BIOS od A do Z Masz nowy dysk twardy, ale system pokazuje, że jego pojemność jest dużo mniejsza niż fabryczna. A może Twój komputer działa niestabilnie i często pojawia się tzw. niebieski ekran? Pewnie myślisz, że takie problemy mogą naprawić tylko specjaliści. Tymczasem wystarczy dobrze poznać BIOS, aby samodzielnie rozwiązywać szereg poważnych problemów. Ta wiedza przyda się także, aby wycisnąć maksimum wydajności z komputera, np. poprzez podkręcenie procesora. W tym raporcie dokładnie wyjaśniamy, do czego służą ustawienia dostępne w BIOS i jakie korzyści może przynieść ich zmiana. Z pewnością też przydadzą Ci się informacje, jak zaktualizować BIOS, dzięki czemu komputer będzie lepiej rozpoznawać najnowsze urządzenia. Jak optymalnie skonfigurować BIOS? Jak zwiększyć wydajność komputera poprzez podkręcenie procesora, pamięci RAM, karty graficznej oraz dysków twardych? Co oznaczają poszczególne komunikaty o usterkach i jakie są sposoby ich usuwania? Jak bezpiecznie zaktualizować BIOS? Co zrobić, jeśli BIOS odmówi posłuszeństwa? Jak dostać się do komputera, jeśli zapomnisz hasła do BIOS-u? 7 28 35 43 48 51
Spis treści Poznaj BIOS podstawowe informacje... 5 Zadania BIOS-u... 5 SETUP interfejs konfiguracyjny BIOS-u 5 1. Menu BIOS-u... 5 2. Nawigacja w menu BIOS-u... 6 Pamięć CMOS i bateria zasilająca... 6 Optymalna konfiguracja BIOS-u... 7 Standard CMOS Setup, Standard CMOS Features, Main... 7 Date, System Date... 7 Time, System Time... 7 Daylight Saving... 7 Hard Disks, IDE Primary Master, IDE Primary Slave, IDE Secondary Master, IDE Secondary Slave, IDE Device Config... 7 Acces Mode... 8 Drive A:, Drive B:, Floppy Options... 8 Video Display Type, Video... 8 Halt On... 8 Advanced BIOS Features, BIOS Features Setup, Advanced... 8 Virus warning, Anti-Virus Protection... 9 CPU Internal Cache, CPU L1 Cache... 9 External Cache, CPU L2 Cache... 9 CPU L2 Cache ECC Checking... 9 Quick Power On Self Test, Quick Boot... 9 Boot Sequence, Boot Device Priority... 9 Swap Floppy Drive... 10 Boot Up Floppy Seek... 10 Boot Up NumLock Status... 10 IDE HDD Block Mode Sectors... 10 Typematic Rate Setting... 10 Security Option... 10 PCI/VGA Palette Snoop... 11 OS Select For DRAM > 64MB... 11 Report No FDD For WIN 95... 11 Processor Number Feature... 11 Video BIOS Shadow... 11 Gate A20 Option... 11 HDD S.M.A.R.T Capability, S.M.A.R.T for Hard Disks... 11 Small Logo (EPA) Show... 11 Full Screen Logo Show... 11 Boot Up System Speed... 11 ATA 66/100 IDE Cable Msg... 11 Delay For HDD, Delay IDE Initial... 12 Diskette Write Protect... 12 PS/2 Mouse Function Control... 12 Quick Boot... 12 Delay For Hard Drive (Sec.)... 12 Try Other Boot Device... 12 Initial Display Mode... 12 Display Mode at Add-On ROM Init... 12 BootUp Num-Lock... 12 Floppy Drive Swap... 12 Floppy Drive Seek... 12 PS/2 Mouse support... 12 Primary Display... 12 Password Check... 13 Boot To OS/2... 13 L1 Cache, L2 Cache... 13 System BIOS Cacheable... 13 C000,32 K Shadow, C800,16 K Shadow, CC00,16 K Shadow, D000,16 K Shadow, D400,16 K Shadow, D800,16 K Shadow, DC00, 16 K Shadow... 13 Advanced Chipset Features, Chipset Features Setup, Advanced... 13 Automatic Configuration, Auto Configuration... 14 Configure SDRAM Timing by SPD... 14 SDRAM Burst Length... 14 SDRAM Command Rate... 15 SDRAM Cycle Lenght... 15 SDRAM Cycle Time Tras/Trc... 15 SDRAM RAS-to-CAS Delay... 15 SDRAM RAS Precharge Time... 15 SDRAM Leadoff Command... 15 DRAM Clock... 15 Fast Command... 15 Fast R/W Turn Around, Read Around Write... 15 Memory Hole At 15M-16M... 15 AGP Mode... 15 AGP Fast Write... 15 AGP Aperture Size... 16 AGP Master 1 W/S Write... 16 AGP Master 1 W/S Read... 16 AGP Read Synchronization... 16 AGP XX Mode... 16 AGP Driving Value... 16 AGP Driving Control... 16 System BIOS Cacheable... 16 Video BIOS Cacheable... 16 Video RAM Cacheable... 16 APIC Interrupt Mode... 16 Read-Around-Write... 16 USB Controller... 16 USB 1.1 Device Legacy Support... 16 USB 1.1 Port 64/60 Emulation... 17 USB 2.0 PORT... 17 USB Keyboard Support... 17 OnChip USB/USB Controler... 17 OnChip USB 2.0... 17 OnChip Sound... 17 OnBoard Modem... 17 PCI Dynamic Bursting... 17 PCI Master Pipeline Req... 17 PCI Master 0 WS Write... 17 P2C/C2P Concurrency... 17 CPU to PCI Write Buffer... 17 USWC Write Posting... 17 Power-Supply Type... 18 BIOS Write Protect... 18
Integrated Peripherals... 18 HDD Sequence SCSI/IDE First... 18 Ultra MDA 66/100/133 IDE Controller... 18 IDE HDD Block Mode... 18 IDE Prefetch Mode... 18 IDE Primary Master PIO... 18 IDE Primary Slave PIO... 18 Master/Slave Drive PIO Mode, Primary (Secondary) Master/Slave PIO... 18 On-Chip Primary PCI IDE, OnChip IDE agp 0... 18 On-Chip Secondary PCI IDE, OnChip IDE Channel 1... 18 Serial ATA Function... 18 Init Display First... 19 KBC Input Clock Select... 19 POWER ON Function... 19 Onboard FDC Controller... 19 Onboard IDE-1/IDE-2 Controller, OnChip IDE Chanel 0/Chanel 1... 19 USB Keyboard Support... 19 USB Latency Time (PCI CLK)... 19 Onboard Serial Port 1, 2... 19 Onboard Parallel Port... 19 OnBoard FDC... 19 OnBoard Serial Port1, OnBoard Serial Port2... 19 Serial Port2 Mode... 19 OnBoard Parallel Port... 19 Parallel Port Mode... 19 Parallel Port IRQ... 20 Parallel Port DMA Channel... 20 OnBoard MIDI Port... 20 MIDI Port IRQ... 20 OnBoard Game Port... 20 OnBoard IDE... 20 OnBoard AC 97 Audio... 20 Power Management Features, Power Management Setup... 20 ACPI Function... 20 Power Management... 20 PM Control by APM... 21 Video Off Method... 21 Video Off After... 21 Standby Mode... 21 Suspend Mode... 21 HDD Power Down... 21 Doze Mode... 21 PWR Lost Resume State, State After Power Failure, Restore on AC/Power Loss... 21 MODEM Use IRQ... 21 Resume On Ring, Modem Ring Resume... 21 Resume On LAN, Wake Up On LAN... 21 ACPI Standby State... 21 USB Device Wakeup Function... 22 Call VGABIOS at S3 Resume... 22 Power Management/APM... 22 Video Power Down Mode... 22 Hard Disk Power Down Mode... 22 Standby Time Out (Minute)... 22 Suspend Time Out (Minute)... 22 Power Button Function... 22 Resume on PME#... 22 Resume on PS/2 KB... 22 Resume on PS/2 Mouse... 22 Resume On Alarm, Power On by Alarm, RTC Alarm Resume, Resume on RTC Alarm... 22 PnP/PCI Configurations... 22 PNP OS Installed... 22 Reset Configuration Data, Force Update ESCD... 23 Resources Controlled By... 23 PCI IRQ Activated... 23 Primary IDE INT#... 23 Secondary IDE INT#... 23 Assign IRQ for VGA... 23 Assign IRQ For USB... 23 Plug and Play Aware O/S... 23 Clear NVRAM... 23 PCI Latency Timer (PCI Clocks)... 23 Primary Graphics Adapter... 23 PCI IDE BusMaster... 23 PCI Slot1/2/3/4/5 IRQ Priority... 23 PC Health Status... 23 FAN Fail Alarm... 24 Shutdown When CPU FAN Fail... 24 CPU Warning Temperature... 24 CPU Fan Warning... 24 System Fan Warning... 24 Current System Temperature... 24 Current CPU Temperature... 24 Current Chassis FAN Speed... 24 Current CPU FAN Speed... 24 Smartdoc Anti-Burn Shield... 24 CPU Warning Temperature... 24 CPU Shut down temperature... 24 CPU Fan low speed warning... 25 CPU Fan low speed shutdown... 25 (ABSII) CPU Current Temperature... 25 (ABSII) CPU Shut Down Temperature... 25 Battery... 25 Frequency/Voltage Control, CPU Soft Menu, POWER BIOS Features... 25 CPU Operating Speed... 25 CPU Power Supply... 25 RedStorm Overclocking Tech... 26 CPU Linerar Frequency... 26 Spread spectrum... 26 Auto Detect PCI Slot... 26 CPU Voltage Control... 26 AGP Voltage Control... 26 DIMM Voltage Control... 26 CPU Ratio Selection... 26 System Information... 26 Set Supervisor Password... 26 Set User Password, User Password, BIOS Setting Password... 27 Load Fail-Safe Defaults, Load Optimal Defaults... 27 Load Optimized Defaults... 27 Save & Exit Setup... 27 Exit Without Saving, Exit Discarding Changes... 27
Przyspieszanie komputera w BIOS... 28 Zmiany ustawień procesora... 28 1. Taktowanie procesora... 28 2. Opcje procesora... 31 Przyspieszanie pamięci RAM... 31 1. Taktowanie pamięci... 31 2. Parametry czasowe pamięci... 32 3. Opcje pamięci... 33 Szybsze złącze karty graficznej... 33 Przyspieszanie dysków twardych... 34 Awaria BIOS-u... 48 Wyczerpanie się baterii... 48 Kasowanie pamięci CMOS... 48 1. Specjalny przełącznik... 48 Zmiana nazwy pliku BIOS-u... 48 Błąd obsługi karty graficznej... 48 BootBlock... 48 UniFlash... 49 Wymiana kości BIOS-u... 49 Serwis... 50 Komunikaty dźwiękowe i tekstowe w BIOS-ie... 35 Komunikaty dźwiękowe... 35 1. AWARD BIOS... 35 2. AMI BIOS... 36 3. Phoenix BIOS... 37 Komunikaty tekstowe... 39 Usuwanie hasła do BIOS-u... 51 Domyślne hasła... 51 Hasła dla BIOS Award:... 51 Hasła dla AMIBIOS:... 51 Bateria zasilająca... 51 Kasowanie hasła zworkami... 51 Aktualizacja BIOS-u płyty głównej... 43 Programy łamiące hasło do BIOS-u... 51 Aktualizacja BIOS-u a bezpieczeństwo... 43 Przed wykonaniem aktualizacji BIOS-u... 43 1. Programy do przeprowadzenia aktualizacji... 43 2. Model płyty głównej... 43 3. Program rozpoznający wersję BIOS-u... 43 4. Nieznany producent płyty... 44 5. Nadruki identyfikacyjne na płycie głównej... 44 Proces aktualizacji BIOS-u... 44 1. Dyskietki aktualizacyjne... 44 2. Właściwa aktualizacja... 45 Problemy podczas aktualizacji BIOS-u... 45 1. Brak właściwego BIOS-u... 46 2. Przy tworzeniu kopii zapasowej program się zawiesza... 46 3. Komunikat The program file s part number does not match with your system... 46 4. Komunikat Insufficient memory... 46 5. Program zawiesza się przy aktualizacji lub nie rozpoznaje typu układu scalonego... 47 6. Po aktualizacji BIOS-u komputer pracuje niestabilnie... 47 7. Aktualizacja BIOS-u zakończona niepowodzeniem... 47 Ograniczenia BIOS-u... 53 BIOS rozpoznaje dyski do 504 MB... 53 Dysk większy niż 2 GB... 53 Dysk większy niż 3,7 GB... 53 BIOS obsługuje dyski o maksymalnej pojemności 8 GB... 53 Ograniczenie do 32 GB... 54
Poznaj BIOS podstawowe informacje BIOS to skrót od angielskiej nazwy Basic Input/ Output System (BIOS), co można przetłumaczyć jako podstawowy system wejścia/wyjścia. Jest to pierwszy program uruchamiany po włączeniu komputera i umieszczony na płycie głównej, w układzie pamięci stałej. Zadaniem BIOS-u jest kontrola pracy podzespołów, ich konfiguracja i uruchomienie systemu operacyjnego. Rodzaj BIOS-u, jego wersja i dostępne ustawienia zależą od modelu płyty głównej, do którego został przygotowany. Wśród producentów BIOS-u obecnie na rynku panują dwie firmy: American Megatrends Inc. (AMI), Phoenix/Award. Optymalna konfiguracja BIOS-u w istotny sposób wpływa na stabilną pracę komputera i jego podzespołów. Ustawienia BIOS-u możesz modyfikować, co wpływa również na ogólną wydajność peceta. UWAGA Bądź ostrożny podczas wprowadzania zmian w BIOS-ie, bo nieodpowiednie ustawienia mogą doprowadzić do unieruchomienia komputera. SETUP interfejs konfiguracyjny BIOS-u Do zmiany konfiguracji BIOS-u służy specjalny interfejs graficzny zwany SETUP-em. Aby do niego wejść, tuż po włączeniu komputera, w czasie gdy następuje testowanie pamięci operacyjnej, przytrzymaj klawisz [Delete]. Który klawisz jest odpowiedni do uruchamiania SE- TUP-u w Twoim komputerze, możesz przeczytać na dole ekranu w przedostatnim wierszu (Press... to enter SETUP) w trakcie testowania pamięci. 1. Menu BIOS-u Po uruchomieniu SETUP-u zobaczysz główne menu BIOS-u. Działy w menu BIOS-u zgrupowane są w dwóch kolumnach. Aktywna pozycja jest podświetlona innym kolorem (zazwyczaj czerwonym), co ułatwia nawigację. Niestety, nazwy działów różnią się w zależności od producenta BIOS-u i jego wersji. Jednak pomimo różnic w nazwach główne działy odpowiadają za te same czynności. Zadania BIOS-u Podstawowym zadaniem BIOS-u jest inicjowanie urządzeń zamontowanych w komputerze i uruchomienie systemu operacyjnego. Po włączeniu peceta zostaje wysłany sygnał elektryczny do procesora, który kontaktuje się z kością BIOS-u zamontowaną na płycie głównej. Zaczyna on przetwarzać zapisany kod i wykrywa podłączony sprzęt, uruchamiając procedury diagnostyczne POST (Power-On Self Test). Procesor jest analizowany jako pierwszy, a tuż po nim następuje inicjalizowanie chipsetu płyty głównej. Następnie BIOS ustala parametry pracy płyty głównej, takie jak szybkość taktowania magistrali systemowej FSB, mnożnik procesora i warunki pracy szyn: PCI i AGP. Potem inicjowane są pozostałe urządzenia, następuje lokalizacja głównego sektora rozruchowego (MBR) na dysku twardym, a potem rozruch systemu operacyjnego. Główne menu BIOS-u Award Rys. 1 Główne menu AMIBIOS Rys. 2
Po wejściu do każdego działu pojawia się menu drugiego poziomu, udostępniające opcje właściwe dla danej kategorii. Liczba i rodzaj opcji dostępnych w menu BIOS-u może się różnić w zależności od producenta płyty głównej. Renomowani producenci udostępniają w SETUP-ie dużą liczbę opcji konfiguracyjnych. Z kolei w tanich płytach znajdziesz zdecydowanie mniejszą liczbę opcji. 2. Nawigacja w menu BIOS-u Z reguły w SETUP-ie BIOS-u nie działa myszka, więc wszystkie ustawienia musisz zmieniać, używając klawiatury. Ustawienia zmienia się następującymi klawiszami: [strzałka w górę] zmiana aktywnej pozycji w górę, [strzałka w dół] zmiana aktywnej pozycji w dół, [strzałka w lewo] zmiana aktywnej pozycji w lewo, [strzałka w prawo] zmiana aktywnej pozycji w prawo, [Page Down] lub [+] zmiana wartości poszczególnych opcji wartość poprzednia, [Page Up] lub [-] zmiana wartości poszczególnych opcji wartość następna, [Esc] wychodzenie z konkretnej opcji do wyższego poziomu, [Enter] wchodzenie do niższych poziomów wskazanej opcji, [F1] pomoc BIOS-u, [F2] ustawienie szesnastu kolorów, [F5] wyjście z BIOS-u bez zapisywania ustawień, [F6] wczytanie domyślnych ustawień BIOS-u zoptymalizowanych dla większej wydajność, [F7] wczytanie domyślnych ustawień BIOS-u zoptymalizowanych dla większej stabilność, [F10] zapisanie ustawień do pamięci CMOS i wyjście z SETUP-u. Pamięć CMOS i bateria zasilająca Konfiguracja wszystkich opcji wykonana w SE- TUP-ie jest zapisywana do pamięci CMOS. Dzięki tej pamięci BIOS po odczytaniu tych informacji może uruchomić komputer. Dodatkowo CMOS odlicza aktualną datę i czas dzięki zegarowi czasu rzeczywistego RTC. Pamięć CMOS jest zasilana przez małą bateryjkę zamontowaną na płycie głównej. WSKAZÓWKA Jeżeli przez nieumiejętną konfigurację BIOS-u unieruchomisz komputer, rozkręć obudowę i wyjmij na chwilę baterię zasilającą płytę główną. W ten sposób wykasujesz zawartość pamięci CMOS, w której jest konfiguracja BIOS-u. Po uruchomieniu komputera powinny wrócić standardowe ustawienia BIOS-u.
Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki w serwisie