STANDARD WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zawód: technik mechatronik Symbol cyfrowy: 311 [50] W szkole kształccej w zawodzie technik mechatronik powinny si znajdowa nastpujce pomieszczenia dydaktyczne: I. Pracownia elektrotechniki i elektroniki. II. Pracownia automatyzacji procesów. III. Pracownia komputerowego wspomagania projektowania. IV. Pracownia wytwarzania elementów konstrukcyjnych. I. Pracownia elektrotechniki i elektroniki Pracownia powinna składa si z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowego. Pomieszczenia powinny spełnia wymagania w zakresie ogólnych przepisów bezpieczestwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych, zawarte w aktualnych aktach prawnych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: - stół nauczyciela, - stoliki uczniowskie z krzesłami, - tablica szkolna, - rzutnik foliogramów i ekran, - sprzt do prezentacji multimedialnych, - plansze, foliogramy, filmy dydaktyczne oraz prezentacje komputerowe, - stanowiska komputerowe z pakietem biurowym, oprogramowaniem specjalistycznym i dostpem do Internetu (minimum 2), - eksponaty elementów, podzespołów i układów elektrycznych i elektronicznych, - dokumentacje techniczne, normy, katalogi elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: - stanowiska do badania układów elektrycznych i elektronicznych. 3. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: - obiekt budowlany przeznaczony do zaj dydaktycznych, spełniajcy wymagania w zakresie Prawa Budowlanego; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si stanowisko: - wysoko pomieszcze min. 3 m, - podłogi łatwo zmywalne, wykonane z materiałów antypolizgowych, - owietlenie naturalne i sztuczne zgodnie z obowizujcymi normami; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: - 5m 2 ; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - zasilanie elektryczne: jednofazowe 230V AC, trójfazowe 400V AC z właciwymi rodkami ochrony przeciwporaeniowej zgodnie z obowizujcymi normami, 1
- owietlenie, wentylacja, ogrzewanie pomieszcze zgodnie z obowizujcymi normami. 4. Opis wyposaenia stanowisk 4.1. Stanowisko do badania układów elektrycznych i elektronicznych - sprzt lutowniczy, - narzdzia podstawowe i specjalistyczne stosowane do montau układów elektrycznych i elektronicznych, - lupa z owietlaczem, - zestawy elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych, - czujniki: siły, cinienia, przepływu, temperatury, odległoci, połoenia, wilgotnoci, - silniki elektryczne: prdu przemiennego, prdu stałego i krokowe; - zasilacze, - generatory, - multimetry wielofunkcyjne, - oscyloskopy, - przyrzdy pomiarowe, - aparatura zabezpieczajca i sygnalizacyjna; - stanowiskowe zestawy do demonstracji działania układów elektrycznych i elektronicznych, - modele silników elektrycznych; - przewody łczeniowe, - elementy złczne, - tamy elektroizolacyjne, - płytki drukowane do montau, - cyna lutownicza, - kalafonia, - spirytus skaony; - oprogramowania narzdziowe do projektowania układów elektrycznych i elektronicznych, - oprogramowanie do opracowywania wyników pomiarów, - katalogi elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych, - dokumentacje techniczne wybranych urzdze elektrycznych i elektronicznych; 2
II. Pracownia automatyzacji procesów Pracownia powinna si składa z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowego. Pomieszczenia powinny spełnia wymagania w zakresie ogólnych przepisów bezpieczestwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych, zawarte w aktualnych aktach prawnych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: - stół nauczyciela, - stoliki uczniowskie z krzesłami, - tablica szkolna, - rzutnik foliogramów i ekran, - sprzt do prezentacji multimedialnych, - plansze, foliogramy, filmy dydaktyczne oraz prezentacje komputerowe, - komputer z pakietem biurowym, oprogramowaniem specjalistycznym i dostpem do Internetu, - zestawy elementów i układów pneumatycznych i hydraulicznych, - zestawy do demonstracji działania podstawowych układów pneumatycznych i hydraulicznych, - stanowiska prezentacyjne funkcjonowania wybranych urzdze mechatronicznych, - dokumentacje techniczne, normy, katalogi elementów pneumatycznych i hydraulicznych, katalogi czci maszyn. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla pracowni: - stanowiska projektowania i konstruowania układów pneumatycznych, - stanowiska projektowania i konstruowania układów hydraulicznych, - stanowisko projektowania i konstruowania urzdze i systemów mechatronicznych, - stanowisko uruchamiania i obsługi urzdze i systemów mechatronicznych, - stanowisko programowania i obsługi robota. 3. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: - obiekt budowlany przeznaczony do zaj dydaktycznych, spełniajcy wymagania w zakresie Prawa Budowlanego; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si stanowisko: - wysoko pomieszcze min. 3 m, - owietlenie naturalne i sztuczne zgodnie z obowizujcymi normami; - podłogi łatwo zmywalne, wykonane z materiałów antypolizgowych; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: - 5m 2 ; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - zasilanie elektryczne: jednofazowe 230V AC, trójfazowe 400V AC z właciwymi rodkami ochrony przeciwporaeniowej zgodnie z obowizujcymi normami, - zasilanie spronym powietrzem ze sprarki lub sieci (cinienie maks. 10 bar, wydajno 20 l/min przy cinieniu 6 bar), - instalacja zimnej i ciepłej wody, - owietlenie, wentylacja, ogrzewanie pomieszcze zgodnie z obowizujcymi normami. 4. Opis wyposaenia stanowisk 4.1. Stanowisko do projektowania i konstruowania układów pneumatycznych - elementy pneumatyczne i elektropneumatyczne: zawory, siłowniki, silniki, - narzdzia monterskie podstawowe i specjalistyczne; 3
- mierniki cinienia, - mierniki przepływu, - czujniki połoenia: magnetyczne, optyczne, indukcyjne, pojemnociowe; - stanowiskowe zestawy do demonstracji działania podstawowych układów pneumatycznych i elektropneumatycznych; - przewody pneumatyczne, - przewody elektryczne; - oprogramowanie do projektowania układów pneumatycznych oraz prezentacji ich działania, - oprogramowanie do opracowywania wyników pomiarów, - katalogi elementów pneumatycznych, - dokumentacje wybranych układów i urzdze pneumatycznych; 4.2. Stanowisko do projektowania i konstruowania układów hydraulicznych - elementy hydrauliczne i elektrohydrauliczne, - narzdzia monterskie podstawowe i specjalistyczne; - mierniki cinienia, - mierniki przepływu, - czujniki połoenia: magnetyczne, optyczne, indukcyjne, pojemnociowe; - stanowiskowe zestawy do demonstracji działania podstawowych układów hydraulicznych i elektrohydraulicznych; - oleje hydrauliczne, - przewody hydrauliczne; - oprogramowanie do projektowania układów hydraulicznych oraz prezentacji ich funkcjonowania, - oprogramowanie do opracowywania wyników pomiarów, 4
- katalogi elementów hydraulicznych, - dokumentacje wybranych układów i urzdze hydraulicznych; 4.3. Stanowisko do projektowania i konstruowania urzdze i systemów mechatronicznych - elektronarzdzia, - zestawy narzdzi monterskich podstawowych i specjalistycznych, - sprzt lutowniczy, - silniki elektryczne: prdu przemiennego, prdu stałego, silniki krokowe, - regulatory przemysłowe, - sterowniki programowalne PLC z programatorami, - falowniki, - elementy i urzdzenia sterujce, - czujniki i przetworniki, - podzespoły elektryczne i elektroniczne, - elementy złczne elektryczne, - elementy pneumatyczne i hydrauliczne, - elementy złczne pneumatyczne i hydrauliczne; - przyrzdy do pomiaru długoci, suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - przyrzdy do identyfikacji i pomiarów gwintów i kół zbatych, - przyrzdy do kontroli powierzchni, - zasilacze, - multimetry wielofunkcyjne; - modele i przekroje wybranych urzdze mechatronicznych; - elementy złczne mechaniczne, - przewody elektryczne, - elementy łczeniowe elektryczne, - tamy elektroizolacyjne, - przewody pneumatyczne i hydrauliczne, - kleje konstrukcyjne, - płyny i smary stosowane w eksploatacji maszyn i urzdze mechatronicznych, - waciki, ciereczki; - oprogramowanie do opracowywania projektów systemów mechatronicznych, - oprogramowanie do opracowywania programów sterowników PLC i wizualizacji procesów sterowania, 5
- katalogi materiałów i czci maszyn, - katalogi elementów, podzespołów i układów urzdze mechatronicznych, - dokumentacje techniczne wybranych urzdze mechatronicznych; 4.4. Stanowisko do uruchamiania i obsługi urzdze i systemów mechatronicznych - elektronarzdzia, - zestawy narzdzi monterskich podstawowych i specjalistycznych, - sprzt lutowniczy, - silniki elektryczne: prdu przemiennego, prdu stałego, silniki krokowe, - regulatory przemysłowe, - sterowniki programowalne PLC z programatorami, - elementy i urzdzenia sterujce, - czujniki i przetworniki, - podzespoły elektryczne i elektroniczne, - elementy złczne elektryczne, - elementy pneumatyczne i hydrauliczne, - elementy złczne pneumatyczne i hydrauliczne; - przyrzdy do pomiaru długoci: suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - przyrzdy do pomiarów błdów kształtu, - przyrzdy do identyfikacji i pomiarów gwintów i kół zbatych, - przyrzdy do kontroli powierzchni, - czujniki: cinienia, przepływu, temperatury, poziomu, połoenia, wilgotnoci, - zasilacze, - multimetry wielofunkcyjne, - testery i specjalistyczny sprzt diagnostyczny, - oscyloskopy; - wybrane urzdzenia mechatroniczne do demonstracji działania w normalnych warunkach eksploatacji (np. sprzt AGD, sprzt audiowizualny, elektronarzdzia), - stanowiska do symulacji usterek i awarii maszyn i urzdze mechatronicznych, - modele i przekroje wybranych urzdze mechatronicznych; - elementy złczne mechaniczne, - przewody elektryczne, - elementy łczeniowe elektryczne, - tamy elektroizolacyjne, - przewody pneumatyczne i hydrauliczne, - kleje konstrukcyjne, - płyny i smary stosowane w eksploatacji maszyn i urzdze mechatronicznych, - waciki, ciereczki; 6
- oprogramowanie do opracowywania projektów systemów mechatronicznych, - oprogramowania do opracowywania programów sterowników PLC i wizualizacji procesów, - katalogi materiałów i czci maszyn, - katalogi elementów, podzespołów, układów urzdze mechatronicznych, - dokumentacje techniczne i dokumentacje serwisowe wybranych urzdze mechatronicznych; 4.5. Stanowisko do programowania i obsługi układów manipulacyjnych - zestawy narzdzi monterskich podstawowych i specjalistycznych; - multimetry wielofunkcyjne; - modele wybranych manipulatorów i robotów, - zestawy do demonstracji działania manipulatorów i robotów; d. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów - oprogramowanie do programowania robotów, e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, - katalogi czci maszyn, - dokumentacje techniczne wybranych manipulatorów i robotów; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa 7
III. Pracownia komputerowego wspomagania projektowania Pracownia powinna składa si z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowego. Pomieszczenia powinny spełnia wymagania w zakresie ogólnych przepisów bezpieczestwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych, zawarte w aktualnych aktach prawnych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: - stół nauczyciela, - tablica szkolna, - rzutnik foliogramów i ekran, - sprzt do prezentacji multimedialnych, - plansze, foliogramy, filmy dydaktyczne oraz prezentacje komputerowe. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla pracowni: - stanowiska komputerowe przystosowane do pracy w sieci. 3. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: - obiekt budowlany przeznaczony do zaj dydaktycznych, spełniajcy wymagania w zakresie Prawa Budowlanego; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si stanowisko: - wysoko pomieszcze min. 3 m, - owietlenie naturalne i sztuczne zgodnie z obowizujcymi normami, - podłogi łatwo zmywalne, wykonane z materiałów antypolizgowych; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: - 5m 2 ; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - zasilanie elektryczne jednofazowe 230V AC z właciwymi rodkami przeciwporaeniowej zgodnie z obowizujcymi normami, - owietlenie, wentylacja, ogrzewanie pomieszcze zgodnie z obowizujcymi normami. 4. Opis wyposaenia stanowisk Pracownia komputerowego wspomagania projektowania powinna by wyposaona w stanowiska komputerowe przystosowane do pracy w sieci (jedno stanowisko dla jednego ucznia). 4.1. Stanowisko do projektowania komputerowego - zestawy podstawowych narzdzi monterskich; - przyrzdy do pomiaru długoci, suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - modele i eksponaty czci maszyn, - modele i przekroje wybranych urzdze mechatronicznych; - papier do drukarek i plotera; 8
- licencjonowane oprogramowanie CAD/CAM, - drukarka, - ploter wielkoformatowy; - katalogi materiałów i czci maszyn, - katalogi elementów, podzespołów i układów urzdze mechatronicznych, - dokumentacje techniczne wybranych maszyn i urzdze mechatronicznych; - instrukcje stanowiskowe, IV. Pracownia wytwarzania elementów konstrukcyjnych Pracownia powinna składa si z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowego. Pomieszczenia powinny spełnia wymagania w zakresie ogólnych przepisów bezpieczestwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych, zawarte w aktualnych aktach prawnych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: - stół nauczyciela, - stoliki uczniowskie z krzesłami, - tablica szkolna, - rzutnik foliogramów i ekran, - sprzt do prezentacji multimedialnych, - plansze, foliogramy, filmy dydaktyczne oraz prezentacje komputerowe, - komputer z oprogramowaniem, - stanowiska krelarskie z przyborami, - modele brył geometrycznych, - modele i eksponaty czci maszyn i urzdze, - modele i eksponaty prezentujce stosowane technologie, - dokumentacje techniczne wybranych maszyn i urzdze mechatronicznych. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: - stanowisko do identyfikacji oraz badania własnoci mechanicznych materiałów konstrukcyjnych, - stanowisko obróbki rcznej i maszynowej, - stanowisko z obrabiark sterowan numerycznie, - stanowisko do montau mechanicznego, - stanowisko do kontroli i pomiarów. 3. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: - obiekt budowlany przeznaczony do zaj dydaktycznych, spełniajcy wymagania w zakresie Prawa Budowlanego; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si stanowisko: - wysoko pomieszcze min. 3 m, - owietlenie naturalne i sztuczne zgodnie z obowizujcymi normami, - podłogi łatwo zmywalne, wykonane z materiałów antypolizgowych; 9
c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: - 5m 2 ; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - zasilanie elektryczne: jednofazowe 230V AC, trójfazowe 400V AC z właciwymi rodkami przeciwporaeniowej zgodnie z obowizujcymi normami, - instalacja zimnej i ciepłej wody, - owietlenie, wentylacja, ogrzewanie pomieszcze zgodnie z obowizujcymi normami. 4. Opis wyposaenia stanowisk 4.1. Stanowisko do identyfikacji oraz badania własnoci mechanicznych materiałów konstrukcyjnych - stół lusarski, - narzdzia do obróbki rcznej, - wiertarka stołowa; - urzdzenie pomiarowe do wyznaczania twardoci materiałów, - urzdzenie pomiarowe do wyznaczania wytrzymałoci na zerwanie, - przyrzd do pomiarów chropowatoci, - przyrzdy do pomiarów błdów kształtu, - suwmiarki, mikrometry, - lupa, - mikroskop o powikszeniu około 80x; - próbki materiałów konstrukcyjnych, - modele i eksponaty połcze rozłcznych i nierozłcznych, - modele i eksponaty czci maszyn i urzdze; - próbki materiałów do bada, - próbki klejów konstrukcyjnych, - próbki substancji rcych (kwasów i zasad), - próbki rozpuszczalników organicznych; - oprogramowanie do opracowywania wyników pomiarów, - katalogi materiałów i czci maszyn; - zabezpieczenia techniczne stanowisk i urzdze, - rodki ochrony indywidualnej (okulary ochronne, rkawice ochronne, odzie ochronna), - rodki ganicze zgodnie z wymaganiami, - pojemniki na odpady i zuyte substancje chemiczne. 10
4.2. Stanowisko obróbki rcznej i maszynowej - imadło lusarskie, - uchwyty i chwytaki, - narzdzia do obróbki rcznej metali (piłki ramowe, pilniki, noyce, gitarka, narzdzia do gwintowania, wiertła, frezy), - wiertarka stołowa, - tokarka konwencjonalna, - frezarka konwencjonalna, - oprzyrzdowanie obrabiarek; - przyrzdy do pomiaru długoci, suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - przyrzdy do pomiarów błdów kształtu, - przyrzdy do identyfikacji i pomiarów gwintów, - przyrzdy do kontroli powierzchni; - próbki rónie obrobionych materiałów konstrukcyjnych, - zestawy tworzyw sztucznych, - zestawy materiałów ceramicznych, - przykładowe modele i eksponaty czci maszyn; - próbki materiałów, - płyny i smary stosowane w eksploatacji maszyn i urzdze mechatronicznych, - ciereczki; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, - katalogi materiałów i czci maszyn; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa 4.3. Stanowisko obróbki z obrabiark sterowan numerycznie - tokarka sterowana numerycznie, - frezarka sterowana numerycznie, - oprzyrzdowanie obrabiarek, - noyce automatyczne, - imadło lusarskie, - uchwyty i chwytaki; - przyrzdy do pomiaru długoci: suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - przyrzdy do pomiarów błdów kształtu, - przyrzdy do identyfikacji i pomiarów gwintów, - przyrzdy do kontroli powierzchni; 11
- modele i eksponaty czci maszyn i urzdze; - próbki materiałów konstrukcyjnych, - płyny i smary stosowane w eksploatacji maszyn i urzdze mechatronicznych, - ciereczki; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, - katalogi materiałów i czci maszyn; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa 4.4. Stanowisko do montau mechanicznego - imadło lusarskie, - uchwyty i chwytaki, - elektronarzdzia, - zestawy narzdzi monterskich podstawowych i specjalistycznych; - przyrzdy do pomiaru długoci: suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - przyrzdy do identyfikacji i pomiarów gwintów i kół zbatych, - przyrzdy do kontroli powierzchni; - modele i eksponaty czci maszyn i urzdze; - próbki materiałów konstrukcyjnych, - kleje konstrukcyjne, - płyny i smary stosowane w eksploatacji maszyn i urzdze mechatronicznych, - ciereczki; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, - katalogi materiałów i czci maszyn; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa 4.5. Stanowisko do kontroli i pomiarów - uchwyty i chwytaki, 12
- zestawy narzdzi monterskich, - sprzt lutowniczy, - przetworniki, - podzespoły elektryczne i elektroniczne; - przyrzdy do pomiaru długoci: suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, - przyrzdy do identyfikacji i pomiarów gwintów, - przyrzdy do kontroli powierzchni, - czujniki: siły, cinienia, przepływu, temperatury, odległoci, połoenia, wilgotnoci, - zasilacze, - multimetry wielofunkcyjne, - testery i specjalistyczny sprzt diagnostyczny, - oscyloskopy; - stanowiska symulacji usterek i awarii maszyn i urzdze mechatronicznych, - modele i przekroje wybranych urzdze mechatronicznych; - elementy złczne mechaniczne, - przewody elektryczne, - elementy złczne pneumatyczne i hydrauliczne, - elementy łczeniowe elektryczne, - tamy elektroizolacyjne, - przewody pneumatyczne i hydrauliczne, - kleje konstrukcyjne, - płyny i smary stosowane w eksploatacji maszyn i urzdze mechatronicznych, - waciki, ciereczki; - oprogramowanie do opracowywania wyników pomiarów, - wybrane oprogramowania diagnostyczne; - katalogi materiałów i czci maszyn, - dokumentacje techniczne i dokumentacje serwisowe wybranych urzdze mechatronicznych; 13