PLANOWANE ZADANIA DO REALIZACJI W WIELKOPOLSKIM PARKU NARODOWYM Z WYSZCZEGÓLNIENIEM PRAC W OBWODACH OCHRONNYCH WPN KWIECIEŃ 2016 ROK Dyrektor Wielkopolskiego Parku Narodowego jest zobowiązany do wykonywania zadań na terenie Parku zgodnie z następującymi aktami prawnymi: 1. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. 2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 1957 roku w sprawie utworzenia Wielkopolskiego Parku Narodowego. 3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 października 1996 roku w sprawie Wielkopolskiego Parku Narodowego. 4. Zarządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 października 2015 roku w sprawie zadań ochronnych dla Wielkopolskiego Parku Narodowego (na lata 2016 2017). I. OBWÓD OCHRONNY PUSZCZYKOWO leśniczy mgr inż. Krzysztof Jastrząb 1. Udostępnianie Parku dla turystyki prace porządkowe, zbieranie odpadów w oddziałach, likwidacja wysypisk. naprawa grodzeń, wyłożenie kontrolnych pułapek na drwalnika paskowanego (Trypodendron lineatum), kontrola pułapek na cetyńce (Tomicus). 3. Cięcia przebudowy, pielęgnacyjne i sanitarne wycinka drzew chorych, gatunków obcego pochodzenia, zasiedlonych przez kambio i ksylofagi (w pozycjach planowych oddział 12b, 75 m 3 ). Nadzór przy wykonywaniu pozyskania drewna oraz innych czynności związanych z modernizacją linii kolejowej E59. 4. Kontrola i ochrona mienia WPN przed zniszczeniami i kradzieżami działania prewencyjne w celu zabezpieczenia terenu Parku przed kłusownictwem na zwierzynę, ryby, kradzież drewna przed zniszczeniem urządzeń turystycznych zamontowanych w terenie. II. OBWÓD OCHRONNY WIRY leśniczy mgr inż. Dariusz Krupiński 1. Udostępnianie Parku dla turystyki prace porządkowe, zbieranie porzuconych odpadów, drobne naprawy urządzeń turystycznych. Zbieranie odpadów w lesie, (oddziały: 56, 32, 36, 33, 106, 109, 110 łącznie około 120 ha). naprawa ogrodzeń upraw leśnych, monitoring pułapek na cetyńca (Tomicus) i drwalnika paskowanego (Trypodendron lineatum). 3. Cięcia przebudowy, pielęgnacyjne i sanitarne pozyskanie drewna z użytków przygodnych i planowych, usuwanie posuszu czynnego i wiatrołomów (150 m 3 ). 4. Ochrona zwierząt inwentaryzacja sów (puszczyka) oraz dzięcioła średniego. 5. Ochrona przed pożarami oczyszczanie pasów p.poż. Z materiałów łatwopalnych i odpadów, (oddziały: 28 a, b, f, 31 a, 29 a, b, f, g łącznie powierzchnia 6,5 ha). Mineralizacja pasów p.poż. 1250 mb. 6. Monitoring terenu przed szkodnictwem i defraudacjami. 1
Wiosenne przebudzenie Tekst: Renata Langner, Dariusz Krupiński Fotografie: zasoby własne oraz internet Kalendarzowa wiosna w końcu nadeszła 21.03. nastąpiło zrównanie dnia z nocą. Coraz dłuższy dzień, coraz więcej ciepłych promieni słonecznych większość z nas cieszy się z tych oznak wiosny. Nie tylko my ludzie mamy więcej energii do życia, również przyroda zaczyna się odradzać. Spacerując po Parku możemy zaobserwować mnóstwo oznak wiosny. Na krzewach i drzewach widoczne są już pączki listków. Leszczyna jedna z pierwszych rozkwitających roślin właściwie już przekwita. Świat zwierząt również nie pozostaje w uśpieniu. Lochy samice dzików prowadzą już swoje młode pasiaste potomstwo, jelenie zrzucają poroże, by z lekką głową rozpocząć nowy sezon. Coraz głośniej słychać śpiew ptaków zarówno tych, które zostają z nami cały rok, jak i tych, które właśnie wracają z zimowych wędrówek. Mniej widoczne dla naszego oka jest przebudzenie w świecie owadów. W zależności od gatunku, niektóre owady przeczekują okres zimowy w pojedynkę w postaci jaj, larw, poczwarek lub w postaci dorosłych osobników, a część w gromadzie są to tzw. owady społeczne, jak np. mrówki, czy pszczoły. Jak wygląda wiosenny rozwój u pszczół? Zimowanie pszczół w grupie, tzw. roju, pozwala na możliwie szybkie odbudowanie silnej i licznej rodziny na wiosnę, ponieważ starsze osobniki wychowują młode pokolenie. Stąd tak ważna rola pszczół w procesie zapylania roślin w okresie kwitnienia jest ich po prostu stosunkowo dużo. Pszczoły budzą się z zimowego wyciszenia zazwyczaj już w lutym. Coraz wyższa temperatura powietrza w ciągu dnia, coraz więcej światła to sygnały, aby wzmóc aktywność 2
i rozpocząć wiosenny rozwój. Wyznacznikiem początku nowego sezonu widocznym dla oka człowieka jest tzw. pierwszy oblot wiosenny. Kiedy temperatura na zewnątrz w okolicach godzin południowych osiągnie ok. 12 C, pszczoły opuszczają na krótko ul. Głównym celem tego oblotu jest oczyszczenie jelita grubego z resztek trawiennych. Pszczoły nie posiadają w swoim domu toalety. Przez całą zimę zbierają resztki pokarmowe w jelicie i dopiero wczesną wiosną podczas oblotu oczyszczającego wydalają niestrawione resztki na zewnątrz. Na szczęście pokarm, który spożywają (miód i pierzga), w przeważającej części składa się z wartościowych składników odżywczych, prawie w całości przetwarzanych na energię. Jelito grube jest zatem w stanie przechować pozostałe resztki nawet z kliku zimowych miesięcy. Po oblocie kłąb zimowy jest już rozluźniony i owady zabierają się do ciężkiej pracy. Główne zadania robotnic to: - czyszczenie komórek, by Królowa Matka mogła rozpocząć znoszenie jaj, - produkcja mleczka pszczelego na potrzeby karmienia Królowej Matki oraz młodych larw, - karmienie czerwia pyłkiem i miodem, - dostarczanie wody, - utrzymanie w środku ula w gnieździe stałej, odpowiednio wysokiej temperatury (34-36 C) oraz odpowiedniego poziomu wilgotności, by zapewnić optymalne warunki rozwoju młodego pokolenia, - usuwanie z ula martwych osobników (tzw. zimowy osyp) jest to naturalny objaw, że w ciągu kilku zimowych miesięcy umiera pewna liczba pszczół. Kiedy wiosna nastanie już w pełni temperatura się ustabilizuje i będzie odpowiednio wysoka powyżej 15 C w ciągu dnia, rośliny wejdą w okres intensywnego kwitnienia, pszczoły rozpoczynają gwałtowny rozwój rodziny. Zbieraczki po części jeszcze pszczoły zimowe oraz zdolne już do lotu młode robotnice wyruszają na zewnątrz po nowe dostawy pyłku i nektaru. Królowa Matka intensywnie znosi jaja. Młode pszczoły, pozostające jeszcze wewnątrz ula (mniej więcej do ok. 20 dnia życia), odpowiednio ogrzewają i karmią czerw, odbierają i przetwarzają nektar, budują nowe plastry z wosku. Każda doskonale zna swoją rolę, żadna się nie nudzi. I praca wre nieustannie aż do lata. Rodzina średniej wielkości osiąga w swoim szczycie rozwojowym liczebność od 30 do 50 tys. owadów. III. OBWÓD OCHRONNY WYPALANKI leśniczy mgr inż. Dariusz Jaskólski 1. Udostępnianie Parku dla turystyki prace porządkowe na szlakach turystycznych i przy drogach publicznych oraz usuwanie dzikich zrzutów odpadów wykonanie zależne od warunków atmosferycznych, teren całego obwodu ochronnego. Prace porządkowe na miejscu pamięci. 3
systematyczny przegląd i naprawa ogrodzeń młodego lasu uszkadzanych przez zwierzynę. 3. Cięcia przebudowy, pielęgnacyjne i sanitarne wykonanie trzebieży planowych w uroczysku Wypalanki, (300 m 3 ). 4. Monitoring przejścia dla zwierząt przegląd i ewidencjonowanie zdarzeń zarejestrowanych przez system kamer zamontowanych na przejściu dla zwierząt. 5. Monitoring przyrodniczy obserwacje przyrodnicze flory i fauny ze szczególnym uwzględnieniem gatunków chronionych. 6. Kontrola i ochrona mienia WPN przed zniszczeniami i kradzieżami działania prewencyjne w celu zabezpieczenia terenu WPN przed kłusownictwem na zwierzynę, ryby oraz zapobieganiem kradzieży drewna i zabezpieczaniem przed niszczeniem urządzeń turystycznych zamontowanych w terenie. IV. OBWÓD OCHRONNY JEZIORY leśniczy mgr inż. Marek Słowikowski 1. Udostępnianie Parku dla turystyki zbiór odpadów z doniesieniem do miejsca zbiorczego na szlakach turystycznych i komunikacyjnych. kontrola ogrodzeń upraw leśnych i naprawa. Melioracje agrotechniczne, (oddział 67b), przygotowanie powierzchni do podsadzeń. Monitoring pułapek na cetyńce (Tomicus) i drwalnika paskowanego (Trypodendron lineatum). 3. Cięcia przebudowy, pielęgnacyjne i sanitarne cięcia przygodne, (oddział 121). 4. Hodowla lasu szkółkowanie sadzonek (Wz, Gb, Klp), wysiew nasion i pielęgnacja, przygotowanie sadzonek do odnowień i poprawek. 5. Ochrona przed pożarami porządkowanie terenu wzdłuż szlaków komunikacyjnych. V. OBWÓD OCHRONNY OSOWA GÓRA leśniczy inż. Dariusz Węclewski 1. Udostępnianie Parku dla turystyki prace porządkowe na szlakach turystycznych, w bazie turystycznej, organizacja ognisk w stacji turystycznej. kontrola i bieżąca naprawa ogrodzeń siatkowych, monitoring drzew pułapkowych wyłożonych na szkodniki zasiedlające sosnę wczesną wiosną. Monitoring pułapek feromonowych wyłożonych na drwalnika paskowanego (Trypodendron lineatum). Inwentaryzacja uszkodzeń drzewostanów porażonych przez Sphaeropsis sapinea (zamieranie wierzchołków pędów sosny). 3. Cięcia przebudowy, pielęgnacyjne i sanitarne wykonywanie szacunków brakarskich na 2017 rok. 4. Administracja budynków utrzymanie porządku w osadzie służbowej, bieżące drobne naprawy. 5. Ochrona przed szkodnictwem patrolowanie terenu, kontrola stanów drewna, kontrola brzegów jezior. 4
VI. OBWÓD OCHRONNY GÓRKA leśniczy mgr inż. Kamil Karaśkiewicz 1. Udostępnianie Parku dla turystyki prace porządkowe na szlakach turystycznych, usunięcie drzew zagrażających bezpieczeństwu na szlakach turystycznych. 2. Cięcia przebudowy, pielęgnacyjne i sanitarne pozyskanie drewna (około 300 m 3 ). 3. Ochrona ekosystemów leśnych przed czynnikami abiotycznymi i biotycznymi kontrola wyłożonych pułapek na cetyńce (Tomicus) i drwalnika paskowanego (Trypodendron lineatum). 4. Hodowla lasu czyszczenia późne (powierzchnia 0,25 ha). 1. Ochrona zwierząt monitoring przyrodniczy awifauny lęgowej. 2. Ochrona roślin monitoring roślin objętych ochroną gatunkową. 3. Remonty dróg usunięcie drzew stanowiących zagrożenie przy drogach publicznych. 4. Ochrona przed szkodnictwem patrolowanie terenu. 5