Służba Celna dla Światowych Dni Młodzieży 2016 Światowe Dni Młodzieży są wyjątkowym i bezprecedensowym wydarzeniem w Polsce, które skupi ogromne grupy pielgrzymów z kilkudziesięciu krajów. Przybywający ze wszystkich kontynentów do naszego kraju, będą przekraczać wszystkie polskie granice, oczekując ze strony Służby Celnej profesjonalnej obsługi, informacji i ewentualnej pomocy. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę aktualne zagrożenia, bezpieczeństwo uczestników Światowych Dni Młodzieży musi być ważnym, pierwszoplanowym priorytetem podczas organizacji tak masowego wydarzenia. Dlatego też, Służba Celna w zakresie ustawowych kompetencji jest w pełni zaangażowana zarówno w obsługę przybywających gości, jak i w zapewnienie im bezpieczeństwa. W celu planowego przygotowania i udziału Służby Celnej w Światowych Dniach Młodzieży, Szef Służby Celnej powołał Zespół do Spraw Przygotowania Służby Celnej do Zadań Wynikających z Organizacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Światowych Dni Młodzieży w 2016 r. Na podstawie dotychczasowych przygotowań, uwzględniając także doświadczenia i dobre praktyki uzyskane przez Służbę Celną w trakcie
turnieju EURO 2012, przygotowano Plan Działania konkretnych przedsięwzięć. Niezależnie jednak od Planu Działania Zespół zadaniowy będzie na bieżąco i elastycznie reagował na wszelkie potrzeby kierowane wobec Służby Celnej, w związku z obsługą i bezpieczeństwem pielgrzymów oraz wsparciem organizatorów. W trakcie przygotowań oraz podczas Światowych Dni Młodzieży Służba Celna deklaruje realizację następujących celów: - zapewnienie sprawnej i profesjonalnej obsługi pielgrzymów przekraczających granice, - współpraca na rzecz bezpieczeństwa Światowych Dni Młodzieży, - zapewnienie w nowoczesnej formie pełnej informacji celnej, - udzielenie pełnego wsparcia organizatorom oraz profesjonalne współdziałanie z instytucjami i podmiotami współpracującymi z organizatorami Światowych Dni Młodzieży. Nie bez znaczenia jest fakt, że bezpośrednio przed Światowymi Dniami Młodzieży, nastąpi istotna zmiana prawodawstwa Unii Europejskiej w zakresie celnym. W dniu 1 maja 2016 wejdzie w życie cześć przepisów Unijnego Kodeksu Celnego wraz z aktami wdrażającymi (DA, IA, TDA). W związku z tym dokonano przeglądu przepisów celnych pod kątem organizacji ŚDM oraz uwzględniono konsekwencje wynikające z wejścia w życie części przepisów Unijnego Kodeksu Celnego z dniem 1 maja. Opracowano także wkład merytoryczny do działań informacyjnych i na potrzeby Komitetu Organizacyjnego ŚDM. Organizatorzy ŚDM zakładają udział nawet 2 milionów osób w Światowych Dniach Młodzieży. Wielu z pielgrzymów będzie podróżowało z krajów Unii Europejskiej, ale znaczna grupa przybędzie również z krajów trzecich. Maksymalne szacunki wskazują nawet na kilkaset tysięcy osób z krajów z całego świata, w szczególności jednak z takich krajów jak Ukraina, Rosja, Mołdawia oraz z państw Ameryki Północnej i Południowej. Stąd zabezpieczono odprawy podróżnych zwłaszcza na wschodnich i północnych przejściach drogowych, kolejowych, jak również na wybranych przejściach lotniczych w Krakowie, Katowicach, Warszawie, Wrocławiu i Rzeszowie. Zapewnienie płynności ruchu granicznego na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej, w szczególności z Ukrainą odbywa się poprzez min. organizację kontroli w jednym miejscu przez służby polskie i ukraińskie (po stronie polskiej) w niektórych przejściach granicznych.. W związku ze zwiększonym ruchem osobowym na przejściach granicznych, w okresie bezpośrednio poprzedzającym, w trakcie oraz bezpośrednio po ŚDM, Izby Celne zapewnią pełną lub zwiększoną obsadę kadrową 2
funkcjonariuszy celnych. Zaplanowano przesunięcia części zasobów kadrowych do wybranych Izb Celnych. W szczególności wzmocnienie kadrowe zostanie udzielone IC Kraków. Zaplanowano szkolenia specjalistyczne (pirotechniczne, językowe, medialne, dokumentowe) dla wybranych funkcjonariuszy. Ponadto, Służba Celna włączyła się w ochronę znaku i logotypów Światowych Dni Młodzieży, chronionych prawami zastrzeżonymi przez organizatorów. Bezpieczeństwo Światowych Dni Młodzieży jest priorytetem zarówno organizatorów, jak i Służby Celnej. W związku z powyższym, funkcjonariusze celni wykorzystywać będą wszystkie swoje kompetencje ustawowe w zakresie rozpoznawania, wykrywania, zapobiegania i zwalczania przestępstw i wykroczeń. Podejmą także działania o charakterze prewencyjnym. Określono następujące kategorie ryzyk: zagrożenie bezpieczeństwa i porządku publicznego ze względu na przywóz takich towarów jak substancje i preparaty chemiczne, materiały jądrowe i promieniotwórcze, broń, amunicja, materiały wybuchowe oraz towary i technologie o znaczeniu strategicznym; środki odurzające i substancje psychotropowe (w tym dopalacze). Ważnym działaniem Służby Celnej będzie udzielenie wsparcia wyspecjalizowanym służbom podległym Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, co pozwoli im na skierowanie zasobów na główne zagrożenia. W okresie bezpośrednio poprzedzającym Światowe Dni Młodzieży planowane jest utworzenie Sztabu Służby Celnej, który będzie współdziałał z analogicznymi strukturami na poziomie krajowym i wojewódzkim. W zależności od uzgodnień, funkcjonariusze celni będą również uczestniczyli w pracach tych sztabów. Ogromna liczba podróżnych, którzy często będą po raz pierwszy w Polsce, generuje zwiększone zapotrzebowanie na informację celną. Jednocześnie, będą to w większości osoby młode, przyzwyczajone do określonych kanałów komunikacji. Stąd przygotowano nowoczesne środki udzielania informacji celnej, w szczególności oparte o media społecznościowe. Planowane jest także wykorzystanie aplikacji mobilnych (własnych i zewnętrznych), zwłaszcza Mobilna Granica i aplikacja ŚDM. Informacje 3
udostępnione są w kilku wersjach językowych, w kilku kanałach informacyjnych. Niezależnie od nowoczesnych form komunikacji, zachowane są tradycyjne rozwiązania, takie jak ulotki informacyjne i plakaty. W zależności od potrzeb, na czas Światowych Dni Młodzieży możliwe jest uruchomienie punktu informacyjnego w Krakowie. Informacja celna InfoSC zapewni udzielanie informacji drogą telefoniczną i mailową w dostosowanych godzinach pracy. Ponadto, planowane jest wykorzystanie mediów do przekazywania istotnych informacji celnych oraz informacji o działaniach Służby Celnej w związku ze ŚDM.. Służba Celna udzielając informacji, szkoleń i wyjaśnień zapewnia przede wszystkim sprawne załatwienie wszelkich formalności celnych związanych z organizacją ŚDM. Dotyczy to w szczególności odprawy celnej tzw. pakietu pielgrzyma, odprawy towarów na potrzeby organizatorów (materiały reklamowe, wyposażenie, sprzęt techniczny), odprawy czasowej sprzętu akredytowanych ekip telewizyjnych, stosowania zwolnień celnych itp. Zapewniona zostanie także uproszczona odprawa celna uczestników VIP oraz ich bagażu. Jednocześnie SC współdziała z Komitetem Organizacyjnym ŚDM w informowaniu uczestników o przepisach celnych czy organizacji odpraw celnych. Służba Celna we współpracy z Komitetem Organizacyjnym ŚDM przedstawi informacje celne delegatom z Biur krajowych ze wszystkich państw uczestniczących w ŚDM. HARMONOGRAM Wstępna faza przygotowań Faza ta obejmuje okres lipiec 2015 - grudzień 2015. W tym czasie zrealizowano część działań oraz zaplanowano kolejne. Poszerzono także znacznie wiedzę o planowanym przebiegu ŚDM oraz nawiązano bezpośrednio kontakt z Komitetem Organizacyjnym. Faza bezpośrednich przygotowań Faza ta obejmuje okres styczeń 2016 czerwiec 2016. W okresie tym zaplanowano zrealizowanie większości działań. Zakłada się osiągniecie gotowości Służby Celnej w dniu 1 lipca 2016, co związane jest z faktem wcześniejszego przybycia części uczestników ŚDM. 4
Faza realizacji Faza ta obejmuje okres 1 lipca 5 sierpnia. Zakłada się, że intensyfikacja działań podejmowanych przez Komitet Organizacyjny ŚDM oraz krajowe służby odpowiedzialne za sprawną organizację spotkania będzie miała miejsce w terminie 1 lipca 5 sierpnia 2016. Natomiast największy ruch osobowy na granicach lądowych i lotniczych nastąpi na przełomie lipca i sierpnia 2016. Intensyfikacja działań Służby Celnej pokrywa się z tym okresem.. 5