ZAKRES BADAŃ IMGW W PROJEKCIE AIR SILESIA Ewa Krajny, Leszek OśródkaO Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie Oddział w Krakowie Zakład Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza z siedzibą w Katowicach Ostrawa, 20 X 2010 r. 1
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy IMGW z siedzibą w Warszawie utworzony został uchwałą nr 338/72 Rady Ministrów z dnia 31.12.1972 r. w sprawie połączenia Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego z Instytutem Gospodarki Wodnej. IMGW -PIB jest jednostką badawczo-rozwojową i działa na podstawie: ustawy z dnia 25.07.1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. Z 2008 r. Nr 159, poz. 993, Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 618), ustawy Prawo wodne z dnia 18.07.2001 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.), RRM z dnia 13.09.2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 172, poz. 1164). Nadzór nad Instytutem sprawuje Minister Środowika. Diałalność Instytutu jest kontynuacją prac i dorobku utworzonego w 1919 r. Państwowego Instytutu Meteorologicznego i Biura Hydrograficznego. Ośrodek Główny IMGW w Warszawie 2
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Zakres działalności Instytutu (wybór) pełnienie państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej (PSHM); realizacja ustawowych zadań w zakresie oceny stanu oraz bezpieczeństwa budowli piętrzących; prowodzenie badań naukowych, prac rozwojowych w dziedzinie nauki o Ziemi i nauk technicznych oraz prac wdrożeniowych na rzecz: państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej, technicznej kontroli zapór oraz określenie stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących i terenów znajdujących się w zasięgu ich oddziaływania, doskonalenie metodycznego kompleksowego systemu przewidywania potencjalnych skutków procesów oraz zjawisk zachodzących w atmosferze i hydrosferze, monitorowanie procesów fizycznych zachodzących w atmosferze i hydrosferze; opracowywanie ekspertyz, opinii i ocen w zakresie hydrologii, klimatologii, inżynierii i gospodarki wodnej, oceanologii oraz zmian klimatu. Instytut w ramach PMŚ realizauje m. in. następujace zadania: - monitoring skażeń promieniotwórczych, - monitoring tła zanieczyszczeń atmosfery, - monitoring ozonu atmosferycznego i promieniowania UV, - stan warstwy ozonowej w skali globalnej, - monitoring jakości wód, - monitoring Bałtyku. 3
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Struktura zatrudnienia w IMGW (przeciętnie etaty) Zatrudnienie Oddział Poznań Oddział Wrocław Oddział Gdynia Oddział Kraków Struktura pracowników Ośrodek Główny 0 5 10 15 20 25 30 35 % Ośrodek Główny Oddział Kraków Oddział Gdynia Oddział Wrocław Oddział Poznań 70% 6% 6% 6% 9% 3% naukowi badawczo-techniczni inżynieryjno-techniczni i obsługi ekonomiczni administracyjno-gospodarczy robotnicy 4
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Mapa zasięgu oddziałów IMGW i sieć stacji PSHM Ośrodek Główny Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Oddział terenowy Automatyczna Stacja Synoptyczna Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych Stacja Hydrologiczna Biuro Prognoz Meteorologicznych Lotniskowa Stacja Meteorologiczna Biuro Prognoz Meteorologicznych i Komercyjnych Biuro Meteorologicznych Prognoz Morskich Rejony Osłony Meteorologicznej Gdynia Kraków Poznań Wrocław Biuro Prognoz Hydrologicznych Sekcja Hydrologii Operacyjnej Granice Rejonu Osłony Hydrologicznej Budynek IMGW Oddziału Kraków w Katowicach 5
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Sieć pomiarowo-obserwacyjnej PSHM IMGW (stan na 30.06.2010 r.) stacje meteorologiczne V rzędu stacje opadowe stacje pomiarów aerologicznych stacje hydrologiczne radary meteorologiczne Sieć hydrologiczno-meteorologiczna stacje meteorologiczne I rzędu wysokogórskie obserwatoria meteorologiczne stacje meteorologiczne I rzędu regionalne stacje hydrologiczno-meteorologiczne stacje meteorologiczne I rzędu stacje hydrologiczno-meteorologiczne - synoptyczne stacje meteorologiczne II rzędu stacje hydrologiczno-meteorologiczne z ograniczonym programem pomiarowym stacje meteorologiczne II rzędu automatyczne stacje synoptyczne stacje meteorologiczne III rzędu stacje klimatologiczne stacje meteorologiczne III rzędu automatyczne stacje klimatologiczne stacje meteorologiczne IV rzędu stacje klimatologiczne stacje systemu lokalizacji i wykrywania wyładowań atmosferycznych stacja odbioru danych satelitarnych Liczba 2 9 43 2 7 5 56 151 993 3 4 8 9 1 Pomiary i obserwacje hydrologiczno-meteorologiczne oraz monitoring jakości wód głównych rzek kraju są dofinansowane przez NFOŚiGW na zamówienie Ministra Środowiska i Głownego Inspektora Ochrony Środowiska. 6
Zadania IMGW PIB w projekcie ZADANIA 1. Identyfikacja problemów jakości powietrza w badanym obszarze WYKONAWCY ODPOWIEDZIALNY WYKONAWCY ČHMÚ, GIG, IMGW, IPIŚ PAN, VŠB, ZUOVA 2. Przygotowanie przestrzennych danych cyfrowych IMGW, IPIŚ PAN, VŠB 3. Inwentaryzacja i charakterystyka źródeł zanieczyszczeń ČHMÚ, GIG, IMGW, IPIŚ PAN, VŠB 4. Przygotowanie danych meteorologicznych dla badanego obszaru CHMU, IMGW, VŠB 5. Wdrożenie modelu rozprzestrzeniania zanieczyszczeń ADMOSS ČHMÚ, GIG, IMGW, IPIŚ PAN, VŠB, ZUOVA 6. Realizacja wspólnych pomiarów zanieczyszczeń powietrza ČHMÚ, GIG, IMGW, IPIŚ PAN, ZUOVA 7. Prognozowanie stężeń zanieczyszczeń w strefach ČHMÚ, IMGW, VŠB, ZUOVA 8. Ocena transgranicznego transportu zanieczyszczeń ČHMÚ, IMGW, IPIŚ PAN, VŠB, ZUOVA 9. Wdrożenie systemu informacji o zanieczyszczeniu powietrza ČHMÚ, GIG, IMGW, IPIŚ PAN, VŠB, ZUOVA 7
Zadania IMGW PIB w projekcie Harmonogram wykonania zadań w projekcie Nr zadania Okres realizacji (miesiące) Data rozpoczęcia 01.07.2010 01.01.2011 01.07.2011 Data zakończenia 31.03.2011 31.07.2011 31.03.2013 30.06.2013 31.01.2013 30.06.2013 1 (9) 2 (13) 3 (13) 4 (13) 5 (19) 6 (21) 7 (24) 8 (24) 9 (30) 8
Zadanie IMGW pn. Identyfikacja problemów jakości powietrza w badanym obszarze Obszar wsparcia projektu Obszar wsparcia NUTS III część Polska podregion bielski powiat ziemski bielski powiat ziemski cieszyński powiat żywiecki powiat grodzki miasto Bielsko-Biała podregion rybnicki powiat raciborski powiat rybnicki powiat wodzisławski powiat grodzki miasto Jastrzębie- Zdrój powiat grodzki miasto Rybnik powiat grodzki miasto Żory część Czeska kraj morawsko-śląski okres Bruntál okres Frýdek-Místek okres Karviná okres Nový Jičín okres Opava okres Ostrava-město Źródło: http://www.katowice.uw.gov.pl/wieipt/ie_ewt_czechy_rp.html 9
Zadanie IMGW pn. Identyfikacja problemów jakości powietrza w badanym obszarze Dane meteorologiczne i imisyjne ČHMÚ (RCz) Dane imisyjne PMŚ (RP): GIOŚ/WIOŚ stężenie zanieczyszczeń powietrza Baza danych Dane meteorologiczne ČHMÚ (RCz) IMGW (RP) elementy meteorologiczne, sytuacje synoptyczne Dane te zostaną wykorzystane dla potrzeb diagnozy oraz oceny bieżącej sytuacji z wysokimi stężeniami zanieczyszczeń powietrza jak również prognozy stężeń zanieczyszczeń Ogródek meteorologiczny stacji PSHM IMGW w Raciborzu Stacja monitoringu jakości powietrza WIOŚ w Wodzisławiu Śląskim 10
Zadanie IMGW pn. Identyfikacja problemów jakości powietrza w badanym obszarze Modelowanie pola imisji zanieczyszczeń dla obszaru pogranicza Polsko-Czeskiego dane meteorologiczne dane geofizyczne program kontroli danych System modelowania CALPUFF CALMET model meteorlogiczny dane emisyjne przemiany chemiczne dane przestrzenne program kontroli danych CALPUFF model dyspersji CALPOST wizualizacja wyników 11
Zadanie IMGW pn. Prognozowanie stężeń zanieczyszczeń w strefach Metoda tworzenia krótkoterminowej prognozy stężeń zanieczyszczeń Prognoza pogody Warunki meteorologiczne Rozmyta sytuacja meteorologiczne Serie czasowe Grupowanie Zbiór rozmyty Serie liczb rozmytych Grupowanie rozmyte Seria czasowa Prognoza jakości powietrza Standaryzacja Zbiór serii czasowych Stężenie zanieczyszczeń 12
Zadanie IMGW pn. Prognozowanie stężeń zanieczyszczeń w strefach Schemat tworzenia prognozy stężeń zanieczyszczeń dla obszaru pogranicza Polsko-Czeskiego Dane pomiarowe z ostatnich 24 godzin z krokiem 1-godzinnym Dane prognozowane na następne 24 godziny z krokiem 1-godzinnym Stacje Automatycznego Monitoringu Jakości Powietrza - dane imisyjne - dane meteorologiczne Numeryczna prognoza pogody - model LM-COSMO Średnioobszarowe stężenie zanieczyszczeń dla stref i aglomeracji Naziemne stacje meteorologiczne: - dane meteorologiczne Krótkoterminowa prognoza jakości powietrza (AQ) - model empiryczny: metody eksploracji danych Prognoza indeksu jakości powietrza (AQI) 13
Zadanie IMGW pn. Prognozowanie stężeń zanieczyszczeń w strefach Obieg informacji w ramach systemu prognozy jakości powietrza na obszarze pogranicza Polsko-Czeskiego Stacje meteorologiczne Numeryczna Prognoza Pogody Stacje Monitoringu Jakości Powietrza 1 n Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej IMGW Oddział w Krakowie Zakład Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza Dane imisyjne i meteorologiczne Krótkoterminowa prognoza stężeń zanieczyszczeń dla stref i aglomeracji System Obsługi Klienta SOK IMGW www.air-silesia.eu tablice informacyjne: uzdrowiska, urzędy itd. Prognoza AQI Inni odbiorcy 14
Zadanie IMGW pn. Prognozowanie stężeń zanieczyszczeń w strefach Wizualizacja prognozy jakości powietrza Portal internetowy SPJP w województwie śląskim http://spjp.katowice.pios.gov.pl Prognoza przebiegu dobowego stężenia PM 10 (SO 2, NO 2, O 3 ) dla strefy z krokiem jednogodzinnym (oczekiwane średnie stężenie, możliwe maksymalne stężenie) Prognozowany na daną dobę tzw. indeks AQI, który jest syntetycznym wskaźnikiem jakości powietrza 15
Zadanie IMGW pn. Prognozowanie stężeń zanieczyszczeń w strefach Prognoza jakości powietrza w uzdrowisku Ustroń Sanatorium i Szpital Uzdrowiskowy Równica 16
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Kontakt: dr Leszek Ośródka IMGW PIB w Warszawie Oddział w Krakowie Zakład Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza 40-045 Katowice, ul. Bratków 10 tel. +48 32 3571135 e-mail: leszek.osrodka@imgw.pl www.imgw.pl www.pogodynka.pl www.air-silesia.eu 17