Zarządzenie Nr 43 /2009 Starosty Gołdapskiego z dnia 19.11.2009 r. w sprawie wprowadzenia instrukcji bezpieczeństwa poŝarowego w Starostwie Powiatowym w Gołdapi Na podstawie 6 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 80 poz. 563) w związku z art. 34 ust.1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz.U. z 2001r. Nr 142 poz. 1592 z późn. zm.), zarządzam co następuje: 1 Wprowadzam instrukcję bezpieczeństwa poŝarowego w budynku Starostwa Powiatowego w Gołdapi przy ul. Krótkiej 1 stanowiącą załącznik do niniejszego zarządzenia. 2 Zobowiązuję wszystkich pracowników Starostwa Powiatowego w Gołdapi do przestrzegania postanowień instrukcji. 3 Nadzór nad realizacją postanowień instrukcji powierza się Sekretarzowi Powiatu. 4 Instrukcja podlega ogłoszeniu na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Starostwa Powiatowego w Gołdapi. 5 Traci moc dotychczasowa instrukcja ochrony przeciwpoŝarowej Starostwa Powiatowego w Gołdapi. 6 Zarządzenie wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. Starosta Gołdapski Jarosław Podziewski 0
Załącznik do Zarządzenia Nr 43 /2009 Starosty Gołdapskiego z dnia 16.11.2009 r. w sprawie wprowadzenia instrukcji bezpieczeństwa poŝarowego w Starostwie Powiatowym w Gołdapi I N S T R U K C J A B E Z P I E C Z E Ń S T W A P O ś A R O W E G O S T A R O S T W A P O W I A T O W E G O W G O Ł D A P I 1
SPIS TREŚCI Lp. Treść zagadnienia Strona I. Podstawa prawna --------------------------------------------------------------------------- 3 II. Przedmiot i zakres opracowania ------------------------------------------------------- 4 III. Informacje ogólne o Starostwie Powiatowym ------------------------------------------ 5 IV. Organizacja ochrony przeciwpoŝarowej ------------------------------------------------- 7 V. Potencjalne źródła powstawania poŝaru ------------------------------------------------ 9 VI. Zapobieganie powstawaniu poŝaru ------------------------------------------------------ 13 VII. Zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych poŝarowo ----------------------------- 16 VIII. Organizacja i warunki ewakuacji --------------------------------------------------------- 22 IX. Zasady rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego ----------------------------- 25 X. Plan ewakuacji Starostwa Powiatowego w Gołdapi ----------------------------------- 27 XI. Zasady postępowania w przypadku powstania poŝaru -------------------------------- 35 XII. Organizacja i zasady zapoznawania pracowników z przepisami ppoŝ. ------------- 37 XIII. Wskazania w zakresie bezpieczeństwa poŝarowego dla osób przebywających na terenie Starostwa Powiatowego w Gołdapi -------------------------------------------- 38 Załączniki ----------------------------------------------------------------------------------- 39 Potwierdzenie zapoznania się pracowników z treścią instrukcji bezpieczeństwa poŝarowego -----------------------------------------------------------------------------------43 2
I. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej StraŜy PoŜarnej (tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 96 poz. 667 z póź. zmian.). 2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoŝarowej (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 147 poz. 1229 z póź. zmian.). 3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.). 4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia z dnia 21 kwietnia 2006 roku w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz. U. z 2006 r. Nr 80, poz. 563). 5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpoŝarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg poŝarowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 124, poz. 1030). 6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.). 7. PN-92/N-01256/01 - Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpoŝarowa. 8. PN-92/N-01256/02 - Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. 9. PN-N-01256-5:1998 Znaki bezpieczeństwa. Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach poŝarowych. 3
II. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA 1. Instrukcja bezpieczeństwa poŝarowego dla Starostwa Powiatowego w Gołdapi, budynek przy ul. Krótkiej 1 zwana dalej Instrukcją, określa: 1) warunki ochrony przeciwpoŝarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, 2) sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpoŝarowych i gaśnic, 3) sposoby postępowania na wypadek poŝaru i innego zagroŝenia, 4) sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem poŝarowym, jeŝeli takie prace są przewidziane, 5) sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi, 6) sposoby zaznajamiania uŝytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz przepisami przeciwpoŝarowymi. 2. Postanowienia Instrukcji obowiązują wszystkich pracowników. 3. Z postanowieniami Instrukcji naleŝy zapoznać pracowników. 4. Przyjęcie do wiadomości postanowień Instrukcji, pracownicy potwierdzają własnoręcznym podpisem na oświadczeniu. 5. Instrukcja bezpieczeństwa poŝarowego powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, a takŝe po kaŝdych zmianach sposobu uŝytkowania obiektu, lub procesu technologicznego, które mają wpływ na warunki ochrony przeciwpoŝarowej. 4
III. INFORMACJE OGÓLNE O STAROSTWIE POWIATOWYM Starostwo Powiatowe w Gołdapi usytuowane jest przy ulicy Krótkiej 1. Krótka charakterystyka obiektu : 1. Parametry budynku: powierzchnia uŝytkowa obiektu - 1399,30 m 2, kubatura obiektu - 5575,20 m 3, budynek 3 1 /2 kondygnacyjny, 2. Konstrukcja: ławy betonowe zbrojone, ściany zewnętrzne z cegły 38 cm grubości pokryte płaszczem tynku wapienno - cementowego, ściany wewnętrzne z cegły pełnej i dziurawki o grubości 12, 25 i 38 cm, strop nad poddaszem: płyta gipsowo - kartonowa GKF na ruszcie, belki drewniane, polepa, elementy drewniane impregnowane, pozostałe stropy: ognioodporne z płyt kanałowych Ŝelbetowych, klatka schodowa: Ŝelbetonowa o klasie odporności C". 3. Parametry poŝarowe występujących substancji palnych: palny wystrój wnętrz (meble, wykładziny podłogowe). elementy, akcesoria komputerów z tworzyw sztucznych, gumy itp. dokumentacja, akta, opakowania kartonowe stanowiące zasadniczy skład obciąŝenia ogniowego. Materiały te spalają się kopcącym płomieniem z równoczesnym wydzielaniem gazów toksycznych. 4. Przewidywana ilość osób w budynku: pracowników - 44 osoby; osób załatwiających sprawy w urzędzie ok. 15 osób. 5. Ocena zagroŝenia wybuchem. W budynku, ze względu na składowane materiały nie występują strefy zagroŝenia wybuchem. 6. Warunki ewakuacyjne: Obiekt posiada 4 wyjścia ewakuacyjne z budynku i 3 okna ewakuacyjne. Długość dojść ewakuacyjnych nie przekracza wartości dopuszczalnych przy jednym dojściu. 5
Minimalna szerokość uŝytkowa biegów, schodów i spoczników spełnia wymogi warunków technicznych. Drogi i wyjścia ewakuacyjne oznakowano tablicami zgodnie z PN-92/N- 01256/02. 7. Sposób zabezpieczenia instalacji uŝytkowych: Budynek zabezpieczono instalacją odgromową wykonaną zgodnie z PN. Budynek wyposaŝono w przeciwpoŝarowe wyłączniki prądu, które zlokalizowane są na parterze, pierwszym i drugim piętrze oraz na poddaszu. 8. WyposaŜenie w podręczny sprzęt gaśniczy: Do zabezpieczenia budynku przewidziano sprzęt gaśniczy: piwnica GP-2x (1 szt.) GP 6 ( 2szt.) kotłownia GP- 6Px (1szt) parter korytarz GS 5x (1 szt.) hydrant HW 52; ODGiK GP-12z (1 szt.) GP -6z (2szt.) sala nr 2 GP 6 (1 szt.) I piętro - GP-6 (3 szt.) - hydrant HW 52; II piętro - GP-6 (4 szt.)- hydrant HW 52; poddasze - GP-6 (2 szt.) Lokalizację w/w sprzęt oznakowano zgodnie z PN-92/N-01256/01. 9. Zaopatrzenie wodne do zewnętrznego gaszenia poŝaru: Zaopatrzenie wody do zewnętrznego gaszenia poŝaru wynoszącego dm 3 /s, zapewnia się z istniejących hydrantów DN 100 (1 szt.), zlokalizowane w odległości ok. 30 metrów na rogu ulic Mickiewicza i Podgórnej. 10. Droga poŝarowa. Do budynku prowadzi droga poŝarowa ulicą: Podgórną i Krótką. Dwie bramy wjazdowe dla słuŝb ratunkowych nie stwarzają trudności w dostępie do budynku. 11. Działalność w budynku prowadzona 8 godzin na dobę przez pięć dni w tygodniu. 12. Nadzór nad budynkiem w godzinach popołudniowych i nocnych sprawuje firma STEKOP S.A. w Białymstoku ul. Młynowa 21, Centrum Monitorowania tel. 0695050246; (085) 7443536 Pracownicy do kontaktu po godzinie 15:30: Anna Rawinis tel. 0 512 007 572 Marcin Radziszewski tel. 0 507 690 268 6
IV. ORGANIZACJA OCHRONY PRZECIWPOśAROWEJ 1. Do obowiązków Starosty zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpoŝarowej z dnia 24 sierpnia 1992r. /Dz.U. nr 81 poz. 351 z późniejszymi zmianami/ w szczególności naleŝy: zapewnienie przestrzegania przeciwpoŝarowych wymagań budowlanych oraz bezpiecznej i właściwej eksploatacji instalacji i urządzeń stanowiących wyposaŝenie zajmowanego budynku i pomieszczeń, zapewnienia wyposaŝenia budynku w sprzęt i urządzenia gaśnicze zapewnienia osobom przebywającym w budynku moŝliwości bezpiecznej ewakuacji w przypadku powstania poŝaru lub innego zagroŝenia, przygotowania budynku i terenu do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej ustalenia sposobów postępowania w przypadku powstania poŝaru lub innego zagroŝenia; wprowadzenie odpowiedniego systemu nadzoru nad przestrzeganiem przez pracowników i osób załatwiających sprawy w urzędzie postanowień zawartych w niniejszej instrukcji oraz innych przepisach; przeprowadzenie okresowych analiz stanu zabezpieczenia przeciwpoŝarowego budynków i pomieszczeń; wyciąganie odpowiednich sankcji w stosunku do pracowników winnych zaniedbań stanowiących moŝliwość powstania poŝaru. Starosta realizuje swe obowiązki poprzez podległych mu pracowników.. 2. Wszyscy pracownicy zatrudnieni w Starostwie Powiatowym ponoszą odpowiedzialność za stan zabezpieczenia przeciwpoŝarowego powierzonego im mienia, a w szczególności obowiązani są: odbyć przeszkolenie w zakresie znajomości podstawowych zasad bezpieczeństwa poŝarowego, z pisemnym potwierdzeniem przyjęcia do wiadomości i zobowiązania przestrzegania, dbać o właściwy stan zabezpieczenia przeciwpoŝarowego oraz utrzymać czystość i porządek w pomieszczeniach i na stanowiskach pracy, 7
usuwać usterki mogące być przyczyną poŝaru lub informować o ich wystąpieniu przełoŝonego, do niedokonywania Ŝadnych napraw urządzeń elektrycznych we własnym zakresie, po zakończeniu pracy dopilnować sprzątnięcia i zabezpieczenia pomieszczeń, wyłączenia spod napięcia wszystkich urządzeń elektrycznych i wygaszenia zbędnego oświetlenia, przestrzegać zasad właściwego przechowywania i stosowania materiałów łatwo zapalnych, przestrzegać zakazu palenia tytoniu i uŝywania otwartego ognia poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi, nie uŝywać podręcznego sprzętu gaśniczego do celów nie związanych z gaszeniem poŝaru, dbać o jego właściwy stan i łatwość dostępu do niego, znać i przestrzegać: przepisy przeciwpoŝarowe oraz uczestniczyć w szkoleniach, sposoby alarmowania współpracowników i PSP, sposoby uŝycia podręcznego sprzętu gaśniczego, zasady zachowania się podczas poŝaru. NiezaleŜnie od powyŝszego ZABRANIA SIĘ: 1. obsługiwania wszelkich urządzeń elektrycznych, których stan techniczny moŝe spowodować poŝar; 2. naprawiania samodzielnie bezpieczników instalacji elektrycznej; 3. instalowanie prowizorycznych instalacji elektrycznych; 4. wykonywania jakichkolwiek prac niezgodnych z instrukcjami, bez kaŝdorazowej na to zgody pisemnej; 5. wykonywania prac niebezpiecznych poŝarowo bez specjalnego zezwolenia; 6. samodzielnego wykonywania prac po godzinach pracy bez zgody przełoŝonego; 7. przechowywania w biurkach, szafach odzieŝowych lub na stanowiskach pracy materiałów niebezpiecznych poŝarowo; 8. uŝywania sprzętu gaśniczego do jakichkolwiek prac nie związanych z akcją gaśniczą lub szkoleniem przeciwpoŝarowym. 8
V. POTENCJALNE ŹRÓDŁA POWSTAWANIA POśARU Prawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektroenergetycznych ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo poŝarowe obiektu. Wymagania z tym związane odnoszą się do instalacji i urządzeń pracujących w strefach zagroŝonych. Przyczyną powstania poŝaru moŝe być zarówno brak niefrasobliwości jak i występujące braki w projektowaniu nawet najlepszych instalacji i urządzeń elektrycznych. Zwłaszcza, jeŝeli będą to urządzenia i instalacje uŝytkowane niezgodnie z instrukcją obsługi, niesprawne technicznie lub wystąpi w przypadku nich brak warunków, w których powinny pracować. Wszystkie urządzenia elektroenergetyczne podlegają badaniom i kontroli zgodnie z ich przeznaczeniem i są w stanie stałego nadzoru. Zadania dotyczące kontroli i badań powinny dotyczyć: stanu sprawności połączeń, stanu sprawności osprzętu, stanu sprawności zabezpieczeń i środków ochrony od poraŝeń, stanu oporności ( rezystancji), stanu technicznego widocznych części przewodów, izolatorów i ich zamocowania. stanu osłon przed uszkodzeniami mechanicznymi przewodów. gotowości ruchowej urządzeń zabezpieczających automatykę i sterowanie. stanu połączeń w miejscu wprowadzania przewodów do skrzynek przyłączeniowych, jakości i stanu napisów informacyjnych, ostrzegawczych oraz oznaczeń a takŝe ich zgodności z dokumentacją techniczną. Raz na pięć lat wszystkie urządzenia elektroenergetyczne powinny być poddane okresowej kontroli, a szczególności pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji elektrycznej, pomiar napięć i obciąŝeń w instalacji elektrycznej oraz badanie instalacji odgromowej - przeprowadzonej przez osoby posiadające kwalifikacje w zakresie wykonywania usług lub dozoru odnośnie konserwacji lub napraw odpowiednich urządzeń energetycznych. W przewodach dymowych i spalinowych gromadzą się róŝnego rodzaju zanieczyszczenia. Dlatego teŝ uŝytkownicy i właściciele obiektów, w których znajdują się takie przewody są zobowiązani do okresowego usuwania tych zanieczyszczeń. Częstotliwość czyszczenia kominów wynosi: od palenisk opalanych paliwem stałym co najmniej 4 razy w roku, 9
od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym co najmniej dwa razy w roku. Czyszczenia przewodów kominowych winni dokonywać osoby posiadające ku temu odpowiednie kwalifikacje a kontroli stanu technicznego osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim stwierdzone przez izbę rzemieślniczą w odniesieniu do przewodów dymowych i spalinowych. Natomiast w odniesieniu do kominów przemysłowych, wolnostojących oraz kominów z ciągiem wymuszonym osoby posiadające uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności. Starostwo Powiatowe w Gołdapi jest ogrzewane kotłownią olejową. Warunki bezpieczeństwa, jakie winny być zachowane przedstawiają się w sposób następujący: 1. Pomieszczenie : minimalna wysokość pomieszczenia z kotłem 2,2 m, wentylacja naturalna, ściany i strop odporne ogniowo. podłoŝe, na którym ustawiono kocioł - niepalne. kubatura pomieszczenia minimum 8 metrów sześciennych, 4 m3/ l kw przy jednych drzwiach zewnętrznych lub otwieranym oknie, 2 m3/! kw przy jednych drzwiach i oknie bez uszczelnień, dopuszcza się zmniejszenie kubatury pomieszczenia kotłowni ale pod warunkiem zastosowania kanału wlotowego powietrza dla : kotłów o mocy do 15 kw - 150 cm2 (prześwit kanału dolotowego), kotłów o mocy do 30 kw 300 cm2 (prześwit kanału dolotowego), kotłów o mocy do 50 kw - 400 cm2 (prześwit kanału dolotowego), 2. Kocioł i jego ustawienie : minimum 60 cm od łatwo zapalnych elementów budowlanych, minimum 30 cm od w/w elementów ale osłoniętych płaszczem tynku o grubości 25 mm lub równorzędnym. 3. Pomieszczenie ze zbiornikiem paliwa: dopuszcza się magazynowanie oleju opałowego do 1000 litrów w odległości nie mniejszej niŝ metr od kotła pod warunkiem, Ŝe zbiornik umieszczony jest w wannie wychwytującej olej oraz osłonięty jest ścianką o grubości co najmniej 12 cm o wymiarach przekraczających wymiary zbiornika co najmniej 0,3 m z kaŝdej strony. 10
olej opałowy w ilościach od l do 5 metrów sześciennych winien być magazynowany w oddzielnym pomieszczeniu, olej opałowy w ilościach powyŝej 5 metrów sześciennych powinien być gromadzony w pomieszczeniu poŝarowe wydzielonym, zbiornik do magazynowania oleju opałowego winien posiadać stosowny atest. Stan techniczny kotłowni oraz przewodów kominowych znajduje odzwierciedlenie w KsiąŜce Obiektu Budowlanego. Znajdują tam równieŝ odzwierciedlenie wszystkie usterki i sposób ich usuwania. KsiąŜka ta powinna równieŝ zawierać adnotacje dotyczące czyszczenia przewodów wentylacyjnych. KsiąŜka Obiektu Budowlanego winna być załoŝona w dniu przekazania obiektu do uŝytkowania i prowadzona przez osobę upowaŝnioną przez uŝytkownika lub właściciela. Ma format A 4, strony ponumerowane zabezpieczone przed ich usunięciem. Do KsiąŜki Obiektu wpisuje się: 1. podstawowe dane o obiekcie tj : rodzaj obiektu i jego adres, dane właściciela lub zarządcy obiektu, protokół odbioru obiektu, pozwolenie na uŝytkowanie obiektu, zmiany właścicieli lub zarządców, wpisy o zamknięciu KsiąŜki oraz datę jej załoŝenia, 2. dane o obiekcie budowlanym wraz z wykazem dokumentacji technicznej, 3. plan sytuacyjny obiektu z zaznaczonymi granicami nieruchomości oraz miejscami przyłączenia do sieci uzbrojenia terenu, 4. protokoły kontroli stanu technicznego obiektu, przeprowadzanych badań i ekspertyz oraz remontów i przebudowy obiektu. Wpisy do KsiąŜki Obiektu Budowlanego powinny być wpisywane na bieŝąco. Przy korzystaniu z gazu płynnego występuje wiele zagroŝeń zarówno poŝarowych jak i wybuchowych. Dla ich uniknięcia naleŝy stosować szczególne środki ostroŝności a między innymi: 1. urządzenia gazowe montować w pomieszczeniach połoŝonych na równi z otaczającym terenem, mających co najmniej 2,2 m wysokości oraz wentylację zapewniająca wymianę powietrza, 2. butle gazowe winny być wykonane i oznakowane zgodnie z przepisami Urzędu Dozoru Technicznego. Dopuszczenie do ich uŝytkowania uwidocznione jest na tabliczce znamionowej w pobliŝu zaworu. KaŜda butla podlega okresowym badaniom technicznym, 11
3. urządzenia gazowe powinny być lokalizowane w odległości co najmniej 0,6 m od ścian łatwo zapalnych nie osłoniętych płaszczem tynku oraz 0,3 m od ścian otynkowanych, 4. konserwacji, transportu i napraw dokonują wyłącznie osoby posiadające stosowne kwalifikacje w zakresie eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych, 5. kuchnie gazowe winny być połączone z instalacją przewodem elastycznym posiadającym certyfikat bezpieczeństwa, 6. w jednym lokalu uŝytkowym przechowywać najwyŝej dwie butle po 11 kg gazu kaŝda, 7. butle gazowe ustawiać w odległości co najmniej 1,5 m od urządzeń wydzielających ciepło, zabezpieczyć je przed przewróceniem lub uderzeniami oraz ustawiać w pozycji pionowej, 8. w pomieszczeniach z butlami gazowymi temperatura nie moŝe przekroczyć 35 stopni Celsjusza, 9. zawory odcinające dopływ gazu winny znajdować się w miejscu łatwo dostępnym. Budynek Starostwa Powiatowego w Gołdapi posiada instalację piorunochronną wykonaną w 1994 roku potwierdzoną protokołem odbioru robót. Instalacja taka chroni obiekt przed kolejnymi zagroŝeniami poŝarowymi. Instalacja piorunochronna podlega równieŝ okresowej kontroli stanu technicznego. Badania przeprowadzane są przez osoby mające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru lub usług w zakresie naprawy i konserwacji urządzeń energetycznych. Badania, jakim podlega instalacja piorunochronna dzieli się na badania pełne i niepełne: 1. badania pełne podczas których sprawdza się wymagania techniczne, zastosowane materiały i wyposaŝenie przeprowadza się przed oddaniem obiektu do uŝytkowania a później nie rzadziej niŝ raz na pięć lat, 2. badania niepełne podczas których dokonuje się oględzin, sprawdzenia wymiarów, pomiarów rezystancji uziemienia, sprawdzenia stanu uziomów, ciągłość przewodów, oddalenie ich od obiektu, oraz złączenia i połączenia. Wymogi dotyczące stanu technicznego instalacji odgromowej określają: 1. PN - 86/E - 05003/01. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne, 2. PN - 86/E - 050003/02. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona podstawowa, 3. PN - 89/E - 05003. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. 12
VI. ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU POśARU 1. Czynności zabronione: uŝywanie ognia otwartego, palenie tytoniu w miejscach niedozwolonych, odpowiednio oznakowanych (palenie tytoniu tylko w miejscach wyznaczonych - palarnie), podgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niŝ 5m od budynku, palenie śmieci i odpadków w miejscu umoŝliwiającym zapalenie się sąsiednich obiektów lub materiałów palnych, przechowywanie materiałów palnych w odległości mniejszej niŝ 0,5m od urządzeń, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się powyŝej 100ºC, uŝytkowanie niesprawnych urządzeń elektrycznych, ustawianie bezpośrednio na podłoŝu palnym urządzeń grzewczych. stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, za wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeŝeli zostaną umieszczone w odległości, co najmniej 0,05 m od Ŝarówki, instalowanie opraw oświetleniowych, wyłączników, przełączników, gniazd wtykowych, bezpośrednio na podłoŝu palnym, jeŝeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoŝa przed zapaleniem, składowanie jakichkolwiek materiałów i przedmiotów na drogach ogólnej komunikacji, słuŝących ewakuacji, zamykanie wyjść ewakuacyjnych oraz blokowanie dróg ewakuacyjnych w sposób uniemoŝliwiający ich natychmiastowe uŝycie, uniemoŝliwianie lub ograniczanie dostępu do: hydrantów, podręcznego sprzętu gaśniczego, urządzeń uruchamiających i sterujących instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa poŝarowego budynku, wyjścia ewakuacyjnego, wyłącznika głównego prądu i tablic elektrycznych. UŜywanie i przechowywanie materiałów niebezpiecznych poŝarowo w niedozwolonej ilości. Za materiały niebezpieczne poŝarowo naleŝy uwaŝać: 13
ciecze palne o temperaturze zapłonu poniŝej 55 C, gazy palne, ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne, ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniŝej 200 C materiały mające skłonność do samozapalenia, materiały wybuchowe i pirotechniczne. 2. W budynku naleŝy: umieścić w miejscach i pomieszczeniach ogólnie dostępnych wykazy telefonów alarmowych oraz instrukcję postępowania na wypadek poŝaru. zgodnie z aktualnie obowiązującymi Polskimi Normami oznakować: drogi, wyjścia i kierunki ewakuacji, miejsca usytuowania urządzeń alarmowych przeciwpoŝarowych (ręcznych przycisków poŝarowych), lokalizację przeciwpoŝarowego wyłącznika prądu elektrycznego, miejsca, w których znajduje się podręczny sprzęt gaśniczy oraz hydranty, wykonywać okresowo następujące czynności: przeprowadzić pomiary rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji elektrycznej, co najmniej raz na 5 lat, przeprowadzić badanie instalacji odgromowej co najmniej raz na 5 lat, przegląd podręcznego sprzętu gaśniczego nie rzadziej niŝ raz w roku. Sprawdzenie ciśnienia wyrzutnika środka gaśniczego (gaśnice proszkowe), waga środka gaśniczego (gaśnice CO2). Zgodnie z instrukcją fabryczną, w określonym czasie przez producenta dokonać legalizacji zbiornika gaśnicy i przeładować środek gaśniczy. 14
3. Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń i sprzętu. Lp. Rodzaj czynności Termin Uwagi 1. 2. 3. 4. 5. 6. Konserwacja podręcznego sprzętu co najmniej 1 raz częściej wg zaleceń gaśniczego/gaśnice i hydranty/ w roku producenta sprzętu Pomiar rezystancji izolacji przewodów co 5 lat roboczych izolacji elektrycznej Kontrola stanu technicznego co 1 rok przewodów kominowych (spalinowych i wentylacyjnych) Pomiar napięć i obciąŝeń w instalacji co 5 lat elektrycznej Sprawdzenie skuteczności działania co 5 lat środków ochrony przeciwpoŝarowej w instalacji elektrycznej Badanie instalacji odgromowej co 5lat oraz po kaŝdym uszkodzeniu W/w. urządzenia i sprzęt poddawane są przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym przez uprawnione firmy. 15
VII. ZASADY ZABEZPIECZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POśAROWO Prace niebezpieczne poŝarowo to prace, których prowadzenie moŝe powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo poŝaru lub wybuchu. Prace niebezpieczne poŝarowo, prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem, jak prace remontowobudowlane związane z uŝyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach, a takŝe wszelkie prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagroŝonych wybuchem naleŝy prowadzić w sposób uniemoŝliwiający powstanie poŝaru lub wybuchu. 1. Prace niebezpieczne poŝarowo, które mogą być prowadzone, na terenie Starostwa to: wszelkie prace z otwartym ogniem, podczas których występuje iskrzenie lub nagrzewanie, np.: spawanie, cięcie gazowe i elektryczne, podgrzewanie instalacji, urządzeń i zaworów, podgrzewanie lepiku, smoły, itp., wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów i pyłów, przy których mogą powstać mieszaniny wybuchowe, np.: przygotowanie do stosowania gazów, cieczy i pyłów, stosowanie cieczy do malowania, lakierowania, klejenia, mycia, nasycania, suszenie substancji palnych, usuwanie pozostałości tych substancji ze stanowisk pracy. Do przestrzegania postanowień Instrukcji zobowiązani są wszyscy pracownicy uczestniczący bezpośrednio lub pośrednio w wykonywaniu prac poŝarowo niebezpiecznych oraz pracownicy nadzorujący przebieg tych prac. 2. Zasady organizacyjne ustalania zabezpieczeń przeciwpoŝarowych prac niebezpiecznych poŝarowo: Prace poŝarowo niebezpieczne mogą być wykonywane na terenie podmiotu, pod warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpoŝarowej, obowiązujących przez i w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac. Wymagania, o których mowa poniŝej ustalane są komisyjnie, kaŝdorazowo przed rozpoczęciem prac, w oparciu o postanowienia niniejszej Instrukcji oraz przepisy szczegółowe. 16
Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych poŝarowo komisja zobowiązana jest: ocenić zagroŝenie poŝarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane, ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się poŝaru lub wybuchu, wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy. 3. Zasady działania komisji, o której mowa w pkt. 2 : w skład osobowy komisji powinni wejść następujący członkowie : osoba upowaŝniona przez Starostę - przewodniczący, kierownik grupy wykonującej prace - członek, specjalista ds. ppoŝ. - członek, prace komisji organizuje jej przewodniczący, komisja ze swoich prac sporządza Protokół zabezpieczenia przeciwpoŝarowego prac poŝarowo niebezpiecznych wg wzoru podanego w załączniku nr 2, po wykonaniu zabezpieczeń określonych w w/w protokole przewodniczący wydaje pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac wg wzoru podanego w załączniku nr 1, do obowiązku przewodniczącego naleŝy zorganizowanie i zapewnienie dozoru rejonu prac, zgodnie z ustaleniami zawartymi w Protokole zabezpieczenia prac poŝarowo niebezpiecznych, 4. Rozpoczęcie prac następuje po wykonaniu zabezpieczeń określonych w zezwoleniu. 5. Po zakończeniu prac całość dokumentacji przechowuje pracownik ppoŝ. Przy wykonywaniu prac naleŝy przestrzegać następujących zasad: Niedopuszczalne jest jednoczesne prowadzenie prac niebezpiecznych poŝarowo, jak np.: spawanie, cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujące iskrzenie, itp. w pomieszczeniach, w których (lub sąsiadujących z nimi) wykonywane są prace z zastosowaniem materiałów palnych, polegające w szczególności na: klejeniu, malowaniu lub myciu z zastosowaniem rozpuszczalników łatwo zapalnych, szlifowaniu powierzchni wykonywanych z materiałów palnych, 17
zakładaniu palnych izolacji oraz prowadzeniu robót wykończeniowych przy zastosowaniu materiałów palnych, montowaniu wyposaŝenia wnętrz wykonanego z materiałów palnych. Przygotowanie pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych poŝarowo polega na: oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów i zanieczyszczeń, odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsc prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych i niepalnych w opakowaniach palnych, zabezpieczeniu przed działaniem np. odprysków spawalniczych materiałów palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest moŝliwe, przez osłonięcie ich np. arkuszami blachy, płytami gipsowymi, itp., sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń, uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych, kablowych, wentylacyjnych, itp. znajdujących się w pobliŝu miejsca prowadzenia prac, zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych oraz instalacyjnych z palną izolacją, o ile znajdują się w zasięgu zagroŝenia powodowanego pracami niebezpiecznymi poŝarowo, sprawdzeniu, czy w miejscu planowanych prac lub w pomieszczeniach sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie prac malarskich lub innych przy uŝyciu substancji łatwo zapalnych, przygotowaniu w miejscu dokonywania prac m.in.: napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki np. drutu spawalniczego, elektrod, itp., materiałów osłonowych i izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac, niezbędnego sprzętu pomiarowego np. do pomiaru stęŝeń par i gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego, 18
zapewnienia stałej droŝności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac niebezpiecznych poŝarowo. Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych poŝarowo z uŝyciem cieczy, gazów i pyłów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe naleŝy przestrzegać następujących zasad : dąŝyć do zmniejszenia lub eliminacji stref zagroŝonych wybuchem poprzez wentylowanie (mechaniczne, grawitacyjne) lub przewietrzanie pomieszczeń, na stanowiskach pracy mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy i pyły palne w ilości niezbędnej do prowadzenia prac, z zapasem umoŝliwiającym utrzymanie ciągłości pracy, zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być przechowywany w niepalnych (lub innych dopuszczalnych), szczelnych opakowaniach, pozostawienie opróŝnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione, po zakończeniu prac wszystkie naczynia, wanny i pojemniki naleŝy szczelnie zamknąć lub zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, ciecze, gazy i pyły oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach, stanowiskach, w przewodach wentylacyjnych i na podłoŝu, rozpoczęcie pracy w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z uŝyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów, moŝe nastąpić wyłącznie po uprzednim pomiarze stęŝeń par cieczy lub gazów w pomieszczeniu i stwierdzeniu nie przekroczenia stęŝenia równego 10% ich dolnej granicy wybuchowości. Miejsce wykonywania prac niebezpiecznych poŝarowo naleŝy wyposaŝyć w podręczny sprzęt gaśniczy w ilości i rodzaj umoŝliwiający likwidację wszystkich źródeł poŝaru. Po zakończeniu prac niebezpiecznych poŝarowo, w budynku, pomieszczeniach oraz pomieszczeniach sąsiednich naleŝy przeprowadzić dokładną kontrolę, mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub Ŝarzących się cząstek w rejonie prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy poŝaru oraz czy sprzęt (np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i naleŝycie 19
zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką naleŝy ponowić po upływie 4 godzin, a w razie konieczności po 8 godzinach, licząc od czasu zakończenia prac poŝarowo niebezpiecznych. Prace niebezpieczne poŝarowo powinny być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upowaŝnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, zaś sprzęt uŝywany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed moŝliwością wywołania poŝaru. Butle z gazami spręŝonymi mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem. Obowiązki osób dozorujących przebieg prac niebezpiecznych poŝarowo Osoba, która została upowaŝniona do sprawowania nadzoru nad przebiegiem prac niebezpiecznych poŝarowo powinna w szczególności: znać obowiązujące przepisy przeciwpoŝarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników, dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych poŝarowo wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, pomieszczeń, stanowisk, przewidziane w protokole prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie, sprawdzać zabezpieczenie przeciwpoŝarowe stanowisk prac niebezpiecznych poŝarowo oraz wydać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć, wstrzymać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania poŝaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości, brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac niebezpiecznych poŝarowo. Do obowiązków wykonawcy prac niebezpiecznych poŝarowo naleŝy w szczególności: sprawdzenie, czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawne i naleŝycie zabezpieczone przed moŝliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania poŝaru, ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na prowadzenie prac, znajomość przepisów przeciwpoŝarowych, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad postępowania w przypadku powstania poŝaru, 20
sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych poŝarowo, ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju prac niebezpiecznych, sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposaŝone w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego, rozpoczynanie prac niebezpiecznych poŝarowo tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia, względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełoŝonego kierującego tokiem pracy, poinstruowanie pomocników o wymaganiach przeciwpoŝarowych obowiązujących dla wykonywanego rodzaju prac niebezpiecznych poŝarowo, przerwanie prac w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umoŝliwiających powstanie i rozprzestrzenianie się poŝaru oraz zgłoszenie tego faktu przełoŝonemu, meldowanie bezpośredniemu przełoŝonemu o zakończeniu prac niebezpiecznych poŝarowo oraz informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia, ugaszonego w czasie wykonywania prac, dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy stanowiska i jego otoczenia w celu stwierdzenia, czy podczas wykonywania prac niebezpiecznych poŝarowo nie zainicjowano poŝaru, wykonywanie wszelkich poleceń przełoŝonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpoŝarowym prac i czynności niebezpiecznych poŝarowo. UWAGA! Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych poŝarowo, co, do których istnieją wątpliwości związane z określeniem zagroŝenia, sposobu zabezpieczenia, itp. sposób ich realizacji naleŝy skonsultować z pracownikiem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo poŝarowe budynku. 21
VIII. ORGANIZACJA I WARUNKI EWAKUACJI Decyzję o ewakuacji ludzi i mienia podejmuje Starosta lub osoba przez niego upowaŝniona. Jej pierwszym obowiązkiem jest ratowanie ludzi, których Ŝyciu lub zdrowiu zagraŝa niebezpieczeństwo. Ratowanie następuje przy uŝyciu wszelkich dostępnych sił i środków. Alarm o ewakuacji w Starostwie Powiatowym w Gołdapi jest ogłaszany za pomocą dzwonka - dźwięk ciągły 3 min. Akcją ewakuacyjną do chwili przybycia StraŜy PoŜarnej (podczas nieobecności Starosty) kieruje osoba przez niego wyznaczona i upowaŝniona. Po przybyciu jednostek StraŜy PoŜarnej, kierowanie akcją ratowniczo - gaśniczą przejmuje dowódca i wszyscy pracownicy są obowiązani do bezwzględnego podporządkowania się. Organizacja ewakuacji: 1. podstawowym celem w trakcie ewakuacji jest niedopuszczenie do powstania paniki, która utrudnia a nawet paraliŝuje i w ten sposób uniemoŝliwia przeprowadzenie akcji ratowniczo - gaśniczej, powoduje zwiększenie strat i zagroŝenia. Aby skutecznie zapobiegać panice naleŝy: działać spokojnie, stwarzać klimat zdyscyplinowania i panowania nad sytuacją, wydawać zdecydowane polecenia, wykazywać małą realność zagroŝenia oraz wskazywać na konieczność podporządkowania się działaniom kierującym akcją, uŝycie siły w stosunku do osób nie chcących dobrowolnie opuszczać pomieszczeń, dotarcie do osób zagroŝonych i własną odwagą i przykładem uspokojenie osób ulegających panice. podczas ewakuacji ludzi naleŝy przestrzegać następujących zasad: głoszenie alarmu o ewakuacji i przekazanie podległym pracownikom decyzji o całkowitej lub częściowej ewakuacji, ogłoszenie alarmu równieŝ w określonych pomieszczeniach, ocena i ustalenie ilości zagroŝonych osób, wiek, płeć i stan psychofizyczny, ocena jakie są drogi ewakuacji i dojście do nich, ocena czy istnieją inne dodatkowe zagroŝenia, określenie po dokonanym rozpoznaniu sposobu ewakuacji, ilości i rodzaju potrzebnego sprzętu, drogi dotarcia oraz zadań ratowniczych, 22
dopilnowanie odszukania i wyprowadzenia wszystkich osób z zagroŝonych rejonów, przestrzeganie reguły dotyczącej najniŝszego stęŝenia gazów i dymów nad powierzchnią dróg komunikacyjnych, przestrzeganie zasady ruchu prawostronnego osób ewakuowanych i lewostronnego prowadzących ewakuację, prowadzenie ewakuacji w sposób uporządkowany zapewniając osobom ewakuowanym bezpieczne miejsce i ewentualna pomoc lekarską przekazywanie bieŝących informacji dotyczących ewakuacji dowódcy akcji, bezwzględne sprawdzenie listy obecności po zakończeniu ewakuacji. 2. Drogi ewakuacji: z pomieszczeń znajdujących się na I, II piętrze i poddaszu główną klatką schodową do jednych z drzwi wyjściowych prowadzących na podwórze oraz drabiną ewakuacyjną przez okna na końcu korytarzy. z pomieszczeń znajdujących się na parterze bezpośrednio do jednych z drzwi wyjściowych w zaleŝności od miejsca znajdowania się, z pomieszczeń piwnicznych klatką schodową na zewnątrz na podwórze oraz drugim wyjściem na podwórze. w przypadku zablokowania dróg wewnętrznych - klatki schodowej, do ewakuacji moŝe być uŝyty sprzęt specjalistyczny będący w dyspozycji StraŜy PoŜarnej. 3. Ewakuacja mienia: po dokonaniu ewakuacji ludzi naleŝy ratować dokumentację, sprzęt i urządzenia, mienia nie ewakuuje się wówczas, gdy nie ma moŝliwości jego uratowania lub gdy stanowi ono źródło poŝaru lub pomaga w jego rozprzestrzenianiu się, w pierwszej kolejności naleŝy ewakuować drobniejszy sprzęt oraz zabezpieczyć go po wyniesieniu z budynku, ewakuacja mienia powinna prowadzona być równolegle z akcją ratowniczo - gaśniczą, do chwili przybycia jednostek StraŜy PoŜarnej ewakuacją kieruje Starosta lub Wicestarosta, Naczelnik Wydziału ORiN 23
4. Warunki ewakuacji: odpowiednia szerokość i ilość wyjść ewakuacyjnych oraz dopuszczalna długość dróg ewakuacyjnych : dla pomieszczeń powyŝej 50 osób lub o powierzchni powyŝej 300 m" niezbędne są co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne, szerokość drzwi winna wynosić 0,6 m na 100 osób lecz nie mniej niŝ 0,9 m. drzwi muszą otwierać się na zewnątrz, długość dróg ewakuacyjnych winna wynosić: dla drogi w pomieszczeniu mierzonej od najdalszego miejsca, w którym moŝe przebywać człowiek do wyjścia ewakuacyjnego z tego pomieszczenia - 40 metrów, dla drogi do wyjścia ewakuacyjnego z pomieszczenia do wyjścia na zewnątrz budynku - 10 m przy jednym kierunku dojścia i 30 m przy dwu lub więcej dojściach, absolutny zakaz składowania materiałów palnych i innych przedmiotów na drogach ewakuacyjnych, drzwi ewakuacyjne winny być zamknięte w sposób umoŝliwiający ich natychmiastowe otwarcie, zabrania się ograniczania lub uniemoŝliwiania dostępu do drzwi ewakuacyjnych, oznakowanie dróg i wyjść ewakuacyjnych winno być zgodne z Polską Normą PN - 92/N-01256/02, na widocznym miejscu winna znajdować się instrukcja postępowania na wypadek poŝaru z aktualnymi numerami telefonów alarmowych, drogi ewakuacyjne winny być cały czas droŝne. 24
IX. ZASADY ROZMIESZCZANIA PODRĘCZNEGO SPRZĘTU GAŚNICZEGO KaŜdy zarządca lub właściciel obiektu winien wyposaŝyć go w sprzęt poŝarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze ( art. 4. 2. ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpoŝarowej - Dz. U. Nr 81, póz. 351 z późniejszymi zmianami). Ustalając ilość i rodzaj takiego sprzętu naleŝy się kierować: 1. Do gaszenia poŝarów grupy A (w których następuje zjawisko spalania Ŝarowego np. papier, drewno, itp.) stosuje się gaśnice płynowe lub pianowe. 2. Do gaszenia poŝarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących się) stosuje się zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe i proszkowe. 3. Do gaszenia poŝarów grupy C (gazy palne) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe lub śniegowe. 4. Do gaszenia poŝarów grupy D (metali lekkich takich jak magnez, sód, potas czy lit) stosuje się gaśnice proszkowe. 5. Do gaszenia poŝarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod napięciem i innych materiałów znajdujących się w pobliŝu tych urządzeń) stosuje się zamiennie gaśnice śniegowe lub proszkowe. Przy ustalaniu rozmieszczenia sprzętu w obiekcie naleŝy uwzględnić: 1. miejsca łatwo dostępne i widoczne, przy wejściach do klatek schodowych, przy przejściach i korytarzach, przy wyjściach na zewnątrz budynku, nie naraŝone na urazy mechaniczne i działanie źródeł ciepła, 2. te same miejsca do umieszczania sprzętu na kaŝdej kondygnacji, 3. oznakowanie miejsc zgodnie z PN - 92/N-01256/01, 4. dostęp do sprzętu o szerokości co najmniej l metra, 5. odległości dojścia do sprzętu nie większe niŝ 30 metrów, 6. aktualne badania techniczne i konserwacyjne nie rzadziej niŝ raz w roku, 7. normy rozmieszczenia jednostek podręcznego sprzętu gaśniczego w stosunku do kategorii i powierzchni budynku : w strefach poŝarowych zaliczanych do kategorii zagroŝenia ludzi ZL II i ZL V ( budynki przeznaczone do uŝytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się oraz archiwa, muzea i biblioteki) jedna jednostka o masie środka gaśniczego minimum 2 kg powinna przypadać na kaŝde 100 m 2 powierzchni, w strefach poŝarowo zaliczanych do kategorii zagroŝenia ludzi ZL I i ZL III (budynki uŝyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w grupach 25
ponad 50 osób oraz szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, sanatoria, lokale handlowo usługowe, w których moŝe przebywać do 50 osób, koszary, zakłady karne i inne podobne) jedna jednostka o masie środka gaśniczego minimum 2 kg powinna przypadać na kaŝde 100 m2 powierzchni, w pozostałych strefach poŝarowych z wyjątkiem stref zaliczanych do kategorii zagroŝenia ludzi ZL IV (budynki mieszkalne) na kaŝde 500 m2 powierzchni. Biorąc pod uwagę powyŝsze zasady, Starostwo Powiatowe w Gołdapi wyposaŝone jest w podręczny sprzęt gaśniczy wg tabeli: Nazwa rejonu chronionego Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego Korytarz Poddasze Piętro II 2x GP-6 Korytarz 4 x GP - 6; hydrant HW - 52 Piętro I Korytarz 3 x GP - 6; hydrant HW - 52 Parter Korytarz 1x GS 5x ; hydrant HW- 52 ODGiK 1x GP 12z; 2x GP 6z Sala nr 2 1x GP 6 Piwnica Kotłownia 1 x GP 6Px Legenda: GP - gaśnica proszkowa GS - gaśnica śniegowa HW - 52 - hydrant o przekroju węŝa 52 mm. 26
X. PLAN EWAKUACJI STAROSTWA POWIATOWEGO W GOŁDAPI RYSUNKI W ZAŁĄCZENIU: 1. Plan sytuacyjny Starostwa 2. Plan ewakuacyjny piwnic 3. Plan ewakuacyjny parteru. 4. Plan ewakuacyjny I pietra. 5. Plan ewakuacyjny II pietra 6. Plan ewakuacyjny poddasza Legenda do planów ewakuacji: hydrant wewnętrzny Gaśnica Wyłącznik prądu Główny wyłącznik prądu Kierunki drogi ewakuacyjnej Wyjście ewakuacyjne Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w górę Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół Drabina ewakuacyjna Okno ewakuacyjne 27
28
29
30
31
32
33
34
XI. ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POśARU I. Alarmowanie: 1. KaŜdy, kto zauwaŝy choćby najmniejszy poŝar jest zobowiązany do zaalarmowania innych osób znajdujących się w jego pobliŝu przy pomocy wszystkich dostępnych środków, 2. KaŜdy jest równieŝ zobowiązany do powiadomienia: Komendy Powiatowej Państwowej StraŜy PoŜarnej w Gołdapi : tel. alarmowy 998 tel. miejski - 6154968 lub 6154969, Starostę Gołdapskiego 3. Zachować spokój i nie dopuszczać do powstania paniki. 4. Przy alarmowaniu StraŜy PoŜarnej powinien podać następujące dane: gdzie się pali - dokładny adres obiektu, co się pali - np. magazyn, pokój, itp. czy istnieje zagroŝenie dla zdrowia i Ŝycia ludzi, podaj swoje imię i nazwisko oraz numer telefonu, z którego się dzwoni. Słuchawkę moŝna odłoŝyć dopiero po otrzymaniu potwierdzenia o przyjęciu zgłoszenia. Osoba składająca meldunek powinna odczekać przy aparacie telefonicznym w celu sprawdzenia wiarygodności zgłoszenia. 5. Wykaz telefonów alarmowych: pogotowie ratunkowe - 999, policja - 997, pogotowie energetyczne - 6150073, pogotowie wodno - kanalizacyjne 994, pogotowie gazowe 992. II. Postępowanie (akcja ratunkowo gaśnicza). 1. Po zaalarmowaniu StraŜy PoŜarnej naleŝy przystąpić do ewakuacji ludzi i najcenniejszego mienia. 2. Zamknąć dopływ energii elektrycznej do pomieszczeń objętych poŝarem i przystąpić do gaszenia podręcznym sprzętem gaśniczym. 3. Wskazać StraŜy PoŜarnej miejsce poŝaru, materiały poŝarowe niebezpieczne, najbliŝsze urządzenia zaopatrzenia wodnego oraz udzielać innych informacji na Ŝądanie dowodzącego akcją. 35
4. Bezwzględnie podporządkować się dowodzącemu akcją, który określi udział w niej osób cywilnych. 5. Z obowiązku gaszenia poŝaru zwolnione są: osoby niezdolne do pełnienia tych obowiązków na wskutek choroby lub ułomności fizycznej, kobiety w ciąŝy oraz w ciągu 12 tygodni po porodzie, osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 8 oraz sprawujące opiekę nad obłoŝnie chorymi, osoby do lat 18, osoby powyŝej : kobiety - 55 lat, męŝczyźni - 60 lat. 6. Kierujący akcją moŝe zarządzić: ewakuację ludzi i mienia, wstrzymanie ruchu drogowego oraz wprowadzić zakaz przebywania osób postronnych w rejonie zagroŝenia, przejęcie na okres poŝaru nieruchomości i ruchomości, środki transportu, sprzęt, ujęcia wody i inne przedmioty o działaniu ratowniczym, obowiązek udzielenia innej pomocy od instytucji, organizacji, podmiotów gospodarczych i osób fizycznych, Zarządzający obiektem na miejscu pogorzeliska wystawia posterunki przeciwpoŝarowe w ilości ustalonej przez kierującego akcją. 36
XII. ORGANIZACJA I ZASADY ZAPOZNAWANIA PRACOWNIKÓW Z PRZEPISAMI P.POś 1. Obowiązek odbywania szkoleń przeciwpoŝarowych dotyczy wszystkich pracowników. 2. Aktualne zaświadczenia i oświadczenia powinny być umieszczone w aktach osobowych pracowników. 3. Wszelkie szkolenia powinny być prowadzone w oparciu o szczegółowe programy szkoleń. 4. Szkolenie wstępne ma przygotować pracownika do bezpiecznego wykonywania powierzonych obowiązków. Szkolenie takie powinno być przeprowadzone przed dopuszczeniem pracownika do pracy. 5. Szkolenie okresowe przeprowadza się w ciągu 6 lub 12 miesięcy od zatrudnienia pracownika - w zaleŝności od stanowiska które zajmuje. 6. Tematykę oraz inne ustalenia dotyczące szkoleń zawiera Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004r. roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. 37
XIII. WSKAZANIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA POśAROWEGO DLA OSÓB PRZEBYWAJACYCH NA TERENIE STAROSTWA POWIATOWEGO W GOŁDAPI Osoby przebywające na terenie Starostwa Powiatowego w Gołdapi są zobowiązane do : 1. Zapoznania się z drogami ewakuacyjnymi i rozmieszczeniem sprzętu gaśniczego. 2. Przestrzegania postanowień Instrukcji. 3. Właściwego postępowania w razie zauwaŝenia poŝaru lub zaalarmowania przez inne osoby. 4. Palenia tytoniu tylko w miejscach dozwolonych. 5. Zgłaszania Staroście wszelkich nieprawidłowości związanych z zagroŝeniem poŝarowym. 6. Podporządkowania się i wykonywania poleceń kierującego akcją gaśniczą. 7. Utrzymywania porządku i czystości na terenie placówki. 8. Przestrzegania ogólnie obowiązujących przepisów poŝarowych. 38
Załącznik Nr 1. ZEZWOLENIE NR... NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POśAROWO 1. Miejsce pracy... (kondygnacja, pomieszczenie, instalacja) 2. Rodzaj pracy... 3. Czas pracy dnia... od godz.... do godz.... 4. ZagroŜenie poŝarowe /wybuchowe/ w innym miejscu pracy... 5. Sposób zabezpieczenia przed moŝliwością zainicjowania poŝaru /wybuchu/: 6. Środki zabezpieczenia: przeciwpoŝarowe... bhp... inne... 39
7. Sposób wykonania pracy... 8. Odpowiedzialni za: a) przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających i zabezpieczenie toku prac niebezpiecznych poŝarowo: Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... b) wyłączenie rejonu prac spod napięcia: Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... c) stosowanie środków zabezpieczających organizację pracy i instruktaŝ: Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... Uwaga! niepotrzebne skreślić 9. Zezwalam na rozpoczęcie prac: w dniu(ach)... od godz.... do godz.... (zezwolenie jest waŝne tylko po złoŝeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 8)...... Wnioskujący Przewodniczący Komisji 10. Prace zakończono w dniu... o godz.... Wykonawca :... 11. Stanowisko pracy i jego otoczenie zostało sprawdzone i nie stwierdzono zaniedbań mogących zainicjować poŝar. Stwierdzam odebranie robót : Skontrolował:............ podpis podpis Uwaga: Odbierający przekazuje zezwolenie Przewodniczącemu Komisji celem włączenia do akt. 40
Załącznik Nr 2. PROTOKÓŁ zabezpieczenia przeciwpoŝarowego prac poŝarowo niebezpiecznych 1. Nazwa i określenie budynku-pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie prac niebezpiecznych poŝarowo (spawania):... 2. Kategoria zagroŝenia wybuchem oraz właściwości poŝarowe materiałów palnych występujących w budynku lub pomieszczeniu:... 3. Rodzaj elementów budowlanych (zapalność) występująca w danym budynku, pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych poŝarowo (spawalniczych):... 4. Sposób zabezpieczenia poŝarowego budynku, pomieszczenia, stanowiska, urządzenia, itp. na okres wykonywania prac niebezpiecznych poŝarowo (spawalniczych):... 5. Ilość i rodzaje podręcznego sprzętu poŝarniczego do zabezpieczenia toku prac niebezpiecznych poŝarowo (spawalniczych):... 41