Kontrakt menedżerski
Spis treści 1. Wstęp 2 2. Co to jest kontrakt menedżerski 2 3. Wady i zalety kontraktu menedżerskiego 5 4. Polecana literatura 13 internetowych: 2
Wstęp Coraz bardziej popularną formą zatrudnienia na stanowiskach kierowniczych w dużych przedsiębiorstwach staje się zatrudnienie w ramach kontraktu menadżerskiego. To rozwiązanie powstało w Stanach Zjednoczonych jako lek na niską efektywność i motywację kadry zarządzającej. Zastosowanie kontaktów menadżerskich zwiększyło swobodę szefów w zarządzaniu przedsiębiorstwem i czyniło ich odpowiedzialnymi za osiągane wyniki oraz zyski firmy, co przekładało się z kolei na odpowiednio wysokie ich wynagrodzenie. Pierwsze kontrakty menedżerskie w Polsce pojawiły się już na początku lat dziewięćdziesiątych pierwszymi szefami zatrudnionymi w takiej formie byli prezesi dużych prywatyzowanych wtedy przedsiębiorstw państwowych. Kontrakt menedżerski jest specyficzną forma zatrudnienia, nieuregulowaną wprost przepisami prawa, może być zawierany z menedżerami mającymi różny status prawny. Menedżerem może być zarówno osoba fizyczna, jak i przedsiębiorca prowadzący własną działalność gospodarczą. Zatrudnienie w ramach kontaktu menedżerskiego jest kuszącą perspektywą dla osób dynamicznych, kreatywnych, posiadających duże doświadczenie zawodowe oraz umiejętności organizacyjne. 1.Co to jest kontrakt menedżerski? Kontrakt menedżerski to rodzaj umowy cywilnoprawnej na mocy, której osoba przyjmująca zlecenie, czyli menedżer, zobowiązuje się do odpłatnego i stałego zarządzania przedsiębiorstwem zleceniodawcy w jego imieniu i na jego rzecz. W literaturze kontrakty menedżerskie nazywane są również: umową o zarządzanie, umową o sprawowanie zarządu, umową zarządu, umową o wykonywanie zarządu, umową menedżerską lub umową o świadczenie usług menedżerskich. Do najczęściej zawieranych kontraktów należą: - kontrakt menedżerski oparty na zasadzie umowy zlecenia - kontrakt menedżerski zawarty na podstawie umowy o pracę - kontrakt menedżerski w formie umowy o świadczenie usług w ramach wykonywania wolnego zawodu. internetowych: 3
Kontrakt menedżerski powinien mieć formę pisemną. Jest to umowa starannego działania. Menedżer zobowiązuje się w niej do wykonywania swoich obowiązków umownych z należytą starannością, nie jest natomiast zobowiązany do osiągnięcia określonego rezultatu np. w postaci zmniejszenia kosztów utrzymania czy zwiększenia przychodów firmy. Jego zobowiązanie podlega przede wszystkim na podjęciu takich działań, które mogą doprowadzić do takiego pożądanego efektu. Menadżer może zarządzać cała firmą lub jej częścią, np. odziałem lub określonym obszarem działalności np. logistyką, sprzedażą, marketingiem. Zakres swobody decyzyjnej menedżera jest większy niż pracownika zarządzanej spółki. Kontrakt w różny sposób określa granice działań, które menadżer może przeprowadzać samodzielnie bez uzyskiwania zgody np. rady nadzorczej lub zgromadzenia wspólników spółki zarządzanej. Pozwala to na np. na swobodę wyboru metod zarządzania przedsiębiorstwem i samodzielność w realizacji obowiązków kierowniczych. Konieczna jest akceptacja w/w na sprzedaż cennych nieruchomości, powstanie zobowiązań o określonej wartości, przejęcie innych firm lub emisję nowych akcji. Menadżer w kontrakcie może zobowiązać się nie tylko do świadczenia usługi zarządzania firmą. Właściciele zarządzanej spółki oczekiwać mogą także od niego wdrożenia nowych metod zarządzania, procedur i traktowania tego, jako swego rodzaju know-how. Cennym aktywem wnoszonym przez menedżera do firmy jest grupa jego klientów i kontaktów. Wśród kontraktów menedżerskich można wyróżnić: - kontrakty menadżerskie w przedsiębiorstwach państwowych są one nastawione na poprawę kondycji przedsiębiorstwa, - kontrakty menadżerskie w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa ich celem jest opracowanie programu restrukturyzacji, przygotowania i przeprowadzenia prywatyzacji, - umowy o zarządzanie majątkiem Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, - kontrakty menedżerskie w przedsiębiorstwach prywatnych głównym zadaniem jest kupieckimi. sprawne prowadzenie przedsiębiorstwa zgodnie z zasadami Kontrakty menadżerskie z zasady zawierane są na czas określony 6 miesięcy, rok, czasem na kilka lat. Rozwiązanie może nastąpić przez każdą ze stron w dowolnym czasie. Wysokość wynagrodzenia w ramach kontraktu internetowych: 4
menedżerskiego w przedsiębiorstwach prywatnych kształtowana jest umownie. W spółkach kapitałowych wynagrodzenie menedżera kontaktowego może przyjmować formy: comiesięcznej pensji, okresowych (trzymiesięcznych lub rocznych premii za wyniki), bonów świątecznych czy też dodatkowej trzynastej pensji. Może także obejmować udział w zyskach przedsiębiorstwa (tantiemy),opcję na papiery wartościowe lub udziałowe. Do swojej dyspozycji menedżer może także otrzymać: telefon komórkowy, sprzęt komputerowy oraz samochód. 2. Wady i zalety kontraktu menadżerskiego Do zalet kontraktu menadżerskiego należy: duża swoboda w tworzeniu kontraktu, który jest umową pomiędzy dwoma równymi partnerami i może zostać zawarta na zasadzie umowy o pracę lub umowy prawa cywilnego, nienormowany czas pracy i swoboda decyzyjna, możliwość negocjacji obowiązków i przywilejów przez menedżera, możliwość pracy na wysoko specjalistycznym stanowisku pracy, tzw. złoty parasol zamian za obietnicę wierności firmie menedżer może dostać odprawę do wysokości 36-krotności swojej pensji. Do wad kontraktu menadżerskiego należy zakaz konkurencji polegający na tym, że w trakcie trwania umowy i po jej rozwiązaniu menedżer zobowiązuje się przez określony czas (najczęściej 3 lata) nie pracować dla firm konkurencyjnych w stosunku do firmy zarządzanej. Menadżerowie zatrudnieni na kontraktach opodatkowani są tak samo jak zwykli pracownicy. Przy ich wysokich dochodach oznacza to, że płacą 40% podatek dochodowy. Ponadto menedżer ponosi także odpowiedzialność z tytułu sprawowania zarządu, tzn. odpowiada za pełną szkodę, którą spowodował niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swojego zobowiązania. Szkoda obejmuje nie tylko straty poniesione przez poszkodowanego, lecz również korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby tej szkody mu nie wyrządzono. internetowych: 5
3. Elementy kontraktu menedżerskiego Konstrukcja umowy zależy w dużej mierze od stron ją zawierających, które decydują, jakie będą ich prawa i obowiązki, warunki zapłaty wynagrodzenia, sposoby rozwiązania i okres wypowiedzenia kontraktu. W zawieranym kontrakcie menedżerskim powinny się znaleźć m.in. następujące przykładowe informacje: - data zawarcia kontraktu, - strony zawierające kontrakt, - postanowienia ogólne o celach umowy, - przedmiot kontraktu, - miejsce wykonywania umowy, - obowiązki stron, - odpowiedzialność zarządzającego, - zadania do wykonania i kryteria oceny efektywności ich realizacji, - czas trwania umowy, - wynagrodzenie i dodatki motywacyjne, - świadczenia dodatkowe w tym odprawy w przypadku ustania kontraktu, - zakres tajemnicy obowiązującej zarządcę, - zakaz konkurencji i prowadzenia dodatkowej działalności, - elementy socjalne, - zasady zawieszenia zarządcy, - podstawy i tryb rozwiązania umowy. Zatrudnienie menedżera na podstawie umowy o pracę wiąże się z posiadaniem przez niego wszystkich przywilejów pracowniczych tj. prawa do urlopu wypoczynkowego i wynagrodzenia za ten urlop, wynagrodzenia za czas choroby oraz świadczeń socjalnych. Korzysta on również z ochrony przez wypowiedzeniem umowy o pracę w czasie urlopu, choroby lub innej usprawiedliwionej nieobecności. Za te przywileje menedżer - pracownik musi jednak pogodzić się z ograniczoną swobodą w wykonywaniu swoich obowiązków. Podlega on bowiem kierownictwu i jest zobligowany do przestrzegania przepisów obowiązujących w firmie. Poza tym menedżer na podstawie umowy o pracę musi stosować się do bieżących poleceń przełożonych, internetowych: 6
a to oznacza, że czasami ograniczone są jego możliwości stosowania własnych metod zarządzania. Menedżerowie zatrudnieni na cywilnym kontrakcie menedżerskim nie posiadają takich przywilejów, jak zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Pracodawca nie jest związany przepisami ochronnymi w zakresie czasu pracy czy zagwarantowania wypoczynku.w grę nie wchodzi także limitowana odpowiedzialność majątkowa menedżera czy ochrona przez wypowiedzeniem w czasie urlopu lub choroby. Menedżerom zatrudnionym na kontrakcie cywilnym przysługują tylko te przywileje, które wynegocjują z drugą stroną. Zaletą tego rodzaju kontraktu jest za to duża swoboda w wykonywaniu swoich zadań i brak bieżącego nadzoru. internetowych: 7
Przykład kontraktu menedżerskiego: KONTRAKT MENEDŻERSKI Umowa zawarta w dniu...w...między:...(nazwa firmy) z siedzibą w..., przy ulicy.....,wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego w...(nazwa i adres sądu) pod numerem KRS..., reprezentowaną przez:.zwaną dalej spółką, a..., zamieszkałym w...przy ulicy..., legitymującym się dowodem osobistym serii. i nr..., zwanym dalej menedżerem. 1 Spółka na podstawie niniejszej umowy powierza menedżerowi zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa spółki, a menedżer przyjmuje w zarząd przedsiębiorstwo spółki na warunkach przewidzianych przepisami kodeksu spółek handlowych, kodeksu cywilnego oraz postanowieniami niniejszej umowy. 2 Do obowiązków menedżera należeć będzie w szczególności: - bieżące zarządzanie sprawami spółki; - kierowanie i koordynowanie pracami zarządu; - przedstawianie realizacji planów rocznych oraz sporządzanie planów na kolejny rok w terminach do 31 grudnia każdego roku. 3 Menedżer zobowiązany jest uzyskać zgodę rady nadzorczej spółki na rozporządzanie majątkiem spółki oraz na zaciąganie zobowiązań, które powodują rozporządzanie majątkiem spółki w wysokości przekraczającej...lub zaciąganie zobowiązań... 4 Menedżer otrzymywać będzie zapłatę z tytułu wykonywanych obowiązków, które składać się będzie z: - stałego miesięcznego wynagrodzenia brutto w wysokości. - premii brutto w wysokości..., należnej corocznie po zakończeniu każdego roku obrachunkowego, z dniem osiągnięcia wyników finansowych określonych w...; pod warunkiem. - premii z zysku płatnej w terminie...dni po odbyciu się zwyczajnego(walnego) Zgromadzenia wspólników (akcjonariuszy) w wysokości...proc. osiągniętego zysku netto; - opcji objęcia udziałów (akcji) spółki w terminie...na warunkach... 5 Niniejsza umowa zostaje zawarta na czas określony/nieokreślony i może być rozwiązana jedynie w przypadkach określonych niniejszą umową. 6 Spółka może rozwiązać niniejszą umowę z menedżerem: - gdy menedżer dopuszcza się rażącego naruszenia prawa z winy umyślnej, uniemożliwiającego dalsze zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa spółki; - gdy menedżer narusza postanowienia niniejszej umowy lub przepisy kodeksu spółek handlowych. Menedżerowi przysługuje prawo do rozwiązania niniejszej umowy: internetowych: 8
- w razie zaistnienia konfliktu pomiędzy menedżerem a...zobowiązującego menedżera do działania lub zaniechania, które według menedżera godziłoby w interes spółki lub miałoby na celu pokrzywdzenie któregokolwiek ze wspólników; - w razie przewlekłej choroby menedżera trwającej dłużej niż..miesięcy 7 W wypadku rozwiązania niniejszej umowy menedżerowi wypłacone będzie jednorazowe wynagrodzenie w wysokości stanowiącej iloczyn miesięcznego stałego wynagrodzenia i liczby miesięcy pozostałych do daty ważności umowy. Strony zobowiązują się do dochowania treści umowy i wszelkich kwestii związanych z jej wykonywaniem w całkowitej poufności wobec osób trzecich. 8 Menedżer będzie dokonywał działań objętych niniejszą umową na zasadach wyłączności i zobowiązuje się do nieujawniania informacji stanowiących tajemnicę spółki przez okres...od wygaśnięcia niniejszej umowy, przy czym przez informacje stanowiące tajemnicę spółki rozumie się. Spółka zobowiązuje się wobec menedżera w razie rozwiązania umowy z przyczyn...do wypłacenia kwoty brutto wysokości. Menedżer powstrzyma się od podejmowania jakichkolwiek działań konkurencyjnych względem przedmiotu działania spółki w okresie trwania niniejszej umowy i w okresie...miesięcy od daty rozwiązania niniejszej umowy. Tytułem zaniechania podejmowania działań konkurencyjnych przez menedżera po rozwiązaniu umowy spółka wypłaci menedżerowi z dniem rozwiązania umowy kwotę brutto... 9 Jakakolwiek zmiana lub uzupełnienie, wykładnia lub uszczegółowienie niniejszej umowy wymaga zgodnej woli stron wyrażonej na piśmie. 10 W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy polskiego kodeksu spółek handlowych i kodeksu cywilnego. Wszelkie spory wynikające z treści i wykonywania niniejszej umowy będą rozstrzygane przez...(nazwa i adres sądu). Niniejszą umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach w języku polskim, po jednym dla każdej ze stron. (spółka) (menedżer) internetowych: 9
KONTRAKT MENEDŻERSKI Zawarty w dniu... w...pomiędzy:..., z siedzibą w...,przy ul....,regon...,nip...,zarejestrowaną w. pod nr KRS...,reprezentowaną przez...,zwaną dalej Spółką, a..., zamieszkałym w...,przy ul...., legitymującym się dowodem osobistym seria. nr zwanym dalej Menedżerem. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Celem niniejszej umowy jest takie określenie wzajemnych praw i obowiązków, a także interesów Stron, aby skutecznie doprowadzić do sprawnego i efektywnego kierowania bieżącą działalnością Spółki w zakresie opisanym w niniejszej umowie. 2. Menedżer oświadcza, że dysponuje wiedzą, doświadczeniem i kwalifikacjami niezbędnymi do należytego wykonywania powyższego zadania i nie istnieją żadne przeszkody prawne i faktyczne uniemożliwiające lub utrudniające mu wykonywanie tego obowiązku. 3. Strony zgodnie oświadczają, że zobowiązują się do zachowania w bezwzględnej tajemnicy wszystkich warunków, przedmiotu, treści, sposobu wykonywania i skutków niniejszej umowy, a w szczególności zasad i warunków wynagradzania Menedżera oraz pakietu świadczeń dodatkowych. Ujawnienie treści niniejszego kontraktu osobom trzecim jest możliwe tylko w sytuacji, gdy ze względu na szczególne okoliczności Strony pisemnie uznają to za konieczne, jednakże tylko w niezbędnym zakresie. Zastrzeżenie to nie dotyczy uprawnionych organów żądających informacji w odpowiedniej formie i treści, na podstawie stosownych przepisów. PRZEDMIOT UMOWY 2 1. Spółka powierza Menedżerowi kierowanie bieżącą działalnością Spółki w zakresie organizacji i administracji, a Menedżer podejmuje się prowadzenia spraw Spółki w tym zakresie. 2. Menedżer na podstawie niniejszego kontraktu obejmuje funkcję Dyrektora Pionu Administracyjnego. MIEJSCE WYKONYWANIA UMOWY 3 Menedżer będzie wykonywał obowiązki wynikające z niniejszego kontraktu w siedzibie Spółki, a także w każdym innym miejscu, w którym zaistnieje konieczność wykonywania zadań związanych z działalnością Spółki. OBOWIĄZKI MENEDŻERA 4 Do obowiązków Menedżera należy: internetowych: 10
1.... 2.... 3.... OBOWIĄZKI SPÓŁKI 5 Spółka zobowiązuje się do: 1. wypłaty wynagrodzenia i realizacji świadczeń dodatkowych, 2. zapewnienia w trakcie trwania kontraktu niezbędnych do osiągnięcia wymaganych celów środków rzeczowych, finansowych i organizacyjnych, zgodnie z obowiązującymi w Spółce standardami, 3. współdziałania z Menedżerem w celu umożliwienia mu wykonywania jego funkcji oraz udzielania wszelkich niezbędnych informacji przez organy Spółki i jej personel. OCENA EFEKTYWNOŚCI ZARZĄDZANIA 6 1. Menedżer będzie poddawany okresowej ocenie efektywności zarządzania zgodnie z odpowiednimi regulacjami w Spółce. Menedżer ma prawo do zapoznania się z oceną i ma możliwość wyrażenia swojego stanowiska. 2. Przy dokonywaniu oceny efektywności pracy Zarząd Spółki kierować się będzie następującymi kryteriami:... CZAS TRWANIA UMOWY 7 1. Niniejsza umowa została zawarta na okres od... do... 2. Menedżer przystąpi do wykonywania swoich obowiązków w dniu... WYNAGRODZENIE MENEDŻERA 8 1. Z tytułu wykonywania obowiązków Menedżerowi przysługuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie... (słownie:...) złotych brutto. 2. Wynagrodzenie podstawowe płatne będzie do... dnia kolejnego miesiąca. 9 1. Poza wynagrodzeniem podstawowym Menedżer ma prawo do rocznej premii w wysokości...% wynagrodzenia rocznego określonego w 8 pkt. 1 niniejszej umowy. 2. Premia należy się Menedżerowi pod warunkiem osiągnięcia założonych na dany rok kalendarzowy efektów, określanych przez Spółkę, co rok, nie później niż do końca... 3. Stwierdzenie uzyskania zaplanowanych efektów zostanie dokonane przez Menedżera i wyznaczoną przez Zarząd Spółki osobę w terminie do... następnego roku kalendarzowego. 4. Premia jest wypłacana w ciągu... dni od dnia wystawienia przez Menedżera stosownego rachunku, z tym że rachunek taki nie może być wystawiony wcześniej niż w dniu stwierdzenia wykonania przez Menedżera założonych zadań. 5. internetowych: 11
10 Oprócz wynagrodzenia Menedżerowi przysługuje zwrot uzasadnionych kosztów faktycznie poniesionych przy prowadzeniu lub w związku z prowadzeniem spraw Spółki. ŚWIADCZENIA DODATKOWE 11 1. Spółka zapewni Menedżerowi narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty niezbędne do sprawowania funkcji, w szczególności: a) telefon komórkowy z bieżącą obsługą poczty elektronicznej, b) komputer osobisty, c) ubezpieczenie na życie obejmujące ryzyka związane ze śmiercią, poważnym zachorowaniem, uszczerbkiem na zdrowiu lub trwałą niezdolnością do pracy oraz następstwami nieszczęśliwych wypadków, d)... 2. Menedżer zwróci Spółce otrzymane świadczenia dodatkowe nie później niż w terminie... dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia niniejszej umowy. REŻIM PRAWNY 12 W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 750 k.c. LICZBA EGZEMPLARZY 13 Kontrakt sporządzono w jednobrzmiących egzemplarzach po. dla każdej ze Stron.... Spółka... Menedżer internetowych: 12
4. Polecana literatura: 1.L.Kozioł, Motywacja w pracy, determinanty ekonomiczno- organizacyjne, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa Kraków 2002 2.L.Kozioł, Doskonalenie systemu wynagrodzeń w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo AE, TNOiK, Kraków 1997 3.P.Mućko, A.Sokół, Jak założyć i prowadzić działalność gospodarczą w Polsce i wybranych krajach europejskich, Księgarnia Ekonomiczna, Warszawa 2011 Opracowano w Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Tarnowie sierpień 2014 r. internetowych: 13