Wprowadzenie do Latex a



Podobne dokumenty
Komputerowy skład w L A T E X

Beamer prezentacja w L A TEX-ie

Komputerowy skład w L A T E X

Beamer prezentacja w L A T E X-ie

Latex. Laboratorium 3. Akademia im. Jan Długosza.

LaTeX a MS Word. Czym się różni LaTeX od MS Worda? Jak pisano książki naukowe kiedyś, a jak pisze się je teraz?

III. Składanie tekstu w niematematycznego Cz. II

ABC systemu L A TEX. Marcin SZPYRKA. 11 grudnia 2006

Podstawy systemu L A TEX część 2

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza.

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza.

SystemskładupublikacjiL A TEX

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Laboratorium nr 1 L A TEX

prosper - prezentacje w LATEX u

Komputerowy skład w L A T E X

LATEX system do składu tekstu

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza.

Wprowadzenie do Latexa

Składanie akapitów indentfirst

Bartosz Ziemkiewicz Joanna Karłowska-Pik. L A TEX dla matematyków

Technologie informacyjne. semestr I, studia niestacjonarne I stopnia Elektrotechnika rok akademicki 2013/2014 Pracownia nr 2 dr inż.

Ćwiczenie 4 Konspekt numerowany

Tworzenie prezentacji, PowerPoint

Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie

Ćwiczenia nr 2. Edycja tekstu (Microsoft Word)

Tematy lekcji informatyki klasa 4a luty/marzec 2013

Podstawy systemu L A TEX

Writer wzory matematyczne

Podstawy Informatyki i Technologii Informacyjnej

System opracowywania dokumentów: L A TEX

1.Formatowanie tekstu z użyciem stylów

LATEX odrobina informacji

Komputerowy skład w L A T E X

Prezentacja w LATEX-u w 15 minut

Temat 1. Więcej o opracowywaniu tekstu

MS Word Długi dokument. Praca z długim dokumentem. Kinga Sorkowska

Bibliografia w LaTeX. Mateusz Miotk 20 grudnia Instytut Informatyki UG

Latex. O LaTeX słów kilka

Dodatkowe pakiety i polecenia L A TEXowe

ĆWICZENIE 1 SKŁAD TEKSTU DO DRUKU

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych. Beamer, czyli prezentacje w L A TEX-u. Marek Gągolewski. M.Gagolewski@mini.pw.edu.

1. Narzędzia główne: WORD 2010 INTERFEJS UŻYTKOWNIKA. wycinamy tekst, grafikę

ABC języka HTML i XHTML / Maria Sokół. wyd. 2. Gliwice, cop Spis treści

Instrukcja dla autorów monografii

Konspekt lekcji informatyki 2003/2004

Scenariusz szkolenia

tutaj Poniższe makro nie zadziała dla pakietu Open lub Libre Office! O co chodzi?

Technologia Informacyjna. semestr I, studia niestacjonarne I stopnia Elektrotechnika rok akademicki 2012/2013 Pracownia nr 2 mgr inż.

WSKAZÓWKI PISANIA REFERATÓW Konferencja DNI BETONU 2018

ECDL/ICDL Przetwarzanie tekstów Moduł B3 Sylabus - wersja 5.0

Wykład VIII i IX LaTeX

S88 Badanie rzutu kostką sześcienną

OKNO NA ŚWIAT - PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU CYFROWEMU W MIEŚCIE BRZEZINY

Wzbogacenie formy dokumentu praca z tabelami i rysunkami MS Word

KILKA WSKAZÓWEK ZWIĄZANYCH ZE SKŁADEM TEKSTU PRACY LICENCJACKIEJ (MAGISTERSKIEJ) I KSIĄŻKI W PROGRAMIE MICROSOFT WORD 2010

AKADEMIA im. JANA DŁUGOSZA w CZĘSTOCHOWIE

Edytor tekstu OpenOffice Writer Podstawy

Po zakończeniu rozważań na temat World Wide Web, poznaniu zasad organizacji witryn WWW, przeczytaniu kilkudziesięciu stron i poznaniu wielu nowych

Zadaniem tego laboratorium będzie zaznajomienie się z podstawowymi możliwościami kompozycji strony i grafiki

Zadanie 1. Stosowanie stylów

Podstawowe zasady edytowania dokumentów w Szkole Podstawowej w Wietlinie

TABULATORY - DOKUMENTY BIUROWE

Wymagania edukacyjne z informatyki dla klasy szóstej szkoły podstawowej.

Składanie tekstu podstawowe operacje na plikach

Ć W I C Z E N I A Z W Y K O R Z Y S T A N I E M E D Y T O R A T E K S T U. M i c r o s o f t

POLITECHNIKA POZNAŃSKA. Kilka informacji dla piszących pracę w LaTeX-u

INSTRUKCJA DLA AUTORÓW. INFORMATION FOR AUTHORS (Tłumaczenie tytułu artykułu w języku angielskim.)

Programy użytkowe - ćwiczenia 1

Temat 10 : Poznajemy zasady pracy w edytorze tekstu Word.

Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów

ECDL/ICDL Przetwarzanie tekstów Moduł B3 Sylabus - wersja 6.0

Tworzenie i edycja dokumentów w aplikacji Word.

KATEGORIA OBSZAR WIEDZY

Latex język składu dokumentów

Zastanawiałeś się może, dlaczego Twój współpracownik,

Andrzej Frydrych SWSPiZ 1/8

1. Przypisy, indeks i spisy.

Skorzystaj z Worda i stwórz profesjonalnie wyglądające dokumenty.

Microsoft Office Word ćwiczenie 2

EDYCJA TEKSTU MS WORDPAD

1. Zaczynamy! (9) 2. Edycja dokumentów (33)

This line will be in the second paragraph, too.

Edytor tekstu Microsoft Office 2007 przewodnik dla gimnazjalisty Autor: Dariusz Kwieciński nauczyciel ZPO w Sieciechowie

Zadanie 11. Przygotowanie publikacji do wydrukowania

Zadanie 10. Stosowanie dokumentu głównego do organizowania dużych projektów

O higienie pracy, komputerze, sieciach komputerowych i Internecie

WSKAZÓWKI WYDAWNICZE DLA AUTORÓW

IV. Struktura logiczna dokumentów w LATEX-u

3. Jednym z ważniejszych pojęć w edytorach tekstu jest AKAPIT. Co to jest?

Edytor tekstu Word MK(c)

Uwagi dotyczące techniki pisania pracy

Jak profesjonalnie pisać teksty w edytorach tekstu? Na jakie drobiazgi należałoby zwrócić szczególną uwagę?

Rozwiązanie ćwiczenia 8a

WSTĘP USTAWIENIA DOKUMENTU NUMERACJA STRON RYSUNKI... REDAKCJA PRAC DYPLOMOWYCH 4. TABELE WPISYWANIE WZORÓW...

POLITECHNIKA POZNAŃSKA TYTUŁ PRACY PISZEMY W MIEJSCU TEGO TEKSTU

PRACA MAGISTERSKA. Skoro Wordem klepie się tak dobrze, to po co się starać?

Wymagania z informatyki na poszczególne oceny przy realizacji programu i podręcznika Informatyka wyd. Operon dla klasy II.

Podstawy informatyki

Temat bardzo mądrego referatu maksymalnie na dwie linijki tekstu

Transkrypt:

Wprowadzenie do Latex a dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Komputerowy skład tekstu

TeX TeX Twórca TeX a jest wybitny amerykański matematyk i pionier informatyki, Donald Knuth, który zirytowany kiepskim wydrukiem swoich prac postanowił opracować standard pozwalajacy zyskać pewność otrzymania dokumentu o ściśle określonych parametrach. Donald Knuth

TeX TeX Donald Knuth rozpoczał pracę nad TeX-em w 1977. W postaci używanej obecnie TeX został udostępniony w roku 1982, i od tego czasu miały miejsce tylko dwie niewielkie modyfikacje jego funkcji. Ostatnia wersja jest 3.14159, a różnice wynikaja głównie z dostosowania do różnych systemów wejścia/wyjścia, a nie z poprawiania, czy tez z modyfikacji podstawowych funkcji programu TEX. TeX umożliwia dokonywanie wszelkich działań na tekście, łacznie z odpowiednim formatowaniem skomplikowanych wzorów matematycznych. Słowo TeX należy wymawiać tech.

TeX Czym właściwie jest TEX? System TeX to profesjonalne narzędzie służace do składania tekstów ze szczególnym uwzględnieniem matematyki i tekstów naukowych. Jest zbiorem instrukcji stworzonym na potrzeby tych, którym zależy na estetycznym, jednolitym i profesjonalnym wygladzie ważnych dokumentów. Nazwa TeX pochodzi od greckiego TEXVN - sztuka. Projektujac publikację wydajemy polecenia, a następnie traktujemy powstały tekst programem TEX. Program wymaga ścisłego formułowania naszych życzeń, pozwalajac jednocześnie na obiektowe podejście do zagadnienia definiujemy obiekty takie jak akapity, tytuły, listy, skorowidze, spisy itp. i określamy sposoby składu tych obiektów: marginesy, czcionkę, odstępy itp.

Latex LaTeX LaTeX jest zestawem instrukcji (poleceń, makrodefinicji, makr) umożliwiajacych autorom na bardziej przystępny niż w przypadku TeXa skład tekstu (jest ńakładkańa TeXa, jakby "preprocesorem"). Do formatowania dokumentu LaTeX wykorzystuje TeXa przetwarzajac własne instrukcje do postaci TeXa. Pierwsza wersję LaTeX-a opracował Leslie Lamport. Słowo LaTeX należy wymawiać lej-tech albo la-tech.

Latex LaTeX Kilka lat temu pakiet LaTeX został rozszerzony przez tak zwana drużynę LaTeX3 (LaTeX3 team), kierowana przez Franka Mittelbacha. Celem tego rozszerzenia było wprowadzenie kilku od dawna postulowanych ulepszeń oraz unifikacja rozmaitych odmian LaTeX-a, jakie rozpowszechniły się od chwili powstania kilkanaście lat temu LaTeX-a w wersji 2.09. Nowy system ma budowę warstwowa i nazywa się LaTeX2e. W języku TEX a została zdefiniowana spójna i logiczna warstwa umożliwiajaca pisanie kodu prawie proceduralnego, a nie jako klasyczne makrowołania. Został zdefiniowany elegancki interface dla programistów definiujacych skład i piszacych nowe pakiety makroinstrukcji.

Latex Cechy systemu Zalety dostępność przygotowanych przez profesjonalistów układów graficznych - dzięki nim dokumenty wygladaj a jak z drukarni, wygodnie składa się wzory matematyczne - używane sa znaki pisarskie dostępne bezpośrednio na klawiaturze, nie trzeba zaprzatać sobie głowy formatowaniem tekstu, do rozpoczęcia pracy wystarczy poznać zaledwie kilka poleceń, przypisy, odnośniki, skorowidze, spisy treści, tabel, itp przygotowuje się bardzo łatwo, zachęca autorów do tworzenia dokumentów o dobrze określonej strukturze, TEX i LaTeX jest darmowy i w najwyższym stopniu

Latex Cechy systemu Wady tworzenie nowych układów graficznych dokumentu jest czasochłonne ciężko jest stworzyć dokument o nieokreślonej, bałaganiarskiej strukturze :).

Zastosowania Materiały drukowane: ksiażki, artykuły, raporty podania, cv, okładki na CD folie i wiele innych Prezentacje multimedialne

LaTeX Plikiem źródłowym LaTeX-a jest zwykły plik tekstowy (plik ASCII). Taki plik można utworzyć i edytować za pomoca dowolnego edytora tekstowego. Zawiera on tekst dokumentu oraz instrukcje, dzięki którym LaTeX wie, jak złożyć tekst. Odstępy, znaki tabulacji i pojedynczy znak przejścia do nowej linii sa traktowane jako spacja. Wiele znaków spacji jest traktowane jako jedna spacja. Pusta linia rozpoczyna nowy akapit. Znak % to znak komentarza - znaki występujace po nim w danej linii sa ignorowane.

Każdy dokument LaTeXa składa się z dwóchczęści: preambuły oraz części głównej. Preambuła Rozpoczyna się poleceniem \documentclass[opcje]{klasa} określajac typ tworzonego dokumentu. Zawiera wszelkie definicje poleceń i wygladu całości naszego dokumentu. Tu będziemy definiować m.in. w jakim języku będziemy pisać, jakiej czcionki użyć, jakie dodatkowe polecenia dołaczyć. Część główna dokumentu Zaczyna się od polecenia \begin{document}, a kończy \end{document}. Po niej tekst jest ignorowany.

Najprostszy dokument w LaTeXu: \documentclass{article} \begin{document} Hello Word :)!. \end{document} Ćwiczenie: Utwórz w dowolnym edytorze plik przyklad1.tex i zapisz w nim powyższy przykładowy dokument.

Kompilacja, ogladanie i drukowanie dokumentów Formatowanie tekstu (przetworzenie na język TeXa i skład tekstu) oraz zapis do pliku dvi w formacie wyjściowym niezależnym od urzadzenia uzyskuje się wywołujac program latex z parametrem będacym nazwa dokumentu: latex plik - rozszerzenie.tex można pominać Powyższe polecenie utworzony plik w formacie dvi pod nazwa plik.dvi. Można go obejrzeć na ekranie lub przetworzyć na format poscriptowy czy format pdf wywołujac odpowiednie programy: xdvi plik - wyświetlenie plik.dvi na ekranie (rozszerzenie.dvi możemy pominać) dvips plik.dvi -o - zapisanie plik.dvi w formacie poscriptu pod nazwa plik.ps dvipdf plik.dvi -o - zapisanie plik.dvi w formacie pdf pod nazwa plik.pdf

Kompilacja, ogladanie i drukowanie dokumentów Ćwiczenie: Dokonaj kompilacji dokumentu przyklad1.tex. Obejrzyj na ekranie plik dvi. Dokonaj przetworzenia pliku typu dvi do poscriptu. Obejrzyj utworzony dokument poscriptowy programem gv oraz gview. Dokonaj przetworzenia pliku typu dvi do pliku pdf. Obejrzyj utworzony dokument pdf programem acroread lub inna przegladark a pdf.

Strona tytułowa Zadeklarowanie dokumentu jako article pozwala na zrobienie strony tytułowej. W najprostszej wersji wystarczy zadać w preambule: \title{tutaj tytuł artykułu} \author{nazwisko autora lub lista autorów oddzielonych poleceniem \and} Następnie w dokumencie głównym (zaraz po \begin{document}) należy podać polecenie: \maketitle

Strona tytułowa Najprostszy dokument w LaTeXu (przyklad2.tex): \documentclass{article} \title{mój Pierwszy Dokument} \author{jan Kowalski} \date{październik 2008} \begin{document} \maketitle Hello world! \end{document}

Strona tytułowa Ćwiczenie: Dokonaj kompilacji dokumentu przyklad2.tex. Obejrzyj na ekranie plik dvi. Dokonaj przetworzenia pliku typu dvi do poscriptu. Obejrzyj utworzony dokument poscriptowy programem gv oraz gview. Dokonaj przetworzenia pliku typu dvi do pliku pdf. Obejrzyj utworzony dokument pdf programem acroread lub inna przegladark a pdf.

Polonizacja Latex Piszemy po polsku Aby spolszczyć nasze źródła należy powiedzieć LTEX owi jakiego języka będziemy używać i co ważniejsze - w jakim kodowaniu. Kodowanie można ustawić w dwojaki sposób: poprzez użycie pakietu inputenc z odpowiednia opcja, poprzez dodanie na samym poczatku dokumentu odpowiednich instrukcji. Zestaw zasad łamania wyrazów, jak również używanych znaków ustalamy poprzez dołaczenie pakietu polski.

Polonizacja Latex Piszemy po polsku Oto jak to będzie wygladało w praktyce: \documentclass{article} \usepackage{polski} \usepackage[latin2]{inputenc} \begin{document} Witaj Świecie! \end{document} Witaj Świecie!

Komunikacja z LaTeX-em Jak powiedzieć LTEX owi jak co ma wygladać? Służa do tego polecenia (commands) oraz środowiska (environments). Polecenia LaTeXa Polecenia formatowania rozpoczynaja się znakiem "\"i moga mieć różna składnię: \polecenie{argument1}{...}{argumentn} \polecenie[parametr opcjonalny, opcja] {argument1}{argument2}{...}{argumentn} \polecenie{parametr}[parametr opcjonalny, opcja]

Komunikacja z LaTeX-em Środowiska Osobna grupę poleceń stanowia deklaracje środowiska (environment), które będziemy też nazywać otoczeniem. Oznacza ono jakiś szczególny sposób redagowania tekstu, np. typowy dla tabel, wzorów matematycznych czy listów. Składnia jest następujaca: \begin{środowisko}{argument1}{...}{argumentn} zawartość środowiska \end{środowisko} Po nazwie otoczenia moga wystapić też parametry.

Przykłady środowisk Regulowanie wielkości czcionki \begin{tiny}... \end{tiny} \begin{scriptsize}... \end{scriptsize} \begin{footnotesize}... \end{footnotesize} \begin{small}... \end{small} \begin{normalsize}... \end{normalsize} \begin{large}... \end{large} \begin{large}... \end{large} \begin{large}... \end{large} \begin{huge}... \end{huge} \begin{huge}... \end{huge}

Przykłady środowisk Odstępy między liniami: szerokość 1/4 linii \smallskip szerokość 1/2 linii \medskip szerokość 1 linii \bigskip odstęp 10 pktów \vspace{10pt}

Przykłady środowisk Wyrównywanie tekstu \begin{flushleft} To jest wyrównane do lewej strony \end{flushleft} \begin{flushright} To jest tekst wyrównany do prawej \end{flushright} \begin{center} A to jest tekst wyśrodkowany \end{center}

Drobne ale ważne... Odstępy Oto zasady edycji: Dowolna liczba spacji w kodzie źródłowym zostanie wyświetlona na wyjściu jako jedna spacja. Dowolna liczba pustych linii będzie traktowana jako jedna pusta linia. Jedna pusta linia oznacza nowy akapit. \\ lub \newline oznacza przejście do nowej linii ~ oznacza niełamliwa spację. % oznacza komentarz. \nobreak oznacza zakazanie łamania wiersza \newpage oznacza przejście do nowej strony Znaki specjalne: & %, $, #, _, ~, ^, {, }

Drobne ale ważne... Przypisy Używajac w tekście przypisów należy się trzymać pewnych zasad. Przede wszystkim odnośnik do przypisu wstawiamy za fraza lub zdaniem, któremu chcemy dodać przypis. Robi się to w sposób następujacy: To jest wyraz \footnote{a~to jest sam przypis}, któremu dodajemy przypis. To jest wyraz a, któremu dodajemy przypis. a A to jest sam przypis

Drobne ale ważne... Numerowanie, wypunktowanie i liczniki Do numerowania i wypunktowania służa odpowiednio środowiska enumerate oraz itemize. Za pomoca polecenia \item użytego wewnatrz tych środowisk dodajemy punkty. Oczywiście środowiska te można zagnieżdżać. Prosty przykład: \begin{enumerate} \item Pierwszy \begin{itemize} \item p1 \item p2 \item p3 \end{itemize} \item Drugi \end{enumerate} 1 Pierwszy p1 p2 p3 2 Drugi

Czcionki W LTEX u style czcionek sa opisane poprzez 3 parametry: rodzinę czcionek, krój oraz kształt. Style czcionki Kształt: \textup{upright} \textit{italic} \textsl{slanted} \textsc{small cap} Krój: \textmd{medium} \textbf{boldface} Rodzina: \textrm{roman} \textsf{sans serif} \texttt{typewriter} upright italic slanted SAMLL CAP medium boldface roman sans serif typewriter

Czcionki Wyróżnianie W LTEX u występuje polecenie emph, które ma za zadanie wyróżnić pewien tekst spośród pisanego. \emph{\emph{wyróżnienia} w~tekście już wyróżnionym są składane \emph{zwykłym} krojem pisma.} Wyróżnienia w tekście już wyróżnionym sa składane zwykłym krojem pisma.

Czcionki Symulacja maszynopisu - środowisko verbatim Za pomoca środowiska verbatim można symulować maszynopis. Oznacza to, że LTEX będzie składał tekst pomiędzy \begin{verbatim} a \end{verbatim} dosłownie, z zachowaniem odstępów, zmian wiersza oraz oczywiście czcionki. \begin{verbatim} for( i=0 ; i<n ; i++ ) \end{verbatim} for( i=0 ; i<n ; i++ )

Czcionki Symulacja maszynopisu - środowisko verbatim Stosowanie całego środowiska bywa często niewygodne w środku akapitu dla jednego wyrazu lub frazy. Dlatego możemy skorzystać z polecenia \verb o następujacej składni: \verb+tekst+ Przy czym znak + ogranicza tu tekst, jaki ma być wydrukowany dosłownie. Zamiast zanku + można również stosować znak

Czcionki Inne czcionki Oczywiście można stosować inne czcionki. Aby zastosować taka w całym dokumencie, należy dołaczyć odpowiedni pakiet w preambule. Dla przykładu, aby napisać dokument przy pomocy znanej wszystkim, obrzydliwej czcionki Times New Roman, należy w preambule dołaczyć pakiet qtimes. Przykład: \usepackage{qtimes}

Czcionki Marginesy Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że LATEX robi za duże marginesy. Dlaczego? Żeby się przekonać, że to jednak LATEX ma rację, wystarczy wziać swoja ulubiona ksiażkę i policzyć ilość znaków w jednym wierszu. Poniżej 66? Doświadczenie pokazuje, że czytanie staje się trudniejsze, jeżeli w jednej linii znajdzie się więcej niż 66 znaków. Korzystajac z tej reguły LATEX ustala nie tyle szerokości marginesów, co szerokość tekstu.

Pakiet geometry pozwala na dużo więcej modyfikacji wygl adu naszego dokumentu, ale żeby móc wykorzystać większość jego możliwości należy poznać dokładniej układ strony w LTEX u. Czcionki Zmiana Marginesów Example Przykład - wszystkie marginesy po 2cm \usepackage[margin=2cm]{geometry} Example Przykład - to samo, tylko inaczej \usepackage{geometry} \geometry{margin=2cm} Example Przykład - różne marginesy \usepackage{geometry} \geometry{left=1.5cm,right=1.7cm} \geometry{top=2.0cm,bottom=0.7cm}