INSTYTUTOWY REGULAMIN PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO- STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (licencjackie) 1. INSTYTUTOWY REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH 2. INSTYTUTOWY REGULAMIN ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH PWSZ w NYSIE INSTYTUT PIELĘGNIARSTWA NYSA 2015/2016
1. INSTYTUTOWY REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO studia pierwszego stopnia Niniejszy Regulamin praktyk studenckich określa zasady i formę odbycia praktyki na kierunku Pielęgniarstwo. Praktyki studenckie, przewidziane w planach studiów na kierunku Pielęgniarstwo, pełnią ważną funkcję w procesie przygotowania zawodowego absolwentów przyczyniając się do rozwijania umiejętności zawodowych. Praktyki zawodowe stanowią integralna część procesu kształcenia i podlegają obowiązkowemu zaliczeniu. 1 POSTANOWIENIE OGÓLNE 1. Student ma obowiązek odbycia i zaliczenia wszystkich praktyk programowych przewidzianych w planie studiów. 2. Program i sposób zaliczania praktyk studenckich określa niniejszy Regulamin praktyk. 3. Praktyki studenckie mogą być organizowane w kraju i za granicą. 4. Praktyki realizowane są zgodnie z planem studiów. 5. Łączna liczba godzin praktyk zawodowych na studiach stacjonarnych 3-letnich trwających 6 semestrów, wynosi 1200 godzin. 6. Student przed rozpoczęciem praktyki zawodowej ma obowiązek zapoznać się ze szczegółowym programem praktyk. (Zał.1) 7. Praktyka zawodowa odbywa się w określonych placówkach szkoleniowych zgodnie z planem praktyk zawodowych.(zał.1.1) 2 CELE PRAKTYK 1. Celem studenckich praktyk jest: poznanie specyfiki pracy w różnych oddziałach szpitalnych i w otwartej opiece zdrowotnej, wykształcenie umiejętności zastosowania wiedzy teoretycznej zdobytej w toku studiów w praktyce pielęgniarskiej (integracja wiedzy teoretycznej z praktyką), rozwijanie umiejętności praktycznych w warunkach rzeczywistych, doskonalenie kompetencji zawodowych, poznanie własnych możliwości na rynku pracy, nawiązanie kontaktów zawodowych, umożliwiających wykorzystanie ich w przygotowywaniu pracy dyplomowej oraz w poszukiwaniu pracy. Kształcenie praktyczne (zajęcia praktyczne i praktyka zawodowa) odbywa się w oddziałach szpitalnych: oddział internistyczny, oddział chirurgiczny, oddział pediatryczny, oddział neurologiczny, oddział psychiatryczny, oddział medycyny ratunkowej, oddział intensywnej terapii, oddział opieki długoterminowej, oddział położniczo-ginekologiczny, w ośrodkach pielęgniarskiej opieki domowej, środowiskowej i szkolnej, żłobkach oraz w hospicjach. 1
KSZTAŁCENIE PRAKTYCZNE : zajęcia praktyczne i praktyka zawodowa LP. W ZAKRESIE PODSTAW OPIEKI PILĘGNIARSKIEJ I OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ student nabywa umiejętności obejmujące 1. Samodzielne wykonywanie zawodu zgodnie z zasadami etyki ogólnej i zawodowej oraz holistycznego i zindywidualizowanego podejścia do pacjenta, z poszanowaniem i respektowaniem jego praw; 2. rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta; 3. promowanie zdrowia i edukacji zdrowotnej jednostki i grupy społecznej; 4. rozpoznawanie problemów pielęgnacyjnych pacjenta; 5. planowanie i sprawowanie opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem; 6. samodzielne udzielanie w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz wykonywanie medycznych czynności ratunkowych; 7. podejmowanie współpracy z członkami zespołu terapeutycznego w procesie zapobiegania, diagnozowania, terapii, rehabilitacji i pielęgnowania; 8. samodzielne orzekanie o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczopielęgnacyjnych; 9. organizowanie środowiska opieki szpitalnej i domowej; 10. organizowanie i planowanie pracy na własnym stanowisku pracy; 11. przygotowanie pacjenta do samoopieki oraz opiekuna do sprawowania opieki nad pacjentem. 2
3 PROGRAM PRAKTYK PRAKTYKI ZAWODOWYE Kierunek PIELĘGNIARSTWO PWSZ w Nysie PLAN PRAKTYK ZAWODOWYCH STUDIA STACJONARNE ROK I 360 godzin( 9 tygodni) Lp. Przedmiot Liczba godzin Placówka 1. Podstawy pielęgniarstwa 2. Interna i pielęgniarstwo internistyczne 3. Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne 120 4. Podstawowa opieka zdrowotna 80 80 80 Izba przyjęć, szpitalny oddział ratunkowy Oddział internistyczny Oddział chirurgiczny Publiczny i Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (20 godz.rejestracja,20 godz. Gabinet zabiegowy,20 godz. Poradnia ogólna, K, 20 godz. Poradnia D ) STUDIA STACJONARNE Lp. Przedmiot Liczba godzin 1. Interna i pielęgniarstwo internistyczne 2. Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne 3. Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne 4. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne 5. Podstawowa opieka zdrowotna Neurologia i pielęgniarstwo 6. neurologiczne ROK II 400 godzin (10 tygodni) Placówka 80 Oddział internistyczny 80 Oddział chirurgiczny lub blok operacyjny 40 Żłobek lub Poradnia D 40 Oddział psychiatryczny 80 Publiczny i niepubliczny zakład opieki zdrowotnej 80 Oddział neurologiczny 3
STUDIA STACJONARNE ROK III 440 godzin (11tygodni) Lp. Przedmiot Liczba Placówka godzin 1. Podstawowa opieka 40 Publiczny i niepubliczny zakład opieki zdrowotna zdrowotnej, pielęgniarstwo środowiskowe 2. 3. 4. 5. 6. 7. Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne 40 Oddział intensywnej opieki medycznej lub 20 godz.- oddział intensywnej opieki oraz 20 godz.-blok operacyjny po stronie anestezjologii 80 Oddział geriatryczny, zakład opiekuńczoleczniczy, dom pomocy społecznej dla osób starszych Opieka paliatywna 40 Hospicjum lub oddział opieki paliatywnej Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne Położnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo położniczoginekologiczne Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 120 Oddział pediatryczny 40 Oddział położniczo- ginekologiczny 80 Oddział rehabilitacji ruchowej, kardiologicznej, oddział neurologiczny, oddział urazowo-ortopedyczny, poradnia rehabilitacyjna:40 godz. z zakresu rehabilitacji pod kierunkiem mgr rehabilitacji(zaliczenia zajęć dokonuje mgr rehabilitacji) oraz 40 godz. z zakresu pielęgnowania niepełnosprawnych, pod kierunkiem pielęgniarki(zaliczenia zajęć dokonuje pielęgniarka opiekun /koordynator praktyk) 4 ORGANIZACJA I PRZEBIEG PRAKTYK 1. Student realizuje praktyki zawodowe zgodnie z planem i programem studiów w okresie wakacyjnym lub w trakcie trwania roku akademickiego po zaliczeniu zajęć praktycznych z danego przedmiotu na trzecim roku, zgodnie z planem praktyk ustalonym przez Instytutową Komisję Praktyk Zawodowych w wyznaczonych placówkach. 2. Student realizuje praktykę zawodową w placówkach wyznaczonych przez Uczelnię wykaz placówek, Zał.2. 3. Student może samodzielnie wskazać placówkę, która wyrazi gotowość jego przyjęcia na praktykę. Placówka ta musi spełniać Kryteria wyboru placówek do realizacji praktyk zawodowych. Zał.3. 4. Przed rozpoczęciem praktyki w placówce wskazanej przez studenta, student powinien podpisać umowę i uzyskać opiekuna lub koordynatora praktyki zawodowej z ramienia placówki. Opiekun/koordynator praktyki zawodowej musi spełniać Kryteria wyboru opiekuna/ koordynatora praktyk zawodowych.zał.4. 4
5. Student planujący odbyć praktykę zawodową indywidualnie w wybranej przez siebie placówce, musi pobrać z Działu Praktyk następujące dokumenty: umowę Zał.5, kryteria doboru placówki, kryteria doboru opiekuna na każdy oddział, kartę nadzoru praktyki w indywidualnej placówce, Zał. 6.1, Zał.6.2, Zał.6.3. Dokumenty wymienione w 4: pkt. 3,4 i 5 zwraca do Działu Praktyk. 6. Instytutowa Komisja Praktyk Zawodowych przy współpracy z Działem Praktyk nadzoruje odpowiedni wybór placówek do realizacji praktyki zawodowej oraz opiekuna/koordynatora praktyk zawodowych z ramienia placówki. 7. Student, realizujący praktykę zawodową w okresie wakacyjnym w placówkach mających podpisaną umowę z uczelnią pobiera kartę nadzoru praktyki, w której przedstawia termin realizacji praktyki zawodowej z obowiązujących przedmiotów, Zał. 7.1, Zał.7.2, Zał.7.3. Kartę nadzoru praktyki student musi złożyć w Dziale Praktyk przed rozpoczęciem praktyki zawodowej. 8. Umowa z jednostką organizacyjną, w której realizowane będą praktyki studenckie zostaje podpisana przed rozpoczęciem praktyk. 9. Ostateczny termin złożenia dokumentów dotyczących organizacji praktyki zawodowej upływa 10 czerwca. 10. Dokumentację dotyczącą praktyk stanowiącą podstawę zaliczenia praktyk stanowią: dziennik praktyk, siatka oceny praktyki studenta, Zał. 8, świadectwo odbycia praktyki, Zał.9 oraz ankiety oceny praktyki zawodowej ABC, Zał.10. 11. Podczas praktyki student realizuje zadania zgodnie z otrzymanym zatwierdzeniem miejsca i planu praktyk. 12. Praktyka zawodowa realizowana jest w formie dyżuru 8 -godzinnego lub 10- godzinnego. 13. Nadzór dydaktyczno-wychowawczy nad praktykami sprawuje nauczyciel akademickikoordynator określonego przedmiotu ( nauczyciel prowadzący z danego przedmiotu wykłady i zajęcia praktyczne ) oraz opiekun roku. 14. Do zadań opiekuna praktyk/ koordynatora przedmiotu z ramienia uczelni należy w szczególności: nawiązywanie kontaktów z instytucjami w celu oceny organizacji i przebiegu praktyk zawodowych, nadzór nad przebiegiem praktyk (hospitacje - protokół kontroli praktyki zawodowej, Zał.11 ocena dokumentacji dostarczonej przez studentów z odbytych praktyk, dokonanie zaliczenia praktyki zawodowej w dzienniku praktyk oraz protokole zaliczenia praktyki zawodowej. 5 OBOWIĄZKI STUDENTA 1. Przed rozpoczęciem praktyki student powinien przygotować się do jej odbycia, poprzez zapoznanie się z programem praktyki zawodowej, regulaminem praktyk, podstawowymi przepisami prawa pracy, rozporządzeniami wykonawczymi dotyczącymi praktyk oraz posiadać podstawowe przeszkolenie BHP. 2. Student musi posiadać aktualną książeczkę sanitarno-epidemiologiczną, ubezpieczenie OC oraz ubezpieczenie NW rozszerzone o ekspozycję zawodową (zakażenie wirusem HIV i żółtaczką). Zaleca się także szczepienia przeciwko WZW typu B. 3. Studentka ciężarna jest zobowiązana do niezwłocznego poinformowania o tym fakcie koordynatora przedmiotu, w ramach którego realizowana jest praktyka zawodowa oraz powinna przedstawić zaświadczenie od lekarza specjalisty stwierdzające: czas trwania ciąży; ogólny stan zdrowia; 5
orzeczenie o możliwości odbywania praktyki zawodowej i zajęć praktycznych; pisemną deklarację o osobistym ponoszeniu odpowiedzialności za decyzję kontynuowania praktyk zawodowych; na prośbę studentki Dyrektor Instytutu po konsultacji z Instytutową Komisją ds. Praktyk Zawodowych może wyrazić zgodę na kontynuowanie praktyki zawodowej lub urlopuje studentkę; 4. Na praktykę zawodową studenci obowiązani są przychodzić punktualnie. 5. W przypadku gdy praktyka organizowana jest w sposób indywidualny, godziny rozpoczęcia praktyk ustalane są indywidualnie dla każdego oddziału z opiekunem /koordynatorem praktyki zawodowej z ramienia placówki. 6. Student systematycznie i aktywnie uczestniczy w zajęciach 100 % obecność. 7.Student prowadzi na bieżąco (po każdym dyżurze) dokumentację w dzienniku praktyk, potwierdzoną czytelną pieczątką placówki i podpisem opiekuna / koordynatora praktyki zawodowej z ramienia placówki. 8. Nieobecność na zajęciach student winien jest usprawiedliwić i po uzgodnieniu z opiekunem/ koordynatorem praktyki zawodowej z ramienia placówki, odpracować. 9. W przypadku długotrwałej choroby lub zdarzeń losowych w porozumieniu z opiekunem/koordynatorem praktyki zawodowej ilość godzin do odpracowania może ulec zmniejszeniu o 10%. Nieobecności nie są nieobjęte odpracowaniem przez studenta w przypadku: zawarcia małżeństwa; pogrzebu w najbliższej rodzinie; honorowego krwiodawstwa; wezwania do sądu. 10. Studentów obowiązuje dwuczęściowy niebieski mundurek, białe, medyczne obuwie zmienne oraz identyfikator z imieniem, nazwiskiem, nazwą uczelni i instytutu. 11. Student zobowiązany jest do przedłożenia w dniu rozpoczęcia praktyki zawodowej opiekunowi / koordynatorowi praktyki zawodowej z ramienia placówki aktualną książeczkę sanitarno-epidemiologiczną. 12. Podczas praktycznej nauki zawodu obowiązują studentów zasady etyki zawodowej oraz przestrzeganie tajemnicy służbowej dotyczącej tożsamości, leczenia i pielęgnacji pacjentów. 13. Zabrania się: noszenia biżuterii z wyjątkiem zegarka; noszenia w czasie pracy zegarka na ręce dotyczy pracy w oddziałach szpitalnych; lakierowania paznokci; nakładania dodatkowej odzieży na mundurek; informowania pacjentów i ich rodzin o stanie zdrowia i procesie leczenia; 14. Na praktyki zawodowe studenci nie wnoszą: telefonów komórkowych, aparatów fotograficznych, dyktafonów, kamer. 6 WARUNKI ZALICZENIA PRAKTYKI 1. Warunkiem zaliczenia praktyki jest wywiązanie się z zadań sformułowanych w programie praktyki oraz przedłożenie przez studenta stosownej dokumentacji. 2. Student zobowiązany jest do przedstawienia opiekunowi praktyk/koordynatorowi przedmiotu dokumentacji potwierdzającej odbycie praktyki: dziennik praktyk oraz świadectwo odbycia praktyki i siatka oceny praktyki. 3. Zaliczenia praktyki z określonego przedmiotu w protokole praktyki i w dzienniku praktyk dokonuje koordynator przedmiotu. 6
4. Zaliczenie praktyki zawodowej jest warunkiem zaliczenia semestru, którego program przewiduje realizacje tych zajęć. 5. Na wniosek studenta Dyrektor Instytutu, który w porozumieniu z Instytutową Komisja Praktyk Zawodowych może wyrazić zgodę na odbycie praktyk w innym terminie. 6. Student, który nie odbył wszystkich wymaganych w planach studiów praktyk, nie może być dopuszczony do egzaminu dyplomowego. 7. Termin zaliczenia praktyk zawodowych upływa 30 września. 7 NADZÓR NAD PRZEBIEGIEM PRAKTYK ZAWODOWYCH 1. Instytutowa Komisja Praktyk Zawodowych według harmonogramu na dany rok akademicki przeprowadza okresowe kontrole przebiegu praktyk zawodowych. 2. Powołuje pracowników do: a. przeprowadzenia hospitacji/kontroli praktyk zawodowych, b. przeprowadzenia kontroli telefonicznych w placówkach odległych oraz okresowych wizytacji. 3. Nauczyciele akademiccy działający wg niniejszej procedury sporządzają protokoły z przeprowadzonych kontroli, rozmów telefonicznych i dokonanych wizytacji, Zał. 11. 4. Przy współpracy Instytutowej Komisji Praktyk Zawodowych i Instytutowej Komisji d/s Wewnętrznej Oceny Jakości Kształcenia dokonują analizy i opracowań wyników z przeprowadzonych kontroli według systemu ABC. 8 ZADANIA INSTYTUTOWEJ KOMISJI PRAKTYK ZAWODOWYCH 1. Dobór placówek, koordynatorów i opiekunów praktyk według opracowanych kryteriów. 2. Opracowywanie, nowelizowanie i zatwierdzanie regulaminu praktyk zawodowych. 3. Opracowywanie i aktualizowanie programu praktyk zawodowych. 4. Współpraca z działem praktyk zawodowych w zakresie pozyskiwania placówek szkoleniowych i zawierania umów z placówką, w której ma się odbywać praktyczna nauka zawodu. 5. Organizacja odbywania praktyk zawodowych w miejscach odległych (także za granicą). 6. Nadzorowanie przy współpracy z Działem Praktyk odpowiedniego wyboru placówek do realizacji praktyki zawodowej oraz opiekuna/koordynatora praktyk zawodowych z ramienia placówki. 7. Opracowywanie procedur kontroli przebiegu praktyk zawodowych. 8. Planowanie hospitacji praktyk zawodowych na dany rok akademicki. 9. Kontrola przebiegu praktyk zawodowych według opracowanego systemu ABC według harmonogramu. 10. Powoływanie pracowników Instytutu do przeprowadzenia procedury kontroli. 11. Współpraca z Komisją ds. Wewnętrznej Oceny Jakości Kształcenia w zakresie opracowań wyników kontroli praktyk zawodowych. 7
Skład Instytutowej Komisji ds. Praktyk Zawodowych: 1. dr n. med. Agnieszka Wolińska - zastępca Dyrektora Instytutu Pielęgniarstwa 2. mgr Dariusz Klonowski - naczelny pielęgniarz Szpitala w Nysie 3. mgr Anna Komarow- Kuźmińska 4. studenci ZAŁĄCZNIKI : I. Załączniki do praktyk zawodowych STUDIA STACJONARNE Program praktyk, Zał.1 Wykaz placówek, z którymi Uczelnia podpisała umowę na prowadzenie praktyki zawodowej, Zał. 2 Kryteria doboru placówek do realizacji praktyk zawodowych, Zał.3 Kryteria doboru koordynatora/opiekuna do realizacji praktyki zawodowej, Zał. 4 Wzór umowy, Zał. 5 Karta nadzoru praktyki w indywidualnej placówce, Zał. 6.1, Zał.6.2, Zał.6.3. Karta nadzoru praktyki, Zał. 7.1, Zał.7.2, Zał.7.3. Siatka oceny praktyki, Zał. 8 Świadectwo odbycia praktyki studenckiej, Zał. 9 Ankiety ABC, Zał.10 Protokół kontroli praktyki zawodowej, Zał. 11 Dzienniczek praktyk. 8
2. INSTYTUTOWY REGULAMIN ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO 1 Zajęcia praktyczne są realizowane zgodnie z planem i programem studiów. W trakcie trwania studiów student realizuje 1100 godzin zajęć praktycznych, w placówkach medycznych pod kierunkiem nauczyciela akademickiego. 2 Zajęcia praktyczne organizowane są w oparciu o ramowy plan studiów i obowiązujący w danym roku akademickim harmonogram zajęć praktycznych. 3 Student ma prawo do: 1. właściwie zorganizowanego procesu kształcenia, odpowiedniego do wymagań Uczelni i instytucji, w której odbywają się zajęcia praktyczne zgodnie z programem kształcenia; 2. opieki wychowawczej i warunków pobytu zapewniających bezpieczeństwo oraz ochronę i poszanowanie godności osobistej; 3. życzliwego i podmiotowego traktowania w procesie dydaktycznym; 4. konsultacji i pomocy opiekuna dydaktycznego; 5. sprawiedliwej, obiektywnej, jawnej oceny zgodnej z ustalonymi kryteriami; 6. pomocy w planowaniu i realizowaniu samorozwoju; 7. umożliwienia korzystania z dostępnej literatury medycznej w placówkach ochrony zdrowia; 8. trzydziestominutowej przerwy na posiłek w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu i czasie. 4 Student ma obowiązek: 1. przejęcia odpowiedzialności za własne uczenie się i rozwój; 2. wykazanie odpowiedzialności etycznej; 3. systematycznego i aktywnego uczestnictwa w zajęciach 100% obecności; 4. bycia gotowym do zajęć na 5 minut przed ich rozpoczęciem; 5. noszenia estetycznego i pełnego umundurowania wraz z identyfikatorem; 6. przestrzegania obowiązujących procedur w oddziale; 7. prezentowania aktywnej postawy w stosunku do pacjenta; 8. przestrzegania zasad kultury współżycia w zespole i subordynacji w stosunku do przełożonych; 9. systematycznego zaliczania umiejętności zgodnie z kartą zaliczeniową zajęć praktycznych; 10. przestrzegania tajemnicy zawodowej; 11. zgłaszania przyczyny nieobecności na zajęciach i usprawiedliwienia u osoby prowadzącej zajęcia; 12. przedłożenia nauczycielowi w pierwszym dniu powrotu na zajęcia pisemnego usprawiedliwienia nieobecności; 13. w przypadku nieobecności na zajęciach odpracować je; 14. studentka ciężarna jest zobowiązana do niezwłocznego poinformowania o tym fakcie nauczyciela akademickiego oraz powinna przedstawić zaświadczenie od lekarza specjalisty stwierdzające: czas trwania ciąży; 9
ogólny stan zdrowia; orzeczenie o możliwości odbywania zajęć; pisemną deklarację o osobistym ponoszeniu odpowiedzialności za decyzję kontynuowania zajęć praktycznych; na prośbę studentki dyrektor Instytutu może wyrazić zgodę na kontynuowanie zajęć praktycznych lub urlopuje studentkę; 5 Zajęcia praktyczne odbywają się przez 5 dni w tygodniu, dzień zajęć trwa 8 godzin na studiach stacjonarnych. 6 Zajęcia praktyczne odbywają się w systemie zmianowym na dyżurach rannych i popołudniowych. 7 Studenci odbywające zajęcia praktyczne są podporządkowani regulaminowi pracy obowiązującym w danym oddziale. 8 Studenci odbywający zajęcia praktyczne muszą posiadać aktualną książeczkę sanitarnoepidemiologiczną, ubezpieczenie OC i ubezpieczenie NW rozszerzone o ekspozycję zawodową (zakażenie wirusem HIV i żółtaczką) oraz podstawowe przeszkolenie BHP. Zaleca się także szczepienia przeciwko WZW typu B. 9 15. Zabrania się: noszenia biżuterii z wyjątkiem zegarka; noszenia w czasie pracy zegarka na ręce dotyczy pracy w oddziałach szpitalnych; lakierowania paznokci; nakładania dodatkowej odzieży na mundurek; informowania pacjentów i ich rodzin o stanie zdrowia i procesie leczenia; palenia tytoniu na terenie placówki. 16. Na praktyki zawodowe studenci nie wnoszą: telefonów komórkowych, aparatów fotograficznych, dyktafonów, kamer. 10 Studenci dbają o dobrą atmosferę w placówce szkoleniowej, powierzony sprzęt, z którego korzystają zgodnie z przeznaczeniem. 11 Studentom nie wolno samowolnie opuszczać miejsca pracy, w sytuacji koniecznej po uzyskaniu zwolnienia nauczyciela akademickiego. 12 Studenci są zobowiązani do przestrzegania Kodeksu Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej oraz Karty Praw Pacjenta. 10