Europejskie Wykłady Otwarte Nowe przepisy prawa konsumenckiego - lepsza pozycja konsumenta na rynku? Cz. 2 Warszawa, 22 styczeń 2015
Treść 1 części wykładu 2 Aktualna sytuacja na rynku konsumenckim Co sie zmieni dla nas - konsumentów w najbliższym czasie? (nowe regulacje prawne w zakresie umów sprzedaży, umów poza lokalem przedsiębiorstwa, umów na odległość) Szansa na zakupy w Europie? (ułatwienia zakupów za granicą) Co zrobić, gdy coś sie psuje? (problematyka reklamacji i mechanizmów pozasądowych)
Treść 2 części wykładu 3 Co reguluje nowa ustawa z dnia 30 maja 2014 o prawach konsumenta (upk) Treść a systematyka ustawy vs przepisy dyrektywy 2011/83/UE Ochrona konsumenta Prawo odstąpienia od umowy
Co reguluje tak naprawdę nowa ustawa o prawach konsumenta 4 Art. 1. Ustawa określa prawa przysługujące konsumentowi, w szczególności: 1) obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę z konsumentem; 2) zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa; 3) zasady i tryb wykonania przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa; 4) zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość dotyczącej usług finansowych Rzeczywista zawartość: przepisy ogólne (zakres,definicje,wyłączenia) rozdz. 1 obowiązki przedsiębiorcy w umowach - rozdz. 2 obowiazki przedsiębiorcy w umowach - rozdz. 3 Prawo odstąpienia od umowy (.zawartej na odległość/poza lokalem) rozdz. 4 umowy dotyczące usług finansowych zawierane na odległość Przepisy zmieniające (zwłaszcza KC)
Co reguluje tak naprawdę nowa ustawa o prawach konsumenta 5 Ustawą zmienia się ustawy: Kodeks cywilny, Kodeks wykroczeń, o pośrednictwie ubezpieczeniowym, o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Prawo telekomunikacyjne, o środkach ochrony roślin oraz uchyla się ustawy: ustawę z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny i ustawę z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego.
Co reguluje tak naprawdę nowa ustawa o prawach konsumenta 6 Art. 26. W przypadku sprzeczności pomiędzy przepisami art. 12 23 a przepisami ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278, z późn. zm.3)) oraz ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2013 r. poz. 1422) stosuje się przepisy niniejszej ustawy.
Co reguluje tak naprawdę nowa ustawa o prawach konsumenta 7 Wymogi informacyjne przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny uzupełniać wymogi informacyjne przewidziane w dyrektywie 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym ( 2 ) oraz w dyrektywie 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego ( dyrektywa o handlu elektronicznym ) ( 3 ). Państwa członkowskie powinny zachować możliwość nakładania dodatkowych wymogów informacyjnych mających zastosowanie do usługodawców, którzy prowadzą przedsiębiorstwo na terytorium tych państw członkowskich. Preambuła dyrektywy 2011/83/WE
Co reguluje tak naprawdę nowa ustawa o prawach konsumenta W dyrektywie 93/13/EWG dodaje się artykuł w brzmieniu: Artykuł 8a 1. W przypadku gdy państwo członkowskie przyjmuje przepisy zgodnie z art. 8, informuje ono Komisję o tych przepisach, jak również o wszelkich późniejszych zmianach, w szczególności w przypadku gdy przepisy te: rozszerzają zakres oceny nieuczciwego charakteru na postanowienia umowne wynegocjowane indywidualnie lub na relację ceny lub wynagrodzenia, zawierają wykaz postanowień umownych, które są uznawane za nieuczciwe. 2. Komisja zapewnia, aby informacje, o których mowa w ust. 1, były łatwo dostępne dla konsumentów i przedsiębiorców, między innymi na specjalnie do tego przeznaczonej stronie internetowej. 3. Komisja przekazuje innym państwom członkowskim i Parlamentowi Europejskiemu informacje, o których mowa w ust. 1. Komisja przeprowadza konsultacje z zainteresowanymi stronami w sprawie tych informacji. 8
Co reguluje tak naprawdę nowa ustawa o prawach konsumenta W dyrektywie 1999/44/WE dodaje się artykuł w brzmieniu: Artykuł 8a Wymogi dotyczące sprawozdawczości 1. W przypadku gdy, zgodnie z art. 8 ust. 2, państwo członkowskie przyjmuje surowsze przepisy w zakresie ochrony konsumentów niż te, które są przewidziane w art. 5 ust. 1 3 i w art. 7 ust. 1, informuje o tym, a także o wszelkich późniejszych zmianach, Komisję. 2. Komisja zapewnia, aby informacje, o których mowa w ust. 1, były łatwo dostępne dla konsumentów i przedsiębiorców, między innymi na specjalnie do tego przeznaczonej stronie internetowej. 3. Komisja przekazuje innym państwom członkowskim i Parlamentowi Europejskiemu informacje, o których mowa w ust. 1. Komisja przeprowadza konsultacje z zainteresowanymi stronami w sprawie tych informacji.. 9
Ochrona konsumenta i jej granice 10 Art. 10. 1. Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową przedsiębiorca ma obowiązek uzyskać wyraźną zgodę konsumenta na każdą dodatkową płatność wykraczającą poza uzgodnione wynagrodzenie za główne obowiązki umowne przedsiębiorcy. 2. Jeżeli przedsiębiorca nie otrzymał wyraźnej zgody konsumenta, lecz założył jej istnienie przez zastosowanie domyślnych opcji, które konsument musi odrzucić w celu uniknięcia dodatkowej płatności, konsument ma prawo do zwrotu uiszczonej płatności dodatkowej.czości Art. 11. Bez uszczerbku dla prawa dostawcy usług, o którym mowa w art. 2 pkt 27 lit. a ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne do pobierania opłat za połączenia telefoniczne, jeżeli przedsiębiorca wskazuje numer telefonu przeznaczony do kontaktowania się z nim w sprawie zawartej umowy, opłata dla konsumenta za połączenie z tym numerem nie może być wyższa niż opłata za zwykłe połączenie telefoniczne, zgodnie z pakietem taryfowym dostawcy usług, z którego korzysta konsument.
Ochrona konsumenta i jej granice 11 Na podst. Art. 12. 1. Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały 21 informacji dot. umowy (cechy świadczenia, dane podmiotowe, odpowiedzialność) Art. 13.: zastosowanie wzoru pouczenia o odstąpieniu od umowy, stanowiącego załącznik nr 1 do ustawy. Przedsiębiorca, który doręczy konsumentowi pouczenie, zgodne z wzorem stanowiącym załącznik nr 1 spełnia obowiązki informacyjne określone. Art. 14. Adekwatność metody informacji. W przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa/na odległość należy udzielić konsumentowi informacji odpowiednio: utrwalonych na papierze lub, jeżeli konsument wyrazi na to zgodę (opt-in), na innym trwałym nośniku, sposób odpowiadający rodzajowi środka w sposób czytelny i wyrażonych prostym językiem.
Ochrona konsumenta i jej granice 12 Art. 17. 1. Jeżeli umowa zawierana na odległość, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, nakłada na konsumenta obowiązek zapłaty, przedsiębiorca ma obowiązek dostarczyć konsumentowi w sposób jasny i widoczny, bezpośrednio przed złożeniem przez konsumenta zamówienia, informacji, o cechach świadczenia, cenie, czasie trwania umowy/warunkach wypowiedzenia/okresie trwania zobowiązań. 2. Przedsiębiorca zapewnia, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdził, że wie, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. 3. Jeżeli do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, muszą być one oznaczone w łatwo czytelny sposób słowami zamówienie z obowiązkiem zapłaty lub innego równoważnego jednoznacznego sformułowania. 4. Jeżeli przedsiębiorca nie spełnia wymagań określonych w ust. 2 lub 3, umowa nie zostaje zawarta.
Ochrona konsumenta i jej granice 13 Jak powinna być podawana cena za bilet lotniczy? Art. 3. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do umów: 4) dotyczących przewozu osób, z wyjątkiem art. 10 (dodatkowa płatność) i art. 17;
Ochrona konsumenta i jej granice/ciężar dowodu 14 Art. 23. Jeżeli przedsiębiorca nie spełnił obowiązków informacyjnych dotyczących opłat dodatkowych lub innych kosztów, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5, lub kosztów zwrotu rzeczy, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 10, konsument nie ponosi tych opłat i kosztów. Art. 24. Ciężar dowodu spełnienia obowiązków informacyjnych określonych w art. 12 spoczywa na przedsiębiorcy.
15
Ochrona konsumenta i jej granice/ prawo odstąpienia od umowy Rozdział 4 upk 16 Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się: 1) dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która: a) obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach od objęcia w posiadanie ostat-niej rzeczy, partii lub części, b) polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy; 2) dla pozostałych umów od dnia zawarcia umowy. Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu terminu.
Ochrona konsumenta i jej granice/ prawo odstąpienia od umowy Rozdział 4 upk 17 Art. 32. 1. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. 2. Przedsiębiorca dokonuje zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami. 3. Jeżeli przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze rzecz od konsumenta, może wstrzymać się ze zwrotem płatności otrzymanych od konsumenta do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej. Art. 33. Jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów.
Ochrona konsumenta i jej granice/ prawo odstąpienia od umowy Rozdział 4 upk 18 Art. 34. 1. Konsument ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem. 2. Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów. 3. Jeżeli umowę zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa a rzecz dostarczono konsumentowi do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, przedsiębiorca jest zobowiązany do odebrania rzeczy na swój koszt, gdy ze względu na charakter rzeczy nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą. 4. Konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba że przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy zgodnie z wymaganiami art. 12 ust. 1 pkt 9.
Ochrona konsumenta i jej granice/ odpowiedzialność karna 19 Art. 139b. Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawierając umowę z konsumentem nie spełnia wymagań dotyczących udzielenia informacji lub wydania dokumentu, przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. poz. 827), podlega karze grzywny.
Dziękuję! Piotr Stańczak, Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa Tel.: 22 55 60 118 Fax: 22 55 60 359 E-mail: ps@konsument.gov.pl Strona: www.konsument.gov.pl Twitter: @ECCPoland Prezentacja została przygotowana w ramach działania "Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich ECC-Ne, które zostało sfinansowane przez Unię Europejską