Skwierzyna, 24 marca 2014 r.

służących zaopatrzeniu ludności w wodę do spożycia Skwierzyna, 24 marca 2014 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze jest częścią rządowej administracji zespolonej Wojewody Lubuskiego na obszarze województwa lubuskiego. WIOŚ działa na podstawie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, podlegając nadzorowi Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Siedziba główna Inspektoratu znajduję się w Zielonej Górze. Część północną województwa obsługuje Delegatura WIOŚ w Gorzowie Wielkopolskim. W ramach Inspektoratu działa laboratorium z dwiema pracowniami: w Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim. Laboratorium WIOŚ w Zielonej Górze posiada certyfikat akredytacji wydane przez Polskie Centrum Akredytacji, czym potwierdza wdrożony system zarządzania jakością. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska realizuje na poziomie województwa lubuskiego zadania Państwowego Monitoringu Środowiska, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, stanowiący system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji ośrodowisku.

Zróżnicowanie przestrzenne korzystających w 2011 r. z instalacji kanalizacyjnej w gminach woj. lubuskiego (źródło: GUS) Ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych będące w ewidencji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska 267, w tym: ujęcia miejskie 29, ujęcia wiejskie 238. Zróżnicowanie przestrzenne korzystających w 2011 r. z instalacji wodociągowej w gminach woj. lubuskiego (źródło: GUS) Odsetek ogółu ludności korzystającej z instalacji w latach 2002-2011 w woj. lubuskim (źródło: GUS)

Liczba ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków w 2011 roku - 68% ogółu ludności województwa. Występują duże dysproporcje wskaźnika między miastami (90,4%) i wsiami (29,3%). Dysproporcje pomiędzy powiatami: obok powiatów oczyszczających ścieki, prawie w 100%, istnieją również takie, gdzie nie odprowadza ścieków do oczyszczalni 50% ludności. W ostatnim czasie obserwuje się budowę nowych oczyszczalni ścieków, modernizację już istniejących oraz budowa zbiorczych systemów kanalizacyjnych obejmujących swym zasięgiem coraz więcej obszarów wiejskich. 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 [%] 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 LUBUSKIE-ogółem LUBUSKIE-miasta LUBUSKIE-wieś POLSKA-ogółem Odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków w 2011 r. wobec ogólnej liczby ludności (źródło: GUS) Odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków w latach 2002-2011 w odniesieniu do ogółu liczby ludności (źródło: GUS)

Oczyszczalnie ścieków będące w ewidencji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (stan na koniec 2013 r.) 122, w tym: oczyszczalnie ścieków bytowych i komunalnych 103, oczyszczalnie zakładowe 19. Odsetek ścieków przemysłowych i komunalnych oczyszczanych w 2011 r. w relacji do ścieków wymagających oczyszczenia (źródło: GUS) Odsetek ścieków przemysłowych i komunalnych oczyszczanych w latach 2002-2011 w relacji do ścieków wymagających oczyszczania w woj. lubuskim (źródło: GUS)

Ilość komunalnych oczyszczalni ścieków w latach 1995-2009 w woj. lubuskim (źródło: GUS) Oczyszczalnie ścieków bytowych i komunalnych (dane WIOŚ). Podział ze względu na obciążenie wyrażone w RLM: poniżej 2000 RLM 42, 2000<RLM<9999 28, 10000<RLM<14999 14, 15000<RLM<99999 17, 100000 i powyżej 2. Oczyszczalnia ścieków w Nowej Soli

Odsetek ścieków komunalnych oczyszczanych w ciągu roku biologicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów w latach 2003-2011 w stosunku do ilości ścieków ogółem w woj. lubuskim (źródło: GUS) Odsetek ścieków komunalnych oczyszczanych w 2011 r. biologicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów, wobec ilości ścieków ogółem (źródło: GUS)

Wody podziemne Wody większości badanych punktów charakteryzowały się zadowalającą jakością (III klasa). Monitoring wód podziemnych prowadzony w roku 2012 przez Państwowy Instytut Geologiczny

Schemat klasyfikacji stanu ekologicznego Wody powierzchniowe Schemat oceny stanu JCW El. biolog. osiągnęły bardzo dobry stan ekologiczny (I klasa SE) TAK Wskaźniki fiz.chem. oraz specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne osiągnęły I klasę SE TAK Warunki hydromorfologiczne osiągnęły bardzo dobry stan ekologiczny (I klasa SE) TAK Bardzo dobry stan ekologiczny NIE Elementy biologiczne osiągnęły dobry stan ekologiczny (II klasa SE) NIE TAK NIE Wskaźniki fizykochemiczne oraz specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne osiągnęły II klasę SE NIE TAK NIE Dobry stan ekologiczny Wymogi dla dobrego stanu JCWP występującej na obszarze chronionym El. biol. osiągnęły stan ekologiczny poniżej dobrego TAK umiarkowany stan ekologiczny (III klasa SE) TAK Umiarkowany stan ekologiczny NIE słaby stan ekologiczny (IV klasa SE) TAK Słaby stan ekologiczny NIE zły stan ekologiczny (V klasa SE) TAK Zły stan ekologiczny

Elementy biologiczne makrofity ichtiofauna fitoplankton pobór makrobezkręgowców fitobentos

Stan wód jezior w województwie lubuskim badanych w latach 2010-2012 z uwzględnieniem jcw niemonitorowanych W latach 2010-2012 roku przebadanych zostało 56 jezior. Stan ekologiczny większości jezior - dobry. Stan większości jednolitych części wód jezior - zły. Jezioro Łagowskie Stan ekologiczny jednolitych części wód jezior Stan chemiczny jednolitych części wód jezior Stan ogólny jednolitych części wód jezior

Stan wód jezior w województwie lubuskim badanych w latach 2010-2012 z uwzględnieniem jcw niemonitorowanych Stan chemiczny jednolitych części wód jezior Stan ekologiczny jednolitych części wód jezior Najczęściej przekroczenia granicznych wartości określonych dla II klasy jakości wód powierzchniowych występowały w przypadku fitoplanktonu, makrofitów oraz przeźroczystości. Zły stan chemiczny związany jest z przekroczeniami substancji należących do grupy WWA. Stan ogólny jednolitych części wód jezior

Jeziora reperowe Średnie roczne wartości stężenia chlorofilu a w latach 2007-2012 Średnie roczne wartości stężenia azotu ogólnego w latach 2007-2012 Średnie roczne wartości stężenia fosforu ogólnego w latach 2007-2012 Średnie roczne wartości widzialności krążka Secchi ego w latach 2007-2012

Stan wód rzek w województwie lubuskim badanych w latach 2010-2012 z uwzględnieniem jcw niemonitorowanych Stan chemiczny jednolitych części wód rzek Stan i potencjał ekologiczny jednolitych części wód rzek Stan ogólny jednolitych części wód rzek

Stan wód rzek w województwie lubuskim badanych w latach 2010-2012 z uwzględnieniem jcw niemonitorowanych Przebadano: 104 jednolite części wód rzecznych Stan ekologiczny większości rzek był umiarkowany. Stan większości przebadanych jednolitych części wód rzek - zły. Najczęściej przekroczenia granicznych wartości określonych dla II klasy jakości wód powierzchniowych występowały w przypadku makrobezkręgowców, ogólnego węgla organicznego oraz w przypadku substancji biogennych. Zły stan chemiczny związany jest z przekroczeniami substancji należących do grupy WWA.. Stan ekologiczny jednolitych części wód rzek Stan chemiczny jednolitych części wód rzek Potencjał ekologiczny jednolitych części wód rzek Stan ogólny jednolitych części wód rzek

5,00 Średnioroczne stężenie BZT 5 4,50 4,00 [mg O2/l] 3,50 3,00 2,50 2,00 2004 2005 2006 2007 2008 1,50 2009 Rzeka Odra 1,00 0,50 0,00 rz. Barycz - rz. Bóbr - ujście do Odry ujście do Odry (m. Stary Radus zec) rz. Nysa Łużycka - pon. Gubina rz. Odra - m. Kostrzyn rz. Warta - ujście do Odry (m. Kostrzyn) rz. Noteć - ujście do Warty (m. Santok) 2010 2011 2012 20 18 Średnioroczne stężenie ogólnego węgla organicznego Średnioroczne wartości BZT 5 w rzekach w latach 2004-2012 [mg C/l] 16 14 12 10 8 2004 2005 2006 2007 Zmienność stężeń w wodach większych rzek w latach 2004-2012: - BZT 5 - od 2,03 do 4,4 mg O 2 /l, - ogólny węgiel organiczny - od 3,68 do 18,49 mg C/l. 6 2008 4 2009 2 0 rz. Barycz - ujście do Odry rz. Bóbr - ujście do Odry (m. Stary Raduszec) rz. Nysa Łużycka - pon. Gubina rz. Odra - m. Kostrzyn rz. Warta - ujście do Odry (m. K ostrzyn) rz. Noteć - ujście do Warty (m. Santok) 2010 2011 2012 Średnioroczne stężenie ogólnego węgla organicznego w rzekach w latach 2004-2012

0,6 Średnioroczne stężenie fosforu ogólnego [mg P/l] 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 rz. Barycz - rz. Bóbr - rz. Nysa rz. Odra - m. rz. Warta - rz. Noteć - ujście do Odry ujście do Odry Łużycka - pon. Kostrzyn ujście do Odry ujście do (m. Stary Gubina (m. Kostrzyn) Warty (m. Raduszec) Santok) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 rozlewiska Warty Średnioroczne stężenie azotu ogólnego 6 Średnioroczne stężenie fosforu ogólnego w rzekach w latach 2004-2012 5 Zmienność stężeń w wodach większych rzek w latach 2004-2012: - azot ogólny - od 1,16 do 5,584 mg N/l, - fosfor ogólny - od 0,098 do 0,56 mg P/l. Dla większości badanych rzek obserwuje się systematyczną poprawę badanych wskaźników [mg N/l] 4 3 2 1 0 rz. Barycz - ujście do Odry rz. Bóbr - ujście do Odry (m. Stary Raduszec) rz. Nysa Łużycka - pon. Gubina rz. Odra - m. Kostrzyn rz. Warta - ujście do Odry (m. Kostrzyn) rz. Noteć - ujście do Warty (m. Santok) Średnioroczne stężenie azotu ogólnego w rzekach w latach 2004-2012 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Zlewnia Obrzycy - ujęcie wody powierzchniowej Sadowa Obrzyca ujście do odry (teren CUW Sadowa ) Prawy dopływ Odry o długości 65,9 km i powierzchni zlewni 1804,9 km². Wpływa do Odry powyżej Cigacic. Płynie przez Pojezierze Sławskie i Kotlinę Kargowską w woj. wielkopolskim i lubuskim. Wypływa z północnego krańca Jeziora Sławskiego. Na 24,4 km biegu Obrzycy odchodzi od niej Kanał Dźwiński, łączący się z Obrzańskim Kanałem Północnym.

Ocena rzek badanych w latach 2010-2012 w zlewni Obrzycy ujęcia wody powierzchniowej Sadowa Nazwa ocenianej jcw Obrzyca do Ciekącej z jez. Sławskim, Tarnowskim Dużym Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego Klasa elementów biologicznych Klasa elementów hydromorfologicznych Klasa elementów fizykochemicznych (grupa 3.1-3.5) Klasa elementów fizykochemicznych - specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (3.6) STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Obrzyca - powyżej ujścia Ciekącej (m. Konotop) I I II DOBRY T Ocena spełnienia wymagań dla obszarów chronionych ŁĄCZNIE STAN Obrzyca do Ciekącej z jez. Sławskim, Tarnowskim Dużym Gniła Obra do wypływu z jez. Wojnowskiego Zach. z jez. Wojnowskim Wsch. i jez. Różańskim Czernica - dopływ jez. Sławskiego A-21 (m. Sława) I II I N ZŁY Gniła Obra - odpływ jez. Wojnowskiego Zachodniego O-31 I I II DOBRY T Kanał Obrzycki Kanał Obrzycki - ujście do Obrzycy (m. Ostrzyce) II I I I DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO N ZŁY Obrzyca od Ciekącej do ujścia z jez. Rudno Obrzyca - ujście do Odry (teren CUW "Sadowa") III I II II UMIARKOWANY PSD_sr N ZŁY Obrzański Kanał Południowy Obrzański Kanał Południowy - Rudno V II II II ZŁY PSD N ZŁY Młynówka Kaszczorska z jez. Wieleńskim, Białym-Miałkim, Lgińsko Młynówka Kaszczorska - Łysa Góra IV I PSD II SŁABY PSD N ZŁY Kanał Przemęcki Kanał Przemęcki - Przemęt V I PSD ZŁY N ZŁY Samica Samica Leszczyńska - Karśnice III II II UMIARKOWANY N ZŁY

Ujęcie wody powierzchniowej Sadowa Rok badań Nazwa jednolitej części wód Nazwa punktu pomiarowokontrolnego Kategoria fizykochemii Kategoria bakteriologii Ocena spełnienia wymagań (TAK/NIE) Wskaźniki decydujące o ocenie Obrzyca powyżej ujścia Ciekącej (m. Konotop) 2010 Obrzyca od Ciekącej do ujścia z jez. Rudno Obrzyca ujście do Odry (teren CUW Sadowa ) poza A2 A2 NIE 2011 poza A2 A2 NIE 2012 poza A2 A2 NIE OWO, nasycenie tlenem, ChZT-Cr, azot Kjeldahla, fosforany, mangan OWO, nasycenie tlenem, azot Kjeldahla, mangan BZT 5, OWO, nasycenie tlenem, mangan

Ujęcie wody powierzchniowej Sadowa

Ujęcie wody powierzchniowej Sadowa A3 90% A2 90% A1 90%

Ujęcie wody powierzchniowej Sadowa Kanał Obrzycki ujście do Obrzycy (m. Ostrzyce)

Ujęcie wody powierzchniowej Sadowa Gniła Obra odpływ z j. Wojnowskiego Zach.

Najważniejsze problemy to: konieczność kompleksowego rozwiązania gospodarki wodno-ściekowej, szczególnie na terenach wiejskich, zanieczyszczenia napływające z obszarów sąsiednich: Dolny Śląsk, Wielkopolska, Niemcy, odprowadzanie do wód ścieków komunalnych i przemysłowych, niewłaściwe użytkowanie urządzeń wodnych, konserwacja rowów, kanałów, niewłaściwe prowadzenie upraw, nawożenia i hodowli zwierząt, rolnicze wykorzystanie osadów, nawożenie organiczne z wielkoprzemysłowych ferm, nieprzestrzeganie warunków zawartych w pozwoleniach wodnoprawnych. Kary wymierzone w latach 2011 2013 za naruszenie warunków wydanych pozwoleń wodnoprawnych na wprowadzanie oczyszczonych ścieków do wód lub do ziemi: 2011 33 na kwotę 1 494 450, 77 zł 2012 55 na kwotę 4 607 133, 14 zł 2013 23 na kwotę 891 967, 35 zł Kary wymierzone w latach 2011 2013 za naruszenie warunków poboru wody powierzchniowej i podziemnej (przekroczenie ilości ustalonej w pozwoleniu wodnoprawnym): 2011 0 2012 3 na kwotę 29 409, 70 zł 2013 1 na kwotę 4 533, 40 zł Kanał Obrzycki ujście do Obrzycy (m. Ostrzyce)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!