Wa rszawski raport rowerowy

Wa rszawski raport rowerowy 2012

S T R A T E G I A Od lipca 2009 r. Warszawa realizuje uchwaloną przez Radę Miasta, strategię zrównoważonego rozwoju systemu transportowego. W strategii ruch rowerowy traktowany jest priorytetowo. Celem jest zachęcenie do podróżowania rowerem dzięki: rozbudowie infrastruktury dróg i parkingów rowerowych, zapewniających bezpieczne korzystanie z rowerów; uruchomieniu systemu roweru publicznego; tworzeniu parkingów w systemie B+R; wzmocnieniu instytucjonalnym jednostek miejskich zajmujących się ruchem rowerowym. Od 4 września 2009 obowiązuje zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy określające Standardy projektowe i wykonawcze dla systemu rowerowego w m.st. Warszawie. Dokument ten zawiera warunki techniczne planowania, projektowania, wykonywania i utrzymania infrastruktury rowerowej w Warszawie. Jego zadaniem jest zapewnienie wysokiej jakości infrastruktury rowerowej. Jest przeznaczony do stosowania przez: jednostki zajmujące się planowaniem (np. na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego), biura projektowe, firmy wykonawcze oraz przez zarządców dróg i zarządców ruchu. 1

D R O G I R O W E R O W E W Warszawie funkcjonuje ok. 340 km dróg rowerowych i stanowi to najdłuższy układ tras rowerowych w Polsce. W ostatnich latach roczny przyrost sieci jest na poziomie ok. 30km. Wzrasta także gęstość sieci. Pod koniec 2012r średnia gęstość dróg rowerowych wynosiła 0,66 km na 1 km 2 powierzchni miasta i była zbliżona do Wrocławia. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców gęstość sieci dróg rowerowych wynosi 0,24. Sieć dróg rowerowych w Warszawie w roku 2012 2

Niezmiennie od kilku lat najdłuższą sieć dróg rowerowych posiada dzielnica Mokotów (ok. 45km), a niewiele mniejszą mają Bielany (ok. 41km). W tych dzielnicach odnotowano też największy, ok 10 km przyrost infrastruktury rowerowej od roku 2010. Powyżej 30km tras rowerowych jest także na Ursynowie i w Śródmieście. Najmniej dróg dla rowerów zorganizowano na Żoliborzu i w Wawrze. W ostatnich latach nie powstały nowe drogi rowerowe w Rembertowie. Najlepszy wskaźnik gęstości sieci w km tras rowerowych na 1km 2 powierzchni jest w dzielnicy Śródmieście 2,03 (przyrost na poziomie 0,1 rocznie). Oprócz Śródmieścia współczynnik większy niż 1,0 mają jeszcze: Żoliborz (1,78), Mokotów (1,27) oraz Bielany (1,26). Najniższy wskaźnik gęstości sieci dróg rowerowych jest w Rembertowie. Dzielnica Długość dróg Gęstość sieci na Gęstość sieci na 1000 rowerowych w km 1 km 2 mieszkańców Bemowo 14 0,58 0,13 Białołęka 28 0,38 0,33 Bielany 41 1,26 0,30 Mokotów 45 1,27 0,20 Ochota 10 1,00 0,11 Praga Płd. 19 0,84 0,10 Praga Pn. 9 0,79 0,13 Rembertów 1 0,06 0,05 Śródmieście 32 2,03 0,24 Targówek 15 0,62 0,12 Ursynów 32 0,73 0,22 Ursus 8 0,81 0,15 Wawer 22 0,28 0,32 Wesoła 9 0,39 0,40 Wilanów 14 0,39 0,82 Włochy 8 0,29 0,21 Wola 18 0,93 0,13 Żoliborz 15 1,78 0,31 suma 340 - - średnia dla dzielnic Warszawy 0,80 0,24 średnia dla Warszawy - 0,66 0,20 3

P A R K I N G I R O W E R O W E W Warszawie funkcjonuje 267 miejskich parkingów rowerowych. Oferują one ponad 2,9 tys. miejsc do parkowania rowerów. W stosunku do roku 2011 nastąpił wzrost liczby parkingów o 35% i miejsc parkingowych o 38%. Największe zagęszczenie parkingów ma miejsce w Śródmieściu (6,22 parkingu na 1 km 2 ), Ursusie (1,91 parkingu na 1 km 2 ) i na Pradze Południe (1,56 parkingu na 1 km 2 ). W ostatnich latach największy wzrost liczby parkingów odnotowano w Śródmieściu i na Ursynowie. 4

S Y S T E M B + R W Warszawie funkcjonuje system B+R z 51 parkingami które oferują ponad 1 tys. miejsc dla rowerów. Od początku 2010r. liczba parkingów typu B+R wzrosła pięciokrotnie. W samym roku 2012 powstały 4 parkingi (Marszałkowska - rejon Rotundy, PKP Niedźwiadek, Dw. Wschodni oraz PKP Wawer) oferujące 180 miejsc dla rowerów. 21 parkingów (w tym 16 należących do ZTM) zlokalizowano przy stacjach metra (472 miejsca do parkowania w tym 393 należy do ZTM). Dotyczy to zwłaszcza Ursynowa i Bielan. Pozostałe B+R są zlokalizowane na pętlach tramwajowych, autobusowych oraz przy stacjach kolejowych. Budową i eksploatacją systemu B+R zajmuje się Dział Zarządzania Węzłami Komunikacyjnymi ZTM. ZTM dba nie tylko o organizowanie nowych parkingów, ale także o system informacji o nich i promowanie ruchu rowerowego. Na (http://www.ztm.waw.pl/?c=200&l=1) można znaleźć interaktywną mapę parkingów rowerowych B+R, umożliwiającą sprawdzenie szczegółowej lokalizacji parkingu, jego wyposażenia oraz liczby miejsc dla rowerów. 5

N O W A I N F R A S T R U K T U R A Nowe trasy rowerowe powstają przede wszystkim poza ścisłym centrum miasta, głównie w ramach przebudowy/budowy odcinków ulic (np. Trasy Mostu Marii Skłodowskiej-Curie). W centrum miasta wprowadzane są rozwiązania o mniejszym stopniu segregacji ruchu rowerowego, takie jak pasy (ul. Koszykowa) i kontrapasy (ul. Kapucyńska) dla rowerów. Niezależnie od budowy nowej infrastruktury do obecnie obowiązujących standardów dostosowywane są także starsze rozwiązania. Najczęściej działania obejmują modernizację nawierzchni (np. al. Armii Ludowej). W roku 2012 r zmodernizowano ok. 3 km dróg rowerowych. Nowe trasy rowerowe w 2012 r. Nazwa ulicy Typ Dł. (km) Nazwa ulicy Typ Dł. (km) Marii Skłodowskiej-Curie droga rowerowa 10,2 ul. Skoroszewska droga rowerowa 0,5 NSR (Mokotów) droga rowerowa 3,8 ul. Przylesie pasy dla rowerów 2x0,4 NSR (Bielany) droga rowerowa 2,5 ul. Koszykowa pasy dla rowerów 0,4 ul. Jagiellońska droga rowerowa 1,4 ul. Rodziewiczówny droga rowerowa 0,4 ul. Wydawnicza droga rowerowa 1,0 ul. Noakowskiego droga rowerowa 0,3 ul. Szczęśliwicka droga rowerowa 0,7 ul. Orszady kontrapas rowerowy 0,3 ul. Górczewska droga rowerowa 0,7 ul. Kapucyńska kontrapas rowerowy 0,2 ul. Rechniewskiego droga rowerowa 0,6 ul. Kawęczyńska pas dla rowerów 2x0,2 ul. Dźwigowa pasy dla rowerów 2x0,6 i inne krótsze odcinki niewymienione w tabeli 6

Ścieżka rowerowa w ulicy Noakowskiego Droga rowerowa po zachodniej stronie ulicy (nawierzchnia bitumiczna) Długość: 330m Zarządca: ZTP Termin oddania do użytku: październik 2012r. Droga stanowi pierwszy etap przebudowy ciągu ulic Emilii Plater-Noakowskiego (od al. Jerozolimskich do pl. Politechniki). W kolejnych latach będzie realizowany odcinek w ul. E. Plater, dzięki czemu powstanie dwukierunkowe połączenie rowerowe ścisłego centrum miasta z kampusem Politechniki Warszawskiej. Ścieżka rowerowa w ulicy Szczęśliwickiej Droga rowerowa po północno-zachodniej stronie ulicy (nawierzchnia bitumiczna). Długość: 500m. Zarządca: ZDM Termin oddania do użytku: listopad 2011r Droga stanowi pierwszy etap przebudowy ciągu ul. Szczęśliwickiej. W kolejnym etapie zrealizowany zostanie odcinek Opaczewska- Dickensa. Infrastruktura rowerowa jest realizowana nie tylko w zakresie budownictwa liniowego, ale również w postaci kładek i obiektów mostowych dla rowerów. Część z projektów dotyczyła remontów istniejących kładek pieszych i ich dostosowania do potrzeb ruchu rowerowego poprzez budowę pochylni (kładki nad trasą Łazienkowską, al. Niepodległości, Wawelską, Ostrobramską-Poligonową, Puławską). Remonty wykonano m.in. dzięki wykorzystaniu środków uzyskanych w ramach projektu Modernizacja kładek dla pieszych w ciągach dróg krajowych w Warszawie, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w Programie Infrastruktura i Środowisko. Zrealizowano także zupełnie nowe obiekty inżynierskie dedykowane wyłącznie ruchowi rowerowemu i pieszemu np. wiadukt rowerowy w rejonie węzła Prymasa Tysiąclecia (trasa S8). 7

Wiadukt rowerowy w węźle drogowym S8/Prymasa Tysiąclecia: Wiadukt zrealizowano w 2010 r. w formie kładki pieszo-rowerowej z łącznicami dojazdowymi. Powstał w ramach budowy węzła drogowego S8/Prymasa Tysiąclecia tworząc ciąg drogi rowerowej stanowiącej połączenie Bielan i Woli, tj. obszarów przeciętych trasą S8. Długość kładki bez tras dojazdowych wynosi: 74m (3 przęsła). Kładka rowerowa nad ulicą Wawelską: Kładka piesza wyremontowana w 2012 r. Remont obejmował modernizację konstrukcji kładki oraz dostosowanie jej do potrzeb osób niepełnosprawnych i rowerzystów. Długość przęsła: 2x 23,9m. Zapewnia połączenie rejonu Filtrów z Polem Mokotowskim. Kładka wyposażona w pochylnie z barierką oddzielającą osobne korytarze dla osób niepełnosprawnych na wózkach oraz dla rowerzystów. Kładka posiada windy oraz specjalne oświetlenie. Kładka rowerowa al. Niepodległości: Kładka została wyremontowana w 2009 r.. W stosunku do stanu przed remontem dobudowano pochylnie, dzielone dla ruchu rowerowego oraz dla pieszego/osób niepełnosprawnych. Przeprawa umożliwia skomunikowanie dużego obszaru rekreacyjnego Pola Mokotowskiego, zostało przedzielonego trasę drogową (al. Niepodległości). Stanowi ważną i wygodną przeprawę w ciągu istniejącej drogi rowerowej, zapewniając połączenie pomiędzy Ochotą a Śródmieściem. Długość kładki bez pochylni wynosi 54m (3 przęsła). 8

Warszawski raport rowerowy 201 2 R U C H R O W E R O W Y R U C H R O W E R O W Y Na Na przełomie maja maja i czerwca i czerwca 2012 2012 r. przeprowadzono r. przeprowadzono badania natężeń i struktury i struktury rodzajowej rodzajowej ruchu ruchu w wybranych w wybranych 10 10 przekrojach tras badania natężeń rowerowych przekrojach tras oraz rowerowych badania ankietowe oraz badania ok. ankietowe 3 tys. rowerzystów ok. w 5 punktach 3 tys. rowerzystów (rondo Zgrupowania w 5 punktach AK (rondo Radosław, Zgrupowania pl. Zawiszy, AK rondo Żaba, rondo Radosław, Starzyńskiego, pl. Zawiszy, skrzyżowanie rondo Żaba, rondo Batorego/Waryńskiego). Starzyńskiego, Badania prowadzono w godzinach ruchu szczytowego oraz w skrzyżowanie Batorego/Waryńskiego). Badania prowadzono międzyszczytach. w godzinach ruchu szczytowego oraz w międzyszczytach. W szczytach komunikacyjnych natężenie ruchu przekraczało 200 rowerzystów W szczytach na komunikacyjnych godzinę. Największe natężenie zidentyfikowano ruchu przekraczało w al. Prymasa Tysiąclecia 200 rowerzystów - 355 rowerzystów/godzinę na godzinę. Największe w zidentyfikowano szycie porannym oraz 328 rowerzystów/godzinę w al. Prymasa Tysiąclecia w - 355 szczycie rowerzystów/godzinę popołudniowym. w szycie Duże natężenia odnotowano porannym oraz także 328 rowerzystów/godzinę w Al. Ujazdowskich w (217 szczycie rowerzystów/godzinę popołudniowym. porannym Duże natężenia i odnotowano 278 rowerzystów/godzinę także w Al. Ujazdow- w szczycie w szycie popołudniowym) skich (217 rowerzystów/godzinę i w al. Jana Pawła w szycie II (143 porannym rowerzystów/godzinę i 278 w szycie rowerzystów/godzinę porannym w i szczycie 215 popołudniowym) rowerzystów/godzinę i w al. Jana w szczycie popołudniowym). Pawła II (143 rowerzystów/godzinę w szycie porannym i 215 rowerzystów/godzinę w szczycie popołudniowym). Natężenie ruchu rowerowego, szczyt poranny 07.30-08.30 Andersa 127 Puławska 101 Wałbrzyska 52 al. KEN 55 Al. Ujazdowskie 217 Wybrzeże Szczecińskie 87 al. Jana Pawła II 143 al. Prymasa Tysiąclecia Marszałkowska 142 Odrowąża 125 355 0 100 200 300 400 rowerzyści/ godzinę Natężenie ruchu rowerowego, szczyt popołudniowy 16.00-17.00 117 192 95 84 278 105 215 328 175 172 0 100 200 300 400 rowerzyści/godzinę 11 9

Warszawski raport rowerow Wyniki badań pokazują ciągle dużą nierównomierność struktury ruchu rowerowego. Dom wszystkim Wyniki mężczyźni badań pokazują stanowiący ciągle dużą 65% nierównomierność ruchu rowerowego. struktury Kobiety ruchu stanowią rowerowego. 33% a d wszystkich wszystkim rowerzystów. mężczyźni stanowiący 65% ruchu rowerowego. Kobiety stanowią 33% wszystkich rowerzystów. Daje się jednak zauważyć wzrost udziału kobiet w ruchy rowerowym. W 2009 r. kobie zaledwie Daje 25% się jednak ruchu. Wśród zauważyć kobiet wzrost jest także udziału większa kobiet dynamika w ruchy rowerowym. przyrostu ruchu. W 2009 Od roku r. kobiet zaledwie jeżdżących 25% rowerami ruchu. Wśród wzrosła kobiet 2,8 jest razy, także a liczba większa mężczyzn dynamika tylko przyrostu 1,9 razy. ruchu. Od kobiet jeżdżących rowerami wzrosła 2,8 razy, a liczba mężczyzn tylko 1,9 razy. Wyniki badań pokazują ciągle dużą nierównomierność struktury ruchu rowerowego. Dominują przede wszystkim mężczyźni stanowiący 65% ruchu rowerowego. Kobiety stanowią 33% a dzieci ok 2% wszystkich rowerzystów. Daje się jednak zauważyć wzrost udziału kobiet w ruchy rowerowym. W 2009 r. kobiety stanowiły zaledwie 25% ruchu. Wśród kobiet jest także większa dynamika przyrostu ruchu. Od roku 2009 liczba kobiet jeżdżących rowerami wzrosła 2,8 razy, a liczba mężczyzn tylko 1,9 razy. Wzrasta udział osób podróżujących rowerami w zwykłym, niesportowym stroju. W roku 2009 stanowili oni 65% wszystkich rowerzystów, a w roku 2012 już 84%. Świadczy to o zmianie sposobu postrzegania funkcji roweru, coraz częściej służącego do wykonywania codziennych podróży. Porównując wyniki badań z ostatnich lat można zauważyć stały wzrost ruchu rowerowego. Na przykład w al. Jana Pawła II (pomiar na wysokości CH Arkadii) odnotowano ponad dwukrotny wzrost ruchu w latach 2009-2012 (z poziomu 60 do 145 rowerzystów w godzinie szczytu porannego i ze 105 do 215 rowerzystów w szczycie popołudniowym). Badania przeprowadzone w roku 2012 potwierdziły również wyraźną sezonowość ruchu rowerowego, tj. od 1,5 do 2,0 razy mniejsze natężenia ruchu rowerowego jesienią w stosunku do okresu wiosennego (na podstawie badań w al. Jana Pawła II i w al. Ujazdowskich). Dynamika wzrostu ruchu rowerowego wśród kobiet Dynamika i mężczyzn, wzrostu na tle ruchu wielkości rowerowego sieci dróg wśród kobiet rowerowych i mężczyzn, w kolejnych na tle wielkości latach sieci dróg rowerowych w kolejnych latach Dynamika wzrostu ruchu rowerowego wśród kobiet i mężczyzn, na tle wielkości sieci dróg rowerowych w kolejnych latach 3 3 2,5 2,5 2 2 1,5 1,5 1 1 0,5 0,5 0 0 450 450 400 400 350 350 300 300 250 250 200 200 150 150 100 100 50 50 0 2009 2011 2012 0 2009 2011 2012 drogi rowerowe[km] drogi rowerowe[km] mężczyźni mężczyźni kobiety kobiety Wzrasta udział osób podróżujących rowerami Wzrasta w zwykłym, udział osób niesportowym podróżujących stroju. rowerami W roku w 2009 zwykłym, stanowili niesportowym oni 65% wszystkich stroju. W rowerzystów, roku 2009 stanowili a w roku oni 2012 65% już 84%. wszystkich rowerzystów, a w roku 2012 już 84%. Świadczy to o zmianie sposobu postrzegania Świadczy funkcji to o zmianie roweru, sposobu coraz częściej postrzegania służącego funkcji do wykonywania roweru, coraz codziennych częściej służącego podróży. do wykonywania codziennych podróży. Podział ze względu na płeć oraz wiek Natężenie ruchu rowerowego w przekroju al. Jana Pawła II 10

Z kolei w badaniach przeprowadzonych na Krakowskim Przedmieściu, pomimo gorszych warunków pogodowych w październiku zanotowano nadal dość duży ruch rowerowy (116 rowerzystów/godzinę w szczycie porannym i 222 rowerzystów/godzinę w szczycie popołudniowym). Odnotowano także wykorzystywanie rowerów systemu roweru publicznego Veturilo: 18 rowerzystów (16%) w szczycie porannym i 21 rowerzystów (9%) w szczycie popołudniowym. W dniu powszednim, w ruchu rowerowym w Warszawie dominują podróże do i z pracy, które stanowią 60% wszystkich podróży. Podróży o charakterze rekreacyjnym jest blisko 3-krotnie mniej. Z kolei Odnotowano w badaniach także wykorzystywanie przeprowadzonych rowerów na systemu Krakowskim roweru publicznego Przedmieściu, Veturilo: po pogodowych rowerzystów (16%) w w szczycie październiku porannym i 21 zanotowano rowerzystów (9%) w nadal szczycie popołudniowym. dość duży rowerzystów/godzinę W dniu powszednim, w ruchu w szczycie rowerowym porannym w Warszawie i 222 dominują rowerzystów/godzinę podróże do i z pracy, wk Odnotowano stanowią 60% wszystkich także podróży. Wa r swykorzystywanie Podróży o charakterze z a w s k i r a p o r t r orowerów rekreacyjnym w e r o w y systemu jest blisko 2 0 1 2 roweru 3-krotnie mnp rowerzystów (16%) w szczycie porannym i 21 rowerzystów (9%) w szczy W dniu powszednim, 1% 0% w ruchu 11% rowerowym w Warszawie dominują po stanowią 60% wszystkich podróży. Podróży o charakterze rekreacyjnym praca 21% szkoła rekreacja zakupy 60% 1% 0% 11% 7% Udział poszczególnych powodów podróżowania w dobie. 7% 21% 60% pra sz rek za Udział poszczególnych Udział poszczególnych powodów podróżowania powodów podróżowania w w dobie. 13 W szczycie porannym aż 90% stanową podróże codzienne (do pracy i do szkoły). Dominują podróże do pracy, stanowiące 84% wszystkich podróży. W tym okresie ruch rekreacyjny jest na poziomie 3%. W szczycie popołudniowym udział podróży z pracy już jest wyraźnie mniejszy. Stanowią one 56% wszystkich podróży. Wyraźnie wzrasta natomiast (do 25%) udział podróży rekreacyjnych. Największy udział ruchu rekreacyjnego jest w godzinach poza szczytowych (ok 36%), przy mniejszym znaczeniu podróży związanych z pracą (ok. 38%). Średnie długości podróży rowerowych w Warszawie wynoszą 9 km. Najczęściej podróże maja długość od 6 do 8km (28% wszystkich podróży). 53% podróży mieści się w przedziale od 6 do11km. Struktura długości podróży rowerowych w Warszawie. 11

Struktura przestrzenna podróży rowerowych z rejonu skrzyżowania ulic Batorego/Waryńskiego Struktura przestrzenna podróży rowerowych z rejonu Ronda Zgrupowania AK Radosław W godzinach ruchu szczytowego najwięcej jest podróży rowerowych z dzielnic bliskich obszarowi centralnemu (Wola, Mokotów, Żoliborz, Praga) do Śródmieścia. Dużymi generatorami ruchu rowerowego, pomimo że nie sąsiadują bezpośrednio z dzielnicą Śródmieście, są Bielany oraz Targówek. Struktura przestrzenna podróży z rejonu Ronda Żaba 12

zostało ciężko rannych, a 342 zostało lekko rannych. Opró zostali również inni uczestnicy ruchu, w tym dwóch zgin zostało ciężko rannych (6 pieszych i 2 kierowców samocho Wapieszych r s z a w si k14 i kierowców r a p o r t r osamochodów). w e r o w y 2 0 1 2 rowerzystami. Liczba wypadków w 2010 B E Z P I E C Z E Ń S T W O R U C H U W okresie 5 lat (2007 2011) odnotowano 661 zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów (452 wypadki i 209 kolizji). Stanowiło to 7,4% ogółu wypadków. W ich wyniku 15 rowerzystów zginęło, 39 zostało ciężko rannych, a 342 zostało lekko rannych. Oprócz samych rowerzystów poszkodowani zostali również inni uczestnicy ruchu, w tym dwóch zginęło (kierowca samochodu i pieszy), 8 zostało ciężko rannych (6 pieszych i 2 kierowców samochodów) oraz 60 zostało lekko rannych (46 pieszych i 14 kierowców samochodów). W tym okresie nastąpiło zmniejszenie liczby zdarzeń 2010 Warszawski raport rowerowy 201 2 3 71 z rowerzystami. Liczba wypadków w roku 2011 była Większ o 17% mniejsza w stosunku do roku 2007, a liczba 2009 6 6 48 następu kolizji o 37%. Niestety po okresie redukcji jaka miała kwietni 2008 5 7 74 miejsce w latach 2007-2009, w latach 2010-2011 miesiąc E C Z Ezaobserwowano Ń S T wzrost W O liczby wypadków. R U CPomię- dzy rokiem 2009 a 2010 wzrost wyniósł aż 23%, sierpień H U 2007 3 11 79 (17% w ZABICI CIĘŻKO RANNI LEKKO RANNI 2011) odnotowano natomiast 661 w zdarzeń kolejnym drogowych roku tj. z pomiędzy udziałem rowerzystów rokiem (452 styczni Stanowiło to 7,4% 2010 ogółu a 2011 wypadków. o 6%. W ich całym wyniku tym 15 okresie rowerzystów zmniej-zginęłoszeniu lekko o rannych. 37% uległa Oprócz liczba samych kolizji. Jednak rowerzystów już w roku poszkodowani Największe decydują się zagrożenie rowerzyści bezpieczeństwa o większym doświadczeniu. występuje z 39 wyraźnej sezonowości ruchu rowerowego, oraz faktu, h, a 342 zostało uczestnicy ruchu, 2011 w odnotowano tym dwóch zginęło zdecydowany (kierowca wzrost samochodu liczby kolizji i pieszy), w miejscach 8 krzyżowania się ruchu rowerowego h (6 pieszych i w 2 kierowców stosunku do samochodów) roku poprzedniego oraz 60 (2010) zostało o 67%. lekko rannych Największe (46 zagrożenie bezpieczeństwa występuje w miejsc z samochodowym (55% zdarzeń z udziałem rowerzystów w latach 2007-2011). ów samochodów). z samochodowym (55% zdarzeń z udziałem rowerzystów w nastąpiło Najczęstszą przyczyną zdarzeń drogowych z udzia 2011 90 40 zdarzeń z Najczęstszą pierwszeństwa przyczyną aż zdarzeń 47% drogowych wszystkich z zdarzeń udziałem pieszych rowerzystów 18%. jest W przypadku nieudzielenie zdarzeń pierwszeństwa spowodowanych nie oraz nie wypadków w 2010 85 24 mniejsza w winę aż 47% ponoszą wszystkich kierujący zdarzeń samochodami oraz nieprawidłowe (54% przypadków). 2009 69 47 07, a liczba przejeżdżanie piesi w 15%. przejść W dla przypadku pieszych nieprawidłowego 18%. W przypadku sprawcami zdarzeń aż 62% spowodowanych zdarzeń byli rowerzyści nieudzieleniem (kierujący samo przejeżdż ty po okresie 2008 99 35 miejsce w pierwszeństwa, najczęściej winę ponoszą kierujący latach 2010- samochodami (54% przypadków). Rowerzyści byli 2007 109 63 winni 31% zdarzeń, a piesi w 15%. W przypadku wzrost liczby 0 50 100 150 nieprawidłowego 200 przejeżdżania przejść dla pieszych, rokiem 2009 liczba wypadków liczba kolizji głównymi sprawcami aż 62% zdarzeń byli rowerzyści iósł aż 23%, (kierujący samochodami 19%, piesi 19%). m roku tj. pomiędzy rokiem 2010 a 2011 o 6%. W całym tym okresie Stan ten można częściowo tłumaczyć rosnącymi natężeniami ruchu rowerowego. legła liczba kolizji. Jednak już w roku 2011 odnotowano zdecydowany wzrost ku do roku poprzedniego (2010) o 67%. 1 70 74 Stan ten można częściowo tłumaczyć rosnącymi natężeniami ruchu rowerowego. Większość zdarzeń z udziałem rowerzystów następuje w sezonie wiosenno-letnim (od kwietnia do września). Najwięcej jest ich w miesiącach: maj (16% w skali roku), czerwiec (17% w skali roku), lipiec (15% w skali roku) i W tym okresie nastąpiło zmniejszenie liczby zdarzeń z 2011 roku 2011 była o 17% mniejsza w 2009 69 stosunku do roku 2007, a liczba Większość kolizji o zdarzeń 37%. Niestety z udziałem po okresie rowerzystów następuje redukcji w sezonie jaka wiosenno-letnim miała miejsce (od w kwietnia do 2008 99 września). latach 2007-2009, Najwięcej jest w latach ich w 2010- miesiącach: 2007 maj 109 (16% 2011 w zaobserwowano skali roku), czerwiec wzrost (17% liczby w skali roku), lipiec (15% w skali roku) i sierpień (14% w skali roku), 0 50 wypadków. Pomiędzy rokiem 2009 a najmniej w styczniu, lutym i grudniu (po 1-2%). liczb a 2010 wzrost wyniósł aż 23%, Wynika natomiast z wyraźnej w kolejnym sezonowości roku tj. ruchu pomiędzy rowerowego, oraz faktu, że na jazdę w warunkach zimowych rokiem 2010 a zmniejszeniu o 37% uległa liczba kolizji. Jednak już w roku decydują się rowerzyści o większym doświadczeniu. liczby kolizji w stosunku do roku poprzedniego (2010) o 67% 2011 1 12 70 13 90 85 Stan rosnący

R O W E R P U B L I C Z N Y 1 kwietnia 2012 w dzielnicy Bemowo zaczął działać system bezobsługowych wypożyczalni rowerowych Bemowo Bike (11 wypożyczalni i 100 rowerów). 1 sierpnia 2012 uruchomiony został miejski system roweru publicznego Veturilo (58 stacji i 1050 rowerów). Obecnie systemy te działają wspólnie. W systemie Veturilo zarejestrowanych jest ponad 54 tys. użytkowników. Przez pierwsze trzy miesiące zanotowano prawie 270 tys. wypożyczeń. Średni czas wypożyczenia rowerów wynosi ok. 35 min. Najczęściej wykorzystywane wypożyczalnie rowerowe (od 1 sierpnia do 16 listopada) to: al. Jerozolimskie- rejon Rotundy (ponad 15 tys.), Traugutta w rejonie Krakowskiego Przedmieścia (ponad 12,5tys.), Metro Imielin rejon Ratusza Ursynowa (prawie 10,5 tys.). 14

Warszawski raport rowerowy 201 2 Warszawski Wybrzeże Kościuszkowskie - Centrum Urząd Dzielnicy Bielany - ul. ul. Traugutta - ul. Krakowskie ul. Topiel - ul. Tamka ul. Słomińskiego - Metro Dw. Gdański ul. Solec przy Al. 3 Maja ul. Rosoła - ul. Wesoła ul. Rosoła - ul. Gandhi ul. Romera - ul. Pieciolinii ul. Puławska - ul. Pileckiego ul. Przyczółkowa - Al. Wilanowska ul. Pileckiego - ul. Alternatywy ul. Oboźna - ul. Kopernika ul. Nowy Świat - Rondo de Gaulle'a ul. Miodowa ul. Marszałkowska - ul. Moniuszki ul. Marszałkowska - ul. Królewska ul. Marszałkowska - pl. Bankowy ul. Ks. Hlonda ul. Krucza - ul. Wspólna ul. Królewska/ Plac Małachowskiego ul. Kościelna - Nowe Miasto ul. Grzybowska - Al. Jana Pawła II ul. Gałczyńskiego - ul. Foksal ul. Dereniowa - ul. Płaskowickiej ul. Conrada ul. Ciszewskiego - ul. Pileckiego ul. Broniewskiego - ul. Perzyńskiego ul. Bracka - ul. Krucza ul. Bonifraterska - Plac Krasińskich ul. Anielewicza - ul. Andersa ul. Andersa, rejon Pl. Bankowego i ul. ul. Andersa - ul. Muranowska UKSW II UKSW I - ul. Dewajtis SGGW II SGGW I pl. Bankowy, rejon Ratusza pl. Bankowy Metro Wawrzyszew - ul. Wolumen Metro Wawrzyszew - ul. Wergiliusza Metro Ursynów - ul. Beli Bartoka 2 Metro Ursynów - ul. Beli Bartoka 1 Metro Słodowiec Metro Stokłosy - Al. Komisji Edukacji Metro Stare Bielany ul. Kasprowicza Metro Ratusz Arsenał Południowy Metro Imielin - Ratusz Ursynów BUW - ul. Gęsta/ul. Dobra AWF II AWF I Arkadia Al. Jerozolimskie, rejon rotundy al. Jana Pawła II - ul. Stawki al. Jana Pawła II - ul. Anielewicza al. Jana Pawła II - pl. Mirowski al. Jana Pawła II - al. Solidarności Al. 3-go Maja, rejon Dw. Powiśle 0 5000 10000 15000 20000 16 14 12 W 10 systemie Veturilo zarejestrowanych 8 jest ponad 54 tys. użytkowników. Przez pierwsze 6 trzy miesiące zanotowano prawie 4 270 tys. wypożyczeń. 2 Średni czas wypożyczenia 0 rowerów wynosi ok. 35 min. -2 Najczęściej wykorzystywane wypożyczalnie rowerowe (od 1 sierpnia do 16 listopada) temperatura to: [0C] al. Jerozolimskie- rejon Rotundy (ponad 15 tys.), Traugutta w rejonie 18 Krakowskiego Przedmieścia 16 (ponad 12,5tys.), Metro 14 Imielin rejon Ratusza Ursynowa (prawie 10,5 tys.). 12 10 8 6 4 2 0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 pon. pon. środ. piąt. niedz. wt. czw. sob. pon. 18 środ. piąt. niedz. wt. czw. sob. pon. środ. wypożyczenia środ. piąt. niedz. wt. czw. sob. pon. środ. piąt. niedz. wt. czw. sob. pon. wiatr [km/h] wypożyczenia pon. środ. piąt. niedz. wt. czw. sob. pon. środ. piąt. niedz. wt. czw. sob. pon. środ. opady [mm/h] wypożyczenia środ. 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Duży wpływ rowerów Ve powierza. N również opa przede wsz przejaśnień Duży wpływ na liczbę wypożyczeń rowerów Veturilo ma temperatura powierza. Nie bez znaczenia są również opady deszczu w tym przede wszystkim opady ciągłe bez przejaśnień oraz siła wiatru. 15

P E D A Ł U J I P Ł Y Ń Projekt Warszawski Węzeł Wodno-Rowerowy Pedałuj i płyń (bike & sail) etap I powstaje w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jako inwestycja w produkt turystyczny o znaczeniu ponadregionalnym. Projekt ma stworzyć atrakcyjną przestrzeń publiczną nad Wisłą. W jego skład wchodzi pięć zadań: modernizacja i przebudowa lewobrzeżnego bulwaru Wisły, budowa multimedialnego Parku Fontann na Podzamczu, wyposażenie plaż miejskich, rewitalizacja Portu Czerniakowskiego. Ważne miejsce w projekcie zajmują rozwiązania dla ruchu rowerowego. Powstaje trasa rowerowa tzw. Nadwiślański Szlak Rowerowy (NSR), biegnąca wzdłuż lewego brzegu Wisły od granicy z gminą Łomianki (na północy) do granicy z gminą Konstancin- Jeziorna (na południu). Długość trasy liczy ok. 28,5 km. NSR jest elementem Wiślanej Trasy Rowerowej z Wisły do Gdańska, szlaku rowerowego EuroVelo E2 Galway/Irlandia Moskwa/Rosja i Eurovelo E11 Ateny/ Grecja Nordkapp/Norwegia oraz Szlaku bursztynowego w systemie dróg rowerowych Greenways. Ze względu na istniejące walory przyrodnicze i warunki techniczne, przewiduje się, że poszczególne odcinki NSR będą zróżnicowane pod względem szerokości (od 2,5-3,0m) i rodzaju nawierzchni (asfaltowa, betonowa i szutrowa). Jest to także związane z funkcjami NSR. Na części odcinków z przewagą ruchu o charakterze tranzytowym, z dostosowaniem rozwiązań do wyższych prędkości (30km/h) a na pozostałych z ruchem rekreacyjnym, a nawet uspokojonym (np. w rejonie Bulwarów Wiślanych), gdzie ruch rowerowy odbywać się będzie wspólnie z ruchem pieszym. NSR będzie posiadał oznakowane odcinki krajoznawcze i łączniki z istniejącym systemem dróg rowerowych Warszawy, urządzone miejsca postojowe i widokowe oraz system informacji o pobliskich atrakcjach turystycznych. W rejonie Bulwarów Wiślanych szlak będzie całorocznie oświetlony, z rampami i trapami umożliwiającymi wprowadzanie rowerów na statki. Do chwili obecnej zrealizowano już 2,5 km trasy na Młocinach i 3,8 km trasy na Siekierkach. 16

Dzięki realizacji NSR powstanie także ważny dla systemu tras rowerowych odcinek drogi dla rowerów w ul. Czerniakowskiej, pomiędzy mostami Łazienkowskim i Siekierkowskim (o dł. ok.3,3 km) oraz innowacyjnie oznakowana trasa rowerowa w ul. Wał Zawadowski. Przykład rozwiązania ruchu rowerowego projektowanego na ul. Wał Zawadowski. 17

R O W E R Y W C E N T R U M W 2012 r. podjęto działania zmierzające do jakościowej zmiany warunków podróżowania rowerami w centrum Warszawy. Wytypowane zostały 24 główne korytarze tras rowerowych przecinających obszar śródmiejski. Dla nich rozpoczęto przygotowywanie projektów organizacji ruchu z założeniem, że ruch będzie prowadzony wydzielonymi drogami lub pasami dla rowerów. Pierwszym z projektów jest trasa łącząca Rondo Zgrupowania AK Radosław z rejonem mostu Gdańskiego, zapewniająca powiązania m.in. ze stacją metra Warszawa Gdańska, trasą rowerową na wiadukcie w ul. Mickiewicza i pasami dla rowerów w ul. Międzyparkowej (długość trasy ok. 2,5 km). Dla pozostałych ulic zostały opracowane zasady organizacji ruchu ( Koncepcja rozwiązania ruchu rowerowego w centralnym obszarze Warszawy w związku z uruchomieniem Systemu Roweru Publicznego wraz z wytycznymi do projektów organizacji ruchu ) mające dostosować ulice jedno i dwukierunkowe do potrzeb ruchu rowerowego. Obejmują one 315 odcinków ulic o łącznej długości ok. 70 km. Zakłada się, że: 47% śródmiejskich dwukierunkowych ulic lokalnych (ok. 30km) zostanie przystosowanych do ruchu rowerowego na jezdni. Rozwiązanie będzie polegać m.in. na wprowadzeniu ograniczenia prędkości dopuszczalnej do 30 km/h, uporządkowaniu parkowania (zamiana parkowania na równoległe) oraz zastosowaniu środków uspokojenia ruchu takich jak progi spowalniające, zwężenia jezdni, małe ronda, System tras rowerowych projektowany pomiędzy Rondem Zgrupowania AK Radosław i mostem Gdańskim. 18

100% ulic jednokierunkowych (ok. 27 km) zostanie dostosowanych do dwukierunkowego ruchu rowerowego, w tym ok. 8 km poprzez wprowadzenie kontrapasów rowerowych (na 18 odcinkach ulic) i ok. 19 km (ok. 100 odcinków ulic) poprzez dopuszczenie ruchu rowerowego pod prąd na zasadzie wyłączenia z zakazu ruchu (dotyczy to głównie małych i krótkich ulic o charakterze dojazdowym), Zostanie wprowadzona segregacja ruchu na ok. 10 km ulic, w formie wydzielonych pasów dla rowerów (7 km) i dróg dla rowerów (3 km). Wstępna koncepcja dostosowania ulic lokalny w centralnym obszarze Warszawy do ruchu rowerowego. 19

P L A N Y R O Z W O J O W E W przyszłym roku planuje się wyznaczenie na terenie Warszawy kilku ważnych odcinków tras rowerowych. Kontynuowana będzie dalsza rozbudowa i modernizacja Nadwiślańskiego Szlaku Rowerowego (NSR). W związku z tym poprawią się warunki ruchu rowerowego na ul. Czerniakowskiej i Wale Zawadowskim. Przewiduje się także rozwój sieci dróg rowerowych w ścisłym centrum miasta (m.in. na ulicach Emilii Plater i Waryńskiego). Planowane trasy rowerowe w 2013 r. ulica odcinek Dzielnica rok długość [m] Kleszczowa Czereśniowa-Ryżowa Włochy 2013 890 Wał Zawadowski do gr. miasta Wilanów 2013 6300 Czerniakowska Zagórna-Witosa Mokotów 2013 3300 Emilii Plater Koszykowa- Al. Jerozolimskie Śródmieście 2013 600 Waryńskiego pl. Konstytucji-Batorego Śródmieście 2013 1100 Marsa- Żołnierska węzeł Marsagr. Warszawy Rembertów 2013 1225 Reymonta Żeromskiego- Kasprowicza Bielany 2013 1000 Nowopoligonowa Praga Południe 2013 500 Park im. Kozłowskiego Ursynów 2013 160 Nowobukowińska przedłużenie KEN Mokotów 2013 1000 Gierdziejewskiego przedłużenie do Połczyńskiej Ursus 2013 800 20

W Y D A R Z E N I A R O W E R O W E Warszawa oprócz rozwiązań inwestycyjnych promuje również ruch rowerowy wśród mieszkańców miasta. Corocznie organizowane są dni bez samochodu podczas których, jako alternatywę dla korzystania z samochodów, wskazuje się rowery. Prężnie na rzecz propagowania ruchu rowerowego działają dzielnice, licznie organizując pikniki, zawody i wycieczki rowerowe dla swoich mieszkańców. Na podkreślenie zasługują starania dzielnicy Ursynów, która dla swoich mieszkańców organizuje wycieczki rowerowe, także w formie gier miejskich np. Ścieżkami podróżników patronów ulic, Na początku sezonu rowerowego na Ursynowie zorganizowano drugą już Ursynowską Giełdę Rowerową. Oprócz imprez typowo rekreacyjnych skierowanych do szerokiego grona mieszkańców na terenie dzielnicy organizowane są zajęcia/imprezy dla osób już korzystających z rowerów jak np. cotygodniowe bezpłatne, otwarte treningi kolarskie organizowane przez Warszawski Klub Kolarski. We wrześniu odbyły się Mistrzostwa Warszawy w kolarstwie górskim. Bardzo ciekawą inicjatywę podjęła dzielnica Wilanów, która wspólnie z Urzędem Marszałkowskim zorganizowała konkurs pod tytułem Bezpieczna droga do szkoły. Uczestniczyły w nim dzieci ucząc się jak bezpiecznie poruszać się rowerem w codziennych podróżach do szkoły. Aktywne rowerowo jest otoczenie Wisły. W ramach corocznego Święta Wisły, która w roku 2012 odbyła się pod hasłem Pedałuj i Płyń zorganizowano zawody sportowe z wykorzystaniem rowerów oraz rodzinne wycieczki rowerowe wzdłuż Wisły. 21

O R G A N I Z A T O R Z Y R U C H U R O W E R O W E G O Koordynacja działań związanych z funkcjonowaniem i rozwojem systemu transportu rowerowego w Warszawie należy do Biura Drogownictwa i Komunikacji (BDiK). Zadania związane z transportem rowerowym realizuje Wydział Analiz Programowych oraz Inżynier Ruchu (Sekcja Transportu Rowerowego). Działania dotyczą: współpracy z komórkami organizacyjnymi Urzędu i jednostkami organizacyjnymi Miasta oraz innymi podmiotami w zakresie rozwoju sieci dróg rowerowych; inicjowania i wykonywania opracowań studialnych oraz koncepcyjnych dotyczących komunikacji pieszej i ruchu rowerowego; analizy potrzeb i możliwości budowy dróg rowerowych na terenie Warszawy; ustalania standardów i wymagań budowy oraz eksploatacji dróg rowerowych oraz ciągów pieszych; prowadzenia działalności informacyjno-promocyjnej oraz organizowania konferencji spotkań i dyskusji. W połowie listopada br. został powołany Pełnomocnik Prezydenta m.st. Warszawy ds. komunikacji rowerowej. Wśród zadań pełnomocnika są m.in.: podejmowanie, konsultowanie i monitorowanie działań mających na celu rozwój komunikacji rowerowej; zgłaszanie uwag i propozycji do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczących tras rowerowych; przedstawianie opinii i uwag do prac związanych z opracowywaniem rozwoju sieci tras rowerowych oraz zasad budowy infrastruktury rowerowej; współpraca z biurami Urzędu m.st. Warszawy i miejskimi jednostkami organizacyjnymi w zakresie rozwoju komunikacji rowerowej; przygotowywanie materiałów dotyczących komunikacji rowerowej dla potrzeb Prezydenta m.st. Warszawy, mediów i strony internetowej Miasta; reprezentowanie Prezydenta m.st. Warszawy na spotkaniach i konferencjach dotyczących zagadnień transportu rowerowego. Zwierzchnikiem Pełnomocnika jest bezpośrednio Prezydent Warszawy. Działa on niezależnie, ale współpracując z BDiK. Biuro Drogownictwa i Komunikacji Urząd Miasta Stołecznego Warszawy ul. Solec 48, 00-382 Warszawa, tel.: 22 4430654/655, fax: 22 4430641 kontakt: a.dabrowa@um.warszawa.pl www.um.warszawa.pl Pełnomocnik Prezydenta m.st. Warszawy ds. komunikacji rowerowej Łukasz Puchalski L.Puchalski@ztm.waw.pl 22

Zarząd Transportu Miejskiego zajmuje się systemem B+R oraz systemu roweru publicznego Veturilo. Osobą do kontaktu w tym zakresie jest Artur Tondera, tel.: (22) 56-98-101, fax: 0 22 827 25 52, a.tondera@ztm.waw.pl. W poszczególnych dzielnicach na rzecz ruchu rowerowego działają Koordynatorzy rozwoju systemu transportu rowerowego. l.p. Dzielnica Koordynator rozwoju ruchu rowerowego Kontakt 1 Bemowo Eugenia Wachowiak Tel.: 22 5337569 Fax: 22 5337912 2 Białołęka Alicja Kosyl Piotr Powała Tel.: 225103283 Adres e-mail e.wachowiak@bemowo.waw.pl akosyl@bialoleka.waw.pl ppowala@bialoleka.waw.pl 3 Bielany Anna Miedzińska Tel.: 22 3733293 miedzinska_a@poczta.bielany.waw.pl 4 Mokotów Małgorzata Kozłowska Tel.: 22 5651904 malgorzata.kozlowska@mokotow.waw.pl 5 Ochota Ryszard Tel.: 22 5783632 Lewandowski Fax: 22 6598008 rlewandowski@urzadochota.waw.pl 6 Praga Południe Marek Górski Tel.: 22 3380333 wir@pragapld.waw.pl agrzegrzolka@gmail.com 7 Praga Północ Krzysztof Igor Żerosławski Tel.: 22 5900115 krzysztof.zeroslawski@praga-pn.waw.pl 8 Rembertów Ewaryst Ciesiołka Tel.: 22 5151625 infrastruktura@rembertow.waw.pl 9 Targówek Piotr Majewski Tel.: 22 4438631 pmajewski@targowek.waw.pl 10 Ursus Krzysztof Izwantowski Tel.: 22 4786151 kizwantowski@ursus.warszawa.pl 11 Ursynów Wojciech Olendzki Tel.: 22 5457229 wojol@ursynow.pl 12 Wawer Sebastian Wasilewski Tel.: 22 4436887 s.wasilewski@wawer.warszawa.pl 13 Wesoła Grzegorz Rudzki Tel.: 22 7736022 infrastruktura@wesola.waw.pl 14 Wilanów Jakub Węgliński Tel.: 22 6426001 wew. 444 jakub.weglinski@wilanow.pl 15 Włochy Agnieszka Krysiak Tel.: 22 4434270 akrysiak@um.warszawa.pl 16 Wola Jacek Woźniak Tel.: 22 5048676 jacek.wozniak@wola.waw.pl 17 Żoliborz Halina Dominiak Tel.: 22 5601230 hdominiak@zoliborz.org.pl 23

R a p o r t p r z y g o t o w a n y p r z e z: Biuro Drogownictwa i Komunikacji Urzędu Miasta st. Warszawy ul. Solec 48, 00-382 Warszawa, tel.: 22 4430654/655, fax: 22 4430641 Biuro Projektowo-Konsultingowe TRANSEKO ul. Lwowska 9/1A, 00-660 Warszawa, tel.: 22 6219931 Z e s p ó ł r e d a k c y j n y: Andrzej Brzeziński Agnieszka Dąbrowa Karolina Jesionkiewicz-Niedzińska Paweł Kosmowski Maria Przytulska Magda Rezwow-Mosakowska Agnieszka Rogala Monika Rybczyńska-Ejchorszt Marek Utkin Opracowanie graficzne na podstawie projektu graficznego Leny Maminajszwili / Studio Reklamy i Wydawnictw MASZ Przygotowanie do druku: Jacek Łucki / Pasaż Sp. z o.o. Redakcja i korekta: Monika Rybczyńska-Ejchorszt / Biuro Drogownictwa i Komunikacji m.st. Warszawy Druk: Pasaż Sp. z o.o. Wersja elektroniczna znajduje się na: www.strategiatransportowa.um.warszawa.pl www.transeko.pl 24