Poznań, 7-8 października 2013 r. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych - czy jego wypełnienie jest realne? Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej
Dyrektywa Rady 91/271/EWG dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych Cel: Ochrona środowiska wodnego przed niekorzystnymi skutkami zrzutów ścieków komunalnych Program implementacyjny KRAJOWY PROGRAM OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW KOMUNALNYCH - KPOŚK (zawierający aglomeracje o wielkości co najmniej 2 000 RLM) Foto: Oczyszczalnia ścieków Czajka w Warszawie Strona 02
Ustalenia Traktatu Akcesyjnego dla wdrożenia dyrektywy: - do 31 grudnia 2015 r. pełne wdrożenie dyrektywy - redukcja ładunku zanieczyszczeń biodegradowalnych w terminach: 2005 2010 2013 2015 69 % 86 % 91 % 100 % Strona 03
Osiągnięte i zakładane efekty ekologiczne aglomeracji ujętych w KPOŚK Rok Zakładany wg TA % redukcji zanieczyszczeń biodegradowalnych Osiągnięty % redukcji zanieczyszczeń biodegradowalnych Osiągnięty % redukcji zanieczyszczeń biogennych Azot ogólny Fosfor ogólny 2005 69 49 44 52 2010 86 82,3 70,7 78,6 2015 100 89,7 76,9 85,2 Strona 04
Przyjęte założenia wdrażania dyrektywy 91/271/EWG obecne: 1. Art. 5.4: zapewnienie 75% redukcji azotu i fosforu w stosunku do ładunku dopływającego do oczyszczalni 2. Efekty oczyszczania ścieków określono w zależności od wielkości oczyszczalni: w grupie oczyszczalni o wielkości powyżej 15 000 RLM stosowane będzie pogłębione usuwanie azotu i fosforu ogólnego planowane: 1. Art. 5.2: zapewnienie oczyszczania ścieków z podwyższonym standardem usuwania biogenów w aglomeracjach powyżej 10 000 RLM 2. Efekty oczyszczania ścieków określono w zależności od wielkości aglomeracji: stosowanie podwyższonego usuwania biogenów na wszystkich oczyszczalniach ścieków w aglomeracjach powyżej 10 000 RLM Strona 05
Realizacja KPOŚK w latach 2003 2012: wybudowano 63 486 km sieci kanalizacyjnej wybudowano 324 nowe oczyszczalnie ścieków komunalnych przeprowadzono 909 innych inwestycji dotyczących rozbudowy i/lub modernizacji na istniejących oczyszczalniach ścieków W latach tych wydatkowano w sumie ok. 46,3 mld zł, w tym 32,4 mld zł na sieć kanalizacyjną Foto: Budowa oczyszczalni Czajka Strona 06
. Przeprowadzone działania w ramach prac nad IVAKPOŚK: uaktualnienie planów inwestycyjnych w zakresie wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacyjne i oczyszczalnie ścieków komunalnych do 2015 r. określenie kosztów inwestycji terminy realizacji określenie efektów ekologicznych wyliczenie tzw. RLM rzeczywistego dla wszystkich aglomeracji weryfikacja zasadności ustanowienia obszaru i granic aglomeracji pod kątem spełnienia wskaźnika 120 Mk/1 km nowobudowanej sieci analiza spełnienia przez poszczególne aglomeracje warunków dyrektywy Wszystkie analizy wykonane zostały wg. RLM rzeczywistego Strona 07
1647 aglomeracji IV AKPOŚK - zakres 1848 oczyszczalni ścieków komunalnych W wyniku urzeczywistnienia RLM jego wartość w skali Polski zmniejszyła się z 44 768 384 do 40 879 473 RLM Foto: Budowa kolektora do oczyszczalni Czajka Strona 08
Struktura IV AKPOŚK w podziale na województwa Strona 09
IV AKPOŚK zakres rzeczowy planowanych inwestycji Sieć kanalizacyjna budowa 23 220, 7 km po korekcie (40 617,2 km - przed korektą) modernizacja 2 200,9 km Oczyszczalnie ścieków komunalnych budowa 221 nowych 125 modernizacja 107 rozbudowa 347 rozbudowa i modernizacja Osady modernizacja części osadowej w 211 oczyszczalniach Ponadto, 224 aglomeracji wymaga dodatkowych inwestycji na 278 oczyszczalniach w celu dostosowania do art. 5.2. Strona 010
IV AKPOŚK zakres niezbędnych nakładów finansowych 29,36 mld zł przy uwzględnieniu korekty sieci kanalizacyjnej (37,53 mld zł przed korektą), w tym: 18,75 mld zł na systemy kanalizacyjne po korekcie 9,44 mld zł na oczyszczalnie ścieków 1,17 mld zł na zagospodarowanie osadów Strona 011
IV AKPOŚK weryfikowane warunki zgodności aglomeracji z Dyrektywą 91/271/EWG wyposażenie aglomeracji w oczyszczalnie ścieków komunalnych spełniające wymagania art. 5.2 dyrektywy wydajność oczyszczalni ścieków pozwala na oczyszczanie co najmniej wszystkich ścieków powstałych w aglomeracji (gminie) sieć kanalizacyjna pokrywa blisko 100% obszaru aglomeracji, a tylko w wyjątkowych szczegółowo uzasadnionych przypadkach ma zastosowanie indywidualnych systemów oczyszczania ścieków zapewniających taki sam poziom ochrony środowiska, jaki przewiduje się dla ścieków komunalnych odprowadzanych do systemu zbierania Strona 012
IV AKPOŚK zakładane osiągnięcie warunków zgodności z dyrektywą w aglomeracjach w 2015 r. 1. 859 tj. 52 % będzie posiadać wydajność oczyszczalni ścieków odpowiadającą ładunkowi generowanemu na obszarze aglomeracji 2. 1423 aglomeracji tj. 86 % zapewni wymagany dyrektywą 91/271/EWG stopień oczyszczania ścieków 3. 973 aglomeracji tj. 59 % będzie posiadać blisko 100% poziom obsługi sieciami kanalizacyjnymi łączne, wypełnienie wszystkich w/w warunków prognozuje się w 530 aglomeracjach, generujących tylko 37,3 % RLM Strona 013
IV AKPOŚK zakładane osiągnięcie zgodności z dyrektywą w aglomeracjach w podziale na województwa Strona 014
IV AKPOŚK możliwość nieosiągnięcia zgodności z dyrektywą w aglomeracjach w podziale na województwa Strona 015
IV AKPOŚK wnioski Przyczyny nieoptymistycznych wyników: Nieaktualny RLM aglomeracji liczony różnymi metodykami Nieprawidłowo wyznaczone granice aglomeracji (uwzględnianie obszarów o rozproszonej zabudowie) Przejście na art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG Ryzyka: Przedłużające się procedury zmian prawa Kary UE Trudności z uzyskaniem pozwoleń wodnoprawnych na odprowadzanie ścieków komunalnych Strona 016
W celu właściwego zaplanowania inwestycji konieczna jest: Weryfikacja RLM Weryfikacja planów inwestycyjnych Weryfikacja obszaru i granic aglomeracji biorąca pod uwagę zweryfikowany RLM i plany inwestycyjne oraz ich wyznaczenie uchwałą sejmiku wojewódzkiego IVAKPOŚK zostanie opracowana po: wykonaniu weryfikacji aglomeracji przeprowadzeniu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przeprowadzeniu procesu legislacyjnego Ostateczny kształt IVAKPOŚK uwzględniający prawidłowe dane dotyczące aglomeracji będzie można przedstawić Radzie Ministrów pod koniec 2014 r. Strona 017
Osiągnięte i zakładane efekty ekologiczne aglomeracji ujętych w KPOŚK Rok Zakładany wg TA % redukcji zanieczyszczeń biodegradowalnych Osiągnięty % redukcji zanieczyszczeń biodegradowalnych Osiągnięty % redukcji zanieczyszczeń biogennych Azot ogólny Fosfor ogólny 2005 69 49 44 52 2010 86 82,3 70,7 78,6 2015 bez weryfikacji 2015 po weryfikacji 100 89,7 76,9 85,2 100 98,9 80,0 89,0 Strona 018
Poznań, 7-8 października 2013 r. Dziękuję za uwagę Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej