na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w pieczy zastępczej przez inne powiaty w łącznej kwocie 23.092,79 zł, z czego: a) kwota 18.106,90 zł dotyczyła zwrotu wydatków za pobyt jednego dziecka w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej w Pile w okresie od 26.08.2015r. do 31.12.2015r. (wpływ z powiatu koszalińskiego); b) kwota 4.985,89 zł dotyczyła zwrotu wydatków za pobyt jednego dziecka w zawodowej rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego w okresie od 09.04.2015r. do 11.06.2015r. (wpływ z powiatu kamieńskiego). 25

2 Usamodzielnienia Osoby usamodzielniane z rodzin zastępczych i placówek na bieŝąco uzyskują wsparcie i pomoc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji Ŝyciowych. Pracownicy tutejszego Centrum opracowują wspólnie z wychowankami i opiekunami indywidualny program usamodzielnienia, który wyznacza zadania i cele pomocne w realizacji tego procesu. W 2015 roku sporządzono 11 programów usamodzielnienia dla osób opuszczających rodziny zastępcze oraz 8 programów dla osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze i młodzieŝowe ośrodki wychowawcze. Osobie opuszczającej po osiągnięciu pełnoletności rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo terapeutyczną, w przypadku, gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu, przyznaje się pomoc: pienięŝną na usamodzielnienie, pienięŝną na kontynuowanie nauki, na zagospodarowanie. 2.1 Wychowankowie z rodzin zastępczych W 2015 roku dla 66 usamodzielnianych wychowanków z rodzin zastępczych wypłacono pomoc pienięŝną na kontynuowanie nauki w wysokości 309.029,88 zł. Przyznana została równieŝ pomoc pienięŝna na usamodzielnienie 10 osobom opuszczającym rodziny zastępcze na kwotę 42.864,00 zł. Natomiast 9 osób otrzymało pomoc na zagospodarowanie w wysokości 24.862,00 zł. 26

Pomoc na kontynuowanie nauki Pomoc na zagospodarowanie Pomoc na usamodzielnienie Ilustracja 14: Formy pomocy udzielonej osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze w 2015 roku. 2.2 Wychowankowie z placówek opiekuńczo wychowawczych W 2015 roku dla 25 usamodzielnianych wychowanków z placówek opiekuńczo wychowawczych, udzielono pomocy pienięŝnej na kontynuowanie nauki w wysokości 81.475,60 zł. Przyznano równieŝ pomoc pienięŝną na usamodzielnienie dla 3 osób opuszczających placówki opiekuńczo wychowawcze w wysokości 18.141,00 zł. Natomiast pomocą na zagospodarowanie objęto 4 osoby, którym przyznano pomoc w łącznej wysokości 6.970,50 zł. Pomoc na kontynuowanie nauki Pomoc na zagospodarowanie Pomoc na usamodzielnienie Ilustracja 15: Formy pomocy udzielonej osobom usamodzielnianym opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze w 2015 roku. 27

3 Porozumienia 3.1 Rodziny zastępcze W Powiecie Pilskim na dzień 31 grudnia 2015 roku w rodzinach zastępczych na podstawie postanowień sądów umieszczonych było 17 dzieci z innych powiatów i są to kontynuacje porozumień z lat ubiegłych oraz zawarte nowe porozumienia w 2015 roku: w 2004 roku umieszczono 1 dziecko w 2005 roku umieszczono w 2007 roku umieszczono w 2008 roku umieszczono 4 dzieci (1 porozumienie zakończono w 2015r. z powiatem chodzieskim) 1 dziecko (1 porozumienie zakończono w 2015r. z powiatem koszalińskim) 3 dzieci w 2009 roku umieszczono w 2012 roku umieszczono 4 dzieci (2 porozumienia zakończono w 2015r. z powiatem lubelskim) 3 dzieci w 2013 roku umieszczono w 2014 roku umieszczono w 2015 roku umieszczono 3 dzieci (2 porozumienia zakończono w 2015r. z miastem Wrocław, powiatem sępoleńskim) 1 dziecko (1 porozumienie zakończono w 2015r. z powiatem wałeckim) 4 dzieci W związku z przedmiotowymi porozumieniami naleŝna dotacja dla Powiatu Pilskiego z powiatów: człuchowskiego, czarnkowsko trzcianeckiego, złotowskiego, chodzieskiego, koszalińskiego, wałeckiego, Miasta Siemianowice Śl., lubelskiego, nakielskiego, sępoleńskiego, Miasta Szczecin i Miasta Koszalin w 2015 roku wyniosła 201.423,20 zł. 28

Natomiast do dnia 31 grudnia 2015 roku 39 dzieci pochodzących z Powiatu Pilskiego umieszczonych zostało w rodzinach zastępczych na terenie innych powiatów i są to kontynuacje porozumień zawartych w ubiegłych latach oraz nowo zawarte porozumienia w 2015 roku: w 2004 roku umieszczono 7 dzieci (1 porozumienie zakończono w 2015r. z powiatem złotowskim) w 2005 roku umieszczono 4 dzieci w 2006 roku umieszczono 2 dzieci w 2007 roku umieszczono 2 dzieci w 2008 roku umieszczono 1 dziecko w 2009 roku umieszczono 3 dzieci w 2010 roku umieszczono 2 dzieci w 2012 roku umieszczono 3 dzieci w 2013 roku umieszczono 5 dzieci w 2014 roku umieszczono 10 dzieci (2 porozumienia zakończono w 2015r. z powiatem przysuskim) W 2015 roku umieszczono 3 dzieci W ramach zawartych do dnia 31 grudnia 2015 roku porozumień z innymi powiatami: wałeckim, bydgoskim, Miastem Poznań, wągrowieckim, szamotulskim, złotowskim, chodzieskim, nakielskim, czarnkowsko trzcianeckim, drawskim, piaseczyńskim, świdwińskim, poznańskim, kępińskim, prudnickim, grójeckim, Miastem Bydgoszcz, pleszewskim, Miastem Szczecin, przysuskim, sulęcińskim oraz chojnickim w 2015 roku kwota dotacji dla innych powiatów wyniosła 543.782,53 zł. 29

3.2 Placówki opiekuńczo wychowawcze W Powiecie Pilskim na dzień 31 grudnia 2015r. w placówce opiekuńczo wychowawczej umieszczone było na podstawie postanowienia sądu 1 dziecko z Miasta Wrocław i jest to nowo zawarte porozumienie w 2015r. Łączna kwota dotacji z tego tytułu przysługująca Powiatowi Pilskiemu z Miasta Wrocław w 2015r. wyniosła 47.697,93 zł. Natomiast na dzień 31 grudnia 2015r. na podstawie postanowień sądów umieszczonych jest 34 dzieci w placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie innych powiatów i są to kontynuacje porozumień z lat poprzednich oraz zawarte nowe porozumienia w 2015 roku: w 2006 roku umieszczono 2 dzieci (1 porozumienie zakończono w 2015r. z powiatem chodzieskim) w 2007 roku umieszczono 3 dzieci w 2011 roku umieszczono 2 dzieci w 2012 roku umieszczono 3 dzieci (2 porozumienia zakończono w 2015r. z powiatem rawickim) w 2013 roku umieszczono 16 dzieci (6 porozumień zakończono w 2015r. z powiatem chodzieskim, suwalskim, szamotulskim, sępoleńskim) w 2014 roku umieszczono 7 dzieci (2 porozumienia zakończono w 2015r. z powiatem lublinieckim, olkuskim) w 2015 roku umieszczono 12 dzieci Łączna kwota dotacji dla powiatów: chodzieskiego, złotowskiego, rawickiego, kaliskiego, suwalskiego, lipnowskiego, szamotulskiego, sępoleńskiego, bocheńskiego, myśliborskiego, grudziądzkiego, namysłowskiego, lublinieckiego, olkuskiego, pleszewskiego oraz sanockiego w 2015r. wyniosła 1.526.517,34 zł. 30

Oprócz zawartych porozumień PCPR poniosło takŝe wydatki z tytułu umieszczenia 6 dzieci w placówkach opiekuńczo wychowawczych o charakterze interwencyjnym poza Powiatem Pilskim (5 dzieci w powiecie pleszewskim, 1 dziecko w Mieście Bydgoszcz). Na dzień 31.12.2015r. poza Powiatem Pilskim w placówkach opiekuńczo-wychowawczych o charakterze interwencyjnym nie przebywa Ŝadne dziecko, gdyŝ: 1 dziecko umieszczone w interwencyjnej placówce opiekuńczo-wychowawczej znajdującej się na terenie powiatu pleszewskiego w dniu 27.07.2015r. powróciło do ojca; 4 dzieci umieszczonych w interwencyjnej placówce opiekuńczo-wychowawczej znajdującej się na terenie powiatu pleszewskiego przeniesiono na miejsca socjalizacyjne (w związku z tym zawarto stosowne porozumienie pomiędzy powiatami); 1 dziecko umieszczone w interwencyjnej placówce opiekuńczo-wychowawczej znajdującej się na terenie Miasta Bydgoszcz przebywało w pieczy zastępczej tylko 1 dzień 14.09.2015r. Ogólna kwota wydatków w 2015 roku wyniosła 138.446,84 zł. 31

4 Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile realizuje zadania z zakresu rehabilitacji społecznej zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zadania te są realizowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i obejmują następujące kierunki działań: dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, barier technicznych i w komunikowaniu się, dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, dofinansowanie usług tłumacza języka migowego, dofinansowanie kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile w 2015r. na realizację powyŝszych zadań otrzymało kwotę 3.688.938,- zł z czego: 291.021,- zł dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, 464.192,- zł dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, 64.287,- zł dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, 21.178,- zł dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji, turystyki osób niepełnosprawnych, 2.848.260,- zł dofinansowanie kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej. 32

turnusy rehabilitacyjne 3 000 000,00 zł 2 500 000,00 zł sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne 2 000 000,00 zł 1 500 000,00 zł 1 000 000,00 zł 500 000,00 zł 0,00 zł likwidacja barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się sport, kultura, rekreacja i turystyka osób niepełnosprawnych koszty warsztatów terapii zajęciowej Ilustracja 16: Zestawienie środków na realizacje zadań z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. Dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych. Turnusy rehabilitacyjne są aktywną formą rehabilitacji z elementami wypoczynku, mającą na celu poprawę sprawności, wyrobienia zaradności, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych. Turnusy rehabilitacyjne odbywają się w zorganizowanej grupie i trwają 14 dni. Dofinansowanie PFRON do turnusu zawiera się w granicach 20-30% (zaleŝnie od stopnia niepełnosprawności) przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Wysokość dofinansowania zaleŝy od stopnia niepełnosprawności. Dofinansowanie to odbywa się na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych. Osoba niepełnosprawna sama wyszukuje dla siebie odpowiedni turnus rehabilitacyjny. NaleŜy pamiętać, Ŝe musi on być zgodny z zaleceniami i przeciwwskazaniami lekarza jak równieŝ musi być organizowany przez ośrodek mający odpowiednie uprawnienia. 33

Wysokość środków przyznanych w 2015r. na dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych oraz ich wydatkowanie przedstawia poniŝsza tabela: Ilość Liczba Kwota Limit % złoŝonych wypłaconych wypłaconych środków wykorzystania wniosków dofinansowań dofinansowań środków Ogółem 245 195 291.021 291.021 100% w tym : dorośli 186 144 192.065 dzieci 59 51 98.956 Wysokość otrzymanych środków oraz ilość złoŝonych wniosków pozwoliły w 2015r. na przyznanie dofinansowania dzieciom i młodzieŝy niepełnosprawnej oraz osobom posiadającym znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Z powodu niewystarczającej ilości środków w 2015r. o dofinansowanie mogły ubiegać się osoby, które nie otrzymały dofinansowania w poprzednim roku oraz dzieci i młodzieŝ ucząca się, do 24 roku Ŝycia. Pomimo przyjęcia powyŝszych zasad, środków PFRON wystarczyło do września 2015r. Dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. W 2015r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile dofinansowywało ze środków PFRON zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny. Dofinansowanie do zakupu przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych odbywa się na podstawie przedłoŝonych faktur. MoŜliwe jest dofinansowanie tylko tych przedmiotów, które w części są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość dofinansowania moŝe wynosić do 150% przyznanej refundacji przez NFZ. 34

Wysokość środków przeznaczonych na ten cel oraz ich wykorzystanie przedstawia poniŝsza tabela: Ilość Liczba Kwota Limit % złoŝonych wypłaconych wypłaconych środków wykorzystania wniosków dofinansowań dofinansowań środków Ogółem 618 558 464.192 464.192 100% w tym : dorośli 538 477 370.130 dzieci 81 81 94.062 Ze względu na zbyt małą ilość środków wysokość dofinansowania wynosiła 100% refundacji przyznanej przez NFZ. Pomimo obniŝenia dofinansowania 60 wnioskodawców nie otrzymało dofinansowania. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych. O przyznanie dofinansowania do sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych mogą ubiegać się organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych. Wysokość dofinansowania moŝe wynosić do 60% kosztów zadania. W roku 2015 5 organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych złoŝyło 7 wniosków o dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych. Dofinansowanie przyznano wszystkim wnioskodawcom w wysokości: 1). Towarzystwo Przyjaciół Dzieci z Piły: 2.000,- 2). Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Koło Przyjaciół Dzieci z Cukrzycą 4.720,- 3) Polski Związek Niewidomych: 4.566,- 4) Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów: 5.000,- 5) Towarzystwo Pomocy Chorym im. Sługi BoŜej St. Leszczyńskiej: 4.892,- Ze względu na zbyt małą ilość środków wysokość dofinansowania w 2015r. do powyŝszego zadania wynosiła do 40% poniesionych kosztów. 35

Dofinansowanie kosztów likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość dofinansowania moŝe wynieść do 90% poniesionych kosztów. Z powodu zbyt małej ilości środków przyjęto, Ŝe w 2015r. wysokość dofinansowania będzie wynosić 50% poniesionych kosztów nie więcej jednak niŝ 8.000,- dla jednego wnioskodawcy. PoniŜsza tabela przedstawia wysokość środków oraz ich wykorzystanie w 2015r. Ilość złoŝonych Liczba wypłaconych Kwota wypłaconych Limit środków % wykorzystani wniosków dofinansowań dofinansowań a środków Ogółem w tym: dorośli dzieci 40 38 2 24 23 1 64.287 57.025 7.262 64.287 100% Dofinansowania przedstawione w tabeli były przeznaczone na likwidację: 4 barier architektonicznych - 25.551,- 14 barier w komunikowaniu się - 24.195,- 6 barier technicznych - 14.541,- Stwarzanie moŝliwości uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej Warsztaty Terapii Zajęciowej są przeznaczone dla osób niepełnosprawnych, które zostały zakwalifikowane w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności do rehabilitacji w formie terapii zajęciowej w warsztatach. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie warsztatów terapii zajęciowej szczegółowo określa zadania, jakie ma realizować ta instytucja. Są to zadania w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej, zmierzające do ogólnego rozwoju i poprawy sprawności, niezbędnych do prowadzenia przez osobę niepełnosprawną niezaleŝnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia na miarę jej moŝliwości. 36

Na terenie Powiatu Pilskiego funkcjonuje 6 Warsztatów Terapii Zajęciowej, które w 90% dofinansowane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a w 10% ze środków budŝetu Powiatu Pilskiego: I. Warsztat Terapii Zajęciowej prowadzony przez Caritas przy Parafii św. Stanisława Kostki w Pile, który obejmuje rehabilitacją 25 uczestników. Terapia odbywa się w 5 pracowniach. W 2015r. WTZ otrzymał na funkcjonowanie 427.667 zł, z czego 42.767 zł pochodziło ze środków budŝetu Powiatu Pilskiego. II. Warsztat Terapii Zajęciowej prowadzony przez Dom Pomocy Społecznej w Rzadkowie, w którym rehabilitacją objętych jest 35 uczestników. Zajęcia prowadzone są w 7 pracowniach. W 2015r. WTZ otrzymał na funkcjonowanie 598.733 zł, z czego 59.873 zł pochodziło ze środków budŝetu Powiatu Pilskiego. III. Warsztat Terapii Zajęciowej prowadzony przez Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym w Pile. Z terapii korzysta 40 osób w 8 pracowniach. W 2015r. warsztat otrzymał na funkcjonowanie 684.267 zł, z czego 68.427 zł pochodziło z budŝetu Powiatu Pilskiego. IV. Warsztat Terapii Zajęciowej w Liszkowie prowadzony przez Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ŁobŜenicy, liczący 30 uczestników. Terapia odbywa się w 6 pracowniach. W 2015r. warsztat otrzymał 513.200 zł na funkcjonowanie, z czego 51.320 zł pochodziło z budŝetu Powiatu Pilskiego. V. Warsztat Terapii Zajęciowej przy parafii św. Mikołaja w Ujściu. Z rehabilitacji korzysta 30 uczestników. Zajęcia odbywają się w 6 pracowniach. Na funkcjonowanie WTZ otrzymał w 2015 r. kwotę 513.200 zł, z czego 51.320 zł przekazał Powiat Pilski. VI. Warsztat Terapii Zajęciowej w LeŜenicy prowadzony przez Centrum Charytatywno- Opiekuńcze Caritas pw. Matki BoŜej z Lourdes w Pile obejmuje terapią 25 uczestników. Zajęcia prowadzone są w 5 pracowniach. W 2015r. warsztat otrzymał 427.667 zł. na funkcjonowanie, z czego 42.767 zł. pochodziło z budŝetu Powiatu Pilskiego. Ogółem Powiat Pilski w 2015r. przekazał ze swojego budŝetu na dofinansowanie funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej kwotę 316.474 zł. 37

5 Szkolenia W 2015 roku pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile wzięli udział w następujących szkoleniach: Szkolenie dotyczące funkcjonalności i obsługi programu sprawozdawczego BeSTi@. Stop FAS profilaktyka i wsparcie. ZagroŜenia łatwość wchodzenia w uzaleŝnienia dzieci przyjętych do rodziny zastępczej. Wieloaspektowa analiza przemocy jako zjawiska społecznego z elementami przemocy seksualnej rozpoznawanie i interwencja. Problem uŝywania, naduŝywania i uzaleŝnienia od substancji psychoaktywnych. Podejście praktyczne profilaktyka, terapia, leczenie. Diagnozowanie i opiniowanie w pracy podmiotów pieczy zastępczej. Dopalacze i inne substancje psychoaktywne rozpoznawanie problemu i metody działania. Odebranie dziecka z rodziny w związku z przemocą w rodzinie. Praktyczne aspekty pracy koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. 38

IV Jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej Powiatu Pilskiego 1 Domy Pomocy Społecznej Do zadań własnych Powiatu z zakresu pomocy społecznej naleŝy m.in. prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób. Domy pomocy społecznej funkcjonujące na terenie Powiatu Pilskiego zapewniały całodobową opiekę oraz zaspakajały potrzeby na poziomie obowiązującego standardu. Zakres usług świadczonych w domu pomocy społecznej ustalony jest na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004. o pomocy społecznej, rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej oraz statutów i regulaminów organizacyjnych. Celem działania kaŝdego Domu jest zapewnienie mieszkańcom warunków do bezpiecznego i godnego Ŝycia, intymności, niezaleŝności oraz rozwoju osobowości, a takŝe w miarę ich moŝliwości samodzielności. KaŜdy Dom świadczy usługi w zakresie miejsca zamieszkania, wyŝywienia, odzieŝy i obuwia, wsparcia w podstawowych czynnościach Ŝyciowych, załatwianiu spraw osobistych, aktywizowania poprzez zajęcia terapeutyczne, stymulowania i nawiązywania kontaktu z rodziną i społecznością lokalną, zaspokajania potrzeb kulturalnych i religijnych. Instruktorzy terapii zajęciowej, opiekunowie stymulują rozwój i aktywizują osoby przebywające w Domu wykorzystując w tym celu róŝnorodne metody i narzędzia terapii. Aktywnie włączają i wzmacniają profesjonalne działania w zakresie realizacji indywidualnego planu wsparcia. Zgodnie z obowiązującym prawem w kaŝdym Domu działa Zespół Terapeutyczno-Opiekuńczy (ZTO). Podstawowymi zadaniami ZTO jest opracowywanie indywidualnych planów wsparcia dla kaŝdego mieszkańca. Plan zawiera wytyczne i ukierunkowany jest na skoordynowanie działań współpracy z mieszkańcem na róŝnych płaszczyznach jego aktywności z uwzględnieniem aktualnych indywidualnych potrzeb, stanu psychofizycznego, moŝliwości i zainteresowań oraz faktów z przeszłości. Zawarte w planie cele krótko i długoterminowe mają charakter progresywny, a ich realizacja ma słuŝyć wzrostowi samodzielności i samorealizacji mieszkańców. Proces ten jest monitorowany i podlega cyklicznej ewaluacji. Na terenie Powiatu Pilskiego w 2015r. funkcjonowało 5 domów pomocy społecznej. Dysponowały one łącznie 416 miejscami. 39