PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA W KATOWICACH



Podobne dokumenty
PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA w ŁODZI

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

Próba dookreślenia terminu zbiorowy interes konsumentów definicja oraz jej wyznaczniki

DELEGATURA UOKiK W KATOWICACH

Prawo konsumenckie dla przedsiębiorców

Reklama wprowadzająca w błąd jak unikać szkodliwych praktyk

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA W KATOWICACH

BEZPRAWNE PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY PASAŻERÓW W TRANSPORCIE KOLEJOWYM UWAGI DE LEGE LATA I DE LEGE FERENDA

Model przeciętnego konsumenta"

Internetowa sprzedaż pomiędzy przedsiębiorcami bierzesz fakturę nie jesteś już konsumentem MARTA KOPEĆ

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Warszawa, dnia 24 maja 2002 r. Druk nr 126

RLU /04/JS Lublin, dnia 14 marca 2005 r.

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA w ŁODZI

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I NSK 99/18. Dnia 21 maja 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Adam Redzik

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

RWR-61-19/06/ZR/ Wrocław, 18 grudnia 2006 r. DECYZJA RWR 47 /2006

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA UOKIK W GDAŃSKU

PREZES URZĘDU OCHRONY

Przepisy dotyczące postanowień niedozwolonych we wzorcach umownych. Kodeks cywilny. Art. 385.

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

DECYZJA NR RBG - 2/2013

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Katowice, dnia r. RKT-61-18/14/SB. POSTANOWIENIE Nr 1

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

Decyzja RLU Nr 22/ 2014

RŁO-61-10( )/14/TD Łódź, dnia 27 listopada 2014 r. DECYZJA Nr RŁO 35/2014

Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów.

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

DECYZJA RLU Nr 16/2013

DECYZJA RLU Nr 19/2012

Najczęstsze naruszenia praw konsumentów. Agnieszka Ciucias

I. Wprowadzenie. 1 dalej także jako ustawa. 2 dalej Prezes UOKiK.

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

Konsumeryzm. Jak spowodować, żeby regulacje służyły klientom?

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA W KATOWICACH

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

Wykład Zakaz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA-TOMKIEL

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 37/15. Dnia 5 maja 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Dawid Miąsik

RŁO-61-21(13)11/RB Łódź, dnia 28 marca 2011 r. DECYZJA Nr RŁO 5/2011

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

DECYZJA NR RBG -6/2015

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw. z dnia 5 sierpnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz.

Czy automatyczne przedłużenie umowy zawartej z konsumentem jest dozwolone

DECYZJA Nr RKR 17/2011

WZORY DOKUMENTÓW. Reklamacja

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz.U z późn. zm.) wyciąg. Tytuł III. OGÓLNE PRZEPISY O ZźOBOWIĄ ZANIACH UMOWNYCH

DECYZJA RLU 26/2012. działając w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

POSTANOWIENIE Nr 1/61-1/15

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA UOKIK W KRAKOWIE

Barbara Radoń, INP PAN. Prawo pasażera do informacji i do odstąpienia od umowy a ochrona zbiorowych interesów konsumentów

Roczne sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów za 2007 rok.

POSTANOWIENIE. SSN Marcin Łochowski

PPK. Ochrona zbiorowych interesów konsumentów

DECYZJA nr RPZ 24/2014

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

Ochrona konsumenta w obrocie profesjonalnym?

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

Przepisy ogólne 76 78

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA-TOMKIEL

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

Stosowanie klauzul abuzywnych a praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów. adw. Agnieszka Skrok, LL.M.

DECYZJA Nr RBG 34/2014

DECYZJA Nr RKR - 52/2013

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 18/15. Dnia 24 lutego 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Dawid Miąsik

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

DELEGATURA UOKiK W KATOWICACH

D E C Y Z J A. U z a s a d n i e n i e

Kiedy umowa zlecenie jest umową o pracę? - na przykładzie orzecznictwa.

DECYZJA NR RBG - 7/2015

W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący Sędzia SA Agata Zając (spr.

RGD. 61-1/12/MLM Gdańsk, dnia 20 kwietnia 2012r.

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA UOKIK W KRAKOWIE

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI І KONSUMENTÓW DELEGATURA W KRAKOWIE

RPZ- 61/36/13/KO/PG Poznań, dnia 26 sierpnia 2014 r. DECYZJA Nr RPZ 19/2014

Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia...

DECYZJA NR RBG -22/2014

DECYZJA NR RBG - 4/2015

W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący Sędzia SA Urszula Wiercińska

POSTANOWIENIE NR RBG -18/2015

Wzorzec przeciętnego konsumenta jako punkt odniesienia przy dokonywaniu oceny nieuczciwości praktyki rynkowej.

Pragnę zasygnalizować możliwość zaistnienia praktyki naruszającej zbiorowe interesy

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA - TOMKIEL

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)

DECYZJA NR RBG - 32/2012

Początek biegu terminu dla wszczęcia postępowania antymonopolowego w przypadku zaprzestania stosowania praktyki ograniczającej konkurencję.

PREZES URZĘDU OCHRONY

Publicznoprawna ochrona konkurencji i konsumentów (część 2) PPwG 2016

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW. ul. Długa 47, Bydgoszcz Tel , Fax bydgoszcz@uokik.gov.

KONSUMENT NA RYNKU USŁUG BANKOWYCH RAPORT UOKIK

DECYZJA nr RPZ 18/2013

Jak przygotowywać regulaminy serwisów internetowych

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie

Transkrypt:

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA W KATOWICACH RKT 61 16/13/BP DECYZJA Nr RKT - 40/2013 Katowice, dnia 28 listopada 2013 r. Stosownie do art. 33 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z późn. zm.) oraz 2 pkt 4 i 5 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. Nr 107, poz. 887), działając w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, przeciwko Magdalenie Mikulskiej prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą Progressive Solutions Magdalena Mikulska w Sosnowcu, I. Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznaje się za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów praktykę polegającą na stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206) poprzez wprowadzające w błąd rozpowszechnianie nieprawdziwej informacji w zakresie praw konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa dotyczących usług instalacyjnych dachowej anteny cyfrowej DVB-T oraz uruchomienia bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdza się zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 18 marca 2013 r. II. Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznaje się za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów praktykę polegającą na stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1, 2 oraz ust. 4 pkt 5 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206) poprzez wprowadzające w błąd zaniechanie w zakresie informacji o istnieniu prawa do odstąpienia od umowy w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa dotyczących usług instalacyjnych dachowej anteny cyfrowej DVB-T oraz uruchomienia bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdza się zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 18 marca 2013 r. III. Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznaje się za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów praktykę polegającą na stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1, 2 oraz ust. 4 pkt 2 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206) poprzez wprowadzające w błąd zaniechanie w zakresie informacji o imieniu i nazwisku przedsiębiorcy w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa dotyczących usług instalacyjnych dachowej anteny cyfrowej DVB- T oraz uruchomienia bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdza się zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 18 marca 2013 r.

IV. Na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz na podstawie art. 263 1 i art. 264 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 267), w związku z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, postanawia się obciążyć Magdalenę Mikulską prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Progressive Solutions Magdalena Mikulska w Sosnowcu kosztami przeprowadzonego postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i zobowiązać ww. przedsiębiorcę do zwrotu na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwoty 49 zł (słownie: czterdziestu dziewięciu złotych), w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszej decyzji. UZASADNIENIE W imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwanego dalej także Prezesem Urzędu ), przeprowadzono postępowanie wyjaśniające o sygn. akt RKT-403-53/12/BP w sprawie działalności Magdaleny Mikulskiej prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą Progressive Solutions Magdalena Mikulska w Sosnowcu (zwanej dalej także przedsiębiorcą ). W toku przedmiotowego postępowania ustalono, że przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą polegającą na zawieraniu z konsumentami umów poza lokalem przedsiębiorstwa w zakresie dotyczącym usług instalacyjnych naziemnej telewizji cyfrowej, w tym również polegających na instalowaniu dachowej anteny cyfrowej DVB-T. Na podstawie analizy przedstawionych przez przedsiębiorcę dokumentów tj. wzorców umownych: Umowy nr na usługi instalacyjne Bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej DVB-T, Umowy nr na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej oraz Regulaminu usług instalacyjnych dostępu do DVB-T realizowanych przez Progressive Solutions, Prezes Urzędu powziął podejrzenie, iż w zakresie opisanym powyżej mogło dojść do naruszenia art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z późn. zm. zwana dalej uokk ). W tych okolicznościach, Postanowieniem nr 1 z dnia 3 lipca 2013 r. (dowód: karty nr 2 3) wszczęto z urzędu przedmiotowe postępowanie administracyjne. W toku niniejszego postępowania, w odpowiedzi na postawione zarzuty, przedsiębiorca przedstawił swoje stanowisko w sprawie w piśmie z dn. 22 lipca 2013 r. (dowód: karty nr 65-93), z dn. 24 września 2013 r. (dowód: karty nr 106-109) oraz z dn. 30 października 2013 r. (dowód: karty nr 113-131). W piśmie z dn. 22 lipca 2013 r. przedsiębiorca wskazał na uregulowanie art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 1225 zwana dalej uonpk ), zgodnie z którym przepisów o umowach zawieranych z konsumentami poza lokalem przedsiębiorstwa nie stosuje się do umów o prace budowlane. Wskazał, że usługa budowy systemu Multiswitch (anteny zbiorczej cyfrowej wielodostępowej), na którą składają się budowa masztu dachowego, anteny, sumatora, rozdzielacza i układu okablowania jest usługą budowlaną, gdyż w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 r., Nr 219, poz. 1864) na montaż masztów antenowych wymagane było pozwolenie na budowę, a dopiero w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dn. 22 czerwca 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz. U. z 2010 r., Nr 115, poz. 773) zniesiono ten wymóg dla masztów telekomunikacyjnych znajdujących się na dachach budynków. Wskazał także, że w 56 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dn. 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r., Nr 74, poz. 836) [prawidłowa nazwa rozporządzenia to w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych przyp. UOKiK] jest mowa o konieczności uzbrojenia 2

budynku mieszkalnego w zbiorczą instalację antenową [ 56 tego rozporządzenia wskazuje jednak, że Obowiązek zapewnienia właściwego stanu technicznego instalacji piorunochronnej i ochrony wewnętrznej budynku obciąża właściciela budynku ]. Dodał także, że jeżeli wyżej wymienione akty prawne były umocowane w ustawie Prawo budowlane to zasadne jest domniemanie, że budowa masztu i infrastruktury towarzyszącej jest usługą budowlaną. Podniósł, że uonpk nie precyzuje jakiego rodzaju prace budowlane objęte są wyłączeniem określonym w ustawie i nie stwierdza też, że chodzi o wznoszenie tylko danego typu budowli, wyłączając np. maszty antenowe. Jeśli wobec powyższego przyjąć, że budowa masztu i systemu zbiorczego telewizji cyfrowej jest usługą budowlaną, o której mowa w art. 5 pkt 4 uonpk, to wówczas przepisy art. 2 ust. 2 i 3 tej ustawy nie mogą znaleźć zastosowania, a tym samym działań przedsiębiorcy nie można uznać za sprzeczne z ustawą z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206 zwaną dalej także upnpr ). Przyjęcie wykładni, zgodnie z którą przepisy art. 5 uonpk nie miałyby w praktyce zastosowania oznaczałoby, że prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na dostarczaniu konsumentom usług, których wykonanie nie polega na prostej transakcji wymiany gotowego produktu na ekwiwalent pieniężny byłoby niemożliwe. Przedsiębiorca wyraził wątpliwość, jak w związku z tym interpretować m.in. działalność polegającą na przewozie osób, wykonaniu usług naprawy urządzeń AGD w lokalu konsumenta, naprawie elementów stałych i skonstruowanych wg wymogów technicznych specyficznych dla danej nieruchomości takich jak: układy klimatyzacji, wymiarowe zasłony okienne, poszycia dachowe, panele czy kolektory słoneczne. Jak w związku z tym możliwa byłaby naprawa elementów wyposażenia czy infrastruktury budynku, gdyby przedsiębiorca po wykonaniu usługi był zobowiązany do zwrotu należności za faktycznie wykonaną usługę w terminie do 10 dni od dnia jej wykonania, ponieważ w praktyce wykonywanie tego typu usług następuje w dniu zawarcia umowy między konsumentem a przedsiębiorcą. Domniemanie, że główną pobudką konsumenta do zawarcia umowy poza jej autentycznym przedmiotem jest wyłącznie możliwość odstąpienia od niej, w ocenie przedsiębiorcy, jest sprzeczne z potocznym doświadczeniem i powszechnie dostępną wiedzą. W obrębie działania rynku przedsiębiorcy główną przyczyną, dla której konsumenci deklarują chęć odstąpienia od umowy na wykonanie usługi montażowej DVB-T są nieuczciwe praktyki rynkowe prowadzone przez operatorów sieci kablowych lub platform satelitarnych. Podmioty te podają bowiem nieprawdziwe dane odnośnie funkcjonowania systemu DVB-T wykształcając u konsumenta błędne przekonanie, że telewizja bez dodatkowego abonamentu nie istnieje oraz że oferta montażu anteny zbiorczej jest nieprawdziwa. Przedsiębiorca zaznaczył również, że od ponad 4 miesięcy nie świadczy już usług na rzecz konsumentów. Zawierane przez niego umowy oraz podejmowane projekty dotyczą wyłącznie podmiotów instytucjonalnych, które na gruncie ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) podejmują uchwały w imieniu członków wspólnot mieszkaniowych, a wycofanie się lub sprzeciw członka wspólnoty wobec decyzji większości właścicieli dotyczącej projektu montażu systemu Multiswitch nie ma umocowania w przepisach dotyczących sprzedaży konsumenckiej. Pismem z dn. 14 listopada 2013 r. przedsiębiorca został zawiadomiony o zakończeniu zbierania materiału dowodowego (dowód: karta nr 132). W wyznaczonym terminie przedsiębiorca nie skorzystał z uprawnienia do zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Prezes Urzędu ustalił następujący stan faktyczny Magdalena Mikulska prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Progressive Solutions Magdalena Mikulska w Sosnowcu. Jest przedsiębiorcą wpisanym do Centralnej 3

Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dowód: karta nr 8). Przedsiębiorca prowadził m.in. działalność gospodarczą polegającą na zawieraniu z konsumentami umów poza lokalem przedsiębiorstwa w zakresie dotyczącym usług instalacyjnych naziemnej telewizji cyfrowej, w tym również polegających na instalowaniu dachowej anteny cyfrowej DVB-T. W obrocie konsumenckim przedsiębiorca wykorzystywał następujące wzorce umowne: Umowa nr na usługi instalacyjne Bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej DVB-T zwana dalej Umową na usługi instalacyjne, Umowa nr na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej zwana dalej Umową na instalację dachową, Regulamin usług instalacyjnych dostępu do DVB-T realizowanych przez Progressive Solutions zwany dalej Regulaminem. Ww. wzorce stosowane były przez przedsiębiorcę od początku października 2012 r. (dowód: karty nr 22-26). Przedsiębiorca przedstawił również faktycznie zawarte umowy z wykorzystaniem wzorców umownych Umowy na usługi instalacyjne oraz Umowy na instalacje dachową (dowód: karta nr 29-33). Ponadto umowy te miały jednorazowy charakter umowy należało uznać za wykonane w sytuacji, w której przedsiębiorca spełnił swoje świadczenie tj. zainstalował antenę cyfrową DVB-T lub też uruchomił usługę naziemnej telewizji cyfrowej. W toku postępowania przedsiębiorca oświadczył, że ww. Regulamin dotyczy obydwu wzorców umowy na usługi wykonywane przez jego firmę. W pkt 5 tego Regulaminu wskazano jednak, że Zawarta przez Klienta Umowa na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej ( ). Ponadto, w końcowej części Regulaminu znajduje się informacja zatytułowana Oświadczenie. Wskazano w niej m.in., że ( ) oświadczam, że zapoznałem się szczegółowo z treścią Umowy na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej (dowód: karta nr 26). Również w treści wzorca Umowy na instalację dachową, jak i w umowach faktycznie zawartych z jego wykorzystaniem widnieje informacja o treści: Klient oświadcza, że zapoznał się z Regulaminem Wykonywania Usług Instalacyjnych i otrzymał jego kopię (dowód: karty nr 29, 31-32). We wzorcu o nazwie Umowa na instalację dachową, jak i w umowach faktycznie zawartych z wykorzystaniem tego wzorca przedsiębiorca stosował postanowienie o następującej treści: Przy zawieraniu umowy klient zleca indywidualną budowę, konfigurację, montaż i zakup anteny/masztu/dekodera DVB-T firmie PS. Usługa instalacji DVB-T wraz z dachowym układem antenowym ma charakter budowlany i jest wykonywana zbiorczo dla wielu Klientów w jednej lokalizacji. Toteż z uwagi na interes pozostałych klientów, którzy zlecili w ramach tego samego projektu instalację DVB-T w obrębie jednej posesji, w przypadku rezygnacji Klienta z usługi może on zostać obciążony opłatą umowną w kwocie 250 zł stanowiącą pokrycie kosztów związanych z niemożnością partycypacji rezygnującego Klienta w ogólnym koszcie inwestycji, co naraża pozostałych partycypantów na nieprzewidziane wyższe koszty uruchomienia usługi DVB-T. Rezygnującemu klientowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od Umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy w trybie określonym w Dz. U. Nr 22, poz. 271, art. 5, pkt 4., lecz na mocy art. 395 kc. w terminie do 30 dni. ( ) (dowód: karty nr 24, 29, 31-32). Od dn. 1 marca 2013 r. w obrocie konsumenckim funkcjonowało zmienione brzmienie przedmiotowego postanowienia o treści: Przy zawieraniu umowy Klient zleca budowę, konfigurację, montaż i zakup anteny/ masztu/ dekodera DVB-T firmie PS. Usługa instalacji DVB-T wraz z dachowym układem antenowym ma charakter budowlany i jest wykonywana indywidualnie lub zbiorczo dla wielu Klientów w jednej lokalizacji. Klient ma prawo odstąpienia od niniejszej Umowy w terminie 10 dni od daty jej zawarcia przez złożenie 4

stosownego oświadczenia woli w formie pisemnej. Jeżeli takie oświadczenie przed terminem podjęcia prac i inwestycji takich jak: dostawa, montaż, konfiguracja nie wpłynie na adres PS lub przynajmniej nie zostanie zgłoszone przedsiębiorcy w dowolnej formie, klient może zostać obciążony opłatami związanymi z wykonaną przez PS dostawą sprzętu i materiałów budowlanych w kwocie 50 zł. Rezygnującemu konsumentowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od Umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy w trybie określonym w Dz. U. Nr 22, poz. 271, art. 5, pkt. 4. i 5., lecz w trybie art. 395 kc.. Powyższe postanowienia nie dotyczą jednak zlecenia instalacji indywidualnej (dowód: karty nr 36-37). Przedsiębiorca przedstawił również faktycznie zawarte umowy zawierające zmienione postanowienie (dowód: karty nr 45-46). Ustalono również, że przedsiębiorca w sposób marginalny zajmował się sprzedażą dekoderów STB do odbioru DVB-T. W swojej działalności realizował bowiem wyłącznie projekty dachowych systemów antenowych zbiorczych lub indywidualnych. Przedsiębiorca zawarł 218 kontraktów konsumenckich, z czego 214 zostało zawartych w ramach wzorca Umowy na instalację dachową (dowód: karta 67). Na dzień 15 lutego 2013 r. 15 konsumentów złożyło pisemne oświadczenie o odstąpieniu od zawartej umowy (dowód: karta nr 22). Przedstawione przez przedsiębiorcę oświadczenia o odstąpieniu od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, nie zostały złożone na wzorze odstąpienia od umowy (dowód: karty nr 42-43). Przedsiębiorca nie przedstawił również żadnego wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa. W toku postępowania przedsiębiorca oświadczył, że z dniem 18 marca 2013 r. wycofał z obrotu wszelkie umowy konsumenckie bez względu na rodzaj wzorca (dowód: karta nr 67). Równocześnie pierwsza przedstawiona przez przedsiębiorcę umowa ze wspólnotą mieszkaniową została zawarta w dn. 26 kwietnia 2013 r. (dowód: karty nr 52-55). Ustalono również, iż w przypadku stosowanych przez przedsiębiorcę wzorców: Umowy na instalację dachową, Umowy na usługi instalacyjne oraz Regulaminu, jak i umów faktycznie zawartych z wykorzystaniem tych wzorców brak było informacji, że działa on pod firmą Magdalena Mikulska. W treści wzorców widniało wyłącznie określenie firma Progressive Solutions (dowód: karta nr 24-26, 29-33). Zgodnie z wpisem do CEIDG firma przedsiębiorcy to Progressive Solutions Magdalena Mikulska (dowód: karta nr 8). Prezes Urzędu zważył, co następuje W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie, czy w okolicznościach przedmiotowej sprawy doszło do naruszenia interesu publicznoprawnego. Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 i ust. 2 uokk, celem regulacji w niej przyjętej jest zapewnienie rozwoju i ochrony konkurencji, a także podejmowana w interesie publicznym ochrona przedsiębiorców narażonych na stosowanie praktyk ograniczających konkurencję i ochrona interesów konsumentów. Uokk ma zatem charakter publicznoprawny i służy ochronie interesu ogólnospołecznego; w odniesieniu do przedsiębiorców chroni konkurencję, a w odniesieniu do konsumentów ich interesy jako zjawiska o charakterze instytucjonalnym, zbiorowym. Instrumenty w niej przewidziane mogą być stosowane jedynie wówczas, gdy na skutek działań sprzecznych z przepisami prawa naruszony został interes publiczny. Ma to miejsce w szczególności wtedy, gdy określonymi działaniami dotknięty jest szerszy krąg uczestników rynku, względnie, gdy wywołują one na rynku niekorzystne zjawiska (wyrok Sądu Antymonopolowego z dn. 24 października 1991 r., sygn. akt XV Amr 8/90). Zdaniem Prezesa Urzędu rozpatrywana sprawa ma charakter publicznoprawny, albowiem wiąże się z ochroną interesu wszystkich konsumentów, którzy zawarli lub zawrą z przedsiębiorcą kontrakt poza lokalem przedsiębiorstwa. Objęte zarzutem działanie przedsiębiorcy wymierzone jest w szeroki i bliżej nieokreślony krąg uczestników rynku, 5

ponieważ jest ono skierowane do członków określonej zbiorowości tj. wszystkich rzeczywistych i potencjalnych kontrahentów przedsiębiorcy. Interes publicznoprawny przejawia się także w postaci zbiorowego interesu konsumentów, co oznacza, iż naruszenie zbiorowego interesu konsumentów jest jednocześnie naruszeniem interesu publicznoprawnego. W tym stanie rzeczy uznać należy, że w niniejszej sprawie ma miejsce naruszenie przez przedsiębiorcę interesu publicznoprawnego, co uzasadnia ocenę jego zachowania na rynku w świetle przepisów uokk. Zgodnie z art. 24 ust. 1 uokk zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Stosownie do art. 24 ust. 2 ww. ustawy przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności: 1) stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479 45 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.); 2) naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji; 3) nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji. Art. 24 ust. 3 uokk przewiduje natomiast, że nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów. Konsumentem w rozumieniu ww. ustawy jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, zgodnie z art. 22 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 4 pkt 12 uokk. Zbiorowe interesy konsumentów podlegają zatem ochronie przed wymierzonymi w nie naruszeniami polegającymi na sprzecznych z prawem działaniach przedsiębiorców. Uznanie określonego działania przedsiębiorcy za niezgodne z zakazem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wymaga wykazania, że spełnione zostały kumulatywnie następujące przesłanki: oceniane zachowanie musi być podejmowane przez podmiot będący przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów uokk, zachowanie przedsiębiorcy nosi znamiona bezprawności, praktyka musi godzić w zbiorowe interesy konsumentów. Status przedsiębiorcy Zgodnie z art. 4 pkt 1 uokk pod pojęciem przedsiębiorcy należy rozumieć przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm. zwanej dalej także usdg ) tj. osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną nie będącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą (art. 4 ust. 1 ww. ustawy). Działalnością gospodarczą jest zgodnie z przepisem art. 2 tej ustawy, zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. W niniejszym postępowaniu podmiot będący stroną postępowania posiada status przedsiębiorcy, gdyż prowadzi działalność na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dowód: karta nr 8). Zachowania niniejszego podmiotu podlegają zatem bez wątpienia kontroli dokonywanej na podstawie przepisów uokk. W związku z powyższym Prezes Urzędu uznał, że Magdalena Mikulska prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Progressive Solutions Magdalena Mikulska w Sosnowcu jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 pkt 1 uokk. 6

Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów Uokk nie definiuje pojęcia zbiorowych interesów konsumentów, stąd przy ustalaniu jego treści należy odwołać się do orzecznictwa sądowego. Pojęcie zbiorowych interesów konsumentów zostało szeroko omówione przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 kwietnia 2008 r. (sygn. akt III SK 27/07). W uzasadnieniu Sąd Najwyższy podał, iż gramatyczna wykładnia tego pojęcia prowadzi do wniosku, że chodzi o zachowanie przedsiębiorcy, które godzi w interesy grupy osób stanowiących określony zbiór. Rezultaty tej wykładni modyfikuje zastrzeżenie, że nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma interesów indywidualnych. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że przy konstruowaniu pojęcia zbiorowego interesu konsumentów nie można opierać się tylko i wyłącznie na tym, czy oceniana praktyka przedsiębiorcy skierowana jest do nieoznaczonego z góry kręgu podmiotów. Wystarczające powinno być w jego ocenie ustalenie, że zachowanie przedsiębiorcy nie jest podejmowane w stosunku do zindywidualizowanych konsumentów, lecz względem członków danej grupy (określonego kręgu podmiotów), wyodrębnionych spośród ogółu konsumentów, za pomocą wspólnego dla nich kryterium. Sąd Najwyższy orzekł też, że praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest ( ) takie zachowanie przedsiębiorcy, które podejmowane jest w warunkach wskazujących na powtarzalność zachowania w stosunku do indywidualnych konsumentów wchodzących w skład grupy, do której adresowane są zachowania przedsiębiorcy, w taki sposób, że potencjalnie ofiarą takiego zachowania może być każdy konsument będący klientem lub potencjalnym klientem przedsiębiorcy. W rozważanym przypadku oceniane zachowania przedsiębiorcy mogły oddziaływać na zbiorowe interesy konsumentów w zakresie zarzutów opisanych w punktach I.-III. sentencji niniejszej decyzji, co powoduje, że spełnienie rozważanej przesłanki zostało w przedmiotowej sprawie spełnione. Oceniane zachowania przedsiębiorcy dotyczyły szerokiego kręgu najsłabszych uczestników rynku, jakimi są konsumenci. Dotyczyły one wszystkich tych osób, które zawarły z przedsiębiorcą umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, jak i zagrażały interesom wszystkich jego potencjalnych kontrahentów, osób do których przedsiębiorca skierował swoją ofertę. Tym samym nie ulega wątpliwości, że rozważane działania godziły lub mogły godzić w zbiorowe interesy konsumentów. Bezprawność działań Trzecią przesłanką, jaką należy rozważyć w celu udowodnienia naruszenia zakazu, określonego w art. 24 ust. 1 i 2 uokk, jest bezprawność podejmowanych przez przedsiębiorcę zachowań. Bezprawność ujmowana jest jako sprzeczność z obowiązującymi przepisami prawa. Praktyki przedsiębiorcy, by zakwalifikować je jako naruszające zbiorowe interesy konsumentów muszą być zatem wymierzone w uprawnienia, jakie konsumentom przyznają obowiązujące przepisy prawa 1. Porządek prawny, którego naruszenie może wypełniać dyspozycję art. 24 uokk, obejmuje normy prawa powszechnie obowiązującego, a także nakazy i zakazy wynikające z zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów 2. Same przepisy uokk nie regulują konstrukcji bezprawności działań przedsiębiorcy. Art. 24 tej ustawy nie ma samodzielnego znaczenia prawnego, lecz powinien być interpretowany oraz stosowany w określonym kontekście normatywnym. W związku z tym, w celu konkretyzacji przesłanki bezprawności należy sięgnąć do przepisów innych ustaw. Na ich podstawie możliwe jest dokonanie oceny działań przedsiębiorcy w aspekcie ich zgodności z prawem 3. 1 Uchwała SN z dnia 13 lipca 2006 r. (sygn. akt III SZP 3/06), OSNP 2007/1-2/35. Por. również: M. Szydło: Publicznoprawna ochrona zbiorowych interesów konsumentów, Monitor Prawniczy nr 2004/17/791. 2 Wyrok SOKiK z dnia 13 listopada 2007 r. (sygn. akt XVII AmA 45/07). 3 Por. wyrok SOKiK z dnia 23 czerwca 2006 r. (sygn. akt XVIII AmA 32/05). 7

Podkreślenia wymaga także, że bezprawność jest kategorią obiektywną. Rozważenia przy ocenie bezprawności wymaga zatem kwestia, czy zachowanie przedsiębiorcy było zgodne, czy też niezgodne z obowiązującymi zasadami porządku prawnego. O bezprawności działania decyduje całokształt okoliczności konkretnego stanu faktycznego 4. Dla stwierdzenia bezprawności działania przedsiębiorcy bez znaczenia pozostaje ponadto strona podmiotowa czynu, a zatem okoliczność czy sprawca (przedsiębiorca) dopuścił się naruszenia umyślnie czy też nieumyślnie, a także świadomość naruszenia norm prawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 2 uokk ustawa ta reguluje zasady i tryb przeciwdziałania praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, jeżeli praktyki te wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dla stwierdzenia, że dana praktyka jest niezgodna z art. 24 uokk wystarczające jest więc wykazanie, że potencjalnie istniało zagrożenie naruszenia interesów konsumentów wskutek zastosowania określonego postanowienia we wzorcach stosowanych w obrocie z konsumentami, w przypadku zaistnienia określonych okoliczności i nie jest konieczne faktyczne wystąpienie negatywnego skutku w praktyce. Oznacza to, że wystarczające jest samo zawarcie we wzorcu niezgodnej z prawem regulacji, nawet jeśli w praktyce nie zaistniały przesłanki do jej zastosowania i konsument lub ich większa ilość faktycznie nie została dotknięta negatywnymi skutkami danej regulacji, albo też gdy przedsiębiorca zachował się odmiennie, niż wynikałoby to z niewłaściwej regulacji. W punktach I-III. sentencji niniejszej decyzji zarzucono przedsiębiorcy stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych. Art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 expressis verbis stanowi, że przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności zaś nieuczciwe praktyki rynkowe. Zgodnie z art. 4 ust. 1 upnpr, stosowana przez przedsiębiorcę wobec konsumentów praktyka rynkowa jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. W celu wykazania, że zachowanie przedsiębiorcy stanowi nieuczciwą praktykę rynkową konieczne jest wykazanie, że mieści się ono w pojęciu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 4 ust. 1 ww. ustawy. Przez praktykę rynkową rozumie się zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy działanie lub zaniechanie przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio lub pośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta. W celu wykazania, że poniżej opisane działania i zaniechania przedsiębiorcy stanowią nieuczciwe praktyki rynkowe konieczne jest wykazanie, że są one sprzeczne z dobrymi obyczajami (art. 4 ww. ustawy). W związku z powyższym, zasadne jest dokonanie oceny przesłanki nieuczciwości w kontekście naruszenia dobrych obyczajów oraz możliwości zniekształcenia w sposób istotny zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta (o czym niżej). Dobre obyczaje pozostają klauzulą generalną, która podlega konkretyzacji na okoliczność danego stanu faktycznego. Zgodnie z poglądem doktryny sprzeczne z dobrymi obyczajami są działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności (...) czyli takie działanie, które potocznie określone jest jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania 5. W stosunkach z konsumentami dobry obyczaj powinien wyrażać się we właściwym informowaniu o przysługujących uprawnieniach, niewykorzystywaniu pozycji profesjonalisty i rzetelnym traktowaniu partnerów umów. W niniejszej sprawie dobre obyczaje należy ocenić jako prawo do rzetelnej i jednoznacznej informacji, jaką w ramach przekazu reklamowego profesjonalista powinien kierować do 4 Wyrok SN z dnia 8 maja 2002 r. (sygn. akt I PKN 267/2001). 5 K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2002, str. 804. 8

przeciętnego konsumenta (w okolicznościach sprawy jest to osoba zawierająca z przedsiębiorcą umowę poza lokalem przedsiębiorstwa i chcąca ewentualnie od niej odstąpić). Naruszenie tak rozumianych dobrych obyczajów zostało dokonane przez stronę niniejszego postępowania poprzez zniekształcanie procesu decyzyjnego przeciętnego konsumenta o czym będzie szczegółowo mowa w punktach I.-III. poniżej. W niniejszej sprawie konieczne stało się również rozważenie przez Prezesa Urzędu, czy działania przedsiębiorcy w zakresie stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych mogły wprowadzać przeciętnego konsumenta w błąd i tym samym mogły powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Upnpr posługuje się pojęciem przeciętnego konsumenta. Stąd też to w odniesieniu do przeciętnego konsumenta powinna być dokonywana ocena każdej praktyki rynkowej, w tym praktyki polegającej na działaniu i zaniechaniu wprowadzającym w błąd. Definicja przeciętnego konsumenta zamieszczona w upnpr jest wynikiem dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwanego dalej jako TSUE dawniej: Europejski Trybunał Sprawiedliwości). Stopniowy rozwój orzecznictwa TSUE doprowadził do utrwalenia modelu konsumenta jako konsumenta rozważnego, przeciętnie zorientowanego, mającego prawo do rzetelnej informacji niewprowadzającej w błąd, zawierającej wszelkie niezbędne dane wynikające z funkcji i przeznaczenia danego towaru. To czego można oczekiwać od rozsądnego konsumenta wynika przede wszystkim z tego, jak daleko sięga obowiązek informacji handlowej, jej dostępności, jasności, niedwuznaczności, pełności i odpowiedniości. W świetle orzecznictwa TSUE poziom percepcji i uwagi konsumenta różni się w zależności od tego, jakiego produktu dotyczy praktyka rynkowa oraz w jakich okolicznościach produkt ten jest nabywany 6. Orzecznictwo sądów polskich nie wypracowało natomiast do tej pory ujednoliconej wykładni, która pozwoliłaby na utrwalenie modelu przeciętnego konsumenta. Z jednej strony sądy traktowały konsumenta jako osobę nieuważną i nieświadomą, próbując w ten sposób wyrównać jego szanse w relacji z przedsiębiorcą. Wynikało to ze specyfiki uwarunkowań społeczno-gospodarczych (przemiana z gospodarki uspołecznionej w wolnorynkową) i braku wiedzy konsumenta na temat mechanizmów wolnorynkowych, zwłaszcza co do pozyskiwania klienteli za pomocą reklamy. Z drugiej zaś strony wskazywano także na model konsumenta mocno wyedukowanego łącząc wysoki standard powinności konsumenta z samym faktem uczestnictwa na coraz bardziej nieprzejrzystym rynku ( skoro kupuje, powinien wiedzieć, gdyby przeczytał, byłby wiedział ), przy jednoczesnym braku odniesienia tej powinności nie tylko do istniejącej i realizowanej polityki informacyjno-edukacyjnej wobec konsumenta, ale także oceny konkretnych obowiązków w tym zakresie jego kontrahenta 7. Sąd Najwyższy, podobnie jak TSUE, uznał, iż poziom nasilenia powyższych cech u przeciętnego odbiorcy zależy od rynku, na którym stosowana jest dana praktyka, model przeciętnego odbiorcy dostosowany jest więc do tego, jakiego produktu dotyczą działania marketingowe przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 2 pkt 8 upnpr przez przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Oceny tej powinno dokonać się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak m.in. wiek, wykształcenie, sprawność fizyczna czy umysłowa. Wzorzec przeciętnego konsumenta nie jest stały, zmienia się bowiem w zależności od okoliczności konkretnego przypadku. W przedmiotowej sprawie oferta 6 por. C-342/97 Lloyd Schuhfabrik Meyer Rec. 1999, s. I-3819, pkt 26; C-299/99 Philips Rec. 2002, s. I-5475, pkt 63, a także wyroki z 2007 r. w sprawach C-353/03 Nestle przeciwko Mars, pkt 25; T-241/05 Procter & Gamble, pkt 43; T-33/04 House of Donut Int, pkt 50-51. 7 E. Łętowska, Europejskie prawo umów konsumenckich, Warszawa 2004, s. 66-67. 9

przedsiębiorcy związana z instalacją dachową anteny cyfrowej i uruchomienia usługi bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej nie była skierowana do szczególnej grupy konsumentów. Jedynym wyznacznikiem wyróżniającym te osoby było to, iż zainteresowały się ofertą przedsiębiorcy z uwagi na trwający proces cyfryzacji tj. przejście z odbioru systemu analogowego na cyfrowy. Odbiorcami oferty przedsiębiorcy były jednak różne osoby, w różnym wieku, o zróżnicowanym wykształceniu i dochodach oraz świadomości o otaczającej ich rzeczywistości. Na potrzeby niniejszej sprawy konstrukcję modelu przeciętnego konsumenta należy stworzyć bez odwoływania się do przynależności do szczególnej grupy konsumentów. Niemniej jednak należy stwierdzić, że przeciętny konsument ma także prawo odebrać kierowany do niego przekaz w sposób dosłowny zakładając, że przedsiębiorca wysyłający takie komunikaty jako profesjonalista jest podmiotem wiarygodnym i przekazuje informacje w sposób jasny, jednoznaczny i niewprowadzający w błąd. Ad I. W zakresie punktu I. sentencji niniejszej decyzji oceniane zachowanie przedsiębiorcy polega na stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 upnpr, poprzez wprowadzające w błąd rozpowszechnianie nieprawdziwej informacji w zakresie praw konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa dotyczących usług instalacyjnych dachowej anteny cyfrowej DVB-T oraz uruchomienia bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 uokk. We wzorcu o nazwie Umowa nr na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej, jak i w umowach faktycznie zawartych z jego wykorzystaniem, przedsiębiorca stosował postanowienie o treści: Przy zawieraniu umowy klient zleca indywidualną budowę, konfigurację, montaż i zakup anteny/masztu/dekodera DVB-T firmie PS. Usługa instalacji DVB-T wraz z dachowym układem antenowym ma charakter budowlany i jest wykonywana zbiorczo dla wielu Klientów w jednej lokalizacji. Toteż z uwagi na interes pozostałych klientów, którzy zlecili w ramach tego samego projektu instalację DVB-T w obrębie jednej posesji, w przypadku rezygnacji Klienta z usługi może on zostać obciążony opłatą umowną w kwocie 250 zł stanowiącą pokrycie kosztów związanych z niemożnością partycypacji rezygnującego Klienta w ogólnym koszcie inwestycji, co naraża pozostałych partycypantów na nieprzewidziane wyższe koszty uruchomienia usługi DVB-T. Rezygnującemu klientowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od Umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy w trybie określonym w Dz. U. Nr 22, poz. 271, art. 5, pkt 4., lecz na mocy art. 395 kc. w terminie do 30 dni. ( ). Przedmiotowe postanowienie z dniem 1 marca 2013 r. przybrało następujące brzmienie: Przy zawieraniu umowy Klient zleca budowę, konfigurację, montaż i zakup anteny/masztu/dekodera DVB-T firmie PS. Usługa instalacji DVB-T wraz z dachowym układem antenowym ma charakter budowlany i jest wykonywana indywidualnie lub zbiorczo dla wielu Klientów w jednej lokalizacji. Klient ma prawo odstąpienia od niniejszej Umowy w terminie 10 dni od daty jej zawarcia przez złożenie stosownego oświadczenia woli w formie pisemnej. Jeżeli takie oświadczenie przed terminem podjęcia prac i inwestycji takich jak: dostawa, montaż, konfiguracja nie wpłynie na adres PS lub przynajmniej nie zostanie zgłoszone przedsiębiorcy w dowolnej formie, klient może zostać obciążony opłatami związanymi z wykonaną przez PS dostawą sprzętu i materiałów budowlanych w kwocie 50 zł. Rezygnującemu konsumentowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od Umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy w trybie określonym w Dz. U. Nr 22, poz. 271, art. 5, pkt. 4. i 5., lecz w trybie art. 395 kc.. Zarówno pierwotne postanowienie, jak i zmienione postanowienie jest niezgodne z art. 2 ust. 2 i 3 uonpk. Zgodnie z art. 2 ust. 2 uonpk nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne). Ust. 3 tego artykułu stanowi zaś, że w razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi 10

w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty. Ponadto, w zakresie zmienionego postanowienia, nie jest zasadne warunkowanie pobrania od konsumentów odstępnego od okoliczności czy przedsiębiorca faktycznie przystąpił do wykonywania usługi. Przystąpienie do wykonywania usługi przed upływem terminu 10 dni od zawarcia umowy następuje na ryzyko przedsiębiorcy. Na gruncie przedmiotowej ustawy przedsiębiorca musi liczyć się z faktem, iż ewentualne koszty demontażu usługi w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy będą ponoszone wyłącznie przez niego. Analiza treści art. 2 ust. 3 ww. ustawy jednoznacznie wskazuje, że w przypadku realizacji przez konsumenta uprawnienia do odstąpienia od umowy zostaje on zwolniony z wszelkich zobowiązań, za wyjątkiem obowiązku zwrotu świadczenia (w stanie niezmienionym). Nie ulega wątpliwości, iż zwrócona może zostać wyłącznie rzecz. Nie jest natomiast możliwe dokonanie przez konsumenta zwrotu usługi świadczonej na jego rzecz przez przedsiębiorcę. Jedyną fizycznie możliwą formą restytucji jest w takim przypadku zapłata wynagrodzenia za świadczone usługi. Regulując zagadnienia dotyczące umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa ustawodawca przyjął zasadę restytucji naturalnej (przez przywrócenie do stanu poprzedniego), wprost wyłączając możliwość dokonania restytucji poprzez zapłatę wynagrodzenia za świadczenia niepodlegające zwrotowi. Za powyższym poglądem przemawia, analiza porównawcza art. 2 ust. 3 uonpk oraz art. 395 2 k.c., dotyczącego skutków umownego odstąpienia od umowy. W związku z powyższym uprawniony jest wniosek, iż zwolnienie konsumenta z wszelkich zobowiązań, o którym mowa w art. 2 ust. 3 uonpk, należy rozumieć jako zwolnienie z wszelkich zobowiązań wynikających z umowy, w tym również zwolnienie z zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia za świadczone usługi i korzystanie z rzeczy, z wyłączeniem obowiązku zwrotu tych świadczeń, które z uwagi na swoją specyfikę mogą zostać przez konsumenta zwrócone. W tym stanie rzeczy opisane powyżej działanie przedsiębiorcy należy uznać za przejaw nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 in fine upnpr. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 upnpr praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął, a wprowadzającym w błąd działaniem może być w szczególności rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji. Równocześnie art. 5 ust. 3 pkt 4 upnpr stanowi, że wprowadzające w błąd działanie może między innymi dotyczyć praw konsumenta, w szczególności prawa do naprawy lub wymiany produktu na nowy albo prawa do obniżenia ceny lub do odstąpienia od umowy. Wprowadzenie w błąd polega w tej sytuacji na zniekształceniu procesu decyzyjnego konsumenta poprzez wytworzenie w jego umyśle mylnego przekonania co do uprawnień związanych z zawartą transakcją. Zniekształcenie procesu decyzyjnego konsumenta, w przypadku praktyk wprowadzających w błąd przez działanie, polega w tym przypadku na rozpowszechnianiu nieprawdziwej informacji, prowadzących do mylnego, czyli niezgodnego z rzeczywistością wyobrażenia o uprawnieniach przysługujących konsumentom po zawarciu umowy, w efekcie czego dochodzi do podjęcia przez nich decyzji gospodarczych, których inaczej by nie podjęli. W analizowanym przypadku nie sposób nie stwierdzić, iż wskutek stosowanych przez przedsiębiorcę postanowień konsument został wprowadzony w błąd odnośnie przysługujących mu praw odstąpienia od umowy. Na ich podstawie konsumenci mogli podejmować decyzję o nieodstępowaniu od zawartych umów z uwagi na grożące reperkusje finansowe z tego tytułu. 11

Stwierdzono zatem, że przedsiębiorca stosuje nieuczciwą praktykę rynkową określoną w upnpr, a zatem, że jego działania mają charakter bezprawny. Zachowanie przedsiębiorcy godzi w interesy konsumentów, gdyż wskutek stosowania zakwestionowanej praktyki doszło do pogorszenia sytuacji prawnej konsumentów, którzy na jej podstawie mogli podejmować rezygnację z uprawnienia do odstąpienia od umowy. Zakwestionowane zachowanie przedsiębiorcy dotyczyło zbiorowego interesu konsumentów, gdyż skierowane było do szerokiego ich kręgu. Stosowana praktyka wymierzona była we wszystkich rzeczywistych konsumentów, z którymi przedsiębiorca zawarł umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, jak również we wszystkich jego potencjalnych kontrahentów, do których przedsiębiorca skierował swoją ofertę. W toku postępowania przedsiębiorca oświadczył, że od dnia 18 marca 2013 r. wycofał z obrotu gospodarczego wszelkie umowy konsumencie bez względu na rodzaj wzorca. Równocześnie należy wskazać, że wszystkie umowy zawarte w oparciu o zakwestionowane wzorce zostały wykonane. Powyższe dało podstawy do przyjęcia, że z tym dniem doszło do zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów rozważanej w tym punkcie. Na podstawie art. 27 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie wydaje się decyzji, o której mowa w art. 26, jeżeli przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyki, o której mowa w art. 24. W tym przypadku, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania. Wobec powyższego należało orzec jak w punkcie I. sentencji niniejszej decyzji. Ad II. W zakresie punktu II. sentencji niniejszej decyzji oceniane zachowanie przedsiębiorcy polega na stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1, 2 oraz ust. 4 pkt 5 w zw. z art. 4 ust. 1 upnpr, poprzez wprowadzające w błąd zaniechanie w zakresie informacji o istnieniu prawa do odstąpienia od umowy w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa dotyczących usług instalacyjnych dachowej anteny cyfrowej DVB-T oraz uruchomienia bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 uokk. W toku postępowania ustalono, że przy zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca nie wręczał konsumentom wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania. Ustawowego obowiązku nie realizował zarówno w przypadku Umowy nr na usługi instalacyjne Bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej DVB-T, jak i Umowy nr na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej. Powyższe zaniechanie przedsiębiorcy jest niezgodne z dyspozycją art. 3 ust. 1 uonpk, zgodnie z którą kto zawiera z konsumentem umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, powinien przed jej zawarciem poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie, o którym mowa w art. 2 ust. 1, i wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska oraz adresem zamieszkania. Równocześnie wyżej opisane zaniechanie przedsiębiorcy jest przejawem nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1, 2 oraz ust. 4 pkt 5 upnpr. Zgodnie z art. 6 ust. 1 upnpr praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Ust. 2 tego artykułu stanowi zaś, że w razie wątpliwości za istotne informacje, o których mowa w ust. 1, uważa się informacje, które przedsiębiorca stosujący praktykę rynkową jest obowiązany podać konsumentom na podstawie odrębnych przepisów w tym m.in. określonych w uonpk. Równocześnie art. 6 ust. 4 pkt 5 stanowi, że w przypadku propozycji nabycia produktu, za 12

istotne informacje, o których mowa w art. 6 ust. 1 tej ustawy, uznaje się w szczególności informacje o istnieniu prawa do odstąpienia od umowy lub rozwiązania umowy, jeżeli prawo takie wynika z ustawy lub umowy. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 upnpr praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Ustawowego obowiązku nie mógł spełniać Regulamin usług instalacyjnych dostępu do DVB-T realizowanych przez Progressive Solutions, który stanowił wyłącznie integralną część wzorca Umowy nr na instalację dachową anteny cyfrowej DVB-T i uruchomienie usługi bezpłatnej Naziemnej Telewizji Cyfrowej. Przedmiotowy Regulamin, ani żadna jego część nie zawierała informacji o prawie do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, ani też informacji (faktycznie parafowane regulaminy), iż konsumentom zostały wręczone wzory oświadczeń o odstąpieniu od umowy. Wprowadzenie w błąd polegało w tej sytuacji na zniekształceniu procesu decyzyjnego konsumenta poprzez wytworzenie w jego umyśle mylnego przekonania co do uprawnień związanych z zawartą transakcją. Zniekształcenie procesu decyzyjnego konsumenta, w przypadku praktyk wprowadzających w błąd przez zaniechanie, polega w tym przypadku na pomijaniu istotnych informacji, takich jak prawo do odstąpienia od umowy w terminie 10 dni, w efekcie czego dochodzi do podjęcia przez nich decyzji gospodarczych, których inaczej by nie podjęli. W analizowanym przypadku nie sposób nie stwierdzić, iż wskutek zaniechania przedsiębiorcy konsumenci zostali wprowadzeni w błąd. W związku ze stosowaną praktyką konsumenci mogli podejmować decyzję o nieodstępowaniu od zawartej umowy. Stwierdzono zatem, że przedsiębiorca stosuje nieuczciwą praktykę rynkową określoną w upnpr, a zatem, że jego działania mają charakter bezprawny. Zachowanie przedsiębiorcy godzi w interesy konsumentów, gdyż wskutek stosowania zakwestionowanej praktyki doszło do pogorszenia sytuacji prawnej konsumentów, którzy na jej podstawie mogli nie mieć świadomości o uprawnieniu do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa. Zakwestionowane zachowanie przedsiębiorcy dotyczyło zbiorowego interesu konsumentów, gdyż skierowane było do szerokiego ich kręgu. Stosowana praktyka wymierzona była we wszystkich rzeczywistych konsumentów, z którymi przedsiębiorca zawarł umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, jak również we wszystkich jego potencjalnych kontrahentów, do których przedsiębiorca skierował swoją ofertę. W toku postępowania przedsiębiorca oświadczył, że od dnia 18 marca 2013 r. wycofał z obrotu gospodarczego wszelkie umowy konsumencie bez względu na rodzaj wzorca. Równocześnie należy wskazać, że wszystkie umowy zawarte w oparciu o zakwestionowane wzorce zostały wykonane. Powyższe dało podstawy do przyjęcia, że z tym dniem doszło do zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów rozważanej w tym punkcie. Na podstawie art. 27 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie wydaje się decyzji, o której mowa w art. 26, jeżeli przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyki, o której mowa w art. 24. W tym przypadku, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania. Wobec powyższego należało orzec jak w punkcie II. sentencji niniejszej decyzji. W zakresie wątpliwości poczynionych przez przedsiębiorcę w toku niniejszego postępowania, odnośnie punktu I. i II. sentencji niniejszej decyzji należy stwierdzić co następuje. W art. 5 uonpk zostały enumeratywnie wymienione przypadki, w których przepisy tej ustawy nie znajdują zastosowania. W punkcie 4 tego artykułu wskazano m.in., że 13

przepisów o umowach zawieranych z konsumentami poza lokalem przedsiębiorstwa nie stosuje się do umów o prace budowlane. Zaprezentowaną przez przedsiębiorcę interpretację, przedstawioną na stronie 2 i 3 niniejszej decyzji należy uznać za błędną. W zakresie wymienianych przez przedsiębiorcę rozporządzeń podnoszone przez niego okoliczności nie znajdowały lub aktualnie nie znajdują już odzwierciedlenia w unormowaniach tych aktów prawnych. Ponadto, zgodnie z art. 647 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Przedmiotowe zagadnienie zostało uregulowane również w art. 3 ust. 2 pkt 2 Dyrektywy Rady 85/577/EWG z dn. 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (Dz. U. UE L z dn. 31 grudnia 1985 r.) stanowiącej podstawę do implementacji wyłączeń określonych w art. 5 uonpk. W art. 3 ust. 2 pkt 2 tej dyrektywy wskazano, że Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do: a) umów o prace budowlane, umów sprzedaży i najmu nieruchomości oraz umów dotyczących innych praw dotyczących nieruchomości. W zakres niniejszej dyrektywy wchodzą umowy o dostawę towarów w celu ich włączenia do nieruchomości lub umowy remontowe nieruchomości. Podejmowane przez przedsiębiorcę działania można właśnie traktować jako dostawę towaru (anteny, dekodera) w celu włączenia ich do nieruchomości (instalacja dekodera oraz anteny na dachu budynku). Zagadnienia związane z urządzeniami antenowymi możemy odnaleźć także w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.). Zgodnie z art. 3 pkt 3 ilekroć w ustawie jest mowa o budowli należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak m.in. wolno stojące maszty antenowe. Ponadto zgodnie z art. 29 ust. pkt 15 tej ustawy pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających m.in. na instalowaniu urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych. Należy wskazać, iż urządzeń stosowanych przez przedsiębiorcę nie można traktować w kategoriach urządzeń wymienionych powyżej. Konstatując należy stwierdzić, że zakres pojęcia prace budowlane nie odpowiada w żadnej mierze umowie i rodzajowi usługi wykonywanej przez przedsiębiorcę. Uznanie, że instalacja dekodera i innego sprzętu do odbioru telewizji naziemnej stanowi prace budowlane jest sprzeczne z literą i duchem uonpk. Świadczy o tym przede wszystkim redakcja art. 5 uonpk, w której ustawodawca nie umieścił umów sprzedaży z elementami montażu. Dostarczenie konsumentom zestawu instalacyjnego i zamontowanie go nie może niweczyć możliwości odstąpienia przez nich od umowy. Przedsiębiorca, który decyduje się na wcześniejsze przed upływem 10 dni od zawarcia umowy wydanie towaru, czy zrealizowanie usługi czyni to na własne ryzyko i nie może z tego tytułu występować z roszczeniami o zapłatę, ani tym bardziej uniemożliwiać konsumentom odstąpienie od umowy. W niniejszym przypadku nie znajdą więc zastosowania wyłączenia, o których mowa w art. 5 ust. 4 i 5 uonpk. Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie I. i II. sentencji niniejszej decyzji. Ad III. W zakresie punktu III. sentencji niniejszej decyzji oceniane zachowanie przedsiębiorcy polega na stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1, 2 oraz ust. 4 pkt 2 w zw. z art. 4 ust. 1 upnpr, poprzez wprowadzające w błąd zaniechanie w zakresie informacji o imieniu i nazwisku przedsiębiorcy w przypadku umów 14

zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa dotyczących usług instalacyjnych dachowej anteny cyfrowej DVB-T oraz uruchomienia bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 uokk. Jak ustalono w przypadku wzorców Umowy na instalację dachową, Umowy na usługi instalacyjne oraz Regulaminu przedsiębiorca pomijał informacje odnośnie imienia i nazwiska, tj. nie wskazywał, że działa pod firmą Progressive Solutions Magdalena Mikulska. W treści wzorców widniało wyłącznie określenie firma Progressive Solutions. Zgodnie z wpisem do CEIDG firma przedsiębiorcy to Progressive Solutions Magdalena Mikulska. Art. 21 usdg stanowi, że jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej firmy przedsiębiorcy. Ponadto art. 43 4 k.c. stanowi, że firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko, co nie wyklucza włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. W tym zakresie opisana powyżej praktyka przedsiębiorcy jest przejawem nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1, 2 oraz ust. 4 pkt 2 upnpr. Zgodnie z art. 6 ust. 1 upnpr praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Ust. 2 tego artykułu stanowi zaś, że w razie wątpliwości za istotne informacje, o których mowa w ust. 1, uważa się informacje, które przedsiębiorca stosujący praktykę rynkową jest obowiązany podać konsumentom na podstawie odrębnych przepisów w tym m.in. określonych w uonpk oraz w usdg. Równocześnie art. 6 ust. 4 pkt 2 stanowi, że w przypadku propozycji nabycia produktu, za istotne informacje, o których mowa w art. 6 ust. 1 tej ustawy, uznaje się w szczególności imię, nazwisko i adres przedsiębiorcy oraz przedsiębiorcy, na którego rzecz działa. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 upnpr praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Wprowadzenie w błąd polega w tej sytuacji na zniekształceniu procesu decyzyjnego konsumenta poprzez wytworzenie w jego umyśle mylnego przekonania co do okoliczności związanych z zawartą transakcją. Zniekształcenie procesu decyzyjnego konsumenta, w przypadku praktyk wprowadzających w błąd przez zaniechanie, polega w tym przypadku na pomijaniu informacji dotyczących imienia i nazwiska przedsiębiorcy, prowadzących do mylnego, czyli niezgodnego z rzeczywistością wyobrażenia o podmiocie, z którym jest zawierana umowa, w efekcie czego dochodzi do podjęcia przez konsumentów decyzji gospodarczych, których inaczej by nie podjęli. W analizowanym przypadku nie sposób nie stwierdzić, iż wskutek stosowanej przez przedsiębiorcę praktyki konsumenci mogli zostać wprowadzeni w błąd poprzez mylne wyobrażenie, iż zawierają umowę z innym podmiotem aniżeli z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Pominięcie informacji dotyczących imienia i nazwiska upodabniało firmę przedsiębiorcy do osób prawnych, których potencjach gospodarczy w świadczeniu usług na rzecz konsumentów jest co do zasady większy aniżeli potencjał gospodarczy osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, a także mogły sugerować konsumentom większy profesjonalizm w świadczeniu usług przez podmiot będący stroną niniejszego postępowania. Stwierdzono zatem, że przedsiębiorca stosuje nieuczciwą praktykę rynkową określoną w upnpr, a zatem, że jego działania mają charakter bezprawny. 15

Zachowanie przedsiębiorcy godzi w interesy konsumentów, gdyż wskutek stosowania zakwestionowanej praktyki konsumenci mogli podejmować decyzję o zawarciu z przedsiębiorcą umowy poza lokalem przedsiębiorstwa nie mając świadomości, iż umowa ta zawierana jest z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Zakwestionowane zachowanie przedsiębiorcy dotyczyło zbiorowego interesu konsumentów, gdyż skierowane było do szerokiego ich kręgu. Stosowana praktyka wymierzona była we wszystkich rzeczywistych konsumentów, z którymi przedsiębiorca zawarł umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, jak również we wszystkich jego potencjalnych kontrahentów, do których przedsiębiorca skierował swoją ofertę. W toku postępowania przedsiębiorca oświadczył, że od dnia 18 marca 2013 r. wycofał z obrotu gospodarczego wszelkie umowy konsumencie bez względu na rodzaj wzorca. Równocześnie należy wskazać, że wszystkie umowy zawarte w oparciu o zakwestionowane wzorce zostały wykonane. Powyższe dało podstawy do przyjęcia, że z tym dniem doszło do zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów rozważanej w tym punkcie. Na podstawie art. 27 ust. 1 i ust. 2 uokk nie wydaje się decyzji, o której mowa w art. 26, jeżeli przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyki, o której mowa w art. 24. W tym przypadku, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania. Wobec powyższego należało orzec jak w punkcie III. sentencji niniejszej decyzji. Z uwagi na niski przychód osiągnięty przez przedsiębiorcę w 2012 r. w tytułu prowadzonej działalności gospodarczej Prezes Urzędu postanowił o odstąpieniu od wymierzenia przedsiębiorcy kary w oparciu o art. 106 ust. 1 pkt 4 uokk. Skalkulowana w oparciu o przepisy ww. ustawy kara pieniężna nie doprowadziłaby do osiągnięciu celu represyjnego oraz prewencyjnego postępowania. Za odstąpieniem od nałożenia w niniejszym przypadku kary pieniężnej przemawia również zaniechanie stosowania przez przedsiębiorcę zakwestionowanych praktyk, dzięki czemu spełnione zostały cele postępowania, gdyż przedsiębiorca ten, w zakresie wskazanym w niniejszej decyzji, nie narusza już zbiorowych interesów konsumentów. Ad IV. Zgodnie z art. 80 uokk Prezes Urzędu rozstrzyga o kosztach w drodze postanowienia, które może być zamieszczone w decyzji kończącej postępowanie. W myśl art. 77 ust. 1 tej ustawy, jeżeli w wyniku postępowania Prezes Urzędu stwierdził naruszenie przepisów ustawy, przedsiębiorca, który dopuścił się tego naruszenia, jest obowiązany ponieść koszty postępowania. Zgodnie z art. 263 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeksu postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 zwanej dalej także k.p.a. ) do kosztów postępowania zalicza się koszty podróży i inne należności świadków i biegłych oraz stron w przypadkach przewidzianych w art. 56, a także koszty spowodowane oględzinami na miejscu, jak również koszty doręczenia stronom pism urzędowych. Ponadto, art. 263 2 k.p.a. stanowi, że organ administracji publicznej może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy, za które w niniejszej sprawie uznano korespondencję z urzędem skarbowym celem ustalenia przychodu przedsiębiorcy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w 2012 r. Zgodnie z art. 264 1 k.p.a. jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia. Postępowanie w sprawie stosowania przez przedsiębiorcę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów zostało wszczęte z urzędu, a w jego wyniku Prezes Urzędu w punktach I.-III. sentencji decyzji stwierdził naruszenie przepisów uokk. Kosztami niniejszego 16

postępowania są wydatki związane z korespondencją prowadzoną przez Prezesa Urzędu ze stroną postępowania oraz z urzędem skarbowym. W związku z powyższym postanowiono obciążyć przedsiębiorcę kosztami postępowania w wysokości 49 zł (słownie: czterdziestu dziewięciu złotych). Koszty niniejszego postępowania przedsiębiorca obowiązany jest wpłacić na konto Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie w NBP o/o Warszawa Nr 51101010100078782231000000 w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji. Stosownie do treści art. 81 ust. 1 uokk w związku z art. 479 28 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r., Nr 43, poz. 296, ze zm.) od niniejszej decyzji przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie dwutygodniowym od dnia jej doręczenia, za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Katowicach (40-048 Katowice, ul. Kościuszki 43). W przypadku jednak kwestionowania wyłącznie postanowienia o kosztach zawartego w punkcie IV. niniejszej decyzji, stosownie do art. 81 ust. 5 uokk w związku z art. 479 32 1 i 2 Kodeksu postępowania cywilnego i art. 264 2 k.p.a. w zw. z art. 83 uokk, można wnieść zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie tygodnia od dnia doręczenia niniejszej decyzji, za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Katowicach (40-048 Katowice, ul. Kościuszki 43). DYREKTOR DELEGATURY URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW W KATOWICACH Maciej Fragsztajn 17