Leśnictwo Poziom rozszerzony Funkcje przyrodnicze lasów Pochłanianie dwutlenku węgla i produkcja tlenu w procesie fotosyntezy (wpływ na wartość efektu cieplarnianego) Redukcja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powietrza Regulacja stosunków wodnych zmniejszenie tempa spływu wód opadowych Ochrona gleb przed erozją Funkcja glebotwórcza Zmniejszanie prędkości wiatru Miejsce bytu wielu organizmów żywych Funkcje gospodarcze lasów Pozyskanie drewna (wykorzystywanego na opał, do produkcji celulozy i papieru, w budownictwie i przemyśle meblarskim) Pozyskanie żywności (mięso zwierząt leśnych, grzyby, owoce leśne itp.) Miejsce rekreacji i turystyki Miejsce pracy wielu ludzi Pozyskanie z roślin leśnych substancji wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym Pozyskanie żywicy, kauczuku itp. Zasoby leśne świata Na świecie wyróżniamy pięć podstawowych formacji leśnych: las równikowy (deszczowy) las zwrotnikowy (monsunowy) i podzwrotnikowy lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej lasy północne iglaste (borealne) tajga lasy górskie Współcześnie w miarę dobrze zachowane są las równikowy, lasy tajgi oraz lasy górskie. Pozostałe lasy zostały przez ludzi mocno zniszczone. Lesistość według kontynentów 4 40 3 30 2 20 1 10 0 świat Europa Azja Afryka Ameryka Północna Ameryka Południowa Australia 1
Współczesne rozmieszczenie lasów na świecie Las równikowy wilgotny (deszczowy) Całoroczna wegetacja Szybki przyrost biomasy Dominacja drzew liściastych Bardzo duże zróżnicowanie gatunkowe (hebanowiec, palisander, balsa, kakaowiec, kauczukowiec itp.) Las północny iglasty (borealny) - Tajga Krótki okres wegetacji Wolny przyrost biomasy Dominacja drzew iglastych Niewielkie zróżnicowanie gatunkowe (świerk, jodła, limba, modrzew, sosna itp.) Położone w strefie lasów równikowych: Brazylia Brunei Kambodża Kolumbia Kongo Kostaryka Gabon 2
Położone w strefie tajgi: Finlandia Szwecja Kanada Rosja Położone na obszarach górskich: Austria Bhutan Japonia Kraje znajdujące się na obszarach występowania klimatów suchych: Egipt ZEA Kuwejt Libia Oman Mongolia Irak Kazachstan Kraje znajdujące się na obszarach występowania klimatów zimnych ( izoterma najcieplejszego miesiąca +10 o C wyznacza zasięg występowania zwartych obszarów leśnych): Islandia Kraje, w których niska lesistość jest efektem działalności człowieka (deforestacji): Wielka Brytania Irlandia Dania Holandia Nigeria Singapur Ruanda Racjonalna gospodarka leśna - cechy Masa wyciętych drzew w ciągu roku nie może być większa niż roczny przyrost biomasy w lasach Na miejsce wyciętych lasów sadzi się nowe o zbliżonej strukturze gatunkowej Prowadzi się ochronę lasów przed: pożarami, szkodnikami Pielęgnuje się obszary leśne: odchwaszczanie, regulowanie stosunków wodnych, czasami stosuje się sztuczne nawożenie 3
Racjonalna gospodarka leśna Racjonalna gospodarka leśna Szybka deforestacja (wylesianie) wywołana masową wycinką lasów Brak nowych nasadzeń (jeżeli występują nowe nasadzenia to są zazwyczaj monokulturowe sadzi się gatunki szybkorosnące) Wypalanie lasów pod uprawy (zwłaszcza plantacyjne) 4
Przyczyny deforestacji Pozyskanie drewna (na opał, do produkcji mebli, celulozy i papieru, do celów budowlanych itp.) Pozyskanie nowych terenów rolniczych Pozyskanie nowych terenów pod budownictwo Budowa dróg na terenach leśnych Pozyskanie surowców mineralnych Skutki deforestacji Zmniejszenie tempa fotosyntezy, a tym samym zmniejszenie pochłaniania CO2 i produkcji tlenu przyczynia się to do intensyfikacji procesu globalnego ocieplenia Przyspieszenie obiegu wody wzrost zagrożenia powodziowego Przyspieszenie tempa erozji gleby Zmniejszenie bioróżnorodności - możliwość wyginięcia rzadkich gatunków roślin i zwierząt Zagrożenie bytu plemion tubylczych żyjących w lesie równikowym Pozyskanie drewna Indie USA Chiny Brazylia Rosja Kanada Indonezja Pozostałe Pozyskanie drewna na 1 mieszkańca 10 9 8 7 6 4 3 2 1 0 m 3 na mieszkańca Świat Finlandia Szwecja Nowa Zelandia Kanada Brazylia Rosja USA Indie Chiny