Uczelnia Wydział Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil kształcenia Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Prawa i Administracji Kierunek prawno-biznesowy Studia pierwszego stopnia Profil ogólnoakademicki K A R T A P R Z E D M I O T U Nazwa przedmiotu Tryb studiów Podstawy prawa Stacjonarne Rok studiów Semestr/-y I Status przedmiotu Język przedmiotu Podstawowy A polski Forma zajęć Wykład Ćwiczenia Inne formy zajęć (jakie?) konwersatoria, lektoraty, praktyki Liczba godzin w semestrze 30 30 0 Jednostka prowadząca Katedra (Zakład) Katedra Teorii i Filozofii Prawa Koordynator przedmiotu Prowadzący zajęcia Wymagania wstępne Dr hab. Andrzej Korybski, prof. nadzw. wykład dr hab. Andrzej Korybski, prof. nadzw. Ćwiczenia mgr Marzena Myślińska, mgr Adam Szot brak wymagań wstępnych
Numer efektu (symbol) bez rozdzielania na poziomy: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych Efekty kształcenia (wstawić tabelę) Podstawy Prawa Nazwa kierunku studiów: PRAWNO-BIZNESOWY Poziom kształcenia: STUDIA I STOPNIA Profil kształcenia: PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Efekty kształcenia modułowe opis słowny (np.)student, który zaliczył przedmiot, potrafi: 01 klasyfikować nauki prawne w systemie nauk oraz rozpoznawać ich odrębności przedmiotowe i metodologiczne 02 rozpoznawać podobieństwa i różnice prawa i innych systemów normatywnych, analizować ich wzajemne relacje oraz przestrzegać wiążących norm 03 opisywać różnorodne poglądy na tematy istoty prawa, jego źródeł oraz procesów tworzenia i stosowania prawa, a także dokonać krytycznej oceny tych poglądów 04 opisywać rolę człowieka w organizacji państwowej, organizacjach międzynarodowych i ponadnarodowych oraz wyjaśniać więzi prawnełączące te organizacje 05 stosować w prawidłowy sposób podstawowe pojęcia języka prawnego i prawniczego, w szczególności odnoszące się do procesów Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W01, K_W04 K_W02, K_W03, K_W08, K_W04, K_U08, K_U10 K_W03, K_K01, K_W05 K_W06, K_W08, K_U01, K_U02, K_U07, K_K01, K_K06 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia (patrz: załącznik 1) S1A_W01, S1A_W04 S1A_W02, S1A_W03, S1A_W07, S1A_W04, S1A_U07, S1A_U05, S1A_U06, S1A_U08 S1A_W03, S1A_K01 S1A_W05 S1A_W06, S1A_W07, S1A_U01, S1A_U02, S1A_U06, S1A_K01,
tworzenia prawa, jego obowiązywania i stosowania z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych gałęzi prawa 06 rozpoznawać różne źródła prawa, ustalać ich hierarchię oraz znaczenie w szczególności w kontynentalnej kulturze prawnej, a także posługiwać się regułami wykładnia prawa oraz wnioskowań prawniczych K_W07, K_U03, K_U06 S1A_K06 S1A_W07, S1A_U02, S1A_U05 Wykład Zakres tematów 1. Ogólna charakterystyka prawa jako przedmiotu badań naukowych oraz studiów prawniczych. Rys historyczny i współczesność prawoznawstwa jako zespołu nauk prawnych i studiów prawniczych. Różnorodność poglądów na istotę i społeczne funkcje prawa jako zjawiska społecznego (prawo jako szczególne normy postępowania bądź jako fakty występujące w życiu społecznym; prawo naturalne a pozytywistyczne ujęcie prawa; wybrane współczesne koncepcje prawa) - 2 godz. 2. Przedmiot i struktura współczesnego prawoznawstwa. Prawoznawstwo jako szczególna nauka społeczna. podstawowe działy i dyscypliny naukowe współczesnego prawoznawstwa. Prawoznawstwo a inne nauki społeczne. Płaszczyzny i metody badania prawa jako zjawiska społecznego a dorobek i metody badan innych nauk społecznych. - 2 godz. 3. Prawo jako zjawisko kulturowe. Cechy prawa jako zjawiska kulturowego (na tle ogólnej charakterystyki kultury i jej znaczenia dla życia społecznego). Pojęcie kultury prawnej i typy kultur prawnych. Prawo a ład normatywny i kontrola społeczna. Prawo a moralność oraz inne porządki normatywne. Prawo a sprawiedliwość.- 2 godz. 4. Rola prawa i prawników w porządkach prawnych opartych na kulturze prawa stanowionego (na tle porównawczym). Podstawowe cechy tzw. kontynentalnej i anglosaskiej kultury prawnej. Koncepcja demokratycznego państwa prawnego. Rola prawa w państwie prawnym. Obrót prawny i wymiar sprawiedliwości w demokratycznym państwie prawnym. Zasada praworządności oraz inne zasady porządku prawnego w Konstytucji RP i prawie traktatowym Wspólnoty Europejskiej (polski porządek prawny a porządek prawny wspólnotowy oraz prawo międzynarodowe publiczne). - 2 godz. 5. Źródła prawa. Pojęcie formy działalności prawotwórczej i źródła prawa. Podstawowe cechy i uwarunkowania systemu źródeł prawa w demokratycznym państwie prawnym. Źródła prawa w Konstytucji RP. Rola sądów konstytucyjnych w kształtowaniu systemu źródeł prawa. - 4 godz. Liczba godzin
6. Akty normatywne - przepisy prawne - normy prawne. Pojęcie aktu normatywnego, moc prawna a moc obowiązująca aktu normatywnego. Zawartość treściowa aktu normatywnego (treści normatywne), formalna i merytoryczna struktura aktu normatywnego, hierarchia aktów normatywnych. Pojęcie przepisu prawnego oraz typy przepisów prawnych, kolejność przepisów w akcie normatywnym. Pojęcie normy prawnej, koncepcje budowy normy prawnej, norma prawna jako wypowiedź normatywna (treści normatywne: słowna charakterystyka adresata, okoliczności i wzoru zachowania). Kwestia sankcji w prawie, rodzaje sankcji w prawie. Norma prawna a system prawa, system prawny a porządek prawny. 4 godz. 7. Współczesne systemy prawne i porządki prawne. Wybrane koncepcje systemu prawnego i porządku prawnego. Prawo powszechnie obowiązujące a prawo wewnętrznie obowiązujące, prawo publiczne a prawo prywatne, prawo materialne a prawo formalne. Wzajemne zależności i przenikanie porządków prawnych (prawo krajowe - prawo europejskie - prawo międzynarodowe). Współczesny polski system prawny i jego gałęzie. - 2 godz. 8. Obowiązywanie aktów normatywnych i przepisów prawnych a obowiązywanie systemu prawnego i norm (płaszczyzna personalna, czasowa i przestrzenna). - 2 godz. 9. Norma prawna jako szczególna norma postepowania wyrażona w języku prawnym, elementy normy prawnej oraz ich kodowanie w przepisach prawnych; typy wzorów zachowań (nakaz albo zakaz jako formy obowiązku, uprawnienie, wolność, kompetencja); reguły uważania (walidacji) norm prawnych. System prawny i jego cechy (zupełność i niesprzeczność) oraz struktura (gałęzie - instytucje - normy); powiązania hierarchiczne i treściowe między elementami systemu prawa; założenie prawodawcy racjonalnego; luki w systemie prawa oraz sposoby ich zapełniania; kolizje między normami oraz reguły kolizyjne. - 2 godz. 10. Wykładnia prawa. Pojęcie i rodzaje wykładni prawa (interpretacja przepisów prawnych a wnioskowania prawnicze). Wiążąca wykładnia prawa i jej rodzaje. Ideologie i metody wykładni prawa; metody interpretacji przepisów prawnych; rodzaje i metody wnioskowań prawniczych). - 2 godz. 11. Zdarzenia prawne i stosunki prawne. Pojęcie i typy zdarzeń prawnych; zdarzenia prawne a stosunki prawne, typy stosunków prawnych (uprawnieniowo-zobowiązaniowy stosunek prawny a stosunek prawny podległości kompetencji). Prawa (uprawnienia, wolności i kompetencje) oraz obowiązki (nakazy bądź zakazy) jako przedmiot stosunku prawnego. - 2 godz. 12. Stosowanie prawa. Stosowanie prawa a tworzenie prawa; wykonywanie a przestrzeganie prawa; aksjologia stosowania prawa w krajowy porządku prawny oraz porządku prawnym wspólnot europejskich; sądowe a administracyjne stosowanie prawa; model decyzyjny stosowania prawa. - 2 godz. 13. Odpowiedzialność prawna i ochrona prawna. Istota odpowiedzialności prawnej. podstawowe typy odpowiedzialności prawnej. Odpowiedzialność za przekroczenie norm prawa powszechnie obowiązującego a odpowiedzialność dyscyplinarna. Konstrukcje odpowiedzialności cywilnej i karnej. Odpowiedzialność prawna a ochrona praw człowieka; prawa człowieka w państwie prawnym; instytucjonalne gwarancje praworządności i procedury pociągania do odpowiedzialności prawnej; zasady oraz instytucje ochrony prawnej; prawo do sądu i jego elementy treściowe - 2 godz.
Metody dydaktyczne wykład informacyjny, prezentacja multimedialna, metoda aktywizująca Ćwiczenia (inne formy zajęć) Zakres tematów 1. Pojęcie nauki, elementy działalności naukowej, metoda badawcza i technika badawcza, metodologia, rodzaje metod badawczych w naukach empirycznych i formalnych). Prawoznawstwo jako nauka zajmujące się problematyką państwa i prawa (pojęcie, przedmiot, metody badawcze stosowane w prawoznawstwie, podstawowe działy prawoznawstwa). Wielopłaszczyznowe badanie prawa (faza decydowania politycznego, faza jurydyczna, faza psychologiczna, faza socjologiczna). Świadomość prawna (wiedza o prawie, postawy wobec prawa, oceny prawa, postulaty wobec prawa) i motywy przestrzegania prawa. Prawo jako zjawisko kulturowe.- 3 godz 2. Pojęcie kultury prawnej. Przegląd kultury prawnych. Prawo jako zjawisko językowe. System kontroli społecznej. - 2 godz 3. Kierunki poglądów na prawo (prawo jako norma, prawo jako fakt społeczny). Przegląd poszczególnych koncepcji poglądów na prawo. Sprawiedliwość zagadnienia ogólne. Rodzaje sprawiedliwości, formuły sprawiedliwości, koncepcje sprawiedliwości. - 2 godz 4. Wypowiedź normatywna. Norma prawna (pojęcie, koncepcje budowy normy prawnej, elementy treściowe normy prawnej). - 3 godz 5. Przepis prawny (pojęcie, norma prawna a przepis prawny, rodzaje przepisów prawnych). - 3 godz 6. Tworzenie prawa: kierunki tworzenia prawa, źródła prawa w znaczeniu materialnym, formalnym, teoretycznym, historycznym. Źródło prawa a źródło poznania prawa. Proces kształtowania prawa a proces prawotwórczy. Formy działalności prawotwórczej. - 3 godz 7. System źródeł prawa w Konstytucji RP. Procedura ustawodawcza (w tym podstawowe zasad techniki legislacyjnej). System źródeł prawa UE. System źródeł prawa międzynarodowego - 5 godz 8. System prawny pojęcie. Związki formalne, treściowe i hierarchiczne pomiędzy normami prawnymi w ramach systemu prawnego. Cechy systemu prawa (zupełność, niesprzeczność, jednolitość, różnorodność). Luki w prawie i sposoby ich usuwania. Sprzeczności norm prawnych w tramach systemu i sposoby ich usuwania. - Zróżnicowanie systemu prawnego w ujęciu poziomym oraz pionowym. - 3 godz. 9. Wykładnia prawa pojęcie, przedmiot, koncepcje prowadzenia wykładni, podział wykładni z uwagi na jej wiążący charakter, reguły wykładni. Przebieg procesu wykładni. Reguły wnioskowań prawniczych i topiki prawnicze. - 4 godz. 10. Stosowanie prawa (pojęcie, typy stosowania prawa, proces stosowania prawa) i obowiązywanie prawa. - 2 godz. 11. Odpowiedzialność prawna (pojęcie, typy odpowiedzialności prawnej). - 1 godz. Metody dydaktyczne Ćwiczenia przedmiotowe, prezentacja multimedialna, wykład informacyjny, wykład problemowy Liczba godzin
Forma zaliczenia ćwiczeń (innych zajęć) Forma zaliczenia przedmiotu Test końcowy Egzamin pisemny Literatura podstawowa 1. 1. A. Korybski, L. Leszczyński, A. Pieniążek, Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 2010 2. 2. G.L. Seidler, H. Groszyk, A. Pieniążek, Wstęp do nauki o państwie i prawie, Lublin 2009 3. 3. T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2009 4. A. Korybski, L. Grzonka, S. Chomoncik, R. Szynowski, Podstawy wiedzy o państwie i prawie, Warszawa 2012. 5. 5. L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2008 Literatura uzupełniająca 1. 1. J. Nowacki, Z. Tobor, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2012 2. 2. J. Jabłońska-Bonca, Wprowadzenie do prawa. Introduction to law, Warszawa 2011 3. 3. P. Byrczek, M. Pilch, Wstęp do prawoznawstwa. Testy dla studentów, Warszawa 2012 Nakład pracy studenta Wstawić tabelę Punkty ECTS ilość godzin godziny kontaktowe (liczba godzin wg planu studiów), w tym: 60 - wykład 30 - ćwiczenia 30 - konwersatoria - seminarium - konsultacje 5 - lektorat - inne (jakie): przygotowanie do zajęć(łącznie dla wszystkich form): 30 przygotowanie do zaliczenia przedmiotu 85 (łącznie dla wszystkich form) łącznie godzin: 180 ilość punktów ECTS: 6